Gwybodaeth ffeithiol am y cais a r ymgeisydd/ymgeiswyr SAMPL

Transcription

1 Cynnwys 1. Taflen grynhoi ar gyfer y panel maethu 2. Adran A Gwybodaeth ffeithiol am y cais a r ymgeisydd/ymgeiswyr 3. Adran B Gwybodaeth ansoddol, gwerthusiad ac argymhelliad ar addasrwydd yr ymgeisydd/ymgeiswyr i fabwysiadu 4. Adran C Adroddiadau eraill C1 Coeden deuluol C2 Ecofap C3 Cronoleg C4 Paratoi r ymgeisydd/ymgeiswyr C5 Asesiad astudiaeth cartref C6 Crynodeb yr Ymgynghorydd Meddygol ar ofynion iechyd a chymorth yr ymgeisydd/ymgeiswyr C7 Crynodeb o r adroddiad gan awdurdodau lleol cartref yr ymgeisydd C8 Geirda(on) Addysg C9 Adroddiad iechyd a diogelwch C10 Geirda(on) partneriaid blaenorol C11 Sylwadau a datganiadau ar bobl eraill sy n byw yn y cartref C12 Crynodeb o r wybodaeth gan bob canolwr C13 Sylwadau r ymgeisydd ar yr adroddiad C14-C16 Adroddiadau eraill 5. Adran D Geirdaon yn cynnwys gwiriadau statudol 6. Adran E Matrics cymhwysedd 7. Nodiadau canllaw, templad ethnigrwydd, a symbolau a ddefnyddir wrth dynnu coed teuluol ac ecofapiau

2 Canllawiau i Adroddiad Darpar Ofalwyr Maeth (Ffurflen F) Cyflwyniad Mae r nodiadau hyn yn cynnig canllawiau ar lenwi Adroddiad Darpar Ofalwr/wyr Maeth (Ffurflen F) ar gyfer maethu. Mae r ffurflen wedi ei chynllunio i w defnyddio yng Nghymru ac mae n cyfeirio at Reoliadau Gwasanaethau Maethu (Cymru) 2003 a Safonau Gofynnol Cenedlaethol y Gwasanaethau Maethu. Mae r Rheoliadau a r Canllawiau yn cyfeirio n bennaf at ddarparu gwasanaeth maethu yn hytrach na r gofynion a wneir ar ofalwyr maeth. Fodd bynnag, dros y blynyddoedd mae consensws ynghylch arfer da wedi datblygu a chynhwysir hwn yn y canllawiau. Mae r adroddiad asesu yn ddull o ddal y gwaith sydd wedi ei wneud gydag ymgeiswyr i w paratoi at y dasg o faethu ac i gyfleu i r panel maethu hanfod yr ymgeiswyr a u teuluoedd. Dull i gyrraedd y diben yw r adroddiad asesu ac nid diben ynddo i hun. Strwythur y ffurflen Mae strwythur y ffurflen hon yn fodwlar. Mae wedi ei dylunio fel hyn fel y gellir defnyddio r strwythur ar gyfer mathau gwahanol o leoliadau teulu drwy amrywio cwestiynau a ffocws Adran B. Ceir tabl cynnwys Ceir dalen flaen i w defnyddio yn y panel, fel bod aelodau r panel yn gwybod pam mae r cais o u blaenau a beth mae gofyn iddynt ei ystyried. Mae r ddalen flaen hon yn rhoi lle i aelodau unigol y panel gofnodi cryfderau r cais; unrhyw faterion neu gwestiynau sydd angen eu hateb; ac unrhyw faterion o ran yr asiantaeth sy n aros heb eu datrys neu n aneglur, e.e. cwblhau geirdaon statudol. Adran A Mae n cynnwys y wybodaeth ffeithiol am yr ymgeiswyr a u cartref. Adran B Mae n dwyn ynghyd y wybodaeth am beth sydd wedi ffurfio cymeriad yr unigolyn ac yn edrych ar allu r ymgeisydd i fod yn ofalwr maeth. Mae ymyl ar ochr dde r modiwl hwn i adael i r asesydd nodi pan fydd y testun yn mynnu cymhwyster angenrheidiol (gweler Adran E). Adran C Mae r adran hon yn coladu gwybodaeth atodol i gefnogi r cais. Mae r portffolio yn cynnwys yr adroddiadau, y geirdaon a r datganiadau neu unrhyw dystiolaeth sydd wedi eu coladu yn ystod yr asesiad, fel sylwadau r ymgynghorydd meddygol neu eirdaon gan asiantaeth faethu flaenorol neu gyfweliad canolwr personol. Adran D Mae r rhestr R.I.S.C. yn rhestr wirio o Eirdaon yn Cynnwys Gwiriadau Statudol sy n angenrheidiol neu a argymhellir yn gryf, gyda dyddiadau eu derbyn ac unrhyw ganlyniadau. Dyma restr y gellir ei defnyddio mewn unrhyw asesiad. Gall rhai asiantaethau ddewis defnyddio pob geirda a awgrymir, er gall eraill anwybyddu rhai ohonynt. Adran E Mae r tabl cymhwysedd yn crynhoi r cymwyseddau mae r darpar ofalwyr wedi eu bodloni ac yn amlygu meysydd ar gyfer datblygu yn y dyfodol. Tudalen 1

3 Tystiolaeth Mae n bwysig bod tystiolaeth am y datganiadau sy n cael eu gwneud am allu neu gymhwysedd y darpar ofalwr maeth drwy dynnu ar brofiadau tebyg neu gymharol y gallent fod wedi eu cael neu drwy ddatganiadau gan ganolwyr a phobl yn eu rhwydwaith cefnogi sy n gallu dwyn tystiolaeth ar eu rhan. Mae geirdaon personol yn ffynhonnell gyfoethog o dystiolaeth trydydd parti ac am y rheswm hwn cynhelir cyfweliadau buddiol tua diwedd yr asesiad pan fydd gan y gweithiwr asesu ddealltwriaeth o r cais ac yn eglur ei feddwl pa dystiolaeth sy n dal ar ôl. Gall geirda hefyd fod yn dystiolaeth dda, er enghraifft, am weithio n gydweithredol, a chwilio am gyngor a chyfarwyddyd. Mewn llawer o asiantaethau maethu, mae r dasg maethu wedi ei rhannu n gymwyseddau neu gydrannau, ond hyd yn oed os na ddefnyddir dull asesu cymhwysedd, dylai fod pwyslais o hyd ar gael tysiolaeth bod gan ddarpar ofalwyr maeth ddigon o r sgiliau a r galluoedd angenrheidiol i gael eu cymeradwyo fel gofalwyr maeth i r asiantaeth. Dylai unrhyw feysydd ar gyfer datblygu yn y dyfodol gael eu hamlygu. Yn y swyddogaeth goruchwylio a chefnogi a geir gan y gweithiwr cymdeithasol goruchwyliol, dylid monitro unrhyw gynnydd yn erbyn y pwyntiau hyn ac adrodd am lwyddiannau yn adolygiad blynyddol cyntaf y gofalwyr maeth. Y fframwaith asesu Ceir llawer o r cysyniadau a r egwyddorion y pwysir arnynt mewn asesiadau gofalwyr maeth yn Fframwaith ar gyfer Asesu Plant mewn Angen a u Teuluoedd (a gyhoeddwyd gan yr Adran Iechyd yn 2000) ac o hwn y daw r diagram a geir ar y dudalen nesaf. Er bod y fframwaith hwn yn hanfodol i ddarparu r gwasanaethau plant sy n gyfrifoldeb gweithwyr cymdeithasol, mae n debyg ei fod wedi cael llai o sylw wrth leoli teuluoedd ac wedi ei integreiddio lai â r arfer nag mewn meysydd eraill o ddarparu gwasanaeth. Mae llawer o resymau am hyn ond mae un a allai fod yn allweddol. Datblygwyd y fframwaith i amlygu r dimensiynau allweddol ar gyfer gweithwyr cymdeithasol sy n gweithio gyda theuluoedd genedigol gyda phlant ganddynt yn barod. Mae r rhyngweithio rhwng anghenion datblygiadol y plentyn a gallu r rhieni i gwrdd â r anghenion hynny yng nghyd-destun y teulu a ffactorau amgylcheddol yn creu map o faterion y gall gweithwyr cymdeithasol ganolbwyntio arnynt yn eu hasesiad ac unrhyw waith dilynol. Mae gweithwyr cymdeithasol yn wynebu realiti ac uniongyrchedd hyn yn eu cyswllt â r teulu ac mae eu gwaith yn codi n syth ohono. Mewn lleoliad teulu, lle mae r asesu yn canolbwyntio ar addasrwydd yr ymgeisydd/ymgeiswyr i faethu, dim ond yn y dyfodol y daw dimensiwn anghenion datblygiadol y plentyn yn realiti, yn dilyn lleoli plentyn, a gall y dimensiwn gallu rhianta gael ei hysbysu gan unrhyw brofiad blaenorol sydd gan yr ymgeisydd/ymgeiswyr o rianta plant eraill. I ymgeiswyr ar bwynt gwneud cais ac asesu, mae eu realiti presennol yn gweithredu ar hyd dimensiwn y teulu a ffactorau amgylcheddol. Hyd yn oed wedyn, mae angen peth addasu ar gydrannau r dimensiwn hwn yn y fframwaith gwreiddiol. Er enghraifft, mae angen i integreiddio cymdeithasol y teulu gael ei ailfframio fel integreiddio cymdeithasol yr unigolyn a/neu r cwpl. Mae hefyd yn hanfodol ychwanegu iechyd ac addysg yr ymgeisydd/ymgeiswyr at y dimensiwn hwn. Tudalen 2

4 Mae Arnon Bentovim yn awgrymu y gallai fod yn fwy defnyddiol ailffurfioli r fframwaith fel proses o ran arfer lleoli teuluoedd, yn hytrach na i gyflwyno fel triongl. I r rhan fwyaf o bobl, mae datblygiad bywyd teuluol yn dechrau gyda r unigolyn a r cwpl wedi eu gwaelodi ac yn gweithredu yn eu teulu a u hamgylchedd. Bydd eu hanes yn y gorffennol yn bwysig fel sylfaen i bwy ydynt a beth sydd wedi dod ohonynt a bydd hyn yn hanfodol wrth greu r gofod a r adnoddau emosiynol, cymdeithasol a seicolegol mae r plentyn yn cael ei eni iddynt. Drwy genhedlu a geni plentyn, mae gallu rhianta yn ymddangos ac mae hyn yn adlewyrchu profiad a gallu blaenorol ac yn datblygu o u herwydd. Fodd bynnag, realiti ac uniongyrchedd anghenion y plentyn sy n esblygu ac yn datblygu gallu rhianta. Nid yw anghenion y plentyn na gallu rhianta r oedolyn yn statig ac mae r ddeubeth yn esblygu o ganlyniad i ryngweithio rhwng y plentyn, y rhiant/rhieni a u teulu ehangach a u hamgylchedd dros amser. Nid yw r prosesau craidd o ran lleoli teuluoedd yn wahanol. Mae gallu rhianta yn datblygu mewn perthynas ag anghenion y plentyn a bydd pob un yn pennu yn ogystal â chael ei ddylanwadu gan y teulu a r amgylchedd ehangach. Y broblem i ymgeiswyr a gweithwyr cymdeithasol asesu yw rhagfynegi elfennau craidd tebygol y gallu rhianta ar sail tystiolaeth bresennol ac o r gorffennol o ddimensiwn y teulu a r amgylchedd. Ni waeth pa mor ddychmygus y gwneir hyn, mae n debyg y bydd gwahaniaeth arwyddocaol yn yr hyn fydd yn digwydd pan fydd plentyn go iawn yn cwrdd â gofalwyr maeth go iawn. Ar ben hyn, nid yw r fframwaith yn adlewyrchu pwysigrwydd y llwybr y bydd yr ymgeiswyr wedi ei gymryd at wneud cais i faethu. Er gall hyn gael ei osod yng nghyd-destun hanes a swyddogaeth yr unigolyn neu r cwpl, mae pwysigrwydd y mater yn awgrymu y dylai gael ei nodi fel rhywbeth yn ei hawl ei hun. Y mater olaf sydd angen ei godi yw pwysigrwydd amrywiaeth yr ymgeiswyr. Mae lleoli teuluoedd wedi arwain y ffordd at agor y cyfraniad y gall oedolion o bob cefndir ei wneud i fywydau plant. Mae ymgeiswyr sengl a phriod, ymgeiswyr o bartneriaethau sifil a chyplau sy n cyd-fyw, ymgeiswyr hoyw, lesbiaidd a heterorywiol, ymgeiswyr o ystod amrywiol o gefndiroedd ethnig, diwylliannol a chrefyddol yn ogystal ag ymgeiswyr anabl i gyd wedi cyfrannu at realiti amrywiaeth mewn maethu. Mae n gymysgedd cyfoethog, a rhaid i r broses o asesu addasrwydd adlewyrchu hynny. Tudalen 3

5 Nid yw r Adroddiad Darpar Ofalwyr Maeth (Ffurflen F) yn ddim ond un rhan o beth sydd ar gael i weithwyr cymdeithasol yn y broses asesu a chymeradwyo. Nid ydyw n cymryd lle hyfforddiant na phrofiad ac ni all wneud hynny. Bydd angen i r defnydd arni hefyd adlewyrchu canllawiau a gweithdrefnau lleol. Mae wedi ei datblygu i gynnig unffurfiaeth arfer ar draws asiantaethau a r gymuned lleoli teuluoedd. Tudalen 4

6 Nodiadau Adran A Nodyn 1 Nodyn 2 Nodyn 3 Nodyn 4 Nodyn 5 Nodyn 6 Nodyn 7 Nodyn 8 Nodyn 9 Disgrifio r ymgeiswyr a u teulu mewn dim mwy na 300 gair. Mae n well yn aml i r adran hon gael ei hysgrifennu gan yr ymgeisydd/ymgeiswyr eu hunain. Diben yr adran hon yw rhoi darlun geiriol o r ymgeisydd/ymgeiswyr a darparu cyd-destun i r sawl sy n darllen eu ffurflen asesu. Ystyr maethu parhaol yw mai r bwriad yw y bydd plentyn yn aros yn y teulu o leiaf tan y bydd ef/hi yn cyrraedd oedolaeth a gobeithio am hirach. Mae maethu tymor hir yn arwyddo y gall y gofalwr gynnig tymhorau hir o faethu ond nid yn barhaol o angenrheidrwydd. Gall yr adran hon gyfeirio at ofalwyr maeth a allai fod yn maethu plentyn yn y tymor byr ac sy n cael eu hailasesu fel gofalwyr maeth parhaol i r plentyn hwnnw. Rhoddwyd fframwaith gan y Comisiwn Cydraddoldeb Hiliol, sydd wedi ei ddisodli gan y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol bellach, i safoni nodi cefndir ethnig unigolyn. Argymhellir defnyddio r fframwaith hwn fel man cychwyn ar gyfer nodi ethnigrwydd a cheir gwybodaeth a thrafodaeth fanylach ar hyn yn Adran B (gweler tudalen 10 y nodiadau hyn). Dylid cysylltu â phob cyflogwr presennol i gadarnhau r wybodaeth a roddir gan yr ymgeisydd/ymgeiswyr am eu cyflogaeth. Dylid cysylltu â chyflogwyr blaenorol os oedd yr ymgeisydd/ymgeiswyr yn gweithio gyda phlant neu oedolion agored i niwed er mwyn sicrhau nad oedd dim pryderon diogelwch neu ddiogeledd. Nodwch ba rai o r bobl hyn sydd wedi eu cyfweld. Dylid cyfweld pob plentyn yn y cartref maeth os ydynt yn ddigon hen i ddeall y dasg faethu. Mae manylion am yr oedolion a r plant yn y cartref maeth yn ofynnol gan Atodlen 3 [Rheoliad 27] Rheoliadau Gwasanaethau Maethu (Cymru) Mae unrhyw un dros 18 oed yn y cartref maeth angen gwiriad manylach gan y CRB (gofynnol gan Atodlen 3 [Rheoliad 27]Rheoliadau Gwasanaethau Maethu (Cymru) 2003). Mae plant sy n oedolion ac yn byw oddi cartref yn ffynhonnell gyfoethog o dystiolaeth am sgiliau rhianta ac mae n arfer da i gyfweld pob plentyn sy n oedolyn. Os yw hyn yn amhosibl, am eu bod dramor neu heb fod ar gael am reswm da, yna dylid rhoi eglurhad am hyn a dylid eu gwahodd i gyflwyno tysiolaeth ysgrifenedig. Mae cyfarwyddyd diweddar wedi ei gyhoeddi ynghylch pwy, y tu allan i r cartref maeth, ddylai fod â gwiriad y CRB. Fel arfer dyma bobl sydd â pherthynas agos a chefnogol barhaus â r gofalwyr ac sy n mynd i gynnig gofal sylweddol a dioruchwyliaeth i r plant a leolir. Bydd angen i r asiantaeth faethu sy n asesu gwrdd â r bobl hyn a llunio cytundeb â nhw am eu rhan a r angen am wiriad. Dylai r gweithiwr cymdeithasol sy n asesu ei fodloni ei hun fod gan yr ymgeisydd/ymgeiswyr agwedd gyfrifol at gyllid yn gyffredinol a u bod yn annhebygol o achosi amharu ar leoliad drwy fethu â thalu rhent neu daliadau morgais. Nid oes dim gofyniad bod gan ymgeiswyr safon leiafswm o incwm na u bod yn cynnal lefel arbennig o fyw. Rhaid i ofalwyr maeth ddeall bod lleoliadau yn dod i ben cyn pryd weithiau ac na allant ddibynnu ar y taliadau Tudalen 5

7 cynhaliaeth fel ffynhonnell gyson o incwm. Adran B Nodyn 1 Nodyn 2 Dylai r rhan hon o r ffurflen gael ei llenwi ar wahân gan/i bob ymgeisydd. Fel mae r pennawd yn ei awgrymu, mae r clwstwr hwn o gwestiynau yn ceisio disgrifio pwy yw r ymgeisydd a pha brofiadau sydd wedi cyfrannu at eu cymeriad. Manylir ar lawer o r wybodaeth hon fel a fynnir gan Atodlen 3 yn Rheoliadau Gwasanaethau Maethu (Cymru) Gall gwybodaeth gael ei rhoi gan yr ymgeiswyr yn ysgrifennu amdanynt eu hunain. Bydd y wybodaeth a gesglir yn Adran B yn cynhyrchu hanes cymdeithasol a disgrifiad manwl o r ymgeisydd/ymgeiswyr fel unigolyn a u hamgylchiadau presennol. Bydd hefyd yn cynnig gwybodaeth am y penderfyniad i wneud cais i faethu a r gallu potensial i fod yn ofalwyr maeth. Mae n hanfodol fod y panel yn cael dadansoddiad a gwerthusiad o r wybodaeth hon i gefnogi r argymhelliad neu fel arall o addasrwydd yr ymgeisydd i faethu. Er mwyn cynorthwyo gyda r dadansoddiad hwn, awgrymir bod y gweithiwr cymdeithasol, yn ystod yr asesiad, yn gofyn am ddisgrifiadau penodol ac yn rhoi sylw neilltuol i ansawdd perthynas yr ymgeisydd â i dad a i fam. Dylid holi cwestiynau atodol am atgofion yr ymgeisydd am ddigwyddiadau penodol sy n cefnogi unrhyw ddisgrifiadau cyffredinol os na cheir y rhain yn ddigymell. Dylid dilyn y rhain gan gwestiynau penodol am unrhyw brofiadau o wrthodiad, gofid, salwch neu niwed yn ogystal â cholled, unrhyw gam-drin neu wahanu a brofwyd gan yr ymgeisydd a u hatgofion am y ffordd yr ymatebodd eu rhiant/rhieni i r rhain. Ar ben hyn, dylid gofyn i r ymgeisydd am ei eglurhad ei hun am sut y bu i w rieni ymddwyn felly. Dylid gofyn iddynt hefyd am eu safbwyntiau ar ddylanwad eu profiadau yn blant ar ffurfio u personoliaeth fel oedolion. Dylai gweithwyr cymdeithasol roi sylw yn ystod y cyfweliadau hyn nid yn unig i r wybodaeth a roddir gan yr ymgeisydd ond hefyd ansawdd yr ymateb - cydlyned, cynildeb a manylder adroddiad yr ymgeisydd, a r graddau maent yn dal i fyw yn y gorffennol, neu n diystyru ei arwyddocâd neu wedi drysu neu n sylweddol ansicr ynghylch ei ystyr iddynt. Dylai hyn alluogi i r gweithiwr cymdeithasol ddod i gasgliad i ba raddau mae gan yr ymgeisydd y gallu: i ffurfio a chynnal perthynas agos; i fod yn agored yn emosiynol; ar gyfer meddwl adlewyrchol neu seicolegol; i wneud synnwyr, mewn ffordd fuddiol ac agored, o golledion neu brofiadau trawmatig cynharach. Gellir disgwyl y bydd y rhinweddau hyn yn cael eu harddangos, i gyplau, yn sefydlogrwydd a pharhad eu perthynas ac i ymgeiswyr unigol yn y perthnasoedd sy n ffurfio rhan o u rhwydwaith cymdeithasol. I ymgeiswyr unigol a chyplau, dylai hyn hefyd gael ai adlewyrchu mewn agweddau cymdeithasol goddefgar ac yn nyfnder ac ansawdd eu rhwydweithiau cymdeithasol. Mae ffurfio barn am y materion hyn yn dasg medrus dros ben ac mae angen hyfforddiant, goruchwyliaeth barhaus a diweddaru cyson gan lenyddiaeth berthnasol a chanfyddiadau ymchwil. Mae r ymyl hwn yn gadael i r gweithiwr cymdeithasol sy n asesu arwyddo pa allu mae tysiolaeth amdano yn y testun cyfagos. Ar ddiwedd yr adroddiad asesu ceir cyfle i goladu r cofnodion hyn a nodi bylchau ym mhrofiad a Tudalen 6

8 Nodyn 3 hyfforddiant yr ymgeisydd, a fydd yn eu tro yn hysbysu eu datblygiad ar gyfer y flwyddyn i ddod. Mae ecomap, gyda thagiau eglurhaol wrth bob cofnod, yn dangos pwy yn eu rhwydwaith cefnogi sy n eu cefnogi a phwy maent hwythau yn eu cefnogi, hefyd o ddefnydd a gellir ei gynnwys yn Adran C2 y ffurflen hon. Yn yr un modd, dylid cyflwyno r genogram neu r goeden deuluol i bob ymgeisydd yn Adran C1. Gweler Nodyn C1. Nodyn 4 Gweler Nodyn A9. Nodyn 5 Nodyn 6 Nodyn 7 Nodyn 8 Nodyn 9 Bydd gan bob asiantaeth ei ffordd neilltuol ei hun o gwblhau asesiadau ar ddarpar ofalwyr. Bydd rhai wedi eu hargyhoeddi gan y llwybr cymhwysedd a bydd gan eraill ymarferion a dulliau penodol i gynorthwyo ymgeiswyr i ddeall y dasg faethu ac sy n annog ymgeiswyr i gyflwyno gwybodaeth allweddol. Nid diben y ffurflen hon yw rhagnodi dull asesu ond yn hytrach i gynorthwyo wrth gyflwyno rhestr wirio gynhwysfawr o r wybodaeth a r dadansoddi sy n angenrheidiol. Ar ôl darparu gwybodaeth sylfaenol am bob ymgeisydd, yr adran hon yw cyfle r gweithiwr cymdeithasol sy n asesu i roi tystiolaeth fod yr ymgeisydd/ymgeiswyr yn ddigon cymwys i ymgymryd â r dasg o faethu ac i nodi meysydd ar gyfer cefnogaeth a datblygu i r dyfodol. Mae holi cwestiynau fel Pam nawr/ a Pwy yn y teulu y bydd maethu yn effeithio fwyaf arnynt? yn ddull da o gael gwybod am gymhelliant. Gallai ofyn y cwestiynau hyn i aelodau gwahanol o r teulu ddatgelu mwy o ddyfnder i r atebion hyn. Mae r cwestiwn hwn yn bwysig fel gwiriad yn erbyn unrhyw geisiadau a fethodd y dylid cyfeirio atynt a u hegluro n ddigonol. Gall atebion cadarnhaol i r cwestiwn hwn roi tystiolaeth dda o sgiliau rhiant/ymwybyddiaeth o ddatblygiad plentyn/galluoedd i wneud nifer o dasgau. Mae r cwestiwn hwn am brofiad rhianta yn ffynhonnell gyfoethog o dystiolaeth am botensial yr ymgeisydd i fod yn ofalwr maeth. Bydd cyfweliadau gyda u plant - y rhai yn y cartref a r rhai sydd wedi ymadael - yn dystiolaeth ragorol am eu harddull rianta ac a ydynt yn ddigon sicr amdanynt eu hunain i fod ag ymagwedd ymlaciol, cynhwysol a hyblyg at rianta. Mae digon o wybodaeth am y plant sydd angen gofal maeth a r ymddygiadau maent yn debyg o u dangos, yn enwedig pan fyddant yn ofnus ac yn teimlo n fregus. A all yr ymgeiswyr hyn gamu i esgidiau r plentyn a gweld y byd o bersbectif plentyn? Bydd y wybodaeth a gesglir yma am nifer y plant i w rhoi ar faeth a u hanghenion sy n cystadlu â i gilydd ac weithiau n annibynnol ar ei gilydd yn dylanwadu ar yr argymhelliad a wneir i r panel maethu ar delerau eu cymeradwyo. Os yw r gymeradwyaeth ar gyfer maethu tymor hir neu barhaus, yna dylid rhoi sylw neilltuol i oedrannau r plant sydd eisoes yn y teulu, gan fod ymchwil yn dangos y gall plant wedi eu gosod yn rhy agos at oed plant sydd yn y teulu n barod gyfrannu at gyfradd amharu uwch. Nodyn 10 Nodyn 11 Mae amrywiaeth yn ymdrin â mwy na materion hil. Mae materion rhywioldeb, rhyw, anabledd a chrefydd hefyd yn cyfrannu at ein cymunedau amrywiol a dylai gofalwyr maeth allu arddangos persbectif hyblyg, cynhwysol ac agored. Ar wahanol gamau ym mywyd plentyn, bydd angen iddynt eirioli ar ran eu plant ac ar adegau herio gwahaniaethu. Bydd plant gwahanol a mathau gwahanol o faethu yn aml yn gofyn am lefelau Tudalen 7

9 gwahanol o gyswllt â r rhieni genedigol. A yw r ymgeiswyr yn deall pwysigrwydd cyswllt â r perthnasau genedigol i r plentyn? Sut byddent yn rheoli r cyswllt yn y fath fodd ag i geisio cwrdd â r anghenion fel y manylir arnynt yn y cynllun gofal heb osod galwadau afrealistig arnynt eu hunain a u teuluoedd? Nodyn 12 Adran C Nodyn 1 Nodyn 2 Nodyn 3 Nodyn 4 Nodyn 5 Nodyn 6 Nodyn 7 Y dasg hon o ddadansoddi a gwerthuso r cais yw prif gyfrifoldeb y gweithiwr cymdeithasol sy n asesu. Nid yw n ddigon gosod gwybodaeth o flaen panelau; yn hytrach mae n rhaid gwneud penderfyniad am addasrwydd yr ymgeisydd i faethu. Bydd hyn yn haws os bydd yr asesydd wedi nodi pa gymwyseddau a/neu safonau mae tystiolaeth ohonynt drwy r adroddiad disgrifiadol yn Adran B. Mae coed teuluol yn cynnig darlun hawdd ei weld o r perthnasoedd teuluol presennol ac o aelodau arwyddocaol o r teulu dros dair cenhedlaeth neu fwy. Maent hefyd yn rhoi canolbwynt pwysig ar gyfer deall effaith y gorffennol ar y presennol a r ffordd mae gwahaniadau, colledion, trawsnewidiadau a thrawma wedi bod yn rhan o brofiad bywyd yr ymgeisydd. Mae llenwi coeden deuluol yn rhan sefydlog o asesiad astudiaeth cartref, ac nid dim ond oherwydd y wybodaeth sydd arni, ond oherwydd y cyfle mae n ei roi i ymgeiswyr drafod arwyddocâd pobl a digwyddiadau yn eu bywydau. Er nad oes dim sail ymchwil i ddefnyddio coed teuluol, mae parodrwydd yr ymgeisydd i ymgymryd â r dasg mewn ffordd agored a myfyriol heb fod yn ddiystyriol neu n obsesiynol yn gallu bod o gymorth ac yn arwydd o iechyd emosiynol a chyflwr meddwl yr ymgeisydd. Mae r cronolegau wedi eu rhannu n dri thabl fel ei bod yn eglur pa wybodaeth a roddir ar bob un. Nodwch os gwelwch yn dda na fydd gwiriadau CRB yn ymdrin ag unrhyw gyfnod o fyw dramor. Dylid gwneud ymdrechion i ddod o hyd i ffyrdd eraill o arddangos cymeriad da r ymgeiswyr yn ystod y cyfnodau hyn a dylid disgrifio r ymdrechion hyn yn fanwl yn yr adroddiad. Mae n arfer da i r hyfforddwyr gwrdd â r ymgeisydd/ymgeiswyr a r gweithiwr cymdeithasol sy n asesu ar ddiwedd y cwrs paratoi a thrafod eu barn am brif feysydd dysgu r ymgeisydd yn ystod y paratoi ac unrhyw feysydd pellach y dylid ymdrin â hwy. Mae ceisio r geirdaon hyn yn adlewyrchu arfer da ac yn gymwys pan fydd gan ymgeiswyr blant mewn meithrinfa, ysgol neu goleg. Gallant fod yn dystiolaeth o berthynas weithio gadarnhaol gyda r ysgol neu r coleg a gallant roi gwybod i r asiantaeth am unrhyw bryderon sydd ganddynt hwy. Bydd gan asiantaethau eu fformatau eu hunain ar gyfer yr asesiadau iechyd a diogelwch hyn. Gellir rhoi crynodeb o r asesiad iechyd a diogelwch ac unrhyw faterion neu ofynion sydd heb eu datrys yma. Os bydd unrhyw un o r ymgeiswyr wedi bod mewn perthynas flaenorol arwyddocaol ac yn enwedig os byddant wedi cyd-rianta plant yn y berthynas honno, dylid cael geirda gan gynbartneriaid. Y ffocws yw cadarnhau nad oes dim pryderon diogelwch plant ac nid cael barn y cynbartner am yr ymgeisydd neu r berthynas a ddaeth i ben. Bydd angen ymarfer doethineb gydag achosion lle gall cysylltu â r cynbartner roi r ymgeisydd mewn perygl. Os na cheisir geirda o r math hwn, dylid rhoi eglurhad yn yr adroddiad. Tudalen 8

10 Nodyn 8 a 9 Bydd yr adroddiadau hyn wedi eu rhoi n gyfrinachol ac ni ddylid eu rhannu â r ymgeisydd. Rhaid eu tynnu ymaith ynghyd ag Adran D (rhestr RISC) oddi wrth yr adroddiad cyn ei rannu â r ymgeiswyr. Nodyn 10 Bydd gan asiantaethau adroddiadau atodol gwahanol y gallant fod am eu cyflwyno. Fodd bynnag, gellir defnyddio Adran 14-16, e.e. ar gyfer geirda asiantaeth faethu flaenorol i ofalwyr sy n trosglwyddo neu n ailymgeisio i asiantaeth newydd, neu ar gyfer copi o gytundeb asesu wedi ei lunio rhwng eich asiantaeth a r ymgeisydd/ymgeiswyr. Adran D Dylai r rhestr gyfrinachol hon fod ar gael i aelodau r panel a staff yr asiantaeth yn unig Nodyn 1 Nodyn 2 Adran E Nodyn 1 Dyma restr gynhwysfawr o eirdaon a gwiriadau statudol y gellir eu defnyddio mewn unrhyw asesiad i leoli teulu. Gall asiantaethau ddewis pa un o r geirdaon anstatudol y gallant ddewis gofyn amdanynt gan yr ymgeisydd/ymgeiswyr gofalwr maeth. Mae r geirdaon anstatudol yn adlewyrchu arfer da. Dylai r rhestr wedi ei chwblhau roi rhestr ar-gip o eirdaon a gwiriadau statudol a chynorthwyo i nodi unrhyw fylchau sydd angen eu llenwi. Gweler gwefan Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd am fanylion llawn y trefniadau newydd ar gyfer archwilio cefndir ac eithrio. Mae r matrics cymhwysedd yn rhoi r holl gymwyseddau mewn tabl ac yn gadael i r asesydd nodi pa rai sy n cael eu bodloni yn y cais. Tudalen 9

11 Nodi grŵp ethnig unigolyn Mae r categorïau hyn wedi eu haddasu oddi wrth y templed a argymhellir gan y Comisiwn Cydraddoldeb Hiliol ar gyfer nodi grŵp ethnig unigolyn. Wrth gwblhau r Adroddiad Darpar Ofalwr/wyr Maeth, argymhellir defnyddio r categorïau hyn ar gyfer unrhyw unigolyn sydd dan sylw yn yr adroddiad lle mae angen nodi eu tarddiad ethnig. I ddefnyddio r categorïau hyn, i ddechrau dewiswch un adran o A i E, ac yna dewiswch y term mwyaf addas o r adran honno i nodi grŵp ethnig yr unigolyn. Os na all yr ymgeisydd/ymgeiswyr eu hadnabod eu hunain oddi wrth y pum grŵp isod, defnyddiwch y ffordd sydd orau ganddynt hwy u hunain o nodi eu grŵp ethnig. Er bod y categorïau yn caniatáu sefydlu peth safoni wrth gwblhau r adroddiad, mae ganddynt yr anfantais o gyfuno beth sydd yn aml yn faterion penodol iawn am hunaniaeth a tharddiad ethnig. Lle bo hyn yn berthnasol dylid nodi ac archwilio r materion hyn yn Adran B yr adroddiad. A Gwyn Prydeinig Seisnig Albanaidd Cymreig Prydeinig arall (manylwch os gwelwch yn dda) Gwyddelig Unrhyw gefndir gwyn arall (manylwch os gwelwch yn dda) B Cymysg Gwyn a Du Caribïaidd Gwyn a Du Affricanaidd Gwyn ac Asiaidd Unrhyw gefndir cymysg arall (manylwch os gwelwch yn dda) C Asiaidd Asiaidd Prydeinig Asiaidd Seisnig Indiaidd Pacistani Bangladeshi Tsieinïaidd Asiaidd Albanaidd Asiaidd Cymreig Unrhyw gefndir Asiaidd arall (manylwch os gwelwch yn dda) D Du Du Prydeinig Du Seisnig Du Albanaidd Du Cymreig Caribïaidd Affricanaidd Unrhyw gefndir Du arall (manylwch os gwelwch yn dda) E Arall Unrhyw gefndir arall (manylwch os gwelwch yn dda) Tudalen 10

12 Enghraifft batrymol o symbolau coeden deuluol 35 Robert Gwryw 35 oed Wedi priodi neu mewn perthynas barhaol ers 1 Mai Benyw 32 oed 32 Jyoti Gwryw 78 oed bu farw 28 Ionawr * Coeden deuluol Robert a Jyoti Robert Jyoti 32 Mewn partneriaeth sifil* neu berthynas barhaol Wedi gwahanu ar 2 Ebrill 2001 Ysgarwyd ar 19 Hydref Neeraja Marw n 3 mis oed Nodyn - os nad yw r dudalen hon yn argraffu n iawn, mae angen i chi newid gosodiadau r ffeil. Dewiswch Tools ac yna Options. Cliciwch ar y tab argraffu, a thicio r blwch Drawing objects. Tudalen 11

13 Tynnu ecomap Defnyddir ecomap i gynrychioli ar fformat llun yr ymgeisydd/wyr, eu teulu agosaf a r cysylltiadau sydd ganddynt i gyd â u cymuned. Gellir darlunio r cysylltiadau hyn yn y fath fodd ag i arwyddo ansawdd y cysylltiadau hyn a r ynni sy n gwneud y cysylltiadau hyn. O u defnyddio ar y cyd â choeden deuluol, mae ecomapiau yn cynnwys swm mawr o wybodaeth am berthnasoedd unigolyn a i rwydweithiau cymdeithasol ar ddim ond dwy dudalen. Mae ecomapiau yn cael eu tynnu drwy osod cartref y teulu ar ganol y darlun ac yna amgáu hwn gan gylch. Dylid defnyddio r symbolau a nodwyd yn barod wrth dynnu coed teuluol wrth wneud hyn. Mae unigolion wedyn yn nodi r bobl mae ganddynt berthynas â hwy y tu allan i r cartref a dylai hyn gynnwys grwpiau a chyrff yn y gymuned sydd o bwys. Dylent gael eu diffinio mewn ffordd eang fel bod unigolion neu grwpiau sydd heb fod yn yr ardal ddaearyddol gyfagos yn gallu cael eu dangos os oes ganddynt arwyddocâd. Dylid wedyn wneud cysylltiadau rhwng unigolion yn y cartref ac unigolion, grwpiau a chyrff drwy ddefnyddio r llinellau canlynol. Cysylltiad cryf Cysylltiad tenau Cysylltiad straenllyd Llif o ynni i ffwrdd oddi wrth fenyw yn y cartref Llif o ynni tuag at fenyw yn y cartref Llif o ynni tuag at ac oddi wrth yr un ffynhonnell Tudalen 12

14 Adran A Cyfeirnod yr asiantaeth Manylion yr asiantaeth sy n gwneud yr asesiad Enw r asiantaeth Cyfeiriad Cod post Ffôn Enw r gweithiwr cymdeithasol Ffôn Minicom Ffacs E-bost Dyddiad derbyn y cais Ymgeisydd 1 Enw r teulu Enw blaenorol Enwau cyntaf Enwau adnabod fel eraill Dyddiad geni Man geni Ymgeisydd 2 Enw r teulu Enw blaenorol Enwau cyntaf Enwau adnabod fel eraill Dyddiad geni Man geni Cyfeiriad cartref Ffacs Enw Rheolwr y Tîm Ffôn Minicom Ffacs E-bost Dyddiad llenwi/diweddaru Ffurflen F Oed Oed Tref a chod post Faint o amser yn y cyfeiriad hwn Tudalen 1

15 Ai dyma fan preswyl parhaol yr ymgeisydd? Rhowch fanylion Enw awdurdod lleol y cartref Darlun geiriol cryno o r ymgeisydd/ymgeiswyr a u cynllun i faethu (dim mwy na 300 gair) 1 Math o adnodd a gynigir * dileer fel y bo n briodol Tymor byr/tasg-ganolog Parhaol/tymor hir 2 Telerau r gymeradwyaeth a argymhellir (manylwch os gwelwch yn dda) A ysgrifennwyd yr adroddiad hwn mewn perthynas ag addasrwydd yr ymgeisydd/ymgeiswyr i faethu plentyn neu blant sydd eisoes yn hysbys neu wedi eu lleoli? 3 Do/ Naddo Os do Enw(au) llawn y plentyn/plant Dyddiad(au) geni Perthynas i r ymgeisydd/ymgeiswyr Statws partneriaeth Os yw r ymgeisydd yn briod, rhowch ddyddiad a man y briodas Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Tudalen 2

16 Os yw r ymgeisydd mewn partneriaeth sifil gofrestredig, rhowch ddyddiad a man y cofrestru Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Os yw r ymgeisydd yn byw gyda phartner, y dyddiad yr ymgartrefodd y ddau â i gilydd Os yw r ymgeisydd wedi gwahanu neu ysgaru neu wedi diddymu partneriaeth sifil, rhowch ddyddiad ac enw r partner Os oedd yr ymgeisydd wedi ymgartrefu gyda phartner, rhowch y dyddiad pan ddaeth hyn i ben ac enw r partner Hunaniaeth Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Rhyw Cenedligrwydd Tarddiad ethnig 4 Y brif iaith a siaredir yn y cartref Iaith/ieithoedd eraill a siaredir yn y cartref Grŵp crefydd neu ffydd Yn ymarfer y ffydd neu beidio A yw r ymgeisydd wedi cofrestru yn anabl? Swydd neu broffesiwn Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Swydd bresennol (os oes un) Cyflogwr presennol 5 (os oes un) Dyddiad cychwyn Oriau gwaith presennol Incwm o r swydd neu r proffesiwn Oriau gwaith a fwriedir ar ôl lleoli plentyn Tudalen 3

17 Pwy arall sy n byw yn y cartref? Enw r teulu Plant o dan 18 Enw(au) cyntaf Rhyw G/B Dyddiad geni Tarddiad ethnig Perthynas i r ymgeisydd/wyr Ysgol bresennol A gafwyd cyfweliad? 6 Enw r teulu Oedolion (gan gynnwys plant wedi tyfu) sy n byw yn y cartref 7 *mae hyn yn nodi eu bod yn ddarostyngedig i wiriad CRB Enw(au) cyntaf Rhyw G/B Dyddiad geni Tarddiad ethnig Perthynas i r ymgeisydd/ wyr 7 Addysg/ Cyflogaeth A oes oedolion eraill (heb fod yn y cartref) a allai fod â chyfrifoldeb yn rheolaidd am ofal unrhyw blentyn/plant a leolir? 8 *mae hyn yn nodi eu bod yn ddarostyngedig i wiriad CRB Enw r teulu Enw(au) cyntaf Rhyw G/B Dyddiad geni Tarddiad ethnig Perthynas i r ymgeisydd/ wyr A gafwyd cyfweliad? A gafwyd cyfweliad? A oes plant (o dan 18) o bartneriaeth bresennol neu flaenorol yn byw yn rhywle arall? Os oes plentyn wedi marw, dylid cofnodi eu manylion yma Enw r teulu Enw(au) cyntaf Rhyw G/B Dyddiad geni/marw Tarddiad ethnig Perthynas i r ymgeisydd A gafwyd cyfweliad? Tudalen 4

18 A oes gan yr ymgeisydd blant o oedolion sy n byw yn rhywle arall? Os ydyw wedi marw, dylid cofnodi r manylion yma Enw r teulu Enw(au) cyntaf Rhyw G/B Dyddiad geni/marw Tarddiad ethnig Perthynas i r ymgeisydd A gafwyd cyfweliad? A oes gan yr ymgeisydd/wyr drwydded yrru ddilys? Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Dyddiad y i gwelwyd Dyddiad y i gwelwyd A oes gan yr ymgeisydd/wyr gar at ddefnydd rheolaidd? Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Anifeiliaid A oes unrhyw anifeiliaid yn y cartref? Rhowch y rhywogaeth, nifer ac oed. A oes holiadur anifeiliaid wedi ei lenwi? Cyllid y cartref 9 Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Incwm misol a enillir (ar ôl didyniadau) Budd-daliadau misol y wlad (nodwch pa fath) Incwm misol o unrhyw ffynhonnell arall Taliadau morgais neu rent misol Taliadau treth cyngor misol Unrhyw wariant rheolaidd arwyddocaol arall A oes unrhyw ddyledion neu fenthyciadau arwyddocaol eraill ar wahân i forgais? Tudalen 5

19 Adran B Beth sydd wedi ffurfio cymeriad yr ymgeisydd a beth sy n creu sefydlogrwydd a sicrwydd yn eu bywyd fel oedolyn a fyddai n ei alluogi i fod yn ofalwr maeth? (Ffactorau teuluol ac amgylcheddol) Ar gyfer pob ymgeisydd unigol, rhowch wybodaeth am yr agweddau canlynol ar yr ymgeisydd a gwerthuswch eu harwyddocâd: 1 Teulu cychwynnol, gan gynnwys brodyr a chwiorydd ac aelodau arwyddocaol eraill o r teulu Pob perthynas arwyddocaol arall sydd wedi dylanwadu ar ddatblygiad yr ymgeisydd (gan gynnwys rhai a allai fod wedi dod i ben) Hunaniaeth (personol, dosbarth, hiliol ac ethnig, rhyw, rhywiol, diwylliannol, iaith ac ysbrydol). Dylai hyn hefyd gynnwys agweddau r ymgeisydd at amrywiaeth a i brofiadau o hynny. Addysg Cyflogaeth Tystiolaeth o gymhwysedd 2 Iechyd (yn cynnwys iechyd corfforol a meddyliol a lles emosiynol) Tudalen 1

20 Diddordebau hamdden ac ymlacio Tystiolaeth o gymhwysedd 2 Unrhyw wybodaeth arall sy n berthnasol Ar gyfer cyplau ac ymgeiswyr sengl, rhowch wybodaeth am yr agweddau canlynol ar yr ymgeisydd a thrafodwch hwy: Y berthynas oedolion bresennol sy n sail i r cartref (trwy briodas, partneriaeth sifil, cyd-fyw) Y cartref, y rhai sy n byw ynddo a u perthynas â i gilydd gan gynnwys unrhyw blant genedigol neu blant maeth/mabwysiedig, ac unrhyw oedolion eraill yn perthyn neu beidio Rhwydwaith cymdeithasol a chefnogol yn cynnwys eu hintegreiddio i r gymuned leol 3 Tystiolaeth o gymhwysedd 2 Llety (yn cynnwys gwerthusiad o i addasrwydd i blant) Amgylchiadau ariannol 4 Tudalen 2

21 Mynediad at wasanaethau lleol allweddol a r defnydd arnynt, e.e. ysgolion/gweithgareddau hamdden, ayb Y gymdogaeth a r gymuned a u haddasrwydd i blant Mynd yn rhieni maeth yr asesiad ar allu rhianta gofalwr maeth 5 DYLID LLENWI R ADRAN HON GYDA R DDAU YMGEISYDD MEWN GOLWG OS YW HYN YN GYMWYS Beth yw r rhesymau sydd gan yr ymgeisydd/wyr dros wneud cais i faethu? Pam mae hwn yn amser da i faethu? 6 A yw r ymgeiswyr neu unrhyw aelod o u cartref wedi gwneud cais o r blaen am gael maethu/mabwysiadu/gofalu am blentyn? Beth oedd canlyniad unrhyw gais a wnaed? 7 Pa brofiadau o ofalu am blant sydd wedi paratoi r ymgeisydd/wyr i fod yn ofalwyr maeth? Ym mha ffyrdd mae r profiadau hynny yn arwyddo sut gallent rianta plentyn maeth? 8 Beth yw disgwyliadau r ymgeisydd ynghylch maethu plant ac a ydynt yn realistig? Sut byddent yn dod i ben â galwadau a blaenoriaethau cystadleuol plant a leolid? 9 Rhowch dystiolaeth am sut maent wedi ymdrin â materion amrywiaeth yn eu bywydau. Sut byddant yn hyrwyddo treftadaeth ddiwylliannol a chrefyddol y plant? 10 Beth yw r newidiadau a ragdybir ym mywyd a ffordd o fyw yr ymgeisydd yn dilyn lleoli plentyn/plant a pha gynlluniau sydd ganddynt i ymdrin â Tystiolaeth o gymhwysedd 2 hyn? Tudalen 3

22 Beth fydd effaith maethu ar fywydau pob dydd aelodau eraill y teulu ac yn enwedig unrhyw blant yn y cartref? Sut brofiad i r plentyn gaiff ei faethu bydd byw gyda r teulu yma? Beth yw safbwyntiau neu ddisgwyliadau r ymgeiswyr am nodweddion, oedran neu nifer y plant maent yn gobeithio eu meithrin? Beth yw safbwynt yr asiantaeth ar hyn? Sut byddant yn rheoli materion cyswllt a gweithio gyda theuluoedd genedigol? A fyddai unrhyw gyfyngiadau ar y rhain? 11 Dadansoddiad, gwerthusiad a chrynodeb Dadansoddiad, gwerthusiad a chrynodeb o r ffactorau allweddol sy n arwain at yr argymhelliad. Dylai hyn nodi r cryfderau, y gwendidau ac unrhyw feysydd ar gyfer datblygiad pellach yr ymgeisydd fel gofalwr/wyr maeth 12 Argymhelliad i r panel Gan ddefnyddio r dadansoddiad, gwerthusiad a r crynodeb uchod, beth yw r argymhelliad i r panel am addasrwydd yr ymgeisydd/wyr i gael eu cymeradwyo fel gofalwr/wyr maeth? Dylai r argymhelliad hwn gynnwys y telerau cymeradwyo, h.y. nifer ac oedran y plant i w lleoli. Tudalen 4

23 Llofnod y gweithiwr/wyr cymdeithasol sy n cwblhau r adroddiad Dyddiad Llofnod rheolwr y tîm sy n gyfrifol am yr adroddiad Dyddiad Tudalen 5

24 Adran C: Adroddiadau a deunyddiau cefnogi eraill Nodwch pa rai o r canlynol sydd wedi eu hatodi at yr adroddiad hwn C1 Coeden deuluol 1 Nodiadau neu sylwadau 10 C2 Ecofap C3 Cronoleg 2 C4 Paratoad yr ymgeisydd/wyr 4 C5 Proses asesu astudiaeth cartref C6 Crynodeb ymgynghorydd meddygol am iechyd yr ymgeisydd/wyr C7 Crynodeb o adroddiadau gan awdurdodau lleol cartref yr ymgeisydd C8 Geirda(on) Addysg 5 C9 Adroddiad iechyd a diogelwch 6 C10 Geirda(on) partneriaid blaenorol 7 C11 Arsylwadau a sylwadau pobl eraill sy n byw yn y cartref 8 (ddim i w rhannu â r ymgeisydd/wyr) C12 Crynodeb o wybodaeth gan bob canolwr 9 (ddim i w rannu â r ymgeisydd/wyr) C13 Sylwadau r ymgeisydd ar yr adroddiad C14 Adroddiadau eraill C16 Tudalen 1

25 C1: Coeden deuluol 1 Os nad oes coeden deuluol yn cael ei chynnwys, nodwch ble mae i w chael. Tudalen 2

26 C2: Ecomap Os nad oes ecomap yn cael ei gynnwys, nodwch ble mae i w gael. Gweler y nodiadau canllaw am enghraifft barod. Tudalen 3

27 C3: Cronoleg o enedigaeth at heddiw 2 Llenwch gronoleg ar wahân i bob ymgeisydd Enw r ymgeisydd Cyfeiriadau gan gynnwys cyfnodau yn byw dramor heblaw am wyliau 3 Dyddiad cychwyn Mis/blwyddyn Dyddiad gorffen Mis/blwyddyn Addysg a chyflogaeth Dyddiad cychwyn Dyddiad gorffen Digwyddiad Cyfeiriad neu leoliad Cyfeiriad neu leoliad Manylion Manylion (gan gynnwys rhesymau dros newidiadau os yw n briodol a sylwadau, a wiriwyd gan bwy a sut) Tudalen 4

28 Newidiadau arwyddocaol mewn amgylchiadau unigol neu deuluol (e.e. rhieni yn gwahanu/ysgaru, marw aelodau r teulu, cychwyn perthynas newydd, digwyddiadau iechyd o bwys) Dyddiad cychwyn Dyddiad gorffen Digwyddiad Cyfeiriad neu leoliad Manylion Tudalen 5

29 C4: Paratoad yr ymgeisydd/wyr 4 Amlinellwch y paratoad mae r ymgeisydd/wyr wedi ei gael. Dylai hyn gynnwys yr asiantaeth sy n gyfrifol am hyn, nifer y sesiynau a r cwricwlwm a ddefnyddiwyd. Hyfforddiant a grwpiau paratoi A yw r ymgeisydd wedi mynychu r canlynol? Sesiwn/sesiynau gwybodaeth Paratoad grŵp neu sesiynau hyfforddi hyd yn hyn Hyfforddiant unigol neu sesiynau paratoi hyd yn hyn Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Dyddiad cychwyn/ cwblhau Nifer y sesiynau Dyddiad cychwyn/ cwblhau Safbwyntiau r ymgeisydd am eu prif feysydd dysgu yn ystod y paratoi a pha mor ddigonol oedd hyn. Safbwyntiau r hyfforddwr ar brif feysydd dysgu r ymgeisydd yn ystod y paratoi ac unrhyw feysydd eraill y dylid ymdrin â hwy. 4 Nifer y sesiynau Tudalen 6

30 C5: Proses asesu astudiaeth cartref Nodwch y nifer o weithiau y cafodd yr ymgeisydd ei gyfweld Yn unigol Gyda i gilydd Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Yn achos ymgeiswyr lle mae plant yn y cartref yn barod, rhowch nifer o weithiau y cyfwelwyd y teulu fel grŵp, a nifer o weithiau y cyfwelwyd y plant (yn unigol neu gyda i gilydd) Ymgeisydd/wyr a r plentyn/plant gyda i gilydd Plentyn 1 (enw) Plentyn 2 (enw) Plentyn 3 (enw) Plentyn 4 (enw) Os oes aelodau eraill o r cartref wedi eu cyfweld, nodwch pwy ydynt a r nifer o weithiau y gwelwyd hwy Enw Nifer o weithiau y cafwyd cyfweliad Tudalen 7

31 C6: Crynodeb ymgynghorydd meddygol am iechyd yr ymgeisydd/wyr A oes gan yr ymgeisydd/wyr unrhyw gyflyrau iechyd neu namau iechyd corfforol neu feddyliol sy n debyg o effeithio n arwyddocaol ar eu gallu i ofalu am blentyn a leolir gyda hwy? Ymgeisydd 1 Enw: Ymgeisydd 2 Enw: Enw r ymgynghorydd meddygol Rhif ffôn cysylltu Dyddiad Tudalen 8

32 C7: Crynodeb o adroddiadau o awdurdodau lleol cartref yr ymgeisydd dros y 10 mlynedd diwethaf Enw r awdurdod lleol Enw r canolwr a i statws Dyddiadau preswylio ym mhob awdurdod Crynodeb o r geirda Enw r awdurdod lleol Enw r canolwr a i statws Dyddiadau preswylio ym mhob awdurdod Crynodeb o r geirda Enw r awdurdod lleol Enw r canolwr a i statws Dyddiadau preswylio ym mhob awdurdod Crynodeb o r geirda Tudalen 9

33 C8: Geirda(on) Addysg 5 Enw r ymgeisydd/wyr Enw r sawl sy n llenwi r geirda hwn Statws, e.e. pennaeth yr ysgol Geirda Tudalen 10

34 C9: Adroddiad iechyd a diogelwch (gosoder yma) 6 Tudalen 11

35 C10: Geirda(on) partneriaid blaenorol 7 Enw r ymgeisydd Enw r sawl sy n llenwi r geirda hwn Geirda Tudalen 12

36 C11: Arsylwadau a sylwadau pobl eraill (oedolion a phlant) sy n byw yn y cartref 8 Enw r teulu Enw(au) cyntaf Rhyw G/B Dyddiad geni Tarddiad ethnig Darlun geiriol gan oedolyn neu blentyn (dim mwy na 300 gair) Perthynas i r ymgeisydd/wyr Arsylwadau a sylwadau (gan gynnwys safbwyntiau r oedolyn neu r plentyn ar y cais i faethu a r effaith o gael unrhyw blentyn/plant yn ymuno â r cartref) Tudalen 13

37 C12: Crynodeb o wybodaeth a gwerthusiad o arwyddocâd y wybodaeth gan bob canolwr 9 Enw r canolwr Perthynas i r ymgeisydd Dyddiad cyswllt a/neu ymweliadau Enw r sawl sy n llenwi r adroddiad hwn Statws Enw r canolwr Perthynas i r ymgeisydd Dyddiad cyswllt a/neu ymweliadau Enw r sawl sy n llenwi r adroddiad hwn Statws Enw r canolwr Perthynas i r ymgeisydd Dyddiad cyswllt a/neu ymweliadau Enw r sawl sy n llenwi r adroddiad hwn Statws Tudalen 14

38 C13: Sylwadau r ymgeisydd ar yr adroddiad Enw r ymgeisydd Rwyf wedi darllen yr adroddiad ar f addasrwydd i faethu Mae gennyf yr arsylwadau/sylwadau ychwanegol canlynol ar yr adroddiad Rydym ni/rwyf i, hyd eithaf ein/fy ngwybodaeth a n cred, yn tystio bod y manylion yn yr adroddiad hwn yn gywir. Rydym/rwyf wedi nodi isod unrhyw gywiriadau ffeithiol y credwn/credaf sydd angen eu gwneud yn y blwch isod. Deallwn/deallaf y gall yr asiantaeth geisio gwirio unrhyw rai o r ffeithiau a roddir. Deallwn/deallaf os ceir bod unrhyw ran o r wybodaeth hon yn anghywir neu n gamarweiniol, y gall hyn arwain at yr asiantaeth yn gwrthod ein/fy nghais. Deallwn/deallaf ei bod yn bwysig peidio â chelu gwybodaeth am ffactorau a allai ddylanwadu ar ein/fy ngallu i ofalu am blentyn. Deallwn/deallaf y gall yr asiantaeth ofyn inni/imi roi mwy o wybodaeth er mwyn gallu asesu ein/fy nghais. Dyma r cywiriadau ffeithiol sydd angen eu gwneud: Deallwn/deallaf y gall unrhyw wybodaeth a roddir gennym/gennyf gyda r cais hwn gael ei dal a/neu ei phrosesu mewn ffurf electronig a i bod yn ddarostyngedig i r darpariaethau perthnasol yn Neddf Diogelu Data 1998 a statudau perthnasol eraill. Deallaf/deallwn y bydd unrhyw wybodaeth a ddarperir yn ffurfio rhan o gofnod achos yr asiantaeth parthed ein/fy nghais. Deallwn/deallaf fod y ffurflen hon yn eiddo i r asiantaeth rydym/rwyf wedi gwneud cais iddi. Cytunwn/cytunaf i beidio â chopïo r ddogfen hon (ar wahân i m cofnodion personol fy hun) na datgelu ei chynnwys yn llawn nac yn rhannol, i unrhyw un, asiantaeth nac awdurdod arall heb ganiatâd yr asiantaeth. Llofnod Dyddiad Llofnod Dyddiad Tudalen 15

39 C14 C16: Adroddiadau eraill 10 Tudalen 16

40 Adran D: GEIRDAON YN CYNNWYS GWIRIADAU STATUDOL 1 CWBL GYFRINACHOL ar gyfer cylchrediad cyfyngedig Cyfeirnod yr Asiantaeth Enw teulu Ymgeisydd 1 Enw teulu Ymgeisydd 2 Enw r gweithiwr cymdeithasol Ffôn Minicom Ffacs E-bost Ymgeisydd 1 Enw r teulu Enw(au) cyntaf Enwau adnabod fel eraill Enwau blaenorol Dyddiad geni Man geni Rhif ffôn yn ystod y dydd Rhif ffôn symudol Ymgeisydd 2 Enw r teulu Enw(au) cyntaf Enwau adnabod fel eraill Enwau blaenorol Dyddiad geni Enw(au) cyntaf Enw(au) cyntaf Enw Rheolwr y Tîm Ffôn Minicom Ffacs E-bost Oed Rhif ffôn gyda r nos Cyfeiriad e-bost Dyddiad geni Man geni Rhif ffôn yn ystod y dydd Rhif ffôn symudol Rhif ffôn yn ystod y dydd Cyfeiriad e-bost Tudalen 1

41 Adran D: GEIRDAON YN CYNNWYS GWIRIADAU STATUDOL 1 CWBL GYFRINACHOL ar gyfer cylchrediad cyfyngedig Cyfeiriad cartref Enw r tŷ a/neu rif ac enw r stryd Tref Faint o amser yn y cyfeiriad hwn Ai dyma fan preswyl parhaol yr ymgeisydd? Rhowch fanylion Enw r awdurdod lleol cartref Dyddiad derbyn y cais Dyddiad cwblhau r asesiad Unrhyw sylwadau am hyd y cyfnod asesu Dyddiad diweddaru r asesiad Dyddiad hysbysu r ymgeisydd am ei gyfeirio at y panel maethu Dilysu a r gwiriadau angenrheidiol Hunaniaeth a statws Dyddiad gweld y dystysgrif eni wreiddiol Dyddiad dilysu pasbort neu dystysgrif cenedligrwydd arall Rhif Yswiriant Gwladol Os yw r ymgeiswyr yn briod â i gilydd, dyddiad gweld y dystysgrif briodas Os yw r ymgeiswyr wedi cofrestru partneriaeth sifil, dyddiad gweld y dystysgrif Os yw r ymgeisydd/wyr wedi ysgaru, dyddiad gweld y dystysgrif/tystysgrifau ysgariad Os yw r ymgeisydd/wyr wedi terfynu partneriaeth sifil, dyddiad gweld y gorchymyn/gorchmynion diddymu Cod post Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Rhif tystysgrif Rhif Rhif tystysgrif Rhif tystysgrif Rhif tystysgrif Rhif Rhif(au) tystysgrif(au) Rhif(au) tystysgrif(au) Tudalen 2

42 Adran D: GEIRDAON YN CYNNWYS GWIRIADAU STATUDOL 1 CWBL GYFRINACHOL ar gyfer cylchrediad cyfyngedig A ddilyswyd incwm a gwariant y cartref? Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Dyddiad a dulliau dilysu Meddyg Teulu Enw r Meddyg Teulu Cyfeiriad y Feddygfa Rhif ffôn Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Enw a manylion cysylltu r ymarferwr meddygol a wnaeth yr asesiad iechyd statudol (os yw n wahanol i r meddyg teulu) Dyddiad Pan mae asesiad iechyd wedi ei ddiweddaru wedi ei gwblhau, nodwch y dyddiad, gan bwy a r rheswm Dyddiad Ymarferwr meddygol Rheswm Gwiriadau (Rhowch ddyddiad eu cwblhau) Ymgeisydd 1 Enw Gwiriad manylach y CRB (Cymru a Lloegr) Datganiad (Yr Alban) Diogelu Plant (Gogledd Iwerddon) Archwilio cefndir ac eithrio 2 Awdurdod Lleol cartref Awdurdodau lleol blaenorol y 10 mlynedd diwethaf Ymgeisydd 2 Enw Tudalen 3

43 Adran D: GEIRDAON YN CYNNWYS GWIRIADAU STATUDOL 1 CWBL GYFRINACHOL ar gyfer cylchrediad cyfyngedig Cyflogwr ar hyn o bryd Ymgeisydd 1 Enw Ymgeisydd 2 Enw Cyn gyflogwyr (pan mae hyn yn cynnwys gwaith gyda phlant ac oedolion agored i niwed) Ysgol, coleg, meithrinfa Partner(iaid) blaenorol Gwiriadau eraill a wnaed (rhowch fanylion) A yw r ymgeisydd wedi cael dyfarniad llys sirol yn ei erbyn neu wedi ei gyhoeddi n fethdalwr? Do / Naddo Os do, rhowch ddyddiad(au), y llys a manylion cryno Dyddiad Enw r llys Nodyn A yw r ymgeisydd wedi bod yn rhan o unrhyw achosion llys teulu neu unrhyw achosion ynghylch plant a/neu r teulu? Dyddiad Llys Gorchymyn llys wedi ei wneud (os yw n gymwys) Enwau r plant A yw r ymgeisydd wedi gwneud cais o r blaen i fod yn ofalwr maeth, mabwysiadwr neu ofalwr plant? Ymgeisydd 1 Ymgeisydd 2 Dyddiad Enw r asiantaeth Cyfeiriad Math o gais Canlyniad A oes unrhyw aelod arall o r cartref wedi gwneud cais o r blaen i fod yn ofalwr maeth, mabwysiadwr neu ofalwr plant? Dyddiad Enw Enw r asiantaeth Cyfeiriad Canlyniad Tudalen 4

44 Adran D: GEIRDAON YN CYNNWYS GWIRIADAU STATUDOL 1 CWBL GYFRINACHOL ar gyfer cylchrediad cyfyngedig Dyddiad Enw Enw r asiantaeth Cyfeiriad Canlyniad Geirdaon personol wedi eu cwblhau Canolwr Canolwr Canolwr Enw Cyfeiriad Perthynas i r ymgeisydd/wyr Nifer o flynyddoedd o adnabod Cael cyfweliad: rhowch ddyddiad(au) A gafwyd geirdaon eraill? Canolwr Canolwr Canolwr Enw Cyfeiriad Perthynas i r ymgeisydd/wyr Nifer o flynyddoedd o adnabod Cael cyfweliad: rhowch ddyddiad(au) I ba ymgeisydd? Tudalen 5

45 Ffurflen F (Cymru) Adran E Matrics Cymhwysedd 1. Gofalu am blant 1.1 Gallu i gynnig safon dda o ofal i blant sy n hyrwyddo datblygiad emosiynol, corfforol, rhywiol a deallusol iach 1.2 Gallu i dderbyn y plentyn unigol 1.3 Gallu i gynnig gofal addas i r plentyn unigol fel y mae 1.4 Gallu i weithio n agos gyda theuluoedd y plant ac eraill sy n bwysig i r plentyn 1.5 Gallu i osod ffiniau priodol, a rheoli ymddygiad plentyn oddi mewn iddynt, heb ddefnyddio ymddygiad corfforol neu anaddas arall 1.6 Gwybodaeth am ddatblygiad arferol plant a gallu i wrando a chyfathrebu gyda phlant sy n briodol i w hoed emosiynol a u dealltwriaeth 1.7 Gallu i hyrwyddo datblygiad rhywun ifanc tuag at statws oedolyn 2. Cynnig amgylchedd diogel a llawn gofal 2.1 Gallu i sicrhau bod gofalu am blant mewn cartref lle maent yn ddiogel rhag niwed neu gam-drin 2.2 Gallu i gynorthwyo plant i w cadw eu hunain rhag niwed neu gam-drin, a gwybod sut mae ceisio cymorth os yw eu diogelwch dan fygythiad 2.3 Gallu i adnabod pa mor neilltuol o agored i niwed neu gamdrin yw plant anabl 3. Gweithio fel rhan o dîm 3.1 Gallu i gydweithio gyda gweithwyr proffesiynol eraill a chyfrannu at gynllunio r adran ar gyfer y plentyn/unigolyn ifanc 3.2 Gallu i gyfathrebu n effeithiol 3.3 Gallu i gadw gwybodaeth yn gyfrinachol 3.4 Gallu i hyrwyddo cydraddoldeb, amrywiaeth a hawliau unigolion a grwpiau oddi mewn i gymdeithas 4. Hunanddatblygiad 4.1 Gallu i werthfawrogi sut mae profiadau personol wedi effeithio arnynt hwy u hunain a u teuluoedd, a r effaith mae maethu yn debyg o i gael arnynt i gyd 4.2 Gallu i ddefnyddio pobl a chysylltiadau yn y gymuned i gynnig cefnogaeth 4.3 Gallu i ddefnyddio cyfleoedd hyfforddi a gwella sgiliau 4.4 Gallu i gynnal perthnasoedd cadarnhaol a dal i weithredu n effeithiol drwy gyfnodau o bwysau Tystiolaeth LL/RH/D * *Allwedd: LL=Tystiolaeth lawn RH=Tystiolaeth rannol D=Dim tystiolaeth Tud / Adran Tudalen 1

46 (Ffurflen F) (Cymru) Taflen Grynhoi i r Panel Maethu Enw Ymgeisydd 1 Enw Ymgeisydd 2 Dyddiad cyfarfod y panel maethu Diben y cyflwyniad presennol gerbron y panel Cyflwynwyd gan Cyfarfodydd panel blaenorol Dyddiad Diben Canlyniad(au) Cryfderau a materion i w trafod Crynodeb aelod y panel o gryfderau r cais Awgrym aelod y panel am gwestiynau a materion i w trafod yn y panel Tudalen 1

47 (Ffurflen F) (Cymru) Taflen Grynhoi i r Panel Maethu Tudalen 1