'l)ie \VOEN'SDAG, 14 OKTOBER 19,J2.

Transcription

1 Geregistreer nan die H.P.K. as 'n Nuusblad. n ' n volhsbeweging is daar gelee11tlwid om ook lw lde te 1cord.,.. 'l)ie.. ln die party politielt. is daar geleentlwill 1n slegs stenwee te bly. EERSTE J AARGANG. \VOEN'SDAG, 14 OKTOBER 19,J2. No. 49. Calvinistiese Standpunt Teenoor Demokrasie Verduidelik Prof. Van der Walt oor Waarde van T radisie Ons verhoudi ng tot die t radisie was die onderwerp van n toespraak dcur genl. prof. dr. A. J. H. van der Walt, Sekretaris va n die Groot raad, by geleentheid van d ie Provinsiale ltongres van die A.N.S. op Stellenbosch verledc week. Prof. v a,n der Walt het in duidelike taal d ie Calvinistiese standpunt teenoor d ie dcmokrasie gestel en beklcmtoon dat dil by ons nie so seer oor ' n stelsel gaan nie as oor uitvoering van d:e ewige beginsels van die geopenbaarde woord van God. J\ lel hctrckking iot die tradi~ie he~ spr. ~lan gevocr <he ons eerbie(t daan oor moet. ho, maar aall die ander kant is <li t ' n feil dnl uiks wat gcword hot en bcst.aan juis ' u slr!llck rans Vlli hcilig hoid dra en gevolglik ona:l!l!.as b:l:u- is n ie. n die woordc, nn Paul K ruger : Jl CCill u it, ll1e ''erlcdc wnl ~ocd en edel is en bou da:n op die t.oekoms Hi juis opgesluit Oil~ ~cbondcnhc id en tcgclyk o ns vryheid tccnoor die lradisic. Ell1e historiese handcling moot getoets word aan die behoeftes va n die lewende geslagte en aan die lll<ltltstaf van die goddelikc wet. :\fct bctrekking tol die gcsag~faat waarna vandag gt'slrccf word, het p rof. Van dor 'Valt "" ge::,c dat o n ~ llo die ve rwyt loegeslinger word dat ons met die b'1dwator ook die k illll wil wcg W()rp, orntlat nl., so word bcwccr, ons U:J h inisticsc t.r:ulisio in wycre sin, ('n om; volk~t.radi,;ie in engcro sin, die demokrasie aangcwys hct as prinsipit'el die sniwere regerings\ orm. Die Calvinisme gaan u it van die g ronclstelling dat aile gesag by God berus.,\s :"k('pper \'"" natuur en mens, as Onderhouer, an :-~lies, ook van die mcnslike samelewing, i:; C:od <lie oor Rprong van die slaat, wat lly in Sy algcmcne gcnadc ingestel hct mel dwanggcsnp; \ '(ll die ~;La~Lsowcrho id om die verwoeslt'nde u it.wcrking vau d ic son do Le bcteuol. Die owerheidsgesag bcrus dus prinsipieel.nog op die volkswil, nog op kontrak, nos op usurpa sic, m a:~ r op die wil van God. Tn die Maat gelcl die gcbod \':ln God, maar die posili\ ering <laarvan is :lan mcnsc opgedra, cn die ondcrdaan is ondcrworpc ~tan die positi\ cring~bcvel, ;tn die ow('rhcid bchnh, e \\'atj!lccr die bcv('c handeli'ngc c is wal in stryd st:~an mel die Codclelike onlinnnsics, soos gein!erpreteer, nic deur tlic individuolc, ma~tr die gemecn~ kn pl i kc Chris leliko gcwolo. Calvyn het die gcsag dus onwrikban r gcfondecr, maar tersclfd orlyd die wortcl van aile Lirannie deursny, dour sy leer dat ook dio in die s kcpping en h erskepping gcgronde lcwcnskringe soos die Yolk, die huisgesin en die kerk 'n direk \ au God afgoleidc ge~ag hiunc cie pcrkc besit.. Daarmee is die grondslag \ an burgcrlikc vryheid teenoor willekeurigc tiraunie gele. Maar nerens is daar sprake dat die gesag uit die volk Mm of dat d ie owerheid op prinsip iele gronde deur die yolk, optredendc as indi vidue, daarscstcl moet word nie. Oi t is nodis om h icr baie duidel ik te vcrklaar da t d ie begrippc vryheid on dcmokrasie hoesenaamd n ie sinoniem is nie. Dat die Cah inismc in die gcskiedenis mcdcscggcnslmp v:ln d ie volkslewe in die rcgering be\ ordc-r hct, is w:1ar, maar wat beklcmtoon moet. wo rd is da ~ waar en wa nnecr dit gebeur het die docl was om d ie mag van wa t besi<ot~ is as afgodiese of Gods wil weerstrewende owerhedc in te per11, on nie omdat die Calvinisticse beginscls die medeseggenskap van die volk in die staatsgesag gcbicd nie. oaar is in die gcskiedenis ook duidelike gevalfe waar Calviniste in direkte teestelling tot die demokrasie gckom het. Ek wil hicr, olsta:ln met twce voorbccldc tc nocm. Die ecrstc is die ~ederlandse 'Rcpublick na die nfs\\'cring; Wtn P hilips f. licr he!. die Cahiniste, hocwcl d('s Lyds m(lar 'n 1% va11 die be, olldng, d ie mn g vas in hantlc gcgryp in die stryd teen Sp:111jc. Om die mag lc kan bchon.cu die volk diensbaa1.e 'maak aan clic bcslryding v:m die volk1wyand is in die stcdc dio regte van die Cildclcde om mee tc W< rk in die v('rkicsiug van die stedelike \\'erbeid en d< ur hullc in die danrstclliu~ \':\11 die staat~owcrheid, opgchef omdat die mecslo van die C:ilddcdc nog Katolick was en dus potcnsiiid Rpaans~csind. Die Republiell was dus i.11 d e rd:~ac1 vecl minder demol1raties ond2r Calvinistiesc bestuur as die Geweste t ytlcns clio Spaanse bcstuur. Tog het ck nog nooit dio bewcring gehoor <lat die Nederlandsc bmgcrs in die RepubliC< onvry was nie, of dat die eerste republikeine die Calvinistiesc bcgi risels ver!1rag het nic, hct. spr. vcrklaar. Die t. weedo \'Oorbecld is die Engelan<l van Cromwell. :1\a die onthoofding, an Koning Karel 1 hcl hy (nl. Cromwell) die \'Olk:;vcrt<'Cll woordigcn; in die sogcnn:1mde Lang Parl<'mcn~ sondcr gewolcnswroc'ging ntis-toe gesluur or" dat.!mile vi r hullo in ~y oog onbehoorliko maglc opgecis hot., en Len slot.te hot l1y gecindig met. ' n ~n i l i t.c re d ildaluur om bclange.e bcskorm wat by hocr gong hot as dcclname va n die volk, deur hu lle \'OrlcenwoordigCl:S, ann clio wct. gewing. F.k glo nic da~ daar iemaud is w:n sal bewcer dat hierdic groot Puritcin daarmcc die Cah inistiesc b('ginscls outrou was nic. Gcen S telsel Ons Christclikc begin sols eis indenbad nic een of andcr bcsondore regeriugsvorm nic, of dit nou dcrnolnasic is of iets audcrs; daarorn ook hct Calvinistc altyd weer op nuut stclling genccm teenoor die instellinge en bchoeft.es va n h ul t yd. Die enigste, maar da n ook onve bid delikc cis, \'!at g estel word, en kan word, is dat die lewensvorme en die instellingc sowel as die sosiale- r,., staa tsprak tyke van aile tye moet beantwoord aan die ewige beginsels van die geopenb:~ardc Woonl van God. Ook vir ons, in hienlie Lyd \ an omwcn!cling Ctl volksnootl is die bchoefle, :m clio volk en die bcginsels van Gods Woonl die enigslo maatslnwwe waarmee ons rckcning hoef (e hou. \Vat. die dcmokrasic in dio algcmeen betref, d.w.s. die dit ektc dcelnamc van ~l ie volk self, of denr sy,.c1 leenwoonligcrs aa n die wctgewing en rl'gering, staan ons prinsipiccl nentraal. D i~ kan in sommige omstandighedo gocd wees, in ander skadelik. Tn b.)' wesc gaau die stryd vandng ook nie teen die d('mokrasic as sochnig nio, maar teen die lewcnshouding van die liberalisme \\':tt wo r tcl in die l <'ransc rcvolusie, met sy a tomisticse volksop\ alling en sy geloof aan en lwldemtoning vau die vryhcid van d ie individu. Soos clkc lewens- en worclclhcskouing het ook die libcralisme \'ir horn lcwcnsvorrnc geskep waarin sy beginscls bcliggaam en uitgcleef kon word, en die som \'::ll him die liberalist.icse lcwcns\'otjll is die parlementcrc dcmokrasic wat ons ken. Op materielc gebied het die ekonomiesc libera :ismc gelei tot uitbuiting van die swakkc deur <he stcrke, van die c.ngeorganiseerde deur die goedgeorganiseerde; tot matclose r ykdom naas skrcicnde a r moede, oorprolluksie naas hangersnood; tot per iod ieke, booms" en depressies, en eindelik tot werklooshcid en die vo111sver nieti ( \Ten olg op bll;. 2, kol 1)

2 TWEE CAL VNSTESE ST Al\ OPUNT (Y cn olg 1 a n hi,. 1) scnue klassestryd. icenoor hicruie dinge staan die parleme.:-~tcre demol{rasic magteloos Sy behcc rradc, sy sosinlc wctgewing. sosin lc kong rcsse probcor wei tl io ;,osialc pyn enig, ll na r kau di (; nie gences omrla [. nic tol die wortcl, nn die k waad, die ste],t'l ~>e l l', dcurgedring lmn,, or d nie. Op gcestelike gebicd i:, dit nic bcter nic. 'n Byna onheheerdc pers en sprecknyhcid. 1 swakueheenle ''ermaaklikhcid~wc~c, hcl gelei tot karakter ondenn, ning en vcrbroklwlin" van 'n gesondc, olksgc;indheid. "' Skynvryheiu. Ten slottc is daar die stnnlsinstcllinge en st.nnlspraklyk waarin cl io lihcnllisticsc bcginscls bcliggaam is, nl. d ie parlcmentero dcmokrasic, met. sy noodwe nd ige party-or::!a nisa:.ies en partyr c~e ring. Die skoonklinkende lt'll!>t' is hicr: Dour die volk vir die volk; ma:lr onde r~<ock toon aan dai. hi1 die,dcu die, olk'' grolcndeels skyn is, en dat van die,vir clio volk'' weinig leregkom. Tu 'n pnrlcmentcrc demokrn~ie is n good en oupartydig ingeligle kieser.,korps, an die grootstc bclang. Him, an k:111 cgtcr weioig l.cre::;(kom. n werl1lillheid word die opcnbare mcning grotendcels sevorm dour die pcrs, wat OJ) sy beurt w2cr g rotendcels in cfie hande is va.n die georganiscerdc. geld mag; or waar di t nie die geval is nie vir sy bcstaan a fhanklik van advertensics gekontroleer dcur die geldmag. n plaas van ' '! demokrasie kry ons dus n Mammonokrasie, ' n diktatuur van die georganisccrde geldmag, die ergste soort dik tatuur denkbaar, omdat dit naamloos, onverskillig en wrced is, bclustig slegs op wins en bcgunstlger van die belange wat sy wins kan vergroot. Die slelsel \':11l partyrcgering sctr dra in hom opgc!slui L, uit tlic anrd vau sy wcse, d ie kiem van mngtcloosheid. Ook by die bcste aanvangsbe.doelingc weeg die par tybelange, d.w.s. d ie.noodsaaklikheid om stemme te behou en nuwe stemme te wert, en by individuele lcdc om setels te verse11er, op die duur swaardcr as die volksen lanusbelange. Daarom moet mens onder hierdie s tclscl nooit na deurtastcndc maa tre~il s VOlKSKAS ~S U E~E BANKi F omlse oorskry 2,8, Volkskas (Koo1)cratief) Bpk. (Opgorig kragtens die Koopcra tiewe wet) l _ Dlo Voll< so ll:lnk. Hoofkantoor: VOLKSKAS-gebou, Scntraalstraat, PRETORA _,., soek nie. Die partyregering gaan van kompromis tot kompronlis. Ons kan, w:ll on~ lana betref. 111:1:1r 11et noem die dagwngcwinj:!;, die wct~cwing op ldending- en nnlurollcstcutreg en ~;o, oo l nt et r. Oie putyregering korn cers lot denna;.tende haihleling wnnnecr dit s.1' cic wesc 1 e rloih cu self oorgaan tot ' u dik1aluur, ~o os c.l ic huidigo rpp:ering. 'l'cenoor die atomislicsc, olksop1 au iug 1 an die lihc ra lisrne s!el ons d ie organiesc: teenoor ~li e bcklemioning Yan die reg en die, r~ heid, an die onkcliug, die.jcklemloning 1 an die reg. die geestelike en liggaamlike gcsondhcid en die,, eh a:lrl \':\11 die 1 olksgemeensk:tp: lccnoo1 die panyorgani,a,.,ie en die slcl,;cl van part~-regering. die volksorganisasie of volksbewegiug met d ie ge,>l~s taat wnt 111 nouste voeling mel die ''ojlo;bcwcging tot; stand kom. Ond E> r volk word, orstnan die dour <lie driclwid blood, bode111 en l;ult.uur -gerneenskap bep :1~ld e en! it oil. Die Volk. J n die 1 olksbeweging geld as hoogstc begin; cl naa~ die cer '!Hl Cod, lotsgemeenskap nm eli<' eukcling binnu clio volk eu nie binne 'n klas or kbssc van die, olk nie;, ercler selftug en dissipline " ' p laas vau indi1 idnalistiese losbnndigheid;, olkstliens Jll plaas van persooulike winsbejag. Dis die lank, nu die volksbeweging om clio volk rn oorecnslcmming met hierdic hcginsels te orguniscer tor, roepings, enulling. Dis die taak \':111 die gesngslaat, wac in die nonslo, erbonclenhcid met di<" 1 olksbeweging lor, ~ tnnd kom en handel. om deur regs, orming, rcg~handhawing en reg.,roepassiug dit v11 dio volk as gehcel. e n vn die volksgenoto arsondedik, moontlik lt maak orn h ull e, olks1 oeping re vernrl en ' n ~cesto l ikc en materieel gcsonde volktigcureensk:r p op le bon en slaancle tc hon. n die naslrewing 1 a n hierdie idoaal lmn ons ons dc s i.e $Lerlw r, ocl omdat ons op d ie sel<ere afspri ngplck van ous \'Oikstradisio s(.l\ :111 1 ir ons eic waa::;(sprong 111 d ie!oekoms. Tn die llocre-in,.,(cllinge ;o,oos beliggaam 111 die l3oerestatc, wa" daar n('emde elemeutc en ook sknd< like clemente. :\lanr in die kern Ynn dio in::.telliugc het opgcsluit gelc die volkstaatsicjee, en ll die JWnktyk 1s dit reeds tot 'n aan ~ie nlikc mate bclcef. Dis die wesenlike en gesondc l c ru nadnl die ool'lolligc en skadol iko gcwas 1 an die p l an~ wcg~c~ n oei is. Die bcsto hnlde :t:\j dicvolb heldt van die 1 crledc is om op die gc:-,ondc fondarnonlc, nn dio volksgebou YOort,!c hou, die sw:r kk<' tc crkcn en weg i.e breek.,~ MARKAGENTSK~p V rroe~ Rli~ff.. Mark KAAPSTAD ~ Betaling geskied omniddellik, tveehli/, s, m.aandeliks of soos verlang. ll~:ste HEER~E~DE PR)'SE.!UlNN AAR & Ji AN SCHOOR }; teunar: OUSTAV lle'l'ef. Teletoon 2-ZU. SLUlfT NOU AAN BY DE V.M.K. Du; AYUH..!L"JER S ; F:ll!: Ml'ORY.EU JiiiGD1. V.:\J:. H.. Klubbcdlenlng Slult die Volgende n: Ornlls eleepdlens. Gocdi<O>Cr motor.-e rsekertng, grntls res;-sndvtea. V.:"\l.li. nnnbcvole garage8, b otellc, lostcsbulse on k8f eea ~ gc&\'tllheld en JUC(' A.frlliancrtx:.dleuJog u ln\tll.f~. Snclto n tlcn: crlngsd!eos. Pud \ c rsl:~.e, Pad- au r oete.knnrte. 'n UuJcl<o motortic.nteken. Volle Besonderbede vc.n :- DE lloofiles'l:uurdeb, DE TAKllES1'UURl>.U, Boo 2 13, liabpstnd DE 1'AK8ES'l'UUJ.LDEB, Bus 193, JotmnneoiJOJ'a. Bus 383,» toomjonwln. ' DE O.B., \VOENSDAG, 14 OKT SdilotemanllU!~@ o Drru1k vm KW ALTET E~ TEv'REDEN- 1 HED DE ~KOOPST:E WYN : Fonkelwyn 5/- Lewenswyn S/6 Vermouth a;e; H anekraai-c<>cktail ~/6 Likeurwyn Zljeripigo, Rooi 1/S j eripigo, Wit 1/ S Soet Muskadel 1/2 Port 1/3 Worcester Hock!./1 Pontak 1/1 Spesiale Sjerrie 1ld. Sjerrie! Ocll. BRANDEWYNE, Schoemanello Ekstra Spesiaal F.C. JENEWER Ml s;e S/- G/- LKEURS: Ker.sie-Brandewyn $/- Anys-Brandewyn '!J/- Gemmer- Brandewyn 5/-. Lemoen Brandewyn 5/- P eperment-likeur 51- Van der H um 5/- JENEWER LK.EURSJ Lemoen jenewer 6/- Suurlemoenjenewer 6/- 3/- 3/6 2/ 6 S/- 1/S 1/1 1/ 1 1/ - 1/- l!d. lld. lod. 9d. 4/9 4/3 4/3 4/~ 4/S 4/S 4/3 4/S 5/- S!- 8/6 6/- 6/- 5/6 5/ 6 4/6 4/- 26/ 6 25/- 1.4/ Voeg by 6/ - vlr ka&al& M botw!d, ea LB/8 v-.. aatjle wat vergoed &t>l u-or4 by r.e.rugoen<l.tn!l'. - on,. tew er <irnnk ld on& tnhoncro eolun.lt ona voorrade VUl lohoucrs bet, en r.. lcenlll< 11 voorwnru-de dat dj~ t.uhouera blnno scs!lg- d~.>o rmo ODJ terug bet>ora word. Weena bottcl Alu nrijl <J\u on nlloonll!! lo. ou.c ete bottcls, kl&s les dr~.>uk vcrpr..k, waar ulk$ 4fan.!r 'n rnl.nloloru p rya vnn n-1~- betoop. l nd.jen ~roedkope r k1 slen verlang word woet o e eje n ~ouera aaa ons eturu. Word verkoop n 12-botltl-Uoalea or tj-gel!logvaat)loa of groter. U klssle vc.n 12 bottclll k&n Wyn, Bran 6.ewyn, Jenever, L!kcur, Vermoutb en Hanekrru>l beve.t. Termc: K.:ll.B., pluo trelogeld ns. ayl}'llc li.b.a., piuj tr<tnkomm1u!o. V.O.S. OUDTBHOOR!i'. POSBUS 142. BESTEL VAN OUDTSifOORN. Wo V(())HGJ BSJFK 9 HUGENOOT. Fabrikante van. Kelder en Besproeiings Masjienerie, Sleepwaens, Boerewaens, Ens., Ens. f»oslbmts ] 9 Foon: Paarl 23. HhmgeiDJ.oot ONDERSTEUN ON ADVlEUTEERDERS l

3 DE' 5).D., WOENSDAG, 1L1 Ois_~. ( Komitee se Ope Brief aan Dr. f\1alan, Onderstaande, Ope S rief" is deur die Saamwerkl<omitce wat op 11 S!!ptember 'n ver socningspoging ~ll Pretoria probccr bewerllstellig het, gerig <~an dr. o. ::=. Malan in antwoor<l op sckcro aantygings en warwoorstellir:gs wat aangcvoer word om die cier van die H. N. P. so wciering om sy mede Afrika.ners dio broedcrhand to reik, good to pr nat. Die brief is ondertckcn d!!ur mm. P. G. Visser, sel<retaris van d ie komitc.o, en wont effcns vcrkor t weergegec. On thou sal word dat die komi! eo oorwcgend uit H. N. P. aanhangcrs bcstaan het. Cc~glo D r. i\abn,-ons l1et tl vorslng aan onverwags by ' u onderhandoling wnt hy tovore die Kongrcs ~or ons,poging tot vorsocuiug'' lda:u gcweior hct, in to sleep, en Yorcler dal ' n gclccs in Die Transvaler nln 18 S< ptcmbcr, wclmcncnde komitco die middel geworu hot 111 maar kon skaars ons oc glo dat u, die cier, an so n taktick to help bc\ ordcr. Hierdic insinua die magtigo ~ a!.ionale Party, so kon nfdaal om 'n indlllk van gcmene onderhandse huigclagtighcid nlll dio Komitee,-an 21 en die antler drio lt>i1 s by die kongres to skep. sic is laakbaar, en as d ie vol k hicr ' n oordccl mots vel sou ons nic aan die uitspraak twyfcl nic. ::\ouja, ons kan Die 'frans, nler nouliks kwalik Die Komitee het 'n paar wsnl:c voorgestcl necm dac hy clio snok so opgeneem hot, n [L n wat gcwysig of selfs van die hantt gewys lwn toespraak. Dit is cg tcr ons plig om onomwonc.:e word as dit nic prakties geblyk hct n ic.!tulle te verldaar cl<~t nog arlv. Pirow, nog tlr. v an ho~ gllld on t.yd opgeoffer om d io saak so good Rensburg, nog rnnr. H avenga hicrdie aa ntygi,ng moontlik to dieu. N ie ' n saak van individuelc verdie-n hct, aanscsicn a ldric d our die Komitcc parlyc of organisasics nio, maar vnn bcstaan van ons ~asic. genader w<ls, net soos u, om ' n samespreking to hou met die doel soos reeds uitccngcsit. li. hot, nadat u, erncom hot dat die ander dric lcicrs ook teenwoordig sou woes, nco, nadat, ou~ en hullo roods teenwoonlig was. 1a:tL wcct da~ dit nic die afspraak was nic. l\lnr. J la\ eng;.., ath. Pirow en dr. \ "an Rensburg hot H:rop v,,. trek sondcr tht die saak bcsprock i ~; omd :t ~ h nllo Hierdie, wclmcnoude" Komi teo n::tm aar dus \'Olle veranl woordclikhoid, ir onigo sogenaamdc,tnld iek", en dil spyt, hom dat sy pogiug so gcwoior hot om ieis to bospreok in u a fwesighcid, en ons hot h icrmeo saamgeslc1n. U hel opgecl:\ag nadal h iordio d rio hero vcr BESKULDG!NGS EN li'ete Lrck h e~ en ons hot u presies mccgcdccl hoc dit gckom h cl cbt ons juis al vier die Jcicri! bymckaar Op 2-5 Oktobor 1911 het ach. C. R. Swart, wou he. Ons hot aan u die cenparige cier van die f.:\.p. in die Yrystaat, die bcsluitc, an vcrskillende,-crgadcrings, oorg~lccs t-n mel nndruk,-erkl:l;u, nada t U dit bc'lveer en a s boswaar geopper het, dat. ons strewe nie 'n vcrkicsingsoorccnkoms is uic, maa r ' n poging,-olgcnde gcsc:,.\' oor clr. Yau R eusburg op die tcrrein, cr:;kyn hct, is ons, wat die.13. gelci hot, gcdurig, cn-olg en bcspicd. Klopjagle is op ons huisc en kantoro ni tge, ocr om ct:e A friltancrs byme!1aar tc!<ry. en drcig<:>mente is teen ons gclos. Maa r U sal u horinner dat clio lcom it.co dou r s;; nou is rjit allcs s til. Nou stcl genl. Smu!.s woorth-ocrtler u by hcrbaling,-ior. m:t:d d ie volgcndo nao gcslcl het, on u \'Crsock h e~ om u. en m in. Lawrence d io Yolk gerus d eur clio.-crsokel'ing dal d ie O.T. nio mecr govan.-! ik. dirckto nnlwoord op elkoen te gee, 11!. is n ie. H ierdic versl{ynsel moct vir (lie l. ts u berc:ct om af to stap van a ile gctwis en gcstlillc. Nasionaliste betckenisvol wees." en onrusbarcnd 2. s u bcrcid om partybelange omjcrgcs!tik <o Seclcr t hierdic besku!digi ng is vier lode stel ann (Jio rcpub!ikcinse vo U1sbclangc'? van die Grootraad g einterncer of in tron11e 3. s u boreid om aile geskilpuntc tusscn c;:; gestop. Httllc is A.<.G. c. L. de J a ger, lciers aan ' n volks refermldum te ond ~rwerp'? A.K.G.. L. Ncl, gent. D. P. Elofr en J. 1 s u bcreid om die a ndcr d ric leicrs to ont ;;enl. J. F. van cjcr Mcrwe. n d ie afge!ope moct en die brocdcrhand te nccm '? paar we!t-e aileen is vier hoofg-ener na ls en gcnoraals en tnlio under hoc offisicro van die SY..:L~ ' 'WOORD O. B. r;ev:mso gcncem. icrdic nao sou ook aan die andot drio c ier:~ gcslcl ~cw<:es hct as bulle toc~clant was om tconwoordig te wees. 1-l ierop hct u kccr op keer die t<omitce ven'!ys na die feit dat 'n e1cksic oorecnkoms nic op die voorgestelde manicr ge doen word nic, as ook dat d;c volk moot tcrugkccr na die basis van 3 J unie 1941, nieteer. stnandc die Komitce u kecr op keer vercluidelik het dat hulle nie aandring op n clel<sic oureen korns nio en da t die voorstel van terugkecr n.. clie basis van 3 Junie rectts vyfticn maande 'n mi s l u ~<king t'!as-,necm ns bowys hoc verdeeld die volk is na al h:erdic maandc.." Ons hot. ook :t;ln u Yerduidclik dal, hocwcl u ons cerslo \ crsock om saam mel die nnclcr drie leicrs t.c \'Orp;nder, Yan die band p;cwys hot, ons wcct by 11 nangedring h<:t - altyd nog: met clic Mifde doc!. As u dit andcrs opgenccm hct is dit jammer, het ons u oor en oor bcduie, maar dit was ons opvatting en bcdoeling. U hct dus, too u van ons af na die l<ongrlls is, good gewcet hoc die vur 11 in die hcf steel<. Tog ga<ml u direk vandaar en gee die kongres en die hcle land n wanvoors tclling, nl.,.dat WEERSYDS aange ncern was", dat d ie eerste voorstel van die baan is! U was slim, en hot 'n, cnlraaidc, crslag onmiddcllik die l:jnd ingestuul J n die inlcidingsartikcl \':)n Die T rnns, aler word bcskryf hoe geprobccr was onmiddellik ua. clio Uninlo Rongrcs 111 twyfel en onsekcrbeid to!an~ ontstaan en d:tt d it opvalh:nd is dnt. a clv. Pirow, dr. Van l~ c n sbu rg en mnr. H avonga blykbaar sa:j ms Laan en bcll'okko was by 1 n!)oging om <h. ) (al::m ' n, n : rwarring" veroorsaak het. Verder moot ons u hcrinncr dnt die chtum van hierdio ~ tmckoms. nl. die dn~ n:' die l;ninle Kongrc:s. nio deur die clrie YCrclnp;gcmnnlne here of die Komi tee bepaal was nie, maar dettr uself, en daarom Yin cl ons die aantyging in bogcnocmde inlciding~; :J r tikel so onresvcrdig. E n non gcagte Doklor, ' n laaste woordjie. Ons hct p robcer ' n strooiljio bydra tot opbou van ous Afrikanerdom in ullc ccnvoud en op rcgtheid; Cod wee>t clit. Ons poging het misluk. u hot gowen. So mcon u. So hot die kongrcs gemccn en so Die 'rr:ms, aler. al~oi nn u, crdraaidc,-oorstcllinp;. Ons bedoeling was nie dat enigc party of orsanisasic moes wen nic, ons wou hc!p da t d ie volk moes wcr~. Dcur u ;Jolit icko gebnrilt of miskien misbruik van omstanu;ghcdc hot u moonuik gewcn or vcordecl bchaal, E E voordecl e!lrstcns, en party voordccl ook. Ons het.,vcrloor" ; bete'r en grot.er mannc as ons het al,verloor" ~ n swa!d<er en k leiner mannc as u h!lt al,gewcn"! Maar so ' n oorwinnf,n g wou ons ook n ic he nic. A wat ons ka n se is : God behoedo ons volk vi; c:aar<lie soort.,oorwinning!;"! KOl\GHA D ie Komglw-kommando het 8 Aug u:slus op die p lnas va u mew. l~ l s Jl;Ovie r en d ie gcesdrift ige g rocp h e ~.C:31-l- bycongebring, W:J.L bcsondcr goed is vir dio klein plek k io. 'N VOORBRAND PRODUK GEEL BLOU ROO GROEN TANS N V ER V E R P AK l{j NGS: lig mid del popuih douket pyp Voor brand Tabakmaatskap py (Edms.J Bpk. Kornrnrssarrsstraat 2 JOHANNESBURG. B. -MUSEKBUNDEL S 2/ 6 e)k, 3. 6 insluitcnd 'n portret van die Kommandant-gencraal. Bevat die OSSE\VABRANDW AG-LED A!man al~ v u 1942 'n Pragstuk met afdruk van 'n skildcry -deur Coetzer op omslag, wat die O.B. in sy wese en strewc simboliseer. Belangrik e datums uit ons geskiedenis sowel as die geboortedae van ons h elde word aangedui. Hierdie almanak is die eerste van 'n reeks en is hoofsaaldik aan on s volksgesk iedenis gewy. Dit sal dien as posit!ewe propaganda vir die doe! en stre nc van die Beweging, asook ' n leidraad v ir ak tiwiteite wat gcdurende die jaar deur die organisasie, en vera! deur die vroue Kommando's waargeneem kan word. Geen O.B. lid behoort daarsonder te wees. PRYS 9d. POSYRY 6/ PER DOSYN Beste! van O.B.-HOOFKWARTER, Voortrekl<ersgebotr 43, Johannesburg ,.--- = A : B EU U GELD waar di t. van rente kan verdien. Raaclpleeg cladelik u EJ E \O L~SBAN K SPO ORBON 1Dl(A BEPERT( P osbns Johannesburg. Takke oor die hcle Unie. Ondersieun ons Advcrteerders

4 .._ VER Dm O.B., WO :NsD,\, ltl OK'l' Vo~ksvreemd ~ ~"." hct. tc1 orc dnnrop gcwys hoc in die partypohtwk los van die wcrldikheid gcdink word, hoc daar gebruik gcma:~k word van termc en ~bg;krclc waun an die inhoud by die sprckcr gl'cn wcrklikhcid is nic, maar slogs as h olle kl:lllkc aaugcweml word om stcmmc t e t.rek en die 'Oll<&ma~~ a in bcrocring te bring mc't die ~~ op parl.foordcel. L:~tc-r as uieselfdc politic! nan be\\'lnd kom en geleeniheid hct om daardic sl:~gsp reuko in dado om t c sit, boor nicmund ooil weer da:h an nic. WaiH1CO' dus polit.ic:i, wat die een dn r, oorlo" '. b b l con n v ol k~bcwcg 111 g vcrklnar omdat h y ' n pol.ilieko p;1rty gcwonl hct" en die volgcndc dag wo1c r om vredc mel daardie volksbcweging tc maak omdat hy, nio ' n polit.ieke party is nie" of wat in ceo volsi u p r:ja t van ' n cier wat, homsolf an ngcstcl h ot" e n 1 ir wic sc aanstcl Ji:lg,scs geslcm en 1 yf tecngestem het", ous ::;c, as ~:. ulko politi<:i sckcro bc wcrings,.,u, die polilicke, crhoog nf m (Wk, behoort daar geen notisie van gcnccm lc wo rd nic. Dit is politickc tnnl w::n bcdocl is om >ooos miswolke in die h1('f rond to sweef en slcg;; dicn om die uitsi" ~:.: bcncwcl. \\"annccr hicrdic uilialing;; cgicr van,,, eranlwoordtlikc polilic i'' afkomstiet is en dour die per" onder die volk ingcdra wo;d, kan ons dil ongclukkig nic me!. die miuagting bejeen wal dit 1 erdi<'n nic. So ' n bcwcring word (:ns, a n 'Crhoog tot \'C. hoog gcdocn dour dr. )i:llan waar hy so :,Die nasionaal-sosi:jiismo wn!. die Osscwabramlwag wi l iuvocr is n ccmd t n dna rom het di t vcrdccldhcid gcskcp." l.cmand wat mce1 bekommerd is oor d ie waarhcid as oor setols son cors onde r sock ingcstcl he!. n:~ die Ossewabra ndwag se be loid om daarui!.!.o vcrnccm of hy ic!.s vrccmds 1 oorstaan of nic. Dr. Mnlan h ct h om cgtol" blykbaar nog nio d ie- lyd gcgun om die.13. se bolcids, erklal'ing soos "asgcslel in sy brosju1 e, Die Ossew :l b1 an dwa~ : Vamranr en \Vaarhcen" to lees nic. of ancien; wcct hy nic wn t. Calvinisme is nic. W an t. daarin (bl. 23) ces ons die volgcndc. en ons laat <lil nan die onb1 ooroordceldc Jt.;cr oor om LC bc~!uil of dit C;th inistics of.,, olk;;ncemd'' is:, Eie Lewensbeskouing.",.n die hcn orming en f,!;ce~telikc hcrbcwapcning \"Hll OilS vojk tree die Q.ll. as \'O!k SbOwCging in die ccr~lc plnas op, nic Leenoor die gcvolgc en vruglc nic, maar teen die oors::tak van ons, olk>-'c '\'fll - dil' liberalismc! Ons eerste plis is hicr om tecnoor die liberalisme. te s tcl en t e ha ndhaaf ons E E LEWENSBE SKOU NG. Dit is die CH RSTE L K-NASO NALE GEDAGTE wat ons langs clie weg van die seskiedenis kan terugvoer tot ons vroegste voorgeslagt e en wat aanpas by ons volllskar ak ter en bel1oeftcs. Trouc ns ' n volk leer sv lcwcn~op v:t LL i ng die heslo uit sy geskicdcnis..., As uitga.ngspunt dicn daarom d ie cie Christelill nasionale lewcnsbeskouing, maar dan in :l:lllslu iting by d ie wcrcldhcrvorming wat aaa die gaug is. fu die ccrstc plnas snocr die Chris Lcl i l::- na ~iona lc ~ctlaj.! l(: as 'n bindc11de krag ons, olk ~lcwc s:l:l lll lol ' n lcwcndc organicsc \'Olks!!cmccn~kap. Die, ol k is ' n le\\'cnde ccnhcid dil ankc:r in < en co die,clfdc botlcm, sp rni ~ ni ~ cen hloccl en h1. 11 ccg tot cen bc~tcmmi n g. Vcrclccldhci<l. \'l'l'h)'slcrinj:t en, crwarring is allyd die wrangc nuglc, an 'n volksl'l'eemde gcdagte (by voorhtc.>ld die demokralicsc p:lrt.yslclsel! Red.). Dn:utccnoor handh:wf die Ossewabraudwng 'n le\\'cilsk r:lglij.!o, olksccnhcid "''' t. hom uitltcf in dicsclfdc, cic lcn'ensruimtc, Lrou bly a:hl s~- eie hlocd:hl!. l, gcrig op dicsclfde idcaal en l'nshou :1:1 11 diesel fdc lell'ensopvalting,om dit moontlik te maa11ak, wi: die O.B. as vo!ksbeweging ons 11e!e volk saamtrck onder een ges«g. Dit stel daar die noodsaaklil<heid van dissiplir.c wat borus op die Goddelik e regswet as hoogste gosag, en g<'h andh:~nl' word dour ' n kragligc volksll.l'iding, '~ L regecr on dicn, mov DE O.B., WOENSDAG, 14 O<'r Vrugbare Sffttong van Grootraad ewc, ccl gesag as regvcrdighcid, met krag en verar.twoordclikheid. Tl it-rtlic dissipline strek hom nil oor die hclc,-olkslcwc met. in:vmeming \'an die bewccgruimlc wat. ~ouig is ~ir clkc lcwcnsterrein om to bcaulwoord n:~n sy cic doe!!"' Onderwys. En op bl. 44 lees ons die, olgcll(lc in vcrb::md met die ondcrwys:, Die v olksbcwcg in~ bcklcmtoon da:trby d ie plig v:u1 die ondcrwysinslcllings om in Christclik-nasionalo sin die opvocding van die volksjeug te volbrinc; e n cis as ccrst.c, oor- 1\':Janle dat die ondc rwys 11 opvocding dour die m ocdcrtanl gegoc' moot. \\'Ord; clat die onderwys inrigting 'n Chirstcliko karakter en nasionale gees moet dra!.en eindo die licfdo vir die ta al as natuurlike \'Ortolker l':tn die, o lksgcc~ to vcrryk en.e 1'ordicp. Die opvoecling moet verdcr daartoe clicn om die Christclik-nasic.nale!ewensbeskouing by die joug te verstcrk en te GROOTHAAO W AAUSKU TEEN WANPRAKTYK n, crband met die bchandcling, an pcrso:j!c wat aangchou word 1 ir polilickc oor! rcdings en, an gci'ntcrnccrdcs, is dio ' ulgr-ndc bcslu it. gcnccm dcur die roolraad op ~ ~ silting, a n 1 Oktobcr to lllocmfor.tcin:,uie Grootra;:d van erie Osscwabrandwag in sy s itting van 1 Oktober 1942, besluit eenparig om ten sterkste te waars!1u teen die rangdurigc aanllouding - soms vir maande - van sy eete en a nder Afrikaners dcur d ie Departcment van J ustisic sonder dat 'n aanklag ter,n 11ulle ing~bring word, waarctetlr en waar v olgens in ' n bevoegde hof hulle skuld of o.nskuld bewys 11an word. H ierdeur word d ie mees clement ere regte van die burgers verkrag, sonder da t daat delir die handhawing van rus en orde bcter in dia land bevorder word, as wat dit sou gebcur het wanneer die r eg van spoedigc 1 verhoor gehandhaaf word. 1-lierdie mis standc hot inteendcel die,neiging om grotcr verbittering en gevolglik gt oter onrus tc skep. Verder word gewaarsku teen die verkragting van aile gcsoncle beginsels van regsplcging deur intimidasie van persone so a2.'1gc.hou clcur o.a. persone met interner:n., te dreig tcnsy hu!le die gewenstc verklaring afle of ond ~rneem om skuldig le l>leit. H ierdie tirannieko met<>des saai drakctandc wat vinnig opskict. ve.rinnig en om die nodi8e trots op die gecstes rykdomme, kunsprodul<le en kurtuurprestasies van die vo111 te vers tcrk tot 'n gcsondo waardcring en kragdadigc ui tboui,ng. '' Dil is ' n paar ~ rcpo n il die Ossewabrandwng se beleid. l ndien dr. Mala n nog staan by sy standount van 19?.7 t oe hy opgctrec het as!campvegter van die ii beralistiese sogenaamde Gewetensklousule tttat Christelill-nasicnalo hocronderwys onmoontlik gemaak het tennille van die klompie Jode en vrydenkende belastingbetalers in ons land, dan ka n ons cleeglik verstaa.n waarom hy hierdie Cht istelik nasionalc bcleid van die O.B. as,volksvrecmd" beskou, maar dan is dit ook nodig dat die volt< o:>r die saak ingelig word. Ons sal iu die ''cn olg ~c rcc ld g repc uit ons b eleids, crk larin~ pla:~s sodal clltcc n,.j r hohlseh kan sien wnar die. 13. sta:~ n. l ndien iemand daaraan aanstoot necm, sal dit vir die volk cluide lik wees dat so iemand hom nie vcreensel wig met die Christelik-nasionn!c of carvinistiese lewonsbcsiiouing van die Bocrevolk nie, maar vr.eemdc beg r i Pt~e aanhang, of so nie doelbewus onwa at hede vcrkoml ig met die oog 11 cie-bclans. Van 3 t~t 5 Oklobe1 jl. het die Croot.rnnd in Bloemfontein 1 ergadcr tcsamc met die lciers,-an die, crskillendc studiclaers onder eiding 1 nn prof. J. T.. du Plessis. B\' die,.,clccnthcid is die, ersl:je 1 an die,-cr.. kill~ndc \~rlakkings 1 nn die uitgeboudc Grootrand Ollll':lllJ.! en in gesamenrlike Stllmg bchandel. K cnmcrkend Y:\11 hierdic samekoms was die cnormc hoc, cclllcid opbouendc wcrk wa( gclcwcr is en die \TU~bnre bcsprckings 111 l'erbancl nlcl die ver,killendc volksaangcleenthulc - rnnatsltapliko, sta:ukundigo, ekonomiesc. kulturclc hon o1 mings in ooreenstemming mel die, olksbelcid wat dcur die Ossewabrantlwag vcrkondig word. Mer kwaardig, clog daarby oo~{ kenmerkend v2.n die Ossewabrandwag, was d ie treffcnde oorecni\oms tussen die verskillende stut.liclacrs insake besondcrhede l'ja t in die be.ginsols opseslui le tot herskepping van uie grondslae en instel lings van clie staatkundige e.n maatsl<aplike bestaans- en beclryfs!ewo van die volk op die gronds!ag va n_ ' n Christelik-nasionale rcpubli kcinse gesagstaat..h icrdic vrngb:jrc work is gelci en ~c, ocr OO ' ccnkomst.ig die bcginscl:s en belcid van ' n :\fri kaans-nasioualc en so,ialc :Jard om hom ann tc pas by die lewenswysc, morclc en godsdicnl>ligo op, attitlgs van die Afrikancn olk, u1!;lj ccf nt die hoogstc cu mees algcmccn uitgcbrcidc mate nm, olksgcluk en, olk,weh aan, sowcl ge:>c~le lik as stoflik. Same, ;utings, an hierdic uitgcwerk~c idee. sal,-an tyd tot tyd in ons blad en langs andc1 wee openba:n gemaak word as leidrnnd 1 ir die dicnslaers. ' 16 Takke 4 1, Lede AVBOB Reserwc - ' ondo 113. Hoofkantoor: St. Johnstraat 65. BLOEMFONTEN BEGRAFNSSE. KSTE. KRANS. GRAFSTEN '1 errig Volksdiens J T.enings vir gesalarieerde persone verkrygbr.ar. Tern1-o uiters billik. " Raadpleeg SA BANK? AARL :- Posbus 2~8. WORCESTER: K AAPSTAD:- Posbua 57. Posbus 238'1. NS i.a dwarsdem die U:u!G,;owel as buite sy grellbe~ bekend vir goeie drukwerk teen konkurrerende pryse. HOU KOER8 N A 1P1ro E«=d esna-dr lu kk e~ry 9 Drokkere, Ultgewcro n Boekbindem.

5 DE O.B., WOENSDAG, 14 OKT Fondsdagviering on Vrystaat het Verwagtings Oortre Hoc" el die Suidelike V ryst~a L Verslag van die Hoofkwartier. V. S. Stoutste Die vicring van Fondsdag in die Vrystaat wiis deurgaans gcltenmerll deur gces<lrif. Dwarsdeur d ie hele Vrystaat hct Brandwagtc saan1gekom om die verjaardag van die Ossewab ra ndwag te vier. Op talle plekke was meer mensc byeen as ooit tevore.,. selfs toe d ie Ossewabrandwag op sy sterkste was. n kort, dit lyk of die Osscwabrandwag ' n herlewing ondergaan het. Man, vrou en kind het snamgokom en alma.l l1et hartlik saamgewerk om fondse in te s::unel. Baie oorspronklike metodcs is aangewcnd om J oj"ulse to in en bykans.3, is ingebring. Die \Vinbnrgkommando, t1a6, sc opbrcngs was 2 wal bcsondcr gocd is in die omstauclighcde. Weens die feit dat Nagmaal oor ' n groot dccl van d ie VrysLaat sa:un met Fonclschg geval hot, is rcclings get rc f dat op plckkc waa r h ullc s aann-al, d ie funksies voor of na Fondsdag gchon moet word, maar so na nan 8 Augustus as moontlik. Hierdic reeling hct as gevolg gclw.d dat die Kommanclant-genernal op rnecr as e{)n plek in d ie Vryslaat met li'onclsdag,'iqj ing teenwoordig kon wecs. So b.v. was hy op 1 Augu - tus op P arys en mot die hooffunksic op 8 ~<\.uguslns op Kroonstad, wnar mecr as du i s~nd mense ann die vcrrigti nge deelgenecm het. weens Na.grnaal <licnsto op 8 Augustus bcsluil hel om vir d ie K.G. tot 3 September Le wag, was clio funksie in hierdic sogennamde swak dccl in die Vrystaat, besonder gcslaagd. Die aand van 5 September was op Smi Lh ficld, bx., nie m indor as 8 mense ieenwoordig too clio K.G. d<!aruio :tfcleling toegespreok hot.. Hoofgcneraal ds. S. J. Stander, voorsitter Ya:n d ie Grootraad, was die hoofsprekcr in die Vrystaalsc hoofstad op 'n funksic wa t b):gowoon is dour mcer <S 8 mcnsc to Estoire. Op 1:-J.arrismith het prof. JJ. J. du Plessis, hoof, an clio G1 ootrnad se bcloidsafdeling, op 22 Augustus as hoofsproker opgctrcc. Die waarnomendo A.K.G.; ge uernal J, l t'. van clor l\lcrwo on die vroue-hoofoffisier yan die Vrystaat, genl. me,. C. ll fe ~ cr, was samn met die l(.g. op Kroonstad, i.cnvyl gcnoraal Van dcr :\m wc ook op die mcostc plckko wnt die K.G. in clio Suideliko Vrystaat besoek he~ iccnwoordig wns. Ons dank gann ui t nn gencranl mov. :\leycr Yir die besondcr praktieso wenkc " at sy aan die ha nd geclocn hcl om die reeling Yan J!'onclsd ag so ' n rcnse-sukses t c maak. Dit is grootliks io dankc aau die iuspirasic on bcsioling wac van l;aar uitgcgaan het, 1vat die cleurslag gegec het tot snkses ; ook aan die vrouc en al d ie a nder Braudwagtc wat so hartlik snamgcwerk het. Ons wil ook die K aapse O.B.-notte. hedank vir die geskcnk van 'n pragi,igc skildery (geskilder dour mev. ~crguson-... omv) ~1:111 die Yryst:lai.. Dit word nou in die Vrystaat as wissc'lpr:ys gobrnik. Jnarliks word d it toeg eken aa.n die \TOnc-komm:-tndo wat die meeste fonclso insamel. Vanjaar ogter het clit gcgaan aa n die kommando, mans of vroue, wa.t die grootslc heclrag gcmiddcld per lid daanoo~ opgesluur }Jet. Die kompetisic was geesclriftig on die winljende kommanclo, JB2, van Bloemfontein, was mel 6/8 not 'n ~d. voor Clio twcede kommando, 4A6. Die totals bcdrag van 83 2s. Sd., is o'p hierdie manier i ngesamel. V orclcr wil ons ook al die Adjuuk-raadsledo bcdnnk vir die mooi mnnicr w::t<ho!) hullo gewoekcr hot mot die pond wa.l deur gcneraal mcv. :J[oyor aan elk Y:ln hulle rl..ocgeken is. Met die 11 wat daar aan hullc alma! toegel<en is, is gewoeker tot 71 13s. Sd. i,11gesamel is. Hoofkomclt. mev. H. c. van dcr Merwe hct mc.t haar 1 gewoelter totdat sy 22 11s. Ocl. gehad het. Ons is ook dank vcrsknldig aan vclcllkl. C.. J. Swart van Gras! and, P.K. Spcnillc, wnt ' n pragtige osscwaentjie gcskenk hot en wat by wyse va n die Amerikaansc opvcilstelscl.31 los. lld. ingcbring het. J'e n slottc wil ons nogrnan ls ma.n, vrou en )find wat so mooi saamgewcrk het, van ons hartliksle dank YOrsekcr. A.an die oprocp van ons geccr:do Komrnandant-genernal is gchoor gcgcc op ' 11 wysc wa t sehs ons stontslo vcrwagtings oortrcf.hot. Omdat sommigc funksics so laat gehou is, hot al die bydrac die hoofk wartior nog nic bcrcik nic. Die hoogsto bedrag totsovcr is iugebring dcur gcncranlskap G, nl WEDS''RYD VlU GESNNJE By geleenthcid van d ie verjaardagvicring van die t<ommandaryt-generaaj en Assistentkommandant-generaa! op Vrydag, 16 Oktober, in die Paar! sal 'n prys uitgeloof word aan die gcsi,n met die meestc!dnders op die vergadering. Die ouers wat dcelnccm, moct hul kinders na die vergadcring bring. Die seuns moet in vaal brocke en wit hemde geklecd wees en die clogters in wit.,skeurbng" Ons merk dal d r. :Jialan op E:1 oonslad e n elders vcrklaar clat die Os O\\':tbrand" ag die 1\.N.S. gcskcur hel ca da ~,die Oalv i nis~icso 13ond bcsig is om in flenlers gcskcur lc word" dour die O.J3. sc toedoen. W nt die A.N.S. bet.rcf, wil clio foi to ogter dat aile.8.-studente nog aan die A.N.S. behoort. Waar daar ges11cur is, hct die skeuring cfus beslis nic van O.B. ka nt gekom nie- net soos dis Party ook nog nie geskcur is omdat O.B. cdc ccnparig daaruit bedank hct nie. \Vat, die Calvinistieso lond botrcf, is pus glncl nie bcwns v:ln cnige skc1rring 1mt daa1 a:tn die gang is nio, maar blykbaar we!)t dr. Malan meer van moontlike skeurplanne wat in die verbancf gcsmce word as ans. WENK VR LAPPESKOMBERS Die Yolgcnde.wenk aan Yrouo om 'n hcuniugkoek-lappieskombers te maak, word gegec dour sers. me,. E. Bot.ha, wat Yoo rlig ~ing in naaldwerk in die Kaapsladso Vriendskapseutrum gee : Die maklikste is om 'n kombers van wasbaro lappies te mank.vcrsamel cors baic lappies. Aile soortc' lappics en kloure word nio sommer d eurmckaa.r gebruik nie ; daar moot con of ander patroon in wces wa.t deur die donker bp'pc aangegco word. Die kleurharmonic moet ooreonstem met die patroon. 'n i\faklikc ma nior is om geldeurde s~rcpc in eon hoofklcur te gcbrnik. Token ' n scshock met; k:mtc van s& i wce duirn. Knip vyftig o f m eer scshooko uit ou huwel ikskaart.jics of iots dcrgcliks wat; nic ic slap is nic'. Sit nou 'n papic! ljie op ' n lappie, vou om en ryg vas (die lap pies mocl 'n halfduim grolcr weos as die papicrljics). W ork die lappies met ' n fyn oorhandsc sleek aanmelwar op clio verkeorde kant, en trek dan die rygdrado uit, stryk die omgcvoudo raodjies good vas on haal die papiertjios nit- lan-sgcnoemdc kan weer gcbrnik word. Voer die kombers met 'n goeic nuwe ruatcriaal nit. Dio kombcrs moot opgc~top word mel vcre of st.ukkics flennio en a.ndcr wolstowwe. ' n Knder mctode is om die lappics op die rcgtc kant mol 'n veerstckie op mckaa.r w werk. E en deurlopcnde klcnr word vir ;1l die lappies gebruik. Die mctode is besouder gcskik om bppies kruis en dwa.rs op tc wcrk ( d io sogeuaamde,cra~y" -patroon). VYF VREEMDE O~TKRUD OP EE BOD EM (, /l'u NER") Sommigc pc rsono, veral parcylciers, is doesciao erg begaan daaroor dat ons toekomstigo regoringsvonn op die g rondslag van ons,demokratiese volksverlede" ingerig moet wecs. Dit moot dan 'n dcmokrasic W(){)S, vcrskillend van clio, Brits-liberalisLicse demokrasie, soos by ons bokcnd." Outloecl ons ogtcr dio grondslae van die demokrasie wal vir die tockoms voorgcst.aan word, dan vind ons dat dit na sy wese diesclfdc is as die gesltiedkundig geworde liberalisties-demokratiese state van die negenticnde eeu, en da.t dit, soos d it op die g ronclslng van ons eio vorlcdo opgcbou wil woes, slegs 'n afsj,aduwing van d ie Bri t-~o demokrasie van ons vcrlede bly. Dinh maar net aan d ie partystelsel wat die demokrate van die tockoms wil bly b!)hou. D io dcmokrasio wat hierdie pcrsoue- vir die tockoms voorstaan, verskil slogs uiterlik van die Britsc clemoluasie en tas gcensins die weso daan art ann nie. lliordie uitcrlikc verskill o 1 aak en vcrander nic die g roudslag en wcse van clio liberalisties-demokraticse st.clscl nic. DiL is bloot, erskille wat vanwce praktiese Jewensomstandighede ontst.aan. As d ie Afrilmansc domokrasie van die toekoms dau op nuwo nie-libcralistiese en nicindividnalis liese grondslag uitgowerk wil woos, en in wese van by voorbccld die Bril.se demokrasic wil Ycrskil, dan is dit geen dcmokrasie mecr nio, maar hecjtemal icts anders. Mot dicselfdo bcgrip kan 'n mens tog nic iets wesenlik anders aand ui nie, Len.sy jy onlogies wil wees. Die Afrikaner hot genoeg kennis van d ie dcmokrasie opgcdocn om te wect;. dat dit vir hom niks andcrs as volksvcrdeeldheid en volksvorslawiug gebring hot nie. Dit. rnaak nie saak wa.tter klced h y omgchang word lic ; in sy n eso bly by diosclfcle. 'n Onkruid wa t op oic bodom oorgcpla.nt i~,,1 ord tog nic ' n brnikbarc plan t net omdat dit in die oie bod em wortel geskiet l1et nio! Nee, die Afrikaner sal tevrede woes met niks mindcr 11ic as ' u ware rcpublikoinse Volks t:~ a t, gcworte} in die- Organiesc YOlksbcskouing van die A frikancrclom. ~ lillffi~ll'] &l~~n ~~ N SY ( uitgcvoe1 ) en SW AARL\TNE, is haie popnler K oop dil by PAROW Die SJ<iereilandse lvoderne Afrikaanse Dame.s-lVodiste Privaat ~ oter. DE AFRll{ANER SE TUSTE alle moderne geriewe Billike Terme Eienares: Mev. P. J. RETEF, Foon Ons ontmoet alle 'Prejne. Kloofstraat, KAAP TAD.

6 SES DE O.B., WOENSDAG, 14 OKT , ALAS LTWNOF" NOG 'N GENERAAL AAl\'GEHOU DE O.B.-NOODHULPFONDS Tn die an l.i-n a ~. i -book, European,J unglo" \'an YeaLs-B row11 - J~y ro' & Spot.tis woodo, London, ]!)39 - lees on!> op bl. 182 d ie volgondo ali:1sso, an Lit.wi nof, Ti u~siese ~ lini s t e r van J3uitelandse Sake : ~. :.\Jeyer :\l oses P olynnski; ~tlias Eno< k Finkelstein; alias Oust a, Graf; alias Buchmann; ali:1s Harrison; al ia s l\fa ximovilch; alias '\Vallach; a lias ]3cor ; nl i:1s T,itwinof. licj dic sl.aa Lsman e n, ka rnpyegtor van die Christendom" hct d us i.ot dus, er altesamc ncgo name a~mgcneem. MAG,BROOD" N E AANRAAK VAN BEROEPSPOLTKUS, Dour middol V:lll ' n doputasio, crcns uit d ie mieliewereld va11 1\ fi ddc-transvaal..." n hierdio taal \'an Dio Volksblad \l':lt spreck van minagting. word dio \ olk n~nlag gem:wk teen die Saamwcrk-komitce wat op 17 September ' n poging a angcwend hot om die A frikancl'leicrs byeen to lo y.,f.:rens u it die mielicw&reld"! 'n Mieliebocr hct seen reg om te p leit 'vir die cenheid van sy volk as beroepspolitici vir verdeeldheid pleit nie. E n 'n p rofessor hpt ook gccn reg om hom Yir volksccnheid lo bcywor n ie, want d it. is.,onbehoorlikhoid" en inmenging in die part.y so sake, danrdio party wa t nlmal \'an die pad \ an uid-:\ft ika afskop wal bcslwu word as moontliko persono of bewegings wa t d ie repnbliok \ 66r d ie pa.rty ka n h l'ing. Politick en volksaangelcenthede is iets wat voorbehou word vir die bcroepspolitici - daardie mense wat van hul setols afhanklik is om hul dacliksc brood te eet. 'n Mieliebocr en n pro fessor hct seen reg om hom in te meng met wat beskou word as ander se brood nie. Dit is partypolitiek, en dit is hierdie ding wat die. B. wil vervang dcur volkspolitiek waarin elkc Afrikaner die res sal he om iets in bclang van sy volk te doen. GEEN VERSKL N OFFERS H oc miu, c rskil die broederstryd iu d w (laadkrag van die Osscwabrnndwag Lowccggcbring hot, blyk o.a. uil d ie opbrcngs van l\fosselba ai op S Augw;tus. Voot die skeuring hot d ie.~.p. Ycrlcdc jaa r ' n basaar gchou waaraan die huidige O.H.-cdc aldaar declgcneem het. Die opbrengs by di6 gcleentheid was 12. Op 8 Augustus lhl ~ llio.13. se basnar 12-G- opgobring. K.G. BESTAAN UT ELF n sy toc~praak op Kroonstad, orledo week bet dr. )!alan in sy ywcr om die Komma ndant~ generaal Ye rdag to 111aa k d ie volgcndo toens Lryc.lighoid l\wylgeraak \'Olgcns Ycrslag in Die Burger :, or. Va n Rcnsburg het homself aangestel. Sclfs Duilsland hot nio cons dit gcdoen nio ~faar wie hd dr. Y an Hens burg gekies? Ses hct vir hom gestem en vyf teen hom." D ie \ e rslng YOCg by dat da:~.r gelag is..8. SE UUl ME BYJORAE /S KRUGEHSTANDBEELD D ie \ olgende brief is dour die sckrotaris Yan die Krugcrgcnootsknp ann die O.D.-hoofkw:ntie r, Johanncsbur~, gorig in YCrbanc.l rnct die O.D. sc byd rao tot d ie vors kuiwing van die K r ugc rstandbtlelcl :, l\fet dank orkeu ek on t \ angs van u sk rywo van 19 dcsor tesamo met tjck vir. <133 7s. 9d. Kamens my best.uur wil ons graag ons oproglc dank en waarderi ng uitsproek \'ir die welwillcndc sam('wcrking om hierdic mooi bedrag in Lo sam,,l. Graag :;tu 11s ook ons opregtc dank wil be Luig a an a[ ~ JO lode van u beweg iug wn ~ Lot die fends vir.l ie verskuiwing Yno d ie K rugc rstandbi!cld bygccira hct." Genl. H. B. de \ VoL 11':\i, on1:1ugs <leur dio Nasioualc Pers in Port Elizabeth in die prtd gcsteek is on scdortdicn nan d ie Kaaplnndso hoofkwrtrlier \'e rbonclo was, ts vorledo week dour die spcurders in hegtenis gonoem. Dio redo \'ir sy a:~.nhouding is nio bekond nio.,de VOLK SE SKUL'O", As uasionaal- on republikoinsgcsindo Suid A frik:~. s<'lfs dan nog,-crdceld wil slaan, sal nllo hoop op nyhoid soos 'n soetc maar ydele droom, erdwyn. Ons diep-teleurgeslelde en ontnugterdo volk sal dan sy C:od~cgewo gelecuthcid om ::;y bcstcmming te hcrcik, gomis hot. En hy sal self die skuld daarvan moet dra." Aldus d r. ]\l';:d:ul voor die Unialo kongres in Pretoria. Nou word die slluid op die volk gepah asof dit die, volk" was wa t op '2 7 Augustus 194l op Stellenbosch ' n ultimatum aan mede-afrikaners u itgeslinger he.t oor di!! publikasie van n Cnristelik-nasionale grondwet, en nio die, Vol ksleier" nic! En uou moot ons vomoom dat clit d ie volk is w:~.t, vcrdecld \VlL staan", maar op da a rdie lydslip het ous uit die, Volks lcicr" so mond sc.jf vcrnecm dar., die volk wil nie skeur nic, die volk het eenmaal bcsluit om byn}l:l\aar tc kom"! Sou d r. :\!'ala n begin ba ng word vir die a f t eko ning \ ':\!1 'n, dicp-telcurgesieldo on ont nugtord o volk" met diegono wat die skeuring votoo t saak hct met u l tim :~. l um s en oproepe tot ' n stryd wat, kort; en bcslisscud" m oos wees, dat hy die volk nou wil probeer wysmaak dav dit a lies ma:t r sy oie skuld is? K o ltil tandt vnrt' U paarttty <rll VERDEN MEE R AS U SALt\RlS DEUR :-S POPUL RE REEKS VAN f(ersfeeskaarte (Ontwcrp dcur,o\. 1'. UU TOl 'l') J\AN U VRENDE T E WYS. VR VERDrJRE BESONDERHEDE SKRYWE A.<U'< A. P. DU TOT. ATELJEES PQ)o: US 1M l' RET 1U A. KERSFEES-KSSES B espreek da delik u K ersfeesbestellin g K SSE No. 5, s es bottcl s wyn en ses ou Bn1ndewyn vir 46/ 6. R yloon is bctaal na enige Uniestasie. Stuur die kissie en bottels terug en u kry 4/ - terug. Konta nt met b est elling of K.O.A. BRNK V ra vir ons Pryslys. BROERS BPK, M O NTAGU. OE KOCKS se GARAGE Voortrckl<eratraat, MJDDELBURG, Tvl. lillcnaor : Herefordstroot, GROBLERSDAL, Tvl. D. D, D B KOCK. Asonte vir P o ntiac en G.M Vraemo t o r o TOT U DENS! V.M.K. A ANBEVEEL. HERHOLDT SE BOOMKWEKERYE l'osbas 66, J Ol lanne SllUllG. DtUlLAS :,.Sonskyn Vcrsamelln;" 11/ - vir 6 ; 21/ - per dos) n.,sonstra a l Uitda.as Vcrsa mclfns" 21/ - v ir G. lull SA NT : Reusagtige Vcrtoonsoortc fraaisle klcurc. 15/ 6 en 17/ 6 per dosyn. rerolta ~ : Sp esialc Tlpc 21/- per snk. P a lms, H e!ningborue, Sierbomc. Roosplante v!r Janunrle pla nt in;. KATALOCUS GRATS. Die volgeode vcrdera bydraes in Kaapland tot on& fonds v ir h u lp v e r len i n ~; ann llfhonkllkcs van geloterneerdes is aao Die. B. b ek end r;cma.al<. Reeds Erl<en....,......,.... Burghersdorp )lnnnc-kommn nt~o Vroue-Kommando B~nufort -\Yes dorp en ~:oedgcslnd e Afrikaner :.raandeliksc bydrnes. Julie, Aug. en Sept. Portcn lllc Vrou e Kommanllo Lys 616 Bellville.., Vriend Rondcbosch, Lys 312 Mannc-Kommanclo Obscrvator ) 13oltveld Vt oue-kommnndo Nicuwou<ltville \i\'orcester l<ommando' a TRA:-S\ 'A,U. 'COT 2G SE l't E~ll i::u. n eeds erkcn Kwltaosic No. 59 l<ommando l2a3 5n2 h:ommanclo 9A2.., 5D3 1<ommnnclo l 3A 1.., :JOG Bydrac ~..... " 1>7 Bye! rae: Kommando l C l J<ommnndo SB6.,., BoerenoO<lhulp Vricndek< inr, Oostclike Voorstede, 122 B:. t!rae ,....., Sydrae , 12-1 H/ Komdl. la H/ Komdt l A..,. 126 K ommando 11C5, 127 l<ommn ndo 9A6.. s. d. 1, G 6 ll 1 (t ' , 151 1() L s. d. s. 729!;L H l s ! 8,83 1 Geklas t~i fiseerde Ad vertertsiesl SDPATE BETUGNG GRAAG wll oos lungs hierdic w cg ons lnnlgc s impn\le en meegcvoel bctuig ntm Adj.-velclkt. en mev. P. W. S. Wcntwo th van Vic toria-we m et llulle s ma rttil<e veriies ve oorsaulc <leur die s l<iellkc nfsterwe va n h ullc seun in Port Elizabeth. C. J. SCHOE::O.fAN, H oof.. K omdt., uamcns llootlcommandantslm p, V lctorla \\'es. GEBOORTE L Al<J::l. - Aan Asst. Veld kornct en mcv. La ker, V redestraa.t, B ellv!lle:, n fr is Brn ndwag dogtcr, Elsa, op 28 Sept ember Ons lnoige dunk nan vcrplccgstcr en s uster. 'fllute<. - Met die l<rccl O.B. is 'n frls Bro.ndwagdogter op 28 September, nan Asst. Vcldkornel en mev. 1(11'::-il TRUTER (Anna J oubert) gebore. Dank oon dol<ler co verplecsster. J a mpocnl<:ma l )l no rrccsbur~;. N J-:1-. - Ann Kommandant en mev. J. s. NC (geb. Collie Steyn). Wynb c r~;, op 3 Oktober, 'n fri B rnndwa g seun gesl<e nk dcut dii! 11ccr. Nnas: die Gocle Cewer dank ann tile personeej, Uoolh l<ra nmlnt'igtlng. VERLOWNG s~ut - \ '.o\ X AAl l llt:. - Die, erlowing van Veld ltornctte TRUlOA VAN AARDE en Brandwa& HENTE SlliT, albel van die ~a l m csbury l<ommando's, word biermee bekend ;cmaak. ONMDDELLK BENODlG ]o'lukse: o n ~;etroucjo jong A frikane r met dee~;lll<o keo - nls van S uiwelboerde y op n plaas nab)' Kaapstad. Salnrls 6 per mnaml met niles vry. Crool vooruitsif;te v ir ccrllkc voorultslrewende jongman. Meld ouderdom. R ig appi!kasles met gctui J:s~:rlft c a3n: E / T. l ~antc r!h:), Groote J\'crlo::c bou..t\ ddcrl ey~ tm:\t, 1\:\ap!<.tnd. SOUT TE KOOP BUAN [)\VAG 1 l 'H, om 'n ccrhke bcslann to nu\.ak vra ek u vt endellkc ondcrsteuning- dcm van my sout" tc beslel. Al 5/-: No. 1 4/ 6; frn bollcrsout 6/6 persal< 2 pond; fyn boltersoul 5/ 6 1 pond : r;elaa! Soutpan. Martie Venter, P ossak Arbeldsloon, Bloemfontein. TE KOOP n E PROEFDE joos S nitollt-ra m geteel va n l n ~;evoe rde Siamboci< oucrs. C:ewl<: byna 2 lb.. teen 7-1 tc k oop by : 1. S. llretl ell, J-:cn cj c, ocjv i ~ l, JleldcrbCrl\', Fl r~ ro\'cs t as i c. TE KOOP BOME: Geokkuleerdo P ckll<ln neutbom e, Tun~:. vrugto eo R o c. 2 Jnar ~;e vestlgde besl~;held. BAnh: Volkskas, Pl e termar lt zbu r ~;. Skryf vir Kntnlogua. BUD )AN~F: F.DE\'YALE KW!:Kl::l:ll'. E DENVALE NATAL. TE KOOP S '\.o\d-a.o\lltal'f'j::,s:- Koop goc!e gesonde snad van.,up-to-da le " en, J( n ~: or Gartus,'' - l: lerkroolte 21/ G. en,.ul> to-dn te " nkf.:crneut;;.roottc 2/. U sa-l tevredc w ees. V.O.s. rctrusburg. J. )o', VE1''1' 1t, Uot:sma ns 1>ut, P etrusburg, O.V.S. BOT'l'ELVOR)lJQ Spcels l<ele, 3/ 6 per paar : D ubbell<op, 5/ G p er paur. KM.B. of K B.A. ~;el ewe r Ceorse Stnsle. C. J. Zwlc~:c l nn r. Wati's -&cboue, George. Ult~:eg"" deur v oorelng (Edrus. ) Beperk, l'<l.ftmer 1, Groote erl<.\:'eboa, Ac!derleyntr""t, ltru\pat.l>c!, en ae<ln!t: eeur Pro tc:41r.ol<lo-druk1ery, D lo Laan, Blellenll<>~ 6 & () () s t