WES-GAUTENG-NUUS -- WEST GAUTENG NEWS MAY 2014 NUUSBRIEF/NEWSLETTER

Transcription

1 GENEALOGIESE GENOOTSKAP VAN SUID-AFRIKA WES-GAUTENGTAK GENEALOGICAL SOCIETY OF SOUTH AFRICA WEST GAUTENG BRANCH WES-GAUTENG-NUUS -- WEST GAUTENG NEWS MAY 2014 NUUSBRIEF/NEWSLETTER NEXT MONTHLY MEETING: SATURDAY 21 JUNE 2014 WEBSITE Members are reminded of the branch s new blog site [website] at 1. INLEIDING NEDERLANDSE WORTELS PRAATJIE OOR NEDERLAND AS STAMLAND BY GGSA WES-GAUTENGTAK 12 APRIL 2014 DEUR DR RENTIA LANDMAN AFLEWERING NOMMER 2 Nadat ons in die Suid-Afrikaanse Familieregister (SAF/SAG) of in die baie handige webwerf Stamouers gekyk en vasgestel het, dat dié bepaalde voorouers wel van Nederland af komstig is, wil ons nou meer uitvind van hulle ouers en grootouers in Nederland. Danksy die digitalisering en transkribering van Nederlandse argiewe kan ons nou hierdie soektog in ons eie huise en op ons eie rekenaars aanpak. 2. WAS STAMVADER N BEMANNINGSLID OP N VOC-SKIP? Indien die stamvader gedurende die jare in die Kaap aangekom het, is die kanse goed dat hy as n amptenaar van die VOC of as n bemanningslid op een van hulle skepe gekom het. Die VOC was nie die enigste redery van die tyd nie, maar wel die grootste en het vanaf 1700 tot 1795 bykans mense vervoer. Die verkeer van mense via, na en van die Kaap sou dus ook besonder groot gewees het

2 Wanneer n VOC-skip die hawe verlaat het, is n scheepsmonsterrol (monster=sample) ingevul met die name van almal aan boord is, datum van vertrek en die bestemming van die skip. Terug in Nederland is dié inligting deur die administrasie van die betrokke VOC-kamer (streekskantoor) in die scheepsoldijboek (skeepsalarisboek) aangeteken. Die VOC het n deeglike administrasie gehad en so byvoorbeeld het die Kamer van Amsterdam in 1699 n bibliotekaris gehad om hulle dokumente te orden en in 1737 het die Kamer van Zeeland n argivaris aangestel. 2 Van die dokumente het gedurende die eerste helfte van die 19de eeu verlore geraak maar gelukkig vir ons as genealoë het die meeste van die bronne waarin ons geïnteresseerd is, behoue gebly. Dit is vanaf 1856 in die Staatsargiewe in Den Haag byeengebring en word beskou as n Wêreld Erfenis. Die Nasionale Argief van Nederland in Den Haag 3 Min van ons kan in Den Haag gaan navorsing doen maar, en dit is n tweede geluk, is dat die scheepsoldijboeke gedigitaliseer, opsommend getranskribeer en gratis op die internet beskikbaar is. (1) Gaan in op (2) Vul die leë blokkie in en klink Snel Soeken. Al die skepe waarop daar byvoorbeeld n Landman was kom op met die dorp van herkoms, naam van skip en datum van uitreis. As daar meer as een persoon met dieselfde van is, klik op dié een waarvan die datum van uitreis ooreenstem met jou stamvader. (3) Inligting kom dan op van die tipe werk wat die persoon gedoen het, die rede vir sy diensverlating, die datum waarop die Kaap bereik is ens. Voorbeeld van die inligting wat op internet beskikbaar is: Datum indiensttreding: Datum uit dienst: Functie bij indiensttreding: Jongen Reden uit dienst: Vrijburger Uitgevaren met het schip: Paddenburg Waar uit dienst: Kaap de Goede Hoop Maandbrief: Nee Schuldbrief: Ja Gegevens van de vaart Schip: Paddenburg Vertrek: Kamer: Inventarisnummer: 6009 Amsterdam Kaap:

3 Folio: DAS- en reisnr.: Aankomst: Ceylon Met die Inventaris- en Folionommer kan n navorsers in Den Haag vir jou n kopie van die oorspronklike salarisrekening (soldijrekening) maak. In so n kopie is ekstra inligting soos die persoon se salaris, skuld wat hy aangegaan het en moontlik die naam van sy vrou of ouers as daar n uitbetaling aan hulle gemaak is soos op die een hieronder. Gedeelte van n kopie van die oorspronklike soldijrekening van Willem Lantman Kopie deur Corney Keller 3. INLIGTING VAN DIE SKIP EN DIE BEPAALDE REIS Dit is tog interessant om te weet hoeveel mense op die skip was, hoeveel oorlede is en hoeveel in die Kaap agtergebly het. Klik op die DAS- en reisnommer om dit te sien. Wil jy meer weet van die skip, gaan in op en dan op Schepen en daarna op Database VOC-schepen. Klik op die letter waarop die skip se naam begin en dan kan mens die geskiedenis van die skip lees asook watter tipe skip dit was. Met nog n bietjie soek in boeke en op die internet kan mens n afbeelding van dié tipe skip vind. Die Paddenburg waarmee Willem in die Kaap aangekom het is n fluitskip: 3

4 Koper gravure van n Fluitskip 4 4. SOEK DIE STAMVADER SE OUERS In die VOC scheepsoldijboek kon jy reeds sien van watter stad/dorp die stamvader afkomstig is. Dit gee n moontlike aanduiding van waar hy gedoop is en waar die name van die ouers gevind kan word. Voor 1811 was mense slegs vir doop, huwelik en sterfte geregistreer en was deur n kerk. Na 1811 het die staat huwelike en sterftes geregistreer vir wat genoem word burgerlike registrasie. Beide tipe inligting is in die Nederlandse argiewe en meeste daarvan is gedigitaliseer en getranskribeer. Laasgenoemde kan gratis afgelaai word. n Kopie van die oorspronklike dokument kan teen betaling verkry word. a. Centraal Bureau voor Genealogie Die Centraal Bureau voor Genealogie beskik oor n groot aantal gedigitaliseerde kerk- en burgerlike registers. Veral interessant is inligting van verdagtes, veroordeeldes, drosters, vermistes en immigrante. Gaan direk op Gebruik Uitgebreid zoeken en merk by Achternaam en Voorna(a)men die kolletjie vir syn (= soos). Spelling het vroeër soveel gewissel dat mens nooit seker kan wees watter variasie in daardie dae gebruik is nie. 4.2 Stedelike - en provinsiale argiewe Dit is goed om eers die amptelike argiewe wat op internet beskikbaar is, te raadpleeg omdat dit gewoonlik baie betroubaar en ook gratis is voordat jy jou na genealogiewebwerwe wend. Nie al die owerheidsargiewe in Nederland is gedigitalieer en getranskribeer nie, maar dié wat wel is, word hieronder genoem: 4 4

5 Amsterdamse Stadsargief Dié argief bied gebruikersvriendelike toegang tot genealogiese data van vroeëre Amsterdamse inwoners. Gaan in op Sien Online Archieven, kyk onder Archiefbank die woorde Genealogische Zoeksistemen en klik daarop. Op regterhand gaan n lys van opsies oop. Die belangrikste registers om aanvanklik na te kyk is Doopregisters, Ondertrouwregisters en Begraafregisters voor 1811 en na Klik op Zoeken. Die vlaggie by Toon Resultaat maak die getranskribeerde opsomming van die dokument oop. Dit kan geblok en geplak word. n Kopie van die oorspronklike dokument kan teen n betaling aangevra word. Die huweliks- en doopinskrywing bevat interessante ekstra inligting soos die name van die getuies by die huwelik of die doop, die beroep van die bruidegom, plek waar hy sowel as die bruid vandaan kom ens. Die begrafnisinskrywing bied niks meer as wat in die getranskribeerde nota voorkom nie. Volledige aanwysings hoe om dit te bestel en te betaal is op GGSA se webwerf, Groningen-Argief Groningen se argief is te vind by Die soekfunksie is spellingsensitief en daarom moet verskeie spellings gebruik word. Die getranskribeerde inligting kan afgelaai word en n digitale foto van die oorspronklike bladsy kan bestel word. Nie al die registers is getranskribeer nie maar mens kan deur die geskandeerde bladyse blaai as jy min of meer die jaarspeling weet waarbinne die doop, huwelik of sterfte plaasgevind het. Noord-Brabantse Argief Brabant se Historiese Informasie Sentrum is te vind by Klik op Stamboom en dan gaan die soekraampie oop waar n Achternaam en Voornaam/ Patroniem ingevul kan word. Om binne n spellingvariasie te soek klik op synoniemen. Dit is beter om via die uitgebreide soektog te werk te gaan want dan is daar die keuse dat die soektog nie spelling hoef te wees nie. Rotterdamse Argief Rotterdam is n hawestad waarheen vele suidelike Nederlanders vandag bekend as België heen gevlug het om onder die Spaanse bewind uit te kom. Rotterdam was een van die Kamers van die VOC en daarom kan die voorgeslag van n hele aantal voorouers daar gevind word. (1) Gaan in op (2) Kies op regterhand digitale stamboom. (3) Dan gaan n skerm oop wat sê Direct zoeken in de Digitale Stamboom. (4) Klik op Digitale Stamboom. (5) n Soekskerm gaan oop waar die naam en ander inligting ingevoeg kan word. (6) Die indeks is spellingsensitief en daarom moet mens verskillende spelwyses gebruik. (7) Vir n ekstra blokkie vir n tweede naam kies geavanceerd zoeken. (8) Klik Zoeken en dan verskyn n lys name. (9) Klik op die naam van jou keuse om die detail te sien. Blok en plak. (10) Die ingeskandeerde dokument kan bestel word. 5

6 Utrechtse Argief Gaan in op Klik in die middel van die bladsy, langs die kerkie op Doop, Trouw- en begraafboeken en dan heelregs op Personen. Westfries Argief n Hele aantal Afrikaanse stamvaders en moeders is afkomstig uit Friesland. Gaan in op en klik dan op Personen en dan op sodat die soekblokkie oopgaan. Zeeuws Archief Zeeland was naas Amsterdam die grootste VOC-vennoot en die dokumente in Middelburg het behoue gebly danksy n argivaris wat gedurende die 19de eeu sy rug styf gemaak teen enige owerheidsoptrede wat tot nadeel van die dokumente sou wees. Gaan in op dan Search en dan om die soekblokkie oop te maak. Daar is n vergrootglas wat oor die geskandeerde bladsy geskuif kan word en die bladsy kan ook bestel word. Provinsies van Nederland 5. ANDER BRONNE MET INTERESSANTE INLIGTING 5.1 Waar woon die meeste mense met hierdie van? Die Meertens Instituut vir familiename (familienaam= van) toon n kaart waar die aantal mense met n bepaalde van volgens die jongste sensus woon. Dit is bloot interessant maar kan n aanduiding wees van waar hulle mekka vroeër dae was. Vanaf n spesifieke van is daar ook n direkte skakel na die Centraal Bureau voor Genealogie vir verdere inligting. 6

7 5.2 BELGIË Die stamvaders van Swanepoel, De Klerk, Van den Berg en Declerq kom van België. Die gedigitaliseerde data van burgerlike en katolieke kerk rekords is beskikbaar by Die gebruiker moet eers registreer om die digitale bronne te kan oopmaak, maar dit is gratis. Gebruik Thuispagina en klink naam. -> Klik Zoeken - >Personen. Persoonlik vind ek dit n webwerf wat nie lekker is om mee te werk nie. 6. SLOT Om jou voorvaders tot in Europa op te spoor gee n nuwe diepte aan jou navorsing en maak n nuwe dimensie oop waar mens nou begin belangstel in die Europese aardrykskunde en die ekonomiese, politieke en sosiale omstandighede van Europa van vervloë tye. [Die finale aflewering oor die Lewe op n VOC-skip in Junie 2014] NEXT MEETING 21 JUNE 2014: Dummies: Richard Wolfaardt Praat oor die oorskryf (transcribe) van passasierslyste waarvan die meeste immigrante vanuit Engeland was. Guest Speaker: Peter Kirkman Settlers Peter Kirkman was born in the rural Northern Transvaal on 15 June 1937, and educated in Pietersburg (Primary School) and Johannesburg (High School). Thereafter he qualified as a Forester at the Saasveld College for Foresters near George, and spent his whole working career in the sphere of forestry research. The span of his career saw postings at Forestry Research Centres near Sabie (Eastern Transvaal). Saasveld (Southern Cape), Futululu (Zululand), the Forestry Research Institute in Pretoria, and ultimately the CSIR. He retired in Being a fifth generation descendant of the 1820 Settlers through three different connections (Kirkman, Hobson and Sydserff), he developed an early interest in 1820 Settler history. Retirement presented the opportunity of consolidating odd family records, and this ignited a consuming obsession with family history and genealogy. Many hours spent on collecting data through interrogating relatives verbally as well as through the post and electronic media, long nights spent scouring genealogical resources on the internet, equally long days of pouring over historical resources in libraries and studying musty files in archive vaults resulted in the compilation of his only book, From Manchester to Albany and Beyond. 7

8 Family History Library ARE PLEASED TO ANNOUNCE NEW HOURS FOR THE FAMILY HISTORY CENTER OPEN 9 AM- 4 PM TUESDAY THROUGH FRIDAY SATURDAY 7 AM - 2:30 PM New listings available for perusal from the LDS website familysearch.org South Africa, Cape Province, Civil Deaths, South Africa, Cape Province, Western Cape Archives Records South Africa, Church of the Province of South Africa, Parish Registers, South Africa, Dutch Reformed Church Records, Stellenbosch Archive South Africa, Dutch Reformed Church Registers, South Africa, Eastern Cape, Estate Files, South Africa, Free State Dutch Reformed Church Records, South Africa, Methodist Parish Registers, South Africa, Natal Province, Civil Marriages, South Africa, Orange Free State, Estate Files, South Africa, Reformed Church Records, South Africa, Western Cape, Estate Files, Zimbabwe, Death Registers, ; Index to Death Register, Zimbabwe, Death notices, [The above information is published with the kind permission Obtained from the May 2014 Newsletter of the Johannesburg Branch of the Genealogical Society of South Africa.] Send me your stories. Stuur my jou stories. Do you still enjoy the search for your family and all the stories [remember every single story told is true especially the ones that directly relate you to royalty {British or other does it matter?}]? Neels Coertse EDITOR: NEWSLETTER 8

9 29 MAY 2014 OUR LIBRARY You are encouraged to use our library to do your research. The contents are very valuable. We are in the process of obtaining insurance for it. We thank all of you who not only use it, but make contributions towards the contents. Please keep it up and come and use it. WEST GAUTENG BRANCH COMMITTEE, 2014 Designation Name Telephone Chairman Bob Saunders Vice-Chairman Richard Wolfaardt Secretary Robyn Templeton Treasurer Gina Shepherd Secretary: Members Richard Wolfaardt Librarian Lucas Rinken Assistant Librarian Graham Southey None Editor Newsletter Neels Coertse Cemetery Coordinator Giel Nel Product Sales Kriek Fourie