A very big thank you to Elsje van der Linde for her contribution to Eureka.

Transcription

1 Genealogiese Genootskap van Suid-Afrika Genealogical Society of South Africa 2012/2 WES-KAAP NUUSBRIEF WESTERN CAPE NEWSLETTER Adres / Address: Posbus 4674, Tygervallei 7536 / PO Box 4674, Tyger Valley 7536 Telefoonnavrae / Telephone enquiries : Andrew Kok E-pos / weskaap@ggsa.info Webadres / website: Facebook: I N S I D E T H I S I S S U E : From the Editor 1 Vergaderingsnuus 1 From the Editor In this edition of the Newsletter, we are replacing Ken Jou Taklid with an article on the Margaret Cairns Award and its past recipients. Exhibitions, Talks and Workshops 2 A very big thank you to Elsje van der Linde for her contribution to Eureka. Please keep those articles and contributions coming. Toekenningsgeleentheid 2012 Genealogy Humour 4 Eureka 4 3 Simone Kay simonek@mweb.co.za Vergaderingsnuus Newsflashes 5 In Memorium 6 Book Corner 6 Tydens ons maandbyeeenkoms op 14 April was ons gasspreker Etha van der Schyff, 'n boorling van Slanghoek, wat vir ons vertel het van haar boek 'Kinders van Slanghoek wat eersdaags op die rakke gaan verskyn. Haar belangstelling het 20 jaar gelede begin met Antie Bertie se vertellings. Om die geskiedenis van die Slanghoek Vallei te bewaar, het sy talle persoonlike onderhoude gevoer en ook argiefdokumente geraadpleeg vir hierdie publikasie. Margaret Cairns Toekenning 7 Committee Members and Collaborators Chairperson: Andrew Kok jakok99@gmail.com Vergadering 12 Mei: Ons gasspreker was Alta Griffiths, n lid van ons tak, asook voorsitter van die eggsa Tak. Sy het gesels oor die eggsa se transkripsieprojek van die Skeeps Passierslyste ( Na afloop van haar praatjie het Petro Coreejes-Brink toekennings oorhandig wat van die AJV saamgebring is, aan wenners in verskeie kategorieë.

2 Deputy chairperson: David de Klerk Cemetery Project: Alta Griffiths Photographer: André van Wyk Projects: Anton Verwey Secretary: Engela van Dyk Capensis Advisor: Gerhard Geldenhuys Liaison and publicity: Mariana Olivier Exhibitions, Talks and Workshops Die Junie vergadering is tradisioneel ook die tak se verjaardag. Die vergadering op 9 Junie was geen uitsondering nie. Die vergadering neem altyd die vorm aan van n Bring en Brag waartydens lede hulle navorsing of interessante items kan uitstal. Die Margaret Cairns toekenning is ook tydens hierdie vergadering oorhandig. (Sien aparte artikel) Archives Week: 7-11 May. This year's theme was: Reis na die Kaap / Voyage to the Cape. As an experiment during Heritage Week in September last year, the Exhibition Team assisted the Archive staff to deal with enquiries from visitors. It was so successful that they were invited again this year. Two rooms were also set aside for a poster display by various organizations, including the GSSA, egssa, Cape Town Family History Society, Drakenstein Heemkring, South African St Helena Heritage Association, Tracing History Trust and The Robben Island International Historical Society. International Museum Week was celebrated from May 15 to 18. The ladies of the Tygerberg Museums, Louise Ing, Ria Briers & Ursula Snyders arranged a series of talks. On the 16th the theme was Genealogy and branch member Nicky Lategan was the coordinator. The speakers were: Nicky Lategan: His talk Genealogiese Potpourri dealt with sources to which researchers often do not have ready access, but which contain valuable information, such as documents held privately in the family. Alta Griffiths: In her talk "Stille waters, diepe grond" she showed some of the interesting photographs that the egssa's Cemetery Project receives. Ebrahim Rhoda: His talk was titled "The lost tomb of Sheikh Yusuf at Faure Kramat. He told how the existence for many years, have both been confirmed and denied. Simone Kay: In her talk "Dwaalspore" she told of her struggle to connect Pieter Willem Coetzer and Johannes Wessel Strydom to her family tree. Engela van Dyk: Her talk "Familie Mites, was about stories that are often told within families or passed from generation to generation. Mariana Olivier: "Waar is die Moordplek?" was the theme of her talk. Her search began after receiving two family stories. Three men were shot / hanged / murdered at the outbreak of the Hendrik Witbooi uprising in According to affidavits in the archives in Pretoria and Windhoek, this incident happened in two different places.

3 Bellville Library Exhibition: Marianne Meyer Capensis Distribution: Max White CD Sales Nicky Lategan Treasurer: Paul le Roux Branch Librarian: Rini Scheffler Capensis Editor: Sasa Malan Technology and Newsletter: Simone Kay Toekenningsgeleentheid 12 Mei 2012 Hierdie jaar het die Wes-Kaap tak met 'n hele klomp toekennings weggestap by die AJV op Uniondale. Meeste van die ontvangers kon nie die AJV bywoon nie, en daar is dus besluit om n spesiale takgeleentheid te hou sodat die toekennings persoonlik oorhandig kon word. Tydens die AJV is Hendrik Louw se arm gedraai vir fondse vanaf Nasionaal om te help om n spoggeleentheid te skep. (Dankie Hendrik) Uitnodigings is gestuur aan almal wat n toekenning sou ontvang en hulle is aangemoedig om gaste saam te bring. Toe dit blyk dat daar meer gaste as lede sou kom, het die takbestuur besluit om die geleentheid ook te gebruik as n bemarkingsveldtog. Daar is besluit om bemarkingspakkies uit te deel wat n verskeidenheid bemarkingsmateriaal bevat het van o.a. Wes-Kaap tak, eggsa, die Argief asook lidmaatskapvorms. Ons was ingelig dat sommige gaste hul kinders sou saambring en Paul le Roux het op eie inisiatief baie oulike en kindervriendelike werkblaaie met n genealogiese tema ontwikkel en gedruk. (Dankie Paul) Die kinders het hierdie spesiale pakkies ontvang wat die werkblaaie, kleurpotlode, en n verskeidenheid lekkergoed bevat het. Die spyskaart moes telkemale aangepas word om die groeiende aantal gaste en kinders te akkommodeer. Die spyseniers het tot Vrydagaand laat gewerk om alles gereed te kry en daar is selfs mikrogolfoonde aangery om seker te maak die warm items word wel warm bedien. Gelukkig het die Kaapse weer saamgespeel en kon ons die ruim stoep gebruik vir die kostafels. Die saal was van hoek tot kant vol stoele gepak. Tafels was voorsien vir die pryswenners om hulle werk uit te stal. n Spesiale skyfievertoning was ook gemaak wat voortdurend tydens die oorhandiging vertoon is. Alta Griffiths was ons gasspreker en het n oorsig gegee van die Skeepslysprojek, waarna Petro Correejes-Brink die toekennings oorhandig het. Die pryswenners is in die vorige uitgawe van die nuusbrief se afdeling Ken Jou Taklid voorgestel.

4 Genealogy Humour Eureka SLANGHOEK HERONTMOETING NA 53 JAAR Pas terug van n tog waarop ek teruggeloop het op my jeugvoetspore, woon ek n Genealogie vergadering in Goodwood by. My pas afgelope landstog is juis afgesluit met n rit deur Slanghoek met die oog op die tema wat tydens die vergadering onder bespreking sal kom, nl Die Kinders van Slanghoek. In 1959 het ek met die vallei en n paar families daar kennis gemaak. Bloedweinig het daar dieselfde gebly en ek herken omtrent niks nie. Bekende name van destyds het ook verdwyn. Die genealogie praatjie van 14 April is aangebied deur Etha van der Schyff, self n gebore Slang-hoeker, wat besig is om n boek uit te gee wat oor Slanghoek. Reg aan die begin van haar aanbieding deel sy die vergadeing mee dat daar Slanghoekers in die gehoor is. Gedurende vraetyd neem ek my kans waar om van haar te verneem of daar nog enige grondbesitters met die van Marais is, en of die plaas Eikeboom (waar ek destyds gekuier het) nog bestaan. Vanselfsprekend verneem sy daarop na my belangstelling in die pragtige vallei. Ek noem toe die feit dat ek 53 jaar gelede vir die eerste keer met Slanghoek kennis gemaak het toe ek daar besoek afgelê het. In plaas daarvan dat sy my vraag antwoord, verwys sy my na een van die Slanghoekers wat skuins agter my sit, met dié woorde, Dan ken jy seker oom Paul se seun Piet, vra vir hom. Ek word bloedrooi en vuurwarm en wens tevergeefs dat die berge op my sal val om my te bedek, of dat ek net ewe skielik in die aarde kan insink! Te laat, die hele vergadering begin snuf in die neus kry. Om nou na 46 jaar so in die openbaar weer te ontmoet! Ek het net so skrams vlugtig omgekyk en kon daarna met die beste wil in die wêreld nie weer omdraai nie. Ek wou ook nie dat hy my naam met nooiensvan (Deetlefs) op my naamkaartjie lees nie, want dit sou my verraai. Teen daardie tyd was dit ook nie meer nodig nie, want hy het toe ook al besef wie daar voor hom sit. Wat ek toe vasstel, is dat geen Marais meer in Slanghoek boer nie en ook dat die naam Eikeboom ook nie meer bestaan nie. So kom daar selfs aan goeie dinge ook n einde deur die sameloop van omstandighede, soos deur die Voorsienigheid bepaal. Gedurende teetyd stel hy my aan sy vrou, Dolfie, voor en hulle dogter (met haar tweejarige dogtertjie) wat vanaf Nieu-Zeeland hier in Suid-Afrika op besoek is. Ek stel ook vas dat Etha (oom Sarel Marais se dogter) en Piet niggie en neef is. Lede van die vereniging wil toe opsluit hê dat die herontmoeting op n foto vasgelê moet word. Daar staan Piet Marais toe in die middel, met sy eerste nooi aan die een kant en sy eerste vrou aan sy ander kant! Die vrae wat gedurende my rit deur Slanghoek onbeantwoord gebly het, is toe 24 uur later deur n aan my baie bekende Slanghoeker sélf beantwoord! Elsje van der Linde Posbus 108 Velddrif 7365 Tel nr Selfoon

5 Newsflashes We welcome the following new members: Carl Grobbelaar, Carol le Roux, Dion Fourie, Elma Human, Eric Bezuidenhout, GISA (Genealogiese Instituut van Suid-Afrika, Stellenbosch), Glynnis Kenney, Graham Wilson, Hazel Jonker, John Schroeder, Phil & Pam Beck, Willem Blom. Du Plessis saamtrek! Daar word beplan om n du Plessis saamtrek (enige du Plessis is welkom) te hou te Mont Rouge,Tulbagh. Verskeie aktiwiteite word beplan vir Saterdag 13, en Sondag 14 Oktober 2012 en ons nooi u uit om hierdie geleentheid by te woon. Daar sal ook geleentheid wees om heerlik te kuier rondom braaivure en stories uit te ruil. Die finale program sal binnekort gefinaliseer word. Wanneer : Die naweek van Saterdag 13 Oktober Sondag 14 Oktober 2012 Waar : Mont Rouge plaas, Tulbagh Daar is verskeie tipes akkommodasie beskikbaar in Tulbagh en u is welkom om die Toerismekantoor te kontak by of e-pos aan tulbaghinfo@lando.co.za. Daar sal ook kampplek beskikbaar wees op Mont Rouge. Rig enige navrae aan Mnr. Johann du Plessis, sel of stuur n e-pos aan hagar@montrouge.co.za Laat weet asseblief so spoedig moontlik vir Sarieta by rtps@rtps.co.za of faks indien u belangstel om die naweek by te woon. For those who have a broadband connection you may be interested in microfilms that the UK National Archives have digitised and made available as FREE PDF downloads, albeit in quite large files (it is apparently faster to download directly to a USB flash drive) For what is available see In particular some listers may be interested in AIR54 (South African Air Force Operations Records Books) But there is a great deal of information on navy officers, merchant seamen, coastguards etc The 10 th Symposium of Heritage South Africa 2012 Title: From survival to opulence in 100 years The rise of the 18 th century Cape Manor House Where: Toringkerk Hall, Paarl When: Thursday 4, Friday 5 and Saturday 6 October 2012 Hosted by the Drakenstein Heritage Foundation, Paarl Enquiries: Cathy Raymond at heritage@iafrica.com Anyone who needs help with Jewish Genealogy can contact: Janine Scher Assistant Librarian Jacob Gitlin Library gitlib3@netactive.co.za 88 Hatfield Street Cape Town Link to Wits University "Historical Papers":

6 Vanaf Daniel Jacobs: Ek beplan om volgende jaar saam met ander navorsers wat belangstel aan 'n Jacobs-register te begin werk. Die van julle wat dit oorweeg om saam te werk daaraan is welkom om my te kontak sodat ek solank van die material van Arlien Owen wat vir jare aan 'n Jacobs-register gewerk het aan julle beskikbaar kan stel. Kontak Daniel by: Vir al die mense wat soek in Nederland via GENLIAS.nl daar is nou n (beta)uitvoering in n nuwe WEBSITE In Memorium Hennie Genis is op 2 Julie 2012 skielik aan n hartaanval oorlede. Ten spyte van sy wankelende gesondheid die afgelope tyd, het hy n vol lewe gehad en het hy die laaste 2 jaar verskeie mylpale bereik. Verlede jaar is sy boek Evert Genis en sy nasate gepubliseer. Dit was die vrug van sy jarelange navorsing. In Maart vanjaar is hierdie publikasie vereer met n GGSA Meriete toekenning en verlede maand was Hennie die ontvanger van die GGSA Wes-Kaaptak se Margaret Cairns toekenning vir dieselfde publikasie. Ons meegevoel aan sy familie. Books DavidThomas of Australia recently visited South Africa to promote his book The Men who would not March. The Surrender of Concordia, Namaqualand, 4 April A special offer from the publisher is open to our members to purchase this book at R150.00, including packing & posting in South Africa (normal price R195.00/R199.00). Payment by cheque, direct deposit or EFT. To order, contact Robin Stuart-Clarke at robin@printmatters.co.za David Thomas also donated a copy of his book to the library of the Western Cape branch. The Du Vunage book is now available on as a free PDF download. On to something lighter: In the Blood by Steve Robinson is a work of fiction with a strong genealogical background. American genealogist Jefferson Tayte is packed off to England to finish off his latest assignment, the family tree to be a birthday present for the client's wife. JT thinks the worst part of the trip will be the flight, little does he know that he will be uncovering a dark secret that has lain hidden for centuries - one that will endanger his life. Primarily based in Cornwall, moving between the present and the 18th century, JT's research leads him to a wooden box once owned by a tragic young woman. This one little box unleashes a series of dramatic events. This book is only available as an ebook.

7 Die Margaret CAIRNS Wisseltrofee In 1995 het Margaret Cairns ( ) n Lewenslange Prestasietoekenning van die Genealogiese Genootskap van Suid-Afrika ontvang in erkenning vir haar toewyding en harde werk sowel as vir haar jarelange ywer en bepleiting vir die bevordering van die Wetenskap van die Suid-Afrikaanse Genealogie. In 2000 het 'n anonieme skenker 'n wisseltrofee ter ere van Margaret Cairns geskenk met die doel om navorsing te stimuleer. Die kriteria vir hierdie toekenning is: Die ontvanger moet 'n GGSA lid wees van die Wes-Kaap Tak. Die navorsing moet van 'n hoë standaard wees. Die navorsing moet oorspronklik wees met die gebruikmaking van primêre bronne. Die navorsing moet die mikro familie genealogie / geskiedenis van die Wes-Kaap weerspieël. Die ontvanger vir 2011: Hennie Genis het die Margaret Cairns toekenning ontvang vir sy 2011 publikasie Evert Genis en sy nasate Die egpaar Evert Genis en Margaretha Genis née De Graaff het in 1850 uit Nederland na die Kaap verhuis. Hul manlike nageslag, sowel as sommige vroulike lyne is gedokumenteer, waarvan die meeste tot by die huidige geslag. Daar is ook heelwat inligting oor Evert Genis se voorouers en die voorkoms van hierdie van in Europa. Die verhaal van die stamouers en hul kinders, sewe seuns en twee dogters, werp ook lig op mikro-historiese aspekte soos die ontwikkeling van Namakwaland met betrekking tot visserye, skeepsvaart, onderwys, dorpstigting, boerdery, die polisie en die kerk. Dis in die later jare met die verspreiding van die familie na die noorde wanneer ondervindinge gedurende en na die Anglo- Boereoorlog ter sprake kom, soos ook hul deelname aan die ontwikkeling van die Springbokvlakte in die voormalige Transvaal. Die boek is gemaklik leesbaar geskryf en is ryklik geïllustreer. Vorige ontvangers: Margaret Cairns Toekenning vir 2009: Glenda Raad het die Margaret Cairns toekenning ontvang vir haar reeks artikels oor die mense van Noupoort, "Net gewone mense: Noupoort Sosiale Geskiedenis ". Die eerste van n reeks artikels was gepubliseer in die vierde uitgawe (2005) van ons tak se kwartaallikse joernaal Capensis en word steeds voortgesit. Dit is waardevolle navorsingsmateriaal, omdat dit die herinneringe bewaar van 'n hele gemeenskap wat sedertdien versprei het.

8 Margaret Cairns Toekenning vir 2008: Ockert en Sasa Malan het gesamentlik die Margaret Cairns toekenning ontvang op grond van hul volgehoue bydraes tot die genealogie en mikro geskiedenis van ons land en sy mense. Die Malan egpaar het oor verskeie jare afsonderlik en gesamentlik talle artikels gepubliseer in ons tak se kwartaalblad Capensis en die GGSA se kwartaalblad Familia. Hulle is ook aktief betrokke by die Stellenbosch Heemkring, die begraafplaasprojek van Stellenbosch en die vaslegging van die geskiedenis van die NG Moedergemeente van Stellenbosch. Ockert het n publikasie Die Van Schalkwyks van die Nieuweveld die lig laat sien en Sasa is sedert 2002 die redakteur van Capensis. Margaret Cairns Toekenning vir 2007: Senobia Lutz het die Margaret Cairns toekenning ontvang vir haar publikasies Johann Karl Hechel ( ), Nakomelinge en Nalatenskap, Europa en Suid-Afrika en Johann Heinrich Lutz van Thal in Switserland ( ). Sy sendingloopbaan in Suid-Afrika en Duitsland. Margaret Cairns Toekenning vir 2006: Die toekenning word gedeel deur: Gerhard Geldenhuys het die toekenning ontvang vir sy samewerking met medici wat oorerflike siektes bestudeer deur sy kundigheid as genealogiese navorser in te span om individue op te spoor wat risikogevalle was, sodat die nodige voorsorg getref kon word. In 2005 het hy ook vier artikels in Capensis gepubliseer naamlik: Mary Elizabeth Cummings, waarnemer van die Venus-oorgang in 1882, n Brief van1856 vanaf Heidelberg (Kaap), Ds A B Daneel ( ) en sy kinders en Skryftalent onder die nasate van die stamvader Hans Jürgen Linde. Nico Walters het die toekenning ontvang vir sy publikasie Die Walters-diaspora en Familieboek. Margaret Cairns Toekenning vir 2003: Herbert Fox het die Margaret Cairns toekenning ontvang vir sy publikasie Die Familie Ryke: Van Amsterdam na Grabouw en sy gereëlde bydraes tot genealogiese publikasies, onder andere in Capensis. Margaret Cairns Toekenning vir 2001: Jan Visagie was die eerste ontvanger van die Margaret Cairns toekenning vir sy publikasie Voortrekker-Stamouers (Die tweede uitgawe van hierdie publikasie het in 2011 in 'n hersiene en uitgebreide vorm verskyn.)