18 September op NAMPO Park, net buite Bothaville, plaasgevind het. Vol 4/2008 Inligtingsblad vir klante van Senwes September 2008

Transcription

1 MARKTOEGANG INSETVERSKAFFING KREDIETVERSKAFFING Vol 4/2008 Inligtingsblad vir klante van Senwes September 2008 Boer kragtig voort met Senwes se Jongboer Toekomsfokusdag Jongboere van die Vrystaat en Noordwes het in September weer gereed gemaak vir die Jongboer Toekomsfokusdag, wat op 18 September op NAMPO Park, net buite Bothaville, plaasgevind het. Vanjaar is reeds die vyfde jaar wat dié dag aangebied word deur die jongboerverenigings van AgriNW en Vrystaat Landbou, met borg - skappe deur Senwes en Graan SA. Dit poog om landbou-inligting oor relevante kwessies wat jongboere se lewens en boerderypraktyke beïnvloed, te deel. Die tema van die dag: Senwes Jongboer boer kragtig voort, dui daarop dat elke jongboer iets sal kry wat hom sal help met die toekoms van sy boerdery. Volgens Francois Strydom (Direkteur: Bedryf) bied hierdie jaarlikse geleentheid aan produsente die kans om terug te staan en perspektief te kry op sy situasie en ook strategiese oplossings vir sy boerdery te vind. Harald Pakendorf, vanjaar se hoofspreker, word beskou as een van die top politiese ontleders in die land. Met sy indiepte kennis van Suid- Afrikaanse politiese kwessies, lewer hy interessante en vermaaklike voorleggings rakende die huidige en toekomstige politieke scenario s in Suid-Afrika. Met n graad in Geskiedenis en Politieke Wetenskap, sowel as 30 jaar se ervaring in die joernalistiek en politieke verslaggewing, was sy aanbieding die moeite werd om na te luister. Interne en eksterne omgewingsfaktore het n groot invloed op enige produsent se boerdery. Daarom is dit belangrik vir n produsent om homself te oriënteer in terme van eksterne faktore, soos die politieke situasie van die land, het Francois Strydom gesê. Tendense binne die internasionale trekkermark het n invloed op dit wat in Suid-Afrika se mark gebeur. Dit is dus vir produsente belangrik om op hoogte te bly van dié veranderinge. Die aanbieding van Mel McGlinchey, die Besturende Direkteur van John Deere in Suid-Afrika, het gefokus op die tendense wat tans binne die internasionale trekkermark waargeneem kan word. Die Suid-Afrikaanse trekkermark is baie wisselvallig en hierdie volatiliteit veroorsaak komplekse uitdagings met die konstante voorsiening van meganisasie-insetmiddele uit die internasionale produksiebronne van die VSA en Europa. Om hierdie rede is dit krities belangrik dat produsente die dinamika van hierdie tendense en die impak daarvan op die voorsieningsketting sal verstaan. Ons doel is dus om produsente met hierdie inligting behulpsaam te wees om sodoende hul meganisasiebeplanning betyds en pro-aktief te kan doen en daardeur teleurstelling te voorkom, het Frans du Plessis (Hoofbestuurder: Handel) gesê. Ander sprekers wat ook tydens die Jongboer Toekomsfokusdag met jongboere gesels het, is prof Johan Willemse, n politieke ontleder en bekende in landboukringe, sowel as Shelby Tyne, wat die dryfveer agter Biogas Power is. Jongboere kon hulself vanjaar verlustig in fisiese demonstrasies deur John Deere. n Aanbieding is gehou oor Senwes - Mobi, wat die gebruiker in staat stel om belangrike inligting op sy selfoon te ontvang. Die fondse van die dag is ten bate van die jongboerverenigings van AgriNW en Vrystaat Landbou. Hou die volgende uitgawe van die Senwester dop vir verdere terug voer oor die Senwes Jongboer Toekomfokusdag. Senwes leer oor besigheids - model in Nederland Johan du Toit (Bestuurder: Landboudienste), Chris van der Walt (SAP-konsultant, IT Dienste) en Martin van Zyl (Bestuurder: IT Dienste) het Nederland gedurende Meimaand besoek. Die doel van die besoek was om ondersoek in te stel na hoe n agribesigheid soos Agrifirm, wat n leier op die gebied van landbou is, landboukundige ondersteuningsdienste en inligtingstegnologie aanwend as deel van die maatskappy se besigheidsmodel. Agrifirm het sowat 170 voltydse landboukundiges, wat nagenoeg produsente bedien. Bestuursinligting word onder andere deur middel van n diensverskaffer op n interaktiewe, internet-gebaseerde netwerk beskikbaar gestel. Laat SEB vir jóú werk doen sake met Senwes

2 GRAAN Thys Grobbelaar bied Senwes se graanmarkverslag aan elke weeksdag om 13:15 op Ofm. Marksituasie vir grane Thys Grobbelaar Graananalis: Graanbemarking Die pryse van die meeste grane en oliesade het teen einde Junie vanjaar by rekordvlak gedraai. Dit is aangevuur deur die vraag na mielies vir etanolproduksie, n daling in berekende oordragvoorrade en die rekordprys van Brent ru-olie. Die ergste vloedskade van die afgelope 30 jaar is in dele van Amerika ervaar en daar is gevrees dat hulle nie klaar sal kan plant nie. Intussen het die Brent ru-olieprys redelik gedaal en dit blyk of Amerika n baie groot mielie-oes gaan realiseer. Berekende oordragvoorraad van die meeste graankommoditeite het begin herstel en die pryse van grane en oliesade het begin afkoel. Verbruikersweerstand is ook waargeneem, wat druk op pryse geplaas het. Internasionale graansituasie Die alle-tye-rekordprys van Amerikaanse mielies ten opsigte van die spotmaand het by $7,53 per boesel gedraai teen einde Junie. Die spotprys het gedaal met 33% van begin Julie tot die begin van Augus - tus Ideale gewasklimaat het ná die oorstromings in die graanproduserende gebied van die Midweste voorgekom, met gevolg like baie hoë opbrengste. Die lae berekende oordragvoorrade is besig om te herstel. Indien die oordragvoorraad van n land se belangrikste kommoditeite as n persentasie van verbruik laer as 15% daal, raak die mark senuweeagtig. Die meeste markdeelnemers wil lank in die mark wees, wat pryse opskuif. Na die drastiese daling in die mielieprys in Julie en Augustus het die mark omgekeer en pryse het weer begin styg. Die Amerikaanse mielie-oes is baie laat en vroeë ryp kan lei tot groot opbrengsverliese. Sommige kenners meen dat die vloed wel permanente skade in sekere distrikte veroorsaak het. Verskeie markdeelnemers is van mening dat die mielieprys maklik bo $7/bu kan draai, sou daar enige koueskade voorkom. Die geskatte oordragvoorraad vir mielies word laer vir die 2009/2010-bemarkingseisoen geskat as die huidige sei - soen. Dit het tot gevolg dat mieliepryse ten minste op die kort termyn hoog sal bly. Die koringmark het vroeër gepiek (Maart 2008), nadat oordragvoorrade tot n rekordlaagtepunt gedaal het. Die hoë pryse het tot gevolg gehad dat aanplantings in die VSA, die Europese Unie en die ou Russiese state rondom die Swartsee drasties uitgebrei is. Ko ring - pryse het met tot 40% gedaal sedert die piek. Dit blyk egter dat die internasionale koringprys tans redelik gestabiliseer het. Die koring - vooruitsigte in Argentinië en Australië is ver van optimaal. Siende dit twee van die groot uitvoerlande is, help dit om die koringprys te ondersteun. Wat sojabone betref, is dieselfde prystendens as mielies gevolg. Die prys het met tot 27% gedaal sedert Julie, toe dit op sy hoogste was. Tabel 1: Die finale someroesskatting vir die 2007/2008-produksieseisoen en die eerste koringskatting volgens die NOK. Gewas Oppervlakte (2007/2008- seisoen) (x ha) Verskil ten opsigte van vorige seisoen (2006/2007) Die uiters hoë pryse het tot redelike verbruikersweerstand gelei en voorrade het begin ophoop. Verder is aanplantings van oliesade regdeur die wêreld deur hoë pryse gestimuleer. Dit blyk ook hier dat die plantaardige oliepryse op redelike koopvlakke verkeer. China was vir n geruime tyd uit die plantaardige oliemark as gevolg van die Olimpiese Spele wat in Beijing aangebied is. Die geskatte oordragvoorraad van Amerikaanse sojabone blyk baie laag te wees selfs vir die 2009/2010-bemarkingseisoen. Dit ondersteun die prys en dus blyk dit dat die prys van oliesade relatief hoog gaan bly op die medium termyn. Plaaslike situasie vir Suid-Afrikaanse grane en oliesade Mielies Die Safex-prys van witmielies het vir meer as n jaar in n band van tussen R1 600 en R1 900/ton beweeg. Die prys het ook vir n geruime tyd onder uitvoerpariteit beweeg. Die groot mielie-oes wat hierdie seisoen gerealiseer het, het die berekende oordrag van ongeveer een miljoen ton vir die 2007/2008-bemarkingsjaar na 3,1 miljoen ton verhoog. Die finale oes is met ton tydens die laaste skatting verhoog. Die uitvoere is ook heelwat laer as wat die bedryf sou wou hê. Die meeste Afrika-lande dring aan op GMO-vry mielies, wat tans baie skaars in Suid Afrika is. n Verdere probleem is die beskikbaarheid van vervoer en die toekenning van uitvoerslotte by ons hawens. Die berekende oordragvoorraad is ongeveer 36,2% van die verbruik. Die mark het ontspan en daar is geen dringendheid om sogenaamd op mielies te sit nie. Die mielieprys word tans deur die internasionale prys en die R/$-wisselkoers beïnvloed. Alle oë is op wat die produsente in die komende seisoen gaan doen. Gaan daar meer geplant word, wat die bestaande oordragvoorraad sal vergroot, of gaan die teendeel gebeur? Vir tyd en wyl kan die mielieprys net bo uitvoerpariteit vorm. Koring Daar is heelwat minder koring onder droëland-toestande in die sentrale dele van die Vrystaat geplant. Met die hoë sonneblompryse wat gedurende Julie 2007 geheers het, is heelwat oorlêlande en lande wat vir koring gereserveer is onder sonneblom geplant. Die NOK dui egter aan dat daar hektaar meer in Suid-Afrika geplant gaan word. Suid-Afrika sal in die omgewing van 1,5 miljoen ton koring moet in voer. Ons koring sal dus op die berekende invoerpariteitsvlak, gelewer by Vervolg op bl. 3 Sesde oes - skatting (x ton) Finale oesskatting (x ton) Verskil tussen twee oesskattings (x ton) Witmielies , , , ,85 Geelmielies , ,9 +186,7 Mielies Totaal , , , ,55 Sonneblom 564,3 +247,9 885,56 885,56 0 Graansorghum 89,8 +20,9 269,43 260,42 +9 Sojabone 174,4-8,2 322,99 308,3-14,7 Skatting 2007 Eerste skatting 2008 Koring , ,35 2 Senwes Scenario [September 2008] BREEK NUWE GROND SENWES

3 GRAAN Marksituasie vir grane Vervolg van bl. 2 die kus, vorm. Die internasionale prys van koring, skeepsvragkoste en die R/$-wisselkoers sal die prys bepaal. Dit blyk of die internasionale prys van koring redelik gestabiliseer het. Pryse behoort op dié vlakke te hou vir die medium termyn. Wees op die uitkyk vir dié datums Sojabone en sonneblom Die sonneblompryse het, in simpatie met die daling in die internasionale oliekomplekspryse, ook gedaal. Verbruik is heelwat laer as gevolg van verbruikersweerstand teen die hoë oliepryse. Internasionaal is produksie redelik uitgebrei en oordragvoorrade is aan die styg. Die entoesiasme wat geheers het rakende biobrandstof-produksie het effens getaan weens die ongunstige ekonomie van die vervaardigingsproses. Die groot premie wat vir sonne - blomolie betaal is, is besig om te verklein en markdeelnemers is van mening dat dit selfs teen n diskonto ten opsigte van sojaboonolie aangebied kan word. Dit blyk ook dat groot aanplantings in die komende seisoen mag realiseer. Dié gebeure plaas druk op die oliesadekomplekspryse en dus mag die uitermate hoë pryse vir tyd en wyl iets van die verlede wees. Hou jou dagboek oop in Oktober vir Senwes Graan se gebruiklike inligtingsvergaderings, wat sal handel oor die bemarking van wintergraan en die prysvooruitsigte vir somergraan. Die datums sal binnekort op die webwerf by beskikbaar wees. Skakel Charmaine van Deventer by (018) vir meer inligting. Graansorghum Kopers is bereid om ongeveer 95% van die direkte Safex-prys van witmielies vir graansorghum te betaal. Graansorghum het n redelike bevange mark en is baie gevoelig vir oorproduksie. Die bestaande markruimte moet steeds in die agterkop gehou word. Saadkultivars nou beskikbaar deur saadvermeerderingsprojek Dr Sierk Ybema Bestuurder: Navorsing en Ontwikkeling, Graan Monsanto het besluit om hul koringsaadprogram te verkoop en die bestuur van die program is oorgeneem deur n nuutge - stigte organisasie, wat onder die naam Sensako sal funksioneer. Verskeie landboumaatskappye is genader om as lisensiehouer van Sensako se kultivars op te tree en ook die gesertifiseerde saad te vermeerder, saad te bemark en dit aan produsente beskikbaar te stel. Senwes het om die volgende redes besluit om as lisensiehouer op te tree: die groot vraag na saad van Sensako se kultivars vanaf produsente, die bestaande infrastruktuur vir saadverwerking en gunstige ligging van die saadverwerkingseenheid op Orkney en die kundigheid wat Senwes het om saadproduksies te kan hanteer. Daar word beplan om sakkies saad in 2008 te produseer. Ervare kwekers van Monsanto (Sensako) word deur Senwes gekontrakteer vir saadproduksie, aangesien hierdie produsente die nodige kundigheid het om saadproduksies te kan doen. Senwes vermeerder saad van die volgende kultivars: CRN 826 Hierdie kultivar besit n goeie opbrengs potensiaal en word geassosieer met uitstekende graankwaliteit. Die kultivar het bepaalde gesogte kwaliteitseienskappe. Die hektolitermassa en stroeisterkte is goed en dit is n mediumgroeiperiode kultivar. SST 822. SST 843 besit uitstekende staanvermoë en presteer relatief goed onder Fusarium-druk. SST 876 Beperkte hoeveelhede van die ou staatma ker, SST 876, word ook vermeerder. Elands Elands is n bekende, uitstekende, hoë poten siaal droëlandkoring wat deur die Land bounavorsingsraad se Kleingraanin sti tuut geteel is. SST 356 Hierdie is n nuwe kultivar en geskik vir medium tot laat plantdatums. Dit beskik oor hoë opbrengspotensiaal en het goeie weerstand teen geelroes en die Russiese koringluis. Vir verdere navrae, skakel dr Sierk Ybema (koördineerder van die saadprojek) by (018) of SST 835 Die kultivar presteer uitstekend wat op brengs betref, veral in die sentrale besproeiingsgebiede. Die hektolitermassa en stroeisterkte is goed en dit is n mediumgroeiperiode kultivar. SST 843 Hierdie is n splinternuwe kultivar. SST 843 is n kortgroeiperiode kultivar en vervang SST 822. Dit pas dus uitstekend by wisselbou - stelsels in. Wat opbrengs aanbetref, presteer SST 843 egter beter as BREEK NUWE GROND SENWES [September 2008] Senwes Scenario 3

4 GRAAN GMO-vry mielies bevorder geleenthede vir almal Mariana Purnell Bestuurder: Spesialisprodukte, Graan Die wêreldwye verbruikersweerstand teen geneties gemanipuleerde (GM) produkte bied steeds aan die Suid-Afrikaanse mieliebedryf n internasionale mark om van die huidige surplus ontslae te raak en dus die prys verder aan te help. Daarby het die swak oeste in die res van Afrika die afgelope seisoen die potensiaal vir uitvoere van GM-vry mielies verhoog. Te midde van die toenemende internasio - nale vraag na graan wat nie geneties gemanipuleer is nie, wend Senwes hierdie jaar weer n poging aan om GM-vry uitvoere te bevorder en die mieliebedryf aan te help. Hoe kan produsente n ooraanbod van mielies verhoed? Om in die groeiende vraag na GM-vry mielies in die Ooste te voldoen, is die rol van beide spoorvervoer na die kus én diepsee-verske - ping uiters belangrik. Ongelukkig is hierdie sisteem nie baie goed ontwikkel nie en is talle probleme ondervind by die belangrikste hawens wat graan hanteer. Só word goeie geleenthede verbeur. Die uitvoer van GM-vry mielies na Afrika per pad bied n beter alternatief om hierdie oormaat graan uit die plaaslike voorraad te verwyder. Deur meer GM-vry mielies uit te voer, word die plaaslike mielievoorraad verminder, wat mieliepryse verder gaan opdruk. Om GM-vry status te kan handhaaf verg goeie samewerking met produsente, streng kontrole en die toepassing van identiteitspreservering en naspeurbaarheid. Senwes se eie laboratorium doen verskeie GM-toetse in die veld voor oestyd, tydens lewering, asook in silobuise op verskeie stadiums gedurende die seisoen. Voorraadvlakke van GM-vry mielies in Suid- Afrika neem egter jaarliks af namate die aanplanting van GM-mielies met rasse skrede toeneem. Die voorkoms van beide GM en konvensionele, GM-vry mielies is wyd verspreid en Senwes gaan ekstra moeite en onkostes aan om die GM-vry mielies apart te hou. Omtrent twee derdes van die aanplantings in die Senwes gebied is GM-mielies wat bestand is teen insekte (bevat die Bt-geen), terwyl slegs een derde teen onkruiddoder bestand is (bevat die Roundup Ready geen). n Klein hoeveelheid mielies met die sogenaamde stacked gene (bevat beide die RR en Bt gene saam) is op die hoëpotensiaal gronde aangeplant. Skakel Mariana Purnell by (018) vir verdere inligting. Senwesters in Graan blink uit Senwes vereer jaarliks die toppresteerders onder sy personeel. Hierdie wenners is personeellede wat die ekstra myl loop, vir Senwes en vir die klante. Vanjaar se Prestasietoekennings is op 18 Julie in Potchefstroom gehou. Die wenners in Graan se geledere was Riza le Roux (Administrasie en kontrole), Carel Visagie (Bultfontein Graanverkrygingskantoor) en Ryno Kruger (Graanbemarker). HANDEL Handel se toppresteerders aangewys Handel personeel wat vanjaar presteer het by die jaarlikse Senwes Prestasietoekennings, was Henry van Antwerpen (Admin en kontrole), Wessel Visagie (Bemarker: Meganisasie), Brian Dawson (Bemarker) en Flip Tait jnr (Bemarker: Direkte Insette). Louis Lingenfelder is aange wys as Handel se Entre pre - neur van die Jaar. Die handelswinkels wat uitgeblink het, was Jan Kemp Sentra (Kategorie C), Hoopstad (Kategorie B) en Bultfontein (Kate - gorie A). Die beste mega - nisasie-bedryfspunte, is Venters dorp (Kate gorie C), Viljoen skroon (Kate - go rie B) en Wesselsbron (Kate gorie A). Die silo s wat as wenners by vanjaar se Senwes Prestasietoekenningsfunksie aangewys is: Wesselsbron silo in Kategorie A (Frik van Biljon: Silobestuurder, heel links); Hennenman silo in Kategorie B (Jacques Jacobz: Silobestuurder, tweede van regs) en Jan Kempdorp silo in Kategorie C (Carel Meiring: Silobestuurder, heel regs). Saam met die silobestuurders is Pieter Esterhuysen (Hoofbestuurder: Graan). Willie Dietrechsen (Bemarkings bestuurder: John Deere, regs) is aangewys as wenner in n nuwe kategorie, naamlik Beste Presteerder deur n individuele besigheidseenheid. Saam met Willie is Frans du Plessis (Hoof be - stuurder: Handel). 4 Senwes Scenario [September 2008] BREEK NUWE GROND SENWES

5 HANDEL Handel bied uitmuntende klantediens met winkel-netwerk As deel van Senwes Handel se besigheidstrategie tot verdere waardeskepping vir die Maatskappy, personeel en klante, word verskeie opgraderings en uitbrei - dings by die handelswinkels in die voor - uitsig gestel. Hierdie strategie vorm deel van Senwes se strewe om die mees geadmireerde agri-besigheid in Suid-Afrika te word. Die Village Grocer-konsep Op Jan Kempdorp is Senwes Handel reeds op dreef met hul opgradering van die winkel, wat n oorskakeling na die Village Grocer-konsep insluit. Terwyl meeste ander winkels in so n tyd eerder hul deure sou sluit, bly ons deure oop ongeag die stowwerigheid as gevolg van die bou- en breekwerk, het Jayson Segeel (Opera sionele Bestuurder: Klein - handel) gesê. Dié ongerief behoort teen vroeg November tot n einde te kom, wanneer die beplande Village Grocer ten volle operasioneel behoort te wees. Die Village Grocer op Heilbron word voortdurend vernuwe en uitgebrei om in klante se behoeftes te voorsien. Die beplanning is om nuwe parkering by die winkel op te rig. Ons wil hê dat die inkopie-erva ring gerieflik en ont spannend moet wees, het Jayson gesê. Opgradering van handels winkels Terwyl die Village Grocer-konsep spoed optel, fokus Senwes se handelswinkels steeds op hul kernbesigheid, terwyl Handel na maniere soek om inkopies vir klante n plesier te maak. Een van die stappe wat Handel neem om hierdie doelwit te bereik, is die opgradering van hul handelswinkels. Die handelswinkel in Klerksdorp word reeds opgevrolik, terwyl Potchefstroom, Bloem fontein en Kroon - stad volgende in lyn is. Opleiding van personeel As deel van hierdie opgradering, sal Senwes se handelspersoneel opleiding ontvang in onder andere produkkennis en vaardigheid. Ongeveer 350 per soneel is reeds by die kursusse betrokke. Die doel van die opleiding is om uitnemende klan tediens te kan lewer, het Jan Coetzee (As - sistent Hoofbestuurder: Kleinhandel) gesê. Vir verdere inligting rakende die winkeluitbreidings, skakel Jayson Segeel by (018) GRAAN Promosie vir produsente Senwes Handel bied van 26 September tot 18 Oktober n promosie by alle Senwes handelswinkels aan wat spesifiek op produsente gemik is. Besoek jou naaste winkel vir wins - kopiepryse op hardeware, gereedskap, sweisprodukte, besproeiing, dieregesondheidsprodukte en nog vele meer! Graan se nattermielie-strategie n sukses Senwes het vroeër vanjaar n aksieplan geloods waartydens mielies met n vogpersentasie van tot 18% in ontvangs geneem is by sekere Senwes silo s wat met droogoonde toegerus is. Dié plan het goeie reaksie van produsente gekry, met ongeveer ton natter mielies wat by die onderskeie silo s ingeneem en gedroog is. Pro dusente het gebaat by die aksie, wat hulle die kans gebied het om vroeër te stroop en gevolglik ook beter markgeleenthede te benut, het Faan Schoeman (Bestuurder: Graanhantering, Graan) gesê. Produsente wat van die geleentheid gebruik gemaak het, het daarby gebaat deur n finansie - rings- en prysvoordeel te geniet. Dink weer voordat jy kontant koop Gerrit van Zyl Assistent Hoofbestuurder: Kredietverskaffing Tydens die 2008-oesjaar het verskeie faktore daartoe bygedra dat produsente tans die vermoë het om insette, wat vir die ko - mende seisoen benodig sal word, kontant aan te koop. Die vraag ontstaan egter of dit werklik die mees sinvolle besigheidsbesluit is of nie. Om hierdie vraag te beantwoord, moet die koste van insetfinansiering met alternatiewe vergelyk word. In die volgende situasie word die koste van insetfinansiering verduidelik: gestel n produsent kan insette teen prima - koers (15,5% per jaar) finansier en vir die doeleindes van die berekening word n belastingkoers van 35% aanvaar. Deur van insetfinansiering gebruik te maak, het die produsent die geleentheid om die rentekoste van die finansiering af te trek vir belasting. Dit kom daarop neer dat die werklike koste van die insetfinansiering met die marginale belastingkoers verlaag word. Dit beteken dat die produsent se werklike koste van finansiering slegs 10,075% is en nie die volle 15,5% nie. Sou n produsent dus dieselfde insette in kontant betaal in stede daarvan om dit te finansier, kan hierdie gesien word as die opbrengs op die kontant dit is die besparing wat teweeggebring is deur kontant vir insette te betaal. Kon hierdie kontant oor dieselfde periode aangewend word om n hoër opbrengs as 10,075% te verdien? Dink hieroor na... Watter opbrengskoers kan aandelebeleggings bied? Senwes se opbrengskoers vir 2008 was 22,4% en 18,3% die vorige jaar. Vergelyk ook ander maatskappye se opbrengste. Is daar waarde in eiendomsbeleggings en wat is die langtermynopbrengskoers van eiendomsbeleggings? In die media was daar al verskeie artikels hieroor. As gevolg van die hoë rentekoerse kan daar waarskynlik winskopies beskikbaar wees. Sou n persoon skuld hê op ander eiendom, byvoorbeeld n strandhuis, behoort oorweeg te word of dit nie meer sinvol sal wees om sodanige skuld af te los nie. Dikwels is die rente wat op lenings vir hierdie eiendom betaal word, nie aftrekbaar vir belasting nie. Elke individu se persoonlike risikoprofiel en -aptyt moet ook oorweeg word en met die risikoprofiel van die onderskeie beleggingsgeleenthede vergelyk word. Vir meer inligting, kontak jou sleutel reke - ningbestuurder of een van die senior kre dietpersoneel by (018) Met hierdie artikel word nie gepoog om beleggingsadvies te gee nie, maar word produsente aangemoedig om hul eie situasie met hul onderskeie finansiële adviseurs te bespreek. BREEK NUWE GROND SENWES [September 2008] Senwes Scenario 5

6 HANDEL Nuwe formaat maak druk van fakture maklik In n poging om die lang rye by betaalpunte te omseil, het Senwes se Handel en Inligtingstegnologie (IT)-afdelings n nuwe, vinniger manier gevind om fakture te druk, wat beteken dat klante nou vinniger by die betaalpunt gehelp kan word. Die fakture wat by die handelswinkels gedruk word en tydens aankope uitgereik word, word nou in A4-formaat gedruk op nuwe drukkers wat vinniger is. Die groter formaat beteken ook dat ons nou meer detail op die faktuur kan vertoon, soos n meer volledige omskrywing in n aparte lyn, sowel as die eenheidsverkoopsprys sonder BTW, wat dit vir klante makliker sal maak om hul admini strasie te bestuur, het Fouché Steyn (Be stuurder: Stelsels, Handel) gesê. Senwes klante kan ook fakture saam met hul maandstate ontvang of dit elektronies van die web aflaai. Vir die nominale fooi van R100 per maand, kan klante n volle maand se fakture saam met hul maandstate ontvang, vertel Fouché. afskeurstrokie dien as ontvangserkenning aan Senwes. Klante teken ook die boonste faktuur (wat as klante-afskrif dien) en kan aankope bevestig deur die bestelnommer te verskaf wat op die faktuur verskyn. Wanneer iemand, met die toestemming van die klant, namens die klant koop, moet die persoon sy naam verskaf, wat dan as bestelnommer op die faktuur sal verskyn. Die vervanging van drukkers vind in fases plaas en die eerste handelswinkels het reeds oorgeskakel. Die vervangingsproses behoort teen die einde van die jaar afgehandel en geïmplementeer te wees by alle Sen - wes handelswinkels. LANDBOUDIENSTE Hanteer moeilike ekonomiese omstandighede só Senwes Landboudienste bied tans n reeks werkswinkels met die tema: Winsgewende boerderypraktyke onder ekonomiese druk aan. Die werkswinkels poog om interaktief te wees en produsente te help met praktiese metodes om sy plaas winsgewend te bestuur in tye wanneer die ekonomie onder druk is. Produsente wat nog nie n werkswinkel by gewoon het nie, het steeds die kans om een van die oorblywende werkswinkels te besoek. Die nuwe faktuur word slegs in enkelvoud gedruk en klante teken op die afskeurstrokie wat deur Senwes gehou word. Hierdie Datum Plek Tyd Kontakpersoon Kontaknommer 16 September Bothaville 14:00 Jan Brits (056) September Vereeniging 10:00 Hendrik de Klerk (016) September Vaalharts 10:00 Jaco Vermeulen (053) September Ottosdal 09:30 Buks Taljaard September Hartbeesfontein 14:30 Buks Taljaard September Kroonstad 09:30 Wic Schwim (056) September Viljoenskroon 14:30 Sakkie Joubert (056) Skakel die betrokke kontakpersoon vir meer inligting. Bake your own bread Freshly baked bread or rolls are easy to make with the Mellerware Contemporary Ma-baker Breadmaker. This breadmaker is fully automatic with twelve electronic programmes, an easy to operate display panel and a large viewing window. Included you will find a detailed instruction manual, as well as various recipes and measuring equipment. The appliance can bake a bread of up to 900g. Answer this easy question and the handy breadmaker, worth R699, can be yours: On which date will the Senwes Young Farmer Future Focus Day be held? Send the entry form with the answer to: Infoworks (Attention: Adele Benade), Postnet Suite 32, Private Bag x10, Flamwood, Fax: ((018) , adele@info - works.biz, to reach us no later than Tuesday, 7 October Congratulations to our previous winner, Nico Brayshaw of Heilbron, who won Senwes vouchers. Vir meer inligting oor die nuwe faktuuront - werp, skakel die bestuurder by jou naaste Senwes handelswinkel. Entry form Name and surname: _ Senwes member number: Address: _ Tel: Answer: _ Rules Only Senwes clients may enter the competition Senwes personnel may not enter The closing date for the competition is Tuesday, 7 October 2008 The prize may not be exchanged for cash Prizes will be sent to the nearest retail shop where the winner can collect it 6 Senwes Scenario [September 2008] BREEK NUWE GROND SENWES

7 ALGEMEEN Maatskappye hou Jaarvergaderings Die Algemene Jaarvergaderings van Senwes en Senwesbel is vanjaar op 21 Augustus in Klerksdorp met groot sukses gehou. Wen met Senwes Wil jy ook graag deel wees van Senwes se R1 miljoen trekking? Maak seker jy kwalifiseer deur somerproduksiekrediet vir die 2008/2009-seisoen by Senwes op te neem. Produsente staan hierdie keer ook die kans om een van 100 John Deere ride-on gras - snyers te wen. Vir meer inligting, skakel Senwes Handel of Kredietverskaffing by (018) , besoek die webwerf by of skakel die tolvry nommer: Die Jaarvergaderings is voorafgegaan met n week van roadshows, waartydens Japie Grobler (Voorsitter: Senwes) en Johan Dique (Bestu - rende Direkteur: Senwes) die finansiële resultate met aandeelhouers bespreek het en ook n algemene oorsig oor die huidige landbousituasie in Suid-Afrika gegee het. 1 Tydens die Jaarvergaderings is die finansiële state aan lede voorgelê. Aandeelhouers het ook geleentheid gehad om vir verskeie gewone en spesiale besluite te stem by die vergaderings. Aandeelhouers van beide Maatskappye het verder ook die aanbevole dividende bekragtig. Hierdie dividend is dan reeds op 4 September 2008 aan aandeelhouers uitbetaal. Hierdie was die eerste jaar wat aandeelhouers die geleentheid gegun is om volmagte vir die vergaderings elektronies by die Maatskappye in te dien. Hierdie manier van indiening is baie goed deur die aandeelhouers aanvaar en benut en alle vergaderings in die toekoms sal sodanige geleentheid bied, het Elmarie Joynt (Maatskappysekretaris) gesê. Senwes aandeelhouers het die geleentheid gehad om direkteure te verkies en Nico Liebenberg, Rudolf Pretorius en Jesmane Poggenpoel is nuut verkies as nie-uitvoerende direkteure tot die Senwes direksie. Beide WH van Zyl en Johan Alberts is herkies vir n verdere termyn van drie jaar. Terselfdertyd het Oupa Magashula en Bertus Mostert by die vergadering uitgetree. Vir meer inligting oor die nuutverkose direkteure, besoek die Senwes webwerf by 1: By die Senwes Jaarvergadering was Rudolf Pretorius (Direkteur), WH van Zyl (Direkteur), Japie Grobler (Voorsitter), Johan Dique (Besturende Direkteur), Johan Alberts (Direkteur) en Nico Liebenberg (Direkteur). 2: Danie Minnaar (Ondervoorsitter, links), Japie Grobler (middel) en Rudolf Pretorius (regs) saam met verteenwoordigers van die Royal Bafokeng Konsortium: Jacob Mashike (Direkteur, tweede van links) en Lucas Ndala (Alternatiewe Direkteur, tweede van regs). Senwesters vereer vir prestasie tydens glansgeleentheid 2 Buiten die Handel en Graan departemente, het personeellede uit die ander afdelings ook presteer tydens Senwes se jaarlikse Pre sta - sietoekennings. Wenners is vir onderskeie kategorieë aangewys, naamlik Ryno Jansen van Rens burg (Presteerder: Kre diet ver - skaffing), Leslie Muller en Stanley Nielson (Tegniese Onder steuning), Martin van Zyl (Kor pora tiewe Eenheid), Herman Harmzen (Diens, Admin en Finansies) en Johan Meiring (Groep Kliëntediens). Gerrit van Zyl (Assistent Hoof bestuurder: Krediet verskaf - fing, links) en Frans du Plessis (Hoof bestuurder: Handel, regs) het elk n spesiale toekenning van die Besturende Direkteur ontvang. Corné Kruger (Assistent Hoof - bestuurder: Korporatiewe Finansies) was die medewenner in die kategorie. BREEK NUWE GROND SENWES [September 2008] Senwes Scenario 7

8 Kopie: Johan Smit Skets: Weyni Deysel Presteerder van die Jaar aangewys Elmarie Joynt (Maatskappy sekre taris: Senwes, links) is as Senwes se Presteerder van die Jaar aangewys tydens die Maatskappy se Presta sietoekennings. By haar is Johan (Besturende Direkteur) en Rina Dique. Aandelenuus: Junie - Julie Die volgende volumes Senwes- en Senwesbel aandele het gedurende Junie 2008 en Julie 2008 verhandel: Junie 2008 Getal Senwes aandele Pryswisseling R6,00 Getal Senwesbel aandele Pryswisseling R3,70 Julie 2008 Getal Senwes aandele Pryswisseling R6,10 tot R6,50 Getal Senwesbel aandele Pryswisseling R3,81 tot R4,00 Belangstellende kopers of verkopers kan vir Ansa van Vuuren by Senwes se verhandelingskamer by (018) skakel. Besonderhede van aanbiedinge is ook daagliks beskikbaar op Senwes se webtuiste by REDAKSIE: Johan Grobler Johan Smit Elmarie Cronje (018) johan.grobler@senwes.co.za (018) johan@infoworks.biz (018) elmarie@infoworks.biz Senwes Scenario is 'n bedryfsinligtingsblad wat vyf keer per jaar in opdrag van Senwes Korporatiewe Bemarking deur Infoworks saamgestel en uitgegee word. SUBSKRIPSIE: Marie Erasmus (018) marie.erasmus@senwes.co.za BLADUITLEG EN DRUK: Infoworks (018) Alle regte van die inhoud van Senwes Scenario word voorbehou ingevolge Artikel 12(7) van die Wet op Outeursreg. Die eienaar en uitgewer aanvaar nie aanspreeklikheid vir enige uitla tings deur skrywers of medewerkers nie. 8 Senwes Scenario [September 2008] BREEK NUWE GROND SENWES