Операциялы қ жүйелер, түрлері, қ ызметі. ан: Муратов Адилет

Transcription

1 Операциялы қ жүйелер, түрлері, қ ызметі. Орында ғ ан: Муратов Адилет

2 Бағдарламалы қ қамтамасыздандыру (Б Қ ) белгілі бір типтегі есептеуіш машиналар кластарына арналған, оны ң аппаратта қ құралдарыны ң жан жақты қызметін, сонымен қатар пайдаланушыны ң оны ң есептеу ресурстарына мұқтаж кез келген есептерін шығаруын жүзеге асыратын бағдарламалар жиынтығы. Есептеу жүйесіні ң бағдарламалы қ қамтамасыздандыру құрамын бағдарла- малы қ конфигурация деп атайды.

3 ЭЕМ-ға арналған бағдарламалы қ қ амтамасыздандыруды атқаратын қызметтеріне байланысты төмендегідей түрлерге бөледі: Жүйелік Б Қ; Аспапты қ Б Қ; Қолданбалы Б Қ.

4 Жүйелік БҚ ЭЕМ барлы қ ресурстарын басқаруды, пайдаланушымен интерфейсін ұйымдастыруды қамтамасыз ететін бағдарламалы қ құралдарды ң жиынтығы. Жүйелік Б Қ негізгі бөліктері: операциялы қ жүйе; қызметтік құралдар; желілік бағдарламалы қ құралдар. Ж йелік Б компьютерді е негізгі базалы Б болып ү Қ ң ң қ Қ табылады.

5 Аспапты қ Б Қ кез келген пәндік аумақта ерекше бағдарламалы қ құралдарды құруды автоматтандыруға арналған Б Қ бөлігі. Оны ң негізін құрастырушылар: бағдарламалау тілдері; компиляторлар; интерпретаторлар; стандартты қ бағдарламалар библиотекала-ры; бағдарламаларды редактрлеу, жөндеу, тестілеу құралдары.

6 Қолданбалы БҚ - әртүрлі мәселелік аумақтардағы қоданбалы есептерді шешуді жасақтайтын Б Қ түрі. Қоладнбалы Б Қ ЭЕМ ні ң адам өміріні ң әртүрлі қызмет салаларында қолданылуын жүзеге асырады. Қолданбалы Б Қ құрамына келесі бағдарламалы қ құралдар енеді: жалпы мақсаттағы; мәселелік бағыттталған; интегралданған.

7 Операциялы қ жү йе дегеніміз компьютерді басқаруға арналған және қолданбалы бағдарламалармен қарым- қатынас жасауға арналған бағдарлама. Дербес компьютерге арналған операциялы қ жүйелерді бірнеше параметрлері бойынша бөледі: Бір амалды орындайтын және көп амалды орындайтын; Бір пайдаланушыға арналған және бірнеше пайдаланушыға арналған; Желілік және желілік емес.

8 Операциялық жү йе келесі амалдарды орындайтын бағдарламалар жиынтығы: 1.компьютер мен қолданушы арасындағы қарым-қ атынасты жүргізу; 2.мәліметтерді енгізу-шығару және басқару; 3.компьютерді ң барлы қ аппаратты қ құралдарыны ң жұмысымен келісілген ресурстарды басқару; 4. үрдістерді басқару, яғни бағдарламаларды орындау, оларды ң компьютер құрылғысымен, деректермен өзара әрекеттесуін орындау;

9 5. нақты қарапайым командаларды ақпаратты өңдейтін операцияларды орындау; 6. орындау үшін бағдарламаны іске қосу; 7. басқа құрылғылар жұмысын бағдарлама- лы қ қолдау. Қарапайым жағдайда ОЖ келесі негізгі компоненттерден тұрады: Енгізу/шығаруды басқару бағдарламасынан; Файлды қ жүйені басқарушы және компьютерге арналған тапсырманы жоспарлаушы бағдарламадан;

10 командалы қ тіл процессорынан, ол операциялы қ жұйеге бағытталған командаларды қабылдайды, талдайды және орындайды. Әрбір операциялы қ жүйені ң жеке командалы қ тілі болады, қолданушыға: каталогқа жету; сыртқы тасушыларды белгілеуді орындау; бағдарламаны іске қосу; және тағы басқа әрекеттерді орындау мүмкіндігін береді:

11 Командалы қ процессор дегеніміз қолданушы жіберетін қарапайым командаларды талдайтын, орындайтын және оны ң ОЖ ядросымен өзара қарым-қатынас жасауына жауап беретін бағдарлама. Файл дегеніміз кез келген ұзындықтағы байттарды ң есімделген тізбегі. Файл бағдарламадан, санды қ мәліметтерден, мәтіндерден, кодталған бейнелерден және т. б. тұруы мүмкін. Файлды қ жү йе дегеніміз қандай да бір тасушыда файлды сақтауды ұйымдастыруға арналған құрал. Қазіргі заманғы дискілік ОЖ-лер деректерді дискілерде сақтау үшін арналған және оларға жетуді қамтамасыздандыратын файлды қ жүйені құрумен қамтамасыз етілген.

12 Файлды қ жүйе қызметтеріне ОЖ-ні басқару арқылы орындалатын келесі амалдар жатады: Файлдарды, каталогтарды (бумаларды) құру және оларға ат беру; Файлдарды ң және каталогтарды ң атын өзгерту; Компьютер дискілері және бір дискідегі каталогтар арасында файлдарды көшіру; Файлдарды және бумаларды жою; Берілген файлға немесе каталогқа қол жеткізу мақсатында файлды қ құрылым бойынша жылжу; Файл атрибуттарын басқару;

13 Каталог дегеніміз файлдарды топтастыруды жеңілдететін, файлды қ жүйені ң объектісі. Каталогты директория, папка (бума) деп те атайды. Каталогпен орындалатын амалдар: каталогты ң ішіндегісін қарап шығуға болады; оған файлдарды салуға болады; каталогты ң ішіне тағы басқа каталогтарды және файлдарды салуға болады. Осы құрылымды иерархиялы қ файлды қ құ рылым (каталогтар ағашы) деп атайды.

14 Утилиттер дегеніміз операциялы қ жүйені ң және құралдарды ң жұмысымен байланысты арнайы типтік тапсырмаларды орындауға арналған бағдарлама. Утилиттерді көмекші бағ дарламалар деп атайды. Олар есептеу жүйесіне қызмет етуге және оны ң жоғарғы тиімділігін арттыруға негізделген. Көмекші бағдарламаларды ң негізгі түрлері: Архиватор-бағдарламалар ( WinRar и WinZip);

15 Ақпараттарды ң резервтік көшірмесін жасайтын бағдарламалар ( APBackUp, Acronis True Image); Антивирусты қ бағдарламалар ( Kaspersky Antivirus, DrWeb, Norton Antivirus және т.б.); Коммуникациялы қ бағдарламалар ( Venta Fax, Cute FTP); Компьютерді тексеруге (диагностикалауға) арналған бағдарламалар ( Sisoft Sandra, Norton System Information); Дискілерді тиімділеуге (оптимизациялауға) арналған бағдарламалар ( Norton Disk Doctor, Microsoft Scandisk);

16 Драйвер дегеніміз - операциялы қ жүйеге компьютерді ң белгілі бір құрылғысымен жұмыс істеу мүмкіндігін қамтамасыз ететін қызметші бағдарламалар жиынтығ ы. Драйверді ң міндеттері: - жүйелік және қолданбалы бағдаламалар- дан түсетін сұраныстарды өңдеу; - оларды физикалы қ құрылғыға түсінікті тілге аудару, - оны ң жұмыс істеу процесін басқару, - деректермен алмасу, - параметрлерді орнату, - бір қалып-күйден екіншісіне ауыстыру.

17 Операциялы қ жүйені ң даму тарихы 1981 жылы IBM РС дербес компьютерлері мен MS-DOS операциялы қ жүйесі бір мезгілде пайда болды. MS-DOS Microsoft фирмасыны ң дисктік операциялы қ жү йесі. Ол IBM РС компьютерлеріне орнатылды. Microsoft Windows басқарғанда графиктік ортаны қолдануға бағытталған операциялы қ жүйе. Windows алғашқыда MS-DOS үшін графиктік баптау ортасы ғана болды.

18 1985ж. бірнеше амалдарды орындайтын Windows 1.0 графикалы қ ортасы пайда болды жылы Intel фирмасының сериялы микропроцессорларыны ң шығуына байланысты графиктік мүмкіндігі мол Windows 3.1 ортасы пайда болып, олар MS-DOS-пен бірге ДК-ге орнатыла бастады. Microsoft фирмасы графикалы қ интерфейсті бағдарлама түрінде емес, компьютерді ң ажырамас бөлігі болып саналатын ОЖ түрінде жасап шығарды. Осылайша Windows 95, Windows NT, Windows XP пайда болды.

19 Windows OS Linux OS Apple ios

20 Windows OS Windows-тың тарихы 1985 жылы оның алғашқы версиясы Windows 1.0 шыққаннан басталады. Оның құрамында операциялық жүйенің жұмысын көп ыңғайлы жасаған программалар болды. Сол кезде қолданылып жүрген MS-DOS операциялық жүйесіне қарағанда Windows-та графикалық интерфейс қолданылды. (MS- DOS-та командалық интерфейс болды) Сонымен бірге Windows-та информация түгелдей экранға емес, терезе деп аталатын экранның ішкі аймағына шығарылды.

21 Apple Inc. Apple Inc. (ˌæp(ə)lˌɪŋk, қаз. Әппл) дербес және планшетті компьютерлер, аудиоплеерлер, телефондар мен бағдарламалар өндірушіамерикандық корпорация. Дербес компьютерлер жасау саласында пионер компания. [2]. Бас пәтері Калифорния штатындағыкупертино қаласында. Компанияның ең танымал өнімдері компьютердің Macintosh желісі, ipod, iphone және ipad жылдың тамыз айында Apple компаниясы әлемдегі нарықтық капитализация бойынша ең қымбат компания болып танылған жылы 1 сәуірде Калифорнияның Купертино қаласында негізі қаланған, 1977 жылдың 3 қаңтарында корпорация ретінде тіркелген. 30 жыл бойы компанияның атауы Apple Computer, Inc. болған, 2007 жылы 9 қаңтарда "Computer" сөзі алынып тасталады. ios-тың қолданушы интерфейсі мультитач қозғалыстары арқылы тікелей басқару концепциясында құрылған. Интерфейсті басқару элементтері батырмалардан, сүйрегіштер мен тетіктерден құрылған.

22 Linux OS

23 Linux басқаруымен сан алуан, кәдімгі дербес компьютерле мен ноутбуктардан бастап, көп процессорлы өнеркәсіп серверлері, кластерлік есептеуіш кешендер, PDA және IBM компаниясы шығаратын қол сағаттарына дейінгі электронды жүйелер жұмыс істейді. Linux қауіпсіз жүйе. Linux-ке лайықталған вирусқа қарсы бағдарламаларды ң барлығы серверлік болып табылады және Windows-машиналарда тіршілік ететін Windows-вирустарын аулауға арналған.