met sy 1\Iajesteit Willem IV te verbrcck in I N l iaa.r N AAM Vildo!'la, Willem IV se opvolgstcr,

Transcription

1 Gercglstroor 113 die R oofpos ke.otoor as 'n Nnnsblrui. Jrg. 6. Kaapstad, Wocnsdag, 19 F ebruarie No. 12. W <e:ii<eir Sy li{oning Na die teleurstellen de ver sk ynsel dat n asio uale politici en koerante h ullc d eur d ie koningstt oom laat m ecsleur het, oudanks d ie rondhorst igc crkcnning va n Britse k ant dat die h esoek van die kon ing m oct dien as vcrstcrk in g vir die Empit c-hau de, kan on s ons lcsers die vo1g<>n de verkwikkendc st ukkie n uu s meedeel : 'n Hoc O.B.-offisier in die I mooi plaas bew oon, is d our die na byheid van cen van die plat- reetingsl,omitcc va n die lionlng tolandso doi'jlc, wat 'n bes onder genader om sy plans ter bes ld l<ldng van hul ~laj es te i tc to s tcl vir 'n piekniel' saam m e t dio g cnooidos. ~e~(u] ~ ~ ~ ke nse Af~ ~ kawyjecf1l ~1J D~e Konh1gsbe ~«D~ ~ DEUR DIE,LOJALES' WORD NOU VAN ALLE KANTE AANST ALTES GEl'\lAAK 1\1 DIE KONING VAN ENGELA.ND T E VEH\VELKOM. OOK DIE WAT NA DIE FUNKSIES NIE GENOOI IS NIE KAN DAHEM SAAMSKREEU M.ET DIE SKAHE VAN ALLE KLEURE EN GEURE W AT 1\l DIE FUNKSIES MAG RONDDROIH EN DIE HEERLIKHEID AANSKOU \~'AT DIE UITGENOOIDE GASTE TEBEUHTV AL. Onder hicrdie uitgenooides is <lie Jiinlstcrs en a m ptcna re e n ander ma;;::.voerdcr!>, as mcde die pa rlemen ts lcd c... om ersldllig of hullo nou ju.ls bchoort nan sy 1\Iajestcit sc Regering of ann sy l\jajesteit se Opposis io. Solan!' hulle net sy l\lajcsteit s'n is. Ons ou mcnse hct iemand I N DOOFPOT Ons ncem dus die staatshan <lelings wat in die naam van die Britse koning plaasgevind het en wat sy g esindheid teencor die republikeinse Afrilcaner bctuig. Ons w il bi!lik wees en ons wil erken dat hierdic han- Q~ ~ ~ ~ * g Brcmclwagte, R epublikeinse S u icl-a frilw ~ o sien na u op om rcpublikeinse leiding in o I hierdie m a(md 'van clie Britse koning. Daar- i die leid ing sal u. gee o p 27 F ebru.arie, o p Amaj tlb adag! ~ g ~ ~ ~ g meestal na sy afstamming getalcsecr; hullc wou ccrs wcct,,;e sc kind of kle.nkind jy is,, oordat huj:c n mening uitspr cel<. Tot in die dcrde en vierdc lid dergene. Ook die Engelse vcrstaan hierdic rcdcnering; daarom dat hulle die seun van K rupp von Bohlen voor een of andcr oorlogshof w il sleep vir dingo wat sy vader glo sou gedocn of gelaat het. Dit kan derhalwc gocd wccs as ons ook die verhouding van die Engc:Se koninklike huis teenoor die republilccinse A f rilcane rdom in ol!ns lcou neem voor en alccr ons oor d ie besock bcsluit. As pcrsoon het ons met die koning n!l<s uit te waai nie. l\j.aar s y hclc bctc l-cnis en <lie hele bctcl<cnis 1 an s y besoelt lc juis in die feit dat h v ons bcsoel' n!o ns pcrsoon nlc dog AS SLl\IBOOL VA"-'\ D IE BR ITSE ImOO!\. Laat ons derhalwe die vcrhouding \"an die Britse!croon teenoor die republikeinsc Afrikaner 'n bietjie nagaan. Licf6e moet tog immers op icts bcrus. delinge!ani< nie a l is wat geskied het nie. Daar was ool< baie ander en andersoortige handelinge. ::lfaar hicrdic dinge wat ons gaan noem. is juis die ~ ~~ SPOORWERKERS SE GEBOUE GESLOOP In R.us land is dit; gcwoonte om a ile bed claars van die s poorwegstasics t e \'erdryf op dae wanneer bultelandso besoekcrs hicrdie, wcrl<erspa rndys" dcurrcis. Ooreenlw mstig hierdie prnlityk is s poorwogamptcnarc by die s tasietjic Bailey, naby Queenstown, aangese om a l hul lw onderhold<e en g cbout jies wat!tulle vir hulself en hul tlierc opgerig het, te sloop soda! net die spoorweghuisc ka n oorbly om die oog van hul lioning te bckoor. Met die 17, wat vir <lie lwniug s e spoorweg}laleis bctaal is, kon minstens 1 s iei lil<c wonings vir Spoorwegamptenare opgcrlg gcwecs het. wat die, erhouding: Koning Republikein gekenslccts het. E n oolc clie republilce insc s i cnswys~ hot \'anclng clio reg om gchoor to word. Vern! vandag waar dit,.ho! lilchci<ls ha lwe" in die doofpot g-cplaas wo rd dour diegene wa t voorhecn dnarmcc gcpr.ylc hot. Ons neem dcrha:we die voorgangers en die huidige vors en dui die vcrhoucling : Konings h uis-republilccin nan. Georg Ill was op die t roon toe die Kaap gcannclcseer is en waar m et die Boer e m oeilik heid ondcrvlnd is, is die m oellikheid in Georg III se naam opgelos. Onder a ndere deur d io ophang va n " Yf Boere te S lag~ te rsnel' in Die raad het blylcbaar gchclp w a n t niemand het gewaag om weer verset te toon nic tot in die dae van sy opvolger. \VlLLEl\1 I V, in wie se tyd die Bocrc bcsluit het om maar Hewer die wildcrnis en die barbareryk in tc t rek om a l:e bande met sy 1\Iajesteit Willem IV te verbrcck in I N l iaa.r N AAM Vildo!'la, Willem IV se opvolgstcr, hot oor die s es tig jaar gchccrs en dit is te verwag te dat daar in haar tyd a llerhande ver der bcwyse van die verhouding: K oningshuis-r cpublikein sou tc vindc w oes. I n haar tyd is die J(olonie s e g rcns vir hand el gesluit s odat die E mlgrantoboore nie b us luuit mocs l<ry om hulsolf en hul v rou en Jdndors teen Socloe en l\latabclc t.e weer nie. In hna1 utuun is Natal g ca nnelcscer, oolc die Vrystaat (die slag \'an Boomplll3ts en die dll3rop\"oig ende fus illering va n Dreyer) en Transvaal. In haar tyd en in baar naa m is die blocdprys op die l{op van Andries P re torius g e s tel en in haar tyd en in haar naam is die oorlog \'3n 18!l!l aangcsc ~n ge, oer. Eduard \ '11, haar seun, hct. d ie oorlog, an sy konink.ike moeder teen die Boere voortgcs et. In sy naam en in sy tyd is die.. vcrsluoeide aarde"-stro.-' tegie teen die Boere ingevoer en is hul wonings vcrbrand e n hul veestapel uitgeroei. Oolc is in sy na.am hul \'rouens en!ci n ders \'Crs lcep na die, R ef ug-ee ( Vervolg op bls. 8) Dlo O.B.-offisier, wat a n dors ins bclcen <l is vir sy buitongowone gasvr yheld, het boloef!l dog beslis vir tile ocr bedank H y Is later weer dcur d ie lcornitcc g enador m et die ve r soek of hy nle sy plans aan die J{oning sal afstaan indien <l n.n r ne t 'n klein g roepic g e nooidcs sal wecs nie. \Vccrccns hot. die O.B.-offisicr g eantwoor<l dat hy gecn die minstc bolangstelling in die h:oning s e bcsock het nie, en dat sy pl113s nic bcsld libnar sal wccs nic. Jlicrdie optred~ van 'n Q.B. Ieicr s tccli s kerp af by die pappc houding van nasionale politici w a t saam m et die E ngelse p1 opaganda. hosanna sl,reeu en saam m e t d ie lw ning gaan eet va1.n d ie uitgcsoolctc ha m els uit l\lalmesbury,, uarvan Die B u r g e r vcrlc<lo wcclc 'n foto g e plaas het. i ~* Februarie is vir die B rit en sy opposisie ::;: f Koningsma(llul ~! ~ g o Febn wrie is t ir die Rcp nblilw in en O.B. o g AMA]UBA-MAAND! g ~~ ~ ~ ~~ AANDAG WOLKWEKERS! W Die ol-groeiers-afslaers BEPERK PORT JELIZAIBJEJH len OOS-JLONJI)JEN h et hesit geneem van ' n Moderne, Goed Ingerigte Wolpakh uis in KAAPSJAD Wal<l<cre, PersoonliJcc Vcrlcoopsdicns en P ersoonlikc Bctang::.Lclling, wat d ie s nclle vooruitgang van die \V.G.A. in Port E lizabeth en Oos-Londen vcrsckcr het, sal VAKAF 1 F E BRUARIE tot u dicns wees op die KAAPSE WOJLMARK \'crselie r P uil< Prysc en L one nde Dicns d eur u S lccerscl te mcrli: Sp;(())orrweg= ~ COJ U ~i$ Die lw s te van die s pcsia le spoot"\\'egwncns wat tot, beslcild<ing- \'1\11 tile li:oning e n :-y l;'l's 1 n gcstel ; word, word, oorlopig op I n 71, gcstcl. Die!ina- I le syfcrs ls nog nie besld libaar nle, a ldus mnr. F. C. S turroel(, ;:\IInlstcr, a n Spoorwel! en Bawcns. DIREKTEURE N. C. H a \'enga (Voorsittcr); J. H. Moohnan ( Ond ervoors ittcr ); A. C. Lombard: S.D. Naud~; T. B. Jordaan ; C. J. H. Visser ; F. J oostc; L. Mi:es: B. J. van der Merwe. Hoofbcstuurder : C. C. Kricl. Bestuurdct, Kaapstad: N. J. Viol<. Siu yr nog va ndag aan : POSIHJS TELEFOON IH615 Telcgramme :, GROWOOL" Prh ll3t Sylyn S45 JIERl\IES WEG - P AARDEK-EILAND- K.>\.AP STAD,.Suid-Afrilm so l\lcos Vooruitstrcwcnde \ Volmakelll3rs"

2 BLADl?Y TWEE DIE O.B., WOENSDAG, 19 FEBRUARIE Vier V rylheidls([]lag oos N ooit J evore 9 ~ Genic. S. d e!a 1\1. 1\Iiehau, V r:oueleidste vnn Oos-1\:aap Jand ( Gebied B), rig onderstaande oproep in verbano met V ryheulsdag: GENLE. S. DE LA l:\i. l:\uchau Groot, roemryk en lofwaardig is die rol \\ at die vrou, mocdcr en dogter nog altyd gespecl h ct in die gcsk:edenis van die Afrikanervolk. As die stil:e en ongcsiene werkster het sy gedurig haar invloed laat geld. ='Jie net het sy altyd self moed gchou nie maar ook nog al tyd gcclien as besieling vir die man in sy s tryd teen die dwingc and en \ yand. As ons so terug kyk op die stryd om vryheid van die Afrikanervoll; in die verledc is daar 'n paar J'enmerke wat duidc:ik uitstr aal van die Afril;aner \ TOU, -moeder en -dogter, nl. (1) Haar selflose offervaardigheid. o:t \\ as en is maar altyd nog die vrou wat die ;;rootste spit moet. afbyt in die :;tryd om die bcstaan van die imisgesin en ook van die voll;:. en in besondcr is dit waar in (lie stryd \'an die Afrikancrvolk. Vanaf die vroegste tye, an die eerste vryburgcrs en ploniers, gedurcndc die Groot Trek en daarna in die lwnscntrasicl;ampe gcdurcndc die Anglo-Boerc-oorlog, tydcns die rebellie van en oolc weer tu::ssen die jare was dit die geyal. Maar gewi:liglik en selfloos het sy altyd haar o(fcrs in stilte gebring. ( 2) H aar wond~rlike uithoudingsvermoe. As 'n mens aan alles dmk dan!t an jy nie VE'rstaan hoe dat sy altyd leon uithou en ook nog moed hou nle. En tog het sy dit gedoen en was sy gewillig om liewers kaa:voet oor die Dral<ensbergc terug te st ap dan om weer onder vreemde jul< te staan. ( 3 ) Haar onwrikbaro oortuiging en geloofsvertroue. Hierin het die gehcim van haar l;rag gelc. Sy was oortuig van die eie bestaan, roeping en. taak van die Afrikanernasie en hot \ as geglo dat God dit so beskil< en gewil het, en daarom was sy dan ool< so besiel mel die vryhcidsidcaal en gewi!lig om haa.r offers daarvoor te bring. Hierdie Jcenmerke is weer so duidclik gcopenbaar en uitgeleef in die Volksbeweging in die afg e~ope ses jaar van stryd. Afrikanervroue. moeders en dogters. omdat ons weet u is uit dieselfde staal getemper as u voorgeslagte en nog met diesclfde ideaal besiel, daarom 'Nil ons u oproep om vanjaar Vryheidsdag te vier soos nog nooit tevore: Eensgesind, besield, oortuig en o(fervaardig en doelbewus. (Vcral omdat die sim IJool vajt Britse I mperialisme, die grootstc yyand en dwingefand van die Afril,a.nervoll<, nl. ll i"e Roning van Engclarul, dan hiet in ons land sal vct toof.) Afdkanervrou,, vier Vryheidsdag terwij:e van u voorgeslagte terwille van u eie vry.heidsid~aal, tcnville \'an die behoud van u eie siel en die sic! van u Yolk en terwille \'an ons nageslag., Woes ge\\'eld mag hoogty hou Kettings mag ons lede lmou. Maar die leuse bly ons t rou. Vryheid! Vryheid! Vryheid!" fhilag J ref E][]gelian& MiljoelDle W erjkloo 'n A!gehelc noodtoestand hcl in Brittanje ontstaan as g( volg \ an ' n ernstigc stecnlwoltekort. 'n Groot dee! van die la nd se ny\\ erhc<le het tot stilstand gekom en miljocne arbciders het werldoos gcraah nadat die elektriesc lnag as gcvolg Yan di~ gebrek ann s teenkool, afgeslml{e) Is. Slcgs fnbriel<e wat nodig is vir dlc, er ' 'aardiging van Jowens belnngr il< <' prodnl<te ontyang nog cl<'l<trisiteit. Ool< huishoudelike, erbmi J;ers se I; rag- ~s afgesl;:akel. Inm iddels is Engeland deur 'n ongekende I<Oue, wat gepaard gaan met sneeustorms, geteister. Verskeie dorpe is reeds deur die snecu ge!soleer. Die steenkooltoestand is deur die Brilse eerste minister, Attlee, ~.,gevaarlil< kritiek" beskryf. Die toevoer van steenkool word nou in dieselfde Jig as 'n groot krygsonderneming gedurende oor:og beskou. Daar is 'n boete van 5 op 'n verbruiker wat!<rag wederregtelik gebruik. Straatverdonkering het eeds begin. Talle nywerhede het tot stils tand gekom. Skepe wat steen I<Oolvoorrade probeer aanbring het, is ver-traag weens die geweldige storms. In sel<ere k ringe ~egi n daar paniel; hecrs. Die nood is ook 'n llrisis vir die Arbeidersparty aan bewind, daar Churchill se opposisie vone munt uit die toestand probeer slaan.!r.hodesffe Vffr Segrega$ue Die vraagstuk van naturellest.emreg in Rhodesie was <lie afgolopc tyll die oorsnalt van ' n haaltplel< tussen die rcgering van S uid-rhoclcsic en die rcgering van Britt.anjc. Sir Godfrey Huggins, eet ste minister van Suid-Rhodesie,het gese dat baie mense in Britt.3.nje reken dat die toekenning vc:n naturelle-stemreg d;.e enig.>te hoop op uitredding is, maar ~e regering van Suid-Rhodesie ~;lo dat die verskaffing van gesondheidsdienste en van wonings be Jangriker is. Hy hct dam aan toegevoeg <lat die r eg el'ing van Suid-Rhoclesie nie van plan is om hul land aan die inboorlinge oor t e handig nlc. Dit is v{}l'l<eel <l om die natut oj in t.e pront dat hy op ltierdic sta dium van sy ont \\ild.eling 'n parlementi)t e s tclsel soos cue van Vi 1 estminster lmn bchcer. Die natu el moct eers leer om sy plaas!hw hcstuur behoorlilc te behartig. het hy gese. Hy het verwys na die oplciding van die naturelle as ~c skoolde arbeiders en verklaar dat hul!e altyd onder toesig moet werk omdat hulle Olll>etroubaar is. I n verband met segregasie het Huggins gese dat naturclle as besoel<e s of werlmemers in blanlce dorpe kan inkom, maar dat die dorpe as die.,witman $e l t~ aal" besl<ou sal word. AFRIKANEHKJNDERS BLY TUIS Hoewel die onderwysowerheid opdrag gegee het dat dit vanctag vir alle skoolkinders in Kaapstad 'n publicke \'akansicdag moet wces sodat huj:e in groot getalle na die bepaalde plck l<e!tan opntk om die Brit se I<Oning in die verbygaan te sien, sal die kinders wat vandag a-an die verering van die Britse koning deelneem, hoofsaaklik uit Engelssprekende ltinders bestaan. Na ons verneem het die oorgrote meerderheid \'an die kirtders in die Afrikaanse skole bcsluit om weg te bly en nie na die Britse koning t e gaan ltyk nie. Hierdie voorbee:d wat die jeug van Kaapstad stel, behoort tot 'n groot mate navolging te geniet op die platteland. HULLE BESJJUIT OOR LOT VAN VOLKEf(.E: Vo:gens 'n opname wat gemaak is van die afgevaardigdcs by die V.V.O. het m!nstens 'n lnvart van hierdie maghebbers meer as een vrou or het hulle 'n dee! van hul lewe in die tronlt deurgebring Bes«inderhedle!nsalke Kroonstad ~ lkamjpl Die offisier e en brandwag te wat die Vroue-laertrek to Rroonstad vanaf 11 tot 18 Manrt aanstaande gaan bywoon, sal 'n <l ulcke, dog interessante program \'an werlcsaamhede he. Die Program is so opgcstel dnt die vroue die meest~ nut uit cue J.a.ertrelc kan put. Dlt sal besouder loersaam wecs daar <lit ' n \ oor Hgtings- sowel as opleidingslaot trclc sal wecs. Die werksaamhede neem die middag van die l lde in aanvang wanneer mev. Prof. L. J. du Plessis onder meer 'n lesing oor en demonstrasie van volkspele sal gee. In die daan.>p volgende dae sal daar lesings wees oor die maak van 'n pop. 'n lesing deur 'n mediese dokter en 'n ver toning van gesondheidsrolprente. Wat vera! sel<er byval onder die vroue sa! vind, is die dcmonstrasie oor <lit' maak van toiletseep, 'n produk wat van: dag haas onvcrltrygbaar is. Die Kommandant-generaal, dr. J. F. J. van Rcnsburg, sal op 14 Maart 'n openbare ver- gadering toespreek in die stadsaal te Kroonstad. Die vrou~ sal ook deur genl. G. Cronje besoek word en hy sal 'n toespraak!ewer oor kommunisme. Ook die Adjunk-I<.G.. genl. J. A. Smith, die J eugleier, genl. Dirk van Rooy, en dr. Piet Meyer sal die Jaer besoek en die vroue toespreel<, lg. oor die partystaat teenoor die volk~ staat. Verde t sal daar Jesings wee ~ oor hoenderboerdery, wenke oor huishouding ens. MAAK VAN POP In verband met die maak v a,1 'n pop, skryf genie. C. Meyer, vroueleidster \'an die Vrystaat as volg: Poppe verkoop goe!i op funksics. Daar sal gedemonstreer word hoe om d.ie vorms vir die kop, arms en bene te maak. Dit sal egter nie moontlik wees vir kampeerders om ook hulle vorms daar te maak nie, daarom sal vir hierdie geleentheid Japarms en bene gebruik word en klaar poppe se I<Oppe as vonns om die lwppe in te maak. Na die demonstrasic oor die maak van vonns!tan harde arms en bene dan tuis. gemaak word. ElJ;een in die, kamp sal 'n kop maak en aan, die lyf heg. E lke k ampeerder bring d1e volgende : (1) ' n Popkop om te dien as vorm ('n sellulolde kop is goed, of enige ander!<op wat die fatsoen aan die b inneltant duide Ji l< wys.) Maal< die kopnaat los of saag die l'op ag ter die ore deut sodat dam twee s tukke is - die gesigpart en die agterkop. Hoc groter die lwp is hoe beter. (2) 'n Lyf van lap met k n P?k of saagsel gestop om by d e kop te pas. Waar die arms en bene moet vaskom moet dik kartonwieletjies ll\et draad dwarsdeur die Jyf vasgeheg, aankom. ( 3 ) Arms en bene, oolt van lap. Dit kan van gekoopte poppe nagemaak word. Hulle moet bo aan die binnekant openings he met dun draad of sterk gare omgewerk. Hierdie openings word oor die hartonwieletjies getrek, styf vasgetrek en vasgeheg, sodat die arms en bene lean beweeg. Om die nek moet ook draad geryg word om die kop mee vas te trek. ( 4) Klere vir die pop vo:gens eie keuse. (5) 1 bottel.,vaseline" en 1 bot tel,.glycerine". ( 6) 1 deegrollertjie of bot tel. ( 7) 1 skerp mes of lemmetjie. (8) 1 vyl. VRYJhiEIDSlDAG roep u (9) 'n Stul<icie sandpapier. (1) 'n Stul<kle winkeltou ( ongeveer 1 jaart). ( 11) 'n baic fyn verfkwassie. Van al:e ltampeerders sal verwag word om hulle te onderwerp aan die dissipline van die kamp. Bywoning van aile verrigtings is verpligtend. V ~rwer U< Met die oog op die moontlikheid van 'n groot surplus in die Unie se aartappeloes sal. pogings aangewend word om dit te ontwater en die prys van die aar tappej.s so bestendig te hou. Vier fabrieke sal hicrdie veldtog onderneem. Boere ver wag tans 'n rekord-aartappeloes. Aartappels word naamlil< tot 'n fyn vorm, byna soos Macaroni, ontwater, maar op so'n manier dat die selle nie gebreek word en die stysel nie vrygestel word nie. Dit word gehoop dat die fabrieke sowat 9 ton aartappels per dag sal kan ontwater. KOM OP DONDERDAG, 27 FEBRUARffi 1947, OM 7.5 N.M., NA DIE HOFMEYR-SAAL, GROOTE KE UK-GEJBOU, KAAPSTAD! ~DAAR sal Vryheidsdag op indru.kwekkende wyse deur die Skiereilan dse Ossewabrandwag gevier word - met o.a. Blaasorkes, Wag, Boerejeu..., '. - - ~ dje plegtige _KAi'iTA TE, aangrypen d opgestel en voorgedra, en ' n kort toes1n-aak deur die Gebiedsleier, Dr. F. D. du Toit van Zyl. Aile vriende welkom! G ONS. EIS 'N REPUBLIEK!!

3 DIE O.B., WOENSDAG, 19 FEBRUARIE BLADSY DRliD :Stuur u POSBESTELLINGS vir o KANTOORBENODIGDHEDJE en Ql SKRYFBEHOEFTES na SOLMS VAN NIEKER K Groote n:erkgebou, Parlementstraat, KAAPSTAD - Foon 271 ~,., 'n Rondhorstige erkenning dat die H.N.P. Engelse stemme bo die repubjikeinse O.B.-stemme verkies, om dat die E ngelse dan,geen" voorwaardes stel nie, is vervat in vet- en k ursiefgedrukte paragrawe van die Kruithoring van 12 F ehruarie. Die blad is hlykhaar so weggevoer deur die stroom k oningspropa ganda wat die Nasionale pers ewe hard <"!,S die Eugelse p ers besig is om oor die verbysterde koppe van repuhlil.:einse Suid-Afdka nit te donder, dat hy in sy nuwe ekstase die moml laat oorloo1) het waarvan die hart gemime tyd <~ I vol is. Die blad verklaar op bladsy sewe:,as ons die steun van d ie onverbiddelilte O.B.-lc<le soeli deur 'n ooreenlwms SAL DIE ENGELSSPREKENDES, W AT NOU VIR ONS IN HOTTEN TOTSHOLLAND EN ZOELOE LAJ'II'D GESTE!\1 I I ET, NIE WEER VIR ONS STE!\1 NIE.,Ons het geen!muse nie. Ons aanvaar die stem van h ulle (die E ngelssprel endes) wat na ons IHim 'sonder om van ons gunsies tc vra., \'\ 1 il die O.B. verwag <lat die H.N.P. GOO Engelssp1 ekendes moet afstoot, sy bcginsels moet prysgee, en beleidloos moet staan op a! die brandemle vraagstuldie, terwille van 69 O.B.-stemme?,ONS WEIER SO 'N ON- BILLIKE EIS!" Aldus die amptelike H.N.P. orgaan van die Die ironie van die saal' is juis dat die H.N.P. besig is om sy 1 epublikeinse beginsels prys te gee nie vir O.B.-hulp nie, maar vir Engelse stemrnc, soos blyk uit die meedoen van Die B urger om lconingspropaganda. te versprei en protesbriewe ~try JN~k~ T~lr U~ 1;Uiitt~~V ~Ird~ Die houtposisie in die boubedryf is vaullag. bevredigentl, maar daar is nog 'n groot tel<ort aan se~1e1,1t, het die l\iinist~r van gesondhcid, <lr. n. Gluelcma.n, in die parlement gese. Hy het daaraan toegevoeg dat pogings aangewend i.> em sement van die buitela.1d af in te voer, maar dit aileen kon gebeur het indien die Ume steenkool daarvoor ' lewer. Omdz,t die Europese steenkoo~-ot gan i. sasie nie daartoe wou inwillig nie, het die transaksie in duie gestort. Ons sit dus nog sondel' sement.' Waar die regering sedert verlede jaar a! beduie dat hy pogings aanwend om sement ia te voer en nou moet erken dat hy 'n bloutjie geloop het, pas dit om daaraan te herinae:: dat min. Harry Lawrence op 3 teen lwningsverheerlildng te weier, en uit die fcit dat sy leiers gaan aansit aan die belaaide ta.f.els van die llritse lwning wat hier is om die Britse lwnnelisie t.e vei sterlc, onderwyl Polisieseuns hul brood in gevaa1 gestel het <leur uit beginsel <liens vit die lwning te weier. SiZ1DUt 1I\evrred~ Mett ~~N,a. iona!~ Vrrien~e~~ Imlien enige lcritici verwag <la.t die!coning, omdat ons hier 'n g1 oot Republil,einse selcsie het, 'n lone ontvangs sal he of dat daar onaangcnarne voorvalle sal I>laasvind, sal hy deeglilc teleurgestel wces", het veldm. J. C. Smuts a.an 'n verteenwoordigcr van die Londense Express verklaar. H y het daaraan toegevocg:,elc lcen my NasionaJe republikeinse vriende, en el weet dat hulle geesdriftige verwell;:omers sal wees". Genl. ::?muts h et hom blykbaar Iaat mislei deur die loue gees van twees:agtigheid wat die r{aapstadse H.N.P.-orgaan ten opsigte van die ontvangs van die Britse koning openbaar. Dit is duidelik dat hierdie blad bang is ~ en dit om politieke gewin - om hom as mondstuk van nasionale Suid Afl'ika onomwonde teen die besoek van die koning uit t(> spreek. Die blad weier selfs om briewe van sy eie lesers Januarie 19'15 - d.w.s. tw:.!c jaar gelcde die volgencte >:yfers verstrek het oor die Ul'l'VOER van sement uit die Unie: Gedm ende 1913 ih. daar 128, ton semenl ua. die buitelan<l uitgevoer, e.n in lie eerste DRIE KWARTALJ<; van 1914 het die syfet clie vorige jaar reeds byna 3. ton oortref. In llaardie ge.te.dtc van 'n jaa.r is 153,, ton sement Ul'l'GEVOER.. Onderwyl hie~di ~ reuseuitvoer nog aan di"! gan:.:- was, het die regering sy, nasiona. le behuisingskom;tee' in d ie Jewe geroep om die behuisingsvraagstuk op te 1vs wat toe reeds buite perk~ was. N ou word scment genoem as <lie telcort wat in die pad Yan die oplossing van om; behuisiogsvraa.gstulc staan! MOTORaAssuransie by- ~ ~r=~= ~ ~ SUID-AFRIKAANSE N ASIO N ALE TRUST EN ASSURANSIE MPY., BPK. Tal\lte dwa.rs<leur die U nie. waarin bulle beswaar aanteken teen bdio uitgawes in vorband met die lwninldil<e besoel<, in sy lwlomme t.e plaas. As genl. Smuts deur hierclie bonding mislei is en dit vcrtoll as (lie gevoel vn.n republil<einse Suid Afrilta, dan lmn hy sy uitlating in hersiening neem. Aan die adres van genl. Smuts: Van die Ossewabrandwag, die Republikeinse besieling van die' Afrikanerdom, sal die Britse koning en sy gesin, geen ontvangs g eniet nie. Ons weier om hulcle te bring aan 'n vreemde vors in wie se naam ons vader:and met kosbare lewensve rlies verower is - verower bly. Maj. Caprar((5] Vant K orfr. Pad N@!Ru$se en D ie Suid-Afrilmanso Uitsaai Jwn>orasie het die afgelope wcelt 'n dubbele flater begaan <leur apologie by die konsulgenera.al van die Sowjet aan to tckcn vir selcerc sinne wat vervat was in 'n praatjie van mnr. \"i'ard Price oor die radio. 1\inr. Price bet oor d ie vryheid van die pers gepraat en gewys op die vyandige homling van sel<ere Russiese koerante. Die Friends of t:he Soviet Union hot h!erteen beswaar a.angetcken. Sonder dat hy op<ltag van die Eerste Minister of van die Minister van Pos en Telegrafie gehad het, het ma.j. Caprara, direlcteur van die Uitsaailwrporasie, apologie gaan aantcl cn - 'n saalc vir die U nie-diplomasie. Sy optrede het groot ontevr.e<lenheid ool< onder die Engelssprelmnde pu-1 b\ielt veroorsaalc. TOEN Al\'IE IN DRANKl\US BRUlli: Die drankmisbruik in die Kaapse Skiereiland het die afgelope jaar met sowat 5 persent toegeneem. Gedurende 1945 was daar 5,978 vervolgings weens dronkenskap. In 1946 het hierdie syfer gestyg tot 8,942. Streng, optrede teenoor persone wat hulle oorgee aan dronkenskap, word in die vooruitsig gestel. A.V.B.O.B. Lykbtaor~:crs, Ornfstcenmal<ero, Be~rurniS\'Cl'SC kcf!l.f\rb Bloemfontein - 13 Takke Pretoria Spesiale Aanbod in DAMESHAl'l'DSAKKE Egte leer, met leer uitgevoer. teen presies die prys wat u. wil betaal. KOl\i SEliER N A Steyuo.$ DIE MODEWINKEL PAROW MARKAGlENISJKAr.. li. VIROlEE lworleqmaak JKAAPST AJ[D!Betatlng geskled onmlddei..lll1. weekllks, ms.n.ndel!ks of soos verlang!beate beersende pryaa MlfNNAAR EN VAN CHOOJFK E!enaar: GUSTAV Rm:TIEF ~~~~~~~~~~~~~~~~~8~~~~~!3::)~~~(X].:J[.~f2:~~~(1::t[::iil 3!)~!1:)eclf!a~f3::1[:.Cl~~~ lim ~ ~ ~ ffib OPSIENBARENDE ONTH'IJLLINGS ~!ill lim!ill WAARHEDE WAT SODS B ~ DONDER SLAAN ffib ~ ~ lim ~ lim Lees ~ ~ [ill ~ IHIIEAJR IIHriE OilHUER{ Hff» E ~ [ill [ill [ill (The Afrikaner Side anrl the Germ.an Side) [ill [ill IT 1 lim mj lim d~r ~ E l E l JOHAN SCHOEJ.H:AN ffil ~ ffil!ill.prys 2/ 6 posvry. ffil lim!ill ~ ~ ~ ~ lim Hoofstukke m Afrikaans en m En:rels: ~ rn ~ rn lim HEAR THE OTHER SIDE!ill E l E l : A CHALLENGE: 5 llih ffil R HOLISTIC HO\VLERS: THE DU.Al\1;\ ffib ~ OF THE ( W)HOLES E l ~ <a A BACKVELD BOER REPLIES TO ~ ~ PRINCESS ELiZABETH ~ E I DIE ENG ELSE KONING KOM - VI AT ffih ~ GAAN ONS DOEN? ffih!ill VERDERE KABELGRAIHME AAN ffih!ill SMUTS, E.A. ffih DIE E l q. lim w n nl HD VA.N NEURENBERG ffil ffis3 ffib II! ffib BESTEL ONJ\:IIDDELLIK. NI.E SLEGS EEN ffib ~ EKSE~IPLAAR NilE. fviaar SOMAAR 4 OF ~ ~ 3 TEGEJL YK, VAN PUBLIC Itt lfu ~ 'W ::: ~ rn ~ ~ 1' UBLICITE, ffih!ill Posbus 4892,!ill ~ JOHANNESBURG. ffi"s3 E~ Stuur my asb eksemplare, HEAR THE f%1 ffib OTHER SIDE" teen 2! 6 elk posvry, waarvoor ck lij lim ~ insluit. rn ~ lim lil N A~.l'vi ffi"s3 lim ADRES ~ rn ~~~~~ffil~ffil~ffil~~~~~~lilffih~liliffi~~ ' ffis3 liill rn

4 BLADSY VIER DIE O.B., WOENSDAG, 19 FEBRUARIE DIE O.B., WOENSDAG, 19 F E BRUARIE Net Een Opposisie: JRep ulhli ilk~inse SOAO Die parlement~re stelsel is 'n buitestelsel. Dit is 'n oorlog tussen groepe waarby die een wat wen, al!es van die teenstander uitskakel en hom absolute meester oor alles maak. Die verloorparty het geen ander deelname aan die bewind n ic behalwe insover hy toegelaat (en betaal word) om die oorwinnaarsparty met woordgebaar te strem,in die uitoefening van sy taak. Hierdie houding is treffend g eskilder deur mnr. Tom Naud~ van wie ons 'n to~spraak in hicrdie uitgawe plaas, waarin hy aantoon hoe daar vooraf bepaal kan word wat die uitslag gaan wees oor enige onderwcrp wat in die parlement ter sprake kom. In ons land is die parlement 'n instrument d eur middel waarvan 'n uitlandse sel<sie met 'n oorsese lojaliteit - d.\v.s. m et 'n vyfdekolonne-gesindhcid - die m ag so absoluut in hande kan kry soos ons hierbo aangetoon het. Al wat hom teenhou in die uitoefening van ~.sy mag is die moontlikheid van 'n verldcsing oot vyf jaar - of as dit vir hom gunstiger is, oor drie of twee jaar. l\ laar wanneer so'n oorwinnaarsparty teenoor hom 'n opposisie hct wat weens sy verbrokl<elende beleid die opposisiel{ragt.e so verstrooi dat 'n minister van die l<abinet hom aanprys as 'n waardevolle bate \-ir <lie regerende party, dan kan so'n party llelwstig om met grotet absoluuthoid en brutaliteit sy eensydige beleid van buitverdcling toe te pas. ONS LAND DIE BU!T Ons politieke stryd draai om die behoud van Suid-Afrika - Suid-Afrika eerste of Brittanje eerste, dit is die vraag wat in verkiesings beslis moet word. Suid-Afrika self is dus i n <lie laaste instansie die groot buit wat deur een party van die ander afgevat woril. En daarom kan duisende tonne sement vir Britse doeleindes uitgevoer word ondcrwyl die boubedryf in Suid-Afrika feitlik stilstaan weens 'n tekort aan sement. En daarom l<an honderde tonne suiker nog ja.arliks teen gesubsidieerde prys na }3rittanje uitgevoer word ondenvyl rantsoenering van hierdie produk - teen hoer prys - in die binneland voorberei word. Dlt geslde<l alles omdat Suid-Afril;:a as buit gcval het in die s i{oot van 'n politiel'c party -wat vyfdelwlonne specl vir Groot B rittanje. En wanneer hierdie party vir die troos van die geteisterdc volk darem weer lets, soos sement, uit die buiteland wil invoer, dan stuit hy teen internasionale liggame wat hyself gehelp daarstel het, en wanneer sy land se bevolking deur epidemics bedreig word weens 'n,.veertig-persentj' tekort a a n seep, dan stuit die volk t een internasionale ooreenl<omste wat die regering aangegaan het. Die internasionale is vir die regerende party vocl belangril<er as die nasionale, <lie eie. Maar wannecr <lit gaan om die invocr van Britse sentiment e n Britse l'onings, dan stuit hienlie bewind teen niks - sel.fs nie eens teen sy betaalde oppos is ie nie. P ARLEl\IENT ONS VYAND Die vyand van <lie volk van Suid-Afril<a Is nie ltierdie party of daardie party nie - allc partye het al 'n beurt. gehad om t.e rcgeer e n alle part) e is daarna weer verwerp - maar <lie vyand is die Brltse parlementcrc stelsel n at S uid-afrilta as buit uitloof aan stry<lvoercnde groepe en hom dan laat val in die absolute mag van die oorwinnende party - of dit 'n vyfdekolonne is of ttie. Die Ossewabrandwag se stryd gaan dus in die eerste plaas nie teen hierdie of daardie party nie. Sy stryd gaan teen die Britse stelsel - 'n stclsel w a t selfs die,republil<einse" opposisie magteloos opcnbaar wanneer die Britse lwning hom om sy.t:mpire se bande vaster te knoop, want aan daar<lie vaslmoping neem ook sy 1\lajesteit se opposisie dee! omdat hulle Juagt.ens lwnst.itusie bchoort aan sy Majestcit, a l is dit teen hul sin. Solanl< daar dus 'n parlement is, so!ank sal die Ossewabrandwag se taal< onvervuld bly. Die lwms van die koning het die taak, die ONMIDDELLIKE taak van die Ossewal>randwag weer sterk belig. Ons gaan daardie ta ak enduit voet sonder om pie oor uit te leen aan verkiesingspraatjies en verkiesingsverwy te van hierdie of gene. Suid-Afril<a moet verlos word van Bt itse stelsels, Britse l'onings en Britse opposisies. Daar lmn maar net een opposisie wees, en <lit is die r epublil<einse Afril anerdom buiiq en teenoor sy 1\Iajesteit se parlement. Leser! In <lie partypers van ons sogenoemde republil<einse leiers word geen afkeurende woord gelees oor die aanbid<ling van <lie lwnlng nle. Inteendeel. Hul blaaie w eier selfs briewe van hul eie provinsiale raadslede as daarin teen <lie Iwnlng geskryf word. Verder plans h ul relsprogramme ens. van die )<Oning. Gee daa.rom hlerdie en vorlge uitgawes van Die O.B. aan u buurman sodat ons volk kan weet wat sy verhouding tot die Britse Iwning is en behoort te wees l~ V STEl PARJYPtOOl~i ~ te~t AAN ~~~A~~ ~Uitweg Moet G~'hrn(til ~«rntfl~ 9 In die dehat oor die Indier-vraagstuk en die optrede van die V.V.O., het mnr. Tom Naudc, H.N.P.-lid vir Pietershurg, ua aanleiding van dr. D. F. Malan se m osie in hierdie verhand, onom wonde die feit beldemtoon dat d ie partypolitiek die oorsaak is waarom die kleurvraagstuk nie opgelos k an word nie. Ter,\ryl die parlement daaroor versk il, dink die volk daarbuitc 1n esies eners oor die oplossing van die vraagstuk, het mnr. Naude gese, en hygevoeg dat daar 'n uitweg gevind m oet word. Vo!gens Hansard no. 23, pag , het mnr. Naude onder meer verklaar,dat <lit betreurenswaardig is dat 'n groot en belangrike saak soos hierdie nou nog hier behande» word as bloot 'n partysaalc Ons kan maar nie van die feit wegkom dat daar groot landsvraagstukke is in verband waarmee ons die party agter <lie land moet stel nie. Die party is daar om die volksbelang te dien, en die voll<sbelang is nie daar om ondergeskik aan die partybelang gemaak te word nie. Dit Js waa r om <lit so j ammer is dat!tie r die groot vraagstuk nou nog behandel word bloot as 'n partysaak Dit is 'n geleentheid wa.t ons gchad het, d ie enigsto vir 'n lang tyd om te toon aan die volli daarbuite dat ons so'n groot vraagstul' as 'n vollisaak l<au behandel e n <lit nie as 'n.hen~ partysaak behandel nic." Die oe van die wereld is op Suid Afrika g evestig om te sien hoe hy reageer. Dit is nou die geleentheid om eensgesindheid te he in die bespreking van hierdie belangrike saak. DINI{ ENE RS.,Dit is jammer en ongelu k kig dat dit behandel is as 'rl partysaak.,dit is t <l meer jammer, want as ons buite hierdic n.aad gaan, dan vind ons dat daar by die voll< 'n bale groot mate van censgesindheid is oor ltierdio vraagstul<. D ie vou' voel e ners oor hierdie saal,, en daar is feitlil< geen verdeeldheid oor hierdie groot vraagstu.l!: nie., Oor klein puntj!es ka n ons verskil, maar oor 'n g root vraagstuk soos hierdie is daar eensgesindheid buite die mure van hierdie Raad. As dit die J)OSisie daarbuite is waarom. l<an dit nie ool< hier so wees nie?" het mnr. Naud6 gevra- Spr. het voorts die mosie behandel en na die inhoud daarvan venvys. Na aanleiding van die prosedure wat in die vo:ksraad gevolg word by sodanige JI J OEnlltVali Die K.G., dr. Hans van Rensburg, sltryf onders taande in verband met die oorlye van genl. E. A. Conroy op 1 Februarie: Met die sldelike heengaan van g eneraal Edwin Alfred Conroy is nog 'n he;defiguur uit ons midde verdwyn. Die.ossewabrandwag wil hom beide as A frikanerheld en as vriend l>eween. E en van die onverskrokke Kaapse rebelle van die Driejarige Oorlog het E d\vin Conroy op sy doodsveragtende manier die stryd voortgeset en wei op so'n wyse dat hy een van <liegene was aan wie die vyand m et afsluiting van die stryd geen amnestic wou verlecn nie en w at dientengevolge as banneling in die vreemde moes swerf. Sy krygsverrigtinge strek nie net hom maar ook sy voll< tot eer en da.t die vyand hom vir te g evaarlil< aangesien het om weer in die land toe te laat, het slegs die seel op sy betekenis gesit. As vlugteling en onder 'n ander naam (Marais) hct hy jare na die oorlog na sy vaderland teruggekeer en toe die roepstem weer 1<~, toe <lie omwentelinge \'an 1914 weer vir Generaal D. Wet en die andere in die ve~d neem toe was Edwin Conroy een van die hoofaanvoerders in 'die middei-vrystaa t. Weer sy nek in die strop, weer sy!ewe op die spel. As troue volgeling van Generaal H er tzog het hy in die jongs te jare taamlik op die agtergrond in d ie publiel<e lewe g eraak. By enige van die twee ander seksies kon hy maklik tot grot er geldigheid gekom h et ; maar sy sterkste ltemnerk was altyd g etrouheid gewees... en nie smag na posisie nie. Tot die einde toe was h y in die tuig en hy het as leier van die Afrikanerparty mnr. Havenga gedien, en deur laasgenoemde die voorbeeld van sy ontslape Generaal H ertzog. Ons respel<volle simpatie gaan uit na sy wed uwee, wat hom deur die gevare h een met dieselfde trou bygestaan het as wat hy aan sy volk gewy het. 'n Dappere hart het gaan staan en 'n held is uit ons midde. HANS VAN RENSBURG. besprekings verkla ar: het mnr. Naud~.. Die wereld daarbuite is nie bel<end met die prosedure van ons Volksraad nie, en ons sal sien w a t nou gaan gebeur." Die mosie van die Opposisie sal gestel word... nl. dat ons nie sal toelaat dat ondersoel< in Suidwes verp:.lgtend gema.ak word nie en da t ons nie sal toelaat dat aan ons voorgesl<ryf word hoe die Indier-bevolking JJ.ehandel moet word nie. VAL SE 11\'DRUI(,Dit sal voorgestcl word dat; al daal'(lio woord.e gesluap moot word e n el< han nou a! s e dat 46 lcde daarvoor sal s tem dat <lit nie g e sluap moet word nio. H ulle sal vii die voorstel van die L eier ya n die Opposisio stem, terwyl die anderl<ant van die Huis daarteen sal stem en wat sal die gevolgtrekldng wees van die publiek daarbttite? Hulle sal rei; en dat net die Nasionaliste daar<lie sicnswyso bet, en d ie buitewereld sal <lie gevolgtrckking maak dat ons hopeloos verdeeld is oor J1ierdie saal,, terwyl ons weet dat dlt uie so is nie." Hy het verwys na die feit dat die regeringsmeerderheid die optrede van genl. Smuts sal goedkeur. As di t gegaan het oor die s tandpunt van die Eerste Minister, sal spr. dit ook goedgekeur het en sou h y ook daarvoor gestem het. Hy kan egter nie sy optrede goedkeur nie.,maar nou gaan ons <li!) posisie l'ry dat 89 ledc, as bulle almal hier is, vi r daardie voorstol gaan stem en die gcvolg sal wees dat <lie buitewereld sal se dat daar slegs 89 lcde is wat gcstem het vir die optrede van genl. Smuts by <lie V.V.O." ONGELUKKIGE F ElT,.Ek wil net herhaal," het, mnr. Naud~ g es~.,dat el' hoop d a t by <lie bespreking van hier <lic groot sake, ons in die toekoms 'n beter weg _ kan volg. Dit is jammer dat 'ir een of a nder re<le d ie Voll<sraad s o saamgestel is dat maar aile salte feitlik as partysake!tier moet behandcl word. E lt bla.meer nie die oen of ander nie. DIT IS ONGELUKIUG SO. Maar ek vool dat ons 'n ult;weg moct "ind om <lie groot sal<e... op 'n hoor peil to bring, om bo die g owone partypolitiel; to kom." Dit is om hierdie rede dat d ie Ossewabrandwag <lie partyp arlement~re stelsel verwerp en met iets beters wil vervang. Van geslag tot geslag vreet die l<anl<er van partyskappe dieper en dieper in ons volksiel en w qrd die probleme wat b!ank Suid-Afrika met ondergang bedreig, groter en groter, sonder da t daar iets opbouends venig word. Omdat ons st.a.at berus. - op partypolitiek in plans van volkspolitiel<.

5 DIE O.B., WOENSDAG, 19 FEBRUARIE Totius ( prof.,dr. ]. D. dn Toit van Potchefstroom) lterdenk oormore sy 7ste geboortedag. Die.8. wil sy respelwolle hulde bring aan hierdie volks- ell k erkman wat by die klim van die jare vir sy volk nooit oud geu:ord h et nie, want steeds h et hy op die voorptmt gestaan, verh ezce bo alles wat klein en hleinlik is. Op 21 Febl'Uarie c.k. sal dit 7 jaar wees sedcr t.jacob Daniel du Toit die eer stc Jcwens- voil<shart verower het. Aan hom, sy eggenote en gcsin ons eerbiedige, hartlike gelukwens.e met h ierdie feestelike gelecnt heid. Mag T otius nog lank gespaar bly en die kragte behou om so geseend en vrugbaar wcrl<saam te wees in diens van God, Volk en Vaderland. /Regering Weier Sendelinge Die regering het die aansoek van die Algemene Scndingsekretaris van die Ncdcrduits Ge ef. I<crk van die Oranjc Vrystaat, dat twee Duitse sendelinge hul permanent in die Unie vestig as sendelinge van die kcrl<, geweier. Hierdic inligting is in die voll<sraad verstrelt. Die Minister van Binne landse Sake, mnr. H. G. Lawrence, het \'erklaar dal dit die belcicl \'an die regering is om nie Duitsers permanent in die U nie toe te laat nie. Die rcgering. van Rhodesie het egler ver:or verleen dat hicrdie twcc sendclinge in Rhodesic arbci. Ole kok ne!tennis be pad ~lo ~rdo VM U mool "o Soortgolyl.to ~un d lghe ld vonol<cr U vo&~ dlo wanrdo W...'1 Kommando-slgnretto...,'N GA WE VAN GOD'' Jig in Dal.Josafat (Paarl) aanskou hct. 'n Jaar gcledc was hy so ernstig sicl< dat vir sy lewe gevrecs is. Met dankbaarheid het ons van sy hcrstcl verneem, en vir almal wat hom l<en is dit 'n oorsaak van vrcugde dat hy In die mate van gesondheid en l<ragte sy 7ste verjaardag!tan herdenk. Alma! wat hom ken, se ons, en daaronder word nie aileen sy ere volk ingcsluit nie, maar baie ander, selfs buite ons landpale. \\ 1 ant 'J.'otius is 'n bel<cndo en 'n bcmindo fi g uur oral wnar die Diolso s l!unver band hom uitstrclc Dis dan ool< opvallend hoc hoogstaande besoekcrs aan ons land moeite doen en dit 'n eer beskou om met hom kennis te maal<. AAN SY VOLl{ Tog behoort Totius In die eerste plek aan sy volk met wie hy soveel deurgemaak het en wat hy so innig bcmin. Wie het die leed en smar t van daar~ die volk suiwer det' vertolk as hierdie fynbesnaarde digtcr? Wie het hom sy Godgegewe koers duidelikcr voorgehou? Tien jaar gelede is nan hom opcnbarc hulde bewys, iets wat hy sekedil< nie vcrwag of gesock het nie, maar wat vir hom tog beslis vee! bctcl<en het. Hoe\'eel van ons volksmannc word eers na hul dood geecr, terwyl hulle gcdurcnde 'n lee( tyd \ an toegewyde diens dikwels smaad en laster moes verdra? Sull<e ml\nno soos Tolius e n wylc Valier Kestel! stan.n cgter so hoog nnugoslcrywe <11\t. tecnoor hullc nllo gevoel vnn pnrtysl>ap of van \'Crdecld heid venh\ yn. Hullo hoort vir ons nie aan hl.crdic of daardie lccrj,, al\n hienlie of dnardie g rocp nle; hulle is r cg~< t ee l cse gawc:o~ va n God unn tlio Afrilcn.nnso \'Olk. Dit is nic nodig om hier '11 opsomming tc gee van ares wal Totius vir kerk en volh tot stand gebring het of om oor sy persoon uit te wei nic, dit is alles welbel<end. Die vcle blyke van besorgdhe1d en belangstelling tydens sy krankheid was nogmaals 'n bcwys v~n die plel< wat hy in die Urni<e Befr.(J@JD SPJbsidlie Otp Uitvocer V(Q)rB Suiker Jn die oesjaro he t Suid-..<\.frilm 193,692 ton suil,er uitgevoer. Die lllinister n\n E lwnomicse ontwililieling hct, onlcr belcendgemaalc dat in die jaar ,813 ton s uilmr in die U nic geprodusecr is. Daarvan is 111,99 ton uitge\'oer. Gcdurende het die U nie 553,i4 ton suil<er opgelewer; il,585 ton hiervnn is uitgcvoor. (Dit sluit nie in die pr ivatc uitvoer van individue na Enge:and nie.) Die suiker wat aan die buiteland - hoofsaaklik Engeland - \'et koop is, is teen \'CCI laer pryse verl<oop ns wat die binnelandse verbruil<er daarvoor moes betaal. Die gemiddoldc pr.rse va n uitvocrsui!{er in d ie IJuitcland WI\S 12, 14 en tl7 pe t ton vir (lie onderslceie jure. tonvyl t.weedegrandsc suil<cr in Suid-Afrilcn. vit 14 1>1' ton en gemffinccrdo su!lwr teen 22 per ton ve rlwop is. J)ic s uilcor-uitvocr van die U nie he t dus op 'n g-csubsidieerdc bas is plaasge\'ind onderwyl clnur 'n pynlil<e tc ltor t in Suid-Afrilca self is. CG~bie@ ~ ~~~ Dnnk A~iM K m!imlg ~~n~@{(w W ~yh~:idsvu!r~ Gcncraal P. J. L. Botha,, Gebicdslcicr van Oos-r<aapland ( B), doen ondorstaande oproep in verband m et Vryhcidsdag: Ot'fisicrc en Brandwagte: U is bel end met die B r itse opvntting van 'n oorwinning vanaf S lag tcrs nek tot Ncuronberg. Dit lcct uns mos in hul gcsltiedenisbocl{e onder die opsluii van,british Fair pla.y''. Dees dae is daar ook geleent- S uid-afrilm, land van die Voorheid vir Suid-Afrikaners om trel,, tc r ug te wen vir die nana die koning van Engeland. sate van die Voor t.reld<ers. die simbool van hul oppet heersl<appy, in wie se naam al hul wellilte dade geskied, in lewende lywe te gaan kyle Vir diegene wat graag van,.home" en.,king'' praat, sal dit sekerlik 'n vleiende voorrcg wecs om dan tenminste maar die,.king" te sien al het en sal hulle dan nou nooit die, Home" self sien nie. Vir die parlement te Kaapstad sal dit ook geskieden s wecs om deur Sy Majesteit s elf geopen te word. Vera! vir die Smuts-regering en Sy Majesteit se Opposisie sal die koning se besoek vee! stof gee om oor tc.,stry en te Iy" in belang van die Unie van Suid-Afrika, en dan later moontlik nog n eleksic te wen vir die een of ander party. - Die hoofsaak by enigc en alle politiel{e partye. GENL. P. J. L. BOTHA. Die vraag is nou of die Ossewabrandwag nie ook die enige voordeel uit die I<oningsbesoek te hale het nle. Vir sovcr di t Gebied B betref, se elt ja, bcs lis en selcm, want ons gaan in massa-gctallc saamt cl< op 27 Februaric om ilie Vryhcidsvurr. simbool, an die Vry heidsgecs in ons harte, nan te steel<. Sodoende gaan ons op aftloende \\'yse aan die leaning van Engcland, ilie bevollting van Suid-Afril<a en die res va n ilic werold toon dat hoofsmi' by die Osscwabran<lwag is 111 die Yry hcid, an ons grlicfde Offisiere en brandwagte, lo.at ons die Britse opvatting va n 'n oorwinning nooit uit die oog. verloor nic, en laat ons bo alles onthou dat die krag, )".ver en middele waarmce ons moet oorwin van ons self moet kom. Die sleutel van die staatsl<as, waaruit ook luisterryke fecste 1<ru1 gereel word vir 'n besoekende koning, is nie in ons hande nie. BRING U OFFERS NA Ai\siAJUBA-FEES, SIMBOOL VAN ONS NASIE SE OOR WI:.ININGS. IN DI E VER LEDE, HEDE EN TOEKOMS.' Ek "" JJ qp.allj{j IE 7F 7F IE EINDELm: WEER VERKRYGBAAR! Rehelileer deur 7/9 posn-y. ~ TOT U DIENS.. G teldellilhll!ys In gel!lieuuswerke ~ DRAAI PAS SWEIS\VERK \Vynncstra.s.t 18 PAR O~ Slcn Advertensle onder Oeklsss ifiseerde Ad~ ertensles. G. A. FICH.ARDT, Bpk (Llcl A!rlliaa.D!O BnndolJ!ln.oUtunt,\lASJI]I;EltlE, l'sterware. i'roduktehandelaars Hicrdio werk was vir j nre uit Foon 7 Opgerlg 1848 druk Lees boo Genl. S mith as slwolseun gedurende ilie Anglo-Boereoor!og h et. gerebelleer OOK P AS '"'EER VERSKYN! ~~mlg Jknk Suid-Airil.aanse nlommc 12/6 posvry. Pro!Ecclesia.. POSBUS 29, ST ELLENBOSCll S~ ASB. D AT U nrn ADVERT E.."\"SIE P.i DIE O.B. GESIEN BET BLOEMFONTEIN Beskerro. u ~ Bring u oogarts se voorskri! na ons. Laat gekwalifiseerde Voorskrif-Oogkundiges u bedlen. W abl, Lawrence EN KlE. GRIL~lAKERS Adderleystraat 12a, Kaapsto.d Foon 2248 PRETORIA-IVIARK W o ' JFo P.R.R. Prodoscnte, stuur u Pro <lnl<to, Eeiers, Botter en Lcwendo Hawe na ons. (Ontvnngs-agento van nlle s lagvee vir ilie Vleislcontroleur) Ons hot 'n garansio \ 'llll 2,5 by die Regering. \VEBB EN PRETORIUS :?rctol'ia so Oudsto en Grootste l\larkagcntskap

6 BLADSY sills DIE O.B., WOENSDAG, 19 FEBRUARIE ~~==~~----~---- GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIES PARlEMENJE~E Vt~~rui T&RIEF VIR GEKLASSII"lSEEROE ADVERTENSlES: H Ulshoudellkc Kcunlsge vlngs : (Verlowlng, huwelik, geboortc, s terrccval, In memoriam, gelukwen sing, ens.) l',id. per woord; minimum 3/ per plasing. Voorullbetaalbaar. VIr berhallngs 25 pst. a!slag. AGlER uanaeisaavertensles:.enkel plaslnss (vooruitbetaalbaar) 2d. per woord. Minimum ' ' - per plaslng. 2 tot 26 plasings (voorultbeta&lbaar) 1'f..d. per woor<l, minimum 3/ per plasing. 52 agterccnvol~;en<le J> lasln~;s : 1d. per woord, minimum 2 / G per pla.sing. Plaslngs tot kansellasie, 1~CI. per woord, minimum 3/ per plas!ng. Kweking van Jntckengelel op,dlo O.U." (ver~kyn weeltiiks): 1/ per jaar of S/ vir 6 maandc. Voorullbetaalbanr. Stuur advertensiebeste!llngs en lntekenge ld na: DlE O.ll., J.'osboa 28, Stellanbosch. GEBOORTE COETZEE. - Aan Rudolph en Anna (Seb. Ge!denhuys) va-n Pnrow, 'n ge aonde dogter. :doedcr ook wei. AGEN1.'SKAPPE VAN RIEJlEEK TltVS1'nAATSKAl' I'Y JlEJ.'E.ttK, Voortrckkerwes, Bell ville, bleel ey bekwame d!enste ann wnnneer u eiendomme wll koop or verl!:oop, met ge!dbelcgglngs, verbande ena. Doen aanso~k by POSBUS 18. lroon /11/Tk DOl\IE, PLANTE EN SAAD AII.JtT:\l'J.'EL~lOEit~;. Uitgeloopte Arran-Clllef. en Up to Datc. gckweek v&n gesertifiseerdc A-mocrc. tv. eecte plant na lngevoerde. 1 '1.:-5 onse, 3/ per sak, gelewer Outenlqun s) lyn. Onder 1 \<!, onse, net Up to Dnte teen 25/ - per sak. K.M.B. Koper moet sakke \'Oorslen. F. ll ROBERTSOK, Kleintonteln, Pos Slnksabrug, George. 12/ 2 / 2B A..UtTAl' l ELlllOEJtE. Baie goelc A ran Chlef-moere om dadcljk. te plant. t een 3/ vir 153 lb. Gel ewer Georgeuta ale. J. A. MEYER, B la nco. 19/2/ 4B BESTE GESER'.fll'ISEEUOE SAAD: Detroit Beetsnad 7/ : Chantenay Wor t elsaad 1/ -; Sulderkruls en Reliance.Uiomkool 16/ -; Sp!tzl<opkoo!saad 8 / ; Blaarstaat 17/6. Ute: Austrnllese Bruln 6/6; Silver King 9 / ; Ko.apse Pla-t 7 /6; 'l'amo.tlos: Marvel 2/ : Marglobe 32/. van Zyl Bone lls/ per 2 pond. Vol!edlge pryslys ver!trygbaar van PREMIERS, SchOemanshoek, Oudts boorn. 11/12/ Tk BONE. - Vars su!kerbone (lnppies) teen 7-1 per sak or 7-5 per sak vir 1 tot 4 sak (183 lb.). Celewer te Carstensbof-balte. K.M.B. - J. P. SMIT, Klawervlel, P.K. Cltrusdal. 12/ 2/ 3B.tt.r:JtllOLl>T sc Jubileum P erske steeds die Kersfees sunstcl!ng. Boland, die half Desember hoo,::gekleurde ~waa rdraende markvrug. A!be! 3/6 en 4/6 elk. Vroee tot!ant soorte Perskes,.Prulme en Appelkose. Groot tekort a&n Vrus;tebome en Rose. Besprcek nou en voorkom teleurstell!nc. Pryslyste gratis. HERHOLDT SE 13MKWEKE RYE, Posbus 66. Johannesburg. B/ 5/ 2 LUSEJtNSA.AD Vars ge oes, cersteklas gcbnlle. vry van dodder. Huntersrlvier op tot 1 lb., 1/ 6 per lb., 12-1 per ZOO lb. Provence, l/4 per II>., per 2 lb. :=~nsul narta pp cls. Skotsc!ngevoerde,Up-to date"-saadnnrtn'j)pe!s. 17/6 per 11 lb. k!ssle. Kontant mel bestel! ing, spoorvrng te bctnal. Aile soort ~;roente en blomsa.de van bcste sellaltc. HEROLDT SE SAADAFDELING. P os bus 66, Johannesburc. 19/ 2 / 3 VARS GESERTDnSEERDE OROEN TESAAD. - Per % pond, 'n pond CD 1 pond: Sp&nspek. 4/, /, 1/ ; Tom Watson- en Woader-Wanllcmoen 4/-, 6/, 1/. Tamat!en. Beauty en Mr.rglobe. 9/-, 17/, S:J/~ Austral!eae Bruin Ole, 6/. Vroca Kaapsc Plat Ulc, 7/ 6. Detroit-Beet 7 /8. Pla.t Eglpt!ue Beet. teen 7/6 pone!. Chnntenay wortel, 7/6 per lb., 'h 11!. 4/9. Volledl!:e pryslys va.n; KAROO SA'ADVERSPREIDERS. Posbue 17. Oudtshoorn. DENODIG ~lerl>;o- E:-1 l t; n sresl<a J'E, asook nocrbol<l<e, gesklk vir s lnj:;ter en aan tccl. Doen aansoel<: A. J. H. JACOBS, Knrroowoonste llc, Granff Re!nct. Foon / 2 / 3B nei'\odig. MOTOUVOERTUI(;\\'t:rtKTUl(;J{UN DIGE. Salnris 7-12 per week. Begin 1 ~laarl Ver<lere besonderhede by en appl!kasies aa'll: VREDEFORT MOTORS, Posbus 37, Vrcdcfort. 19/ 2 / 1 OE!{WALIFISEEltiiE :Mcsse!anrs eo Skrynwerkers bcnodig vir kontra kte. Strand. Ste!lenbosch en Somersct-Wes. Ho~r loon as loonskaaltnrlewe vir die regte manne. Docn aansock: F. A. FINLAY. Boukontro.kteur, Hcrschellatraat, Strand. 19/ 2/2 GENEESl'tfii)DJl!:L8 Vir die bosoeker wat e nl<elo oomblil ko die geredelmwcl vanaf die opcnbare galery aanhoor, is uie intellel<tuele leegen die l ee banl<e h eid r eeds 'n ontnugtering; vii horn Ul::llil.NUELI::-1 lh<ati:s. - Ons Is daar so oortulg van dat ons 'n egte wat agtc1 die s l<erms J<an insu ld Afr!kaanse. genees mt<ldel vir RuIoer, is dit 'n lwue si<oi<, e n di t mat!c!c, Lcndepy n. Hcupjtg en vcrwante word dan ool< vir h om verldaarkwale ontdek bet. dat ons 'n r;ratis procrmonster aao enige l~ er sal stu ur. baar waarom m enige vaste l<a.stuur 1/ - vir posge!d ens.. nan ; rakter op die ashoop beland het AI'\ DREWS SE PYNPLEISTERS. Pos bus 775, Pretoria. na ' n la ng tydperk van,voll<s<liens" in die parlem ent. (;L\' JO.:-IK.-Gll l' SHAAltWO~J)}; J(. ASMA-LYERS. Berwlo volkome geeondheld. Dultse klleratowwe mttal< vertraagde kllere werksaam eo verwyder oorsook en s!ekte. - Bes&nderbede: AERlKAANSE AGENTE, Carneste. Pick t. DURBA>"l. 7ro7H/B HAARKAPPERS VIr n eersteklas ho.arkap besoel< ELS s HAARKAPPER SALOl', Kempstonweg 223, Berry's Hoek, Port Elizabeth; sowel a.s vir al u weclde arllkels, cctgcrccdskatj. juweltcrswo.re en:s. 27/11/26B UORLOSI El\iAKERS OESKU:"/DIGE HERS'J'E I, WlmiC nan Horlosles. Aile werk word gewaarborg en spoedl~;e aflewering. - P. PRETO RIUS. Keeromstraal 18, Kna>pstad. (Voorheen Kerks raat 69). Foon 2-5~54 VOt HORJ, OSI ERErARASTES spreck STE'lN, posbus Kanpslad. Private adres en voorlopige werksw!nkel: Jon bcrtstrnnt 37, v ASCO. S566 BOTELLE nlajl'; STt O H OTEL, Ceres (Eieoaar J. W. Brummer) Foon 114 ). Rom gentet n hcerl!ke vakansle In a rustlge landel!ke omgewlng. Ultstekende dlenste, ctes en slaapplek. Steede tot u dlensl 4878/ 52 1\:LEREMAIU:RS SWART. voorlop!g hock van Merriman en Cookstrnte, v ASCO. Die K leremaker met 'n reputns!e. Uou dop vir sy nuwe ndres. VIr 'D goele p&k klerc Of kostuum l<om na a eersteklaa enyet" F. c. HAGEN, Voortrekkerweg 74, PAROW. 1166/52. NOODHULPBYDRAE GEfiiED A Vnrmr 2 O!<t tot 28 Jnn A8b1 en A8b6. 12s.; Anonicm. 18 ll:ls.; U!tstll!llng van bandcwerk s. 3d.; Mev. J. S. du T oll. See punt.!3; Vrlcnd. Kaapstad.!1 5s.; A3b6, G 8.; Vrlcnelin. Kaapstnd. 2; Ala6, 2 1~s.; Alc2, 2 zs. tid.; Mnr. Ballot, Adelaide 1 los.; Voor slag (Edms. ) Bpk.. 1 Os. Gd.; Mcj. E. l:itrassbergcr, Wellington, 1; Vriend, Worcester. 2 los. ; Al8a3 en Al8n8, 5 17s. 4d.; A15al. 3 l Os.; A3b7, 7; Alc3.!4 2s.; A3b2, 17s.; Al8. ~5 1Zs. 3d.; A1a7. 7 2s.; A8a 1 en 1\8n6.!2.; Mev. J. P. de Wit. Lad! sm lth. 1. Totnal! KERSFEESFONDS Mej. E. Strnssberger, Wellington, 12s. Gd.; ds. en mev. H. S. Brink, SutMrlnnl.!.!Z; Vr!ende, Bcau rort Wes, 3 58.; A2b8, 3; mnr. J. J. Plok. Stellenbosch.. 1 ; Vriend. I<anps tad. Zs.; A3b6, ; A2b2. 5; JA18. 5; Al8a6 3 ; AlO. 74 l Os. ; A2b4 en A2b9. 1 His.; Drie Vriende. Bellville. 7 ; Generaalskap A2, 15: A3bl en A3b6. 5; Mev. B. Badenhorot, Swellcndam. los.; A3b7. los. ; A3b2. 1 los.; A4dl,!>; A5bl, 3 los.; Allb2 eo Allb7. 5; A 7.!1 ls.; mnr. t1. H. van Coller. 3; mnr. J. H. C. J. vnn Rensburr;, l3cmlfort WCs,. 4; mnr. H. s. Gerber, Geor ge, ; Al5bl, ; Al3b2,!5; Al3b7, 5; rnev. A. J. Stnn<Jer..., Oudtshoorn.!6 1 6 ~ AlO.!16; A4.c1. 2 2s.; A9bl.!11 OS.; mnr. C. A. Swart. R ivierso nderend, 1; mnr. D. J. Bezuidenhout. Panuwpnn,.UO; A8b8 Tulbach Vroue Kommanclo.! : Al6a6, 'rotan!.! g. ' PLUll\IVEE JOJIS. J. COE'l'ZE!t, D ie Wolwn. Wlnbuq;. O.V.S., neem bestel!lnr:s vir kulken vir April tot Ol<tobcr 1947 nrlewer!ng. R.I. Reds. Swart Australorps. en Wit Leghorns. Ku!kcns ~;root en sterk. ultgebroei met Peterslme Elek trleec 13roelmnsjlene. Qewnnrborg vry \':l.n B. w. D. en R oenderurus. Prys per 1. 18/12/ Febr. TE KOOP AANGEBIED IIOUT.-Eersteklns scsaascto dennc hout vir bouery. Doen aansoek: J. AMEYER. Blanco. 19/ 2 / 4B SOUT. - Vrl nde, ek vra u vriende like ondersteunlng deur 'lnn my sout te bes<el. Al, 59/- : No. 1, 54/ : No. 2, 49/ per ton. \'ry gelaa soutwerke. Adre : MBV. MARTIE VENTER, Possak No. 4. Ar belelsloon, Bloem rontein. 6/11/TK SOUT. Aandag Bocre!l El< vra u vrlendcl!ke onder s teunlng. Al 2-19 : No ; Veesout No per ton. As d!t moontllk Is. stuur le~ sakke terug. 1/ - nfs!n~; per sak. MEV. F. DE BEER, Pk. Flor lsbnd. 5/2/ 8B GEMENG STE EK~IAAU~L-\SJIEN.F.. ELERTRESO (1-:dmM.) Upl<. elektrl sltells en wcrktu!gkun<ll!lc lngcnieurs. Hoofweg 3. Bel!v!lle. Vir hcrstelwerk n.ao aile elcl<tr!ese hu!sbcnod!ghede; ankerw!kkellng; c!ektrlese herstelwerl< aan motors. draa!- pas. sweis- eu her stelwerk ann aile plaas en ander ce reedskap. Teleroneer / 11/ Tk Diegene wat so 'n geloof en helangstelling in p arlemeutere hedrywigheid het, sal ' n hat de skok opdoen as b ulle die geleentheid mag he om so ' n slaggie agter die skerm s van die parlement in te loer. Die heeld van gcwigtige besprckings, hesluitc, ywer en nagsittings in die stryd om, volkswelvaart" wat die partyperse hul lesers voorskilder, sal soos 'n miswolkie verdamp. \'A:'<'S COXCRE'IE l'houuc'l's. Tcrazzo Kombuis- en Han<Iwnsbakke. iladdens. Septiese Tenks, PUare. Vloertecls. Voenroe. Eolgiets In beton. Dlrekteure: P. w. en P. G. VAN HEERDEN. Potgieterstraat 258, PRE TORI A. Die nuutste wcrclelwonder t een grys Ueld waarborg herstel van ~;ryshare vir socd tot natuurll!<e kleur. 5/ per botgeld met bes tell!ng. t el posvry. S!tryf; BOEREGEKE ESM1DDELS, Pos bus 4272, Johanoesbtirr;... Die Kleine Wonder", vervaa'l'dlg op tot 1 Sementstene (3 x 4 'h x 9) per das. Prys: K. M. B. :<'. Do en ann sock by u nanst e Bandc!nnr of s kryf d!rck nnn: PETER BRICK A.l' ld BLOC!< MACIDNES. BWI 18, Hope!!eld. Handelsnavrae word verwelkom. 5/ 2 / 3 Dltt'\~J-. l' AS en S\\'El!';\\'ERI\. en <lie oprisllng en lnstandhoudlng van fabr!eks en ander m:uj!nerle word ondcrneem deur GELDENHUYS SE IN GENIEURSWERKE, Wynncstraaot 13, Parow. D lens,::egrond op 3 jaar prak tlese onderv!ndlng. E!cnaar : D. J. Celdcnlluys. Foon Een eerstektas tentkar mel ~:oele tulc. 55: Een,.Canadl&n Wonaer" drleskaar ploeg, 15; Een Sl<otslcar In ~;oe!e kondlsle, 15; Een roomarskeler - bak kan 2 gell!n~;s neem. 7; Een vle!s vaatjle, 15/. Celewcr tc Afrikas k op-stns!e of verkrygbaar en op s!g by R. OOSTBUIZEN, Kestell. 13/11/lO SKOENREPABA.SIES. Ondersteun u mede-acrlknner en wees verseker v11 die beete dlcnste by VOORTREKKER SKOENHOSPITAAL, Langstraat 291, K.AAPSTAD. Foon ~879/26 U oodersteunlng Brandwagtell Sout te k oop: Al 59/-, No /-. No. 2 49/ per t oo. K.M.B. Ex Soutwerke. J. B. VENTER. Vaalbank, Pk. 1!1or1S32B ba<l. D~E GO~DV~t KAMERADEFONDS Dr. P. J. Meyer, Johannesbur~;.!5; mnr. F. R. de Kock, Wolseley. 17s.; mnr. W. Myburgh. Vnseo. 5s.; mev. M. E. Jacobs, Uplncton, 5; mnr. D. J_ Josllng, Uplngton. 6; A8al en Al!a6. 5 5s.; VIvier Susters, Bea<~~fort Wes, los. Totnal TE V:ERRUIL. Pragl!ge ru!m won!n~ op die Paarl vir n won!nl; OP Stelle nbosch. Docn novra.as by HUIS, p/n. Posbus 28, Slellenl.>osch. TE KOOP GEVRA BENT.. Die voorslenlng van been mee1 Ia kort. Aile persone wnt toegnn~: t ot bene het, word ernstlg versoek om d1t aondtr vert~utm ann ons te atuur. Ons bctanl 7 per ton (7 / per 1 pond) vry op poor u stns!e or sylyn. D!t IS noodsanl<l!k dat a.dvlcsbrlewe {:O pos moet word as bene gestu ur word. Spoedlge bclal!ng word verseker. Le~ sakke word VRY teruggestuur. Ons voc d!ngsvoor8lenlng han.: at van die voor slenln g van beenmeel. S.A. HUNT BEENMEEL- EN KUNSMIS-MA.\T SKAPPY. Warrenton. G ANSYEitE. - G oeie drot! I;llnsvere vir kusslncs ens.!11eld prys per pond. Mev. J. H. VAN DER BERGH. Bus 43, Bothav!lle. 19/ 2/2B WUW EN LO UW, clio Beroem<tr Raello-lngenteura. BtMieweg. PAROW verkoop en nerotel Radlo'a en llllektrle~ Toeetelle. Oerer:latr eer<le Elektrtattolt.o 4.:LnDe.mera. troon PLl.JIMVEE f)le lleai.o F irm<> om n PI,IDMVI':K ElEltS en nnd"r PROUUlJ:'r E 1111n te stuur l.s: C. M. ELOFF EN IUE MORE~IAltK, (Edms.) Upl< (}'osbus 7186) NC\Tton ter minagting meeste persone Die bcdiendes in die kantien, wat aan die parlementere perdranl{en verversingslokalc voer n baie besiger!ewe as die soneel verbonde is vir die parlement koester. Daar is onvoll,sverteenwoot digers - selfs omwonde verklaar dat die he:e al word die ydele gedrentel in die wandc:gange t ot hul krediet parlement 'n soort van klubatmosfeer het waar gelag, geger eken. Meer dikwels vind roolc, gesels en gedrink word. mens hulle in die bogenocmdc p leltkc op gemakstoele agter 'n TEEN STELLING glas slmimende bier of die gcsogte sl,aarsheid whisky. DieDie huidige toestand in die gene met nog 'n plebejiese parlement waar die moraal al smaak ve l<ies om in die ander laer en Iaer paal as gevolg van Iokaal om 'n teetafel te ldets die atmosfeer waarin ge:eef oor politicl<e intriges en ver- word, vorm 'n s lu ille lwntras kiesingsmoont:i k hede. met die volksraad uit die dae van die Republieke. In die ReNA REGS publieke was die gebruik van \lvanneer mens die wandelgange van die vollcsraad betrec, drank deur lede van die raad word jy meegesleur deur 'n onbekend. Daar was ook geen mensest1 oom na regs. Binne kantien in die volksraadsgebou enkele oomblikke bevind jy jou nie. So kon Arthur Bar!ow onin die lekker plek van die parlangs in sy lyforgaan verkla ar : lemont waar jy bes moontlilc,afrik aans was die t aal nog ' n s.tplelc mag ontdek. Dit is hierdie plek wat die Iewe van waarin die besprekings p:aas die volksvertecnwoordigers ver- gevind het... Hulle het hard aangcnaam en waar bediendcs en aanhoudend gewerk. Baie se bene hulle moet dra om die het honclerde mylc ver met kar geoefende l<ele met tee of kof- en perde gereis om die sittings fie te bevogtig. ' n Bietjie mee1 by te woon. Daar was ool< gec n na regs is die eintlike lekker leeslmmer, rool<lcamer, biljartplek - die dranklokaal en kan- Jcam or, of l<roeg n ie. Daar was gecn teelcame1 of nagsittings tien. Gedurendc die middagurc is nie. En die Voll<srnad van di e die kanti en en dranklokaal die Oranj c-vrystaat was moontlil;: besigste. Die meeste Iede \\'at die waardigste wetgewende lighul ke:e hier kom laaf, verl<ies gaam ter wereld." om gebt uik te maak van die private vertrek langsaan waar hulle oak hul vriende kan onthaal. Verdcr is daar ook 'n (Q] q,cocktail" -lokaa l wat n et deur Iede gebruik mag word. Hier tuj is 'n spesiale amptenaar en bediendes in diens. Die kosbare!\leer as 8, gesl<enl<pakvog wat nie so maklik in gewone kantiene verkrygbaar is l<ies uit Suid-Afril;a het sec.lert November toe die pnkkettenie, n!. whisky, is hier verkrygdiens in w erldng getree hot, in baar:,. D nitsland aangclwm. OnderDRONK IN KOUKUS sock het getoon dat die versending van die palcldes met groot Amptenaro wat al 'n aantal jare in die parlemcnt werl;:saam veiligheid geskied. Tot dusver is, het die mcning uitgcspreelc het aileen een pakkie verlore dat die gcbruil< van dranl;: mce1 geraak, aldus inligting wat deur die Britse poskantoor veren meer e!l<e jan. toeneem. Dit is veral aan die cinde van die strek is. sittings wnnneea die Iede!tulle Vandat die pal<lcies uit Suidbegin vervccl dat hulle hul toe- Afril<a ver send is, neem d it sovlug tot dio Ican t!cn n eem. wat ses tot agt weke voordat Aanduiding in watter mate dit in Duitsland aankom. Onsterk clrank deur sekere lede geveer een uit clke tien pakgebruilc word, is die beswaar kies wat uit Su:d-Afrika in wat 'n lid van die voll,sraad Duitsland aankom, is haji oop. an sy partykoulms geopp<w Die pakkies word dan weer oor het t een 'n medelid wat langs toegedraai en aan die juiste adres a f gelewer. hom sit en gcdurig b esope is. Die owerheid versoek dat H y h et versoek dat die lid na 'n ander pjelc verwyder word. die pakkies wat aangestuur word in Iinne of sterk sak toedit is toe gedoen. gedraai word. Dit verseker Dit is ook 'n bekende feit dat spoedige aflewering en vergeenkele Iede met inbors!tulle in maklik die werk. geslote kring sterk uitspreck teen die moraa! en gees van vervaj wat in die parlement gevir ALLE ltasse : 'n P okweek word. li tieke party vir a ile rasse in die land, naturc:ie, kleurli nge, NA ELFUUR Indiers en blankes is deur sen. Die J,antien in die volksrand H. M. Basner op 'n naturelleis die enigste in Kaapstad wat vcrgadering in Johannesburg die r eg h et om tot n a elfuur voorgestel. Die naturelle-eledie nag oop to wccs. \Vanncet ment moet oorheersend wees, die, Imis" in s itting is, maal< het hy gese. Hy hct ook aannie saalc watte r u ur van die nag gedring op die stigting van 'n nie, moet di o Icnntien oop wees, fonds van 6, waarmee sodat diegene wat Ius h et, h ul propaganda in die buiteland geoffer aan Bacchus lean gaau maak kan word om die wereld bring. in te lig,oor die werklik&' Dit is vera! opmerldilc wat- toestande in Suid-Afrika. /P(Q]kh.oe~ N D ff lt$8@oil dj

7 W a21:rrrrn <em cen cole ILceliceno Vn1r Die K.G. doen onderstaande vcrltlaring in \'erband met Gebied C:,In Gebled C is, hangcnde die oomame van genl. Vorster, as waarnemendc Gebiedslcict a a n gcstel genl. P. Grobbelaar. Gcnl. Grobbclaar is die gene-' raal van die VrybUt g-area g e w ces en hcl sy gcncraalskap tot n puil<hoogte uitgcbou. In 19<12 is hy lesame met 12 ander Vryburgcrs gearrestccr en het hy drie mnande in d ie tronkselle van Potehefstroom moes dcurbring. Toe h y daar uit kom het hy die saak met onverminderdc ywer aangepak en dit kan sondcr huiwcring gese word dat daar niemand m eet vir die stryd van die Ossewabrandwag gedoen het nie as wat P etrus Grobbelaar aan die Gebied C dag gele hct. 'n Eertydsc ondcrwyser, het hy in 1941 geweier om cervoj:e ontslag saam met andcr amptenarc te aanvaar en het ve rk ies om Hewer oy onderwysberoep vaarwel te se en 'n ka t'ige bestaan as boer te maak daar dit hom sou vrylaat om sy kragte verder aan die O.B. tc wy. Sy bcnoeming as waarnem ende gebicdsleier gesl<ied op aanbeveling van clie ofci s icre \'an die gcbied en ons hct aile vertroue dat hy en die mannc en v rouens agter hom die gebied met nuwe y wer sal bcsiel." MILJOENE SAKKE AANGEBIED Hoewel die Unie aanbicdings vir 'n totaa! van 43,796, sakke ont, ang hct, staan Suid Afrika voor 'n krisis met die insameling van d ie r ckord-mielie-ocs, aangesien die g-rootste dec! van die aanbiedings nog nie ontvang is nie. Die Unie verwag vanjaar sowat 25 miljoen sakke mielies. Die reg cring het 'n I<Ommissie aangestcl om die saak te ondersoek. Voorbercidings word getref om die m ielies in pctroltcnl<s op te gaar en so gr oot SI<aalse ven norsing te voorkom. SOOS ONIS Lf.SEIRS DDT SOlEN Geen Oplossing fdjeuj/r K vvaksalwer Hfkomdt. J. A. Hurter, skryf, Ons hoor w eer baic va n d ie kleurvraagstuk. Dit word vir ons gesc dat die, oigende, erkiesing geveg sal word oor die kleurvraagstuk en nic oor staatstelsels nie. Die partypo:itick ontsien niks en eic bclang is a! wat tel. en hict dic jongste Ju eet is weer tipics. Die ln\'al,sah\'cr \\'il nic s y pasient gcnees nlc - die pasient m oct net s!clc genoeg bly om die l<wa lcs al we r a lt'yd nodig t o ho en dnrcm nio d oodgaan nic. Die k:eurvraagstuk lean j uis nic opgelos word sonder dat die staatstclsel verandct word nie, en daarom is die vraagstuk nog nooit opgelos nie. Die biani<c persoon wat demol<rasic vcrkondig en verdedig, ondergt aaf die fondament waarop hy staan. As jy 'n klip teen 'n berg afro! maak dit nic saak o f jy voorwaarclcs ges tel hct vir die!dip en gcse het da t hy tog net die kanlicne onder die berg moct platloop maar die kerl<c vcrmy nic. Die klip gaan waar sy gewig hom heentrck. Nctso loop 'n politicl<c heginsel tot by sy :ogiese kon!lekwcnsic. Dit help nie om demokrasic te verkondig en dan te se dit word eintlik net vir <lie blanl<cs bedoel nie. Die blanke dcmokraat hct geen eerlike antwoord aan die geklcurde wat volle politiel<c ~:cgtc cis nie. As ons ons toel<oms wil red. moet ons ons st e~se l vera nder. Dr. A. J. Stals, L.V.. hot hierdie punt tog duidelik gestel in die volksraad tydens die behancleling va n die Indilir-l<wessie. Genl. Smuts het dit ook uitgevind in New York. Die demokraat het gebots met sy demokrasic en die holis met sy holism c. Ons alternatiewe is eenvoud!g: Jeef in 'n gesagstaat of verdwyn in 'n demokrasle. Solank ons 'n d emokrasle w il wces sa: die gekleurde rasse al meer politieke regtc luy en die einde daarvan is ons einde. Getuienis GenL \V. P. van der 1\'Ierwc, Port E lizabeth, slcryf: Ons hoor in hicrdie dae so haie va n d ie onderclrultl<ing van die nie-blanl<e dcur die blanltes dat dit al 'r. ou afgesaagde storie is. Sommige van die hcden(!aagse liberaliste en sogenaamde filantrope w il dan egter die h uidige toestand vcrdcdig dcur daarop te wys dat dit in die ou dae, in die tydperk van die Boerc-republiek e, nog erge1 was. Maar die getuienissc van eerlikc naturelle en gekleurdes getuig van die teenoorgestelde. So het ek onlangs deur bemiddeling van 'n goedgesincle met 'n ou gekleurde vrou in aanralong gcltom wat hicr in New Brighton woon. Sy is geborc en hct groot geword op die platte!and. Toe ons m et haar gesels oor die ou dae was haar antwo9.rd dat dit le~k e r ou dae was. As kind in die dae van President Paul Kruger (of soo~ sy hom nocm baas Paul) onthou sy nog hoe goecl dit met hulle gegaan het, m aar vandag,onder die Engelse' ' gaan dit bitter swaar met haar en ly s y baie!<ere honger. Sy praat ool{ met waardering en licfde van die Boere-nagma:e op die plattcland en hoc baie hulle met basaars gel<ry het om te eet. Sy het haar vertellinge afgesluit m et d ie w oordc dat sy bang is om te praat want, die Engclse gooi 'n mens sommer In die tronlt", m a ar sy sal die Bocre.,nooit afstaan nic". H ier het ons 'n gctuienis van 'n g ekleurclc self en ons weet daar is nog baie ander soos ou Kate Kasc:a na wie ons al die opstokers l<an verwys indien hulle grnng die wnarheid wil verneem, maar dit is g lo juls net wat hulle nie grang wll verneem nie. DIE O.B., WOENSDAG, 19 FEBRUARIE ' n O ntk en n ing dat daa t teen Jode ged isk rim ineer word deur die h oofleiding van sy })arty, is vervat in 'n brief van dr. D. F. Malan aan ' n lid van die Jood5e Haad van Afgcvaardig cles in lc ui)stad. D ie brief is 'n antwoord op 'n versoel< nan dr. Malan om sy huidigc houcling teenoor die Jode te fo rm uleer, en is aan die Cape ArguS' vir publik asie oorhandig. Die brief lui :,.Ek ka n alceen my vorlgc vcrldarinj!'s wnt in die openbaar gemaak is, h erhaal, naamlil< dat m y houcling teenoor d ie Joodse v rna~stuk nie deur antiscmitiese gcvoel b epaal word nie; dit wil se dat elc nie meer teen die J ode is net omdat hy, n J ood is, as wat el< teen Jede van enige andet ras as sodanig is nie.,,niemand kan egter die felt veronagsaam dat daar in aile Iande 'n versacligingspunt is waar bol<ant enige vcrdere immigrasie van Jode a a nlelding g ee tot 'n a nti-semitiesc real<sie, w a t nog in die belang van die besondere land is, nog in belang van die J oodse ele-. m ent w a t voor!).een d aar gewoon het.,.suid-afrika IS 1n hierdie opsig geen uitsondering nic. E n dit is om hierdie rede en m et BLADSY SIDWJII }D)i~krm~nna~i~ 1r~~JID J] ~~ R~piDJ~Hftk~JliJim~ die oog op die verskeie m oeilikc rasse-probleme waarrnee ons land reeds opgesaal was, dat e k clie Kwota -wet in 193 ingevoer het.".,w ANBEGRIP" Die brief vcrl<iaar verder dat die beswaa r van di e kant van bale J ode dat die Nasiona le Party J ode as sodanig uitsluit as lede van die party, op 'n gedceltelike kennis van die feite bents en 'n wa nbegrip van clie l<enstitus lonele posisie is.,.die par ty bestaan uit 'n federulc unie met 'n gemecnskaplil<c program vitn beglnscls en aksie," skryf dr. Malan voorts,.,maar die konstitus:e, insluitende reels in verband met lidm aatsl<ap, val uitsluitlik onder die gesag va n d ie vier provinsra:c organisasies..h.icr\'olgens is die werld.il<c posisie nou dat die diskriminns io tccnoor Jodo as sotlanig wnaroor bcswaar aangctek en w ord, aileen In een provinslalc o rganisasic aangetrof word, naamlik T ra nsvaal.,,daar bcs tnan gecn sodanlgc dlslcrrminerendc klousujo, Of in die algemenc beginsels, Of bc Icid van die party, Of in d ie rei.lls in vo rbnntl m ot lldm aat Sitap in d ie tlrie andor provlnslcs nie." Dr. Malan l~on hlerann by g cvoeg hot dat daar wel s uij<c d islaiminerende bepnllngs bestaan ten opsigtc van republil<einso A!ril<aners wat binno die Ossewabrandwag goorganisccr is - in tccnstelling met diegene binne d ie J oodse Rua d van Aigevaardigcles. Betaal JKoenie Iilll Indiese Munt Blanl<c vc rbruilcers Oil die Jllntteland wat bcsluit het om nie J:tngcr by die Indiers to ha ndel nic, s ic n in die ccn;daagse rcg is trasie van vcrbruikcrs by h u.l handelaars m et d ie oog op rnntsoenoring va u voedsel, ' n guide g eleenthcid om die I ndier-handclaars 'n finale nel<sla g toe to then. Blank Suid-Afrilm t oon reeds in hlcrdie ve rbnnd 'n vercnigde frout c u vcrslceie I<Omitecs is besig om bulle vir die saal< te beywc r. Die Burger En Do J. Scholtz~ LJPJt,.Kannie Vcrstaan Nic'', Wynberg, skryf: Die brief \'an mnr. D. J. Scholtz, L.P.R. van Namalnvaland, waarvoor publiltasie deur D ie Burge1 geweier is en deur u op versoelt gcpublisccr is, het ck met groot aandag en belangstelling te lees geluy. Moet clc nou persoon:ik to t die g e volg trekl<ing!<om dat Die Burget nie gedagt es in bclang van ons minderbcvoorregtc en behoeftig e sel<sie van die Afril<anerbevolldng goedl<cur nie? E l< vcr trou dat e llw Nnmakwa Jn ncler die wcldeurdag to en mat ig gestcldc lcritielc c n la ns ie, wat m n 1. Scholtz vir s y m cnsc gcbreek hi' I, to lese ~;a I lct y, en daarby!tennis sal nccm van die te:eurstcllende houding van hu lle en my dagblacl - Die Burg er. D ie blacl is dit nie nlleen aan die Namaltwalanders nie, maar ook aan die Nasionaalvoelende Afrikanerdom verskuld:g om 'n verklnrcnde a r tikel te skryf, waarin hy sy recles uiteensit, waarom clic betroklte artikel se publikasie deur hom gcweier is? H ierdie gedragslyn is 'n onverldaarbare en raaisclagtige affere. wat s elfs m.i. onder die aandag van clie Nasionale Pers se direksie behoort gestel te word vir behandeling en verl<laring. El< verklaar ruiterlik clat hierdie gebeure my verstand te bowe gaan! Is so 'n onderdrukking van lescrs se konstrul<tiewc m enings w nt so op pote staan soos die va n mnr. Sehoitz, dan in die m instc m aar regverclig of dcmokraties? Is dit wat 'n mens van 'n volksm ondstul< soos Die Burger kan vcrwag? Selfs die S poorwegadmin istrasic in s y hoogste kringe sou mnr. S choltz se g e dagtcs as op bouende kritiek mooi ge vi ~d hct - 'n ljeen om la nl< aan te lw u. Ek is nie O.B. nie! Gen eraal ska p Stellenbosch-Hottentotsholland VRYHEIDSDAG VIER ING te BLAAUWKLIP - 1 I\'IAAHT vanai 4 n.m. PROGRAM: 4-uur: GesoJJigc Verlccer, J ui<slcei, ens. Die J3ERE JEUG vot sltnj liofflc on andot Versnapcrings. li-uur: AA.t'\'.DETE, BRAAIVLEIS, ENS., I S VER- JffiYGBAAR. Sprcltor: Dr. F. DU T. VAN ZYL, Gobiooslelcr. 9-uur : VR YHEIDSVUUR word aangostccl<. KOI\1 VRYHEIDSVRIENDE, J3LAAS HOOG DIE VLAl\1 ~ Die blankes is van voorneme om hulle net by blankc ha ndelaars te laat regis treet s odat met die voedseltoekenning deur die Direkteur van Voedscl, dit net aan blanl<es sa: gcsltied. Op Pietersburg is onlangs 'n massavergadering van 2, blanke verbruikers gehou waarin hulle bcs luit het om nie meer by Indier-hnnclelaars tc koop nic. Hulle he t ook nan die waaksaamhcidskomi tee opdrag gcgee om teen blankes op te tree wat by Indiers h andel. Vcrder is b cs~uit om onderling met clie ander komit ees wat hulle vir die boikot van die I n dict's beywer, te skakcl vir eenparige oplrcdc. 'n Boerevereniging in clie omge\ving van Pietersburg het ook besluit om sy lcde wat by Incliers handel e!ke keer m et ticn sjielings te beboet. Ook die Verbruikersvereniging van Pretoria het 'n berocp op al sy lede en die publiek gcdocn om nie by Inc!H~ rs lc!wop nic. Die verbruikers in die hoofstad het besluit om die bloeicnde handel van die Incliers 'n nekslag toe tc dien. Uit B elfast w ord berig da t 'n gr oot vergadering van sowat 5 personc eenparig besluit hc t om die Indicrs te boil<et en die uitdaging w a t die Indiers nan Suid-Afrika gerig h et, te aan va a r. Op die vergadering is aangedring op a lgehe:e segrcgasie va n blankes en Indiers en die repatriasie van Indiers. Die, ergadering het t e k enne gegee dat hullc saam sal staan in hierdic bela ngrike saak. Uit \Ves-Transvaal waar die boikotveldtog begin het, word verneem da t die boikot teen die Indiers so doeltreffcnd toeg epas word, dat versltcle Indier-handelaa rs bes:ult het om op te pak en elders n heenl<om e te sock.

8 BLADSY AGT DIE O.B., WOENSDAG, 19 FEBRUARI E R g~r'rlll!g $ G~wceice : (()1!i1J11 ~ ~!P@llilllil'i.Tlfl g Tu.$s~n R~g~rtiillilg Mynbo.r~e? D ie stakende m y1.nver ke:::s het in die af gelope week stcun o n tvaug van d ie d ia mautm ynwerkers in Kim berley wat m et meerderheid van aan d ie staker s. s te m mc h esluit het om m orele en geldelik e steun toe lc Ook d ie houv tkb ond v a <~ Pr e toria het by m o n d e van m m. J. ].. P alm, vo or siuer, die Eerste rhiuistet iu ken n is gestel dat lualle gaan staak ind ien d ie staking nie vo or vand ag o pgelo s word ni e. sc D ie stak ers het dringend h ulp nodi g in die vor m van ge:ct of produkte. Hul stryd is die s tryd van 'n vo!k teen ti r annie. Goeder e lean gestuu r word aan mnr. J. Steenltamp, p/ a Du P lessis en Nel, Voor t relckerstraat 6, Brakpan. Die besoek van dr. Colin S t eyn, Minister van Arbeid, a.a n die Rand, was in groot geheimsinnigheid gehul, maar daar is gissings dat dit hier gaan om 'n samespanning van regering en mynbas e teen d ie mynwcrlcers. O.; c m~ nb:'tse io;; na amlllc bcrcid om 'n paat m;lj oen pond op tc offer \'ir dl;.) r cgering sc,dl.'m okra t if'se'' beg insel om am pt e narc met stemreg teen die wil \':ln d.ic m eerller heid \'::t!cboil(llf'dc!:' lm~d haaf. Indien di e regering verla ng om ' n einde t e maal< a a n d ie staking clan is claar n et een manier om di t te doen, n:. om d ie toestand nugter t e bel;kou en te bcsec dat die mynwerk er s vir bylta ns 1 persen t gekan t is t een die am psdr ae rs wat vandag beslterm wor cl. eindc1ik lei to t er nstig er molcsl c op ' n later s tadium.,beter NOU", Dit is bet et om nou 'n paar m iljoen pond t e betaal as.baie miljoen e la ter", skryf di e Rand Daily Ma il. Dit skep die i nd.ru ll tlat die m ynbase slegs een v t ees h et, n l. d at <lie nu we b ewin!l van d ie val<bond h om h oofsaalclilt sa l toespits op 'n stryd om h oer lone. Di t is t Hlt utll'lil< m oontlil< da t h ie n l ic v r ccs g ebot e is. ult ' n skn ld igc g ow et e. As in a g g eneem word da t die mynwerker s gedurende Dryf Hom W<al Wap~n morut~~ D at die reg eri ng b ewus i s va n die f eit dall sy d ilct a toriale irunen g ing i n d ie mynwe t l<et sbon<l die m oontlildteid van onjuste inh on, b lylc d aar uit da t a.jle polis ie aan die R and on Pretoria se<lert voor verledo week a.l op s taa n<le voet g ehou word. Geen vorlof wo t d toog estaan nic, ook nio nan di egene w a t ger egtig daarop is om m et ve rlof t o gaan nie. Verd er h et d ie sp cu nle rs die hele gebic<l g ofy n lmm om D ie, erhouding tussen di e J o<le en <lie B ri tte in Palesti na word s teeds m eer g cspanne. Britse sol<la t e is hie r bes ig om 'n Joodse buu t in Jer us alem t e f ynkam vir terroriste. Republil<einse Afrikaner En l<oningsbesoek (Vervolg van bl. 1 ) Camps", w a a r <li e E ngelse vr ou E mily Hobh ousc so ba ic lewc ns moes!com r ed. l n sy naam en ty<l is di e bloedged r enl<tc rep ubliel<e T 1 ansvaa l en OranjeVrys t aat ter aa n le bestel en is di e t a lry lce t crcg~tellin gs in J{aapland onderneem. JOPlE FOURIE Georg V het sy vader opgevolg en!n sy n aa m is liaptein Jopie F ouric gcfus illccr in P ct oria - Senh ale Gevaugenis ( waa r agt-en-twin tig r ep ublil<ci nc va ndag weer opgeslu it Jo). E dua rd. Vill het vir die republikeinse Aft ikanerdom geen onplesier ige herinnerings nie, maar ons wil nie bewccr clat d it juis om h ierclie r ede is dat h y nie op die Engelse troon gebly he t nie en vandag in ' n soort b a llingskap leef. Geor g V~ is die geeerde gas wat n ou k om en aan wie die Volks raa cl (sondct ' n c nk cle tcenstem ),a h umble adcl res~ of w elcome" ges tem h et'. Hy is die h uidige hoof \'an die k oningshu is en in sy una m is claar in die afgelop e ja t c om en by die du isend r epu bji!;eine... COl'\Vegend O.B. en S.J.'s... in dio lconsen tra siel;amp gesmy t. I n sy naam Ie daar non a g t -en- twint lg A.fril;anor s i n P r ctoria-sen tra le Govangerus. TOEK.O~ISTI GE Die Volge nde '? Sonder pro- r el'\vyl die J eg edng a an die een!can t clus i n die geheim voorb en:lidsols tref \ 'ir moont lilce onluste, weier hy lcons eln\ en t aan clio a nder!cant om sy brouwerl< op t c ru!m en dio g em ocder e weer to t be<laring t e br ing. Ten ein<le ' u min d erheidsgroep wat tyd eus die oorlog d eur hom me t dil;ta toriale m a g te beldee is, aan bc wincl te hou, is die reger ing blylcbaar be eid om geweld tc aam aar aan die lmnt van mense )\ a t m e l g r oot g edissiplineenlheid en Jm lm t c aangedring h et op hu l r egmat ige eise - eis e om 'n r eg w a arvoor ' n groot dee!, an hulle in die buitcland gaan veg h et. U..ojcsB o[eit VerfDou Dn!Eng U<OJndl N ie ecn va n!licr d ie rn a nn e lm n op lm! eio werlcsplcldce die nodige ver t rou e by hul m ede-\\ er lcers in boesem 111 selfs in d ie ge ringste hoeda.nig heiu as,.-crl crsvcr teen\\'oord igcr t o d ien nie. Dcnr non in \\'CCr\\ il \a a die uitgcspt olce begeer tc \'an m yn\\'erl<ers m en se aan J:ulle cp (C d\\'ing wnt n ic hul \'Ct troue gcniet nie, is dwaas en moet u it - vas te s tel,, ie in besit van vutu wa1w n s is. By amm urus icw inl<els is Jys t e n ageslaan va n aile vuu r wa pen s en pat ronc wat verlcoop is. Daar is selfs 'n opname gemaalc van d ie h oeveelheid ammun isie w:tt verk oop is.!eticse g awe kan ons nie se wie Georg VI se op volger gaan wees nie; nog m inder wat s y (of lraar) verlroud ing t eenoor die r epublike inse stroom in hierdie land gaan wees nie. l\faa.x ons ontlrou da t d ie vormoedelij;e opvolgs t e r (di e prinses E lisabe t h ) onla ngs haar!<ennis \'an die R;rlc se g ees g ct oon b et t oe sy g ese h et dat ( in t een s t elling met. ander, a gr cssor-nasies'' se rylce),our ~mpire g rew Hltc a g arden". Die ejerncnte i n di e tnin w a t onde rgcploeg was in di e p roses, s al haar gesegde w ei ve rs taan. Ons beweer g~ensins dat bostaande die en igste gcsig van die Britse troon is nie. Maar ons se met n adrul< dat dit die gesig is 'Nat teenoor die r epublil;einse A f r ik ane rdom g ewencl is, van af Georg III tot Georg VI. En ons se ver<1er da1 d ie republil;einse tradisie d ie enigs t e een!s wa t nan die Afr il an ervollc eie is of lm n wees. Derha lwe, cl'ldaar ons, sonder op enlge wyse d ie person e \'an die lconinldiih gastc tc na te wil lwm, <lat die Ossewabrandwag d!e, humble address of \\ elcome" wat die parlernents!ede eenpa riglik aangebied het, aan sien vir die verloening van ' n eeu-ouc s tryd en die Ossen abrandwag, m a n en \ 'l'ou.en ldrul, -Wil.hul.v an ~lnar. die gebaar disa ssosieor. - die oor:ogsjare geen direkte Ioonsverhoging ontvang het n ic, en die r eak sie va n die werkers t.o.v. d ie 5, skenlcing aan die vakbond, da n is dit begryplik da t die kwessie v a n lone en w er l<stoestande in b elang va n die werker, die we rkgew er en die land in h ers iening gen eem sa l moet word. T e rselderty cl k a n verwag w ord d a t die werker nie eise sal stel wat d ie goudin dustrie s al ru'ineer nie... net sy billike loon. Dit is die eis v a n elk e w erl{er. fn!@tuildr.. ffjemente O.fB.-Gte$ornd ~ l\ieul ST ENE Die wind en di e vuur is a nti-j{oningsgesin<l. Saam m et die Ossewabrandwag voer ltier clio hoofclern en t:e van die n atuu r ' n hewige stry d teen d ie lwningspropa.gancla wat oor ons land losg claat i s ter ve rs t.cr l<ing v a n d ie Britse r y l<sba ndc. 'n Groot Jwningslcop w :l t <leur e en Yan d ie b esig hed e in Adderleys traat aang ebring is, is verlcde wee!< dou r die S uidoost er afgesl<eur e n h eclwat sl;a de is aan gcrig ondet die lcon inl<lil<e t ierlan tyntjies. T een Vla oberg is die h ele wee!< lanl< geocf en <leur slcoolldnders om ' n r eusewellcom t e spel nan di e lconings gesin. Landmct ers h ct d ie ter rein op ' n d uim a fg em eet en met ly ne gespan soda.t di e, h andsl<rif" niles t e w ensc sou oor laat n!e. Don derdagmidd ag h et 'n brand op Jtierd ie plel< ui tgebrcel< e n di e, WELROl\:1" so u itgebrancl clat net die,\ve '' oorgebly he t a s 'n g r y ns endc Te oordeel a a n d ie E ng clse pers best aan daat blylcbaar die \'recs da t die n uw e bewind vau die \'alcu nio op e en of a nder manie r t een die r eg cr ende p oli1ielie pa rty gcbruil;: s al word. Oit is te vertroue da.t di e m yn w erl{ers nou s al b escf dat hulle t ussen die m culs t ene va n die poli tiel<e p a r tye beland h et, en clat h ic i'(ue f eit t ot baie g r oot mn.te d ie r ed o is wa a rom di e s taldng n!e opgelos lean word nie. Dit s a l oolc v!t b ulle b a ic cl uidell k wecs o at ' n p olitielw pa r ty not g lo. a:tn demoln as ie wanncer <lit g e ri cflilc is. r ntussen word duisendc v rou e en kinde r tj ies na n toesta11cl van honger s nood gedryf deur, \ VC!". 'n regering wat weier om m et die werklikh eid r e!{ening te hou. Mettcr tyd sal ook ande t mynwerlter s en we rker s in aanverwante bedryv;e deur die staking getr ef wor d, ben ewens.. D!c o.b." word gcdruk deur Pro die handel en die aandeelhou-! eecres!a-drukkcry (Edms.) Beperk. c r s in ander :ande. D ie stem- j Stellenbosch, vir d!e elennars en u!t s_ewcrs: VOORS!.AG (Edms.) Bcr>erk. reg \'11 15 m an!s Vir die rege-! Pro Ecclesta-Gebou, Dlrd trnnt, Stcllcn l'omlo politiel«: party. voorwl:!.a r boscn. bnie w enl.! ;;;=====- j Onlierwy l tlie Britse 1<<>n.ingsg es in i.n sonn ig e S uida fl'ilca,,valmns ie h ou'', soos di e p er s aanvanld il< aang elcond ig he t, ver keer B rittanje in een va n di e grootste J;ri!>isse \'a n sy g eskj eden is 'n on tsettende lcou e en wanh opige!clmr t aan br ands t of. Die gevolg van hie:-die t oes tand is dat d ie B'<itse \'ollc se k oningslojalitei t b egin pi ck m aal; vir 'n venynig e afgu ns, soos b ly l;: uit die J;ommen taar van 'n vrou in E ugeland op die gesl,cnl~ van <linma n tc aa n die prinses :, \Vat wil sy me t meer diaman te maak, wat ons nodig h et is s t eenkool.'' D ie poging om Suid-A frilca a.au d ie l;oni ng va ster to bin<l, loop d us uit op 'n ou tbind ing van Jw ning sbande in E ngela nd! ~~ K (1JJtr8$mCjr~Jge Seeptekor'(. Die feit d a t Suid-Afrika vandag sond er seep sit is nie aileen te wyte aan die t ek ort a an die nodige vette nie, maar ' n internasionale ooreenk oms \'erbied dat Iande soos Brasilie waar daar baie seep is, dit aan SuidAfrika ver lcoop. H ierdie erkenning waarom Suid-Afrika nie seep het nie is deur die Minister van Finansies, mn r. J. H. Hofmeyr, in die vo!l;sraad t;edoen. Dieselfde internasionale oorecnkoms waardeur Jmnsma tigc t elto te gehan dhaaf word, is oolc di e oor sa ak waar om t ee so skaars is in die Unie. K enia s it met genoeg t ee om die Unic se voorrade aan te vul, m aar word vcrbied om dit aan SuidAfril'a t e lewe l'. Dit kan maar net gegis word in wie se voordeel h ierclie ooreenkoms aangegaan is. Dit bly l{ d::tt a nder a ang r en sende gebiede, waaroncter Zwasiland en M o sambiek, 'n oorvloed seep het. Die Unie-regering weier egter om dit binne sy grense toe t e!aat. I nmiddels word toeg elaat dat besoekende skepe soveel as 1, pond seep m et een enl{ele besoel< aan boord neem.