Geagte Voorsitter en lede van die vergadering

Transcription

1 BESTUURSVERSLAG VAN DIE VISEREKTOR: SOSIALE IMPAK, TRANSFORMASIE EN PERSONEEL (SITP) AAN DIE RAADSVERGADERING VAN DIE UNIVERSITEIT STELLENBOSCH (US) OP 19 JUNIE 2017 Geagte Voorsitter en lede van die vergadering Dit is vir ons aangenaam om oor die werksaamhede van die verantwoordelikheidsentrum vir Sosiale Impak, Transformasie en Personeel (SITP) vir die tydperk Junie 2016 tot Mei 2017, verslag te doen. Die SITP het n eiesoortige bydrae tot die US gelewer deur die bevordering van die sentrale institusionele strewe om n transformerende impak op die samelewing te maak. Dit is verseker deur ons menslike hulpbronne ons personeel, studente, alumni, belanghebbendes, rolspelers en institusionele vennootskappe wat vir uitnemende, transformatiewe en impak-makende akademiese programme van leer en onderrig, navorsing en innovasie gesorg het. Die SITP voeg waarde tot die US se aksieprogramme toe deur die ondersteuning van die akademiese projek; lewering van professionele, toeganklike, relevante en kundige dienste; en deur die gebruik van n pasgemaakte diensleweringsbenadering om in die unieke behoeftes van die verantwoordelikheidsentrum se vennote, en diegene aan wie die SITP diens lewer, te voorsien. Dit word verwesenlik deur die interafhanklike afdelings Menslike Hulpbronne, Transformasiekantoor, Afdeling Sosiale Impak, Kampusgesondheidsdienste, Universiteitsmuseum, asook US Woordfees (insluitend die Woorde Open Wêrelde (WOW-) Projek, die Buya! Projek en die Universiteitskoor). 1. Inleiding Hierdie verslag moet saam met die bestuursverslag van die Rektor gelees word, wat gereeld fokus op onder meer sake wat op hierdie verantwoordelikheidsentrum van toepassing is. Hierby aangeheg is die volgende dokumente: Die Strategiese Plan vir Sosiale Impak; die Transformasieplan met n bylae oor die opdrag van die Institusionele Transformasiekomitee, asook n bestuursopsomming van die Transformasieplan. 2. Sosiale Impak Daar is beduidend vordering gemaak om Sosiale Impak as n strategiese prioriteit by die Universiteit Stellenbosch te vestig. 2.1 n Bestuursdokument is aanvanklik opgestel om rigting te gee aan die implementering van Sosiale Impak en om as rigsnoer vir alle sosialeimpakaktiwiteite te dien. Hierdie dokument is opgestel ter voorbereiding vir n institusionele plan vir sosiale impak. Die konsultasieproses met alle belanghebbers is in die tweede helfte van 2016 afgehandel deur besoeke aan fakulteite en deur konsepdokumente vir die plan vir sosiale impak te bespreek. Die jaarlikse simposium vir sosiale impak, wat aktiewe deelname van alle kampusomgewings ingesluit het, het op 15 April 2016 plaasgevind en het die ontwikkelingsproses vir n sosiale impak paradigma vir openbare betrokkenheid

2 2 by die universiteit verryk. Die konsultasie met die Rektor se Bestuurspan en die Uitvoerende Komitee van die Senaat het die weg gebaan om die Strategiese Plan vir Sosiale Impak (SPSI) en die Reëls vir n Sosiale-impak-komitee op 25 November 2016 te finaliseer en goed te keur. Hierdie belangrike dokument verskaf die agtergrond vir die oorgang vanaf gemeenskapsinteraksie na sosiale impak (SI) by die US, vir n teoretiese en konseptuele raamwerk, sowel as vir n verwysingsraamwerk om sosiale impak by die instansie te implementeer. 2.2 Twee van die belangrikste stappe wat deur die goedkeuring van die SPSI onder mandaat gebring word, is die stigting van n Sosiale-impakkomitee van die Senaat (SIK[S]) en n Sosiale-impakkennisplatform (SIKP), wat tans onderneem word. n Diensverskaffer is aangestel om die platform te bou en die verwagting is dat dit teen die tweede semester van 2017 funksioneel sal wees. Hierdie SIKP sal onmiddellike inligting oor die US se sosiale-impakinisiatiewe verskaf, en koördinering en samewerking van hierdie inisiatiewe tussen interne en eksterne rolspelers verbeter. 2.3 Die SIK[S] het vir die eerste keer op 9 Februarie 2017 vergader waarin die komitee amptelik saamgestel is. Die SIK[S] het die implementering van die SIKP, die ontwikkeling van kriteria vir die toekenning van beperkte fondse aan fakulteite vir sosiale impak, en die soeke na die bevordering van finansiële volhoubaarheid van sosiale impak by die US, geprioritiseer. 2.4 Op 19 April 2017 was die SIK[S] betrokke by n strategiese sessie oor die implementering van die Plan. Vordering is gemaak met die ontwikkeling van kriteria vir die toekenning van beperkte fondse vir sosiale impak aan fakulteite. 2.5 By die strategiese sessie is die ontwikkelingsdoelstellings van onder andere die Nasionale Ontwikkelingsplan (NOP) en die Verenigde Nasies se Volhoubareontwikkelingsdoelstellings (VOD s) bespreek. Dit is in sewe temas gegroepeer, naamlik indiensneming en inklusiewe ekonomiese ontwikkeling; veiligheid, sekuriteit en goeie bestuur; onderrig vir almal; sosiale geregtigheid; hulpbronne en infrastruktuur; omgewing en volhoubaarheid; voedselsekuriteit; en gesondheid. Hierdie temas is voorgelê vir oorweging in die ontwikkeling van n nuwe visie en strategiese prioriteite vir die Universiteit. 2.6 Ander prosesse wat uit die plan vir sosiale impak voortspruit, is: n Strategiese Bestuursaanwyser vir SI word ontwikkel in samewerking met die Afdeling Institusionele Navorsing en Beplanning. Die aard van SI vereis dat beide kwantitatiewe en kwalitatiewe aspekte in die ontwikkeling van hierdie strategiese bestuursaanwyser in ag geneem word Die Afdeling Sosiale Impak het n sessie tussen die Fakulteit van Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe se Ukwanda Sentrum vir Landelike Gesondheid en ander fakulteite gefasiliteer om interfakultêre samewerking op die Worcester kampus te bevorder Die Afdeling Sosiale Impak het op 5 April 2017 n oriënteringsessie gehou om nuwe akademiese personeel bekend te stel aan institusionele

3 3 ondersteuningstrukture vir sosiale impak asook aan SI-kampvegters. Tydens die sessie het hulle verduidelik hoe hulle deur hulle akademiese werk van leer en onderrig, navorsing en innovasie, sosiale impak uitleef n Sosiale-impak-gemeenskapsoggend word jaarliks tydens die verwelkoming van eerstejaars gehou. Die doel is om nuwe studente aan spesifieke sosialeimpakinisiatiewe bekend te stel en om die bestaande en groeiende kultuur van studentevrywilligers by die US voort te bou. Studente word aangemoedig om betrokke te raak by sosiale-impakinisiatiewe deur hulle koshuise, privaatstudente-organisasies (PSO s) en fakulteitskomitees en sodoende kurrikulêre leer aan te vul. Die geleentheid het vanjaar op 26 Januarie 2017 plaasgevind. 3. Transformasie 3.1 In reaksie op die post- #FeesMustFall-verdeeldheid onder verskeie belanghebbers, het die Transformasiekantoor vanjaar n daadwerklike poging aangewend om aan n wye reeks besprekings en taakspanne deel te neem. Hierdie betrokkenheid het deelname aan n nuwe nasionale transformasienetwerk vir personeel, genaamd die Suid-Afrikaanse Universiteitspersoneelnetwerk vir Transformasie (SAUPNeT), streeksvergaderings met universiteite in die Wes-Kaap en interaksie met verskeie studente- en personeelgroepe ingesluit. 3.2 Die Kantoor se vennootskap met die Eenheid vir Gelykwaardigheid en die Sentrum vir Studentestrukture en Gemeenskappe is voortgesit met n reeks werkswinkels vir residensiële onderrig aan nuwelingstudente en noue samewerking met die moniteringsprogramme gedurende Verwelkoming n Hoofprioriteit was die samestelling van n Institusionele Transformasiekomitee waarop die fakulteite en verantwoordelikheidsentrums van die Bedryfshoof en viserektore verteenwoordig word. Die Institusionele Transformasiekomitee (ITK) is in 2016 saamgestel met een verteenwoordiger uit elke fakulteit en verantwoordelikheidsentrum, een uit die Vroueforum en twee verteenwoordigers van die Studenteraad. Die Viserektor vir Sosiale Impak, Transformasie en Personeel (VRSITP), die Senior Direkteur vir Sosiale Impak en Transformasie, die Hoof van die Transformasiekantoor en die Bestuurder vir Diensbillikheid dien ampshalwe op die ITK. Die ITK het die ontwikkeling van fakulteit-gebaseerde transformasiekomitees en planne geïdentifiseer as die volgende prioriteit en sal voortgaan met die implementering daarvan en rapportering aan die RBS. 3.4 Die Transformasiekantoor het verskeie konsultasiegesprekke gebaseer op die Transformasieplan geïnisieer en het volledige insette van fakulteite, verantwoordelikheidsentrums en studentestrukture ontvang. Die verdieping van transformasiewerk en die toewyding van fakulteite in die vorm van aktiewe transformasiekomitees en deelname aan transformasie-opleiding aan personeel, was bemoedigend om te sien. n Finale Transformasieplan is by die senaatsvergadering van 19 Maart 2017 goedgekeur. Die Institusionele Transformasiekomitee sal voortgaan om oor die universiteitswye implementering van die plan toesig te hou.

4 4 3.5 Die voortdurende druk op personeel en studente het insidente van rassisme en onsedelike aanranding, protesaksies, sekuriteitsreaksies en sosiale mediadebatte teweeg gebring wat die behoefte aan n meelewende transformasiekantoor wat aktief tot die welsyn van almal bydra, verhoog het. Die transformasiekantoor se personeel is as bemiddelaars opgelei en het die Eenheid vir Gelykwaardigheid bygestaan met werksplek- en studenteleierskapbemiddelings. 3.6 Die ontwikkeling van veranderingsbestuur en transformasiebevoegdhede en ondersteunende intervensies vir beide studenteleiers en personeel, is geïdentifiseer as n voorkeurstrategie om institusionele kultuur te beïnvloed. Die ondersteuningsfunksies het die fasilitering van gesprekke oor rasseverhoudings, institusionele kultuur en verkragtingskultuur, insluitend mikro-aggressie onder klein groepies personeel in fakulteite en steundienste, asook gesprekke met studenteleiers en -gemeenskappe ingesluit. Die Transformasiekantoor het tussen Februarie 2016 en Mei 2017, 420 personeellede opgelei. Die werkswinkels het gewissel van 2 tot 16-uur sessies vir professionele akademiese steunpersoneel en akademiese personeel en het perspektiewe oor protesaksies en konflik ingesluit. Die Transformasiekantoor het twee meer omvattende werkswinkels oor transformasievaardigheidsontwikkeling aangebied; die een getitteld Embracing the new normal, n 3-dag sun-e-hr-kursus, en n fakulteit-gebaseerde transformasiegespreksreeks. Die vaardigheidsprogramme het verdere ontwikkeling van n institusionele terminologie-, definisie- en leeslys vir personeel en studente ingesluit om ingeligte gesprekke, praktyke en beleidsontwikkeling aan te moedig. Daarbenewens was 988 studente betrokke in gesprekke en werkswinkels wat die Transformasiekantoor gefasiliteer het. 3.7 Die Transformasiekantoor het gehelp om die transformerendeleierskapskurrikulum vir ingenieurstudente wat deur die Frederick van Zyl Slabbert Instituut vir Studenteleierskapsontwikkeling gelei is, uit te brei. Hierdie aanvullende studiekurrikulum het lesings en werkstukke oor temas soos Afrikageöriënteerde ingenieurs, inklusiewe ontwerp en gestremdheid, die geslagsgaping in die wetenskap, rassisme en diskriminasie, veranderingsleierskap en konflikhantering en bemiddeling ingesluit. 3.8 Die implementering van die rektor se nuwe strategiese interaksiekalender het n waardevolle raamwerk geskep om die nasionale dae se skakel met strategiese prioriteite in die IVS te koppel. Die kalendergebeure oor die tema menseregte en demokrasie wat deur die kantoor van stapel gestuur is, sluit die Oscar en Rose Mpetha gedenklesing tydens die Woordfees in, en n gefasiliteerde gesprek wat saam met die toneelopvoering The Fall aangebied is. Fakulteite en studenteleierskapstrukture het die verantwoordelikheid vir soortgelyke transformatiewe interaksies en inisiatiewe gedeel. Die Indexing the Human (Fakulteit Lettere en Sosiale Wetenskappe), die US Museum, die Frederick Van Zyl Slabbert Diskoerskafee en die Studies in Historiese Trauma en Transformasie verdien besondere erkenning vir hulle prioritisering van openbare lesings in die eerste kwaartaal oor dekolonisasie, rassisme, studentegelde en witwees.

5 5 3.9 Die Transformasiekantoor het transformasiegesprekke met die rektor se bestuurspan gefasiliteer. Drie temas wat hierdie jaar aandag geniet het was swart ontologie en swart pyn, witwees, en universiteite as beide opvoedkundige en korporatiewe instansies. Hierdie temas is deur prof Pumla Goboda-Madikizela, prof Cees van der Waal en prof Yusef Waghid, onderskeidelik, aangebied Om n Transformasiekantoor te vestig en sy fokus en rol tydens institusionele turbulensie te verfyn, was beide uitdagend en waardevol. n Beduidende hoeveelheid hoëronderwysstudente en -personeel het konkrete en spesifieke aanbevelings binne die universiteit se administratiewe en akademiese funksies geïdentifiseer en aangedui hoe dit kan verbeter. Hierdie aanbevelings, wat grootliks in die Transformasieplan opgeneem is, sluit in: Opstel van anti-diskriminasie gedragskodes vir besoekers en entiteite wat ons fasiliteite gebruik; Samesprekings oor dienslewering en die etiek om werkers teen n lewende loon te kontrakteer; Kommunikasieprotokolle wat voorsiening maak vir meer personeel- en studentebetrokkenheid; Vernuwing van kurrikulum en onderrigmetodologie; Prioritisering van 'n omvattende visuele regstellingstrategie vir geboue en openbare ruimtes; Prioritisering van konflikhanteringstrategieë in protesbestuur; Die Universiteit se handelsmerk, visie en vieringe wat Afrosentries en pluralisties is; Dit is bemoedigend om te sien hoe die Transformasiekantoor verwelkom en ondersteun word deur beide studentegemeenskappe en strukture, personeelliggame en fakulteite. Die transformasiekantoor se klem op n meer fasiliterende benadering het we look kritiek gekry van diegene wat n meer direktiewe, intervensionistiese en selfs regtelike benadering verkies. Aan die einde van 2016 was daar n beduidende toename in die aantal versoeke vir gefasiliteerde gesprekke met akademiese departemente, koshuise en steundienste. Die belangstelling en ondersteuning van fakulteite en verskeie universiteitsafdelings wat in gesprekke na vore gekom het, is verblydend en sal n kultuur van luister, verstaan en empatie in staat stel. Die Transformasiekantoor sal voortbou aan samewerking in die universiteit om volhoubare metodes te vind om transformasiebevoegdhede van personeel en studente te vergroot, om n bemagtigende en inklusiewe institusionele kultuur te bevorder, innoverende kurrikulumontwikkeling te bevorder, visuele regstelling te bevorder en bestuurstrukture wat demokrasie reflekteer, te ondersteun. 4. Menslike Hulpbronne (MH) 4.1 Strategiese werwing en personeeldiversiteit Daar was n merkbare toename in die volume werwings-, keurings- en plasingsaktiwiteite. n Beduidende hoeveelheid vakatures moes gedurende die

6 6 2016/2017 tydperk op senior bestuursvlak 4 en hoër gevul word, of is in die proses om gevul te word. Vir elkeen van hierdie vakatures het Menslike Hulpbronne n internasionale strategiese werwingsveldtog in plek gestel deur potensiële kandidate by ander hoër onderwysinstellings en/of die korporatiewe sektor te identifiseer en te nooi om óf aansoek te doen, óf die inligting in hulle persoonlike netwerke te deel. Die suksesvolle strategiese werwingsveldtog om diversiteit te verbeter is gesterk deur beduidende bydraes uit die Rektor se Strategiese Personeelfonds (RSPF). Sedert 2016 is altesaam 30 aanstellings en bevorderings (23 akademies en professionele akademiese steun) deur middel van RSPF-befondsing gemaak. 4.2 Leierskapsontwikkeling Menslike Hulpbronne het n gekontekstualiseerde assesseringsentrum en leierskapsontwikkelingsprogram vir akademiese leiers ontwikkel wat in 2014 aan 62 akademiese- en steundienspersoneel in die Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe aangebied is. Daar is n dringende behoefte om bestuurs- en leierskapsontwikkelingintervensies aan studieleiers te bied aangesien huidige pogings meer op senior vlakke fokus. Dit sal egter addisionele US-befondsing vereis as gevolg van beperkte SETA-toekennings. 4.3 Mentorskap en afrigting Die Afdeling het beduidende vordering gemaak met die ontwikkeling van n geïntegreerde mentorskapstrategie en programme vir die US. Verskeie mentors is opgelei en alle ngap-wetenskaplikes en hulle mentors is ook in verband met mentorskap geörienteer om aan die vereistes van die DHOO te voldoen. Vanaf Januarie 2017 is n bestuursafrigter aangestel om afrigting aan senior akademici, bestuurders in professionele akademiese steunomgewings (vlak 1-5) en senior leierspanne te bied. Die doel is om hulle persoonlike en professionele effektiwiteit te ondersteun en verbeter en dus hul vermoë om n beduidende en toegewyde bydrae tot die kernaktiwiteite van die Universiteit te maak. n Leierskapsontwikkelingsbestuurskomitee dien as rigtinggewende liggaam vir die afrigtingsprojek. 4.4 Talentbestuur Menslike Hulpbronne het oor n aantal jare verskeie intervensies geloods om te verseker dat die regte talent gelok, ontwikkel, en behou word deur instrumente soos meerjarige personeelplanne, duidelike opvolgbeplanningsriglyne en n sisteem vir vroeë identifikasie van talent gekoppel aan persoonlike ontwikkeling in kritieke vaardighede en kernrolle. Menslike hulpbronne het substansieel gevorder met die ontwikkeling van n geïntegreerde talentbestuurstrategie vir die US, wat die verskeie strategieë/sisteme wat reeds in plek is wil integreer en diegene wat ontwikkeling benodig, te identifiseer. Uit hierdie strategieë sal talentontwikkelingsinisiatiewe vir spesifieke groepe US personeel, vloei. Die geïntegreerde talentbestuurstrategie sal ook met Menslike Hulpbronne se meerjarige plan belyn word en die bereiking van spesifieke doelwitte en strategiese prioriteite, soos in die plan beskryf word, ondersteun.

7 7 4.5 Vergoeding, voordele en administrasie Uitkontraktering Die komplekse saak van uitkontraktering vereis voortdurende en baie sensitiewe onderhandeling met studente en werkers van eksterne diensverskaffers en hul bestuur. Menslike Hulpbronne hou steeds toesig oor die verskeie betaalstate van eksterne diensverskaffers om te verseker dat die addisionele toelaes korrek bereken en betaal word. Die eerste groot tenderkontrak moet ook binnekort hersien word en Menslike Hulpbronne speel n kernrol om te verseker dat die nuwe tenderkontrakte steeds korrekte vergoedingstrukture in ag neem Kompeterende vergoeding Gedurende 2015 en 2016 is vergoedingverskille tussen manlike en vroulike personeel aangespreek In 2016 het Menslike Hulpbronne n opname van die huidige en potensiële voordeelstrukture gedoen. n Terugvoersyfer van 30% van die personeel is bereik. Menslike Hulpbronne het na aanleiding van hierdie terugvoer n tweede, alternatiewe mediese fonds asook n binnefonds-lewende annuïteit ingestel. 4.6 Kultuur- en klimaatopname Op 17 Oktober 2016 het die Rektor se bestuurspan toestemming gegee dat n kultuur- en klimaatopname gedoen kan word. Alle permanente en vaste-termynpersoneellede by die Universiteit Stellenbosch is genooi om deel te neem. n Onafhanklike konsultasiefirma, die Spearhead-groep, is aangestel om in samewerking met die Afdeling Menslike Hulpbronne, die proses te administreer en seker te maak dat die uitkomste in die finale verslag aan die RBS voorgelê word. Die aanlyn-vraelys was tussen 24 Januarie en 6 Februarie 2017 beskikbaar. Die US bestuurskomitee, wat aangestel is om toesig te hou oor die proses, is tans besig om saam met die konsultante te werk aan die konsepverslag van die resultate om uiteindelik 'n omvattende verslag aan die RBS voor te lê tydens hul volgende vergadering wat vir 6 Junie 2017 geskeduleer is. 4.7 Hersiening van die aanstellingsproses: Senior bestuurders Menslike Hulpbronne, met die aanbevelings en ondersteuning van die MH-komitee van die Raad (MHKR), is tans besig om die aanstellingsproses vir seniorbestuurders te hersien om vereenvoudigde besluitneming, doeltreffendheid en verhoogde omkeertye te verseker. n Konsep vir die hersiende proses sal by die volgende MHKR-vergadering, wat vir 30 Mei 2017 geskeduleer is, ter tafel gelê word vir bespreking. 4.8 Akademiese aanstellings en bevorderingsprosesse Die nuwe proses vir akademiese aanstellings en bevorderings (wat ook vlak 5 en 6-poste insluit), is in oorleg met die dekane opgestel en is deur die Aanstellingskomitee van die Senaat en die RBS aanvaar. Die Afdeling is tans besig om die nuwe prosesse aan die fakulteite bekend te stel met inagneming van die unieke omstandighede met die implementering daarvan. Die verskeie fakulteite was betrokke by die praktiese implikasies van die nuwe prosesse en die rol van die dekaanskantoor en dié van Menslike Hulpbronpraktisyns is opgeklaar. Die nuwe proses is in die algemeen verwelkom en word deur die verskeie fakulteite ondersteun. Ná die konsultasieproses en finale aanvaarding deur die Aanstellingskomitee van die Senaat sal die dokument aan die senaat voorgelê word vir oorweging.

8 8 4.9 MH-opleiding en ontwikkeling Education, Training and Development Programme (ETDP) Sector Education and Training Authorities (SETA) Die Universiteit Stellenbosch het n goedgekeurde werksplekvaardighedeplan en jaarlikse opleidingsverslag suksesvol voltooi en dit is teen 30 April 2016 aan die ETDP SETA afgelewer, soos vereis deur die Vaardigheidswet. Die ETDP SETA het dit aanvaar en die Universiteit Stellenbosch het 100% (R35 miljoen) in verpligte toelaes ontvang. Die Universiteit Stellenbosch was suksesvol in sy aansoek vir R1 miljoen diskresionêre fondse van die ETDP SETA. Dit is gebruik om 25 personeellede in staat te stel om die AAT (Accounting Technician Qualification Programme) by te woon, 35 personeellede tot n projekbestuurprogram toe te laat, en 8 vroue te befonds om die HERSleierskapsprogram by te woon Dekaanontwikkelingsprogramme Om te verseker dat nuwe dekane by die Universiteit Stellenbosch kan aanpas by die vinnig veranderende vereistes, is Dekaanopleiding- en ontwikkelingsprogramme in 2017 deur Menslike Hulpbronne ontwikkel en in November 2016 deur die RBS goedgekeur Gemengde leer Om voortdurende beskikbaarheid van opleidingsgeleenthede te verseker, is Menslike Hulpbronne in die proses om verskeie gemengde-leer-opleidingsmodules te ontwikkel. Die Prestasiebestuur Gemengde Leer-opleidingsmodule is ontwikkel, by Menslike Hulpbronne geloods en in Mei 2017 op SUNLearn bekendgestel Diensbillikheid Die aangepaste Diensbillikheidsbeleid en -Plan is in 2016 goedgekeur. Die handves van die Diensbillikheidsadvieskomitee is ook goedgekeur. Die Diensbillikheidsadvieskomitee, wat met relevante belanghebbers konsulteer oor n verskeidenheid sake wat diensbillikheid en bevordering van diversiteit raak, is saamgestel onder die voorsitterskap van die Viserektor SI, T en P. Die verantwoordelikheidsentrums is tans besig om hulle diensbillikheidsplanne met die meerjarige personeelplanne te belyn. Op 7 Desember 2016 het die Departement van Arbeid n oorsig van die Universiteit se Diensbillikheidsbeleid en Plan gedoen om te bepaal of dit aan die Diensbillikheidswet voldoen. Die diensbillikheidsbestuurder is besig om met alle belanghebbers te konsulteer aangaande bogenoemde voldoening en ander diensbillikheidsake. Wanneer die konsultasies voltooi is, sal n hersiende diensbillikheidsplan aan die RBS voorgelê word vir aanvaarding voor dit by die Arbeidsdepartement ingedien word Werknemersverhoudinge In 2016 was die universiteit onder geweldige druk weens die #Feesmustfall-beweging, asook die oproep om uitgekontrakteerde dienste weer self in te stel. Die eise dat 150 werknemers wat deur eksterne diensverskaffers ontslaan is weens hul deelname aan n onwettige staking, weer aangestel moet word, het die reeds gespanne situasie binne die instansie vererger. Die dispuut is verwys na die Kommissie vir Versoening, Bemiddeling en Arbitrasie (KVBA) en die Universiteit is genoem as n tweede respondent in die saak. Die saak kon nie deur versoening of arbitrasie opgelos word nie en is verwys na die Arbeidshof.

9 9 n Ooreenkoms tussen die US-Bestuur en eksterne diensverskafferwerknemersverteenwoordigers is bereik op sterkte van menswaardigheid en lewensvatbare kontraktering. Die vergoeding van eksterne werkers is tot R5 300 per maand verhoog met ingang 1 Januarie 2017, om gelykheid te bewerkstellig met die totale koste van indiensneming vir intreevlak permanente werknemers van die universiteit Dissiplinêre prosesse Die onderafdeling Werknemersverhoudinge het in dissiplinêre sake afgehandel. Hierdie het swak prestasie/onvermoë om te presteer (onbevoegdheid), weerspannigheid, versuim om wettige instruksies uit te voer, ongemagtigde afwesigheid van werk, minagtig van US-beleid en -prosedures, misbruik van US-eiendom, vervalsing van navorsingsdata, en diefstal ingesluit Seksuele teistering Slegs een saak van seksuele teistering is in 2016 na Menslike Hulpbronne verwys. Die saak is aangespreek deur middel van n bemiddelingsintervensie Grieweprosedure In 2016 is 11 griewe deur personeel teenoor lynbestuurders of ander werknemers ingedien en bevredigend opgelos Diskriminasie en rassisme Die Eenheid vir Gelykwaardigheid het twee sake van beweerde diskriminasie en rassisme na Menslike Hulpbronne verwys wat tans ondersoek word Kommissie vir Versoening, Bemiddeling en Arbitrasie (KVBA) Tydens 2016 is 14 sake na die KVBA verwys en afgehandel Personeel-welwees Universiteit Stellenbosch Gesondheid en Welwees-koördineringskomitee Om die funksionering van n geïntegreerde welweesbenadering te fasiliteer, is n US Welweesskomitee gestig om n holistiese welweesaanbieding aan personeel te implementeer. Die handves vir hierdie komitee is deur die Rektor se bestuurspan goedgekeur, wat die take en verantwoordelikhede van die komitee insluit Personeelbetrokkenheid Tydens die oorsigtydperk, het 237 personeellede die ondersteunings- en adviesdienste wat die MH-Welweesonderafdeling bied, gebruik. Van n welweesperspektief, was die fokus om groter betrokkenheid by personeel in welweesaktiwiteite en programme te genereer. Die twee institusionele welweesgeleenthede het n beduidende toename in die personeelbetrokkenheid getoon. Die jaarlikse sportdag in November 2016 het personeellede betrek met 672 wat aan die aktiwiteite van die dag deelgeneem het. Die jaarlikse kampus pretstap het 124 personeellede betrek. Die uitdaging van personeelwelwees in n konteks van protes, turbulensie en trauma, geniet voorkeur. Verskeie lesse is geleer oor personeelwelwees in die konteks van

10 10 protesaksies. Hierdie lesse sal die vermoë van die US om protesaksies, personeel- en studentewelwees optimaal te bestuur, uitbrei Senior aanstellings Die volgende senior aanstellings is afgehandel: Prof. NN Koopman is met ingang 1 Julie 2016 aangestel as Viserektor: Sosiale Impak, Transformasie en Personneel. Prof. HC Klopper is met ingang 1 Augustus 2016 aangestel as Viserektor: Strategiese Inisiatiewe en Internasionalisering. Proff. TE Cloete en A Schoonwinkel is onderskeidelik met ingang 1 Augustus 2017 heraangestel as Viserektor: Navorsing, Innovasie en Nagraadse Studie en Viserektor: Leer en Onderrig, onderskeidelik. Dr. P Retief is met ingang 1 September 2016 aangestel as Registrateur. Prof SA du Plessis is met ingang 1 Januarie 2017 aangestel as aangewese Bedryfshoof. Prof du Plessis sal na die aftrede van Prof. L van Huyssteen op 31 Desember 2017 die posisie as Bedryfshoof inneem. Dr JA Slamat is met ingang 1 Oktober 2016 aangewys as Uitvoerende Bestuurder: US Rektoraat. Hy het sedert 1 Junie 2015 die pligte van hierdie posisie in 'n gesekondeerde hoedanigheid verrig. Dr. B Pool is met ingang 1 Desember 2016 bevorder tot Senior Direkteur: Strategiese Inisiatiewe. Mnr. G Lipp is met ingang 1 Julie 2017 bevorder tot Senior Direkteur: Regsdienste. Me. T Overmeyer is met ingang 1 September 2016 aangestel as Studentedekaan. Prof. JH van Niekerk is aangestel as Dekaan: Ingenieurswese en sal sy pligte op 1 Julie 2017 opneem. Prof Van Niekerk is tans die Direkteur: Sentrum vir Hernubare en Volhoubare Energiestudies en Professor in die Departement Meganiese en Megatroniese Ingenieurswese. Hy volg Prof. H Knoetze op. Prof. N Smit is aangestel as Dekaan: Regte en sal sal haar pligte op 1 Augustus 2017 opneem. Sy is tans die Uitvoerende Dekaan: Regte by Noord-Wes Universiteit. Adv. R Meyer is met ingang 1 November 2016 aangestel as US Ombud. Dr. Leslie van Rooi is met ingang 1 Julie 2017 aangestel as Senior Direkteur: Sosiale Impak en Transformasie. Hierdie posisie vervang die vorige posisie van Senior Direkteur: Gemeenskapsinteraksie wat voorheen deur Dr. Jerome Slamat gevul is Die volgende senior aanstellings is nog onvoltooid: Dekaan: Agriwetenskappe Dekaan: Lettere en Sosiale Wetenskappe Dekaan: Ekonomiese en Bestuurswetenskappe Dekaan: Teologie

11 11 Dekaan: Opvoedkunde 4.14 Next Generation Academics Programme (ngap): Die Departement van Hoër Onderwys en Opleiding het in 2016 die implementering van Fase 2 van die ngap-program aangekondig. Vier posisies is aan die Universiteit Stellenbosch toegewys in die volgende departemente: Kurrikulumstudies, Voedselwetenskappe, Bedryfsingenieurswese, en Radiobiologie. Hierdie posisies is Januarie 2017 gevul. Fase 3 is vroeg in 2017 aangekondig en die Universiteit Stellenbosch is 2 posisies in onderskeidelik die Departement Landbou-ekonomie en die Departement Toegepaste Wiskunde Afdeling Toegepaste toegeken. Hierdie posisies is nog in proses om gevul te word. Daar is tans twaalf ngap posisies by die Universiteit. 5. Woordfees 5.1 Die US Woordfees streef daarna om n uitstekende platform vir die kunste te wees; om nuwe gehore en kunstenaars te ontwikkel; veeltaligheid binne 'n inklusiewe en verwelkomende omgewing te bevorder en uit te brei; en is verbind om sosiale kohesie en 'n gesonder gemeenskap te skep. 5.2 Woordfees 2016 het n rekord-aantal van kaartjies verkoop, 27% meer as in Hoogtepunte van Woordfees 2016 sluit in: Vyf piekniek konserte by Coetzenburg Sportgronde; die publikasie van die eerste Woordfees kortverhaalbundel, saamgestel uit 24 nuwe Afrikaanse kortverhale; en die insluiting van Lückhoff Hoërskool, Rhenish Girls High School, Amazink, en die stadsaal as nuwe feeslokale. Meer as 600 tydelike werksgeleenthede is geskep in die aanloop tot en gedurende die fees. Die finansiële inspuiting in die plaaslike ekonomie word op meer as R100 miljoen geskat. Die grootste prestasie is egter dat die diversiteitsprofiel van die fees Swart, Bruin en Indiër (SKI) feesgangers verbeter het van 11,8% tot 20%. Die gemiddelde bywoning vir alle feesproduksies in 2016 was 62% met die skrywersprogramme, teater, skryffees en kinderteater wat meer as 80% vol was. 5.3 Die Woorde Open Wêrelde (WOW-) Projek is gerig op die verbetering van taalvaardighede en fokus op lees, geletterdheid en die kunste, met Afrikaans as fokustaal. Die projek streef daarna om histories-benadeelde leerders te bereik en om hulle visie deur die woord te verbreed; om hulle bewus te maak van die wonder van boeke en literatuur; om n liefde en trots vir hulle moedertaal te koester; om kreatiwiteit, kennis van en waardering vir die kunste te stimuleer, en om hulle tot verdere studie aan te moedig. Die verskillende WOW- aktiwiteite het in leerders bereik met meer as leerders van al nege provinsies wat deelgeneem het aan die Sanlam WOW-spelkompetisie. 5.4 Die US-Koor beklee tans die nommer een posisie in die Interkultur-ranglys van die beste gemengde amateurkore in die wêreld. In 2016 het hulle hierdie titel in die Wêreld Koorspele te Sochi, Rusland suksesvol verdedig. Hulle is ook bekroon as wenner en gehoorgunsteling in die eerste Varsity Sing Kompetisie.

12 Die doel van die Buya! Projek is om teatervaardighede aan isixhosa-sprekende laer- en hoërskool leerders oor te dra en om hulle te bemagtig om hulle eie produksies na die verhoog te bring. Die jaarlikse Buya!-fees, wat gasheer was vir 40 skole van so ver as Ceres en Robertson, is van 16 tot 21 Mei 2016 in die Bellville Stadsteater aangebied. 5.6 Die tema van Woordfees 2017 was WYS. Hierdie jaar se byeenkoms, wat op 12 Maart geëindig het, het verdere groei getoon. Kaartjieverkope het met 12% verhoog in vergelyking met Boek- en visuele kunsverkope was ook hoër as vorige jare. Toneelopvoerings was besonder populêr, maar die film- en skrywersprogramme asook diskoersreeks het ook sterk bywoningsgroei getoon. US akademici, studente en alumni was goed verteenwoordig in al die genres van die fees debatte, boekbesprekings, toneel en in besonder musiekoptredes. Die US Simfonieorkes, US Camerata en die Universiteitskoor het almal bekoor. Die WOW-projek, wat poog om leerders se horisonne met verskillende inisiatiewe te verbreed, is deur sowat leerders en 600 onderwysers so ver as Piketberg, Bredasdorp en die Oos-Kaap bygewoon. Meer as 300 onderwysers het aan die WOW-onderwysersforum deelgeneem. Later in die week het leerders, wat lede van die WOW-lesers Boekklub is, deelgeneem aan n skrywersfees. Altesaam het 40 spanne ook aan die jaarliks WOW-debatsfees deelgeneem. Die verf-en-vers werskwinkel, wat letterkunde en visuele geletterdheid gekombineer het, is deur 250 leerders en 60 onderwysers van laerskole in die Wes-Kaap bygewoon. Omtrent 200 leerders in Graad 2 en 3 het ook die spesiale toeneelopvoerings bygewoon. Die twee nuwe feeslokale, Jan Marais Natuurreservaat en Cloetesville Hoërskool, het goed gewerk. Hulle sal weer in die toekoms gebruik word, asook Amazink in Kayamandi, Lückhoff en Stellenbosch hoërskole, wat die fees n werklike dorpsaangeleentheid maak. 5.7 n Sakeplan om die finansiële volhoubaarheid van die Woordfees en verwante kuns- en kultuurentiteite te verbeter, sal teen die einde van Mei 2017 aan die RBS voorgelê word. 5.8 Die kuns- en kultuuraktiwiteite by die Universiteit Stellenbosch dra onomwonde by tot die Universiteit se graduandi-eienskappe, sowel as die strewe na die transformatiewe sosiale impak van die Universiteit. Saam met aktiwiteite soos sport, verryk hulle die kenmerkende Stellenbosch-ervaring. 6. Universiteitsmuseum 6.1 Die Universiteitsmuseum is n institusionele entiteit van die Universiteit Stellenbosch (US) en is gesetel onder die Viserektoraat: Sosiale Impak, Transformasie en Personeel. Die Universiteitsmuseum se werk word ingelig deur die Institusionele Voorneme en Strategie (IVS) van die US. Om die IVS te

13 13 implementeer is die Museum verbind daartoe om sy versamelings beskikbaar te maak vir eksperimentele leer en onderrig, wat n bydrae maak tot die navorsing en innovasie-agenda van die Universiteit, en tot die bevordering van sosiale impak deur openbare programme en uitstallings. 6.2 In die oorsigtydperk is twee nuwe personeellede by die Museum aangestel. Me. Natasha Coltman is aangestel as Administratiewe Beampte en Mnr. Ricky Brecht het by die Museum aangesluit as die Onderrig- en Openbareprogrambeampte. Die aanstelling van laasgenoemde sal sonder twyfel die rol van die Museum as meganisme vir transformatiewe sosiale impak versterk. 6.3 In Junie 2016 het die Museum, in samewerking met Simonsberg Koshuis en die Alumnikantoor, n filmvertoning aangebied ter viering van RF Kennedy se besoek aan Suid-Afrika in 1996 toe hy 'n toespraak by Simonsberg-koshuis gemaak het. Hierdie byeenkoms was bygewoon deur onder andere die voorsitter van die Raad en die Rektor van die Universiteit. 6.4 Die Museum het saam met die Fakulteit Teologie en die Departement Antieke Studie gewerk om n uitstalling van artefakte uit die antieke wêreld aan te bied. Die opening van hierdie uitstalling het saamgeval met 'n internasionale konferensie oor die Ou Testament wat in Augustus deur die US aangebied is. In dieselfde maand is n uitstalling van kunswerke deur vrouekunstenaars, ter viering van Vrouemaand, gehou. 6.5 Op 26 September het die uitstalling, 100 Geografieë, wat 100 jaar van geografieonderrig in Suid-Afrika vier, aangebied in samewerking met die Geografie- en Omgewingstudiedepartement. Die Museum het ook die EBosch-lesing en toekenningseremonie aangebied en het vier kunswandelinge aangebied ter viering van Erfenismaand. 6.6 In November 2016 het die Universiteitsmuseum in samewerking met Michigan Staatsuniversiteitsmuseum n uitstalling van kwilte deur Suid-Afrikaanse en Amerikaanse kunstenaars aangebied. Hierdie uitstalling het hulde gebring aan Emeritus Aartsbiskop Desmond en Mev Leah Tutu, en is op die SABC-hoofnuus uitgesaai. 6.7 In dieselfde maand het die Museum gebaat by n eksterne evalueringsproses deur n paneel van musici, wat bestaan uit Prof. Marsha Macdowell en Prof. Kurt Dewhurst van Michigan Staatsuniversiteit, Mnr. Gerard de Kamper van die Universiteit van Pretoria en Dr. Noel Solani, vormalige hoof van die Nelson Mandela Museum. Die evaluering sal die Museum help met sy toekomsbeplanning en -posisionering. 6.8 Die Museum is tans besig om sy versamelings te digitaliseer om te verseker dat dit toeganklik is vir gehore beide binne en buite die Universiteit. Tot 424 kunswerke is reeds gedigitaliseer en aan die aanwinsregister gekoppel. Hierdie projek sal voortduur totdat die hele versameling gedigitaliseer is. 6.9 Die Museum word algaande n ruimte van inklusiewe sosiale impak. Dit is n baie populêre lokaal vir byeenkomste soos seminare en akademiese praatjies.

14 14 Gedurende die verslagtydperk het die Museum 45 geleenthede aangebied wat deur mense van beide binne en buite die Universiteit bygewoon is. Die museum is op die laaste Donderdag van elke maand na-ure oop Gedurende die verslagtydperk het die Museum, as deel van openbare programme, vier filmvertonings aangebied gevolg deur intergenerasie-dialoë. Die film, Action Commandant, wat handel oor die lewe van die anti-apartheidsaktivis, Ashley Kriel, is op 18 Augustus 2016 vertoon. Die Museum was ook baie bevoorreg om n film oor n ander anti-apartheidsaktivis, Ahmed Kathrada, op 22 Augustus te vertoon. Die filmvertoning het deel gevorm van Mnr. Kathrada se 87steverjaarsdagvieringe. Almal by die Museum was hartseer om van sy dood op 28 Maart 2017 te verneem en n uitstalling ter viering van sy besoek is tans by die Museum te sien. Op 19 Oktober het die Museum Troopship Mendi vertoon, n rolprent oor die sink van die Mendi wat grootliks swart Suid-Afrikaanse troepe gedurende die Eerste Wêreldoorlog vervoer het. Hierdie filmvertoning is aangebied in samewerking met die Alumnikantoor. In Februarie 2017 het die Museum n film oor joernalis en kortverhaalskrywer, Johann Buhr vertoon. Die film is gebaseer op die boek, Buhr van die Bokveld deur Prof. Hermann Giliomee Toegang tot Visuele Kunste is n vlagskipprojek van die Museum met die doel om arm en benadeelde leerders na die Museum te bring. Gedurende die verslagtydperk het 809 leerders die Museum besoek. Hierdie program word deur die Nasionale Kunsteraad en die Het Jan Marais Trust ondersteun Tydens die verslagtydperk, het mense die Museum besoek. Die grootste bydrae tot besoekersgetalle was die Woordfees en die Museum is baie trots om die hoofkampus van hierdie gesogte fees van woorde te wees. Tydens die Woordfees in Maart 2017 het die Museum sewe visuele kunsuitstallings aangebied waarvan Athi Patra Ruga die hoof-feeskunstenaar was Die Museum dra verder by tot toegewyde vakkundigheid buite sy eie mure. Gedurende die oorsigtydperk is vier kortkursusse in museumkunde en erfenisbewaring aan 59 deelnemers aangebied. Die terugvoer van hierdie kortkursusse was baie positief. Die Museum het 13 openbare gesprekke aangebied wat na 305 lede van die gemeenskap uitgereik het. Drie referate is in konferensies aan 106 afgevaardiges aangebied Die Museum is baie betrokke daarby om sosiale impak op beide nasionale en internasionale vlakke te verhoog. Tydens die oorsigtydperk het die Universiteitsmuseum, saam met die Michigan Staatsuniversiteitsmuseum, n beplanningstoelaag van USD ontvang om samewerkingsprojekte tussen Suid-Afrikaanse en Amerikaanse instellings te implementeer. Dit vorm deel van die Michigan Staatsuniversiteit-geïnisieerde Alliansie vir Afrika-vennootskappe wat amptelik in Julie 2017 in Dar es Salaam bekend gestel gaan word. Die Direkteur van die Universiteitsmuseum is onlangs aangestel as navorsingsgenoot van Michigan Staatsuniversiteitsmuseum. Tydens die oorsigtydperk is hy ook aangestel deur die Minister van Kuns en Kultuur om op die Raad van Ditsong-museums van Suid-Afrika te dien. Die Kulturele Historikus van die Museum is as visepresident van die Internasionale Volksangkompetisie

15 15 verkies en dien reeds as die Voorsitter van die Suid-Afrikaanse Vereniging vir Kultuurgeskiedenis en die Genealogiese Instituut van Suid-Afrika. Die Kurator van Kunsversamelings dien op die Stellenbosch Kunsvereniging Die Universiteitsmuseum was in Maart 2017 bevoorreg om die Jaarlikse Nelson Mandela-colloquium in vennootskap met die Nelson Mandela-museum aan te bied. Die sprekers was Mnr. Lionel Adendorf, Mnr. Lwazi Pakade, Prof. Luli Callinicos and Prof. Bheki Mngomezulu. Die toesprake is gevolg deur 'n intergenerasiegesprek wat deur prof Julian Sonn gefasiliteer is. Hierdie gebeurtenis is regstreeks op MFM en Radio Helderberg uitgesaai, wat na duisende luisteraars op kampus uitreik Op 23 Maart 2017 is 'n openbare debat getiteld Rassisme en Menseregte aangebied, met rdsl. Franklin Adams, Lize-Mari Dubbeld, Motlhabane Koloi en Ryland Fisher as sprekers. Die debat is gefasiliteer deur dr Jerome Slamat. Dit sal waarskynlik 'n jaarlikse geleentheid vir studente en lede van die gemeenskap word om soedoende betrokkenheid by aktuele sake aan te wakker. Die Museum het ook die Oscar Mpetha-lesing in samewerking met die Transformasie-kantoor aangebied Laastens het die Universiteitsmuseum 'n nuwe program begin om voorheen onbekende kunswerke op die eerste Woensdag van elke maand tydens middagete aan lede van die publiek bekend te stel. Die eerste Woensdag-kunswandeling het op 5 April plaasgevind en is bygewoon deur 70 mense. Daar sal elke maand tot Desember 'n kunswandeling wees en lede van die Universiteitsgemeenskap word aangemoedig om deel te neem. 7. Kampus Gesondheidsdienste (KGD) 7.1 KGD het vanaf 01/06/2016 tot 31/04/2017 primêre sorg en mediese dienste aan personeel en studente verskaf. 7.2 'n Geslaagde massa-immuniseringsveldtog in samewerking met plaaslike en provinsiale gesondheidsowerhede is vroeër vanjaar tydens die uitbreek van masels in die Wes-Kaap op die kampus bekendgestel. Akademiese aktiwiteite en sportgebeurtenisse het normaalweg voortgegaan. 7.3 Die beroepsgesondheidspan van KGD het die implementering van 'n bestralingsbeskermingsprogram geïnisieer. Dit sluit die aanstelling van 'n bestralingsinspekteur in, wat risiko-assesserings van huidige en vorige bronne maak om aan gesondheids- en veiligheidstandaarde te voldoen. 'n Verteenwoordigende bestuurskomitee moniteer die proses. 7.4 'n Gesondheidstrategie is ingesluit in die institusionele gesondheids- en welweesplan wat deur die Rektor se Bestuurspan aanvaar is. 7.5 'n Ondersoekprogram is gedurende borskankermaand vir personeel en studente geïmplementeer. Die hoë voorkoms van tipe 2-diabetes onder personeel was die primêre dryfveer vir die implementering van 'n diabetes-voetprogram om komplikasies te beperk.

16 KGD het die openbare gesondheidsmodule by die Somerskool vir Internasionale Studente aangebied. Dit was 'n uitstekende geleentheid om by gesondheidsfasiliteite in die onmiddellike omgewing van die Stellenboschkampus betrokke te raak. 7.7 Drie dokters van KGD het aanstellings as akademiese personeel in die Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe ontvang. Dit ondersteun die akademiese aktiwiteite van ISEM (Institute for Sport and Exercise Medicine) en die Afdeling vir Ortopediese Chirurgie. 7.8 Die ondertekening van 'n MVV tussen KGD en die Fisioterapiedepartement in die Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe het die akademiese opleidingsprogram vir fisioterapiestudente versterk, die kennisbasis vir KGDfisioterapeute vergroot, en navorsingsgeleenthede van die eenhede laat toeneem. 7.9 Die Sport- en Oefengeneeskundekliniek, wat in die Tygerberg-hospitaal geïmplementeer is en n vennootskap tussen ISEM, die Afdeling Ortopediese Chirurgie, Departement Fisioterapie en KGD (insluitend dokters en fisioterapeute) verteenwoordig, verseker nie net toegang vir atlete van plaaslike gemeenskappe tot baie spesifieke en gespesialiseerde dienste nie, maar bied ook die geleentheid aan studente-in-opleiding (voor- en nagraadse studente) om hul vaardighede op die gebied van sport- en oefengeneeskunde te ontwikkel deur middel van 'n bewysgebaseerde en geïntegreerde benadering. Hierdie vennootskap versterk ook geïntegreerde navorsingsmoontlikhede. 8. Institusionele Vennootskappe Verskeie institusionele vennootskappe, wat deur die betrokke fakulteite bedryf word, word institusioneel ondersteun uit hierdie VS, onder andere dié met die Departement van Verdediging, die Departement van Gesondheid, munisipaliteite, die vennootskapkerke van die US, die Cape Higher Education Consortium (CHEC) en Elsenburg Kollege. 'n Hersiene ooreenkoms wat die samewerking met die Departement van Verdediging versterk, is opgestel en sal binnekort onderteken word. 9. Slotopmerkings 9.1 Waardering word uitgespreek teenoor die personeel van die VS wat met 'n goeie werksetiek funksioneer en toewyding toon om die sentrale strewes van die Universiteit te verwesenlik en ook aan alle interne en eksterne vennote op hierdie reis. 9.2 In die afgelope jaar is verskeie beleide en planne in hierdie VS geformuleer en strukture wat daaruit voortspruit, word gevestig. Die modus is nou dié van implementering, operasionalisering en monitering. 9.3 Oor die afgelope twee jaar is vars paradigmas vir temas soos sosiale impak, transformasie en personeelwelwees ontwikkel. Die versterking, verdieping en konsolidering hiervan behoort nou voorkeur te geniet. In saamstappende verbondenheid Nico Koopman

17 2 Junie

18 SOSIALE IMPAK STRATEGIESE PLAN

19 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) INHOUD Bestuursopsomming 2 DEEL EEN: OORGANG VAN GEMEENSKAPSINTERAKSIE NA SOSIALE IMPAK 1. Agtergrond 4 2. Kenmerke en bates van Gemeenskapsinteraksie by die Universiteit Stellenbosch 5 3. Herdefiniëring van Gemeenskapsinteraksie as Sosiale Impak 8 DEEL TWEE: TEORETIESE EN KONSEPTUELE RAAMWERK VAN SOSIALE IMPAK 4. Teorieë en konsepte wat verband hou met Sosiale Impak 9 5. Voorwaardes vir die implementering van Sosiale Impak Definisies 14 DEEL DRIE: OPDRAG VIR DIE IMPLEMENTERING VAN SOSIALE IMPAK 7. Beginsels van Sosiale Impak Institusionele doelstellings vir Sosiale Impak Belyning van Sosiale Impak by die Institusionele Voorneme en Strategie Sosiale Impak-tipologie Verbonde Leer en Onderrig Verbonde navorsing Kokurrikulêre SI: Vrywilligersdiens en Openbare diens 10.4 Spesiale SI-programme 10.5 Samelewingsinteraksie en die bou en instandhouding van vennootskappe 11. Kriteria vir Sosiale Impak Toesig en beheer van Sosiale Impak Toesig en beheer op institusionele vlak 11.2 Toesig en beheer op fakulteitsvlak 11.3 Toesig en beheer op studentevlak 11.4 Toesig en beheer in Professionele Administratiewe Steundiens (PASD) 13. Bestuur van Sosiale Impak Viserektor: Sosiale Impak, Transformasie en Personeel 12.2 Senior Direkteur: Sosiale Impak en Transformasie 12.3 Strategieë van Sosiale Impak 12.4 Funksies van die Afdeling vir Sosiale Impak 12.5 Interne skakelings met PASD-afdelings Evaluering en beoordeling van Sosiale Impak Finansiële Volhoubaarheid van Sosiale Impak 26 1

20 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) 16. Gevolgtrekking 27 Bestuursopsomming Gemeenskapsdiens is vir dekades ʼn integrale deel van die Universiteit Stellenbosch (US), hoewel in verskillende vorme en met verskuiwende beklemtoning. Filantropie- en welsynsnood het vroeëre pogings oorheers. Tydens die afgelope dekade het die klem na Gemeenskapsinteraksie(GI) d.w.s. kennisgebaseerde interaksies as deel van die kurrikulum (diensleer) en die kokurrikulum (gestruktureerde vrywilligersdiens) sowel as samelewingsrelevansie van navorsing en innovasie verskuif. Die Afdeling Gemeenskapsinteraksie het in 2014 n eksterne evaluering ondergaan wat daarop uitgeloop het om vernuwend en innoverend oor die Universiteit Stellenbosch se rol in die samelewing te dink. Die Institusionele Voorneme en Strategie ( ) (IVS) en later die Institusionele Plan ( ) (IP) het rigting gegee aan hierdie Sosiale Impak Strategiese Plan (SISP) (waarna voortaan as die Plan verwys sal word). In hierdie plan is Sosiale Impak (SI) in die IVS gefundeer, wat die drie strategiese prioriteite van die US as verbreding van toegang, handhawing van n momentum van voortreflikheid en verhoogde samelewingsimpak voorstaan. Die US se strategiese posisionering vir die 21ste eeu is gegrondves in die skep en instandhouding van n omgewing van inklusiwiteit, transformasie, innovering en diversiteit, en die handhawing van voortreflikheid met die oog op die toekoms. SI verleen stukrag aan die derde prioriteit van die IVS deur n gunstige posisie vir wedersydse kontak tussen die Universiteit en die samelewing te skep, wat die voorneme van relevansie deur die kernfunksies van leer en onderrig, navorsing en innovasie te fasiliteer. Universiteitsdeskundigheid word gekomplementeer deur samelewingspraktyk met die oog op samewerkende kennisskepping wat innoverend en toekomsgerig is. Dit word gedoen deur interaksie vir die wedersydse voordeel met eksterne samelewingsvennote wat doelgerig en selektief gesoek word. As n hoëronderwysinstelling beskou die US sy verantwoordelikheid teenoor die land en die kontinent as deurslaggewend in die proses om korporatiewe burgerskap te demonstreer. Dit word getoon deur die strewe om sistemies transformerende sosiale impak as die uiteindelike doel te stel, deur middel van institusionele samewerkingsaktiwiteite met interne en eksterne rolspelers, terwyl die waardes van gedeelde verantwoordelikheid, empatie en leierskap in diens van ander gehandhaaf word. Sosiale Impak, waar die welwees van die samelewing n sleuteldoelstelling is, met sosiale geregtigheid as verbintenis, is in die kultuur van die Universiteit gevestig. Die US is, as n instelling in die samelewing, van plan om sy invloed op die sosiale struktuur van n demokratiese gemeenskap te vergroot op die politieke, ekonomiese en ekologiese terreine, sowel as die burgerlike gemeenskap-sfeer met inbegrip van gesinslewe, kultuur, kuns, onderwys, sport, gesondheid, openbare redevoering, openbare meningsvorming, 2

21 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) openbare beleidsbepaling, ens. Daar is op al hierdie terreine sosiale groeperinge wat n gemeenskaplike belang by gedeelde doelstellings het en saamwerk om dit te bereik. Die missie van SI wat die US dus aanvaar is dat dit n institusionele strategiese prioriteit is waardeur die Universiteit homself daartoe verbind om belanghebbers by die Universiteit sowel as in die samelewing deur wederkerige beïnvloeding, te motiveer en aktiveer om billike maatskaplike verandering na te streef deur middel van sy kernfunksies en versweë deskundigheid in ooreenstemming met die geformaliseerde plaaslike, nasionale en internasionale ontwikkelingsdoelstellings soos die Volhoubare Ontwikkelingsdoelstellings (SDG s) van die Verenigde Nasies, die Nasionale Ontwikkelingsplan (NOP), Provinsiale Strategiese Doelstellings (PSD s) en Geïntegreerde Ontwikkelingsplanne (GOP s). Die Plan bestaan uit drie dele. In deel een word n oorsig van die oorgang van GI na SI verskaf. Dit bestaan uit n kort skets van die belangrikste eienskappe en sterk punte van GI en die bates waarop binne die paradigma van Sosiale Impak voortgebou kan word. Teoretisering en konseptualisering is n integrale deel van die akademie en in hierdie geval word n kritiese ontleding van die konsep SI in deel twee van die Plan voorsien. n Teoretiese raamwerk word aangebied, gevolg deur voorwaardes wat bydra tot SI-praktyk volgens die relevante literatuur. Dit word gevolg deur n opsomming van die ideale toestande wat bevorderlik is vir die implementering van SI aan n universiteit. Die toepaslike definisies wat in die Plan gebruik word, word by hierdie deel ingesluit saam met verduidelikende aantekeninge. Deel drie van die Plan fokus op die implementering van SI volgens die beginsels van SI aan die US wat as n vertrekpunt geskets word. Die belyning met die IVS en die IP volg daarna deur n bondige beskrywing van die doelstellings van SI soos dit in die IP aan die US vervat is en die identifisering van agt strategieë wat die implementering met die IIS in lyn bring. Hierdie belyning dui die terreine van SI aan wat tot die sukses van die IVS bydra. n Grafiese voorstelling van die SI-tipologie toon die vloei van die verskillende tipes SI aan terwyl elke tipe in besonderhede uitgebrei word. Die kriteria kenmerkend van SI, wat dit van ander praktyke onderskei, word bondig geformuleer en bespreek. Die gedifferensieerde oorhoofse- en lynbestuurstrukture om die institusionalisering van SI te ondersteun word uiteengesit en die Plan sluit af met die evaluering en beoordeling van SI en die finansiële volhoubaarheid van SI. Soos die plan ontvou, word dit duidelik dat n onderliggende filosofie daaruit bestaan dat die Universiteit in verskillende sfere van die samelewing betrokke is waar hy op n sistemiese vlak verandering teweeg kan bring deur samewerking met ander, terwyl ander toegelaat word om op sy eie sistemiese transformasie as n instelling te impakteer. Verbonde akademieskap (engaged scholarship) en verbonde burgerskap (engaged citizenship) is die interne dryfvere om studente en personeel aan te moedig en te motiveer om praktyke te ontwikkel en te onderneem wat sosiale kapitaal in die gemeenskap genereer in ooreenstemming met en bydraend tot spesifieke 3

22 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) ontwikkelingsdoelwitte soos voorgestaan in internasionale, nasionale en streeksontwikkelingsplanne. Hierdie praktyke, gerig deur vaste beginsels, impakteer op hul beurt weer op studente deur transformerende leer wat unieke gegradueerdes oplewer terwyl dit personeel aanmoedig om verantwoordelike vakkundiges en burgers te wees. Spesifieke strukture word voorgestel om die praktyke op die verskillende oorhoofse- en lynbestuursvlakke in werking te stel, te rig en te ondersteun terwyl implementering gerig word deur prosesse wat volhoubaarheid, monitering en evaluering sal verseker. Die bestek van die plan is vyf jaar, maar jaarlikse hersiening mag nodig wees namate die implementering ontvou. DEEL EEN: OORGANG VAN GEMEENSKAPSINTERAKSIE NA SOSIALE IMPAK 1. Agtergrond In 2004 is die eerste US Beleid en Plan vir Gemeenskapsinteraksie aanvaar. Die beleid het verklaar: Die Universiteit Stellenbosch streef daarna om n voortreflike, relevante en verbonde universiteit te wees wat hom daartoe verbind om binne Suid-Afrika, in Afrika en wêreldwyd n beduidende rol deur sy kernfunksies te speel. Die Universiteit is, in ooreenstemming met internasionale tendense, aktief betrokke by plaaslike en globale ontwikkelingsuitdagings terwyl hy sosiaal kragtige kennis en burgerlik ingestelde gegradueerdes in n demokratiese bedeling lewer. Die beleid het saamgeval met n bedryfsplan om die beleidsbepalings te implementeer vir n Afdeling vir Gemeenskapsinteraksie (AGI), n Gemeenskapsinteraksiekomitee van die Senaat (GIK[S]), Gemeenskapsinteraksiekomitees vir die fakulteite, n institusionele GIdafabasis, n etiese kode, n Rektorstoekenning vir voortreflikheid in Gemeenskapsinteraksie vir personeel sowel as studente, kredietdraende kapasiteitsboukursusse en netwerk- en adviesdienste. Die beleid is in 2009 hersien na n instellingwye konsultasie proses. Die GI-plan is tussen 2006 en 2011 geïmplementeer met die toevoeging van die vestiging van vlagskipprojekte wat jaarliks uit die sentrale begroting van die Universiteit befonds word en die voorsiening vir n jaarlikse Rektorstoekenning vir Gemeenskapsinteraksie. In 2013 het die Universiteit die IVS ontwikkel en gepubliseer, wat die belangrikheid van verbonde akademieskap en die sterk verband met verbonde leer en onderrig sowel as navorsing en innovering bevestig het. SI was een van die hoofbeginsels van hierdie strategiese dokument, wat n verbetering van die Universiteit se verhouding met ander samelewingsinstellings en -belanghebbers aangedui het. 4

23 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) Teen hierdie agtergrond het die AGI in 2014 sy eerste eksterne evaluering ondergaan. Die eksterne evaluering van 2014 was bedoel om die werk van die AGI sowel as die instelling se vordering om n verbonde instansie te word te evalueer. Die eksterne evaluering, wat deur n eksterne paneel bestaande uit een internasionale en twee nasionale deskundiges gelei is, het die AGI se vordering en prestasies geprys en verklaar dat die werk [van die Afdeling] deurgesypel het na [ ] sekere terreine van die Universiteit sowel as buite die Universiteit en het die omvattende reeks projekte en programme wat oor die kernfunksies van die Universiteit heen strek erken. Die paneel het ook toenemende klem wat deur die (Afdeling] sowel as die Universiteit op gemeenskapsgebaseerde navorsing geplaas is geprys. Die posisionering en strategiese belang van GI oor die instelling heen en die insluiting en belang van belanghebbendetemme was van die prominente kwessies wat uit die eksterne evaluering voortgespruit het. Die aanbevelings van die paneel het gedui op n verbreding van toegang en dat die begrip institusionele verbintenis deur die Universiteit sowel as die afdeling aanvaar behoort te word. Gemeenskapsverbintenis (GV) of Burgerlikeverbintenis is een van die internasionaal aanvaarde terme wat n universiteit se betrokkenheid by die samelewing of gemeenskappe beskryf wat deur die hooffunksies leer en onderrig baie na aan die instansie is. n Aansienlike hoeveelheid literatuur bestaan in dié verband. Die eksterne paneel se aanbeveling dat die term institusioneleverbintenis aanvaar moet word, is dus in ooreenstemming met hierdie standaarde. Die aanbevelings van die eksterne paneel is baie relevant en is ingesluit by verdere besprekings oor die herposisionering van GI. Na oorweging van die term institusionele verbintenis is besluit om die naam GI met SI te vervang in ooreenstemming met die IVS se beginsel van samelewingsimpak, wat die langer weergawe van sosiale met dieselfde betekenis is. 2. Kenmerke en Bates van Gemeenskapsinteraksie aan die Universiteit Stellenbosch GI aan die US is vanuit twee perspektiewe oorweeg, te wete n inwaartse institusionele perspektief en n uitwaartse verhoudingsperspektief. Die Gemeenskapsinteraksiebeleid van 2009 het die Universiteit se verbintenis tot GI en hierdie twee perspektiewe in die aanhaling in par. 2 bevestig. Die beleid het verder verklaar: Die Gemeenskapsinteraksiebeleid bevestig die Universiteit se verbintenis tot en verhouding met die verskeidenheid gemeenskappe waarmee hy in wisselwerking tree. Die beleid onderskryf die Universiteit se erkenning van sy bydrae tot die ongeregtighede van die verlede en sy verbintenis tot toepaslike regstellings- en ontwikkelingsinisiatiewe 1 1 5

24 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) Die beleid het as gids gedien vir die wyse waarop GI gestruktureer en gerig is. Gevolglik het die AGI gemeenskapsinteraksie aan die US bestuur, gekoördineer, gefasiliteer, geaktiveer en ondersteun. Die strategiese plan van die AGI is in ooreenstemming gebring met die IVS en het gefokus op die integrering van GI by leer en onderrig, navorsing, innovasie en kokurrikulêre aktiwiteite soos vrywilligersaktiwiteite. Intern is GI ondersteun deur kapasiteitsboukursusse en werksessies, voortdurende raadgewende steun aan fakulteite en steundienste, n GI-simposium en die bou van netwerke vir kurrikulêre plasings van studente in gemeenskappe. Verbonde akademieskap-modules is deel van twee meestersgraadprogramme. Flagship Project / Vlagskipprojek Jeugsport Inisiatief / Youth Sport Initiative Faculty / Division Maties Sport Eenheid vir Sielkunde / Unit for Psychology Ekklesia / Ecclesia Afrika Sentrum vir MIV/VIGS Bestuur / Africa Centre for HIV/Aids Management Matie Gemeenskapsdiens (MGD) / Matie Community Service (MCS) Eenheid vir Godsdiens- en Ontwikkelingsnavorsing (EGON) / Unit for Religion and Development Research (URDR) TRAC (Technology Research Activity Centre) Forel Kleinboer / Trout Small-scale Farming Lettere & Sosiale Wetenskappe/ Arts & Social Sciences Teologie/ Theology Ekonomiese & Bestuursweten-skappe/ Economic & Management Sciences Gemeenskapsinteraksie / Community Interaction Teologie/ Theology Ingenieurswese/ Engineering AgriWetenskappe/ AgriSciences SciMathUS Post-Matriekjaar / Post Matric Year Opvoedkunde/ Education Tygerberg Footprint / Tygerberg Voetspoor Medicine & Health Sciences / Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe Ukwanda Centre for Rural Health / Ukwanda sentrum vir Landelike Gesondheid Legal Aid Clinic Regshulpkliniek Medicine & Health Sciences / Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe Law / Regte 6

25 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) Die kokurrikulêre steun het die vorm van n Eenstopdiens aangeneem vir studenteleiers wat studenteprojekte en vrywilligers lei. Die kurrikulêre en kokurrikulêre aktiwiteite was meestal gerig op burgerlike gemeenskapsgroepe en -organisasies, terwyl die navorsingsaktiwiteite gebaseer was op memorandums van verstandhouding (MVV) met plaaslike en provinsiale regerings. Navorsingsverhoudinge word steeds instandgehou as deel van hierdie MVV s en daar is n nuwe fokus op die verdere ontwikkeling van hierdie verhoudinge. Daar bestaan nog sterk skakeling met die Wes-Kaapse Onderwysdepartement (WKOD) deur middel van skole oor die hele Wes-Kaapstreek. Twaalf vlagskipprojekte is jaarliks uit die GI-begroting befonds. Hierbo verskyn n kort lys van die vlagskipprojekte of besoek Hiernenewens is die Universiteit deel van die Cape Higher Education Consortium (CHEC) deur middel waarvan hy n sterk werksverhouding met die Stad Kaapstad (SK) en die Wes- Kaapse Provinsiale Regering (WKPR) het. Gesamentlike taakgroepe ontmoet gereeld en die uitvloeisels van hierdie taakgroepe is gemeenskaplike kortkursusse vir personeel, n gesamentlike formele akademiese program (Nagraadse Diploma [Onderrig en Leer]) en gereelde navorsingsbefondsingsoproepe aan die onderskeie universiteite. Landwyd het die US deur die AGI n beslissende rol gespeel met die vestiging van n nasionale forum vir gemeenskapsverbondenheid by Suid-Afrikaanse universiteite bekend as South African Higher Education Community Engagement Forum (SAHECEF). Deur middel van hierdie forum is n Nasionale Navorsingstigting (NNS)-oproep vir gemeenskapsvebintenisvoorstelle gevestig wat die navorsingsagenda van baie universiteite in die veld bevoordeel het. Die forum het ook druk uitgeoefen vir die finansiering van werkplekgebaseerde leer en die befondsing van GV by universiteite. Internasionaal is die Universiteit by die Talloires-netwerk geaffilieer. Die US het verder ook die leiding geneem in die organiseringskomitee van die Talloires Network World Leaders Conference wat in 2014 by Spier saam met CHEC aangebied is. Die US was ook die mede-aanbieder en gasheer van twee internasionale symposia oor diensleer bekend as ISSL oor die afgelope 10 jaar. Gemiddeld 8-10 akademici het beurse ontvang om die symposia by te woon, wat in vier verskillende vastelande aangebied is, naamlik Afrika (Stellenbosch, 2005 en 2013), Asië (Ningbo, 2011), Europa (Athene, 2009) en die Verenigde State van Amerika (Indianapolis, 2007 en 2015). Ses boeke en n verhandelingreeks is as gevolg van hierdie affiliasie gepubliseer, waarvan US-akademici van twee boeke en die verhandelingreeks as mederedigeerders opgetree het. Die US word landwyd en internasionaal as een van die vernaamste universiteite in GV en diensleer (DL) beskou. 7

26 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) 3. Herdefiniëring van Gemeenskapsinteraksie as Sosiale Impak Ten einde op n nuwe wyse oor universiteit-gemeenskapsinteraksie en samewerking, naamlik in die paradigma van sosiale impak, te kan dink, word die volgende oorwegings aangebied: 3.1 Uitdagings by die gebruik van die term gemeenskap : Verskeie debatte het die afgelope dekade in die Suid-Afrikaanse Hoër Onderwys (SAHO)-sektor voorgekom oor konseptuele duidelikheid rondom universiteitgemeenskapsverbintenis, en wat die gemeenskap van n universiteit behels. Die kwessie van n gebrek aan konseptuele duidelikheid in verband met gemeenskapsverbintenis is nie net n Suid-Afrikaanse probleem nie; dit word wêreldwyd ervaar. Wat dit ten grondslag lê, is n gebrek aan konsensus oor hoe die konsep gemeenskap vertolk moet word. Daar is baie uiteenlopende interpretasies van hierdie konsep. Dit het onder andere ook negatiewe assosiasies met n tekortbenadering, n verwysing na slegs swart en arm mense, historiese skuld, religieuse paternalisme, filantropie, iets vreemds aan die akademie, ens. In hierdie Plan word die begrip sosiale groepering voorgestel, wat n groep mense mag wees wat hulself as n gemeenskap beskou. Die denkbeeld gemeenskap het ook n meer plaaslike fokus en sluit nie onmiskenbaar politieke, ekonomiese en ekologiese sfere van die samelewing in nie. Dit sluit ook nie al die instellings van die burgerlike gemeenskap in nie. Die begrip sosiaal het ook n meer inklusiewe konnotasie. 3.2 Gemeenskapsinteraksie en Sosiale Impak: In die lig van die bogenoemde, en om twispunte wat deur die konsepte gemeenskap en gemeenskapsinteraksie ontstaan het te vermy, was dit aangewese dat die US die begrip sosiale impak gebruik as n veel breër en meer inklusiewe konsep as die tradisionele konsep van gemeenskapsinteraksie. Sosiale impak sluit GI in, maar is breër as GI soos dit aan die US beoefen is. Die Verantwoordelikheidsentrum Sosiale Impak, Transformasie en Personeel se sakeplan het in 2015 verklaar dat SI kan bou op die bates wat oor die afgelope dekade deur GI behaal is terwyl stukrag aan die breër fokus van SI aan die Universiteit verleen, gegee word. 3.3 Vennote vir Sosiale Impak: n 21ste-eeu universiteit is, hoofsaaklik, onderling met drie groeperinge verbind, naamlik regering, industrie en burgerlike samelewing. Dit is bekend as die sogenaamde Viervoudige heliks 2. In terme van die viervoudige heliks het SI al die sfere van ʼn demokratiese samelewing as fokus. Dit sluit in die korporatiewe sektor, die politieke sektor insluitende alle politieke instellings op plaaslike, nasionale en internasionale vlakke; die burgerlike samelewing met alle burgerlike individue en instellings - van die intieme sirkels van familie en vriendskap 2 Cooper, D. (2011) The University in Development: case studies of use-oriented research. Cape Town, HSRC Press. 8

27 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) tot -kultuur, -kuns -sport, -opvoedings en geloofsinstellings; die media, sosiale bewegings, vrywilligerbewegings en nie-regeringsorganisasies. Sosiale impak is transformatief, ontwikkelingsgerig en beliggaam die kenmerke van wisselwerking, wederkerigheid en vennootskap tussen die US en verskeie belanghebbers en rolspelers in die samelewing. Interaksie vir wedersydse voordeel met eksterne samelewingsvennote moet doelbewus en selektief deur die Universiteit gesoek te word en gebeur nie vanself nie. Vennootskappe word deur die strategiese prioriteite en waardes van die Universiteit Stellenbosch gerig. 3.4 Basis van Sosiale Impak: Die beste manier waarop enige universiteit kan optree is op die grondslag van sy leer en onderrig, navorsing en innoveringsbekwaamheid (verbonde akademieskap). Verbonde akademieskap is reeds in die IVS aanvaar en kan in die breër sosiale impak-paradigma versterk word. Die versweë kennis en vaardighede van personeel en studente vorm deel van die samestelling en skep geleenthede vir verbonde burgerskap deur kokurrikulêre verbintenisse. 3.5 Konteks van Sosiale Impak: Hoe die Universiteit onderling met eksterne vennote verbind ten opsigte van verbonde akademieskap hang primêr af van die konteks, nie van enige onderstelling dat die burgerlike samelewing, bedryf of regering ʼn behoefte het aan ʼn verbintenis nie 3. Hierdie konteks versterk die begrip van wederkerigheid, gelykheid en samewerking. SI aan die US fokus op die uitdagings wat gemeenskappe in Suid-Afrika en die res van die kontinent in die gesig staar, soos onder andere verwoord in die Nasionale Ontwikkelingsplan en die Volhoubare Ontwikkelingsdoelstellings van die Verenigde Nasies. DEEL TWEE: TEORETIESE EN KONSEPTUELE RAAMWERK VAN SOSIALE IMPAK 4. Teorieë and konsepte wat verband hou met Sosiale Impak Deur te bou op die teoretiese insigte van die paradigma Gemeenskapsinteraksie en te put uit die groeiende internasionale diskoers oor die sosiale impak van universiteite word n aantal teoretiese parameters vir Sosiale Impak hiermee aangebied. 4.1 Gemeenskapsinteraksie: GI was gebaseer op die teorie van interaksionisme en bly n sterk teoretiese begronding vir SI. Die teorie van interaksionisme impliseer dat mense wat dieselfde belange deel na mekaar aangetrek word en gereeld met mekaar in interaksie tree. Sodoende word sosiale velde (sosiale groepe wat energie 3 Cooper, D. (2011) The University in Development, p

28 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) projekteer) gevorm wat uiteindelik tot gemeenskapsvelde mag lei wat praktykgemeenskappe mag wees of nie. Hierdie velde is oop, dinamies en deurdringbaar. Terwyl n universiteit in sosiale velde en gemeenskapsvelde optree, mag hy tegelyk op baie sosiale velde reageer weens die veelvuldigheid van sy belange in die verskillende fakulteite en afdelings. Simboliese interaksionisme dui daarop dat dat daar verskillende betekenisse en prosesse onderliggend aan hierdie interaksie is, wat simbolies is vir die partye wat reageer en n betekenismakende konteks skep en die waardes of oortuigings van diegene wat reageer mag verander of versterk Sosiale Impak: Uit die vakrigting Sielkunde het Latanè 5, n sielkundige, verskeie artikels oor die teorie van sosiale impak geskryf en verklaar: Die teorie verteenwoordig n poging om idees aan te pas, te integreer en te formaliseer wat aanvanklik deur onder andere die sosioloog Stewart Dodd, sterrekundige JQ Stewart, antropoloog-geograaf-taalkundige George Kingsley Zipf en sielkundiges Kurt Lewin en SS stevens ontwikkel is 6. SI is die resultaat van sosiale magte in n magteveld van sosiale struktuur. Sosiale magte sal trefkrag hê in ooreenstemming met hul sterkte, onmiddelikheid en die aantal bronne wat terselfdertyd werksaam is, soos n gloeilampie wat sterker is wanneer die wattverbruik toeneem. SI is generies gebaseer op die beginsel dat mense ander mense beïnvloed en die grootste aantal mense wat n saak die hardste dryf sal suksesvol wees. Latanè definieer SI as: Enige van die grootste verskeidenheid veranderinge in fisiologiese toestande en subjektiewe gevoelens, motiewe en emosies, kognisies en oortuigings, waardes en gedrag wat in n individu, menslik of dierlik, voorkom as n gevolg van die werklike, geïmpliseerde of verbeelde teenwoordigheid of aksies van ander individue Interpretasie van sosiale impak: Latané se interpretasie kan positiewe en negatiewe gevolge hê. Vir die gemarginaliseerde kan dit n manier wees om in groot getalle (soos tydens betogings) om oorlewing te veg, terwyl dit vir die invloedryke n manier mag wees om rykdom en mag te behou. Wedersydse beïnvloeding kan egter samewerkend en tot wedersydse voordeel vir die betrokke partye wees wat die grondslag in interaksionisme onderstreep. Waar mense in interaksie met mekaar tree ontwikkel idees, aksies en prosesse en betekenis word individueel (eie menings) en kollektief daargestel. Kollektiewe betekenis kan die grondslag vir 4 Bridger, J.C. and Alter, T.R. (2006). Place, Community Development and Social Capital. Journal of the Community Development Society. 37(1): Latanè, B The Psychology of Social Impact. American Psychologist. 36(4): Latanè (1981:343). 7 Latané (1981:343). 10

29 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) samewerking en wedersydse beïnvloeding wees, wat uiteindelik tot praktyk, beste praktyk en innovasie kan lei. 4.4 Teoretiesel model vir SI: Onyx 8 het n teoretiese model vir SI ontwikkel wat op praktykteorie gebaseer is. In hierdie teorie word praktyke omskryf as verpersoonlikte, materieel bemiddelde reeks menslike aktiwiteit wat sentraal georganiseer is rondom gedeelde praktiese insig (soos in n universiteit). In n organisatoriese konteks: Sosiale impak verwys na die impak soos ervaar en voorsien deur individue, maar ook dié van die organisasie as n organisasie, onafhanklik van enige enkele lid. Die krag en volhoubaarheid van die sosiale impak van n organisasie sal gedeeltelik afhang van die mate waartoe dit in die gasheergemeenskap veranker is, op individuele sowel as organisatoriese vlak Sosiale impak in n universiteit: n Universiteit wat SI as n strategie aanvaar, behoort n bevorderlike omgewing te voorsien ten einde te verseker dat die praktyke van sy personeel en studente SI in onderrig en leer asook navorsing en innovasie praktyke integreer en begrond. 4.6 Sosiale kapitaal: Onyx ontwikkel n voorgestelde model vir SI met sewe proposisies. Die proposisies is gebaseer op die sterk verhouding tussen sosiale kapitaal en SI. Die konsep sosiale kapitaal het vele definisies en word om verskillende redes in verskillende kontekste gebruik. Daar is egter konsensus dat sosiale kapitaal na konneksies onder individue verwys 10 en gedefinieer moet word as deel van netwerke wat duursaam en wederkerig is met norme en sanksies om hul interaksies af te dwing 11. Dit dui op die belangrikheid van samewerking as n sleutelkomponent van SI. Impak word nie verkry deur die aksie van een persoon nie, maar eerder die kollektiewe poging van groepe mense soos in n sosiale belangveld. 4.7 Waardes van sosiale kapitaal: Waardes wat sosiale kapitaal onderstreep is vertroue, wederkerigheid en bemagtiging (die vermoë om proaktief op te tree). Twee vorms van sosiale kapitaal word onderskei, naamlik oorbruggings- en bindingskapitaal. Bindingskapitaal verwys na solidariteit onder mense wat in dieselfde waardes glo tot die mate waartoe dit ander kan uitsluit terwyl oorbruggingskapitaal verwys na verbindings oor netwerke heen wat die deel van hulpbronne en inligting insluit 12. Party skrywers onderskei tussen ander 8 Onyx, J A theoretical model of Social Impact. Cosmopolitan Civil Societies Journal. 6(1). 9 Onyx 2014:5. 10 Bridger & Alter 2006:7 11 Onyx 2014:9 12 Onyx

30 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) kapitaalsoorte wat nou verwant aan sosiale kapitaal is, soos menslike, kulturele, ekonomiese kapitaal, ens. n Studie van kapitaalsoorte en hoe dit by universiteite pas is n studie op sigself en kan moontlik as deel van die implementeringsproses onderneem word. 4.8 Proposisies vir institusionele sosiale impak: Onyx stel n SI-model voor wat verband kan hou met n universiteit se strategie vir SI. Die sewe proposisies word hieronder opgesom deur dit aan die konteks van n universiteit te verbind: a. SI is ʼn aaneenlopende proses en is afhanklik van komplekse verhoudinge en praktyke en die ontwikkeling van kernwaardes en netwerke (soos dit voorkom in die US IVS en sy funksionering deur middel van die kernfunksies). b. Die instelling self moet verwelkomend wees en in die algemeen oor bindende kapitaal beskik wat verband ou met sodanige praktyke (soos dit voorkom in innovasie deur verbonde kundiges) en die noodsaaklike omgewing skep wat SI ondersteun en instaatstel. c. ʼn Belangrike aspek van die geneering van SI is die ontwikkeling van sosiale en burgerskapwaardes by lede as ʼn direkte gevolg van organisatoriese praktyke (transformasie wat lei tot beregtiging en gelykheid). d. Organisatoriese praktyke stel die ontwikkeling van persoonlike vaardighede en kennis instaat (menslike kapitaal menslike hulpbronne van ʼn universitiet), en die ontwikkeling van wyer sosiale netwerke, beide in en buite die organisasie (oorbruggende sosiale kapitaal). e. Dit is belangrik om die simboliese verhouding tussen die instelling en die konteks waarin dit bestaan te voed en te groei. Sosiale kapitaal tussen belangbebbergroepe sal ook op die instelling inpakteer en adersom. f. Die institusionele kultuur sowel as die netwerke en die bydrae van individuele lede dra by tot sosiale impak. universiteite skep dit deur beleid en deur te beplan vir SI. g. Die wederkerige verhouding met die samelewing sal afhang van die manier wat die instelling sigself posisioneer en bydra tot die sosiale waardesisteem. Die samelewing sal gunstig of ongunstig reageer afhangende van die instelling se impak op die samelewing. 5 Voorwaardes vir die Implementering van Sosiale Impak 5.1 Dit is duidelik dat n universiteit n doelbewuste voorneme en plan moet hê om sosiale impak toe te pas. Beginnende met homself, behoort die universiteit bindings- sowel as oorbruggingskapitaal te bou. Dit beteken dat die ontwikkeling van menslike kapitaal aan die universiteit regverdig en nie-diskriminerend moet 12

31 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) wees ten opsigte van kategorieë soos ras, klas, geslag, seksuele oriëntasie, bekwaamheidsvlakke, ens. 5.2 Interdissiplinêre werk wat n veeldimensionele impak op sosiale groepe het kan die vorm aanneem van die bou van oorbruggingskapitaal binne en buite die universiteit. Terreine van SI behoort gesamentlik geïdentifiseer te word en die fokus daarop moet ook gesamentlik wees. Hoe die universiteit intern funksioneer sal bepaal watter impak dit op die samelewing het. 5.3 Wanneer uitwaarts gekyk word is die mees basiese voorvereiste vir die bou van enige kapitaal interaksie, hetsy persoonlik, virtueel of n kombinasie van die twee. 5.4 Universiteite moet die omvang van hul interaksie bepaal, wat gerig kan word deur die voorgestelde viervoudige heliks van hoër onderwys waarna hierbo in 3.3 verwys is, naamlik besigheid, regering en burgerlike samelewing. Terwyl burgerlike samelewing-interaksies meestal op mikro- en mesovlak is, kan interaksie met die regering en besigheid meestal op meso- en makrovlak plaasvind. 5.5 Binne hierdie sfere moet samewerkende navorsingsgeleenthede versterk en uitgebrei word binne die raamwerk van nie net wetenskap vir die samelewing nie, maar ook wetenskap met die samelewing. 5.6 Onderrigimpak kan bewerkstellig word deur internskappe, mentorskap en werkgeïntegreerde leer, wat n uitwerking sal hê op die gehalte van gegradueerdes wat die universiteit lewer. 5.7 SI bou op die bates wat deur GI verkry is, maar verskil ten opsigte van omvang sowel as intensiteit. Elke universiteit sal SI anders in werking stel en bedryf volgens sy strategiese prioriteite. Aan die US behoort gesonde teorie en konsepte vir SI, en riglyne, modelle en raamwerke vir SI-praktyk verder ontwikkel te word. Gesonde praktyke wat oor tyd in praktykgemeenskappe binne sowel as buite die universiteit gekweek word, moet ontwikkel word. 6 Definisies Die volgende definisies word vir die doel van hierdie Plan aangebied: 6.1 Sosiale impak: Sosiale impak is die evalueerbare verandering wat aangebring word: a. deur wedersyds voordelige assosiasies, samewerkings en vennootskappe tussen die universiteit (personeel, studente en alumni), en eksterne samelewingsvennote in die openbare, private en burgerlike samelewingsfere; b. op die grondslag van die universiteit se versweë kennis, vakkundige bedrewenheid en die samelewing se wysheid en ondervinding; 13

32 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) c. deur innoverende voortreflike praktyke wat die aktiewe, verantwoordelike en kritiese burgerskap van studente en personeel prioritiseer. 6.2 Vasgelegde Sosiale Impak verwys na die integrering van SI by die noodsaaklike dimensies van al die akademiese en kokurrikulêre praktyke van die US deur die begrip verbonde akademieskap en verbonde burgerskap. 6.3 Spesifieke Sosiale Impak suggereer dat daar, benewens die vasgelegde SIpraktyk, spesifieke gekoördineerde, interdissiplinêre en interfakulteits-siinisiatiewe onderneem word om spesifieke samelewingsuitdagings gesamentlik, doelbewus en beslissend te hanteer. 6.4 Sistemiese impak is gerig op bewysgebaseerde veranderinge in n samelewingsfeer wat tot groter en sterker doeltreffendheid in die stelsel van daardie sfeer lei. 6.5 Praktyke is beliggaamde, materieel bemiddelde ritse menslike aktiwiteit wat sentraal georganiseer word rondom gedeelde praktiese insig. 6.6 Sosiale groepering: n Samestelling van mense met n gemeenskaplike belang wat gereeld doelbewus in interaksie tree, saamwerk aan n gemeenskaplike doel en baie naby mekaar woon (of nie woon nie) en wat hulself as n gemeenskap beskou (of nie beskou nie). 6.7 Belanghebber: Enige persoon, organisasie, sosiale groep of die samelewing in die algemeen wat n wesenlike en samehangende belang in die SI-aktiwiteite van die US het en van binne of buite met die US geassosieer word. 6.8 Vennootskap: Voortgesette samewerking tussen n hoëronderwysinstelling en samelewingsbelanghebbers oor geografiese grense heen (plaaslik, streek/staat, nasionaal, wêreldwyd) vir die wedersyds voordelige uitruiling van kennis en hulpbronne in n konteks van wederkerigheid. 6.9 Burgerlike samelewing: Al die nie-regeringsorganisasies en -instellings wat die belange en wil van burgers manifesteer. Dit sluit familie en die private sfeer in, waarna as die derde sektor van die samelewing verwys word, uitgeluit die politieke en ekonomiese sektore. 14

33 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) DEEL DRIE: VERWYSINGSRAAMWERK VIR DIE IMPLEMENTERING VAN SOSIALE IMPAK 7 Beginsels van Sosiale Impak 7.1 Samewerking is n sleutelbeginsel van die US se SI, wat kollektiewe aksie waardeer om SI toe te pas. Die afwesigheid van samewerking met belanghebbers, binne of buite die Universiteit, sal nie as SI erken word nie. As n 21ste-eeuse universiteit tree die US in interaksie met alle sfere van n demokratiese samelewing, soos verwoord in die sogenaamde Viervoudige Heliks waarna hierbo verwys is, naamlik regering, bedryf en burgerlike samelewing. 7.2 Hierdie Plan onderskryf die etiese gedrag-bepalings van die US, wat streng nagekom moet word wanneer met belanghebbers in interaksie getree word. 7.3 Die US aanvaar die beginsel van wederkerigheid, wat n impak op die universiteit sowel as die samelewing aandui op n wedersyds voordelige manier in al die sfere van die samelewing. 7.4 SI dra tot die samelewing by in verskillende terreine. Fakulteite sal op hulle onderskeie relevante terreine impakteer waar hulle in samewerking met ander uitblink. 7.5 Die basis van die SU se SI is sy leer-, onderrig- navorsingsdeskundigheid en dit omarm die idee van verbonde akademieskap. 7.6 Die SU erken die vrywillige verbintenis met die gemeenskap deur studente en personeel as deel van inisiatiewe deur hul departemente, afdelings, koshuise en verenigings. Die voortsetting en outonomie van sulke aktiwiteite word ondersteun binne die georganiseerde raamwerk wat deur hierdie Plan geskep is. 7.7 Die SU is daartoe verbind om aan die kriteria, riglyne en stipulasies van die Hoër Onderwys-gehaltekomitee te voldoen, soos gestel vir gemeenskapsverbintenis van hoëronderwysinstellings. 8 Doelstellings van Sosiale Impak Die doelstellings van SI, in ooreenstemming met die IP, is langertermyn-doelstellings wat jaarliks in die rollende institusionele planne hersien sal word. n Mate van vordering is met die konseptualisering van SI gemaak, maar verdere navorsing is nodig. Die doelstellings is: 8.1 Konseptualisering en teoretisering van SI in hoër onderwys. 15

34 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) 8.2 Vestiging van geïntegreerde, sistemiese SI-praktyke in fakulteite, professionele akademiese steunomgewings en studentestrukture. 8.3 Versterking en uitbreiding van institusionele vennootskappe vir uitgebreide SI. 8.4 Toon van aanspreeklikheid deur bewysgebaseerde evaluering van impak op die samelewing. Die teoretiese en konseptuele raamwerk (Deel Twee) voorsien n voorlopige lens waardeur SI beskou kan word. Meer teoretisering en navorsing is nodig om SI te ontwikkel as n terrein van wetenskaplike ondersoek. Die ontwikkeling van praktyke is n onderneming vir n veel langer termyn en hierdie plan voorsien nie n diepgaande raamwerk vir praktykbou nie. Daar word verwag dat, namate SI groei en ontwikkel, beste praktyk sal vestig. Die US het met verloop van tyd vele verhoudings gebou met n groot verskeidenheid vennote en verskillende tipes assosiasies, samewerkingsituasies en formele vennootskappe. Hierdie vennootskappe sal moontlik binne die SI-paradigma verdiep en uitbrei. Een van die terreine wat nie ten volle ontwikkel is nie, is hoe om SI te meet en te evalueer. Die ontwikkeling van prestasie-aanwysers en n strategiese bestuursaanwyser vir SI is n prioriteit. 9 Belyning van Sosiale Impak met die Institusionele Voorneme en Strategie Die tabel hieronder toon die instelling op die IVS en dui al die terreine aan waar die Universiteit na binne en buite mag impakteer. SOSIALE IMPAK BELYNING MET DIE INSTITUSIONELE VOORNEME EN STRATEGIE Kenmerke: Inklusief Innoverend Toekomsgerig Transformasie Visie Deskundigheid/ Bevoegdheidsbasis Bevorder inklusiewe ontwikkeling en innovering Institusiona liseer verbonde akademieskap Nuwe kennis markte Personeel verantwoordelike burgerskap Diversiteit Verbreding van toegang Bereik nuwe Sfere van samelewing Skep van opvoed kundige en beroeps geleenthede Sosiale verande ring en sosiale geregtigheid 16

35 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) Studentesukses Sistemiese Volhoubaarheid Vestiging van omvattende landelike platforms en veeldoelige sentra Sosiale Impak- Strategiese Plan Samewerkende kultuur Versterk Voorbereiding van leerders vir Universiteit studie Sosiale Impak Kennisplatform Finansiële Volhoubaarheid Gegradueerdeeienskappe Bemiddeling & bestuur van gespesifiseerde kategorieë van vennootskappe Kritiese burgerskap Bou van sosiale kapitaal Elke terrein verteenwoordig n strategie om die doelwitte van SI te bereik. Party van die strategieë het reeds gewerk deur GI en dit het oor die afgelope dekade aansienlik gevorder (Kyk par. 2). Die terreine in die swart gedeeltes word vir die volgende drie jaar geprioritiseer. Die terreine in wit teks het betrekking op eksterne belanghebbers en swart teks het betrekking op interne belanghebbers en prosesse. Die terreine van impak is geïdentifiseer met verloop van baie jare van noue samewerking en die koestering van verhoudinge met die burgerlike samelewing. Die gemeenskapsleiers in en rondom Stellenbosch het die opvoedkundige en beroepsgeleenthede sterk verwoord en het spesifiek meer steun van die Universiteit by skole gevra ten einde die aantal studente wat uit hierdie gemeenskappe aan die US studeer te verbeter. Die landelike platform-inisiatief fokus spesifiek op die werwing en opleiding van landelike gesondheidspraktisyns vir landelike gebiede terwyl longitudinale kliniese blootstelling in plattelandse hospitale, klinieke en gemeenskappe aan studente gebied word. Die samewerkende aard van SI bied potensiaal vir die ontwikkeling van twee hooftipes SIprogramme. 1. Fakulteitsgespesialiseerde programme, bestaande uit verbonde inisiatiewe uit verskillende departemente in die fakulteit. Hierdie programme kan die vorm aanneem van of ontwikkel in veeldoelige sentra waar studente en personeel mag deelneem om n veeldissiplinêre impak te verkry. Dit kan bestaande sentra wees wat herskep kan word om meer departemente en ander fakulteite te akkommodeer, soos die Regshulpkliniek en die Welgevallen-Sielkundekliniek. 2. Tematiese institusionele programme wat uit veelvoudige inisiatiewe bestaan wat op dieselfde sektor of sfeer van die samelewing fokus. Die huidige skoolsteunprogram van die Stellenbosch Universiteit Sentrum vir Opvoedkunde Pedagogiek (SUNCEP) en Hope@Maties, aangevul deur ander inisiatiewe by die US is voorbeelde van sulke 17

36 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) tematiese programme. Vennootskappe met die regering en besigheid sal n kritieke rol speel met die realisering van hierdie inisiatiewe en programme. n Opdrag vir die suksesvolle uitsondering van SI-geleenthede is n bevorderlike toegangspunt vir belanghebbers. Die ASI (Kyk hieronder par. 13.2) konsentreer op die bou van eksterne verhoudinge deur netwerking, maar die betrokkenheid van eksterne rolspelers moet verder deur n sentrale toegangspunt gefasiliteer word, soos die beplande Sosiale Impak-platform (Par. 14) 10 Sosiale Impak Tipologie SI vind plaas deur n verskeidenheid mediums waarvan verbonde akademieskap en verbonde burgerskap die basis van die US se SI vorm. Die akademiese basis van die tipologie is veranker in verbonde akademieskap (gerig op die IVS) wat dui op: vakkundigheid van hoë gehalte van die universiteit se akademici; vakkundigheid van een of meer vorms; verbondenheid van sowel universiteitsakademici (en studente) as die samelewingsvennoot wat samewerkend betrokke is sodat daar n wedersyds voordelige vennootskap tussen die universiteit en die samelewing is; doelbewuste openbare voordele. Verbonde burgerskap sluit verbonde akademieskap in, maar sluit ook die persoonlike verantwoordelikheid van mense in wat by alledaagse lewe betrokke is deur hul inherente natuurlike vermoëns om vir ander om te gee, algemeen bekend as versweë kennis. Verbonde akademieskap manifesteer in verbonde leer en onderrig en verbonde navorsing en innovasie; terwyl verbonde burgerskap manifesteer in vrywilligersdiens en spesiale programme (Kyk grafiese voorstelling hieronder). 18

37 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) Verbonde Leer & Onderrig Verbonde Navorsing Verbonde Burgerskap Samewerkend Gegradueerde kenmerke Kritiese burgers Samewerkend Relevant Medeskepping van kennis Ko-Kurriculêr Personeel vrywilligerdiens Uitreik & Openbare diens Spesiale programme Kuns en kultuur Sport Kulturele feesdae Sosiale Impak 10.1 Verbonde leer en onderrig verwys na n vorm van onderrig en leer wat van n kurrikulêre of kokurrikulêre aard mag wees, vir akademiese krediet assesseerbaar is en gestruktureerde refleksie deur leerders en opvoeders insluit. Dit is veranker in wederkerige voordeel vir alle betrokkenes en omvat alle pedagogiese praktyke wat ervaringstipe leer verkies waar kennis sosiaal aangeleer word en aktiwiteitsgebaseer is. Dit is gerig op die fasilitering van studenteoorgang van die universiteit na die werkplek, word geassosieer met samewerkende onderrigpraktyk waar professionele persone in die praktyk mentors en mede-opvoeders van studente word en geleenthede vir samewerkende navorsing verskaf wat op onderrigpraktyk fokus. Studente word gementor tot n nuwe geslag verbonde kritiese burgers en aktiveerders van sosiale verandering Verbonde navorsing is navorsing wat inklusiewe deelnemende en samewerkende metodologië, soos deelnemende aksienavorsing, gebruik; sowel as navorsing wat prominente temas van die volhoubare ontwikkelingsdoelstellings en die Nasionale Ontwikkelingsplan hanteer, soos sosiale kohesie en nasiebou, menslike ontwikkeling, armoede en ongelykheid, transformasie, sosiale geregtigheid, staatsvermoë, opvoedkundige uitkomste, werkgeleenthede en 19

38 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) lewensbestaan, innovasie, sport en gesonde lewenstyle, gesondheidsorg en volhoubaarheid. Verbonde navorsing bevorder wetenskap met die samelewing eerder as wetenskap vir die samelewing. Die US erken dat die generering van kennis ter wille van kennis belangrik is en indirekte SI mag hê, maar SI deur navorsing word die beste bereik deur verbonde navorsing Verbonde burgerskap, bv. studentevrywilligersdiens as n gestruktureerde, kokurrikulêre leerondervinding; personeel- en alumni-vrywilligersdiens as voorbeelde van verantwoordelike aktiewe burgerskap; en openbare diens wat deur US-personeel verskaf word, gebaseer op hulle kundigheidsterreine, wat die kapasiteit van samelewingsorganisasies en -instellings verhoog Verskeie SI- spesiale programme in fakulteite en in die breër universiteitsopset bevorder die SI van die Universiteit. Benewens fakulteitsinisiatiewe is Maties Sport, INNOVUS, die Museum en Woordfees met hulle meegaande entiteite, naamlik Woorde open Wêrelde, die BUYA-projek en die Universiteitskoor ander voorbeelde van universiteitswye ondernemings Samelewingsinteraksie en die bou en diensbetoon aan vennootskappe met eksterne sosiale vennote met wie die US op n wedersyds volledige wyse skakel, is n verdere komponent van SI. Samelewingsinteraksie is n noodsaaklikheid vir verbonde akademieskap. Deur middel van vennootskappe is toegang tot universiteitsfasiliteite en ontwikkelingsgeleenthede nuwe aanbiedings. Die Universiteit is betrokke by onder-na-bo burgerlike samelewing-gebaseerde projekte wat bemiddeling en solidariteit bou in sosiale groeperinge in sy nabye omgewing. Dit verkry verandering deur op die bou van sosiale kapitaal te fokus, wat hierdie groepe in staat sal stel om verantwoordelikheid vir hul eie ontwikkeling te aanvaar. Die Universiteit tree in vennootskap met die regering en besigheid deur innoverende praktykkennis wat ekonomiese ontwikkeling en infrastruktuurontwikkeling volhoubaar ondersteun. Hierdie tipologie voorsien n struktuur vir inisiatiewe om versweë, spesiale en sistemiese SI te hanteer wat fokus op al die impakterreine wat in die IVS -belyningstabel hierbo aangedui is. Hoewel navorsing en onderrig individuele inisiatiewe kan wees, kan hulle op fakulteits- en tematiese programme ingestel wees. 11 Kriteria vir Sosiale Impak Ondanks die verankerdheid van SI in die kernfunksies, onderskei spesifieke kriteria SI van alledaagse praktyke. Hierdie kriteria dui op die wyse waarin alle SI-praktyke beplan, uitgevoer en geëvalueer sal word Samewerkende interaksie tussen die Universiteit en n besondere sosiale groepering, organisasie of instelling. Die filosofie wat hierdie kriterium onderskryf 20

39 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) is dat verbonde akademieskap kan slegs plaasvind wanneer daar direkte of indirekte verbintenis is met die samelewing en samelewingsuitdagings. Die verandering wat SI impliseer is in verhoudinge gebaseer Die aktiewe betrokkenheid van studente en personeel in SI initiatiewe wat kurrikulêre, navorsings- en ander geleenthede bied. Vir studente moet hierdie geleenthede tot die ontwikkeling van Universiteit Stellenbosch- gegradueerde kenmerke bydrae, naamlik ondersoekende intellekte, lewenslange leerders, holistiese persone, dinamiese professionele persone en verantwoordelike burgers Aksies is gebaseer op volhoubare bate-gebaseerde ontwikkelingsprosesse en praktyk wat deur geformaliseerde plaaslike, nasionale en internasionale ontwikkelingsdoelstellings ingelig is. Die belang van volhoubaarheid van ontwikkelingsprogramme en die praktyke waarborg die kriterium. Plaaslike doelstellings is normaalweg ingesluit in die GOP s van munisipaliteite. Provinsies mag ook PSD s hê. Die SI van die US fokus gebruik egter die NOP en die VOD s as n verwysingsraamwerk vir SI. Dit impliseer nie dat SI-inisiatiewe die uitdruklike behoeftes van vennote moet ignoreer nie. Die wederkerigheidsbeginsel onderstreep die belangrikheid van voordeel en deelname van alle belanghebbers van n spesifieke inisiatief Uitreikinisiatiewe verbreed toegang tot opvoedkundige en beroepsontwikkelingsgeleenthede aan diegene aan wie vroeër nie toegang verleen is nie. Uitreikinisiatiewe is spesifieke inisiatiewe wat op verbetering van bemiddeling en emansipasie van spesifieke groeperinge gerig is. Hierdie inisiatiewe kulmineer dikwels in programme wat toegang tot opvoedkundige en/of beroepsontwikkelingsgeleenthede verbreed, veral vir diegene vir wie toegang tot hierdie geleenthede vroeër geweier is. Hierdie inisiatiewe behoort gekoördineer te word met bestaande projekte en programme in die samelewing Mededeelsame inisiatiewe staan nie alleen nie, maar is n aktiveringsmeganisme van volhoubare ontwikkelingsprosesse. Mededeelsame inisiatiewe soos klerasieuitdeelgeleenthede en eenmalige voorsiening van hulpbronne versterk bestaande programme in die samelewing. Daarom behoort hierdie inisiatiewe nie alleenstaande en voortgaande te wees nie, maar eerder n bemagtigingsmeganisme van volhoubare ontwikkelingsprosesse. 12. Beheer en toesig van Sosiale Impak 12.1 Toesig en beheer op institusionele vlak Aangesien SI in omtrent alle aspekte van die universiteitsfunksies verweef is en dit n institusionele strategiese prioriteit is, is die beheer en bestuur daarvan ingevolge die Universiteitstatuut die verantwoordelikheid van die Senaat van die Universiteit. Die 21

40 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) Senaat moet n vaste Sosiale Impak-komitee van die Senaat [SIK(S)] vestig. Die reëls van die SIK(S) stipuleer die samestelling en mandaat van die SIK(S). Die SIK(S) beheer en bestuur die strategiese operasionalisering van SI en is verteenwoordigend van fakulteite, studentestrukture en relevante steunafdelings Toesig en beheer op fakulteitsvlak a. Dekane van fakulteite is daarvoor verantwoordelik om te verseker dat SI-aksies trou bly aan die bepalings van die Plan. b. Die Plan verskaf die mandaat vir die vestiging van n fakulteitskomitee om die strategie, doelstellings, waardes en implementering van SI in die fakulteit te beheer en bestuur volgens hierdie Plan. c. Fakulteite identifiseer fokusterreine in hul deskundigheidsveld waar hulle die maksimum impak in die samelewing in spesifieke domeine sal hê. d. SI is ingesluit by die waardebepaling van personeel soos deur elke fakulteit bepaal en hul bydrae tot die suksesvolle implementering van hierdie Plan se opdrag. Samewerking tussen departemente in n fakulteit en oor fakulteitsgrense heen word gefasiliteer deur die fakulteitskomitee verantwoordelik vir SI. e. Fiskale hulpbronne vir SI word deur die dekaan bestuur en versprei in samewerking met die SI-komitee, wat besluit watter strategiese inisiatiewe om finansieel te ondersteun. f. Fakulteite maak voorsiening vir konsultasie met samelewingsvennote binne hul eie bestuursraamwerke deur strukture soos adviesrade. g. Etiese navrae wat nie op fakulteitsvlak opgelos kan word nie moet na die hoof van die Afdeling vir Sosiale Impak (ASI) verwys word Toesig en beheer op studentevlak a. Studente neem deur kurrikulêre en kokurrikulêre aktiwiteite aan SI deel. b. Kurrikulêre sosiale impak vind deur verbonde leer- en onderrigaktiwiteite plaas wat kredietdraend en deel van die kurrikulum is. Hierdie aktiwiteite word deur fakulteitstrukture, die institusionele programadvieskomitee en met ondersteuning deur-verteenwoordigers in elke fakulteit beheer en bestuur. c. Kokurrikulêre en vrywilligersaktiwiteite word beheer en bestuur deur n vennootskap tussen die Studenteraad (SR) en die ASI. Die SR is die hoogste liggaam van studenteverteenwoordiging aan die Universiteit. d. Die studenteorganisasies is verantwoordelik vir die bestuur van hul eie SIinisiatiewe volgens die SISP-raamwerk met steun en leiding van die Eenstopdiens van die ASI Toesig en beheer in Professionele Administratiewe Steundiens (PASD) a. PASD-lynbestuurders is verantwoordelik om te verseker dat SI-aksies die bepalings van die SISP nakom. PASD verskaf aktiveringsteun aan fakulteite en studente om SI te verbeter. 22

41 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) b. PASD-afdelings maak in hul eie bestuursraamwerke voorsiening dat personeel by SI-aktiwiteite betrokke raak waar oordrag van vaardighede en professionele en versweë kundigheid tot sosiale verandering kan lei. c. PASD is strategies geposisioneer om sosiale entrepreneurskap te verbeter en mediums van sistemiese sosiale impak in hul deskundigheidsveld mag raak. 13. Bestuur van Sosiale Impak 13.1 Viserektor (Sosiale Impak, Transformasie en Personeel) SI val in die verantwoordelikheidsentrum van die Viserektor: Sosiale Impak, Transformasie en Personeel (VR: SITP), wat institusionele verantwoordelikheid vir SI aanvaar. Hierdie plasing verseker noue samewerking tussen die Rektor se bestuurspan (RBS), wat topbestuur insluit wat vir die kernfunksies leer en onderrig en navorsing en innovasie verantwoordelik is Senior Direkteur: Sosiale Impak en Transformasie (SD: SIT) Die senior Direkteur: Sosiale Impak en Transformasie, wat onder andere die operasionele funksies van die Afdeling vir Sosiale Impak (ASI) bestuur, adviseer die VR:SITP en rapporteer aan hom. Die ASI bevorder die imperatief van SI oor die instelling heen deur die skep van n bevorderlike omgewing om samelewingsinteraksie te verbeter en impak te fasiliteer. Die Afdeling funksioneer as die primêre intreepunt van die US se SI en fasiliteer, ondersteun en aktiveer US-fakulteite en PASD om inisiatiewe te ontwikkel na programme oor die kernfunksies, vrywilligersaktiwiteite en spesiale projekte van die US. Die ASI tree as makelaar op en handhaaf verhoudinge wat groei tot volhoubare institusionele vennootskappe met n groot verskeidenheid belanghebbers in die burgerlike samelewing, besigheid en regering Strategieë en aktiwiteite vir Sosiale Impak Die strategieë wat voortvloei uit die belyning met die IVS is soos volg: (Strategie 1-4 is daarop gerig om SI te aktiveer deur die kernfunksies en vrywilligersdiens. Strategie 5-8 is dwars gerig en sal die eerste vier strategieë versterk.) Strategie 1: Institusionalisering van verbonde akademieskap Strategie 2: Fasiliteer vrywilligergeleenthede vir alle belanghebbers Strategie 3: Verbreed toegang, verhoog deelname en skep ontwikkelingsgeleenthede vir voorheen uitgesluite gemeenskappe deur te fokus op die verlore generasie tussen skool en tersiêre onderrig. Strategie 4: Vestig en versterk die impak van landelike platforms, veeldoelige sentra en verseker die volhoubaarheid en impak van gespesialiseerde programme. 23

42 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) Strategie 5: Vestig, handhaaf en koester doelbewuste vennootskappe met geselekteerde vennote in n viervoudige heliks-paradigma. Strategie 6: Vestig n Sosiale Impak-platform (SIP) saam met die vorming van oorkoepelende tematiese programbestuur. Strategie 7: Formuleer en handhaaf strategiese plan, strukture en hulpbronne om die volhoubaarheid van SI te verseker. Strategie 8: Moedig sosiale innovering en entrepreneurskap aan. Die strategieë vorm deel van die sakeplan van die ASI op n rollende jaarlikse grondslag. Die ASI het elkeen van hierdie strategieë met prioriteite, doelstellings, aktiwiteite en tydraamwerke uitgepak in sy strategiese plan en jaarlikse sakeplan. Fakulteite en PASDomgewings kan hul beplanning vir SI aan hierdie strategieë koppel. Die ASI is die eerste toegangspunt tot die Universiteit vir n verskeidenheid belanghebbers, naamlik die burgerlike samelewing, besigheid, regering en hoër onderwys. Verteenwoordigers van die burgerlike samelewing beskou die Universiteit as n hulpbron waaruit hulle kan voordeel trek, terwyl die ander drie belanghebbergroepe meestal geleenthede soek om vennootskappe te vorm en voordeel te trek uit die kennisekologie waartoe die Universiteit n groot bydraer is. Die ASI speel n groot rol as makelaar in hierdie verhoudinge tussen belanghebbers sowel as Universiteit-samelewingsbelanghebbervennootskappe Die DSI s se funksies is: a. Kapasiteitsbou vir interaksie en samewerking binne die Universiteit (vir akademici, studente en professionele akademiese steundienspersoneel) en met eksterne vennote; b. Bied ondersteuning aan fakulteit SI-komitees en adviseer dekane oor SI-verwante sake in die fakulteit; c. Verskaf administratiewe steun aan die SIK(S); d. Identifiseer geskikte en geloofwaardige vennote en beding samewerkende inisiatiewe, programme en navorsingsgeleenthede vir personeel en studente; e. Ontwikkel verhoudinge met die burgerlike samelewing, bedryf, plaaslike, provinsiale en nasionale regering en fasiliteer memoranda van ooreenkoms tussen hulle en die Universiteit; f. Handhaaf en koester verhoudinge vir wedersydse voordeel (bou van sosiale en verhoudingskapitaal); g. Ondersteun en adviseer die VR:SITP oor Planhersiening en -ontwikkeling; h. Voorsien en onderhou n moniterings- en evaluering SI-platform; i. Bevorder en profileer SI-aktiwiteite in en buite die instelling. 24

43 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) 13.5 Interne skakelings van die Afdeling vir Sosiale Impak Die huidige goeie werksverhouding tussen die ASI en die volgende US-entiteite moet gehandhaaf en gekoester word: a. Fakulteite: n Toegewyde ASI-verteenwoordiger werk nou en voortdurend saam met elke fakulteit ten opsigte van die institusionalisering van SI deur die kernfunksies en ondersteun die fakulteit-si-komitees. Fakulteit word verteenwoordig in die Sosiale Impak-komitee (Senaat). b. Afdeling Navorsingsontwikkeling: Veral ten opsigte van die bevordering en sigbaarheid van verbonde en gemeenskapsgebaseerde navorsing. c. Afdeling vir Leer- en Onderrigbevordering: Veral ten opsigte van verbonde leer en onderrig (bv. diensleer en werkgeïntegreerde leer). d. Studentesake: Veral ten opsigte van studentevrywilligerswerk en leierskapsontwikkeling. e. Afdeling Menslike Hulpbronne: Veral ten opsigte van personeel-vrywilligerswerk as n komponent van die US-personeel se Welwees-inisiatief. f. Afdeling vir Voornemende Studente en SUNCEP: Veral ten opsigte van skoolontwikkelingsprogramme en werwing, sowel as die aanbieding van die Skoleinteraksieforum as institusionele koördineringsmeganisme. g. Ontwikkeling en Alumniverhoudinge: Veral ten opsigte van die identifisering van relevante SI-projekte vir befondsing, sowel as alumni-vrywilligersdiens en befondsing. h. Informasietegnologie, Afdeling Menslike Hulpbronne en Institusionele Navorsing & Beplanning omgewings: Veral ten opsigte van die SI-Platvorm. i. Korporatiewe Kommunikasie: Veral ten opsigte van profilering en beklemtoning van die US se SI-inisiatiewe. j. Finansies ten opsigte van die ontwikkeling van n volhoubare finansiële plan vir Sosiale Impak. k. InnovUS: Veral ten opsigte van sosiale innovering en deel van kennis oor kortkursusse. l. Transformasiekantoor: Veral ten opsigte van die koppeling van institusionele transformasie-inisiatiewe met breër, verwante gemeenskapsinisiatiewe. m. Maties Sport. n. Woordfees en ander verwante kuns en kultuur entiteite. 25

44 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) 14. Evaluering and beoordeling van Sosiale Impak 14.1 Die vestiging en uitrol van n Sosiale Impak-platform (SIP) word beplan, wat n datapakhuis behels wat gebaseer is op die science shop 13 -model waar belanghebbers met mekaar skakel. Die insetfunksie maak voorsiening vir die plasing van geleenthede terwyl die datanavraag voorsiening maak vir die opneem van geleenthede. Belanghebbers kan hul besonderhede invul en geleenthede aan ander bied om deel te neem aan hul inisiatiewe, terwyl ander die aanbod mag aanvaar en deelneem. Interne sowel as eksterne belanghebbers van die US het herhaaldelik die behoefte aan so n stelsel verwoord waar belanghebbers met mekaar op n elektroniese skakelingsvlak-platform kan kommunikeer Deur die gesamentlike behoeftes in aanmerking te neem, sal die SI-platform n kollektiewe instrument wees wat dan vir sake-analise, verslaggewing, monitering en evaluering, publikasies, ens. gebruik kan word Daar word verwag dat tematiese programme van enkel- en groepinisiatiewe wat deur die platform gekanaliseer word, sal voortvloei. Die ASI sal die samewerking van die tematiese programme fasiliteer en koördineer Monitering vind plaas deur die registrasie van inisiatiewe van een of meer persone wat op die platform geplaas is en wat n evalueringsmeganisme met bewysgebaseerde indikatore van sistemiese impak insluit SI-inisiatiewe word geëvalueer volgens die kriteria soos in die Plan gestel. Aangesien samewerking n sleutelkenmerk is, word verwag dat fakulteite SI-programme sal ontwikkel van die inisiatiewe wat voortkom en gebaseer is op die kundigheid van departemente (Kyk par.3). Multidissiplinêre tematiese programme mag oor fakulteite heen ontwikkel, wat pas by n besondere sfeer in die samelewing Alle SI-inisiatiewe en programme onder die beskerming van die Universiteit moet op die SIP geregistreer wees om gehalte en etiese bestuur te verseker Die bydraes van individuele personeellede tot SI-programme behoort deel te vorm van hul prestasie-aanwysers, wat deur elke fakulteit se riglyne bestuur word Die SIP sluit n goedkeuringsproses in wat verpligtend vir alle SI-inisiatiewe is. Dit bestaan uit drie stappe: 13 Science Shops is nie winkels in die tradisionele sin van die woord nie. Hulle is klein entiteite wat wetenskaplike navorsing in n groot verskeidenheid dissiplines uitvoer gewoonlik kosteloos en ten behoewe van burgers en die plaaslike burgerlike samelewing. Die feit dat science shops reageer op die burgerlike samelewing se behoeftes aan deskundigheid en kennis is n sleutelelement wat hulle van ander kennisoordragmeganismes onderskei. (Kyk ) 26

45 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) a. Die Afdeling vir Sosiale Impak keur die inisiatief goed ten opsigte van volledigheid van inligting. b. Die departementshoof keur die inisiatief goed ten opsigte van samewerking, geldigheid en relevansie in die departement en die inligting wat in die rekord vervat is. c. Die dekaan van die fakulteit keur die inisiatief goed ten opsigte van samewerking, geldigheid en relevansie in die fakulteit en die inligting in die inisiatief-rekord vervat n Prestasie-aanwyser vir SI moet ontwikkel word. Daar word voorgestel dat die logiese model vir evaluering aangepas en ontwikkel word in n afdeling van evaluering wat die prestasie-aanwyser sal bereken. Figuur: Logiese model van evaluering Insette Aktiwiteite Uitsette Uitkomste Impakte Wat gaan in, hulpbronne Wat gebeur, program implementering Spesifieke onmiddellike en telbare produkte van die program Voordele van die program soos geïdentifiseer in die program doelstellings Volhoubare, beduidende verandering in die breër omgewing buite die onmiddellike grense Elke inisiatief wat op die SIP geregistreer is behoort die insette, verwagte uitsette en uitkomste in te sluit. Aktiwiteite en praktyke sal aandui hoe die inisiatief geïmplementeer is of geïmplementeer sal word. Die eerste vlak van evaluering sal die belyning met die SI-kriteria en die volhoubare beplanning van die inisiatief, soos hierbo beskryf, wees. Die tweede vlak sal die beoordeling van die doelwitte wees en of dit bereik is. Die instelling op geformaliseerde doelstellings (bv. PSD s) sal op vlak 2 n hoër telling verdien. Die derde vlak van evaluering sal bewysmateriaal en impakte op n sistemiese vlak wees in n besondere sfeer van die samelewing wat op geformaliseerde doelstellings gerig is. Die ontwikkeling van so n aanwyser is in sy ontstaanfase en behoort verder ondersoek te word. 15. Finansiële volhoubaarheid van SI Die VR:SITP en die SD:SIT, in samewerking met die RBS, fakulteite en die PASD omgewing aanvaar verantwoordelikheid om die finansiële volhoubaarheid van SI in die instelling te verseker. Vasgelegde SI, wat veranker is in leer en onderrig, navorsing en innovering, behoort by die volhoubaarheidsbeplanning van n akademiese program of n 27

46 Sosiale Impak Strategiese Plan (Goedgekeur 25 November 2016) navorsingsinisiatief ingefaktoreer te word. Die ASI bou en handhaaf verhoudinge met organisasies wat samewerkingsgeleenthede vir die kernfunksies en minstens n deel van die navorsingsbefondsing bied. In die lig van die bogenoemde is dit duidelik dat die finansële volhoubaarheid van SI n prioriteit behoort te wees. Daar word voorgestel dat n finansiële plan vir SI die volgende insluit en voorsiening maak vir: Die vestiging van n SIP Herkanalisering van steun vir vlagskipprojekte aan fakulteite en n jaarlikse begroting vir fakulteite; Uitbreiding van steun vir diensleer en werkgeïntegreerde leermodules; Uitbreiding van steun vir samewerkende, verbonde navorsing-projekte; Om die steun vir kokurrikulêre SI in die hoofstroom te plaas met vrywilligersgeleenthede vir studente sowel as personeel; en n Daadwerklike poging om 3de en 4de geldstroom-befondsing vir tematiese en spesiale samewerkingsprogramme te verkry. 16. Gevolgtrekking Hierdie plan is nie allesomvattend nie en kan as n riglyn dien om die implementering van SI vir die volgende vyf jaar te lei. Meer navorsing en teoriebou behoort veral in Suid-Afrika gedoen te word om hierdie nuwe ondersoekveld op te bou. Gebaseer op hierdie teoriebou, behoort ʼn Sleutelprestasie-aanwysers vir Sosiale Impak gefinaliseer te word. Die begrip sosiale impak in n hoëronderwys-konteks bestaan reeds internasionaal. Dit verskaf n verwysingsraamwerk vir werk in hierdie veld in die toekoms. 28

47 Transformasieplan van die Universiteit Stellenbosch Bestuursopsomming Die Universiteit Stellenbosch (US) se Transformasieplan (TP) is daarop gemik om die deurvoering van die transformasie-vereistes te bevorder wat in die Institusionele Voorneme en Strategie (IVS), die Institusionele Plan (IP) en die sakeplanne van die US-fakulteite en verantwoordelikheidsentrums uiteengesit word. Die TP word gerig deur die US se waardes, naamlik uitnemendheid, medeverantwoordelikheid, empatie, innovering en leierskap in diens van ander. Die oogmerke van die TP is die volgende: Koördineer, fasiliteer en bevorder transformasie as n verankerde, ingebedde, ingeweefde, sistemiese, inklusiewe en geïntegreerde proses en praktyk aan die US. Bewerkstellig sinergie in die institusionele verstaan van n werksdefinisie van transformasie aan die US. Verskaf n historiese en nasionale konteks vir transformasie-werk in hoër onderwys, en hoe dit met nasionale aspirasies belyn is. Lê riglyne, beginsels en parameters vir universiteitwye transformasie-aktiwiteite neer. Stel n raamwerk vir verslagdoening, monitering en evaluering op wat met die IVS belyn is en waarvolgens transformasie-aktiwiteite en -vordering gemeet kan word. Inisieer en rig die ontwikkeling van TP s in die onderskeie US-omgewings. Die TP bevat die volgende werksdefinisie van transformasie: Transformasie aan die US is n bewustelike en gestruktureerde proses van diepgaande verandering in die plekke, mense en programme van die Universiteit by wyse van bewustelike prosesse, praktyke, planne en beleide waarvan die drie hoofoogmerke die volgende is: Eerstens, om voldoening aan die strategiese beginsels van die IVS te bevorder, naamlik uitnemendheid deur diversiteit; toegang met sukses; inklusiwiteit en mede-eienaarskap; toekomsgerigtheid en innovering; en restitusie en geregtigheid. Tweedens, om die verwesenliking van die sewe oorkoepelende strategiese prioriteite soos gestel in die IP te bevorder, naamlik verbreding van toegang, behoud van momentum van uitnemendheid, bevordering van sosiale impak, uitbreiding van internasionalisering, bevordering van sistemiese transformasie, bevordering van sistemiese volhoubaarheid en uitvoering van die kampusvernuwingsprojek. Derdens, om deur middel van die mense, programme en alle aktiwiteite van die US daartoe by te dra dat die samelewing verander en hernuwe word met die oogmerk dat die samelewing die kernwaardes sal weerspieël wat in die Handves van Regte van die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika uiteengesit word, naamlik menswaardigheid; heling van die nasie se wonde; sosiale geregtigheid; vryheid; en gelykheid.

48 2 Transformasie aan die US word as sistemiese transformasie beskou. Dit beteken dat alle dimensies van die universiteitslewe by die proses van transformasie en hernuwing betrek word. Sistemiese transformasie hou ook in dat alle dimensies van die universiteitslewe tot die transformasie van die samelewing sal bydra. Transformasie word dus omskryf as transformasie van die Universiteit én deur die Universiteit. Transformasie aan die US word volgens kwantitatiewe sowel as kwalitatiewe maatstawwe gerig en beoordeel. Hoewel hierdie twee dimensies van transformasie van mekaar te onderskei is, is dit ook onderling afhanklik en met mekaar verweef. Kwantitatiewe transformasie verwys na daardie dimensies van transformasie wat duidelik meetbaar is. Kwalitatiewe transformasie verwys na daardie dimensies van transformasie wat voorveronderstellings, vooroordele, ingesteldhede, gedrag en denkraamwerke behels wat institusionele prosesse en praktyke bepaal. Die TP verdeel transformasie-werk in drie kategorieë, naamlik plekke, mense en programme. Plekke verwys na die Universiteit as n entiteit met verskeie lokusse. Hierdie lokusse is fisiek en eksistensieel, en word verbind met ervarings van insluiting en mede-eienaarskap, gasvryheid en verwelkoming. Mense verwys na almal wat aan die Universiteit verbonde is; dit wil sê, studente, personeel, institusionele vennote, belanghebbendes en rolspelers. Hierdie afdeling van die TP handel oor die diversiteit, transformasievaardighede en welwees van die mense aan die Universiteit. Programme verwys na die transformasie van al die US se programme; dit wil sê, leer en onderrig; navorsing en innovering; sosiale impak; ko-kurrikulêre programme; en programme in die omgewings wat professionele akademiese steundienste lewer. Die volgende strukture is opgestel om die transformasieproses aan die US te rig, te steun, te beoordeel en te moniteer sowel as om op gepaste wyse in te tree: n Vise-Rektor: Transformasie; n Senior Direkteur: Sosiale Impak en Transformasie; n Hoof: Kantoor vir Transformasie; n Kantoor vir Transformasie; n Institusionele Transformasiekomitee wat aan die Rektor se Bestuurspan (RBS) verslag doen; en transformasiekomitees in fakulteite en professionele akademiese steundiensomgewings. Hierdie strukture funksioneer in noue samewerking met verskeie US-strukture.

49 UNIVERSITEIT STELLENBOSCH TRANSFORMASIEPLAN (TP) Maart 2017 Hierdie dokument is deur die Institusionele Transformasiekomitee opgestel. Dit is ná kampuswye beraadslaging deur die Rektor se Bestuurspan gewysig en deur die Senaat goedgekeur. Die Engelse weergawe van die Transformasieplan is die brondokument. Voorgelê deur: Prof Nico Koopman (Viserektor: Sosiale Impak, Transformasie en Personeel) Me Monica du Toit (Hoof: Transformasiekantoor)