FAKULTEIT GEESTESWETENSKAPPE

Transcription

1 FAKULTEIT GEESTESWETENSKAPPE Faculty of Humanities Lefapha la Bomotho Boodskap aan personeel van die Fakulteit Geesteswetenskappe November 2016 Geagte Kollegas Terwyl u besig is met die afsluiting van die jaar en die laaste fase van die eksamens, moet ons ook besin oor en waardering uitspreek vir u voortgesette bydraes. Ondanks die moeilike tye wat ons vanjaar beleef het, het u almal verseker dat ons studente ons topprioriteit bly in ons gesamentlike pogings om hulle veilig en suksesvol oor die akademiese eindstreep te kry. U het die afgelope paar maande besonder hard gewerk en op verskeie maniere ekstra opofferings gemaak om die program van onderrig en leer te voltooi. Met ons voortgesette investering in die soeke na nuwe idees en geleenthede om die uitdagings die hoof te bied, is ek vol vertroue dat dit sal meehelp om ons suksesse te versnel. In hierdie aantekeninge sien u verskeie prestasies van ons kollegas en studente wat by verskeie departemente betrokke is. ANDREW MELLON-TOEKENNING OOR ONGELYKHEDE OM N NUWE FAKULTEITNAVORSINGSTEMA IN TE LUI Ongelykheid is nie bloot n gonswoord van die media nie maar is tans n wesenlike sosiale en menslike werklikheid n eietydse probleem in die globale wêreld. n Eng definisie van die term ( ongelykhede ) wat die ekonomiese en welvaartindeks oorbeklemtoon ten koste van humanistiese konstruksies, plaas n beduidende beperking op die bekamping van ongelykhede. Geregtigheid en Menslikheid: Bekamp wêreld(on)gelykhede, gelei deur die Dekaan, is n vyfjaarprogram ter waarde van VSA$ wat n dwingende saak uitmaak vir die erkenning van menslike beklemtoning in hierdie onderwerp. Die menslike koste van ongelykhede regverdig verdere ondersoek om beter te verstaan hoe ons die probleem van ongelykhede kan bekamp en oplos. Hierdie transdissiplinêre projek sal produktiewe versteurings van goed gevestigde oortuigings oplewer om nuwe, vars en kragtige konseptuele en empiriese werk oor ongelykhede met stewige begronding in die Geesteswetenskappe Bladsy 01

2 en die Kunste te versterk. Die program, wat op navorsingsgedrewe uitsette, nagraadse onderwys en n openbare geesteswetenskappekomponent fokus, sal geïmplementeer word deur kennisgedrewe en kreatiewe ingrypings gekoppel aan werk van graduerende studente (soos uitstallings, musiekuitvoerings, dokumentêre films). Na my mening sal dit help om n beter begrip te ontwikkel van hoe ons n regverdige en meer egalitariese samelewing teweeg kan bring. Bo en behalwe baanbrekersnavorsing sal hierdie program oor vyf jaar 24 honneurs-, 16 meesters- en 5 doktorale studente oplewer, asook studiebeurse vir drie nadoktorale genote. INTERNASIONALE KONFERENSIE OOR AFRIKA-LETTERKUNDE BY DIE UNIVERSITEIT VAN PRETORIA GEHOU Verskeie hoëprofielskrywers het deelgeneem aan n internasionale letterkundekonferensie by die Universiteit van Pretoria wat op 5 en 6 Oktober 2016 gehou is. Die konferensie, getitel African and Diasporan African Literature: Imaginings, Modernities and Visions, is aangebied Breyten Breytenbach deur die Tydskrif vir Letterkunde en die Suidelike Moderniteite-projek van die Fakulteit Geesteswetenskappe. Die konferensie het gefokus op n kritiese besinning oor die verskillende reise wat Afrika-skrywers en kultuurpraktisyns op die vasteland en in die Diaspora onderneem het, en die maniere hoe hulle hul toekoms verbeel (dalk ook herverbeel). Die wêreldbekende Afrikaanse skrywer Breyten Breytenbach het die konferensie geopen en gepraat oor die onderwerp Modernities and our Inner Africas. Véronique Tadjo, n skrywer van die Ivoorkus wat tans in Londen woon, is bekend vir haar hoog aangeskrewe boek The Shadow of Imana, n kroniek van haar reise in Rwanda na die volksmoord van Haar roman Reine Pokou (Koningin Pokou) het in 2005 die gesogte Grand Prix Littéraire d Afrique Noire gewen. Die konferensie het ook die 80-jarige bestaan van die ISI-geïndekseerde letterkundejoernaal Tydskrif vir Letterkunde gevier, waar n spesiale tema-uitgawe oor die werk van Thomas Mofolo uitgegee is. Die joernaal se huidige redakteurs is prof Hein Willemse en dr Jacomien van Niekerk van die Departement Afrikaans. Besoek gerus die webwerf van hierdie joernaal om die interessante kwessies te sien wat reeds gepubliseer is. UP CAMERATA SE CD-BEKENDSTELLING Op Woensdag 23 November 2016 het die Universiteit van Pretoria (Tuks) Camerata sy jongste album, Love and War, bekend gestel n projek wat twee jaar geneem het. Die CD bevat 15 snitte van koormusiek uit die 21ste eeu wat kulture en tale van dwarsoor die wêreld verteenwoordig. Eric Whitacre se Lux Nova versinnebeeld vandag se gewyde koormusiek, en klassieke stukke soos What a Wonderful World bly tydloos. Die album wissel van gewyde tot gospelmusiek, Afrika tot populêr werklik iets vir almal om te geniet. Bladsy 02

3 Die idee om n album oor die tema Love and War te maak, is gebore uit die wêreldwye onstuimigheid en die reaksies van burgers om dit reg te stel. Die voortdurende aanvalle deur ekstremistegroepe, die genadelose uitwissing van mense in oorloggeteisterde lande, die toename in armoede wêreldwyd, die negatiewe gevolge van aardverwarming, en die marginalisering en viktimisering van minderheidsgroepe is almal in die een of ander soort oorlog. Hier te lande ondervind ons n ekonomie wat verswak, politieke onsekerheid, toenemende werkloosheid, bandelose korrupsie en n groter wordende rassekloof. Sulke oproerigheid en neerslagtigheid kan net met liefde reggestel word. Die album herinner ons: ongeag hoe sleg dinge lyk, daar is altyd lig selfs in die donkerste oomblikke van ons lewe. Dit lyk dalk of die wêreld ongebalanseerd is, maar dit is net n persepsie. Glo in die son, selfs al skyn die son nie. Glo in liefde, selfs wanneer jy dit nie voel nie. Die CD is van Pamela Oosthuizen verkrygbaar en kan per e-pos bestel word: pamela.oosthuizen@up.ac.za of per telefoon: Die album is ook op itunes beskikbaar. Die UP Camerata-geleentheid op die 23ste was ook n fondsinsameling vir die groep se reis om in 2017 aan die Wêreldkoorspele deel te neem. Kyk hulle promosievideo vir die konferensie volgende jaar in Spanje onder die banier Colours of Peace NUWE PUBLIKASIE VIR SENTRUM VIR SEKSUALITEITE, VIGS EN GENDER Die Sentrum vir Seksualiteite, Vigs en Gender het onlangs n navorsingsverslag gepubliseer: Integrating HIV and AIDS into the curriculum at the University of Pretoria. Prof Anton Ströh, Viserektor: Institusionele Beplanning en uittredende Voorsitter: Tuks AIDS Reference Group (TARG), het in sy voorwoord gesê: Die navorsing vervat in hierdie verslag weerspieël die Universiteit van Pretoria se geskiedenis van betrokkenheid by MIV en vigs as deel van akademiese en buitekurrikulêre programme. Daar was baie rolspelers in hierdie werk, insluitende die Sentrum vir die Studie van Vigs, nou die Sentrum vir Seksualiteite, Vigs en Gender. Een van die grondbeginsels van die Sentrum vir die Studie van Vigs was om te sien hoe MIV en vigs die beste hanteer kan word as deel van die akademiese program. Die onlangse naamverandering is deels bedoel as weerspieëling van die veranderende maniere hoe MIV en vigs in al die fakulteite gesien, nagevors en onderrig word. Die verslag gebruik verskeie hoofsaaklik kwalitatiewe metodes om n verskeidenheid benaderings te dokumenteer, van die laat 1990 s tot die hede. Die kern van die verslag is n aantal gevallestudies wat insae bied in die motivering vir, en prosesse betrokke by, die integrering van MIV en vigs in spesifieke modules en verskeie akademiese programme. Die skakel na die publikasie: Bladsy 03

4 DR REFILWE RAMAGOSHI BY DIE CHINA-HEBEI EN SUID-AFRIKA- PASMAAKSIMPOSIUM VAN TALENT EN KAPASITEIT-PROJEK Dr Refilwe Ramagoshi van die Departement Afrikatale het Die Suid Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns (SAAWK) verteenwoordig in die samesprekings tussen China Hebei-provinsie in Shijiazhoengstad en Suid-Afrika. Die simposium om talente en projekte van Suid-Afrika by dié van China in Shijiazhoeng te pas, is gereël deur die SAAWK en prof Chen en Venessa Chi van die Overseas Organisation of China State Administration of Foreign Experts Affairs: Gold Yard International Exchange Service, wat in Johannesburg gebaseer is. Mnr Jiang Deguo, die visegoewerneur van die Volksregering van die Hebei-provinsie, en dr Refilwe Ramagoshi het op Hebei-televisie verskyn en die beoogde samewerking tussen die twee lande bespreek. Die doel van die simposium is om China te voorsien van kenners uit Suid-Afrika op die verskillende gebiede soos die wetenskap, wiskunde, fisiese wetenskap, Engels, kunste, landbou en mynbou. Verskeie instellings, organisasies, maatskappye en sakeondernemings uit Suid-Afrika het die driedaagse samesprekings bygewoon wat gemik was op die ekonomiese ontwikkelingsinisiatiewe in al drie lande, naamlik China, Suid-Afrika en Mosambiek. Mnr Jiang, Visegoewerneur van die Volksregering van die Hebei-provinsie, en dr Refilwe Ramagoshi PROF HEIN WILLEMSE LEWER NP VAN WYK LOUW-GEDENKLESING Prof Hein Willemse van die Departement Afrikaans het op Donderdag 8 September die jaarlikse NP van Wyk Louw-gedenklesing by die Universiteit van Johannesburg gelewer. NP van Wyk Louw ( ) was n prominente digter, dramaturg en Hein Willemse akademikus wat deur baie as n invloedryke figuur in die Afrikaanse letterkundige tradisie beskou word. Prof Willemse het navorsing gedoen oor hoe nog n skrywer, Adam Small ( ), Louw gesien het. Hy het Small se bewondering vir Louw se werk as uitgangspunt geïdentifiseer en gefokus op die manier hoe Small Louw se werk in Engels vertaal het spesifiek hoe Small probeer het om selektiewe aspekte van Louw se invloedryke gedagtes aan n groter gehoor bekend te stel. Bladsy 04

5 DR SONJA CRUYWAGEN VOLTOOI HAAR DOKTORAAT Geluk aan dr Sonja Cruywagen, Dosent in die Departement Musiek, met haar PhD aan die Noordwes-Universiteit. In haar proefskrif, Blending with purpose: a multimodal model for Music Education, ondersoek sy onderrig- en leerervarings in Musiekopvoeding met aanlyn tegnologieë. Picciano se model en die relevansie daarvan vir Musiekopvoeding was die grondslag vir hierdie navorsing. Die lewering van taalinhoud, sosiale en emosionele steun, studentesamewerking, sintetisering en assessering van leer, samewerking en besinning as pedagogiese strategie het tot n waardevolle bydrae vir musiekopvoeders gelei. Hibriede onderrig en leer in Musiekopvoeding op tersiêre vlak open n nuwe benadering tot die konstruering van musikale begrip wat deur verskeie Sonja Cruywagen (middel) en haar studieleiers musiekbelewenisse gevorm word. Haar promotor was dr HM Potgieter, Noordwes- Universiteit. DR SPONONO KATJIE MAHLANGU ONTVANG HAAR PHD Dr Sponono Katjie Mahlangu Sponono, Hoof van die isindebele-woordeboekeenheid in die Departement Afrikatale, het haar PhD tydens die Lentepromosieplegtigheid in 2016 ontvang. Dr Mahlangu het uitgebreide onderrigondervinding in een van die Nguni-tale, naamlik isindebele, vandaar die keuse van haar onderwerp. In haar proefskrif het sy navorsing gedoen oor The growth and development of isindebele Orthography and Spelling from 1921 to Sy het ondersoek ingestel na die historiese ontwikkeling van isindebele-ortografie in die preformele en formele tydperke. In haar studie het sy gekyk na die formulering van Sponono Mahlangu die reëls wat deur verskeie isindebele-ortografiepublikasies bepaal is. Die studie dra by tot n beter begrip van ortografiese reëls en hoe dit in Afrikatale geformuleer moet word. DRAMADOSENT ONTVANG STANDARD BANK OVATION-TOEKENNING n Dramadosent, Bailey Snyman, het n Standard Bank Ovation-toekenning ontvang vir sy danswerk BURN, gechoreografeer op Liquid Fusion Productions op vanjaar se Nasionale Kunstefees in Grahamstad. BURN se première was vroeër in 2016 in Ysland, en dit is ook in Griekeland en Noorweë opgevoer. Die produksie is gekies om in Julie op die WITS 969 Festival opgevoer te word en sal ook in Oktober 2016 by die WITS Bailey Snyman teaters opgevoer word. Bladsy 05

6 LEWE DIE TAAL WAT JY LEER n Dosent in Frans, Willemien Rust, se samewerkende projek Philomène& is in 2016 gekies om saam met 52 ander spanne wêreldwyd aan n internasionale Franstalige projek deel te neem: Saam met die tweede- en derdejaar-fransstudente het hulle n kort dokumentêr gemaak wat die hele belewenis saamvat. Voorts het hulle n kortverhaal in Frans geskryf, met n sterk Suid-Afrikaanse geur, wat in n animasie omgeskakel Willemien Rust (links) en studente is. n Oorspronklike klankbaan is ook gemaak. Hierdie video s sal op die DVD van die Franse organisasie in Lyon vrygestel word, en DVD s sal internasionaal versprei word. Die DVD-bekendstelling is in November 2016 in Madagaskar. UP SE SOSIOLOGIEDEPARTEMENTSHOOF VERKIES TOT VISEPRESIDENT VAN INTERNASIONALE NAVORSINGSKOMITEE Op die onlangse forum van die Internasionale Sosiologievereniging in Wene, Oostenryk, is professor Debby Bonnin van die Departement Sosiologie in die Fakulteit Geesteswetenskappe verkies tot Visepresident van die Navorsingskomitee oor Sosiologie van Professionele Groepe. Debby Bonnin PROF ANNELIESE GOSLIN LEWER GELEENTHEIDSREDE OP INTERNASIONALE KONFERENSIE Professor Anneliese Goslin van die Departement Sport en Vryetydstudies is genooi as geleentheidspreker op die International Convention on Science, Education and Medicine in Sport (ICSEMIS) se 2016-konferensie wat van 31 Augustus tot 4 September 2016 in Santos, Sao Paulo, gehou is. Haar geleentheidsrede getitel Valuing and devaluing diversity in sport: why care? het gekyk na die primêre vraag waarom beleid en besluitnemers in Anneliese Goslin sport op diversiteit moet fokus. Bladsy 06

7 DR ALECIA SAMUELS ONTVANG HELTASA TAU-STUDIEBEURS Dr Alecia Samuels van die Sentrum vir Aanvullende en Alternatiewe Kommunikasie (SAAK) aan die Universiteit van Pretoria het onlangs die HELTASA TAU-studiebeurs vir ontvang. Die HELTASA (Higher Education Learning and Teaching Association of Southern Africa) TAU (Teaching Advancement at University)-studiebeursprogram is n program vir ervare akademici wat vir hul onderriguitnemendheid vereer is en wat Alecia Samuels hul kennis oor onderrig en leer in n ondersteunende en kollegiale omgewing wil uitbrei. ME ROBYN WHITE GEKIES AS GENOOT VIR TYRLP Me Robyn White, Dosent in die Sentrum vir Aanvullende en Alternatiewe Kommunikasie (SAAK), is gekies as n genoot vir die TYRLP (Tuks Young Research Leader Programme). Robyn White A STAR DANCED, AND UNDER THAT WAS I BORN Me Kirsten Dey, n assistentdosent in die Departement Engels, het onlangs n Anton Rupert-beurs vir haar MA-studie ontvang. Me Dey het n BA met Engels en Sielkunde as hoofvakke aan die Universiteit van Pretoria behaal en was in 2014 die ontvanger van die Visekanselier en Rektor se Medalje vir die Geesteswetenskappe. Sy het toe n Honneursgraad in Engels met onderskeiding behaal en die prys vir die beste Kirsten Dey miniverhandeling in haar jaar ontvang. Sy werk tans onder leiding van mnr Patrick Lenahan aan n verhandeling waarin sy die gebruik van Petrarkaanse temas in geselekteerde dramas van Shakespeare verken. ZELDA STROUD MAKES THE NATION PROUD Zelda Stroud, n meestersgraadstudent in die Departement Visuele Kunste aan die Universiteit van Pretoria, het vier lewensgroot bronsbeeldhouwerke van ikoniese Suid- Afrikaanse vroue vir die Lewende Erfenismonument vir Vroue in Pretoria gemaak. Zelda Stroud met die WLHM beelde (foto: Sarah Haines) Bladsy 07

8 Vir die volle storie: ATTERBURY NASIONALE KLAVIERKOMPETISIE Hierdie glansryke kompetisie is in 2011 begin deur Claudine van Breda, een van Pretoria se voorste klavieronderwysers. Pianiste vanaf n baie vroeë ouderdom word n geleentheid gebied om n uiteenlopende repertoire oor vier rondes uit te voer en vir drie kategoriepryse en drie algehele pryse mee te ding. Die kompetisie vind in die Atterburyteater plaas en het n totale prysgeld van nagenoeg R Die wenners vir 2016 is: 1ste prys Swunthat Oo 2de prys Cindy Ju 3de prys Louis Nel Vanjaar se wenners van die eerste en die tweede prys is leerlinge van prof Joseph Stanford en dr Tessa Rhoodie. Drie van die afgelope vyf jaar se wenners van die eerste prys is tans Musiekstudente aan UP. Laastens, ons het so baie dinge wat ons trots maak dat daar te veel is om in n brief reg daaraan te laat geskied. Dit lyk dalk of ek net toekennings en prestasies van akademiese aard uitgelig het, maar ons bly terdeë bewus van ons steunpersoneel wat al ons prestasies soveel meer beduidend maak as gevolg van al hul werk agter die skerms. Ons suksesse is moontlik slegs deur hul rol daarin. Dankie Vasu Reddy Bladsy 08