BRONNELYS. Anfara, V.A. & Mertz, N.T Theoretical frameworks in qualitative research. Adult education quarterly, 59(3):

BRONNELYS Anfara, V.A. & Mertz, N.T. 2006. Theoretical frameworks in qualitative research. Adult education quarterly, 59(3):267-273. Badley, K. & Dee, A. 2010. Biblical ethics for talented and gifted education. Journal of education and Christian belief, 14(2):19-31, Oct. Bailey, K.D. 1994. Methods of social research. New York: McMillan. Benbow, C.P. & Stanley, J.C. 1996. Inequity in equity: how "equity" can lead to inequity for high-potential students. Psychology, public policy, and law, 2(2):249-292, June. Bisland, A. 2004. Developing leadership skills in young gifted students. Gifted child today, 27(1):24-26, Winter. Bogdan, R.C. 2003. Qualitative research for education: an introduction to theory and methods. Boston, Mass.: Allyn & Bacon. Boote, J. & Beile, C. 2005. Scholars before researchers: on the dissertation literature review in research preparation. Education researcher, 34(6):3-15. Botha, P. 2001. Die kwalitatiewe onderhoud as data-insamelingstegniek: sterk en swak punte. Journal of family ecology and consumer sciences, 29:13-19. Bovey, T. 2003. Using environmental strategies to promote social interactions. Champaign, Ill.: Center on the Social and Emotional Foundations for Early Learning. Branche, J., Mullennix, J.W. & Cohn, E.R. 2007. Diversity across the curriculum: a guide for faculty in higher education. San Francisco, Calif.: Anker Publishing. Cassidy, S. 2011. Self-regulated learning in higher education: identifying key component processes. Studies in higher education, 6(38):989-1000. Chan, D.W. 2000. The talent approach: an intergrated model for promoting quality education in Hong Kong. Education journal, 28(1):1-12. 196

Clark, B. 1983. Growing up gifted. Hillside, N.J.: Merrill. 489 p. Clark, B. 2006. International profiles. (In Wallace, B. & Eriksson, G., eds. Diversity in gifted education: international perspectives on global issues. New York: Routledge. p. 287-292.) Clarke, A. 2001. Early identification of gifted students and catering for them in the early stages of kindergarten. Primary educator, 7(1):21-28. Compion, J. 2011. A strategy for a mini-education system to support transformational development in a developing community. Potchefstroom: North- West University. Potchefstroom Campus. (Thesis - PhD.) 189 p. Copenhagen Post Online. 2011. Minister: nurture the gifted kids. http://www.cphpost.dk/ news/education/198-education/51453-minister-nurture-thegifted-kids.html Datum van gebruik: 8 Augustus 2011. Creswell, J.W. 2009. Research design: qualitative, quantitative and mixed method approaches. London: Sage. 260 p. De Villiers, A. 1998. Taalgebruik binne n multidimensionele kurrikulum vir T2/T3- onderrig op tersiêre onderwysvlak. South African journal of linguistics, 16(35):136-151, Sept. De Villiers, J. 2009. Sienings van laerskoolopvoeders en -hoofde van leerders wat begaafd is. Stellenbosch: Universiteit van Stellenbosch. (Verhandeling - MEd. Psig.) 219 p. De Vos, A.S., Strydom, H., Fouché, C.B. & Delport, C.S.L. 2011. Research at grass roots: for the social sciences and human service professions. 4th ed. Pretoria: Van Schaik. 545 p. De Witt, M.W. 2009. The young child in context. Pretoria: Van Schaik. 374 p. Denscombe, M. 2010. Ground rules for social research: guidelines for good practice. 2nd ed. Buckingham: Open University Press. 197

Department of Higher Education and Training kyk South Africa. Department of Higher Education and Training. Design-Based Research Collective. 2003. Design-based research: an emerging paradigm for educational inquiry. Educational researcher, 32(1):5-8, Jan. Du Plessis, S.J.P. 2001. Handboek vir dosente. Potchefstroom: Potchefstroomse Universiteit vir CHO. Akademiese Steundienste. 21 p. Eby, J.W. & Smutny, J.F. 1990. A thoughtful overview of gifted education. New York: Longman. 231 p. Eisner, E.W. 1998. The enlightened eye: quality enquiry and the enhancement of educational practice. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice Hall. Engelbrecht, P., Green, L., Naicker, S. & Engelbrecht, L. 1999. Inclusive education in action in South Africa. Pretoria: Van Schaik. 195 p. Feldhusen, J.F. 1998. Programs for the gifted few or talent development for the many? Phi Delta Kappan, 79(10):735-738, June. Fink, A. 2009. Conducting research literature reviews: from the internet to paper. 3rd ed. Los Angeles, Calif.: Sage. Fouché, C.B. & Schurink, W. 2011. Qualitative research designs. (In De Vos, A.S., Strydom, H., Fouché, C.B. & Delport, C.S.L. Research at grass roots: for the social sciences and human service professions. 4th ed. Pretoria: Van Schaik. p. 307-327.) Gagné, R.M. 1972. Domains of learning. Interchange, 3(1):1-8. Gardner, H. 2009. Multiple intelligences. http://howardgardner.com Datum van gebruik: 20 Augustus 2012. Gauteng. Department of Education. 2012. Gauteng Department of Education addresses trends emerging from census. http://www.info.gov.za/speech/dynamic Action?pageid=461 &sid=32043&tid=89653 Datum van gebruik: 27 Desember 2012. 198

George, D. 1995. Gifted education: identification and provision. London: David Fulton. 100 p. Gokdag, M. 2010. Ontario government grants for gifted children. http://www.ehow.com/list_7418491_ontario-government-grants-gifted-children. html Datum van gebruik: 24 Junie 2011. Gordhan, P. 2011. 2011 South African budget speech. http://www.treasury.gov.za Datum van gebruik: 21 Mei 2011. Gordhan, P. 2012. 2012 South African budget speech. http://www.treasury.gov.za. Datum van gebruik: 21 Mei 2011. Griffin, A. & May, V. 2012. Narrative analysis and interpretative phenomenological analysis. (In Seale, C., ed, Researching society and culture. 3rd ed. Thousand Oaks, Calif.: Sage. p. 441-458.) Haasbroek, J.B. 1986. Onderwys vir begaafde leerlinge. Pretoria: Express Kopie. 734 p. Haensly, P.A. 2001. Gifted teachers/teachers of gifted learners. Roeper review, 23(4):189. Hall, K. 2010. Children count: urban-rural distribution. http://childrencount.ci. org.za Datum van gebruik: 3 Januarie 2013. Han, K.S. 2007. The possibilities and limitations of gifted education in Korea: a look at the ISEP Science-Gifted Education Center. Asia Pacific education review, 8(3):450-463. Hargrove, K. 2010. If I had only known. Gifted child today, 33(1):14-15. Haslam-Odoardi, R. 2010. Gifted readers and libraries: a natural fit. Teacher librarian, 37(3):32-36, Feb. HAT (Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal). 2000. Midrand: Perskor. 1387 p. 199

Hatry, H.P. 1978. The status of productivity measurement in the public sector. Oxford: Blackwell Publishing. Heller, K.A., Mönks, F.J., Sternberg, R.J. & Subotnik, R.F. 2000. International handbook of giftedness and talent. 2nd ed. Oxford: Elsevier Science. 934 p. Henderson, L. 2007. Multi-level selected classes for gifted students. International education journal, 8(2):60-67. Henning, E. 2004. Finding your way in qualitative reseach. Pretoria: Van Schaik. Higgs, P. & Smith, S. 2006. Rethinking truth. 2nd ed. Cape Town: Juta. Hong Kong Academy for Gifted Education. 2008. Background to gifted education in Hong Kong. http://ge.hkage.org.hk/en/about-us/background Datum van gebruik: 25 Junie 2011. Hoxby, C.M. 2004. Productivity in education: the quintessential upstream industry. Southern economic journal, 71(2):208-231, Oct. Ivankova, N.V., Creswell, J.W. & Clark, V.L.P. 2010. Foundations and approaches to mixed methods research. (In Maree, K., ed. First steps in research. Pretoria: Van Schaik. p. 256-284.) Jolly, J.L. & Bruno, J. 2010. Paul A. Witty: a friend of gifted children. Gifted child today, 33(4):14-17. Karnes, F.A. & Bean, S.M. 2009. Methods and materials for teaching the gifted. 3rd ed. Wasco, Tex.: Prufrock Press. 35 p. King s School. 2013. Intermediate phase information booklet. http://www.kswr.org.za/files/ InformationBooklets/Information%20booklet%20Inter mediate%20phase.pdf Datum van gebruik: 14 November 2013. Kokot, P. 2011. Radford House: the school of thought. http://www.radfordhouse.co.za/index.php?option=comcontent&view=frontpage&ite mid=1 Datum van gebruik: 9 Augustus 2011. 200

Kokot, S.J. 1992. Understanding giftedness: a South African perspective. Durban: Butterworths. 258 p. Kokot, S.J. 2005. Addressing giftedness. (In Landsberg, E., Krüger, D. & Nel, N., eds. Addressing barriers to learning: a South African perspective. Pretoria: Van Schaik. p. 469-484.) Kramarski, B. & Michalsky, T. 2009. Investigating preservice teachers professional growth in self-regulated learning environments. Journal of educational psychology, 101(1):161-175. Krüger, R.A. 1980. Beginsels en kriteria vir kurrikulumontwerp. Pretoria: HAUM. Lategan, L.O.K. 2007. n Voorgestelde raamwerk vir die literatuurstudie as kwalitatiewe navorsingsmetodologiese tegniek: n literatuurstudie oor genadedood as voorbeeld uit die teologiese etiek. Prof. L.O.K. Lategan, Dekaan: Navorsing en Ontwikkeling, Sentrale Universiteit vir Tegnologie, Vrystaat: Llategan@cut.ac.za Datum van gebruik: 12 Maart 2011. Leedy, P.D. 2001. Practical research planning amd design. Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall. Leedy, P.D. & Ormrod, J.E. 2005. Practical research: planning and design. 8th ed. Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall. London Economics. 2005. The returns to various types of investment in education and training. London: European Commission. 126 p. Maree, B., red. 2001. Metodologiese verantwoording, prosedures en tegnieke. http://upetd.up.ac.za/thesis/available/etd10052007123924/unrestricted/03chapter3.pdf Datum van gebruik: 13 September 2009. Maree, K. 2010. First steps in research. Pretoria: Van Schaik. 336 p. Masud, J. 2009. Education for the gifted children in Korea. http://masudja mali.blogspot.com/2009/10/education-for-gifted-children-in-korea.html Datum van gebruik: 18 Junie 2011. 201

Mentz, E. 2011. n Sosiaal-konstruktiwistiese benadering tot die aanleer van programmeringsvaardighede: implikasies vir die praktyk. Potchefstroom: Noordwes-Universiteit. (Wetenskaplike bydraes, Reeks H: Intreerede nr. 241.) Mercer Island School District. 2009. Characteristics of academically gifted students. http://www.misd.k12.wa.us/curriculum/gifted/giftedmaterials/characteristics.pdf Datum van gebruik: 18 Junie 2011. Monama, T. 2012. Heavy education spending but still not nearly enough. http://www.sowetanlive.co.za Datum van gebruik: 20 Augustus 2012. Mönks, F.J. & Pflüger, P. 2005. Gifted education in 21 European countries: inventory and perspective. Nijmegen: Radboud University. (Report.) 172 p. Olivier, A. 1984. Die kreatief begaafde kind: 'n handleiding vir ouers en onderwysers. Pretoria: HAUM. 149 p. Oswald, M. & De Villiers, J. 2013. Including the gifted learner: perceptions of South African teachers and principals. South African journal of education, 33(1). Ozturk, B., Bulut, S. & Koc, Y. 2007. Motivation and self-regulation in mathematics. Academic exchange quarterly, 11(1):149-154. Parkrand Primary School. 2008. Intermediate phase. http://parkrand.co.za/index.php? option=com_content&view=article&id=67&itemid=69 Datum van gebruik: 2 Oktober 2012. Pauw, J.G. & Kok, J.C. 2002. Onderwysdoelstellings en die ontwikkeling van menslike potensiaal. South African journal of education, 22(1):6-9. Perels, F., Dignath, C. & Schmitz, B. 2009. Is it possible to improve mathematical achievement by means of self-regulation strategies? Evaluation of an intervention in regular math classes. European journal of psychology of education 24(1):17-31. 202

Pierre, E. & Oughton, J. 2007. The affective domain: undiscovered country. College quarterly, 10(4):1-7. OECD Programme for International Student Assessment (PISA). 2004. PISA learning for tomorrow's world: first results from PISA 2003, v. 659. Paris: OECD Publishing. Powley, R. 2011. Instructional design course: the design phase. Vancouver: Commonwealth of Learning. 103 p. Prideaux, D. 2003. ABC of learning and teaching in medicine: curriculum design. British medical journal, 326:268-270. Puterbaugh, D.T. 2009. Too smart for your own good. USA today magazine, 138(2772):82, Sep. Rademeyer, A. 2013. Begaafde leerders kry nie hulp, steun. Die Beeld, 11 Feb. Radford House. 2012. An overview. http://www.radfordhouse.co.za// Datum van gebruik: 2 Oktober 2012. Renzulli, J.S. & Reis, S.M. 1991. The reform movement and the quiet crises in gifted education. Gifted child quarterly, 35(1):26-35, Winter. SAPA. 2012. Fewer SA school: survey. http://www.iol.co.za/news/south-africa/ fewer-sa-school-survey-1.1245452 Datum van gebruik: 27 Desember 2012. Schilling, R.F. 1997. Developing intervention research programs in social work. Social work research, 21(3):173-180. Schroth, S.T. & Helfer, J.A. 2008. Identifying gifted students: educator beliefs regarding various policies, processes and procedures. Journal for the education of the gifted, 32(2):155-179. Shcheblanova, E. & Shumakova, N. 2007. Gifted education in Russia: a special programme at a Moscow school. ECHA news, 21(1):1-18. Sinclair, J.M. 2001. Collins concise dictionary. 5th ed. Glasgow: HarperColins Publishers. 1767 p. 203

Sisk, D. 1987. Creative teaching of the gifted. New York: McGraw-Hill. 370 p. Smutny, J.F., Walker, S.Y. & Meckstroth, E.A. 1997. Teaching young gifted children in the regular classroom. Minneapolis, Pa.: Free Spirit Publishing. 230 p. South Africa. Department of Basic Education. 2011. Report on the Annual National Assessments of 2011. http://www.education.gov.za Datum van gebruik: 2 Julie 2011. South Africa. Department of Basic Education. 2012. Integrated quality management system. http://www.education.gov.za Datum van gebruik: 2 Oktober 2012. South Africa. Department of Basic Education. 2013. Curriculum assessment policy statements. http://www.education.gov.za Datum van gebruik: 12 September 2013. South Africa. Department of Education. 2001. Special needs education: building an inclusive evaluation and training system. Pretoria: Government Printers. (Education White Paper 6.) South Africa. National Department of Education. 2009. Report of the Task Team for the Review of the Implementation of the National Curriculum Statement. South Africa. National Department of Education. South Australia. Department of Education and Child Development. 2012. Gifted and talented children and student policy. http://www.decd.sa.gov.au/docs/docu ments/1/giftedchildrenandstudents.pdf Datum van gebruik: 13 September 2013. Statistics South Africa. 2012. Census 2011: methodology and highlights of key results. www.statssa.gov.za Datum van gebruik: 27 Desember 2012. Steyn, H.J. 2007. Onderwysstelselbeplanning: gerekenariseerde program. Potchefstroom: Keurkopie. Steyn, H.J. 2009. DBD support in education: a complete new format of learner support. Potchefstroom: Education Expert. 204

Steyn, H.J. 2010a. Handleiding vir medewerkers aan die strategie vir grootgroep onderrig. Potchefstroom: Noordwes-Universiteit. Potchefstroomkampus. Steyn, H.J. 2010b. Grootgroeponderrig. Potchefstroom: Noordwes-Universiteit. Potchefstroomkampus. Steyn, H.J. 2012. Keuring van akademies-begaafde leerders. Potchefstroom: Noordwes-Universiteit. Potchefstroomkampus. Steyn, H.J., Steyn, S.C., De Waal, E.A.S & Wolhuter, C.C. 2002. Die onderwysstelsel: struktuur en tendense. Potchefstroom: Keurkopie. 260 p. Steyn, H.J., Steyn, S.C., De Waal, E.A.S. & Wolhuter, C.C. 2003. Suid- Afrikaanse onderwysstelsel: kernkenmerke. Potchefstroom: Platinum Press. 161 p. Steyn, H.J., Wolhuter, C.C., Maarman, R.F.A. & Steyn, S.C. 2007. Strategiese beplanning vir onderwysinrigtings. Potchefstroom: Keurkopie. 60 p. Stormont, M., Stebbins, M.S. & Holliday, G. 2001. Characteristics and educational support needs of underrepresented gifted adolescents. Psychology in the schools, 38(5):413-423. Strauss, A. & Corbin, J. 1990. Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory. http://www.suu.edu/faculty/stein/communication% 203020_Communication%20Research/Readings%20PDFs/Comm%206020_Stra uss%20and%20corbin_basics%20of%20qualitative%20research.pdf Datum van gebruik: 6 Junie 2009. Suid-Afrika. 1995. Die Witskrif oor Onderwys en Opleiding. Pretoria: Staatsdrukker. 108 p. Suid-Afrika. 1996a. Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika, Wet 108 van 1996. Pretoria: Staatsdrukker. Suid-Afrika. 1996b. Wet op Nasionale Onderwysbeleid van Suid-Afrika, 27 van 1996. Pretoria: Staatsdrukker. 205

Suid-Afrika. 2008. Wet op Kinderregte, Wet 75 van 2008. Pretoria: Staatsdrukker. Sutherland, M. 2008. Developing the gifted and talented young learner. London: Sage. 106 p. Taylor, C.A. & Kokot, S.J. 2000. The status of gifted child education in Africa. (In Heller, K.A., Mönks, F.J., Sternberg, R. & Subotnik, R., eds. International handbook of research and development of giftedness and talent. Oxford: Pergamon Press. p. 799-815.) Taylor, D. & Proctor, M. 2010. The literature review: a few tips on conducting it. http://www. writing.utoronto.ac Date of access: 12 March 2011. Thomson, M. 2006. Supporting gifted & talented pupils in the secondary school. London: Paul Chapman. Tomlinson, C.A. 2000. Reconcilable differences? Standards-based teaching and differentiation. Educational leadership, 58(1):6-11. Tomlinson, C.A. 2005. Quality curriculum and instruction for highly able students. Theory in practice, 44(2):160-166. Tomlinson, C.A. & Kalbfleisch, M.L. 1998. Teach me, teach my brain: a call for differentiated classrooms. Educational leadership, 56(3):52-56. Torrance, E.P. 1994. Creativity: just wanting to know. Pretoria: Benedic Books. 256 p. Touron, J., Iriarte, C., Reparaz, C. & Peralta, F. 1998. Diversity and school curriculum: the response of the Spanish educational system to the needs of academically highly able pupils. High ability studies, 9(2):165-180. Touron, J., Touron, M. & Silvero, M. 2005. The Center for Talented Youth Spain: an initiative to serve highly able students. High ability studies, 16(1):121-135. 206

Van Eeden, J. 2006. Wanneer slim dom lyk. Beeld, 31 Maart. http://152.111.1.88/argief/ berigte/beeld/2006/03/31/b1/41/01.html Datum van gebruik: 20 Mei 2011. Van Pletzen, H.C. 2006. n Raamwerk vir n voorgraadse onderwys- en opleidingsprogram vir spraakterapie en oudiologie. Bloemfontein: Universiteit van die Vrystaat. (Proefskrif - PhD.) 389 p. Van Tassel-Baska, J. 1992. Developing learner outcomes for gifted students. http://ericae. net/db/edo/ed352775.htm Mei 2011. Van Tassel-Baska, J. 2002. Planning effective curriculum experiences for gifted learners. Understanding our gifted, 15(1):6-8. Van Tassel-Baska, J. 2005. Gifted programs and services: what are the nonnegotiables? Theory into practice, 44(2):90-97. Van Tassel-Baska, J. 2008. What works in curriculum for the gifted? http://hkage.org.hk/en/events/080714%20apcg/01%20keynotes%20&%20invite d%20addresses/1.9%20van%20tassel-baska_what%20works%20in%20 Curriculum%20for%20the%20Gifted.pdf Datum van gebruik: 21 Mei 2011. Van Tassel-Baska, J. 2009. An addendum to leading change in gifted education. Reston, Va..: Center for Gifted Education. 41 p. Van Tassel-Baska, J. & Stambaugh, T. 2005. Challenges and possibilities for serving gifted learners in the regular classroom. Theory in practice, 44(3):211-217. Verity Schools. 2011. Verity preparatory school and college: a haven for the high-ability special needs learner. http://www.verityschools.co.za/ Datum van gebruik: 9 Augustus 2011. Vignoles, A. 2009. Education, training, skills and an international perspective. http://cep.lse.ac.uk/conferencepapers/14122009/vignoles.pdf Datum van gebruik: 21 Mei 2011. 207

Vignoles, A., Levacic, R., Walker, J., Machin, S. & Reynolds, D. 2000. The relationship between resource allocation and pupil attainment: a review. London: Centre for the Economics of Education. 86 p. Vrey, J.D. 1984. Die opvoedeling in sy self-aktualisering. Pretoria: Gutenberg Boekdrukkers. 358 p. Walberg, H.J. 2003. Improving educational productivity. Chicago, Ill.: University of Illinois. (Dissertation.) (Publication series No 1.) 61 p. Wallace, B. 1983. Teaching the very able child. London: Ward Lock Educational. 182 p. Ward, V. 1986. Theory in the practice of differential education for gifted. Roeper review, 8(4):263-271, Aug. Whitmore, J.R. 1980. Giftedness, conflict and underachievement. Boston, Mass.: Allyn & Bacon. 462 p. Wollam, J. 1992. Equality versus excellence: the South Korean dilemma in gifted education. Roeper review, 14(4):212-217. Zimmerman, B.J. 2002. Becoming a self-regulated learner: an overview. Theory into practice, 41(2):64-70, Spring. 208

BYLAAG 1 OPSOMMING VAN DIE BESIGHEIDSPLAN: DIE STIGTING VAN N ONAF- HANKLIKE KOLLEGE VIR DIE LEWERING VAN ONDERWYSPROGRAMME OP SKOOLVLAK AAN AKADEMIES BEGAAFDE LEERDERS 1 DIE KONTEKS, VISIE EN DOELSTELLINGS VAN ABC KOLLEGE 1.1 Kenmerke van onderwysvoorsiening Die volgende is ter sake: Akademies begaafde leerders word geïdentifiseer op grond van hulle hoë intellektuele vermoë, hulle besondere vlak van kreatiwiteit en hul taaktoegewydheid. Soos in die geval van begaafde sportlui, moet daar in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders deur middel van gedifferensieerde onderwysgeleenthede voorsien word en moet hulle die geleentheid kry om saam met hul portuurgroep op akademiese vlak te funksioneer. Daar is ʼn groot behoefte by akademies begaafde leerders, hul ouers, onderwysers en skoolhoofde aan haalbare en volhoubare onderwysprogramme spesifiek bedoel vir die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders. In Suid-Afrika word baie min unieke ondersteuning aan akademies begaafde leerders op skool- en universiteitsvlak verleen. Op internasionale vlak word op verskillende wyses en deur middel van spesifieke onderwysmodelle in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders voorsien. Die gebruik van die onderrigstrategie vir self-bestuurde, inter-aktiewe leer volgens die formaat van nie-kontakonderwys om in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders te voorsien, is deeglik getoets en suksesvol bewys. 1.2 Eksterne konteks relevant vir ABC kollege Die bogenoemde moet verstaan word teen die agtergrond van die volgende eksterne konteks wat by die beplanning van ABC Kollege in berekening gebring moet word: Die volgende getalle is ʼn riglyn: Leerders Aantal leerders Aantal begaafdes 1% van totaal Mark 25% van begaafdes Intermediêre skoolfase 2 959 000 29 590 7 398 Senior skoolfase 2 991 000 29 910 7 478 VOO skoolvlak 2 460 000 24 600 6 150 Totaal 84,100 21,026 Uit die voorafgaande blyk dit dat daar beslis, op basis van hierdie minimum skatting, ʼn haalbare en volhoubare mark vir die voorgestelde onafhanklike skool sal wees. Hierdie leerders is versprei oor die hele RSA en gevestig in die stedelike en plattelandse gebiede. 209

Die ekonomiese en tegnologiese omgewings in Suid-Afrika het n sterk vraag na hooggeskoolde werkers. Verskillende gemeenskaps- en private (besigheids-)organisasies poog aktief om (veral die kinders) uit die armer gemeenskappe te ondersteun. Onderwys word deur die regering-van-die-dag as n prioriteit geag. Afrikaans en Engels is tans die akademiese tale wat hoofsaaklik in SA gebruik word. 1.3 Geleenthede en bedreigings Die belangrikste geleenthede wat die Kollege benut kan word, sluit die volgende in: o o o o die behoefte van begaafde leerders en hul ouers vir die ontwikkeling van die akademiese bevoegdhede asook die persoonlike ontwikkeling en geleentheid tot beroepsverkenning deur en van hierdie leerders bied; die behoefte van verskeie skole om bykomende geleenthede aan hul akademies begaafde leerders te bied is ʼn besondere geleentheid vir die Kollege; die vraag na hoog-geskoolde werknemers in die ekonomie; en die vraag deur universiteite na studente met hoog-ontwikkelde akademiese bevoegdhede. Die belangrikste bedreigings is: o o o ander spelers op die terrein; die feit dat die begaafde leerders in akademiese snobs kan ontwikkel; en dat die Kollege nie daarin kan slaag om die akademies begaafde leerders se verbruikersbehoeftes, naamlik om wyses te voorsien waardeur dié leerders die verworwe kwalifikasies op ʼn praktiese wyse kan aanwend, te bevredig nie. 1.4 Die voorgestelde visie, struktuur en doelstellings van ABC kollege Op grond van die voorafgaande uiteensetting van die konteks, kan die visie, missie, struktuur en doelstellings van ABC Kollege soos volg verwoord word: Die visie ABC Kollege voorsien kwaliteit, afstandgebaseerde onderwysprogramme aan akademies begaafde leerders in Suid-Afrika as unieke nis. Doelstellings ABC Kollege streef daarna om deur onderrig, navorsing en dienslewering die volgende mikpunte te haal: Kwaliteit onderwysprogramme word aan akademies begaafde leerders voorsien vanaf graad 4 tot graad 12 sodat hulle hulself kan toerus om maksimaal in ooreenstemming met hul begaafdheid te funksioneer; Die werk van ABC Kollege dra by om onderwysproduktiwiteit in Suid-Afrika te verhoog. 210

Sodanige aktiwiteite word onderneem om die onderwysvoorsiening aan akademies begaafde leerders te verbeter, byvoorbeeld om spesialiskursusse vir onderwysers van akademies begaafde leerders af te lewer. 2 PLAN VIR DIE ONDERWYSDIENSTE 2.1 Doel van die onderwysdienste ABC Kollege is daarop gerig om deur die kommersialisering van navorsing, spesifieke onderrigprogramme en ondersteuningsdienste aan die akademies begaafde leerders te lewer en so-ook n bydrae te lewer om die kwaliteit van onderwys in Suid-Afrika te verhoog. 2.2 Nis-kenmerke van die onderwysdienste Die unieke kenmerke van die dienste van ABC Kollege is: Die aanvullende onderwysprogramme word afgelewer vir akademies begaafde leerders, wat met die skoolwerk verband hou; Die onderrig word deur middel van die onderrigstrategie vir self-bestuurde, interaktiewe leer afgelewer. 2.3 Voorgestelde onderwysprogramme Deur middel van die programme sal n kurrikulumriglyn ontwikkel word om vir die ondersteuning van akademies begaafde leerders ooreenkomstig hul unieke onderwysbehoeftes voorsiening te maak. Die onderwysprogramme wat deur ABC Kollege gelewer moet word, kan soos volg voorgestel word: Grade Grade 11 12 Modules Kreatiewe Kommunikasie Kreatiewe Wiskunde Toegepaste Gesondheidswetenskappe Toegepaste Besigheidstudies/Rekeningkunde Graad 10 Graad 9 Graad 8 Graad 7 Ken jouself Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld 211

Graad 6 Graad 5 Graad 4 Die volgende is ter sake: Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe kommunikasie (in Afrikaans en/of Engels) Ken jou wêreld (sluit onder ander die natuurwetenskappe, sosiale wetenskappe, Wiskunde, Tegnologie, aardwetenskappe, Sterrekunde en filosofieë in) Die programme word vanaf die hoofkantoor in Potchefstroom op die landswye, virtuele kampus afgelewer. Die modules word op die Gr + -vlak aangebied, vanaf Graad 4 + tot Graad 12 +. Elke module is 20 krediete (of 200 veronderstelde leer-ure) in omvang, en word vanaf Februarie tot September elke jaar afgelewer. Die modules behels nie n herhaling van skoolwerk of vooruitgryp na die volgende jaar se skoolwerk of universiteitswerk nie, maar fokus op n unieke samehangende en betekenisvolle kennis- en toepassingsveld wat met die skoolwerk van die bepaalde graad verband hou en/of aanvul en wat ten opsigte van moeilikheidsgraad tussen die huidige graad en die volgende graad geposisioneer is. ʼn Kurrikulumkomitee word vir elk van die volgende aangestel: Kreatiewe Kommunikasie, Ken jou Wêreld, Ken jouself, Kreatiewe Wiskunde, Toegepaste Gesondheidswetenskappe en Toegepaste Besigheidstudies/ Rekeningkunde Dosente: Permanente dosente sal volgens behoeftes aangestel word om verantwoordelikheid vir bepaalde modules te neem. Tydelike akademiese dosente sal aangestel word om die onderrig van een-of-meer van die modules te fasiliteer. Tydelike akademiese hulp-dosente sal aangestel word om die tydige en kwaliteit aflewering, veral ten opsigte van assessering en individuele ondersteuning, van die modules te. Toelatingsvereiste van leerders: Gemiddeld van 75% in die voorafgaande twee eksamens (uitsonderings word gemaak indien n leerder nie n gemiddeld van 75% behaal het nie, maar n besondere prestasie in die betrokke vakgebied behaal het). Verdere keuring vind in die module plaas. Daarom word ʼn bedrag per inskrywing gevra en dan ʼn bedrag wanneer eksamen geskryf word. 212

Die getalle vir die aanvangsjare is soos volg: Grade Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Graad 4 0 0 500 Graad 5 300 550 500 Graad 6 300 550 500 Graad 7 0 550 500 Graad 8 0 0 500 Graad 9 0 0 500 Sub-totaal 1 200 3 300 6 000 Grade 10-12 Ken Jouself 350 750 750 Ken die wêreld 0 750 750 Kreatiewe kommunikasie 0 0 750 Gesondheidswetenskappe 350 650 750 Kreatiewe Wiskunde 350 650 750 Toegepaste Besigheidstudies 350 650 750 Sub-totaal 1 400 3 450 4 500 Totaal 2 600 6 750 10 500 Die beginsel van die huistaal/moedertaal as onderrigtaal word sover moontlik toegepas, en daarom word Afrikaans en Engels as onderrigtale gebruik. Die pryse vir die modules is soos volg: Grade Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Graad 4-9 R825.00 R875.00 R950.00 Graad 10-12 R1,300.00 R1,375.00 R1,450.00 ABC Kollege aanvaar oorhoofs aanspreeklikheid. 3 BESTUUR, ORGANISASIE EN ADMINISTRASIE 3.1 Stigting en struktuur van ABC Kollege ABC Kollege is ʼn onafhanklike kollege vir skoolonderwys om in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders te voorsien. Die stigterslede is Education Expert en die Fakulteit Opvoedingwetenskappe van die NWU (Potchefstroomkampus) en hulle neem ook die primêre aandeelhouding op. Ander universiteite sal versoek word om deel van ABC Kollege te word, as aandeelhouers of as deelnemers. Die opsie sal ook aan die skole, wat deel is van die beplanningspan, gegee word om aandele op te neem. 200 Aandele sal beskikbaar gestel word. Education Expert sal 64 aandele opneem en die NWU sal 38 aandele opneem vir ʼn totaal van 102 (of 51%) aandele. Die res van die 213

aandele sal beskikbaar gestel word aan belangegroepe teen nie meer nie as 20 aandele per belangegroep. Die aandeelprys word op R2,500.00/aandeel gestel. 3.2 Bestuur Die bestuur van ABC Kollege is geleë in die volgende strukture en individue: Die direksie is verantwoordelik vir die bepaling van die struktuur, rigting en finansiële beplanning en beheer van ABC Kollege. Die direksie bestaan uit twee verteenwoordigers elk van die stigterslede, 2 lede verteenwoordigend van die aandeelhouers en nog ʼn onafhanklike lid. Die aktiwiteite van ABC Kollege word gekoördineer, bestuur en die nodige administratiewe ondersteuning verskaf deur n klein sentrale kantoor bestaande uit n bestuurder, sekretaresse en administratiewe beampte. Bemarkers sal volgens die behoefte op ʼn tydelike en kontrakbasis aangestel word. Die algemene onderrigondersteuning en onderwys-administratiewe dienste word deur Education Expert gelewer. 4 BEMARKINGSPLAN EN UITBREIDINGSGELEENTHEDE 4.1 Kliënteprofiel Die kliënteprofiel is primêr die akademies begaafde leerders vanaf Gr 4 tot Gr 12. Die onderwysprogramme moet in hulle behoeftes voorsien en wat hulle intensiewe belangstelling en kommitment ontwikkel. Die teikengroep sluit ook die ouers en onderwysers van hierdie leerders is. Die ouers en onderwysers moet oortuig wees van die waardevolheid van die programme. 4.2 Die bemarkingsplan van die Graad + onderwys Die Graad + -onderwysprogram is gerig op leerders met bewese intellektuele begaafdheid, hul ouers/voogde en onderwysers. Die bemarkingsboodskap sal die volgende voordele van die Gr+-programme aan die potensiële kliënte bekend stel: Die begaafde leerders kry die volle geleentheid tot die ontwikkeling van hul akademiese vermoëns. Hulle uitslae in die Gr10-12 + -modules word in berekening gebring by toelatingskeuring, soos wat die standaardgraad en die hoërgraadsimbole in die verlede in berekening gebring is. Hulle uitslae in die Gr10-12 + -modules word in berekening gebring by oorweging van beurstoekennings, soos wat die standaardgraad en die hoërgraadsimbole in die verlede in berekening gebring is. Hulle sal voorkeur kry ten opsigte van ander voordele wat tydens die universiteitstudie voorsien kan word, byvoorbeeld vinniger afhandeling van kwalifikasie. Verskillende bemarkingsmetodes en bemarkers sal gebruik word. Bemarkingsbestuur sal in ABC Kollege se sentrale kantoor berus. 214

5 DIE FINANSIËLE PLAN Die inkomste- en uitgawebegroting en kontantvloeibegroting moet saamgestel word. Die oudit van ABC Kollege word deur n erkende rekenmeestersmaatskappy gedoen. Beleggers sal gevind word om in ABC Kollege te belê. Benewens die inkomste uit aandele-belegging is n bedrag van R1,5milj is nodig om die aanvangsuitgawes te dek en dit sal hoofsaaklik deur middel van waagkapitaal geïn word. 6 BELEID Die volgende beleidstukke sal voorberei word: Personeelbeleid Finansiële beleid. Beleid insake eksterne verhoudings. Werwings- en bemarkingsbeleid. Administratiewe beleid. Beleid vir ondersteuningsdienste. Beleid vir die onderwyskundige struktuur. 7 MEDEDINGERS EN MEDEWERKERS, GELEENTHEDE EN BEDREIGINGS EN KERN-RISIKO S Verskillende mededingers en medewerkers kan geïdentifiseer word. Verskillende geleenthede en bedreigings bestaan. Die primêre kern-risiko is die feit dat die leerders nie die programme ondersteun nie, omdat hulle dit nie as waardevol ag nie. 215

BYLAAG 2 NOTULE VERGADERING VAN DIE VERWYSINGSGROEP INSAKE BEPLANNING VAN ONDERWYSGELEENTHEDE VIR AKADEMIES BEGAAFDE LEERDERS IN SA SKOLE 1. Vergadering Vergadering vind plaas by die Randburg Hoërskool op 29 Oktober 2012; 17:00 in die kantore van die Sentrum vir Uitnemende Onderwys. 2. Verwelkoming en konstituering Prof HJ Steyn verwelkom al die lede. Prof. Steyn beklemtoon dat die studie ter wille van ons leerders gedoen word. Dit moet n ons projek word en daar moet netwerke tussen die skole, ouers, onderwysers en leerders gebou word. Die programme moet inklusief eerder as eksklusief wees. Akademies begaafde leerders is gewone leerders met n besonderse aanleg en unieke onderwysbehoeftes. Prof. Steyn bedank almal teenwoordig vir hul bywoning. 3. Presensie Vergadering word bygewoon deur: Prof. H.J. Steyn - Navorsingsprojekleier Me. Mindie Barkhuizen - Navorser Me. Yolandé Havinga - Akademiese hoof van Randburg Hoërskool Me. Elzeth Botha - Onderwyser van Randburg Hoërskool Me. Christa C Jooste - Ouer van Randburg Hoërskool Mnr. Deon van der Walt - Hoof van Laerskool Horison Me. Adéle van der Riet - Onderwyser by Laerskool Horison Me. Esté Beekman - Ouer van Laerskool Horison Me. Hilette Steyn - Education Expert 4. Verkiesing van voorsitter en sekretaris Prof Steyn neem leiding in die verkiesing. Prof. Steyn word verkies as Voorsitter en Me. Barkhuizen as Sekretaris. 216

5. Agtergrond van die projek Prof HJ Steyn verwys na Bylaag B. Die volgende punte word uitgelig: Akademies begaafde leerders is die mees verwaarloosde groep in ons skole. Daar is nog niks formeel in die onderwysstelsel vir hulle beskikbaar nie. Dit is duidelik dat daar n behoefte vir onderwys aan akademies-begaafde leerders is. Die vrae wat nou gevra moet word, is Wat? Hoe? en Wanneer? 6. Aard van die navorsingsprojek Prof. Steyn bespreek Bylaag B (aangeheg). 7. Die samestelling en verantwoordelikhede van die verwysingsgroep Die verantwoordelikhede, samestelling en funksionering van n verwysingsgroep word bespreek (soos op bl. 7 van Bylaag B). 8. Oorweging van voorlopige idees 8.1 Die aard van die program Vertrekpunt ten opsigte van die kurrikulum: Hoe haalbaar en volhoubaar is die voorsiening van ballon-modules? Die idee is om n kurrikulumriglyn vir die ondersteuning van akademies begaafde leerders te bied. Die idee is om verryking/verbreding/verdieping per graad aan te bied in die formaat van ballonne by elke graad. By elk van die grade moet modules (of so-iets) ontwikkel word wat pas by die werk wat in die grade gedoen word maar wat nie werk in daardie graad of die opvolgende grade herhaal of vooruitwerk nie. n Mens sou dit soos volg kon voorstel: Ens Graad 7 Do Graad 6 Do Graad 5 Do Graad 4 Skryfkuns? Wetenskaplike en Wiskundige raamwerke? Omgewingaspekte? Die volgende voorstelle word deur die verwysingsgroep gemaak: 217

Begin die toetsprogramme eerder by graad 5 en 6 en graad 10 eerder as graad 4 en 8, aangesien graad 4 leerders nog sukkel met die oorgangsfase vanaf graad 3 en graad 8 leerders sukkel met die oorgangsfase vanaf graad 7. Later kan daar gekyk word na n program by graad 3 ook. Die program moet leerders in staat stel om dit wat hulle leer in die praktyk toe te pas. Kinders wil altyd weet hoekom hulle iets moet doen. Akademies begaafde leerders is intelligent, kreatief en toegewyd en die programme moet dit in ag neem. Die eerste versoek aan die lede van die verwysingsgroep is om te dink aan moontlike ballon-name en temas. Daar is op die Tale, Wiskunde en Wetenskap, Geskiedenis, Omgewingsaspekte en Besigheidstudies as aanvanklike hooffokusse besluit. Die identifisering van akademies begaafde leerders is ook bespreek. Die huidige onderwysstelsel sit leerders in n boks en neem hulle kreatiwiteit weg. Hierdie leerders raak ook minder toegewyd omdat hulle verveeld is in die klas. Die tweede versoek aan die lede van die verwysingsgroep is om te oorweeg hoe hierdie akademies begaafde leerders gekeur/identifiseer kan word. Moet hulle n gemiddeld van 80% hê? Moet die leerders n portefeulje saamstel? Hoeveel leerders gaan betrek word? 8.2 Aflewering van die programme Die klem val op die gebruik van die onderrigstrategie vir self-bestuurde, interaktiewe leer. Daar word ooreengekom dat die programme, sover moontlik tydens die normale verloop van die onderwys in die klasse aangebied moet word en nie noodwendig na skool nie. Die derde versoek aan die lede van die verwysingsgroep is om te bedink oor wyses waarop die aflewering kan verloop. n Voorstel is dat dit oor n twee-week siklus gedoen word met een kontaktyd in elke siklus. Die kontaktyd kan dalk ook in n pouse plaasvind. 8.3 Verantwoordelike organisasie vir die aflewering van die programme Die toetsprogramme sal in graad 5 by Laerskool Horison geïmplementeer word in 2013 en in graad 10 by Hoërskool Randburg. 8.4 Befondsing van die aflewering van sulke programme Die verbruikerswaarde van die program is bespreek. Lede van die verwysingsgroep moet dink aan n beloning vir leerders wat die program voltooi. Dit is ook belangrik dat intrinsieke eerder as ekstrinsieke motivering gebruik moet word. Buite-instansies kan ook betrek word by die programme. 9. Aspekte van die navorsingsprojek Die verskillende aspekte van die navorsing in Bylaag B word bespreek. 218

10. Nuwe sake Daar is geen nuwe sake nie. 11. Afsluiting en volgende vergadering Die volgende vergadering sal 16:00 op 27 November 2012 by Laerskool Horison gehou word. 219

BYLAAG 3 NOTULE VERGADERING VAN DIE VERWYSINGSGROEP INSAKE BEPLANNING VAN ONDERWYSGELEENTHEDE VIR AKADEMIES BEGAAFDE LEERDERS IN SA SKOLE 1. Vergadering Vergadering vind plaas by die Laerskool Horison op 27 November 2012 om 15:00. 2. Verwelkoming en konstituering Prof HJ Steyn verwelkom al die lede en open die vergadering met n gebed. 3. Presensie Vergadering word bygewoon deur: Prof. H.J. Steyn - Navorsingsprojekleier Me. Mindie Barkhuizen - Navorser Me. Yolandé Havinga - Akademiese hoof van Randburg Hoërskool Me. Elzeth Botha - Onderwyser van Randburg Hoërskool Me. Christa C Jooste - Ouer van Randburg Hoërskool Mnr. Deon van der Walt - Hoof van Laerskool Horison Me. Adéle van der Riet - Onderwyser by Laerskool Horison Me. Esté Beekman - Ouer van Laerskool Horison Verskoning is gemaak deur Me. Hilette Steyn van Education Expert. 4. Notule 4.1 Goedkeuring van die notule Notule van die vergadering gehou op 29 Oktober 2012 word goedgekeur deur al die lede na die voorstel vir goedkeuring deur Me. Jooste. 220

4.2 Sake uit die notule 4.2.1 Ballon-name en temas Die eerste versoek aan die lede van die verwysingsgroep is om moontlike ballon-name en temas te oorweeg en aanbevelings te doen. Kan daar unieke name vir die voorlopige hooffokusse van die Tale, Wiskunde en Wetenskap, Geskiedenis, Omgewingsaspekte en Besigheidstudies ontwikkel word. Die volgende oplossings is deur die lede gegee: Almal kom ooreen dat die ballonne modules genoem sal word. Mnr. Van der Walt stel voor dat daar nie van vakke gepraat sal word nie, aangesien die term reeds met CAPS gebruik word. Prof. Steyn en Mnr. Van der Walt stel voor dat die aantal modules eers beperk word as gevolg van logistiek en die aflewering van die programme. Die programme sal gelyktydig by graad 5 en graad 10 geïmplementeer word. Die volgende modules sal in 2013 geïmplementeer word: LAERSKOOLVLAK Kreatiewe kommunikasie Ken jou wêreld (sluit in NW, SW, WISK, Tegnologie, Aardwetenskappe) SEKONDÊRE SKOOLVLAK Kreatiewe kommunikasie Ken jou wêreld (sluit in NW, SW, Tegnologie, Aardwetenskappe) Besigheidstudies (sluit in Wiskunde, Ekonomie en Bedryfsekonomie) Die lede is gevra om te gaan dink oor n kreatiewe naam vir die Besigheidstudies-module. Me. Botha beklemtoon die feit dat hierdie modules die leerders gaan help om die verband tussen vakke raak te sien en vakke met mekaar te integreer. 4.2.2 Identifisering van akademies begaafde leerders Die tweede versoek aan die lede van die verwysingsgroep is om te oorweeg hoe hierdie akademies begaafde leerders gekeur/identifiseer kan word. Moet hulle n gemiddeld van 80% hê? Moet die leerders n portefeulje saamstel? Hoeveel leerders gaan betrek word? Daar word weer uitgelig dat hierdie akademies begaafde leerders oor 3 kenmerke beskik: intelligensie kreatiwiteit selfwerkendheid Ten opsigte van die keuring van akademies begaafde leerders word die volgende besluite geneem: 221

Leerders moet n gemiddeld van 85% in die Laerskool en 80% in die hoërskool behaal. Informele gesprekke sal ook met onderwysers gehou word om die kreatiewe en selfwerkende leerders te identifiseer. Daar sal ook informele gesprekke met die ouers van hierdie leerders gehou word om al die verwagtinge van die program aan hulle te verduidelik en hul samewerking te kry. Ander leerders wat aan die program wil deelneem sal eers n portefeulje moet saamstel wat die volgende bevat: hulle punte, n bewys van kreatiwiteit, n bewys van selfwerkendheid en verslae deur onderwysers. Me Botha stel voor dat hierdie idee eers na die loodsprogramme geïmplementeer word, aangesien leerders nog nie weet wat die programme behels nie. Mnr Van der Walt stel ook voor dat die leerders hulle skoolpunte moet handhaaf om in die program te bly. Die skoolvakke kry voorkeur. 4.2.3 Aflewering van die programme Die derde versoek aan die lede van die verwysingsgroep is om die wyses waarop die aflewering kan verloop, te oorweeg en aanbevelings te maak. Die volgende is besluit: Die onderrig van die programme is afstandsgebaseerd. Leerders werk teen hulle eie tempo en het sekere streefdatums om opdragte in te handig. Leerders sal dit (ook) in die klasse by die skool doen. Leerders kies die modules wat hulle wil doen. Elke module sal in 3 dele/afdelings per jaar verdeel word: Deel 1 (Februarie tot April) Deel 2 (Mei tot Julie) Deel 3 (Augustus tot Oktober) Aan die einde van elke afdeling sal n sterk assessering plaasvind en dan is die afdeling afgehandel. Vanaf graad 10-12 moet n leerder al 9 afdelings van n module afhandel om erkenning te kry daarvoor. 4.2.4 Bekostiging van die program Die bekostiging van die projek moet deeglik oor besin word. Die lede moet oplossings vir die volgende oorweeg: n Billike prys vir die program per leerder of moet die skool n lisensie koop vir die program. Erkenning aan die leerders Subsidies vir minderbevoorregtes. 222

5. Nuwe sake Daar is geen nuwe sake aan die orde gestel nie. 6. Afsluiting en volgende vergadering Die volgende vergadering sal 14:00 op 1 Februarie 2013 by Randburg Hoërskool gehou word. 223

BYLAAG 4 NOTULE VERGADERING VAN DIE VERWYSINGSGROEP: BEPLANNING VAN ONDERWYS- GELEENTHEDE VIR AKADEMIES BEGAAFDE LEERDERS IN SUID-AFRIKAANSE SKOLE 1. Vergadering Vergadering vind plaas by die Hoërskool Randburg op 31 Januarie 2013; 16:00. 2. Verwelkoming en konstituering Prof HJ Steyn verwelkom al die lede en Mnr Van Der Walt open die vergadering met n gebed. 3. Presensie Vergadering word bygewoon deur: Prof. H.J. Steyn - Navorsingsprojekleier Me. Mindie Barkhuizen - Navorser Me. Yolandé Havinga - Akademiese hoof van Randburg Hoërskool Me. Elzeth Botha - Onderwyser van Randburg Hoërskool Mnr. Deon van der Walt - Hoof van Laerskool Horison Me. Adéle van der Riet - Onderwyser van Laerskool Horison Me. Hilette Steyn - Education Expert Verskoning is gemaak deur Me. Christa Jooste en Me. Esté Beekman. 4. Notule 4.1 Goedkeuring van die notule Notule van die vergadering gehou op 27 November 2012 word goedgekeur deur al die lede na die voorstel vir goedkeuring deur Mnr van der Walt. 4.2 Sake uit die notule Geen sake word bespreek. 5. Nuwe sake 5.1 Die moontlikheid van n sakemodel vir die mini-onderwysstelsel vir akademies begaafde leerders Die stigting van n virtuele privaatskool is n moontlikheid. Oorsee word Multiple Open Online Courses so aangebied. 224

Die programme en modules sal oor twee maande gereed moet wees. Spesifiek-ontwikkelde programme moet as verrykte modules deur middel van die tegnologies-gebaseerde model vir verrykte afstandsonderwys afgelewer te word. Die modules word voorsien vanaf graad 4 tot graad 12. Dit kan soos volg voorgestel word: Grade Modules Grade 11 12 Graad 10 Graad 9 Graad 8 Graad 7 Graad 6 Graad 5 Graad 4 Kreatiewe Kommunikasie Kreatiewe Wiskunde Gesondheidswetenskappe Toegepaste Besigheidstudies/Rekeningkunde Ken jouself Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe kommunikasie Ken jou wêreld (sluit onder ander die natuurwetenskappe, sosiale wetenskappe, Wiskunde, Tegnologie, aardwetenskappe, Sterrekunde en filosofieë in) Vir elk van die modules word ʼn permanente/tydelike dosent aangestel wat verantwoordelik is vir die samestelling van die kurrikulum, die beplanning en aflewering van die onderrigondersteuning en die assessering. Elk van die dosente word bygestaan deur ʼn ondersteuningsdosent wat veral met die assessering hulp verleen. Die kollege moet op die een-of-ander wyse met die een-of-meer universiteite verbind wees. So kan die saak van kwaliteitsversekering en die gebruikswaarde van die kwalifikasies hanteer word. Prof. Steyn kyk daarna om bande met die PUK (Noordwes-Universiteit), die Universiteit van Stellenbosch, Universiteit van Natal en Tukkies te smee. 225

Die universiteite moet byvoorbeeld bereid wees om op die een-of-ander wyse spesifieke erkenning aan die kwalifikasies wat in grade 10 11 in die begaafde programme verwerf word, te erken, byvoorbeeld deur middel van (voorkeur)-erkenning by toelating, n M- telling model, spesifieke beurstoekennings, vinniger vordering en/of die vrystelling van bepaalde modules in die voorgraadse program waarvoor hierdie student inskryf. Ander dienste kan ook gelewer word, byvoorbeeld: o o Die privaatskool voorsien ondersteuning aan onderwysers ten opsigte van die ondersteuning van akademies begaafde leerders. Ander onderwysprogramme kan ook gelewer word soos benodig op ander onderwysvlakke. Die mark is Leerders Aantal leerders Aantal begaafdes 1% van totaal Mark 25% van begaafdes Intermediêre skoolfase 2 959 000 29 590 7 398 Senior skoolfase 2 991 000 29 910 7 478 VOO skoolvlak 2 460 000 2,400 6,150 5.2 Die gebruik en relevansie van die vorige modulestudiegidse en name vir akademies begaafdes op graad 10, 11 & 12-vlakke moet krities deur Me Havinga en Me Botha oorweeg en evalueer word. 5.3 Name van kundiges wat gaan help met die beplanning en evaluering van die laerskool kurrikulum is bespreek. Die volgende persone is voorgestel: Ken jou wêreld: Me Madrie Portwieg (voorgestel deur Me Beekman op n vorige vergadering) Mnr Francois du Toit, hoof van Laerskool Florida (voorgestel deur Mnr van der Walt) Kreatiewe Kommunikasie: Me Barkhuizen (voorgestel deur Prof. Steyn) Me Zurika Swart (voorgestel deur Me van der Riet) 5.4 Daar is oor die bekostiging van die program besin. Die koste van die program sluit onder andere die volgende uitgawes in: Ontwikkeling van die kurrikula Besoldiging van module-dosent en hulp-dosente Vervaardiging van onderrigmateriaal (bv DBS e, studiegids) samestelling van elektroniese en papiergebaseerde leermateriaal. Die Laerskoolprogramme sal ongeveer R800 per module per jaar beloop (R300 inskrywingsfooi en R500 eksamenfooi). 226

Die Hoërskoolprogramme sal ongeveer R1300 per module per jaar beloop (R500 inskrywingsfooi en R800 eksamenfooi). Die fooie maak keuring makliker, omdat die leerders hulself in die program kan keur. 5.5 Die universiteite sal betrek word by die hulp aan minderbevoorregtes en borgskappe of subsidies. 5.6 Die rol van die onderwysdepartemente is bespreek en daar is ooreengekom dat hulle uit die beplanning en implementering gehou word. Daar moet op n privaatskool gefokus word. Die lede se gevoel oor die programme en die verbinding met die universiteite is bespreek. Me Botha voel dat meer mense sal inkoop en dat die programme nou meer kredietwaardigheid het. Sy hou ook van die idee van portuurgroepassessering en werksgroepe wat in die programme gebruik gaan word. Me Havinga is baie opgewonde oor die programme en sal graag later n aanbieding vir Hoërskool Randburg se beheerliggaam wil reël. Mnr van der Walt voel dat die struktuur goed is en die pryse baie billik is. Hy is ook seker dat die Roodepoort skole sal inkoop as oueraande gereël word en die woord versprei word. Die ontwikkeling van die programme gaan net die uitdaging wees. 6 Ander sake Daar is geen nuwe sake aan die orde gestel nie. 7 Afsluiting en volgende vergadering Die volgende vergadering sal 16:00 op 13 Maart 2013 by Laerskool Horison gehou word. 227

BYLAAG 5 NOTULE VERGADERING VAN DIE VERWYSINGSGROEP: BEPLANNING VAN ONDER- WYSGELEENTHEDE VIR AKADEMIES BEGAAFDE LEERDERS IN SUID- AFRIKAANSE SKOLE 1. Vergadering Vergadering vind plaas om 16:00 op 13 Maart 2013 by Laerskool Horison. 2. Verwelkoming en konstituering: Prof HJ Steyn verwelkom al die lede teenwoordig. 3. Presensie Vergadering word bygewoon deur: Prof. H.J. Steyn - Navorsingsprojekleier Me. Mindie Barkhuizen - Navorser Me. Adéle van der Riet - Onderwyser van Laerskool Horison Me. Esté Beekman - Ouer van Laerskool Horison Me. Hilette Steyn - Education Expert Verskoning is gemaak deur Me. Christa Jooste, Me Yolandé Havinga en Me Elzeth Botha. Mnr van der Walt is afwesig weens siekte. 4. Notule 4.1 Goedkeuring van die notule Notule van die vergadering gehou op 31 Januarie 2013 word goedgekeur deur al die lede na die voorstel vir goedkeuring deur Prof. Steyn. 4.2 Sake uit die notule Geen sake word bespreek. Die lede teenwoordig by die vergadering verteenwoordig nie n kworum nie. Daar is dus besluit dat hierdie notule aan al die lede wat nie teenwoordig is nie gestuur sal word, en indien hulle met die inligting in die notule saamstem, sal die notule goedgekeur word. 228

5. Nuwe sake 5.1 Die moontlikheid van n sakemodel vir die mini-onderwysstelsel vir akademies begaafde leerders Die opsomming van die besigheidsplan vir die stigting van n virtuele, privaat kollege vir onderwysondersteuning aan akademies begaafde leerders word ter tafel geneem vir oorweging en aanbevelings (Aanhangsel 1). Daar is ooreengekom om eerder met 12 krediete by graad 4 te begin, sodat die leerders nie oorwerk word in hulle eerste jaar nie. Dit sal stelselmatig verhoog word tot 20 krediete in gr 10-12. Daar sal n skuif gemaak moet word in die skole en onderwysers se sienings van die program, want onderwysers hou daarvan om die heeltyd in beheer te wees in die klas. Daar is ooreengekom dat die volgende stap sal wees om die besigheidsplan aan die beheerliggame van die skole voor te lê. Me. Beekman stel voor dat die inhoud van die programme werklik uniek moet wees en die leerders moet stimuleer. Dit moet ook voorsiening maak vir baie rekenaarblootstelling. Sy meen dat dit vir n ouer gaan oor die inhoud van die programme en die voordeel vir hulle kinders, maar vir kinders gaan dit oor die opgewondenheid wat dit by hulle skep. Die package moet behoorlik verkoop word. Me. Steyn stel voor dat die program baie kindervriendelik moet wees. Me. Van der Riet voel dat die programme van so aard moet wees dat leerders uitsien om dit by die huis te gaan doen. Goeie bemarking is baie belangrik. Prof. Steyn stel voor dat daar nog gekyk moet word na erkenning vanaf die skole se kant, bv. Spesiale balkies, die gebruikswaarde by laerskole en die bemarking van die programme. n Geskikte naam moet vir die Kollege gekry word. Dit moet waarskynlik n naam wees wat nie taalspesifiek is nie en wat (verkieslik) die kern van die Kollege dra. Me van der Riet stel voor dat hulle n kompetisie in hulle skoolkoerant sal loods om n geskikte naam vir die Kollege te kry. Me Barkhuizen sal ook uitvind of Hoërskool Randburg dieselfde sal doen. Die gekose kurrikulumkomitees moet saamgestel word en hul werksaamhede moet beplan word. Daar sal eers n raamwerk vir die Kreatiewe Kommunikasie module (graad 4-9) en Ken jou Wêreld module (graad 4-9) ontwikkel word. Vir elke module sal die volgende persone nodig wees om saam te werk: Kreatiewe Kommunikasie Ken jou Wêreld Dosente by die universiteit Dosente by die universiteit 2 onderwysers by Laerskool Horison Die volgende personeel is voorgestel: Me Heide de Beer Me Adele van der Riet Me Barkhuizen 2 onderwysers by Laerskool Horison Die volgende persone is voorgestel: Me Annemien Smit Me M. Smith Mnr van der Walt (vir sy NW kennis) Me Madrie Portwieg 229

2 Onderwysers by Hoërskool Randburg (moet nog name deurgee) 2 Onderwysers by Hoërskool Randburg (moet nog name deurgee) Elke persoon sal R500 per dag ontvang, asook middagete. Vervoer sal ook ingesluit wees na Potchefstroom. Dit sal moontlik op 2 Saterdae na die Aprilvakansie gewerk word. Dalk sal net een Saterdag nodig wees. Prof. Steyn sal n dokument opstel wat hierdie persone se pligte en verantwoordelikhede sal opsom. Daar is op die inwerkingstelling van die toetsmodule besluit. Daar sal binne 2 maande n raamwerk vir die graad 4-9 Ken jou Wêreld module en Kreatiewe Kommunikasie module uitgewerk word. Daarna sal die Ken jou Wêreld module vir graad 5 ontwikkel word as n toetsmodule. 6 Ander sake Me van der Riet is bedank vir die verversings. Daar is geen nuwe sake aan die orde gestel nie. 7 Afsluiting en volgende vergadering Die volgende vergadering sal in Mei 2013 by Hoërskool Randburg gehou word. 230

BYLAAG 6 SAMESTELLING VAN VERWYSINGSGROEP NOORDWES-UNIVERSITEIT (PUKKAMPUS) FAKULTEIT OPVOEDINGSWETENSKAPPE Samestelling van ʼn verwysingsgroep ten opsigte van die navorsings- en ontwikkelingsprojek getiteld: Produktiewe onderwys aan akademies begaafde leerders in die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel. HJ Steyn 1. Agtergrond Meer as 2000 jaar gelede het Plato reeds na die begaafde kinders verwys as kinders van goud (in Olivier, 1984:7). Begaafde leerders lewer n besondere uitdaging aan die onderwysstelsel, want hulle vorder (gewoonlik) skolasties baie vinniger as ander leerders. Hulle vereis dus gedifferensieerde onderwysprogramme en/of -dienste, wat nie normaalweg deur die gewone skoolprogram voorsien word nie, ten einde hulleself te ontwikkel en hulself in staat te stel om doeltreffend in die samelewing te funksioneer (Eby & Smutny, 1990:4). Maar volgens Whitmore (1980:3) is begaafde leerders die mees verwaarloosde groep leerders in die meeste skole. Die visie van die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel stel dat dit die gesamentlike verantwoordelikheid van alle Suid-Afrikaners, wat n belang het by die stelsel van onderwys en opleiding, is om n bydrae te lewer tot die vestiging van n regverdige en gelyke onderwysstelsel van hoë gehalte met n kenmerkende kultuur van gedissiplineerde onderrig en leer (Steyn, Steyn, De Waal & Wolhuter, 2011:par 3.2.2). Daar moet dus ook op n gelykwaardige wyse in die unieke behoeftes van begaafde leerders voorsien word. Volgens een van die kenmerke daarvan, moet die onderwysstelsel op doelmatigekonomiese en materieel-ekonomiese effektiewe wyse in die onderwysbehoeftes van die onderwysteikengroep voorsien. Vertroue in die onderwysstelsel word dus verhoog indien die onderwysproduktiwiteit hoog is en deurlopend in die fokus bly. Dit wil sê, die gaping tussen die kwaliteit van die onderwys, of die onderwysprestasie van die leerders, en die gelyktydige verlaging van koste moet deurlopend vergroot word. Sodoende is die teikengroep seker dat die fondse wat (ondermeer deur middel van belasting) voorsien word op die mees effektiewe wyse aangewend word om die maksimum prestasie van leerders ooreenkomstig die reële onderwysbehoeftes van die teikengroep te lewer (Steyn, Steyn, De Waal & Wolhuter, 2002:43). Die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel word egter nie deur n hoë vlak van onderwysproduktiwiteit gekenmerk nie. In die eerste plek is dit algemene kennis dat die 231

onderwysprestasie van leerders en studente in die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel geensins aan die verwagtinge van die teikengroep voldoen nie. Die leerders en studente op die verskillende onderwysvlakke slaag as gemiddeld nie daarin om die ooreengekome bevoegdhede op die verwagte vlak te verwerf nie. Dit is dus noodsaaklik dat die onderwysprestasie van leerders en studente beslissend verbeter word (Manuel, 2010; Gordhan, 2010) 2. Akademiese-begaafdheid 2.1 Inleiding Akademiese begaafdheid verwys na die besondere menslike-vermoë om omvangryke intellektuele prestasies op n bepaalde gebied te lewer. Akademies begaafde leerders se intellektuele vermoëns oorskry dié van hul portuurgroep by verre, en in ou terme word hul IK as meer as 130 gereken (De Witt, 2009:145-146; Henderson, 2007:60; Kokot, 1992:31). Akademiese begaafdheid verwys na die hoëvlak vervlegting van die uitsonderlike intellektuele vermoë, spesifieke akademiese bekwaamheid, kreatiewe denke en psigomotoriese vaardighede (Schroth & Helfer, 2008:159). Akademies begaafde leerders word in alle klaskamers en skole gevind, maar dikwels word hulle nie as begaafd herken nie (Henderson, 2007:60) en terselfdertyd is daar n duidelike verskil tussen slim leerders en akademies begaafde leerders. Akademies begaafde leerders se intellektuele vermoëns is meer ontwikkel as dié van hulle portuurgroep, tot so n mate dat die onderwysstelsel addisionele leergeleenthede moet voorsien wat hierdie geïdentifiseerde intellektuele vermoëns kan help ontwikkel, bevorder en uitbrei (George, 1995:3, 13). 2.2 Die kenmerke van n akademies begaafde kind Oor die jare het navorsers egter verskeie breë karaktereienskappe of kenmerke vir akademies begaafde kinders geïdentifiseer. Clark (in Karnes & Bean, 2009:10-11) som dit soos volg op, naamlik dat akademies begaafde leerders: oor spesifieke kognitiewe kenmerke soos die retensie van groot hoeveelhede inligting, gevorderde begripsvermoë, n verskeidenheid van belangstellings, nuuskierigheid en n goeie taalontwikkeling beskik; deur affektiewe kenmerke soos sensitiwiteit, n unieke sin vir humor, selfbewustheid en n gevoel dat hulle anders is, gekenmerk word; bepaalde fisies/sensoriese kenmerke soos n verhoogde sensoriese bewustheid het; deur intuïtiewe kenmerke soos kreatiwiteit gekenmerk word; en oor sosiale kenmerke soos leierskap, motivering en probleemoplossing beskik. Smutny, Walker en Meckstroth (1997:6) beklemtoon dat die vroeë identifisering van akademies begaafde kinders van kardinale belang is. Dit is ook belangrik dat ouers en onderwysers bewus sal wees van akademies begaafde kinders se unieke behoeftes, sodat daarin voorsien kan word en toegespitse programme vir hierdie kinders ontwikkel kan word. Sodoende sal hulle tot hul volle potensiaal kan ontwikkel. 232

2.3 Die unieke onderwysbehoeftes van n akademies begaafde kind Akademies begaafde kinders vereis dieselfde sowel as andersoortige opvoedkundige leergeleenthede as ander kinders, ten einde hulle intellektuele, sosiale en emosionele behoeftes te bevredig (Henderson, 2007:60). Daar is verskeie kognitiewe, sosiale en emosionele probleme wat akademies begaafde kinders ervaar, byvoorbeeld voel hulle dat hulle anders is, ervaar hulle n gevoel van verwerping deur die portuurgroep en hulle ervaar die onderwys dikwels as uiters voorskriftelik. Dit is dus duidelik dat akademies begaafde leerders tipies-eie kognitiewe, affektief-sosiale en skeppend-ontdekkende behoeftes het waarin voorsien moet word (De Witt, 2009:154-155; Olivier, 1984:121-122; Hargrove, 2010:15). 2.4 Strategie van self-bestuurde, interaktiewe leer Die eklektiese onderrigleerstrategie van self-bestuurde, interaktiewe leer is spesifiek ontwikkel ten einde verhoogde produktiwiteit in die onderwys te ondersteun en die kernbegrippe kan soos volg verduidelik word (Steyn, 2010c): o o o o o Onderrigleerstrategie: Die aanwending van gekose elemente van die onderrigleerstrategie, gekies op grond van die bepaalde onderrigleersituasie binne die bepaalde onderwysprogram, ten einde onderwysproduktiwiteit te bevorder. Self-bestuur : Die leerder ontwikkel en aanvaar die verantwoordelikheid om sy/haar leer te organiseer ooreenkomstig die tipiese bestuurstake van selfbeplanning, self-organisering, self-leidinggewing en self-beheer (vgl Van der Westhuizen, 2003:hoofstuk 4). Inter- : Die term verwys na die deurlopende fokus om die verskillende elemente van strategie te integreer asook na die uitgangspunt dat die leerders individueel maar ook saam moet leer (Mentz, 2011:11-12). Aktiewe : Die invoeging van die term aktiewe beklemtoon die feit dat leer deur middel van aksie (nie-passief) en aktief moet geskied, deur byvoorbeeld op die toepassing van geleerde inhoud in diverse situasies te fokus (Schank, 1994:1; Settles, 2009:1). Leer : Die drie domeine van leer, nl kognitiewe domein, psigomotoriese domein en die affektiewe domein, met realisering van verskillende leerteorieë, word deurlopend in die fokus geplaas (Gagné, 1972:1-8). Die strategie vir self-bestuurde, inter-aktiewe leer word in bepaalde onderrigleersituasies binne spesifieke onderwysprogramme deur middel van spesifiek-gekose multi-modus onderrigstrategie geïmplementeer. Die modi van die strategie vir elke onderwysprogram word uit die volgende lys gekies (Steyn, 2010:3-8) en sal hieruit spesifiek vir die onderwys aan akademies begaafde leerders ontwikkel word, want dié voorgenome onderwysondersteuning sal tot ʼn hoë mate afstandsgebaseerd wees, maar met ondersteuning deur die plaaslike skool se onderwyser(s): Onderrigspan: In die strategie word van n onderrigspan, in plaas van die enkele dosent/ onderwyser soos gebruik in tradisionele onderwys, gebruik gemaak. Die senior dosent/ onderwyser van die span is die bestuurder van die span en is primêr verantwoordelik vir kwaliteitsversekering. Die hulp-dosent(-e)/hulp-onderwyser(-s) is minder-ervare en/of minder-gekwalifiseerde personeel wat die laervlak verantwoordelikhede van die onderrig waarneem. Die tyd aan onderrig ge- 233

spandeer bly dus dieselfde, maar aangesien die hulp-dosente/hulp-onderwysers se vergoeding laer is, word hier n wesenlike finansiële besparing bewerkstellig asook n laer-vlak van frustrasie by die senior lid. Studiegids/sillabus en leermateriaal: Dit word soos by die tradisionele onderwys behou. In die geval van die hoër onderwys blyk dit dat die studiegids meer die aard van n oorsigtelike padkaart kan aanneem, want die detail inligting ten opsigte van die studie word deur middel van ander wyses gegee, byvoorbeeld deur middel van die OBS/eFundi. Die studiegids is dus baie minder gedetailleerd en dus baie dunner en daarom baie goedkoper en bring ook minder frustrasie vir die senior onderrigspanlid. Die DBS (digitale boekskyf): Die DBS ondervang die lesing/aanbieding deel van die klasbyeenkoms volgens die tradisionele onderwysstrategie. In hierdie geval word klastyd bespaar, wat nuttiger op meer produktiewe wyses aangewend kan word. Klasbyeenkomste: Klasbyeenkomste is nie meer lesinggeleenthede (of die dosent/onderwyser is aan die woord en die leerders luister/volg) nie. Die klasbyeenkomste word aktiewe leergeleenthede onder leiding/met ondersteuning van die onderrigspan. Die klasbyeenkomste neem oor die algemeen n bepaalde formaat aan, waartydens 5 oorkoepelende leergeleenthede tersprake kom, naamlik n onderrigtoets (1), n kort inleiding oor die onderwerp (2), groepwerk (3), portuurassessering (4) en reflektering (5). Groepwerk: Die groepwerk word hoofsaaklik tydens die klasbyeenkoms in groepe van twee hanteer en fokus spesifiek op die toepassing van geleerde inhoude. Onderrigbestuurstelsel (OBS): Die OBS is n web-gebaseerde instrument en dien om studente elektronies intyds te begelei en te ondersteun ten opsigte van, veral, inligtingverskaffing. Die gebruik van die OBS veronderstel egter n smal internetbandwydte en geskik vir n kort tydsgebruik, aangesien die meeste gebruikers in SA nog nie volledige breë internetband het nie. Daarom word byvoorbeeld video s nie deur middel van die OBS versprei nie. E-pos: Die gebruik van e-pos is vir die verspreiding van langer boodskappe deur middel van individuele of string e-posse. Dit word veral gebruik in die afwesigheid van sekere internetverbinding. SMS: Individuele of string-sms e word gebruik vir die verspreiding van kort boodskappe aan leerders en ander betrokkenes. Die selfoon word nog nie gebruik vir internetkoppeling nie. Assessering: Assessering word as integrale deel van die onderrigleergebeure gebruik en sluit in formatiewe sowel as summatiewe assessering (of evaluering). Die strategie gee juis die geleentheid tot veelvuldige assesseringsgeleenthede sonder dat daar n negatiewe druk op produktiwiteit, veral ten opsigte van tyd gespandeer deur die dosente, geplaas word. Die elemente van die bepaalde toepassing van die strategie vir self-bestuurde, interaktiewe leer en die strategie in tradisionele onderwys word ook telkens getrek ten einde die skakeling met en verandering ten opsigte van tradisionele onderwys aan te toon. So n voorbeeld word in figuur 1 ten opsigte van die strategie vir grootgroeponderrig gegee. 234

Fig 1 Elemente van die strategie vir grootgroeponderrig en die verband met elemente van tradisionele onderwys (Steyn, 2010a) 3. Doelstelling van die navorsing Doelstelling In hierdie navorsing sal die verskillende wyses waardeur onderwys op produktiewe wyse aan akademies begaafde leerders voorsien kan word, binne die formele en nie-formele onderwyssektore, geïdentifiseer word ten einde effektief in hul unieke onderwysbehoeftes te voorsien. Die volgende doelwitte kan uit die navorsingsdoelstelling afgelei word: Die navorsing word onderneem om vas te stel hoe daar in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders in die intermediêre skoolfase voorsien kan word. Die navorsing word onderneem om vas te stel hoe daar in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders in die senior skoolfase voorsien kan word. Die navorsing word onderneem om vas te stel hoe daar in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders in die VOO-fase voorsien kan word. Die navorsing word onderneem om vas te stel hoe daar in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders op die tersiêre onderwysvlak voorsien kan word. Onder-afdelings in die projek Die volgende afdelings van die projek sal (aanvanklik) geïmplementeer word: Onderwysvoorsiening ooreenkomstig die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders in die intermediêre skoolfase. M.Ed-navorsing: Me M Barkhuizen 235

Onderwysvoorsiening ooreenkomstig die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders in die senior skoolfase voorsien. M.Ed-navorsing: Me N Ras Onderwysvoorsiening ooreenkomstig die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders in die VOO-fase voorsien kan word. B.Ed (Hons) werkstuk en M.Ed-navorsing (2012): Me TM van Rheede van Oudtshoorn (voltyds) Onderwysvoorsiening ooreenkomstig die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders op die tersiêre onderwysvlak voorsien kan word. B.Ed (Hons) werkstuk en M.Ed-navorsing (2012): Me L Prinsloo (voltyds) 4. Metode van navorsing 4.1 Inleiding In hierdie betrokke navorsing sal daar gebruik gemaak word van n empiriese kwalitatiewe navorsingsmetode. Kwalitatiewe navorsing word volgens Maree (2010:259) gedefinieer as n proses waardeur inligting ingesamel en georden word, sodat die navorser n komplekse, holistiese beeld kan vorm deur woorde en gedetailleerde verslae te analiseer en die studie in n natuurlike omgewing uitvoer ten einde n bepaalde situasie in diepte te begryp. Kenmerke van kwalitatiewe navorsing sluit in (Creswell, 2009:175-176): dit vind in n natuurlike omgewing plaas; die navorser is n belangrike instrument in die navorsingsproses; verskeie bronne van data word gewoonlik verkry; data-analise vind induktief plaas en die fokus is op die deelnemers en hoe hulle die fenomeen, wat ondersoek word, verstaan. Binne die kwalitatiewe navorsingstradisie gaan elemente van die fenomenologiese en ontwerpsgebaseerde studie gebruik word. Die fenomenologiese studie is n studie om mense se persepsies, gedrag en beskouings vas te stel en uit te vind hoe hulle n sekere fenomeen verstaan en ervaar (Maree, 2010:75). 4.2 Beplanningsraamwerk Die raamwerk Die navorsing sal aan die hand van die raamwerk vir strategiese onderwysstelsel uitgevoer word. Die raamwerk kan soos in figuur 2 voorgestel word: 236

Fig 2: Raamwerk vir strategiese onderwysstelselbeplanning Die beplanningsfases Die strategiese beplanningsraamwerk bestaan uit drie fases, naamlik Die voorbereidingsfase In hierdie fase word voorbereiding vir die beplanning gedoen. Daar word besondere aandag aan die volgende aspekte gegee: o Motivering vir die beplanning o Aanstelling van die beplanningspan en/of verwysingsgroep o Uitkomste van die beplanning Die fase van beplanningsanalise Tydens die analisefase word al die nodige inligting verwerf om die navorsing uit te voer. Die volgende aspekte word hanteer: o o o o Identifisering van die onderwysbehoeftes Die werklike onderwysbehoeftes van die geantisipeerde teikengroep moet deeglik beskryf word. Aard van die onderwys Die aard van die tersaaklike onderwys moet voldoende beskryf word Interne determinante Die mate waartoe die interne determinante van historiese aard, wederkerige aard en opvoedkundige aard die beplanning gaan bepaal moet deeglik beskryf word. Eksterne determinante Die volgende eksterne determinante moet genoegsaam ontleed en beskryf word, naamlik: die demografie, die klimatologie en geografie, wetenskaplike en tegnologiese tendense, die ekonomiese tendense, die kulturele en 237

taaltendense, die politieke en institusionele tendense, die filosofiese tendense en die teenwoordigheid van medewerkers en mededingers. Die fase van beplanningsoperasionalisering o Beplanning van die onderwyskundige struktuur, in terme van onderwysinrigtings, onderwysvlakke, onderwysprogramme, onderriggewers, leerders, taal van onderrigleer en fisiese fasiliteite. o Beplanning van die ondersteuningsdienste, ten opsigte van verwagte ondersteuning aan die onderriggewers, die leerders en die onderrigleergebeure. o Beplanning van die bestuurs- en administratiewe strukture, naamlik die bepaling van die wyse waarop hierdie programme effektief bestuur sal word, hoe die finansiering hanteer moet word en watter kommunikasielyne tot stand gebring moet word. o Beplanning van die beleid, naamlik ten opsigte van die beleidsraamwerke, regulasies en reëls wat op die tersaaklike vlakke, bv skoolvlak, ontwikkel moet word. Die beplanningspan In hierdie geval sal die navorsers en die dosente betrokke by die navorsing die verantwoordelikheid van die beplanningspan uitvoer. Dit beteken al die werk ten opsigte van die beplanning sal deur die beplanningspan uitgevoer word. Die verwysingsgroep Die verantwoordelikheid van die verwysingsgroep tweërlei van aard, naamlik: In die eerste plek moet die verwysingsgroep advies gee ten opsigte van die verskillende implementeringstappe van die beplanningsraamwerk. In die tweede plek moet die verwysingsgroep toesig hou oor die implementering en voltooiing van die beplanningsraamwerk asook oor die haalbaarheid van die beplanning. Samestelling en funksionering van die verwysingsgroep Die volgende riglyne sal geld: Die verwysingsgroep bestaan uit twee verteenwoordigers van skoolbestuurspanne van ʼn laerskool en ʼn hoërskool, een onderwyser en een ouer. Prof Steyn, navorsingsleier, en me Mindie Barkhuizen, verteenwoordiger van die navorsers, dien ex officio op die verwysingsgroep. Die verwysingsgroep sal na behoefte, maar waarskynlik nie meer as eenkeer per kwartaal nie, vergader aan die hand van ʼn agenda wat deur die beplanningspan voorgelê word. Die lede van die verwysingsgroep kan ook punte op die agenda plaas. Die lede van die verwysingsgroep onderneem om deurentyd tot voordeel van die navorsings- en ontwikkelingsprojek op te tree. Die lede van die verwysingsgroep word nie vir hul deelname vergoed nie asook nie vir ander tersaaklike uitgawes nie. 238

Die lede van die verwysingsgroep kies ʼn voorsitter en sekretaris uit hul geledere. 4.3 Data-insameling Ter uitvoering van die onderhawige navorsing is besluit om ter wille van die datainsameling individuele indiepte-onderhoude en fokusgroep-onderhoude as primêre insamelingmetodes te gebruik. Een van die metodes vir data-insameling in die kwalitatiewe navorsingstradisie is onderhoudvoering (Leedy, 2001:168). n Onderhoud kan gesien word as n doelgerigte gesprek, gewoonlik tussen twee mense, met een spesifieke doel voor oog en dit is om informasie te kry vanaf die persoon met wie die onderhoud gevoer word (Bogdan, 2003:94). Volgens Botha (2001:13) is indiepte-onderhoude ʼn belangrike navorsingsmetode betreffende kwalitatiewe navorsing en help dit om te verstaan hoe die deelnemers oor n onderwerp voel en/of om hul mening oor n bepaalde onderwerp te verkry. Hierdie metode verskaf dus n manier om empiriese data te verkry vanuit die sosiale wêreld van die gemeenskapslede. n Verdere metode in die kwalitatiewe navorsingstradisie wat gebruik gaan word, is fokusgroeponderhoude. Fokusgroepe word deur Maree (2010:90-91) gedefinieer as n groep interaksie van 5-12 mense met die doel om in-diepte kwalitatiewe data te verkry oor die groep se persepsies, houdings en ervarings oor n onderwerp. Die groepe neem dan deel aan ʼn gefasiliteerde gesprek insake die gegewe tema van die navorsing. Al die lede in die fokusgroep hoef nie noodwendig n konsensus te bereik nie (De Vos et al, 2005:299). Die metode ondersteun die navorser aangesien spesifieke vrae aan die teikengroep gevra kan word, met die gevolg dat leemtes in die navorsing verminder word (Eisner, 1998:183). Die motivering vir die gebruik van fokusgroepe is om verskeie en/of diverse reaksies aangaande n sekere tema uit te lok. 4.4 Data analise Volgens Leedy en Ormrod (2005:140) word die volgende stappe gevolg om die data van die individuele onderhoude en fokusgroeponderhoude te ontleed: Identifiseer stellings wat verband hou met die onderwerp. Groepeer relevante stellings in betekenisvolle eenhede. Vind verskillende perspektiewe ten opsigte van die verskillende deelnemers. Kom tot n gevolgtrekking. Die transkribering van data vind plaas. Die geldigheid en betroubaarheid van data wat in hierdie navorsing versamel word, word versterk deur die volgende: Die navorsers is self n onderwyspraktisyns en kan daarom makliker geldige gevolgtrekkings oor die data, wat ingesamel is, maak. Die deelnemers sal n kopié van die onderhoud ontvang, die korrektheid daarvan bepaal en dit dan onderteken. Die onderhoude sal op band opgeneem word. Dieselfde vraag sal vir al die deelnemers gebruik word. 239

4.5 Seleksie van navorsingsplek en sosiale netwerk Die deelnemers aan die projek sal relevant vir die verskillende sub-projekte, met inagneming van verskillende soorte onderwysinrigtings, gekies word. 5 Streefdatums Die projek sal algaande op toetsbasis geïmplementeer word, maar behoort teen die einde van 2014 volledig op geselekteerde onderwysvlakke in geselekteerde vakke geïmplementeer te wees. BRONNELYS Bogdan, R.C. (2003). Qualitative research for education: an introduction to theory and methods. Boston: Allyn & Bacon. De Vos, A.S. (1998). Research at grass roots: a primer for the caring professions. Pretoria: Van Schaik. Dreyer, C. 2001. Designing Blended Electronic-Mobile Learning Environments For Teacher Training In Developing Countries. Potchefstroom: NWU. Eisner, E.W. (1998). The enlightened eye: quality enquiry and the enhancement of educational practice. Englewood Cliffs, N.J: Prentce-Hall. Gagné, R.M. 1972. Domains of Learning. Interchange, 3, 1-8. Ontario Institute for Studies in Education Ontario. Garrison, D.R. & Kanuka, H. 2004. Blended Learning Uncovering Its Transformative Potential In Higher Education. The Internet and Higher Education, 7(2):95-105. Gordhan, P. 2010. Gordhan s 2010 South Africa budget speech. Hatry, H.P. 1978. The Status of Productivity Measurement in the Public Sector. Blackwell Publishing. Holstein, J.A. (2002). Active interviewing. Malden, MA: Blackwell. Hoxby, C.M. 2004. Productivity in Education: The Quintessential Upstream Industry. Southern Economic Journal, 71(2):208-231, Oct. Datum van gebruik 24 Januarie 2011. Kitzinger, J. (2004). Introduction: The challenge and the promise of focus groups, in R.S. Barbour and JDeveloping Focus Group Research: Politics, Theory and Practise. London: Sage. Kitzinger, J. (1994). The methodology of Focus Groups: the importance of interaction between research participants.. Sociology of Health & Illness, 16(1):103-121. 240

Leedy, P.D. (2001). Practical research planning amd design. New Jersey: Prentice-Hall. Manuel, M. 2010. Trevor Manuel, Suid-Afrika se minister van finansies. Gesprek met Alec. McMillan, J.H. & Schumacher, S. (1993). Research in Education: a conceptual introduction. New York: Harper Collings College Publishers. Müller, P. 1998. Tegno-onderwys is hier. Insig, Maart: 10-11. Osguthorpe, R.T. & Graham, C.R. 2003. Blended Learning Environments Definitions And Directions. The Quarterly Review of Distance Education, 4(3):227-233. Penrose, R. (1989). The emperor's new mind. Oxford: Oxford University Press. Russell, Finansies en Tegniek se Suider-Afrika korrespondent. Russel, T.L. 1993. Which television medium is best for distance learning? ED Journal, August: 1-6. Russell, T.L. 1994. Interactivity in television-based learning: Is it necessary? Open Learning, November. Schanks, R.C. 1994. Active learning through multi-media. IEEE, Internet Settles, B. 2009. Active Learning Literature Survey. University of Wisconsin-Madison. Internet Schilling, R.F. (1997). Developing intervention research programs in social work. Social Work Research, 173-180. South Africa National Department of Education. 2009. Report of the Task Team for the Review of the Implementation of the National Curriculum Statement Steindel, C. & Stiroh, K.J. 2001. Productivity: what is it, and why do we care about it? Steyn, H.J. 2009. DBD support in education: A complete new format of learner support. Education Expert: Potchefstroom. Steyn, H.J. & Steyn, H. 2010. Die impak van die ecindi program in onderwysvoorsiening. Potchefstroom: Education Expert. Steyn, H.J. 2010a. Handleiding vir mede-werkers aan die strategie vir grootgroeponderrig. Noordwes-Universiteit: Potchefstroom. Steyn, H.J. 2010b. Structure of the education system. Potchefstroom: NWU. Steyn, H.J. 2010c. Grootgroeponderrig. Potchefstroom. NWU. Steyn, H.J. 2010d. DBD in education: Improve quality in education provision. Paper delivered at Faculty of Education, Unisa, Pretoria. 11 April 2010. Steyn, H.J., Steyn, S.C., De Waal, E.A.S. & Wolhuter, C.C. 2002. Die onderwysstelsel: Kenmerke en Tendense. Keurkopié: Potchefstroom. Steyn, H.J., Van der Westhuizen, P.C. 1993. Apartheid: scapegoat for every wrong in South African Education. South African Journal of Education, 13(1):35-39. 241

Steyn, H.J. & Wolhuter, C.C. 2010. Creating sustainable learning environments in schools by means of strategic planning: The experience of engagement by a comparative education team at a university. South African Journal of Higher Education, 456-470. Steyn, H.J., Wolhuter, C.C., Mentz, E., Potgieter, F.J. & Henrico, A. 2010. Grootgroepstrategie Teaching large groups. Referaat gelewer tydens die byeenkoms van die Fakulteit Opvoedingswetenskappe insake selfgereguleerde leer, 7 Junie 2010. Stockley, D. 2003. Definition of e-learning. http://derekstockley.com.au/elearningde finition.html, Toegang: 24 Maart 2011. Van der Westhuizen, C. 2006. Digital versatile disk as an information and communication technology variant to support Geography teaching and learning. Ph.D: Noordwes-Universiteit. Van der Westhuizen, P.C. (Red). 2003. Effective educational management. Kagiso: Cape Town. Vignoles, A. 2009. Education, Training, Skills and an International Perspective. Walsch, D. (2005). Meta-synthesis method for qualitative research: a literature review. Journal of Advanced Nursing, 204-211. Willocks, S.D. 1996. Our classrooms and Chaucer s Canterbury Tales: How to make them work together. English Journal, Vol. 85 Yeh, Y.C. 2004. Nuturing reflective teaching during critical-thinking instruction in a computer simulation program: Computers and Education. Vol. 42 242

BYLAAG 7 ONDERWYS AAN AKADEMIES BEGAAFDE LEERDERS KURRIKULUMKOMITEE KREATIEWE KOMMUNIKASIE GRAAD 4 9 Geagte dame/heer Hiermee word u uitgenooi om lid van die Kurrikulumkomitee: Kreatiewe Kommunikasie te wees. Die agtergrond, doel en werksaamhede van hierdie Kurrikulumkomitee hou die volgende in: 1 AGTERGROND 1.1 Kenmerke van onderwysvoorsiening akademies begaafde leerders Die volgende is ter sake: Akademies begaafde leerders word geïdentifiseer op grond van hulle hoë intellektuele vermoë, hulle besondere vlak van kreatiwiteit en hul taaktoegewydheid. Soos in die geval van begaafde sportlui, moet daar in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders deur middel van gedifferensieerde onderwysgeleenthede voorsien word en moet hulle die geleentheid kry om saam met hul portuurgroep op akademiese vlak te funksioneer. Daar is ʼn groot behoefte by akademies begaafde leerders, hul ouers, onderwysers en skoolhoofde aan haalbare en volhoubare onderwysprogramme spesifiek bedoel vir die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders. In Suid-Afrika word baie min unieke ondersteuning aan akademies begaafde leerders op skool- en universiteitsvlak verleen. Op internasionale vlak word op verskillende wyses en deur middel van spesifieke onderwysmodelle in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders voorsien. Die gebruik van die onderrigstrategie vir self-bestuurde, inter-aktiewe leer volgens die formaat van nie-kontakonderwys om in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders te voorsien, is deeglik getoets en suksesvol bewys. 243

1.2 Die voorgestelde visie, struktuur en doelstellings van voorgestelde virtuele kollege Die voorneme is om ʼn virtuele kollege vir onderwys aan akademies begaafde leerders te stig met die volgende visie en doelstellings: Die visie ABC Kollege voorsien kwaliteit, afstandgebaseerde onderwysprogramme aan akademies begaafde leerders in Suid-Afrika as unieke nis. Doelstellings ABC Kollege streef daarna om deur onderrig, navorsing en dienslewering die volgende mikpunte te haal: Kwaliteit onderwysprogramme word aan akademies begaafde leerders voorsien vanaf graad 4 tot graad 12 sodat hulle hulself kan toerus om maksimaal in ooreenstemming met hul begaafdheid te funksioneer; Die werk van ABC Kollege dra by om onderwysproduktiwiteit in Suid-Afrika te verhoog. Sodanige aktiwiteite word onderneem om die onderwysvoorsiening aan akademies begaafde leerders te verbeter, byvoorbeeld om spesialiskursusse vir onderwysers van akademies begaafde leerders af te lewer. 1.3 Unieke kenmerke van die voorgestelde kollege Die unieke kenmerke is: Die aanvullende onderwysprogramme word afgelewer vir akademies begaafde leerders, wat met die skoolwerk verband hou; Die onderrig word deur middel van die onderrigstrategie vir self-bestuurde, interaktiewe leer afgelewer. 1.4 Voorgestelde onderwysprogramme Om in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders te voorsien, word die onderwysprogramme soos volg voorgestel: Grade Modules Grade 11 12 Graad 10 Graad 9 Kreatiewe Kommunikasie Kreatiewe Wiskunde Toegepaste Gesondheidswetenskappe Toegepaste Besigheidstudies/Rekeningkunde Ken jouself Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld 244

Graad 8 Graad 7 Graad 6 Graad 5 Graad 4 Die volgende is ter sake: Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe Kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe kommunikasie Ken jou wêreld Kreatiewe kommunikasie (in Afrikaans en/of Engels) Ken jou wêreld (sluit onder ander die natuurwetenskappe, sosiale wetenskappe, Wiskunde, Tegnologie, aardwetenskappe, Sterrekunde en filosofieë in) Die programme word vanaf die hoofkantoor in Potchefstroom op die landswye, virtuele kampus afgelewer. Die modules word op die Gr + -vlak aangebied, vanaf Graad 4 + tot Graad 12 +. Elke module strek van 10 krediete in graad 4 tot 15 krediete in graad 9 (1 krediet verteenwoordig 10 veronderstelde leerure) in omvang, en word vanaf Februarie tot September elke jaar afgelewer. Die modules behels nie n herhaling van skoolwerk of vooruitgryp na die volgende jaar se skoolwerk of universiteitswerk nie, maar fokus op n unieke samehangende en betekenisvolle kennis- en toepassingsveld wat met die skoolwerk van die bepaalde graad verband hou en/of aanvul en wat ten opsigte van moeilikheidsgraad tussen die huidige graad en die volgende graad geposisioneer is. ʼn Kurrikulumkomitee word vir elk van die volgende aangestel: Kreatiewe Kommunikasie, Ken jou Wêreld, Ken jouself, Kreatiewe Wiskunde, Toegepaste Gesondheidswetenskappe en Toegepaste Besigheidstudies/ Rekeningkunde 2 DIE KURRIKULUMKOMITEE VIR KREATIEWE KOMMUNIKASIE 2.1 Samestelling Die genoemde kurrikulumkomitee bestaan uit 5 lede: 2 onderwysers uit die primêre skool 2 onderwysers uit die sekondêre skool 2 verteenwoordigers uit die tersiêre onderwysomgewing 245

2.2 Die verantwoordelikheid Die verantwoordelikheid van die komitee is om (eerstens) doelstellings/temas vir die modules wat aan elke graadvlak gekoppel word te ontwikkel. In die geval van Kreatiewe Kommunikasie (graad 4 9) sal ook besluit moet word oor die gebruik van Afrikaans en Engels (apart of vervleg). 2.3 Die werkswyse Die volgende werkswyse word voorsien ʼn Maksimum van 20 uur moet gebruik word Daar sal een 6 uur vergadering wees en die res van die werk sal elektronies afgehandel word. Die komitee kies ʼn eie voorsitter. Notulehouer sal voorsien word Die doelstellings/sillabus van taalvakke van graad 4 9 moet beskikbaar wees Hieraan moet die doelstellings/temas vir elke graad+ module gekoppel word Die komitee moet self verdere inligting inwin. ʼn Basiese administratiewe ondersteuning kan beskikbaar gestel word. 2.4 Vergoeding By die suksesvolle voltooiing van die kurrikulum sal ʼn honorarium van R3,000 per lid betaal word. 2.5 Diensaanvaarding en voltooiing Diensaanvaarding is onmiddellik en die kurrikulum moet teen die einde van Junie 2013 gefinaliseer word. 3 TEN SLOTTE Ek verneem graag van u besluit. HJ Steyn (prof) hjsteyn@educationexpert.co.za 20 Maart 2013 246

BYLAAG 8 TOESTEMMINGSBRIEWE VAN HOOF, ONDERWYSERS EN LEERDERS OM AAN DIE STUDIE DEEL TE NEEM 247

248

249

250

251

BYLAAG 9 STUDIEGIDS: KREATIEWE KOMMUNIKASIE Studiegids: Kreatiewe Kommunikasie Graad 4 252

INHOUDSOPGAWE 1. Welkom... 3 2. Agtergrond van die module... 3 3. Uitkomste van die module... 3 4. Onderrigleerstrategie... 4 5. Voorvereistes... 4 6. Studiemateriaal... 5 7. Assessering... 5 8. LEEREENHEID 1 n Wêreld vol prentjies... 6 8.1 Tema 1: Beeldende Kunste... 7 8.1.1 Doelstellings 8.1.2 Leerinhoud 8.1.3 Assessering 8.2 Tema 2: Strokiesprente... 12 8.2.1 Doelstellings 8.2.2 Leerinhoud 8.2.3 Assessering 8.3 Tema 3: Fotografie... 15 8.3.1 Doelstellings 8.3.2 Leerinhoud 8.3.3 Assessering 8.4 Tema 4: n Teaterprogram... 23 8.4.1 Doelstellings 8.4.2 Leerinhoud 8.4.3 Assessering 8.5 Tema 5: Advertensies... 25 8.5.1 Doelstellings 8.5.2 Leerinhoud 8.5.3 Assessering 8.6 Tema 6: n Graffiti-muur... 28 8.6.1 Doelstellings 8.6.2 Leerinhoud 8.6.3 Assessering 253

9. LEEREENHEID 2 Ek sprei my vlerke... 10. LEEREENHEID 3 Sê jou sê... 11. LEEREENHEID 4 Waarom? Daarom...... 12. LEEREENHEID 5 Aksie.net... 254

1. Welkom Hartlik welkom by die module Kreatiewe Kommunikasie. In hierdie module sal jy kennis maak met verskeie interessante kenmerke van Afrikaans en daar is heelwat nuwe feite en kommunikasievaardighede wat jy sal moet bemeester. Die doel van die module Kreatiewe Kommunikasie is om die kennis en vaardighede wat jy in die skool bemeester het te verryk, te verdiep en te verbreed, sonder om reeds graad 5 se werk te doen. Ons hoop dat die nuwe insigte en vaardighede wat jy gaan verwerf jou sal help om n beter begrip van Afrikaans te kry. GENIET DIE MODULE! 2. Agtergrond van die module Akademies begaafde leerders word geïdentifiseer op grond van hulle hoë intellektuele vermoë, hulle besondere vlak van kreatiwiteit en hulle taaktoegewydheid. Soos in die geval van begaafde sportlui, moet daar in die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders deur middel van gedifferensieerde onderwysgeleenthede voorsien word en moet hulle die geleentheid kry om saam met hulle portuurgroep op akademiese vlak te funksioneer. Daar is ʼn groot behoefte by akademies begaafde leerders, hulle ouers, onderwysers en skoolhoofde aan haalbare en volhoubare onderwysprogramme spesifiek bedoel vir die unieke onderwysbehoeftes van akademies begaafde leerders. Dit is die primêre vertrekpunt vir hierdie program en hierdie module. 3. Uitkomste van die module Die algemene doelwitte van die Nasionale Kurrikulumverklaring Graad R-12 is: Om leerders, ongeag hulle sosio-ekonomiese agtergrond, ras, geslag, fisiese of intellektuele vermoë, toe te rus met die kennis, vaardighede en waardes wat nodig is vir selfvervulling en betekenisvolle deelname in die samelewing as burgers van n vrye land; Om toegang tot hoër onderwys te verskaf; Om die oorgang van leerders vanaf onderwysinstellings na die werkplek te fasiliteer; en Om aan werkgewers n voldoende profiel van n leerder se vermoëns te verskaf. Die program streef daarna om kwaliteit onderwysprogramme aan akademies begaafde leerders in Suid-Afrika te voorsien vanaf graad 4 tot graad 12, sodat hulle hulleself kan toerus om maksimaal in ooreenstemming met hulle begaafdheid te funksioneer en te ontwikkel. Die aanvullende onderwysmodules vir Kreatiewe Kommunikasie word afgelewer vir akademies begaafde leerders om hulle kennis van tale te verbreed, verdiep en te verryk 255

en sal met die huidige skoolwerk en kurrikulum verband hou. Die onderrig sal deur middel van die onderrigstrategie vir self-bestuurde, interaktiewe leer afgelewer word. 4. Onderrigleerstrategie Die onderrig sal deur middel van die onderrigstrategie vir self-bestuurde, interaktiewe leer afgelewer word. Daar sal van die DBS (digitale boekskyf) gebruik gemaak word. Die DBS (digitale boekskyf) as element van die strategie vir self-bestuurde, interaktiewe leer gaan in hierdie studie n groot rol speel. Die DBS is n e-boek of DVD-basis en bevorder die ontwikkeling van kommunikasie, n sentrale rigtinggewer in die voorsiening van effektiewe onderwys. Die teksbladsye op die DBS bevat die mees kernagtige samevatting van die inhoud wat die leerder moet bemeester. Hierdie kernsamevatting word verbreed en aangevul uit die insetsels, die studiegids en die leerinhoud wat in die klas bemeester is. Die portefeulje of skoolkoerant wat die leerders saamstel sal op sekere ooreengekome datums geassesseer word. 5. Voorvereistes n Voorvereiste vir hierdie module is dat jy self-gedissiplineerd en toegewyd moet wees. Daar word van jou verwag om verantwoordelikheid te neem vir jou eie leer. Die studiegids en DBS sal jou deur die leerinhoud begelei, so maak seker dat jy deeglik vertroud is daarmee. Toegang tot n rekenaar en die internet is nog n voorvereiste vir hierdie module. 6. Studiemateriaal Die voorgeskrewe materiaal wat jy vir die module nodig het, is die volgende: Die DBS vir Kreatiewe Kommunikasie. Baie voorbeelde en prente word ook op die DBS gegee. Deur die pause knoppie te druk kan jy langer na die bepaalde voorbeelde kyk. Die studiegids vir Kreatiewe Kommunikasie. Aanvullende inligting wat op die internet verkry word. Aanvullende leerinhoud en leermateriaal wat by die skool bemeester is. 7. Assessering Aan die einde van elke tema van elke leereenheid word n opdrag/opdragte gegee. Hierdie opdragte moet volgens die gestelde leweringsdatums ingehandig word. Riglyne vir die inhandiging van opdragte: Leerders bou n portefeulje met al die verskillende opdragte daarin. Die portefeulje moet n dik ringlêer wees met geskikte afskortings. 256

Leerders handig die opdrag in die portefeulje in by die fasiliteerder voor/of op die sperdatum. Hierdie opdragte kan ook in die skoolkoerant gepubliseer word indien die skool oor een beskik en die opdragte as inhoud wil insluit. Aan die einde van die module sal n eksamen geskryf word om te bepaal of die uitkomste van die module bereik is. 257

LEEREENHEID 1 n Wêreld vol prentjies 258

8.1.1 Doelstellings 8.1 Tema 1 Beeldende Kunste Doelstellings: Die doelstelling van hierdie leereenheid is om jou in staat te stel om: jou kennis van beeldende kunste te verryk, te verdiep en te verbreed, jou kennis van beeldende kunste toe te pas in die alledaagse lewe, en jou eie opinie oor beeldende kunste te lewer. Ten einde die doelstellings te bereik moet jy die volgende kennis, vaardighede en gesindhede bemeester en verwerf: Kennis: Jy moet: Vaardighede: Jy moet: Gesindhede: tussen die verskillende vorme van beeldende kuns kan onderskei, n resensie kan definieer, en die kenmerke van n fliekresensie en boekresensie kan ken en neerskryf. jou eie opinie kan lewer oor n boek wat gelees is, en n resensie kan skryf oor n boek wat gelees is. Jy moet aantoon dat: jy die beeldende kunste kan waardeer en jou eie gebalanseerde opinie daaroor kan lewer. 8.1.2 Leerinhoud BEELDENDE KUNSTE Vorme van beeldende kuns: o o o o Skilderye Films Teaterproduksies Boeke 259

Beeldende kunste is die wêreld van skep. Party mense kan iets skep, uitbeeld of uitvoer en ander kan dit weer waardeer. RESENSIES Elkeen van ons het ons eie mening of opinie oor dit wat ons al gesien of gelees het. Wanneer jy vir jou skoolkoerant n oorsig moet skryf van n fliek of boek, kan jy NIE net jou eie mening daaroor gee nie. So n opsomming of oorsig word n RESENSIE genoem. n Resensie is n geskrewe of mondelinge oorsig of opsomming van n spesifieke kunsvorm. n Resensie het n sekere formaat en bevat bepaalde inligting. Kenmerke van n fliekresensie: o o o o o o Naam van die fliek (WAT?) Die datum wanneer die fliek begin draai (WANNEER?) Waar die fliek wys (WAAR?) Die hoofakteurs (WIE?) Die storie Gevolgtrekking (jou mening) Addisionele inligting kan gegee word, byvoorbeeld ten opsigte van ouderdomsbeperking, tydsduur en die vervaardiger van die fliek. 260

(Van Nierop, 2013) (Van Nierop, 2011) 261

BOEKRESENSIE n Boekresensie het dieselfde formaat as die fliekresensie. Kenmerke van n boekresensie: o Titel van die boek (WAT?) o Skrywer/Outeur (WIE?) o Datum wanneer boek vrygestel word (WANNEER?) o Uitgewer van die boek (WAAR?) o Die storie o Gevolgtrekking (eie mening) (Isaacs, 2013) Onthou: n Goeie resensie is: Eerlik. Noem die goeie en slegte punte van die fliek of boek. Vertel nooit die volle verhaal nie en gee nooit die einde weg nie. 8.1.3 Assessering OPDRAG Skryf n RESENSIE oor ENIGE van jou gunsteling boeke. Gebruik die volgende formaat: 1. Titel van die boek 2. Skrywer 3. Uitgewer 4. Datum 5. Storie 262

6. Gevolgtrekking (eie mening) Riglyne vir elektroniese aanbieding: Lettergrootte: 12 Lettertipe: Arial Lengte: 100-120 woorde Slegs nommer 5 en 6 word in paragrawe geskryf Inhandigingsdatum: Sal voorsien word 263

8.2.1 Doelstellings 8.2 Tema 2: Strokiesprente Doelstellings: Die doelstelling van hierdie leereenheid is om jou in staat te stel om: jou kennis van strokiesprente te verryk, te verdiep en te verbreed, en jou kennis van strokiesprente toe te pas. Ten einde die doelstellings te bereik moet jy die volgende kennis, vaardighede en gesindhede bemeester en verwerf: Kennis: Jy moet: Vaardighede: Jy moet: Gesindhede: die begrip strokiesprent verstaan en kan beskryf, voorbeelde kan gee van verskillende strokies, en die kenmerke van n strokiesprent kan identifiseer en beskryf. jou eie strokiesprent kan ontwerp, en jou eie karakters, intrige en storielyn kan beplan. Jy moet aantoon dat: jy strokiesprente kan waardeer en dat jy dit geniet om die strokiesprente te lees en te ontwerp. 8.2.2 Leerinhoud STROKIESPRENTE Die woord strokiesprente is n samestelling: strokies + prente n Strokie verwys na n vorm waarop inligting gedruk word, byvoorbeeld inkopiestrokies. Strokiesprente is dus n strokie waarop prente gedruk word. Prentjies in strokiesformaat vertel n storie. Inhoud bestaan uit die karakters (WIE?) en intrige (GEBEURE?) 264

Kenmerke: o Direkte rede word gebruik o o o Goeie, kort sinne Spraakborrels kom voor en geen aanhalingstekens Kan komies of sarkasties wees (Cronjé, 2011) 8.2.3 Assessering OPDRAG Ontwerp jou eie strokiesprent. Die opdrag kan elektronies of geskrewe wees. Riglyne: 2-3 karakters moet gebruik word. Die 2 hoofkarakters moet 4-5 spreekbeurte hê. As daar n derde karakter is, moet hy/sy ten minste 2-3 spreekbeurte hê. Daar moet n grappige ondertoon in die dialoog wees. Gebruik spraak- en gedagteborrels. Karakters moet uitgebeeld word d.m.v. prentjies wat n storie vorm. Inhandigingsdatum: Sal voorsien word 265

8.3.1 Doelstellings 8.3 Tema 3: Fotografie Doelstellings: Die doelstelling van hierdie leereenheid is om jou in staat te stel om: jou kennis van fotografie te verryk, te verdiep en te verbreed, jou kennis van fotografie toe te pas in die alledaagse lewe, en jou eie opinie oor foto s te lewer en dit te kan beskryf. Ten einde die doelstellings te bereik moet jy die volgende kennis, vaardighede en gesindhede bemeester en verwerf: Kennis: Jy moet: kan onderskei tussen byvoeglike naamwoorde, intensiewe vorme, beeldspraak en idiome. Vaardighede: Jy moet: Gesindhede: beskrywend kan skryf. Jy moet aantoon dat: jy fotografie kan waardeer. 8.3.2 Leerinhoud FOTOGRAFIE Fotografie is sekerlik die algemeenste en gewildste vorme van kommunikasie. Deur foto s kan enige iemand herinneringe vasvang. Foto s vertel hulle eie stories. Foto s beskryf n oomblik. Om beskrywend te skryf is n belangrike skryfvaardigheid wat aangeleer en geoefen moet word. Daar bestaan hulpmiddels wat ons help om beskrywend te skryf, byvoorbeeld: 266

o Byvoeglike naamwoorde o Intensiewe vorme 267

268

o Beeldspraak Vergelykings 269

o Idiome 270

271

272

8.3.3 Assessering OPDRAG Neem jou eie foto of soek n foto (op die internet) van n natuurtoneel en beskryf die toneel in n goeie paragraaf. Riglyne vir elektroniese aanbieding: Die paragraaf moet beskrywend wees. Beplan eers jou skryfstuk. Gebruik beskrywende woorde (byvoeglike naamwoorde en intensiewe vorme) en beeldspraak (idiome, vergelykings, idiomatiese name, ens.). Lettergrootte: 12 Lettertipe: Arial Lengte: 8-10 sinne Inhandigingsdatum: Sal voorsien word 273

8.4.1 Doelstellings 8.4 Tema 4: n Teaterprogram Doelstellings: Die doelstelling van hierdie leereenheid is om jou in staat te stel om: jou kennis van die teater te verryk, te verdiep en te verbreed. Ten einde die doelstellings te bereik moet jy die volgende kennis, vaardighede en gesindhede bemeester en verwerf: Kennis: Jy moet: Vaardighede: Jy moet: Gesindhede: tussen verskillende programme kan onderskei, n program kan definieer, en die basiese inligting wat n teaterprogram bevat kan identifiseer. n teaterprogram kan ontwerp. Jy moet aantoon dat: jy n liefde vir die teater het. 8.4.2 Leerinhoud PROGRAMME n Program is n plan waarvolgens iets aangepak of uitgevoer gaan word. Verskillende soorte programme: atletiekprogram, prysuitdelingsprogram, ens. Programme is kreatief. Basiese inligting wat n teaterprogram bevat: o Produksie se naam o Regisseur o Die produksiespan o Die hoofspelers en die karakters wat hulle vertolk 274

o o Tye en pouse Plek waar dit opgevoer word 8.4.3 Assessering OPDRAG Ontwerp n program vir n teaterproduksie wat TANS wys. Dit kan geskrewe of elektronies gedoen word. Die program moenie groter as n A5 wees nie (A4 wat in die helfte gevou is). Die program moet die basiese inligting bevat soos bo genoem. Inhandigingsdatum: Sal voorsien word 275

8.5 Tema 5: Advertensies 8.5.1 Doelstellings Doelstellings: Die doelstelling van hierdie leereenheid is om jou in staat te stel om: jou kennis van advertensies te verryk, te verdiep en te verbreed, jou kennis van advertensies toe te kan pas in die alledaagse lewe, en jou eie opinie oor advertensies te kan lewer. Ten einde die doelstellings te bereik moet jy die volgende kennis, vaardighede en gesindhede bemeester en verwerf: Kennis: Jy moet: Vaardighede: Jy moet: Gesindhede: tussen verskillende vorme van advertensie kan onderskei, n advertensie kan definieer, en die kenmerke van n advertensie kan identifiseer. n opinie kan lewer oor n advertensie, en jou eie advertensie kan ontwerp. Jy moet aantoon dat: jy die rol van advertensies waardeer en n opinie daaroor kan lewer. 8.5.2 Leerinhoud ADVERTENSIES n Advertensie stel n produk/diens bekend. Dit kan in n mondelinge, visuele of geskrewe vorm wees. 276

Algemene kenmerke van n advertensie: o A - Goeie Aanbieding en trek Aandag o B - Wek Belangstelling o A - Laat mense oorgaan tot Aksie o K - Is Kleurvol o U - Staan Uit o S - daar is Struktuur en dit is Sinvol (Siyavula Uploaders, 2009a) (Siyavula Uploaders, 2009b) 277

8.5.3 Assessering OPDRAG Ontwerp n advertensie vir iets wat nog nie bestaan nie. Riglyne: Gebruik die algemene kenmerke van n advertensie (ABAKUS). Dit moenie te besig wees nie. Mense moet dit vinnig kan lees. Hou dit kort en bondig. Gebruik kleurvolle prente. Dit moet n gepaste slagspreuk bevat. Dit moet op n A4 gedoen word (elektronies of geskrewe). Inhandigingsdatum: Sal voorsien word 278

8.6 Tema 6: n Graffiti-muur 8.6.1 Doelstellings Doelstellings: Die doelstelling van hierdie leereenheid is om jou in staat te stel om: jou kennis van die taal te verryk, te verdiep en te verbreed. Ten einde die doelstellings te bereik moet jy die volgende kennis, vaardighede en gesindhede bemeester en verwerf: Kennis: Jy moet: Vaardighede: Jy moet: Gesindhede: Kan onderskei tussen nuutskeppinge, slagspreuke, beeldspraak en idiome. n graffiti-muur kan ontwerp, en taal kreatief kan gebruik. Jy moet aantoon dat: jy n liefde vir die taal het. 8.6.2 Leerinhoud NUUTSKEPPINGE Taal is veranderlik. Nuwe woorde kan geskep word. Voorbeelde van nuutskeppinge: E-pos = Vonkpos Springmielies = Kitskoring Toilet = Porselein Skoeter Blonde Oomblik = Breinpouse 279

Sakrekenaar = Sompompie Eet = Tandslaan Aftree = Kierieverlof Grimering = Jeugdeeg n Graffiti-muur is n kreatiewe kunsvorm wat nuutskeppinge, idiome, slagspreuke, ens. uitbeeld. 8.6.3 Assessering OPDRAG Ontwerp jou eie graffiti-muur met jou eie slagspreuke, woorde, idiome, ens. (dit mag nie reeds bestaan nie). Riglyne: Dit moet kleurvol wees. Wees kreatief. Dit moet op n A4 gedoen word. n Minimum van 10 slagspreuke/woorde/idiome, ens. moet gebruik word. Dit kan elektronies of geskrewe gedoen word. Inhandigingsdatum: Sal voorsien word Bibliografie ABRAHAMS, R. & SMUTS, C. 2010. Kaperjol. Kaapstad: Maskew Miller Longman. CRONJÉ, D. 2011. Danie Cronjé is meester. http://www.blogcatalog.com/ blogs/tjillcoza/2 Datum van gebruik: 16 November 2013. ISAACS, E. 2013. Projek Boontjierank. http://www.lapa.co.za/product-view/469/ projek_boontjierank/path/13 Datum van gebruik: 16 Julie 2013 LATTI, M. & GOUWS, S. 1998. Nuwe Afrikaans sonder grense. Kaapstad: Maskew Miller Longman. MENTZ, W. 2012. Almal Verstaan Afrikaans Huistaal Graad 5 Leesboek. Gauteng: Macmillan. SIYAVULA UPLOADERS. 2009a. Trappe van vergelyking. http://cnx.org/content/ m23722/latest/?collection=col11017/latest Datum van gebruik: 16 Nov. 2013. 280

SIYAVULA UPLOADERS. 2009b. Advertensies: Boodskappe en reaksies. http://cnx.org/content/m26313/latest/?collection=col10989/latest Datum van gebruik: 16 Nov. 2013. VAN ECK, A. Alles wat ek moet weet van Taalleer en Spelling. VAN NIEROP, L. 2011. Alvin and the Chipmunks. Vrouekeur, 16 Des. VAN NIEROP, L. 2013. Despicable Me 2. Huisgenoot, 4 Julie. 281

BYLAAG 10 BRIEF VAN TAALVERSORGER: CUM LAUDE LANGUAGE PRACTITIONERS DECLARATION OF LANGUAGE EDITING I, Christina Maria Etrecia Terblanche, ID nr 771105 0031 082, hereby declare that I have edited the research dissertation of Mindie Barkhuizen, entitled Onderwysvoorsiening aan akademies begaafde leerders in die intermediêre skoolfase in Suid-Afrika for Cum Laude Language Practitioners without viewing the final product. Regards, CME Terblanche Cum Laude Language Practitioners (CC) SATI reg nr: 1001066 PEG registered 282