NATIONAL SENIOR CERTIFICATE GRAAD 12

NATIONAL SENIOR CERTIFICATE GRAAD 12 RELIGIESTUDIES V1 FEBRUARIE/MAART 2009 MEMORANDUM PUNTE: 150 Hierdie memorandum bestaan uit 14 bladsye.

Religiestudie/V1 2 DoE/Febr. Maart 2008 VRAAG 1 (VERPLIGTEND) 1.1. Skryf uit elke groep woorde hieronder die woord wat NIE pas NIE langs die vraagnommer (1.1.1 1.1.5) in die ANTWOORDEBOEK neer. Gee 'n rede vir jou antwoord in ELKE geval. 1.1.1 Afrika Tradisionele Religie. Die ander is van die groep Abrahamitiese religieë. Afrika Tradisionele Religie is inheems in Afrika. (2) 1.1.2 Qur'an. die Qur'an is 'n Islamitiese geskrif. Die ander is Hindoegeskrifte. (2) 1.1.3 Baha'u'llah. Baha'u'llah is die stigter van die Baha'i geloof. Die ander is aan Islam gekoppel. (2) 1.1.4 Engels. Engels is 'n hedendaagse taal. Die ander is antieke tale waarin heilige geskrifte geskryf is. (2) 1.1.5 Oordeelsdag. Die Oordeelsdag is 'n geloofsopvatting in die Abrahamitiese gelowe. Die ander is geloofsopvattings uit Oosterse religieë. (2) 1.2 Kies die korrekte woord(e) uit die wat tussen hakies gegee word. Skryf slegs die woord(e) langs die vraagnommer (1.2.1 1.2.5) in die ANTWOORDEBOEK neer. 1.2.1 Afrika Tradisionele Religie beweer dat 'wanneer 'n mens sterf, hy/sy na die land van die geeste vertrek'. (2) 1.2.2 Katolisisme en Protestantisme is die twee hoofafdelings van die Christendom. (2) 1.2.3 Gelykenisse word deur die aanhangers van religieë gebruik om 'n morele of filosofiese idee oor te dra. (2) 1.2.4 Joodse aanbidding vind in 'n sinagoge plaas. (2) 1.2.5 Baha'u'llah's se oudste seun is Abdu'-Baha. (2) 1.3. Definieer die volgende begrippe in die konteks van religie: 1.3.1 Dogma: 'n beginsel of leerstelling, veral soos deur 'n kollektiewe religieuse gesag neergelê, of 'n leerstelling wat sonder enige bevraagtekening aanvaar word. (2) 1.3.2 Ideologie: 'n stel beginsels met religieuse ondertone oor hoe 'n samelewing georden behoort te word. (2) 1.3.3 Leerstelling: a sistematiese religieuse stuk onderrig. (2) 1.3.4 Vergelykbaarheid: die feit dat twee dinge (bv religieë) vergelyk kan word wat ooreenkomste en verskille betref. (2) 1.3.5 Geloofsopvatting: 'n sterk religieuse oortuiging dat iets waar is. (2)

Religiestudie/V1 3 DoE/Febr. Maart 2008 1.4 Verduidelik kortliks die begrip Hoogste Wese soos dit in Afrika Tradisionele Religieë verstaan word. ATR redeneer dat die Hoogste Wese nie geken, beskryf of gedefinieer kan word soos mens 'n dier of mens ken nie. God is nie in daardie sin kenbaar nie. God is altyd die voorwerp van geloof. (2) 1.5 Gee die betekenis van Tawhid. Dit is die goddelike eenheid, en bevestig die eenheid van God. Tawhid is die basis van alle religieuse kennis, geskiedenis, metafisika, estetika en etiek in Islam. (2) 1.6 Noem die TWEE dele wat die Christelike Bybel uitmaak. Ou Testament (39 boeke) Nuwe Testament (27 boeke) (4) 1.7 Noem die VIER doelstellings waarna Hindoes strewe. Dharma Artha Karma Moksha (8) 1.8 Wat is 'n Sutta? In Boeddhisme verwys dit na die woorde van die Boeddha. (2) 1.9 Verduidelik die term Kosher. Wat in die Joodse religie toelaatbaar is. (2) TOTAAL AFDELING A: 50 AFDELING B Kies enige TWEE uit die VIER vrae wat hieronder gestel word. VRAAG 2 2.1 Beantwoord, met verwysing na die interne differensiasies in Islam, die volgende TWEE vrae hieronder. 2.1.1 Gee 'n kort verduideliking van wat die verdeling van Islam in twee hoofgroepe veroorsaak het. Na die dood van die profeet het een groep Moslems die profeet se intieme vriend Abu Bakr as die volgende leier verkies. Die groep wat Abu Bakr ondersteun het, het as Sunni bekend geword. 'n Ander groep het geglo dat die leierskap van die Moslemgemeenskap in die profeet se familie behoort te bly. Hulle het geglo dat Ali (die neef en skoonseun van Muhammad) goddelike reg op die posisie gehad het. Hierdie groep Moslems het as Shi'ah bekend geword. (10)

Religiestudie/V1 4 DoE/Febr. Maart 2008 2.1.2 Die twee groepe in Islam deel 'n gemeenskaplike stel geloofsoortuigings. Noem ENIGE VIER geloofsoortuigings. Hulle glo dat daar slegs een God is en dat sy naam Allah is. Hulle glo in sy Engele. Hulle glo in sy Boek. Hulle glo in sy boodskappers. Hulle glo in die Oordeelsdag. Hulle glo in die goddelike Besluit, hetsy positief of negatief. (8) 2.2 Bespreek kortliks die interne differensiasies wat daar in die Christelike religie voorkom. Die Christelike religie bestaan uit drie (3) hoofafdelings, naamlik Katoliek, Oosters-Ortodoks en Protestants. Die Katolieke Kerk maak daarop aanspraak dat dit die oorspronklike Christelike Kerk is wat deur Jesus Christus gestig is, gebou op die gesag van Petrus. Hulle leer dat God uit drie onderskeie maar gelyke Persone bestaan, naamlik Vader, Seun en Heilige Gees. Die Oosters-Ortodokse Kerk maak daarop aanspraak dat dit 'n voortsetting is van die oorspronklike kerk wat deur Jesus Christus gestig is. Die rede vir die verdeling tussen die Oosterse en Westerse kerke was polities en leerstellig. Die Westerse kerk het geleer dat die Heilige Gees van die Vader en die Seun uitgaan. Die Oosterse (Ortodokse) kerk het nie daarmee saamgestem nie. Oosters-Ortodokse kerke verskil van die Katolisisme daarin dat daar nie 'n enkele leier is nie. In die Oosters-Ortodokse kerke rus gesag in die hande van 'n groep biskoppe. Geestelikes hoef nie selibaat te wees nie en word toegelaat om te trou. Protestante het nie aanvaar dat verlossing iets is wat verdien moet word nie. Dit is 'n vrye genadegawe van God. Johannes Calvyn, John Wesley en ander het 'n verskeidenheid ander Protestantse kerke gestig. (12)

Religiestudie/V1 5 DoE/Febr. Maart 2008 2.3 Kies, uit die lys wat hieronder gegee word, ENIGE TWEE religieë en bespreek die uniekheid van elkeen. Afrika Tradisionele Religie. Hindoeïsme. Judaïsme. Die volgende rooster kan as 'n aanduiding vir nasien-doeleindes gebruik word: Kriteria Unieke eienskappe van die Judaïsme Judaïsme is 'n monoteïstiese religie, terwyl meeste ander religieë van die tyd politeïsties was. God (Yahweh) is regverdig en werksaam in die natuurlike en sosiale orde. God word gesien as toegerus met menslike eienskappe vader, koning, herder, asook toornig en oordelend; God is liefhebbend. God het 'n verbond met die volk van Israel aangegaan. God het Homself en sy Wet aan die Jode geopenbaar. God het die Jode uitverkies as draers van die besondere Lig', sodat die wêreld die teenwoordigheid van hul God in hul geskiedenis kan sien. Unieke eienskappe van Afrika Tradisionele Religie Afrika-religie het geen stigter nie, maar die oudstes is die leiers. Alle Afrika-religieë glo in God as Skepper. God het al die wette en taboes oor hoe om in vrede te lewe, aan die eerste geslag mense gegee. Hulle glo ook aan voorouers en rituele. Voorouers is tussengangers tussen God en die lewendes. Voorouers is geestelik en alomteenwoordig. Izangoma/amagqirha het voorouerlike mag om die lewendes te genees. Voorouers sorg vir die welsyn van die lewendes, hoofsaaklik deur bemiddeling van die oudstes wat rituele en waardes mondeling aan die jeug oordra. Talle Afrika-religieë is stamgroep-gebaseer. Daar is geen besondere dag vir aanbidding nie. Rituele as sodanig word as heilig beskou. Daar is geen geskrewe heilige teks nie, maar die fokus is op morele lering en rituele praktyk. Individualisme word ontmoedig, en die lewenswyse van die gemeenskap is die belangrikste aspek van ubuntu. Maksimum Leerlingpunt (10) (10) (20) [50]

Religiestudie/V1 6 DoE/Febr. Maart 2008 VRAAG 3 3.1 Die eerste Wêreldparlement van Religieë is in 1893 in Chicago gehou. Verteenwoordigers het van oor die wêreld gekom, van Westerse sowel as Oosterse religieë. Die blywendste erfenis van die 1893-parlement was die toesprake wat deur Swami Vivekananda gehou is. Hierdie toesprake was 'n mylpaal in die bekendstelling van die Hindoe-denkwyse aan die Westerse wêreld. (Steyn et al 2007: 29) 3.1.1 Bespreek, in die lig van bogenoemde aanhaling, die rol/bydrae van ENIGE (EEN) religieuse leier/organisasie wat inter-religieuse dialoog bevorder het. (10) Die volgende rooster kan as 'n riglyn vir nasien-doeleindes gebruik word. Vir die doeleindes van hierdie memorandum word slegs een organisasie as voorbeeld behandel. Kriteria Maksimum Leerling-punt Kies 'n leier of organisasie en gee kortliks agtergrond (bv. van 4 organisasie). Die World Conferrence on Religion and Peace' het in Oktober 1970 in Kyoto, Japan, vergader. Dit is in 1961 gestig toe 'n handvol senior leiers van die wêreld se grootste geloofstradisies die moontlikheid van 'n religieuse spitskonferensie om vrede te bewerkstellig, ondersoek het. Bespreek die rol/bydrae van die leier/organisasie, bv: Die visie van 'n World Conference on Religion and Peace' het in die 19e eeu 'n aanvang geneem toe 'n Wêreldparlement van Religieë in 1893 in Chicago gehou is. Religieuse leiers het twee konferensies in die VSA georganiseer. Die besluit wat in Kyoto geneem is om 'n inter religieuse liggaam te stig. Die laaste konferensie in Kaapstad in 1999 het 7 000 mense gelok. Bemiddeling tussen vegtende groepe in lande soos Siera Leone. Hulp met heropbou. Dit het 'n program om kinders in Afrika wat met HIV en Vigs aangetas is, te help. Dit het 'n program om armoede en siekte aan te spreek. 6 3.1.2 Stel 'n voorstel op om 'n inter-religieuse konferensie vir vroue in Suid-Afrika aan te bied. Stel jou doeleindes met verwysing na die volgende duidelik: Historiese perspektief Mikpunte van die konferensie Aanbevelings (10) (10) (10) (10)

Religiestudie/V1 7 DoE/Febr. Maart 2008 Die volgende rooster kan as 'n riglyn vir nasien-doeleindes gebruik word: Kriteria Historiese perspektief: Stel die status van vroue in die Suid-Afrikaanse samelewing deur die eeue duidelik. Die rol van vroue met die vryheidstryd. Die leierskapsrol van vroue in religieuse organisasies Diskriminasie en kwessies wat met geslags-vooroordeel verband hou. Mikpunte van die konferensie: Om m forum vir die ontmoeting van vroue van alle religieë daar te stel Om dialoog oor gemeenskaplike kwessies wat vroue raak, te open. Om kwessies wat met geslags-vooroordeel verband hou, aan te spreek. Om te soek na religieuse oplossings vir die euwels wat die samelewing raak. Om die status van vroue in die samelewing te verhoog. Aanbevelings: Toekomstige konferensies Gedesentraliseerde strukture vir gereelde kommunuikasie. Oop kommunikasie-kanale met die regering en die besigheidswêreld. Die daarstel van programme vir vroue-bemagtiging. Leierskapsrolle in religieuse bewegings en organisasies. Maksimum Mark. 10 10 10 Leerlingpunt [40] 3.2 Maak VYF voorstelle oor wat harmonie tussen verskillende religieë teweeg sal bring. Die volgende is 'n model-antwoord. Beklemtoon die gemeenskaplikhede en ooreenkomste tussen verskillende religieë, bv: 'n stel gemeenskaplike kernwaarhede word in die leerstellinge van religieë gevind. Beklemtoon die praktiese implikasies van religieuse geloof. Die waarheid van religieuse geloof moet in die hart en handelinge uitgeleef word. Alle religieë hou hul met dieselfde lewensgebiede besig. Die onvoorwaardelike norme van elke religie is op families en gemeenskappe, rasse, nasies en religieë van toepassing. Alle religieë is histories en sosiaal inter-afhanklik. Individue van verskeie religieë moet buite die amptelike religieuse strukture om kan saamwerk. (10) [50]

Religiestudie/V1 8 DoE/Febr. Maart 2008 VRAAG 4 4.1 Oorweeg die volgende uitsprake en beantwoord die vrae wat daarop volg: 1. Satyagraha is letterlik om 'aan die Waarheid vas te hou' en beteken dus waarheidskrag... dit sluit die gebruik van geweld uit. (Gandhi) - Hindoeïsme. 2. Jy moet jou naaste liefhê soos jouself. Judaïsme en Christendom. 3. Ek is omdat jy is (ubuntu) - Afrika Tradisionele Religie. 4. Alvorens 'n mens vir sy broer liefhet wat hy vir homself liefhet, is hy nie 'n gelowige nie (Hadith) - Islam 5. Bewys liefdevolle welwillendheid aan alle wesens - Boeddhisme. 6. God het 'n volmaakte wêreld geskep- Baha'i. Bespreek kortliks, in die lig van bogenoemde uitsprake, die idees van menseregte en verantwoordelikhede in die konteks van verskeie religieë. (15) Menseregte: Die begrip menseregte' is eeue-lank reeds in omloop. Die basis vir menseregte is in religieuse opvattinge geleë. Joodse en Christelike geskrifte lees dat Adam na die beeld van God geskape is. Die Qur'an: ons het vir seker waardigheid aan die mensekinders gegee. Bhagavad Gita: die opvatting dat God in elke skepsel woon, is uiters belangrik. Die Boeddhisme sien geboorte as 'n mens, as seldsaam en uiters kosbaar. Hulle almal ken 'n hoë waarde aan menslike wesens toe. Sulke opvattings beklemtoon die gelykheid van alle mense voor God/die Hoogste Werklikheid. Hulle bevorder gelykheid voor die wet van alle mense. Verantwoordelikhede: Alle religieë plaas egter sekere beperkings op hul volgelinge; alhoewel hul voorskrifte 'n hoë status aan mense-wesens toeken, lê dit mense ook aan bande. Die begrip verantwoordelikheid' ontvang gelyke status met menseregte'.

Religiestudie/V1 9 DoE/Febr. Maart 2008 4.2 Lees die volgende uittreksel uit die Konstitusie van die Republiek van Suid- Afrika (Wet 108 van 1996) en beantwoord die vraag wat daarop volg: Vryheid van religie, geloof en opinie 15 (1) Almal het die reg op vryheid van gewete, religie, denke, geloof en opinie. (2) Religieuse gebruike kan by staats- of staatsondersteunde inrigtings uitgevoer word, op voorwaarde dat daardie gebruike reëls wat deur toepaslike openbare owerhede gemaak is, volg; dit op 'n gelyke basis gevoer word; en bywoning vrywillig en ongedwonge is. (3) Hierdie artikel verhinder nie wetgewing wat huwelike erken wat volgens enige tradisie, of 'n religieuse-, persoonlike- of familieregstelsel voltrek is; of persoonlike- en familieregstelsels volgens enige tradisie, of wat deur persone wat 'n sekere religie bely, aangehang word nie. [Vrye vertaling] Hoe dra religie by tot hierdie basiese mensereg van vryheid van religie, geloof en opinie? Bespreek dit met verwysing na ENIGE (EEN) religie. Die volgende is 'n model-antwoord vir hierdie vraag. Vir die doeleindes van die memorandum word slegs een religie as voorbeeld behandel. Religieuse pluralisme, verdraagsaamheid teenoor verskillende maniere van aanbidding, en respek vir die volgelinge en profete van ander religieë is 'n deurlopende aksent in die Hindoeïsme. Die Hindoeïsme het nooit enige poging aangewend om te versprei of sigself op ander af te dwing deur toevlug te neem tot die swaard of vervolging nie. Hierdie aanpasbaarheid is afkomstig uit die akkommoderende houding van Hindoe-denke, gebaseer op die vaste geloof en kennis dat die Laaste Waarheid een is, en dat al die religieuse denominasies slegs paaie is om daardie Waarheid te bereik en te verwerklik. In die huidige tydvak, redeneer die Hindoeïsme, is daar 'n neiging om op grondslag van die oorvloedige inligting wat beskikbaar is, oordele uit te spreek wat baie vlot is, maar sonder 'n diepgaande en opregte bestudering van enige besondere verskynsel of vertakking van religie. Volgens die Hindoeïsme skep so 'n houding maklik wantroue en misverstande ten opsigte van 'n besondere religie, of selfs religie as sodanig, wat aan sinisme grens. Gelowiges in een denominasie stoot aansprake op grootsheid en waarheid wat deur die volgelinge van ander denominasies gemaak word, maklik opsy.

Religiestudie/V1 10 DoE/Febr. Maart 2008 Die Hindoeïsme redeneer dat geen enkele religie alle waarheid omvat nie, alhoewel elke religie die waarheid verteenwoordig. Maar wanneer die waarheid van elke religie in verband met die geheel gebring word, sê die Hindoeïsme, vind mens dat sodanige aksent slegs 'n middel is om die doel te bereik. (15) 4.3 Lees die volgende uittreksel en beantwoord die vraag wat daarop volg. RELIGIE IN DIE TYDVAK VAN DIE MEDIA Religie en die media is deesdae kragtig en diepliggend gekoppel. Religie is baie belangrik. Tog word dit weinig verstaan. Aan die ander kant is die media die konteks van besprekings oor religie. Dit is ook die sentrale bron van inligting oor religieë buiten ons eie. Tog lyk dit asof die media dikwels swak voorberei is vir die rol wat hulle speel. In die media-tydvak kan religie nie meer sy eie storie of sy eie simbole beheer nie. In vergange tye kon die gesag van geestelikes min of meer bepaal waar, wanneer en hoe religieuse idees, simbole en eise sou opduik. Vandag kon niemand beheer uitoefen oor wat die nuusmedia sal dek en hoe hulle dit sal doen nie. Eens op 'n tyd was daar 'n helder lyn om religie getrek wat dit teen die noulettende aandag van die wye wêreld beskerm het. Daardie lyn is nou deur die universele, oombliklike en toenemende ervaring van die visuele media verdof. [Aangepas en vertaal uit: Denver Post, Sondag 16 November 2003, Stewart M. Hoover Redakteursbladsy]

Religiestudie/V1 11 DoE/Febr. Maart 2008 Stem jy met die sieninge wat hierbo uitgespreek is, saam? Bespreek, en gebruik werklike gebeurtenisse as voorbeelde om jou standpunt te ondersteun. (20) Die volgende rooster kan as 'n riglyn vir nasien-doeleindes gebruik word Kriteria Die inleiding moet die standpunt van die leerling ten opsigte van bg stelling stel, en 'n kort verduideliking gee. Dekking van religieuse kwessies het mettertyd toegeneem. Teologiese en geestelike vraagstukke word selde as nuuswaardig voorgestel. Die leerder moet voorbeelde gee om die standpunt wat ingeneem word, te staaf. Byvoorbeeld: In September 2005 het 'n Deense koerant met die naam Jyllands-Posten 'n reeks tekeninge wat die profeet Muhammad afbeeld, ge publiseer Die Deense Moslem-vereniging het geprotesteer. Namate die kontrovers toegeneem het, het ander gedrukte media die insident gerapporteer.. Islam laat nie pikturale (teken-) kuns toe nie. Bg koerant het 40 tekenaars gevra om 'n tekening van die Profeet te maak. Meer as 12 mense het tydens die proteste gesterf. Dit wil voorkom of die media nie vir religieuse geloofsopvattinge gevoelig is nie. Vryheid van uitdrukking het onder die vergrootglas gekom. Die vraag van verantwoordelikheid is ook in die soeklig geplaas. Nie alle religieuse opvattinge ontvang gelyke aandag nie. Die media is van selektiewe verslaggewing beskuldig. Daar is beskuldigings gemaak dat doelbewuste pogings aangewend is om die openbare mening te beïnvloed. Teologiese en geestelike sieninge word selde as nuuswaardig voorgestel. Maksimum. Leerlingpunt 5 15 [50]

Religiestudie/V1 12 DoE/Febr. Maart 2008 VRAAG 5 5.1 Lees die uittreksel hieronder en beantwoord die vrae wat daarop volg. Sedert Darwin The Origin of Species gepubliseer het, het mense die implikasies van die evolusie-teorie vir tradisionele religieuse geloofsopvattings onophoudelik bespreek. Talle mense uit die verlede en die hede het aangeneem dat evolusie alle waarheidsaansprake van religie sou vernietig. Baie was bang vir hierdie gedagte. 'n Paar het dit verwelkom. Ander weer het baie ure daaraan gewy om oor die verhouding tussen evolusie en religie te spekuleer, maar hulle het slegs met erg wankelrige pogings om die twee te versoen, voor die dag gekom. Ander het opgegee en gesê dat die probleem onoplosbaar is. 5.1.1 Wat verstaan jy onder die begrip geloof? [Aangepas uit: Oracle Education Foundation webwerf] Die woord geloof' word soms as 'n sinoniem vir die woord religie' gebruik. Geloof' kan na 'n vaste oortuiging verwys. In die konteks van religie kan die begrip geloof' ook na die aanvaarding van die leerstellinge van 'n bepaalde religie verwys. Geloof' sluit die normatiewe aanvaarding van die leerstellings in. (5) 5.1.2 Ontleed die aanhaling hierbo en kies ENIGE (EEN) religie en bespreek die reaksie daarvan op die evolusie-teorie. (20) Die volgende is 'n model-antwoord op hierdie vraag. Vir die doeleindes van die memorandum word slegs een religie as 'n voorbeeld behandel. Inlleiding: In die helfte van die 19e eeu het die bioloog Charles Darwin in sy boek The Origin of Species (1859) sy evolusie-teorie gepubliseer. Dit was die eerste nie-religieuse wetenskaplike verklaring van hoe die wêreld geskape is en waar mense vandaan kom. Darwin se teorie stel dat menslike lewe aaneenlopend met ander vorme van lewe is. Die Hindoeïsme ondersteun die evolusie-teorie in die sin dat die lewensiklus ontwikkeling bevorder. Die Hindoeïsme sê dat lewe in die water begin het en toe in hoër vorms ge-evolueer het. Die begrip evolusie' in die Hindoeïsme slaan nie net op fisiese transformasie nie, maar ook op geestelike ontwikkeling.

Religiestudie/V1 13 DoE/Febr. Maart 2008 Dit word deur die teorie van Karma en re-inkarnasie ondersteun; dit beteken dat die geestelike evolusie van die siel 'n liggaam wat aangepas is aan die stand van sy ontwikkeling, benodig. Ons kan dus tot die gevolgtrekking kom dat evolusie in die Hindoeïsme met 'n geestelike element ondersteun word. 5.2 Lees die uittreksel hieronder en beantwoord die vrae wat daarop volg. Volgens 'n BBC 'World Service' opname wat in 27 lande gedoen is, glo die wêreldpubliek dat spanninge tussen Islam en die Weste as gevolg van konflik oor politieke mag en belange ontstaan nie as gevolg van religieuse kulturele verskille nie. Terwyl drie uit tien mense glo dat religieuse of kulturele verskille die oorsaak van spanning is, beweer 'n klein meerderheid dat die spanning die gevolg van botsende belange is. Die opname onthul ook dat die meeste mense van mening is dat die probleme vanaf onverdraagsame minderhede kom, nie kulture as geheel nie. Terwyl sommige mense glo dat fundamentele verskille in kulture die blaam moet kry, sê die meeste dat onverdraagsame minderhede die konflik veroorsaak. 'n Betekenisvolle aantal glo dat die onverdraagsame minderhede aan albei kante voorkom. Die gedagte dat gewelddadige konflik tussen Islam en die Weste onvermydelik is, word grotendeels deur Moslems, nie-moslems en Westerlinge verwerp. Terwyl meer as 'n kwart van alle respondente (28%) dink dat gewelddadige konflik onvermydelik is, glo twee maal soveel (56%) dat 'gemeenskaplike grond gevind kan word'. [Aangepas uit: BBC World Service poll report] 5.2.1 Bespreek kortliks, in die lig van die bevindinge hierbo, op watter maniere religie 'n rol kan speel om vrede in die samelewing tot stand te bring. (10) Die volgende is 'n model-antwoord op hierdie vraag. Die daarstel van forums vir dialoog. Gebruikmaking van multi-religieuse modelle wat in lande (bv. Suid-Afrika) gebruik word. Erkenning en respek vir die verskillende religieë en kulture. Opvoedkundige programme vir skole en kolleges. Religieuse leiers en gemeenskappe wat begrip en respek bevorder.

Religiestudie/V1 14 DoE/Febr. Maart 2008 5.2.2 Bespreek enige gebied waar konflik voorkom, en waar dit aangeneem word dat religie 'n rol speel. Maak van die volgende sub-hoofde gebruik om die vraag te beantwoord: Identifiseer die gebied waar konflik voorkom. Analiseer die situasie. Op watter maniere is religie deel van die probleem en kan dit nie die rol van vredesagent speel nie? Die volgende is 'n model-antwoord op hierdie vraag. Identifiseer die gebied waar konflik voorkom. Afrika: Soedan Analiseer die situasie. Die burgeroorlog in die Soedan het 'n betekenisvolle religieuse komponent, alhoewel rasse- en taalverskille ook 'n rol speel. Sedert vroeg in 1989 was die Soedan onder die militêre beheer van Omar el-bashir van die Nasionale Islamitiese Front (National Islamic Front). Soedanese mense wat in die suide woon, is gelei deur die Soedanese Leër vir Volksbevryding (Sudanese People's Liberation Army), wat vir onafhanklikheid geveg het. Organisasies en gemeenskappe wat deur die regering as 'n bedreiging gesien word, word gewoonlik deur militêre aangeval. Op watter maniere is religie deel van die probleem? Die regering teiken mense van verskillende religieë wat onderling verdraagsaam is, en moedig nie dialoog aan nie. Die World Conference on Religion and Peace (WCRP) het teen die regering in Khartoum opgekom, omrede van wat dit aan die Soedannese mense doen. Die WCRP het daarin geslaag om 'n groep Soedannese religieuse leiers vir inter-religieuse dialoog byeen te bring. Hulle is begerig om in die Soedan 'n samelewing wat vreedsaam, vry en regverdig is, te bou. (15) [50] TOTAAL AFDELING B: GROOTTOTAAL: 100 150