Swartland Sentraal/Central Area Plan. Malmesbury Wyke 8,9,10,11 / Wards 8,9,10,11. Swartland Munisipaliteit / Municipality.

Swartland Munisipaliteit / Municipality Swartland Sentraal/Central Area Plan Malmesbury Wyke 8,9,10,11 / Wards 8,9,10,11 31 May 2012 Area plan vir die finansiële jaar 2012/13 Area Plan for the financial year 2012/13

1

Inhoud 1. Inleiding en doel van die plan 1.1 Algemeen 1.2 Struktuur van dokument 1.3 Demografiese Opname 1.3.1 Wyk populasies 1.3.2 Populasie grootte van stedelike en landelike areas 1.3.3 Persentasie en gemiddelde ouderdom distribusie van die stedelike populasie 1.3.4 Gemiddelde huishoudingsgrootte 1.3.5 Tipe wonings 1.3.6 Huishoudinggrootte en okkupasie 1.4 Deelname proses Deel 1: Dorpe en nedersettings in area 2. Malmesbury 2.1 Historiese agtergrond van Malmesbury 2.2 Ontwikkelingsperspektief van Malmesbury 2.3 Dienste: Kapasiteit en agterstande 2.4 Menslike nedersetting (behuising) oorsig 3 Sosiale Opname 3.1 Agtergrond 3.2 Kwessies 3.3 Sterkpunte 3.4 Tekorte 3.5 Rol van die munisipaliteit Deel 2: Wyke en behoeftes 4 Inleiding tot Wyk 8 4.1 Wyksbeskrywing 4.2 Wyksraadslid 4.3 Proporsioneelverkoseraadslid 4.4 Lede van Wykskomitee 4.5 Prioriteite 4.5.1 Ons wyk se belangrikste prioriteite 4.6 Aksieplan per prioriteit Contents 1. Introduction and purpose of the plan 1.1 General 1.2 Structure of document 1.3 Demographic Survey 1.3.1 Ward population 1.3.2 Population size for towns and rural areas 1.3.3 Percentage and average age distribution of the urban population 1.3.4 Average household size 1.3.5 Dwelling types 1.3.6 Dwelling size and occupation 1.4 Participation process Section 1: Towns and settlements in the area 2. Malmesbury 2.1 Historical Background of Malmesbury 2.2 Development Perspective of Malmesbury 2.3 Services: Capacity and backlogs 2.4 Human Settlement (housing)overview 3. Social Survey 3.1 Background 3.2 Issues 3.3 Strengths 3.4 Deficiencies 3.5 Role of the municipality Section 2: Wards and needs 4. Introduction to Ward 8 4.1 Ward description 4.2 Ward councillor 4.3 Proportional elected councillor 4.4 Members of Ward committee 4.5 Priorities 4.5.1 Our wards most important priorities 4.6 Action plan per priority 2

4.7 Hulp benodig van Munisipaliteit 4.7.1 Opsomming van aksies waar hulp benodig. 5 Inleiding tot Wyk 9 5.1 Wyksbeskrywing 5.2 Wyksraadslid 5.3 Proporsioneelverkoseraadslid 5.4 Lede van Wykskomitee 5.5 Prioriteite 5.5.1 Ons wyk se belangrikste prioriteite 5.6 Action plan per priority 6 Inleiding tot Wyk 10 6.1 Wyksbeskrywing 6.2 Wyksraadslid 6.3 Proporsioneelverkoseraadslid 6.4 Lede van Wykskomitee 6.5 Prioriteite 6.5.1 Ons wyk se belangrikste prioriteite 6.6 Action plan per priority 7 Inleiding tot Wyk 11 7.1 Wyksbeskrywing 7.2 Wyksraadslid 7.3 Proporsioneelverkoseraadslid 7.4 Lede van Wykskomitee 7.5 Prioriteite 7.5.1 Ons wyk se belangrikste prioriteite 7.6 Action plan per priority 7.7 Hulp benodig van munisipaliteit 7.7.1 Opsomming van aksies waar hulp benodig 8 Ontwikkelingstrategie 8.1 Ruimtelike voorstelle 9 2012/13 Munisipale begroting 4.7 Assistance required from Municipality 4.7.1 Summary of actions where assistance is required 5. Introduction to Ward 9 5.1 Ward description 5.2 Ward councillor 5.3 Proportional elected councillor 5.4 Members of Ward committee 5.5 Priorities 5.5.1 Our wards most important priorities 5.6 Action plan per priority 6. Introduction to Ward 10 6.1 Ward description 6.2 Ward councillor 6.3 Proportional elected councillor 6.4 Members of Ward committee 6.5 Priorities 6.5.1 Our wards most important priorities 6.6 Action plan per priority 7. Introduction to Ward 11 7.1 Ward description 7.2 Ward councillor 7.3 Proportional elected councillor 7.4 Members of Ward committee 7.5 Priorities 7.5.1 Our wards most important priorities 7.6 Action plan per priority 7.7 Assistance Required from municipality 7.7.1 Summary of actions where assistance is required. 8. Development Strategy 8.1 Spatial Proposals 9. 2012/2013 Municipal budget 3

1 Inleiding en doel van die plan 1 Introduction and Purpose of Plan 1.1 ALGEMEEEN 1.1 GENERAL Area-gebaseerde beplanning is n inisiatief wat die oorhoofse GOP proses komplementeer deur te fokus op gemeenskappe. Gemeenskappe in hierdie konteks word verteenwoordig deur nedersettings (dorpe) en wyke. Omdat wyke dikwels in die praktyk gemeenskappe of nedersetting geografies verdeel, het Swartland besluit om primêr op sinvolle geografiese areas te fokus. Wyksbeplanning word egter nie afgeskeep nie. n Aantal wyke word gekombineer vir elke dorp of groep nedersettings en gekombineer in die dokument. Die volgende vyf beplanningsareas is geïdentifiseer: Noord: Moorreesburg en Koringberg; Wyke 1 en 2 Oos: Riebeeck-Wes en Riebeeck Kasteel; Wyke 3 en 12 Wes: Darling en Yzerfontein; Wyke 5 en 6 Suid: Abbotsdale, Chatsworth, Riverlands en Kalbaskraal; Wyke 4 en 7 Malmesbury stad; Wyke 8, 9, 10 en 11 (en klein gedeeltes van wyke 4, 7 en 12) As sulks is hierdie n benadering wat geïntegreerde beplanning op n sub-munisipale vlak aanspreek. Daar is dus vyf beplanningsareas; elk met sy eie Area Plan dokument. Vier van die vyf beplannings areas verteenwoordig twee wyke elk, terwyl Malmesbury vier wyke verteenwoordig. Die belangrikheid van wyke en wyk-komitees word aangespreek in die tweede gedeelte van elke Area Plan. Dit bevat ook die gemeenskapsinsette en die resultate van die publieke vergaderings wat in daardie betrokke wyke gehou is. 1.2 STRUKTUUR VAN DIE DOKUMENT Wanneer beplanning en gemeenskapsbetrokkenheid op plaaslike vlak voorgelê word, word inligting per dorp en wyk aangebied (soos uitgespel in die vorige paragraaf). Dit kan n uitdaging wees omrede dit die natuurlike vloei van n GOP proses vanafgemeenskapsdeelname tot implementeringsplanne onderbreek. Nietemin, om struktuur te behou word alles wat met n dorp verband hou, saam gegroepeer in die dorp gedeelte, en alles wat met n wyk verband hou, word in die wyk gedeelte saamgevat. Area-based planning is an initiative that complements the IDP process by focusing and zooming in on communities. Communities in this sense are represented by settlements and wards. Because wards are often demarcated in a way that divides areas that in reality represent coherent communities or settlements, Swartland decided to adopt an approach that in the first place focuses on sensible geographical areas, simultaneously considering wards so that ward planning is not neglected. To achieve this, a number of wards are combined for each area plan to echo the areabased approach in a pragmatic way. The following five planning areas were identified: North: Moorreesburg and Koringberg; Wards 1 and 2 East: Riebeeck-West and Riebeeck Kasteel; Wards 3 and 12 West: Darling and Yzerfontein; Wards 5 and 6 South: Abbotsdale, Chatsworth, Riverlands and Kalbaskraal; Wards 4 and 7 Malmesbury town; Wards 8, 9, 10 and 11(and small portions of wards 4, 7 and 12). As such, it is an approach that represents an effort to address integrated planning at a sub-municipal level. There are therefore five planning areas; each with its own Area Plan document. Four of the five plans represent two wards each, while Malmesbury town represents four wards. The importance of the role of the wards and ward committees is built into the process as the second Section of each Area Plan presents the ward committee members and the planning they have been involved with. It also contains the community inputs and the results of the public meetings pertaining to those wards. 1.2 STRUCTURE OF THE DOCUMENT As mentioned in the previous paragraph, when presenting planning and community participation at local level, one has to present information per town and per ward. This can be challenging as it interrupts the natural flow from analysis and community participation towards projects. To maintain clarity, however, everything that can be linked to a town was grouped in the town section, and everything linked to a ward approach, is presented in the ward 4

section. 1.3 DEMOGRAFIESE OPNAME 2011 1.3 DEMOGRAPIC SURVEY 2011 Die volgende inligting kom uit die opname van Prof Larry Zietsman in samewerking met CK Rumboll en vennote. Hierdie opname is gedoen einde van 2011 met n deur-tot-deur opname van ongeveer elke 5de huishouding. Die doel was hoofsaaklik om bevolking syfers te bekom en nie om n volledige sensus te doen nie. Slegs die stedelike gebiede is gedek. Die gegewens vir Malmesbury word hieronder weergegee. The following information was extracted from a survey done by Prof Larry Zietsman in conjunction with CK Rumboll and partners. This study has been done end of 2011 with a door-to-door survey of roughly every 5 th household. The purpose was mainly to obtain population figures and not to do a complete census. Only urban areas have been covered. The information pertaining to Malmesbury is presented below. 1.3.1 Wyk populasies / Ward populations WARD Urban Rural Total WARD 8 8303 0 8303 WARD 9 5463 0 5463 WARD 10 9309 0 9309 WARD 11 8089 0 8089 10000 8000 6000 4000 2000 Population of Wards 8,9,10,11 (2011) 8303 5463 9309 8089 WARD 8 WARD 9 WARD 10 WARD 11 0 Urban Rural 5

1.3.2 Populasie grootte van stedelike en landelike areas/population size for towns and rural areas Town Total 2011 Survey Malmesbury (Ilinge Lethu) 3835 Malmesbury (Saamstaan) 6367 Malmesbury (Wesbank) 11431 Malmesbury (Rest) 13281 14000 Population size of main suburbs 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 Total 2011 Survey Malmesbury (Ilinge Lethu) Malmesbury (Saamstaan) Malmesbury (Wesbank) Malmesbury (Rest) 6

1.3.3 Persentasie en gemiddelde ouderdom distribusie van die stedelike populasie / Percentage and average age distribution of the urban population 20-49 years Average Age Town 0-19 years 50+ years Malmesbury (Ilinge Lethu) 45.7 49.1 5.2 25.1 Malmesbury (Saamstaan) 46.0 42.5 11.5 27.0 Malmesbury (Wesbank) 37.8 42.6 19.6 31.5 Malmesbury (Rest) 28.4 41.8 29.8 36.8 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Percentage and average distribution of the urban population 0-19 years 20-49 years 50+ Years Average Age Malmesbury (Ilinge Lethu) Malmesbury (Saamstaan) Malmesbury (Wesbank) Malmesbury (Rest) 7

1.3.4 Gemiddelde huishoudingsgrootte / Average household size Number of Town households Average Size Malmesbury (Ilinge Lethu) 845 4.5 Malmesbury (Saamstaan) 1265 5 Malmesbury (Wesbank) 1826 4.9 Malmesbury (Rest) 2506 3.4 Number of Households Average Household Size 3000 2500 2000 1500 1000 845 1265 1826 2506 Malmesbury (Ilinge Lethu) Malmesbury (Saamstaan) Malmesbury (Wesbank) 6 5 4 3 2 4.5 5 4.9 3.4 Malmesbury (Ilinge Lethu) Malmesbury (Saamstaan) Malmesbury (Wesbank) 500 Malmesbury (Rest) 1 Malmesbury (Rest) 0 Number of households 0 Average Size 8

1.3.5 Tipe wonings / Dwelling types Town Single Multiple Informal Other Malmesbury (Ilinge Lethu) 77.9 0 22.1 0 Malmesbury (Saamstaan) 97.5 0.3 1.4 0.8 Malmesbury (Wesbank) 67.2 7.1 4.0 20.0 Malmesbury (Res) 53.4 9.9 0.1 36.6 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Percentage distribution of people per dwelling type Single Multiple Informal Other Malmesbury (Ilinge Lethu) Malmesbury (Saamstaan) Malmesbury (Wesbank) Malmesbury (Res) 9

1.3.6 Huishoudinggrootte en okkupasie / Dwelling size and occupation Town % Small dwellings (Single bedroom) % Medium dwellings (2 to 3 bedrooms) % Large dwellings (More than 3 bedrooms) Average number of people per bedroom % Permanently occupied dwellings % Vacant dwelling units % Seasonally occupied dwellings Ilinge Lethu 75.9 22.5 1.7 3.1 84.9 15.1 0 Saamstaan 80.7 19.3 0 3.7 95.2 4.9 0 Wesbank 25.5 62.1 12.4 2.2 96.6 3.4 0 Rest 4.8 67.7 27.5 1 87.2 12.5 0 Dwelling size Occupation of Dwellings 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% % Small %Medium %Large Ilinge Lethu Saamstaan Wesbank Rest 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% %Permanent %Vacant %Seasonal Ilinge Lethu Saamstaan Wesbank Rest 10

1.4 Deelname proses 1.4 Participation process Die munisipaliteit in samewerking met die wykskomitees het begin met die samestelling van die area planne wat al 12 wyke dek. Vanaf 24 tot 27 Oktober 2011 was vergaderings gehou met al 12 wyke om hulle kwessies en 5 top prioriteite te bepaal. By die vergaderings was die eerste konsep van die area plan aan die wykskomiteelede uitgedeel om insette te lewer. Die area planne was gefinaliseer tydens n 2de reeks vergaderings met wykskomitees (hierdie keer uitgebrei om mense in te sluit van die sektore wat wykskomiteelede verteenwoordig) tussen 27 Februarie en 5 Maart. Die rol van die wyke en wykskomitees is ingebou in die proses, aangesien die tweede gedeelte van elke Area Plan die wykskomiteelede en die beplanning waarby hulle betrokke was verteenwoordig. Dit sluit ook in die gemeenskappe se insette en die uitslae van die publieke vergaderings wat betrekking het op daardie wyke. The Municipality together with the ward committees commenced with the compilation of area plans covering all 12 wards. From 24 to 27 October 2011 meetings were held with all 12 ward committees to determine their issues and top five priorities. At the meetings the first draft of the area plans was also handed out to ward committee members to provide input into the document. The area plans were finalised at a second series of meetings with ward committees (this time extended to include people from the sectors which ward committee members represent) between 27 February and 5 March. The role of the wards and ward committees is built into the process, as the second Section of each Area Plan presents the ward committee members and the planning they have been involved with. It also contains the community inputs and the results of the public meetings pertaining to those wards. 11

Deel 1: Dorpe en nedersettings in area 2 Malmesbury 2.1 HISTORIESE AGTERGROND VAN MALMESBURY n Ekspedisie is in 1661onder leiding van Jan Wintervogel in die rigting van Malmesbury vanaf die fort onderneem. Die gebied is Het Swartland genoem, met verwysing na die renosterbosse wat swart vertoon het gedurende die warm somermaande. Malmesbury het as nedersetting in 1743 in die wye Diepriviervallei ontstaan en wel rondom die minerale bron asook fonteine in die omgewing. Een van die ou putte is vandag nog te sien in een van die meubelwinkels naby die NG Moederkerk. Die dorp is op 21 Mei 1827 amptelik geproklameer en in 1829 as Malmesbury gedoop deur die Goewerneur van die Kaap, Sir Lowry Cole, wie dit na sy skoonvader, die eerste Graaf van Malmesbury in Engeland, vernoem het. In 1860 verwerf die dorp munisipale status. Tans het Malmesbury die Kategorie B setel binne die Swartland Munisipaliteit. Section 1: Towns and settlements in the area 2 Malmesbury 2.1 HISTORICAL BACKGROUND OF MALMESBURY In 1661 an expedition was undertaken, under the guidance of Jan Wintervogel, in the direction of Malmesbury. The area was named Het Swartland, with reference to the Renosterbos which appear black during warm summer months. Malmesbury originated in 1743 in the wide Dieprivier valley, around the mineral resources and fountains in the area. One of the old wells are still displayed in an old furniture store near the DR Church. The town was officially proclaimed on 21 May 1827 and in 1829 named Malmesbury by the Governor of the Cape, Sir Lowry Cole, who named it after his father in law, the first Count of Malmesbury in England. In 1860 the town obtained municipal status. Malmesbury currently holds the Category B seat in Swartland Municipality. 2.2 ONTWIKKELINGSPERSPEKTIEF VAN MALMESBURY 2.2 DEVELOPMENT PERSPECTIVE OF MALMESBURY Hierdie dorp het 'n hoë kategorie vir beide die kwantitatiewe en kwalitatiewe klassifikasie van ontwikkelingspotensiaal aangetoon. In die algemeen, met 'n 14de plek op die ranglys van ontwikkelingspotensiaal uit 131 dorpe in die provinsie, is Malmesbury 'n belangrike stedelike nis vir die streek sowel as die provinsie. Die belangrikste bydraers tot hierdie posisie is institusionele- en kommersiële dienste, sowel as die dorp se markpotensiaal as gevolg van sy ligging aangrensend tot die Kaapse Metropolitaanse area. Entrepreneurs het reeds hul vertroue in die ekonomie van die dorp in die vorm van beleggingsaktiwiteite gedemonstreer. Die dorp se vervoerinfrastruktuur, ekonomiese sektor en menslike hulpbronne dra verder by tot hierdie posisie. Die menslike-behoefte-register toon 'n lae gradering (28ste gelys), wat beteken dat die inwoners van die dorp oor die algemeen welaf is in vergelyking met die norm gestel deur provinsie. In die algemeen dui die ontwikkelingsprofiel op 'n goeie gebalanseerde en positiewe toestand vir volhoubare stedelike groei. Malmesbury doen homself voor as 'n moontlike "leierdorp" vir streeksontwikkeling op 'n groter skaal in die provinsie (Growth potential of towns in the Western Cape, 2005). This town recorded a high category for both the quantitative and qualitative ranking of development potential. On the whole, with a 14th position on the development potential ranking list of the 131 towns in the province, Malmesbury fulfils an important urban niche in the region as well as the province. The main contributors to this general standing are institutional and commercial services, as well as the town s market potential because of its location close to the Cape Town Metropolitan area. Entrepreneurs have already demonstrated confidence in the economy of the town in the form of investment activities. The town s transportation infrastructure, economic sector and human resources further contribute to this position. The human needs index has a low rating (ranked 28th), which means that the town s residents are in general well-off relative to the provincial norm. On the whole this development profile demonstrates a well balanced and positive image for sustained urban growth. Malmesbury presents itself as a possible leader town for regional development on a wider scale in the province (Growth potential of towns in the Western Cape, 2005) Malmesbury se ontwikkelingspotensiaal word versterk deur sy Malmesbury s development potential is strengthened by its diversified 12

gediversifiseerde karakter wat bydra tot sy sukses as 'n stedelike sentrum vir die streek. Hierdie potensiaal word verder aangevul deur administratieween vervaardigingsfunksies as die ekonomiese basis. Die kragtige posisie van indikatore wat menslike hulpbronne, vervoer, institusionele dienste, kommersiële dienste, ekonomiese sektore en markpotensiaal meet, dui op 'n gesonde vlak van vertroue vir verdere ekonomiese ontwikkeling en private entrepreneurskap. Malmesbury is die administratiewe setel van die Munisipaliteit Swartland en dien dus reeds as 'n streekdienstesentrum vir die groter area. Die stedelike ekonomie ervaar 'n sterk groeifase. Malmesbury se hoë groeipotensiaal kan toegeskryf word aan faktore soos, onder andere sy relatiewe toeganklikheid vanaf die N7/spoorwegkorridor, 'n gediversifiseerde ekonomiese basis wat nie alleenlik die landbousektor akkommodeer nie, maar ook goed-ontwikkelde industriële en kommersiële sektore, en verder beskik die dorp oor ondersteunende infrastruktuur. As gevolg van die hoë eiendomspryse in die Metropool en die aantrekkingskrag van 'n rustige landelike atmosfeer is daar 'n oplewing in die eiendomsmark in Malmesbury. Mense vestig hul hier en pendel op 'n daaglikse basis na hul werk in Kaapstad. Die dorp beskik oor voldoende grond vir toekomstige residensiële en ander ontwikkelingsprojekte. Nogtans behoort verdigting binne die afgebakende stedelike randgebied teen 'n sneller koers geskied. Die vertroue in die plaaslike ekonomie word ondersteun deur die bestaan van internasionale maatskappye en 'n groot aantal nasionale maatskappye soos die Pioneer Groep, Sugar Bird, Bonwit en Raiël. 'n Aantal provinsiale en nasionale departemente is ook hier gevestig. Groeipotensiaal kan verder gestimuleer word deur die toeganklikheid tot die Weskus ontwikkelings-aktiwiteitsas te verhoog. Die stedelike toekoms van Malmesbury blyk gunstig te wees vir volhoubare groei. character that contributes to its success as a regional urban center. This potential is further supplemented by administrative and manufacturing functions as the economic base. The powerful position of the indicators measuring human resources, transportation, institutional services, commercial services, economic sectors and market potential indicate a sound confidence level for further economic development and private entrepreneurship. Being the administrative seat of the Swartland Municipality, it already serves as a regional service centre for a wider area. The urban economy is in a strong growth phase. Its high development potential can be attributed to factors such as its relative accessibility along the N7 road/rail corridor, a diversified economic base which not only accommodates agriculture, but also well-developed industrial and commercial sectors, as well as supportive infrastructure. As a result of the high property values in the Metropole and the attraction of a tranquil rural atmosphere, there is a revival in the property market in Malmesbury. People settle here and commute on a daily basis to their work in Cape Town. The town has sufficient land for future residential and other development projects. Densification within the demarcated urban edge should still take place at a faster rate. The confidence in the local economy is supported by the existence of international companies and a large number of national companies such as the Pioneer Group, Sugar Bird, Bonwit and Raiël. A number of provincial and national departments have also been established here. Growth potential can further be stimulated by increasing the accessibility to the West Coast development corridor. The urban future of Malmesbury appears to be favourable for sustainable growth. 13

2.3 DIENSTE: KAPASITEIT EN AGTERSTANDE 2.3 SERVICES: CAPACITY AND BACKLOGS Water Gedeeltes van die waternetwerk is verouderd en moet opgegradeer word Opberging kapasiteit moet verhoog word vir toekomstige ontwikkeling Sekondêre Chlorering moet geimplimenteer word by reservior Stormwater Onderhoud aan Ilinge Lethu en Wesbank stelsel, gereelde verstoppings. Kanaal onder Voortrekkerstraat, vanaf poskantoor to Bokomweg. Retensiestruktuur in rivier noord van die swembad. Onderhoud aan Diep- en Platteklipriviere Gedeeltes van die stormwater dreineringstelsel is verouderd en moet opgradeer word Elektrisiteit Projekte vir die opgradering van die kapasiteit van toevoer is in proses om voorsiening te maak vir die voorgestelde ontwikkelings. Opgradering van verouderde netwerk toerusting word jaarliks onderneem onderworpe aan beskikbare fondse Beplanning Klipfontein 132/11KV Substasie - 12-2013/14 Klipfontein streeksubstasie en netwerke - 2012/13-2013/14 Vervang van verouderde netwerke Ontwikkeling in Malmesbury onderhewig aan Klipfontein substasie: Nuwe rioolwerke = 1 MVA Voorsiening vir bestaande 600 gedienste erwe = 2.4 MVA Klipfontein = 6 MVA Winkelkompleks = 4 MVA Bloekombos = 3 MVA Oudebosch (Rozenburg) = 18 MVA (Fase1 = 2 MVA) Schoonspruit (Fase 1) Moontlik industrieel 2 MVA Water Sections of the water reticulation network are obsolete and must be upgraded. Storage capacity must be increased for further developments Secondary Chlorination at reservoirs must be implemented Storm water Maintenance to Ilinge Lethu and Wesbank system, regular blockages. Channel under Voortrekker Street, from post office to Bokomo road. Retention structure in river north of the swimming pool. Maintenance on Diep and Platteklip rivers Sections of the storm water drainage system is obsolete and must be upgraded Electricity Projects for the upgrading of supply capacity are in process to make provision for proposed developments. Upgrading of obsolete network equipment is undertaken annually subject to available funds. Planning Klipfontein 132/11KV Substation - 2012/12-2013/14 Klipfontein regional substation and networks - 2012/13-2013/14 Replacement of obsolete network equipment is undertaken annually subject to available funds Development in Malmesbury subject to Klipfontein substation: New sewerage works = 1 MVA Provisioning for existing 600 serviced erves = 2.4 MVA Klipfontein = 6 MVA Shopping complex = 4 MVA Bloekombos = 3 MVA Oudebosch (Rozenburg) = 18 MVA (Phase1 = 2 MVA) Schoonspruit (Phase 1) Possibly industrial 2 MVA 14

Riool Malmesbury beskik oor ʼn formele suiweringsaanleg. Die opgradering van die aanleg vind tans plaas ten einde die kapasiteit van die werke te verhoog en beter dienstelewering in die gebied te verseker. Die opgradering van Malmesbury rioolsuiweringsaanleg het reeds in aanvang geneem met verdere werke vir die opgradering en uitbreiding wat oor die volgende vyf (5) jaar periode gedoen sal word. Riool hoofgeleiding in Wesbank in omgewing van Wistariastraat is onder druk, het geen kapasiteit meer. Detail opmetings moet gedoen word om werklike kapasiteit te bepaal. Verouderde infrastruktuur veroorsaak gereelde verstoppings Opgradering van hoofgeleiding in Voortrekkerstraat vanaf swembad tot Bokomoweg. Vullisverwydering Huidige probleme en voorstelle wat in die Swartland GOP gelys is sluit in: Polisieering van onwettige storting van vullis benodig. Onwettige storting in Wesbank. Smal paaie in Ilinge Lethu bemoeilik verskaffing van diens. Strate Agterstand met herseëlprogram, verswakking van padinfrastruktuur. Opgradering van Bokomo/Voortrekker kruising Opgradering van Piketberg/Voortrekker kruising Opdatering van Plaveiselbestuurstelsel Opgradering van die N7/Bokomweg wisseling Sewerage Malmesbury has at its disposal a formal Waste Water Treatment Plant. Upgrading of this plant is currently taking place in order to increase the capacity of the plant and to ensure better service delivery in the area. The upgrading of Malmesbury Waste Water Treatment Plant has already begun, with further upgrading and extensions to take place over the next 5 year period. Sewerage connector in Wesbank in the area of Wistaria Street is under pressure and has no spare capacity. A detailed survey must be done to determine the actual capacity of the sewer mains Obsolete infrastructure causing regular blockages Upgrading of main connectors in Voortrekker Street from swimming pool to Bokomo Road. Refuse Removal Current problems and proposals that are listed in the Swartland IDP include: Policing for illegal dumping needed. Illegal dumping in Wesbank. Small roads in Ilinge Lethu make it difficult to render a service. Streets Backlog of resealing program, deterioration of road infrastructure. Upgrading of Bokomo/Voortrekker intersection Upgrading of Piketberg/Voortrekker intersection Updating of Pavement Management System. Upgrading of the N7/Bokomo Road interchange 15

2.4 MENSLIKE NEDERSETTING (BEHUISING) OORSIG / HUMAN SETTLEMENT (HOUSING)OVERVIEW Behuisingsprojekte/Housing projects Projek naam/project name Upgrading of Municipal Flats (Geysers & Repairs) Behuisingsprogram/ Housing programme Aantal standard eenhede/no.standard/units Beraamde koste/estimated cost Voorgestelde konstruksie jaar/ Proposed construction year CRU 152 R7m 2012/13 Malmesbury GAP 158 R4m 2012/13 Wesbank (Rectification) 64 R3m 2013/14 Ilinge Lethu IRDP 10 R1m 2012/13 Malmesbury IRDP 1000 2015/16 Behuising Waglys / Housing waiting list Projek/Project Dorp/Town Malmesbury (Ilinge Lethu-1500) (Wesbank,Saamstaan 2918) Waglys/Waiting list 4418 Woonstelle 238 Malmesbury GAP 432 16

3 Sosiale Opname 3.1 SOSIALE ONTWIKKELING Die inligting is ingesamel as deel van die proses om n Sosiale Ontwikkelingsbeleid op te stel vir Swartland Munisipaliteit. Die vraelyste is versprei onder die wykskomiteelede. Inligting is ingesamel deur Marguerite Holtzhausen in wyke 1, 2, 3, 4 en 5 en in die ander wyke deur die wyksamptenare. Die vraelys is gebruik as onderhoudskedule en die inligting insameling is in die vorm van fokusgroepbesprekings gedoen. Vraelyste is deur die wyksamptenare en Marguerite Holtzhausen ingevul. Alle vraelyste is ingevul tussen 31 Mei 2010 en 8 Junie 2010. Wyk 10 het besluit om nie aan die opname deel te neem nie. 3 Social Survey 3.1 SOCIAL DEVELOPMENT The information was gathered as part of the process to formulate a Social Development Policy for Swartland Municipality. The questionnaires were distributed amongst the ward committee members. Information was gathered by Marguerite Holtzhausen in wards 1, 2, 3, 4 and 5 and in the other wards by ward officials. The questionnaires were used as interview schedules and the information gathered was done in the form of focus group discussions. Questionnaires were completed by ward officials and Marguerite Holtzhausen. All the questionnaires were completed between 31 May 2010 and 8 June 2010. Ward 10 decided not to participate in the survey. 3.2 KWESSIES / ISSUES Misdaad: Ekonomie: Drank en dwelms: Omgewingskwessies: 3.3 STERKPUNTE / STRENGTHS Gemeenskapsinisiatiewe: Regering en NGO dienste wat goed is: Misdaad (buurtwagstelsel) Werkloosheid Drank misbruik (ook plase) Bewarings areas moet bestuur word Kerke voedingsprogramme ACVV (Afrikaanse Christelike Vroue Vereniging) 3.4 TEKORTE / DEFICIENCIES Opleiding: Ander dienste: Opleiding van huishulpe Buurtwagstelsels 3.5 ROL VAN DIE MUNISIPALITEIT / ROLE OF THE MUNICIPALITY Personeel van Swartland Munisipaliteit: Polisiëringsdienste Sosiale Ontwikkeling: Bewusmaking van bewaringsareas Fasilitering van projekte: Dryf van projek om bewaringsareas se bestuur uit te klaar Inisieer buurtwagte met oog op privatisering Privatisering van aksies: Privatisering van aksies rekreasiefasiliteite 17

Deel 2: Wyke en behoeftes 4. Inleiding tot Wyk 8 4.1 WYKSBESKRYWING: Malmesbury (gedeelte van Amandelrug, Dalsig, De Molen, Die Wingerd, Garden Village, Gevangenis Uitbreiding en gedeelte van Wesbank) sowel as omringende landelike gebied direk oos van Malmesbury. 4.2 WYKSRAADSLID: Klasie Rust 4.3 PROPORSIONEELVERKOSERAADSLID: OM Stemele 4.4 LEDE VAN DIE WYKSKOMITEE: Section 2: Wards and needs 4. Introduction to Ward 8 4.1 WARD DESCRIPTION: Malmesbury (portion of Amandelrug, Dalsig, D Molen, Die Wingerd, Garden Village, Prison Extention and portion Wesbank) as well as the rural area directly east of Malmesbury. 4.2 WARD COUNCILLOR: Klasie Rust 4.3 PROPORTIONAL ELECTED COUNCILLOR: OM Stemele 4.3 MEMBERS OF THE WARD COMMITTEE: Lid / Member Sektor / Sector Definisie / Definition David Herman Davids 1 Susan Liedeman 2 Sybrandt Rynard van der Merwe Hubert John Keulder 4 PJ Gerber 5 Vakant 6 Stephan Terblanche Warren Santon Anita-Maré Strauss Vakant 3 Manlike lid Male member Manlike lid Male member Vroulike lid Female member Vroulike lid Female member Verteenwoordig gemeenskapsveiligheid Represents Community Safety Verteenwoordig Sosiale ontwikkeling in Wyk 8 Represents Social development in Ward 8 Verteenwoordig handel en nywerheid in Wyk 8 Represents sport trade and industrial enterprises in Ward 8 Verteenwoordig Opvoeding en Jeug in Wyk 8 Represents Education and youth in Ward 8 Verteenwoordig Toerisme, Kultuur en omgewings kwessies in Wyk 8 Represents Tourism, Cultural and environment matters in Ward 8 Verteenwoordig die Sport en ontspanning in Wyk 8 Represents Sport and recreation matters in Ward 8 Voorkeur Tel Nr Preferred Tel No 082 976 5534 079 740 3856 084 580 8105 083 292 0499 083 635 7514 Epos / Email Rvander4@pioneerfoods.co.z a joepkeulder@cornergate.co m 083 325 4880 sterblanche@tsplaw.co.za 079 187 7775 082 372 7379 straussfam@mweb.co.za 18

19

4.5 PRIORITEITE 4.5 PRIORITIES 4.5.1 ONS WYK SE BELANGRIKSTE PRIORITEITE 4.5.1 OUR WARD S MOST IMPORTANT PRIORITIES Prioriteit / Priority Gradering Ranking 1. Volhoubare dienslewering 1 20 2. Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling 2 13 3. Strategie ontwikkel rondom GROEN - beweging 3 12 Totale punt Total score 4. Strategie ontwikkel vir die bemarking van Malmesbury as n residensiële bestemming 4 10 20

4.6 AKSIEPLAN PER PRIORITEIT (Julie 2012 - Junie 2013) 4.6 ACTION PLAN PER PRIORITY (July 2012 - June 2013) PRIORITEIT 1 / PRIORITY 1: Volhoubare dienslewering Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: -Stormwater, dreine, beligting, riool, behusing, werkskepping, parke, vullisverwydering -Basiese dienste/waterbeperkings/kragnetwerke/rioolwerke/dit moet alles volhoubaar wees en bestaande infrastruktuur vir basiese dienste moet konstant instand gehou word/instandhoudingsplan in plek/voorsiening te maak vir uitbreidings. Dienslewering in die pad staan van groei Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Oral Wat veroorsaak dit? / What causes it? -Vullis wat in dreine gegooi word. Beligting - vandale. Riool verstopping. Behuising tekort. (Hokke op erwe) -Deurlopend/Aanvraag/behoefte aan Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do Wie? Who? Wanneer? When? Beskikbare fondse? Available funds? Munisipaliteit Municipality Ander Other 1.1 -Skoonmaak van dreine te rapporteer -Kommunikasie/Rapportering/Hou die wyk ingelig/op hoogte van enige gebeure Mun So gou moontlik -behoefte ontstaan. Tekort wat ontstaan Beskikbare fondse Ontwikkelaars 1.2 Gereelde paaie en strate ondersoek Mun So gou moontlik 1.3 Verouderde pype te vermy te verwillig Mun So gou moontlik 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 Moet optree as probleem rapporteer word. -Nuusbrief tegniese inligting deurgee aangaande probleem 22 2.2 2.3 2.4 3 Hulp van ander / Assistance from other 21

3.1 Geen 3.2 3.3 3.4 PRIORITEIT 2 / PRIORITY 2: Plaaslike Ekonomiese Ontwikkeling Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: -Werkskepping werkloosheid -Geld vir ontwikkeling vir Wyk 8 Pragtige ou geboue in die hartjie van die dorp oprig en ontwikkel. Opknapping/uitbreiding van bestaande besighede/werkskepping vir gemeenskap/besigheidsone Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Oral Wat veroorsaak dit? / What causes it? -Afdanking en werkplekke wat sluit -Wat veroorsaak dit nie, ons is nie kundiges op die gebied nie, doen studie om oorsake uit te vind, toepaslike studies met kundige mense -Besigheidsone/Nywerheidsone/Middedorp -Ry van groot vragmotors deur dorp grootste probleem/ Natuurlike verval planlose handeling Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do 1.1 -Voorstelle/bydrae maak om te dien op liggame Wie? Who? Wanneer? When? Beskikbare fondse? Available funds? Munisipaliteit Municipality Ander Other 1.2 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 -Staat konsulteer -Moet inisiatief neem/leiding neem/liggaam stig waarby belangrike rolspelers betrek kan word, bv Stad Kaapstad se voorbeeld Onmiddelik -Skep van geleenthede 22

2.2 Geleentheid moet geskep word 2.3 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 Staatsdiens -Alle rolspelers wat n bydrae kan maak moet genader word, Argitekte/Stads&streeksbeplanners ens 3.2 Nasionale regering is verantwoordelik PRIORITEIT 3 / PRIORITY 3: Strategie ontwikkel rondom GROEN - beweging Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Opvoeding van mense om meer groen te leef, volhoubare energie, munisipaliteit moet burgers bemagtig om in te koop by strategie Krag te spaar, te recycle, stop storting van rommel Verhoed rommelstrooi Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur: Oral Wat veroorsaak dit? / What causes it? Mense word nie opgelei nie. Bespaar krag. Omgewing bewusmaking. Mens se koolstof spoor Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do Wie? Who? Wanneer? When? Beskikbare fondse? Available funds? Munisipaliteit Municipality Ander Other 1.1 -Recycle by huise -Om dit deurlopend onder mense se aandag te bring 1.2 Te kyk na sonpanele 1.3 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 -Plaas in nuusbrief -Houers gereeld leegmaak Mun Onmiddelik 2.2 Mense op te lei. Beboet die publiek wat rommel en onkruid strooi -Inligting deur te gee van Mun. oor projekte bv Eskom ligte uit deel 23

2.3 - Nuusbrief inligting deurgee/databasis oor idees rondom groen bv afslag kry op krediete, bou van huise (groen) afslag op bouplanne, regte plante te plant. Opvolg proses deurlopend. Sonkrag elektrisiteit in dag, saans krag van Eskom. 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 Besighede 3.2 PRIORITEIT 4 / PRIORITY 4: Strategie ontwikkel vir die bemarking van Malmesbury as n residensiële bestemming Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Opvoeding van mense om meer groen te leef, volhoubare energie, munisipaliteit moet burgers bemagtig om in te koop by strategie Om plaaslik aan te koop Strategie Ontwikkel hoe gaan jy die mense bereik om hulle in dorp te vestig Uitbreidingsgeleenthede Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur Oral, Wat veroorsaak dit? / What causes it? Buiteland se burgers(dryfhandel-huise word onwettig verkoop) Wat veroorsaak dit nie? Gebrek aan Strategie Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do Wie? Who? Wanneer? When? Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? Ander Other 1.1 Om nie akkomodasie te verskaf of te verhuur 1.2 Huise te verkoop nie 1.3 Aksie komitee stig vir vir alle prioriteite 1.4 Om hieroor te besluit 1.5 Befondsing word gegee vir toerisme? Moet hersien word breër strukture vir die dorp te hê,heroorweeg posisie rondom toerisme 24

2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 Beboet die buitelanders 2.2 Tree onmiddelik op 2.3 verwyder skeepvrag houers 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 Staat moet instroming van mense in die land keer 3.2 25

4.7 HULP BENODIG VAN MUNISIPALITEIT 4.7.1 Opsomming van aksies waar hulp benodig word van Munisipaliteit 4.7 ASSISTANCE REQUIRED FROM MUNICIPALITY 4.7.1 Summary of actions where assistance is needed from Municipality PRIORITEIT 1 / PRIORITY 1: Aksie Action Wie? Who? Wanneer? When? 1 Dienslewering Mun Deurlopend 2 PRIORITEIT 2 / PRIORITY 2: 3 Ekonomiese ontwikkeling Fondse benodig? Funds needed? 4 Om beleggers aan te moedig Mun Deurlopend Begroot word 5 Privaat inisiatief PRIORITEIT 3 / PRIORITY 3: Spoedig mooontlik 6 Hou area skoon en leefbaar Mun Deurlopend 7 Privaat PRIORITEIT 4 / PRIORITY 4: So spoedig moontlik 8 Erwe beskikbaar en bekostigbaar Mun Deurlopend Minimaal Fondse begroot? Budgeted funds? Kommentaar van Mun dept Comment of Mun dept 26

5 Inleiding tot Wyk 9 5.1 WYKSBESKRYWING: Malmesbury (Illinge Lethu en n gedeelte van Wesbank). 5.2 WYKSRAADSLID: Ntobeko Shepard Zato 5.3 PROPORSIONEELVERKOSERAADSLID: OM Stemele 5.4 LEDE VAN DIE WYKSKOMITEE: 5 Introduction to Ward 9 5.1 WARD DESCRIPTION: Malmesbury (Illinge Lethu and portion of Wesbank). 5.2 WARD COUNCILLOR: Ntobeko Shepard Zato 5.3 PROPORTIONAL ELECTED COUNCILLOR: OM Stemele 5.4 MEMBERS OF THE WARD COMMITTEE: Member Sector Definition Preferred Tel No Email Phillip Maqoko 1 Represents Community Safety in Ward 9 078 695 2877 Nomfundo Kowa 2 Represents Social development in Ward 9 0784364867 Maseala Sekhamane 3 Represents Trading and industry in Ward 9 078 234 0607 Bulelani Penxa 4 Represents youth and education in Ward 9 073 058 7232 Vacant 5 Represents Culture and Tourism in Ward 9 Sabela Rasmeni 6 Represents sport, cultural and recreational matters in Ward 9 079 820 9948 Sandisile Mtshikwana Male member 0780539482 Mkhululi Ngozi Male member 0781857417 Ncediwe Skentyi Male member 0784153676 Nobabalo Mhkaweli Female member 0766030547 27

28

5.5 PRIORITEITE 5.5 PRIORITIES 5.5.1 ONS WYK SE BELANGRIKSTE PRIORITEITE 5.5.1 OUR WARD S MOST IMPORTANT PRIORITIES Priority Ranking Total score 1. Housing 1 35 2. Education / Library 2 28 3. Business and local economic development 3 21 4. Sport and recreation 4 14 5. Community development / Hall 5 7 5.6 ACTION PLAN PER PRIORITY (Julie 2012 - Junie 2013) PRIORITY 1: Housing Detail description of this priority: Long waiting list Need of houses Where in the ward does it occur? Ilinge Lethu What causes it? Population Growth Yard Congested, Small Yard big family What can be done to address it? Action Who? When? 1 What the ward can do 1.1 Inform the municipality Ward Committee ASAP Municipality Available funds? Other 1.2 Establishing a steering committee Ward Committee Before Development 1.3 1.4 1.5 29

2 Assistance needed from Mun 2.1 facilitation 2.2 2.3 2.4 2.5 3 Assistance from other 3.1 National Government 3.2 Provincial Government 3.3 3.4 3.5 PRIORITY 2: Education / Library Detail description of this priority: Construction of a community Libriary Both Ilinge Lethu school and community have no libriary Where in the ward does it occur? Ilinge Lethu What causes it? What can be done to address it? Action Who? When? 1 What the ward can do 1.1 Inform municipality Ward Committee ASAP 1.2 Inform Department of Education and Culture Sport & Recreation 1.3 1.4 1.5 2 Assistance needed from Mun 2.1 Liason/Fcilitate 2.2 Municipality Available funds? Other 30

2.3 2.4 2.5 3 Assistance from other 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 PRIORITY 3: Business and local economic development Detail description of this priority: Small business Centre To run a project Where in the ward does it occur? Ilinge Lethu What causes it? Need to develop Community, job creation Earn income, Economic Development What can be done to address it? Action Who? When? 1 What the ward can do 1.1 Inform Municipality Ward Committee ASAP 1.2 1.3 1.4 1.5 2 Assistance needed from Mun 2.1 Trade Industry-DTI Ward Committee ASAP 2.2 IDC 2.3 2.4 Municipality Available funds? Other 31

3 Assistance from other 3.1 National Youth Development Agency 3.2 3.3 3.4 3.5 PRIORITY 4: Sport and recreation Detail description of this priority: Additional facilities in the existing sports field Development of other sport codes, netball, cricket gymnasium Where in the ward does it occur? Ilinge Lethu What causes it? No recreation No facilitation What can be done to address it? Action Who? When? 1 What the ward can do 1.1 Inform municipality 1.2 1.3 1.4 1.5 2 Assistance needed from Mun 2.1 Sport & Recreation 2.2 2.3 2.4 2.5 3 Assistance from other 3.1 Arts & Culture Municipality Available funds? Other 32

3.2 3.3 3.4 3.5 PRIORITY 5: Community development / Hall Detail description of this priority: Community hall for community activities Where in the ward does it occur? What causes it? the Desperate need for it What can be done to address it? Action Who? When? 1 What the ward can do 1.1 Inform municipality Ward Committee Urgently 1.2 1.3 1.4 1.5 2 Assistance needed from Mun 2.1 Provincial Government 2.2 2.3 2.4 2.5 Municipality Available funds? Other 3 Assistance from other 3.1 District Municipality 3.2 3.3 33

6 Inleiding tot Wyk 10 6.1 WYKSBESKRYWING: Malmesbury (gedeelte van Amandelrug, Bergzicht, Newclair, Panorama, gedeelte van Sunnyside en Tafelzicht). 6.2 WYKSRAADSLID: Chris Hansinger 6.3 PROPORSIONEELVERKOSERAADSLID: RF van der Westhuizen 6.4 LEDE VAN DIE WYKSKOMITEE: 6 Introduction to Ward 10 6.1 WARD DESCRIPTION: Malmesbury (portion of Amandelrug, Bergzicht, Newclair, Panorama, portion of Sunnyside and Tafelzicht). 6.2 WARD COUNCILLOR: Chris Hansinger 6.3 PROPORTIONAL ELECTED COUNCILLOR: RF van der Westhuizen 6.4 MEMBERS OF THE WARD COMMITTEE: Lid / Member Sektor / Sector Definisie / Definition Voorkeur Tel Nr Preferred Tel No Epos / Email Lionel Traut 1 Verteenwoordig Gemeenskapsveiligheid Represents Community safety 0829320186 Verteenwoordig Sosiale Ontwikkeling Adam Johannes Leander 2 Represents Social Development 0734054566 Represents trade and industrial enterprises in Ward 10 including Altus Koen the tourism industry 082 447 5850 3 Verteenwoordig handel- en nywerheids-ondernemings in Wyk 10, insluitende die toerisme industrie Verteenwoordig Opvoeding en Jeug June Marilyn Adams 4 Represents Education and Youth 0783643987 Verteenwoordig toerisme, kulturele- en omgewing kwessies in Wyk 10 Theodore Petersen 5 Represents tourism, cultural and environmental matters in Ward 10 0829255544 multitrans@wam.co.za Verteenwoordig sport- en ontspanningsaangeleenthede in Wyk 10 Henfre Brand 6 Represents sports and recreational matters in Ward 10 0827038666 admin@mrfc.co.za Pieter Andersen Patrick Arendse Heidie Coetzee Louise Rosina Goliath Manlike lid Male member Manlike lid Male member Vroulike lid Female member Vroulike lid Female member 0839568685 andersen@telkomsa.net 0731817050 0832869205 heidiecoetz@gmail.com 0783177108 34

35

6.5 PRIORITEITE 6.5 PRIORITIES 6.5.1 ONS WYK SE BELANGRIKSTE PRIORITEITE 6.5.1 OUR WARD S MOST IMPORTANT PRIORITIES Prioriteit / Priority Gradering Ranking 1. Public safety / law enforcement 1 29 2. Health 2 15 3. Business and local economic development 3 14 4. Housing 4 13 5. Sport and recreation 5 11 Totale punt Total score 6.6 AKSIEPLAN PER PRIORITEIT (Julie 2012 - Junie 2013) 6.6 ACTION PLAN PER PRIORITY (July 2012 - June 2013) PRIORITEIT 1 / PRIORITY 1: Public safety / law enforcement Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Mense wat doelloos in woonbuurte rondwaal Oornag in oop area Oortreders ontvang nie boete dokumente nie en word daarna vervolg Meer sigbare polisiering in die dorp deur sm polisie metro polidiens (te voer) Spoedwalle in Watsonia en Zinnialaan. Smokkelhuise toemaak in Watsonialaan. Samedromming Saans en snags by Wesbank Motors (betreding van privaat eiendom) Aanbring van voertuig oefen Baan aan bokant van Hoërskool Swartland naby Bloekombos verkeersafdeling sluit hul bane 19H00 saans en gevolglik kan publiek nie oefen.oppervlak bokant rugbyvelde sal voldoende wees en kan geteer word en strepe op geverf word. Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? By oop area waar De Kock-en Louwstraat bymekaar kom naby oorbrug van N7, asook in Panorama woonbuurt veral in Malanstraat. Oornag onder afdakke van Malmesbury Toyota In dorp en in Wesbank Wat veroorsaak dit? / What causes it? By Malanstraat is toegang tot woonbuurt baie maklik vanaf N7 asook by die oop area van De Cock en Louwstraat geen mure of behoorlike heinigs Pos raak verlore en oortreders ontvang nie dokumnet nie Onopsigtelike polisiering 36

Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Verbind reeds bestaande mure van woonbuurt Panorama langs N7 met muur van Voortrekkerweg met mekaar deur muur tussen in te bou. Dieselfde geld vir Malanstraat se problem verbind daar ook bestaande mure met mekaar. By die Toyota afdakke kan die eienaars van die gebou genader word om hulp vanaf die munisipale polisie aan te vra. Wanneer toeriste daar brandstof ingooi skep dit n swak beeld van die dorp en is daar n gevoel van onveiligheid. Postuk moet per aangetekende pos aan oortreders bedien word Metropolisie moet meer opsigtelik wees en toeslaan waar nodig Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do 1.1 opname kan gemaak word om uit te vind of inwoners n bydrae sal help maak indien kwotasies voorgelê word. 1.2 Wyk bevel aan dat die afdak slapers by nagskuiling inskakel. Wie? Who? Wanneer? When? 1.3 Samewerking met metropolisie + SAPS Alle inwoners Te alle tye 1.4 krag bokse 1.5 bring spoedwalle aan 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? Ander Other 37

PRIORITEIT 2 / PRIORITY 2: Health Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Op die dae van vullisverwydering in woonbuurte, krap persone in vullissake en verwyder soms sakke na oop areas waar dit deursoek word vir moontlike bruikbare/eetbare items en word sake daarna netso gelaat. Dit skep n gesondheids gevaar aangesien dit muise en vliëe lok na naby geleë woonarea. dit lyk ook onooglik wanneer motoriste verby sulke areas ry. Vragmotors wat oornag in Bokomoweg asook naby sportfasiliteite langs rivier parkeer het geen ablusieblok geriewe nie. Herhaaldelike urinering in publiek en Rommel strooiing vind plaas wat gesondheidsgevaar inhou. Nuwe kliniek sal baie help, maar dan moet Swartland Hospital meer effektief aangewend word. Dag-Hospitaal meer dokters Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Dit is n problem in alle woonbuurte in dorp. Wat veroorsaak dit? / What causes it? Te maklik toegang van publieke paaie bv die N7 na woonareas. Werkloosheid en armoede. Vragmotors het geen afgebakende parkeerplek waar oornaggeriewe/ablusieblok beskikbaar is nie. Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Meer sigbare polisiering op dag van vullisverwydering in spesifieke area. Voorsien area waar ablusieblok asook kombuisfasiliteite beskikbaar is teen n bepaalde tarief per trok per nag. 24 uur sekuriteitspersoneel moet area beman en kan toegangsgeld invorder. Perseel kan op hierdie manier selfonderhoudend wees en skep ook sodoende werksgeleenthede. Dit sal ook die gevaar van ongelukke verminder aangesien stadig bewegende of parkeerde vragmotors nie sig vanuit systrate belemmer nie. Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do 1.1 Wanneer mense doelloos dwaal en in sake krap kan munisipale polsie ontbied word. Wie? Who? Wanneer? When? 1.2 Meer beskikbaar en bereid om te help Almal Waar nodig 1.3 1.4 1.5 Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? Ander Other 38

2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 PRIORITEIT 3 / PRIORITY 3: Business and local economic development Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Bekkomerd oor Bonwit wat moontlik gaan sluit en aflegging van personeel Bewusmakingsveldtog onder publiek loods om plaaslike besighede te ondersteun. Plaasike besighede bewus maak van beter dienslewering aan publiek asook behoeftes van publiek aan te spreek. Klein en medium ondernemings skep baie werksgeleenthede so minder red tape by stigting en oprigting asb. Moedig toerisme aan genereer inkomste en skep werk. Bemark Swartland om ondernemings en nywerhede te lok(meer werksgeleenthede) Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Industriële area asook alle besighede Wat veroorsaak dit? / What causes it? Dit kan werkloosheid meebring en alles wat daarmee gepaardgaan bv. Inbrake. Indien besighede beter diens aan publiek lewer en mededingende pryse aanbied sal koopkrag in dorp verbeter en het publiek nie behoefte om elders te gaan koop nie. Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Kry konsultante in om besigheid te herstruktureer en sodoende sluiting en aflegging van personeel te voorkom Lei personeel behoorlik op ten opsigte van kliëntedien. 39

Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do Wie? Who? Wanneer? When? Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? Ander Other 1.1 Nvt 1.2 1.3 1.4 1.5 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 2.2 2.3 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 3.2 PRIORITEIT 4/ PRIORITY 4: Housing Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Tekort aan behuising Waglyste moet beter bestuur word mbt toekenning van huise. Meer grond beskikbaar stel vir erwe vir die middelinkomste groep(alle rasse)-bekostigbaar Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Wesbank, Hele Swartland Wat veroorsaak dit? / What causes it? Geen toestroming beheer word toegepas daarom kan mense van buite die swartland area aanspraak maak op behuising terwyl daar n groot getal bestaande inwoners nie werk het nie. Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Voorkeer moet gegee word aan plaaslike inwoner wanneer daar werksgeleenthede geskep word sodoende word buitestaanders ontmoedig om in Malmesbury te kom woon en as werkloses huisvesting te verwag. 40

Aksie Action Wie? Who? Wanneer? When? Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? Ander Other 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do 1.1 Nvt 1.2 1.3 1.4 1.5 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 2.2 2.3 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 3.2 PRIORITEIT 5 / PRIORITY 5: Sport and recreation Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Onvoldoende instandhouding van bestaande sportfasiliteite Opknapping van Wesbank sportgronde veral die pawiljoen en ablusie geriewe. Meer ontspanningsplekke + speelgronde vir kinders en waar mense met hul honed kan stap. Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Alle publieke sport fasiliteite Wat veroorsaak dit? / What causes it? Wanneer fasiliteite nie op standard is nie, sal bywonings syfer verswak wat weer daartoe lei dat minder geld deur besoekende publiek in dorp spandeer word. 41

Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Behoorlike instandhouding en gereelde inspreksies by fasiliteite veral na n byeenkoms. Doen onmiddelike herstelwerk indien nodig. Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do Wie? Who? Wanneer? When? Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? Ander Other 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 Deelnemers van sportfasiliteite in wyk moet problem aan wykskomiteelid rapporteer wat op sy/haar beurt die munisipaliteit in kennis moet stel 2.2 Toegang vanaf die N7 na Bokomoweg skep n groot problem tussen spitstye. (Vanaf 07H00 tot 08H30 en 16H30 tot 18H00). Punt beheer deur ii l lii d t l 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 In Vredestraat veral die gedeelte van die straat naby die Hoërskool behoort n spoedwal te kry. Motoriste ry met baie hoë spoed in die straat. Inwoners is bereid om die volle koste daarvan te dra indien die Munisipaliteit dit sal anbring, soortgelyk aan die wat in die straat is tussen die laerskool se sportgronde 3.2 Kan munisipaliteit n bewusmakingsveldtog deur die media begin om persone bewus te maak van gehoorverlies as gevolg van geweldige harde musiek in die taxi s. Om elke dag aan sulke klanke blootgestel te word, doen groot skade aan gehoor oor lang termyn. 42

7 Inleiding tot Wyk 11 7.1 WYKSBESKRYWING: Malmesbury (gedeelte van Saamstaan sowel as n gedeelte van Wesbank). 7.2 WYKSRAADSLID: Maude Goliath 7.3 PROPORSIONEELVERKOSERAADSLID: RF van der Westhuizen 7.4 LEDE VAN DIE WYKSKOMITEE: 7 Introduction to Ward 11 7.1 WARD DESCRIPTION: Malmesbury (portion of Saamstaan and a portion of Wesbank). 7.2 WARD COUNCILLOR: Maude Goliath 7.3 PROPORTIONAL ELECTED COUNCILLOR: RF van der Westhuizen 7.4 MEMBERS OF THE WARD COMMITTEE: Lid / Member Sektor / Sector Definisie / Definition Voorkeur Tel Nr Preferred Tel No Elizabeth Syster 1 Verteenwoordig Gemeenskapsveiligheid in Wyk 11 Represents Community Safety in Ward 11 0737897656 Vakant 2 Verteenwoordig Sosiale Ontwikkeling in Wyk 11 Represents Social Development in Ward 11 Verteenwoordig handel- en nywerheids-ondernemings in Wyk Liesbet Roems 3 11 0765008129 Represents trade and industrial enterprises in Ward 11 Anna Pieters 4 Verteenwoordig opvoeding en Jeug in Wyk 11 Represents education and youth matters in Ward 11 0732003398 Verteenwoordig toerisme, kulturele- en omgewings kwessies in Juliana le Roux 5 Wyk 11 Represents tourism, cultural and recreational matters in Ward 0793497272 11 Evelyn Boks 6 Verteenwoordig sport en ontspanning in Wyk 11 Represents sport and recreation in Ward 11 0839891959 Joseph Lategan Manlike lid Male member 0769726408 Ernest J vd Ventel Manlike lid Male member 0795728463 Vroulike lid Nehemia La-Meyer Female 076 972 6408 member Vroulike lid Jacoba Titus Female 0736243603 member Epos / Email 43

44

7.5 PRIORITEITE 7.5 PRIORITIES 7.5.1 ONS WYK SE BELANGRIKSTE PRIORITEITE 7.5.1 OUR WARD S MOST IMPORTANT PRIORITIES Prioriteit / Priority Gradering Ranking Totale punt Total score 1. Housing 1 37 2. Electricity 2 16 3. Street lighting 3 11 4. Sport and recreation 4 10 5. Community development 5 9 45

7.6 AKSIEPLAN PER PRIORITEIT(Julie 2012 - Junie 2013) 7.6 ACTION PLAN PER PRIORITY (July 2012 - June 2013) PRIORITEIT 1 / PRIORITY 1: Housing Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Tekort aan behuising agv hokke, onwettige strukture, bungeloes word opgeslaan. Huise word omskep in husiwinkels, onwettig verkoop Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Oral, Saamstaan en oral in die area/gebied Wat veroorsaak dit? / What causes it? Tekort aan behuising, instroming van mense in die gebied, buitelanders maak aanbod aan mense wat aanloklik finansieel lyk. Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Waglyste weer hersien word. Regering moet beter befonfs. Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do Wie? Who? Wanneer? When? Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? 1.1 Hersien die criteria van die tekening van huise en Mun Deurlopend Mun Regering Ander Other 1.2 kyk na ander tipe huise ipv HOP om ook die middelgreep te akkomodeer. Mun So spoedig moontlik Samewerking Regering 1.3 1.4 1.5 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 Vinniger reaksie as klagtes ingedien word 2.2 2.3 2.4 2.5 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 Vra die regering vir verhoogde subsidiering aan munisipaliteite om infrastruktuur te verhoog 3.2 46

PRIORITEIT 2 / PRIORITY 2: Electricity Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Koopkrag is duurder as gewone krag. Die ligte is baie dof. Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Oral Wat veroorsaak dit? / What causes it? Eskom pryse te hoog Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Om met Nersa te onderhandel Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do Wie? Who? Wanneer? When? Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? 1.1 Besparing van krag, vra Eskom gloeilampe Mun Onmiddelik Eskom 1.2 Wondebags aanskaffing/kyk breër as net die billike gevalle 1.3 1.4 1.5 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 Eskom en Publiek Ander Other 47

PRIORITEIT 3 / PRIORITY 3: Street lighting Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Rapporteer gedurig deurlopend van stukkende ligpale, lamppale Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Oral Wat veroorsaak dit? / What causes it? Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do Wie? Who? Wanneer? When? Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? Ander Other 1.1 Raadslede en publiek rapporteer donker en stukkende gloeilampe/kolle in gebied 1.2 1.3 1.4 1.5 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 2.2 2.3 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 48

PRIORITEIT 4 / PRIORITY 4: Sport and recreation Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Geen sportgeriewe in Wyk 11 nie, kinders mense speel maar op oop kolle. Kry sport liggame in plek. Prober om die sportkodes te akkomodeer. Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Oral Wat veroorsaak dit? / What causes it? Nooit voorsiening gemaak, gebrek aan finansies. Lw daar is sportgeriewe/sokkerveld vir Ilinge Lethu se mense maar hul neem eienaarskap van alle ruimtes bv oop veld tussen woonstel(protea) en Ilinge Lethu word vir sokker speel gebruik Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Aksie Action Wie? Who? Wanneer? When? Munisipaliteit Municipality Beskikbare fondse? Available funds? 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do 1.1 Skoon skraap van grond vir kinders identifiseer Mun Onmiddelik Provinsie 1.2 Plek skep meer speelparke, smeer sportvelde 1.3 1.4 1.5 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun 2.1 Kyk na moontlike speelparke of geskikte plek vir kinders om te speel want Swawelstraat se sypaadjie is nie bruikbaar nie- asook Bonekruitstraat 2.2 2.3 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 Provinsie 3.2 Ander Other 49

PRIORITEIT 5 / PRIORITY 5: Community development Detail beskrywing van hierdie prioriteit / Detail description of this priority: Werkloosheid misdaad dwelms vroë skool verlaters, smokkelhuise, onwettige huiswinkels, containers, kleinboere stank vlieë, brandsiekhonde. Die sypaadjies wat nie kan gebruik word nie. Waar in die wyk kom dit voor? / Where in the ward does it occur? Oral Wyk 11 Wat veroorsaak dit? / What causes it? Fabrieke wat sluit, geen gemeenskapsfasiliteit. Prosesse te lank om die kleinboere te plaas. Betaling en wan betaling van dienste. Wat kan gedoen word om dit aan te spreek? / What can be done to address it? Strenger Strenger beheer maatreëls toepas en gekyk word na begroting Aksie Action 1 Wat die wyk kan doen / What the ward can do Wie? Who? 1.1 Rapporteer aan owerheid en opgevolg te word Mun 1.2 1.3 1.4 1.5 Wanneer? When? Munisipaliteit Municipality 2 Hulp benodig van Mun / Assistance needed from Mun Onmiddelik Dept Landbou 2.1 Verskuiwing van kleinboere, monitoring en optree 2.2 2.3 3 Hulp van ander / Assistance from other 3.1 Departement van Landbou en grondsake moet warm gehou word Mun 3.2 Spoedig en deurlopend Beskikbare fondse? Available funds? Ander Other Dept Landbou 50

7.7 HULP BENODIG VAN MUNISIPALITEIT 7.7.1 Opsomming van aksies waar hulp benodig word van Munisipaliteit 7.7 ASSISTANCE REQUIRED FROM MUNICIPALITY 7.7.1 Summary of actions where assistance is needed from Municipality PRIORITEIT 1 / PRIORITY 1: Aksie Action Wie? Who? Wanneer? When? Fondse benodig? Funds needed? Behuising Mun Provinsie PRIORITEIT 2 / PRIORITY 2: Elektrisiteit Eskom PRIORITEIT 3 / PRIORITY 3: Straat ligte PRIORITEIT 4 / PRIORITY 4: SSport en rekreasie PRIORITEIT 5 / PRIORITY 5: Gemeenskap Mun Regering Mun Eskom Fondse begroot? Budgeted funds? Kommentaar van Mun dept Comment of Mun dept 51

8 Ontwikkelingstrategie / Development Strategy 8.1 RUIMTELIKE VOORSTELLE / SPATIAL PROPOSALS 52