Die Laaste Oordeel 1 50 (Sien ook die Voortsetting in ) Emanuel Swedenborg Arcana Coelestia Geheime van die hemele

Die Laaste Oordeel 1 50 (Sien ook die Voortsetting in 51 100) Emanuel Swedenborg 1688 1772 Arcana Coelestia Geheime van die hemele Die Laaste Oordeel was Volbring Die Laaste Oordeel was Volbring. In die vorige klein werkie oor die Laaste Oordeel, was die volgende onderwerpe behandel: Die dag van die Laaste Oordeel beteken nie die verwoesting van die wêreld nie (n. 1 5). Die verwekking van die menslike ras sal nooit ophou nie (n. 6 13). Hemel en hel is van die menslike ras (n. 14 22). Almal wat ooit as mens gebore is vanaf die begin van die skepping, en wat gesterf het, is of in die hemel of in die hel. (n. 23 27). Die Laaste Oordeel moet wees waar almal bymekaar is, daarom in die geestelike wêreld, en nie op aarde nie (n. 28 32). Die Laaste Oordeel ontstaan wanneer dit die einde van `n kerk is, en die einde van die kerk is wanneer daar nie meer geloof is nie, omdat daar nie naaste liefde is nie. (n. 33 39). Al die dinge wat in die Apokalips voorspel is, is in hierdie dag alreeds vervul. (n. 40 44). Die Laaste Oordeel is voltooi (n. 45 52). Babilon en sy Verwoesting (n. 53 64). Die vorige hemel en sy afskaffing (n. 65 72). Die status van die wêreld en die kerk hierna. (n. 73 74). Die onderwerp van die Laaste Oordeel word voortgesit, hoofsaaklik om te weet wat die status van die wêreld en die kerk was vóór die Laaste Oordeel en wat die status van die wêreld en die kerk geword het sedert daardie tyd; ook hoe die Laaste Oordeel volbring was oor die Hervormers. Dit is `n algemene mening in die Christelike wêreld, dat die hele hemel wat ons sien, en die hele aarde wat deur die mens bewoon word, sal vergaan op die dag van die Laaste Oordeel, en dat `n nuwe hemel en `n nuwe aarde daar sal ontstaan in die plek van die oues; dat die siele van die mense hulle nuwe liggame sal ontvang, en dat die mens weer `n mens sal wees soos voorheen. Hierdie mening het al `n kwessie van geloof geword, omdat die Woord nie verstaan word nie anders as in ooreenstemming met die letterlike sin van die Woord, en kan nie anders verstaan word totdat die geestelike sin daarvan openbaar gemaak is nie, omdat by baie die geloof gevestig is dat die siel slegs maar net `n asemteug is wat uitgeasem word deur die mens; en dat geeste, sowel as engele, van `n bestanddeel gemaak is soos die wind. Terwyl daar so `n gebrek van die verstaan daarvan betreffende die siele is, en betreffende geeste en engele, kon daar nie aan die Laaste Oordeel op `n ander manier gedink word nie. Maar wanneer dit kom by die verstaan daarvan, dat `n mens nog steeds `n mens is na sy dood, net soos wat hy `n mens was in die wêreld, met die enigste verskil dat hy nou bekleed is met `n geestelike liggaam, en nie soos tevore met `n natuurlike liggaam nie, en dat die geestelike liggaam verskyn voor diegene wat geestelik is, net soos `n natuurlike liggaam aan hulle vertoon wat in die natuurlike is, en dit kan dan ook verstaan word dat die Laaste Oordeel nie in die natuurlike, maar in die geestelike wêreld sal wees; want alle mense wat ooit gebore is, en wat gesterf het, is dan daar bymekaar. 1

Wanneer dit verstaan word, sal die paradoks verdryf word, wat die mens andersins gedink het oor die staat van die siele na die dood, en hulle hereniging met verrottende lyke, en betreffende die verwoesting van die geskepte universum, dit alles betreffende die Laaste Oordeel. Die paradokse (konflikterende standpunte) betreffende die staat van die siele na die dood sou hy as volg dink: Dat die mens nou is soos die uitaseming as jy jou asem uitblaas, of soos die wind, of soos die eter, of dat hy nou in die lug rondswewe, of nie in een plek vertoef nie, maar in `n iewers wat hulle Pu noem; 4.1 en dat hy niks kan sien nie, omdat hy nie oë het nie, hy hoor niks, omdat hy nie ore het nie; hy spreek niks, omdat hy nie `n mond het nie, en sou daarom blind wees, doof, en stom; en voortdurend in afwagting, wat niks anders as droewig kan wees, as om weer daardie funksies te kan ontvang op die dag van die Laaste Oordeel, daardie funksies van die siel waaruit die genot van die lewe voortspruit. Ook dat die siele van almal wat lewe sedert die eerste skepping, ook in so `n miserabele staat moet wees, en dat die mens wat vyftig of sestig eeue gelede geleef het, nou net so in die lug rondswewe, of oorgebly het in Pu, en wag daar vir die oordeel; ongeag ander betreurenswaardige dinge. Ek het oor ander paradokse (skynbare teenstrydighede) gegaan, soortgelyk en net soveel soos hierdie, wat die mens wat nie weet dat hy net so `n mens is na die dood soos voorheen, moet dink betreffende die verwoesting van die universum. Maar as hy weet dat die mens na die dood nie `n asemteug of `n wind is nie, maar `n gees, en as hy goed gelewe het, `n engel in die hemel, en dat geeste en engele mense is in `n perfekte vorm, kan dink uit sy intelligensie betreffende die staat van die mens na die dood, en die Laaste Oordeel, en nie van geloof afgeskei van die intelligensie nie, waaruit die meer tradisionele voortgaan, en hy sal ook met sekerheid tot die slotsom uit sy intelligensie kom, dat die Laaste Oordeel, wat in die Woord voorspel word, nie in die materiële natuurlike wêreld sal voorkom nie, maar in die geestelike wêreld, waar almal bymekaar is; en verder meer, dat as dit bestaan, moet dit openbaar gemaak word aan die mens, ter wille van die geloof in die Woord. Verwerp die idee dat die siel soos `n asemhalingsteug is, en dink dan oor jou eie status, of die status van jou vriende, of die staat van jou kinders na die dood. Sal jy nie dink dat jy sal lewe soos `n mens, en hulle net so nie? En siende dat daar geen lewe is sonder die sintuie nie, kan jy nie anders dink dat hulle ook kan sien, hoor, en praat, dus ook lofprysend geskryf oor die afgestorwene, en plaas hulle in die hemel tussen die engele, in wit geklee, en in die paradys. Maar as jy agterna terugval in die idee, dat die siel net `n asemteug is, en het geen sensitiewe lewe tot na die Laaste Oordeel, kan jy help om verwar te voel as jy dink, wat en waar sal ek wees in die tussentyd? Sal ek in die lug rondswewe, of sal ek in Pu bly? 6.1 En tog leer die prediker my dat ek na die dood tussen die gelukkiges en vrolikes sal wees, as ek reg geglo en goed gelewe het. Dan sal jy glo, soos wat die waarheid is, dat jy `n mens is na die dood sowel as daarvoor, slegs met die verskil wat daar is tussen die natuurlike en die geestelike. Van wat alreeds gesê is, sal dit voorkom dat die Laaste Oordeel nie kan gebeur in die natuurlike wêreld nie, maar in die geestelike wêreld. Dat dit ook daar gebeur het, kan gesien word van die dinge wat vertel is van wat gesien is, in die vorige klein werkie oor die Laaste Oordeel (n. 45 72), en nog verder oor die besonderhede aangaande dit wat vertel is oor die Laaste Oordeel oor die Hervormers. Hy wat ag gee kan dit ook sien uit die nuwe dinge wat nou openbaar gemaak word 2

betreffende die hemel, die Woord, en die kerk. Watter mens kan hierdie dinge uit homself trek?? Die Staat van die Wêreld en van die Kerk vóór die Laaste Oordeel, en ook daarná. Dat die Laaste Oordeel alreeds volbring is in die geestelike wêreld, kom voor in dit wat alreeds gesê is. Nietemin, ten einde om enigiets te weet van die staat van die wêreld en die kerk vóór en daarná, is dit nodig om die volgende dinge te weet: (I). Wat bedoel word deur die vorige hemel en die vorige aarde wat verby gegaan het. (Apokalips 21: 1) (II). Wie, en van watter kwaliteit was hulle wat in die vorige hemel en in die vorige aarde was. (III). Voor die Laaste Oordeel voltrek was oor hulle, was baie van die kommunikasie tussen die hemel en die wêreld, en dus ook tussen die Meester en die kerk, onderskep. (IV). Na die Laaste Oordeel was die kommunikasie herstel. (V). Gevolglik is dit, dat ná die Laaste Oordeel, en nie daarvoor nie, openbaringe gemaak was vir die Nuwe Kerk. (VI). Die staat van die wêreld en van die kerk voor die Laaste Oordeel was soos aand en nag, maar daarna soos oggend en dag. Wat ek bedoel by die vorige hemel en die vorige aarde wat verby gegaan het, genoem in die Apokalips (21:1). Die vorige hemel en die vorige aarde, daar genoem, beteken nie die hemel wat sigbaar is vir die oë van die mens op aarde nie, ook nie die aarde wat deur die mens bewoon word nie; ook nie die vorige hemel, waarin almal is wat goed gelewe het vanaf die eerste skepping nie. Maar versamelings van geeste word bedoel wat oënskynlik `n hemel vir hulleself gemaak het tussen die hemel en die hel, en omdat alle geeste en engele, sowel as die mens, op grond bly, daarom, deur die vorige hemel en die vorige aarde word dit hier bedoel. Die verbygaan van dáárdie hemel en dáárdie aarde was gesien, en dit was beskrywe vanaf sig in die werk oor Die Laaste Oordeel (45 72). Wie, en van watter kwaliteit was hulle wat in die vorige hemel en die vorige aarde was, was ook beskrywe in die kort werkie oor Die Laaste Oordeel; maar die verstaan daarvan van wat volg hang af van die kennis van wie hulle was en hulle kwaliteit, en iets sal nou gesê word aangaande hulle. Almal wat hulleself vergader het onder die hemel, en in verskeie plekke oënskynlike hemele vir hulleself gevorm het, en hulle ook hemele genoem het, was verenig met die engele van die laagste hemel, maar slegs tot die eksternes, en nie tot die internes nie. Vir die grootste gedeelte was hulle die bokke waarvan die Woord praat, en hulle wat aan hulle verwant is, en wat genoem word in (Matt. 25: 41 46); wat inderdaad in die wêreld nie die bose gedoen het nie, want hulle het moreel goed gelewe; maar hulle het ook nie goed gedoen uit `n goeie oorsprong nie, want hulle het die geloof afgeskei van naasteliefde, en daarom nie die booshede beskou as sonde nie. Omdat hulle as Christene in die eksternes gelewe het, was hulle verbind met die engele van die laagste hemel, wat soos hulle was in die eksternes, maar nie soos hulle in die innerlikes nie; want hulle was die skape en in geloof, maar in die geloof van naasteliefde. Op grond van hierdie vereniging was hulle noodwendig verduur; want om hulle af te skei voor die Laaste Oordeel, sou skade berokken het aan hulle wat in die laagste hemel is, wat saam met hulle in die vernietiging getrek sou word. Dit is wat die Meester van praat in Matt: `n Ander gelykenis het Hy hulle voorgehou en gesê: Die koninkryk van die hemele is soos `n man wat goeie saad in sy land gesaai het, maar terwyl die mense slaap, het sy vyand gekom en onkruid onder die koring gesaai en weggegaan. En toe die spruitjies opskiet en vrug gevorm het, toe verskyn die onkruid ook. En die diensknegte van die huisheer het gekom en vir hom gesê: 3

Meneer, het U dan nie goeie saad in die land gesaai nie? Waar kry dit dan die onkruid vandaan? En Hy antwoord hulle: `n Vyandige mens het dit gedoen. Toe sê die diensknegte vir Hom: Wil U dan hê dat ons dit moet gaan bymekaar maak? Maar Hy antwoord: Nee, dat julle nie miskien, as julle die onkruid bymekaar maak, die koring daarmee saam uittrek nie. Laat altwee saam groei tot die oes toe, en in die oestyd sal Ek vir die maaiers sê: Maak eers die onkruid bymekaar en bind dit in bondels om dit te verbrand, maar bring die koring bymekaar in My skuur. En Hy het hulle geantwoord en vir hulle gesê: Hy wat die goeie saad saai, is die Seun van die mens, en die saailand is die wêreld. Die goeie saad dit is die kinders van die koninkryk, en die onkruid is die kinders van die bose, en die vyand wat dit gesaai het is die duiwel. Die oes is die voleinding van die wêreld, en die maaiers is die engele. (Matt. 24: 24 30, 37 40). Die voleinding van die eeu is die laaste tyd van die kerk, die onkruid is hulle wat innerlik boos is, die koring is hulle wat innerlik goed is, die bymekaar maak in bondels om verbrand te word is die Laaste Oordeel oor hulle; dat skade nie aan hulle berokken moet word aan die goeies vóór die Laaste Oordeel nie, word aangedui deur dat julle nie miskien die koring daarmee saam uittrek nie, laat altwee saam groei tot die oes toe. Voor die Laaste Oordeel voltrek was oor hulle, was die meeste kommunikasie tussen die hemel en die wêreld, dus tussen die Meester en die kerk, afgesny en onderskep. Alle verligting kom na die mens vanaf die Meester deur die hemel, en dit gaan binne deur middel van `n interne weg. So lank as wat daar versamelings van sulke geeste tussen die hemel en die wêreld is, kan die mens nie verlig word nie. Dit is soos `n sonstraal wat afgesny word deur `n swart wolk, of wanneer die son in `n sonsverduistering is, en sy lig word geblokkeer deur die tussenliggende maan. Daarom, as enigiets deur die Meester dan openbaar gemaak sou gewees het, sou dit of nie verstaan gewees het nie, of dit sou verstaan gewees het, maar nie ontvang gewees het nie, of dit sou agterna versmoor gewees het. Siende dat hierdie tussenskuiwe van `n versameling van geeste verstrooi en vernietig is deur die Laaste Oordeel, is dit duidelik dat die kommunikasie tussen die hemel en die wêreld, of tussen die Meester en die kerk, weer herstel is. Gevolglik is dit, dat ná die Laaste Oordeel volbring was, en nie voor dit nie, daar openbaringe vir die Nuwe Kerk gemaak was. Siende dat die kommunikasie herstel was deur die Laaste Oordeel, kan die mens verlig en hervorm word, dit is, hy kan die Goddelike waarheid van die Woord verstaan, ontvang dit wanner dit verstaan word, en behou dit wanneer dit verstaan word, want die tussengeleë struikelblokke en hinderlae is verwyder, en daarom sê Johannes, nadat die vorige hemel en vorige aarde verby gegaan het: En ek het `n nuwe Hemel en `n nuwe Aarde gesien het die heilige stad, die nuwe Jerusalem, sien neerdaal van God uit die hemel, voorberei soos `n bruid wat vir haar man versier is en Hy wat op die troon sit het gesê: Kyk, Ek maak alles nuut. (Apokalips 21: 1, 2, 5). Die Kerk word bedoel deur Jerusalem en kan gesien word in die Doktrine Aangaande die Meester (n. 62 64). Aangaande die nuwe dinge (sien n. 65). Die staat van die wêreld en die kerk voor die Laaste Oordeel was soos aand en nag, maar daarna soos die oggend en dag. Wanneer die lig van die waarheid nie verskyn nie, en waarheid word nie ontvang nie, is die staat van die kerk in die wêreld soos aand en nag, dat daar so `n staat was voor die Laaste Oordeel, kom tevoorskyn uit dit wat hierbo gesê was (n. 11); maar wanneer die lig van die waarheid verskyn, en die waarheid word ontvang, dan is die staat van die kerk in die wêreld soos oggend en dag. Daarom is dit dat hierdie twee state van die kerk in 4

die Woord genoem word aand en oggend en nag en dag, soos in die volgende aanhaling: En Hy het vir my gesê: Twee duisend driehonderd aande en môres, dan sal die heiligdom in die regte staat herstel wees. (Dan 8: 14). En die gesig van die aande en die môres waarvan gespreek is, dit is die waarheid. (dan. 8: 26). En dit sal `n enige dag wees wat aan JHWH (die Here) bekend is geen dag en geen nag nie; maar teen die aand sal dit lig word. (Sag. 14: 7). Daar roep een na my toe van Seïr af: Wagter, hoe ver is dit in die nag? Wagter, hoe ver is dit in die nag? Die wagter sê: die môre kom, en ook die nag. (Jes. 21: 11, 12). Wat die laaste tyd aangaan van die kerk, het die Meester gesê: Waak dan, want julle weet nie wanneer die eienaar van die huis kom nie; In die aand of middernag of met die haangekraai of vroeg in die môre nie. (Markus 13: 35). Die Meester sê: Ek moet die werke doen van Hom wat My gestuur het, so lank as dit dag is; die nag kom wanneer niemand kan werk nie.: (Joh. 9: 4). En op ander plekke (soos in Jes. 17: 14; Jer. 6: 4, 5; Ps. 30: 6; 65: 9; 90: 6). Sulke dinge word bedoel deur aand en nag, daarom was die Meester, ten einde die Woord te vervul, ook begrawe laat in die agtermiddag en daarna opgestaan in die vroeë oggend. Die Laaste Oordeel oor die Hervormers. In die vorige kort werkie oor die Laaste Oordeel, word die Oordeel behandel oor hulle wat bedoel word as Babilon, en iets oor die Oordeel oor die Mohammedane en oor die Heidene, maar nie baie oor die Oordeel oor die Hervormers nie. Dit was slegs gesê dat die Hervormers was in die middel, gerangskik volgens die lande van herkoms; die Roomse rondom hulle; die Mohammedane rondom die Roomse, en rondom hierdie die Heidene en volkere van verskeie godsdienste. Die Hervormers maak die middel uit, of sentrale streek, omdat die Woord deur hulle gelees word en die Meester deur hulle aanbid word, en daarom is die grootste lig by hulle, en ook geestelike lig wat van die Meester is as `n son, wat in sy wese Goddelike liefde is, wat voortgaan en homself uitbrei na alle rigtings, en verlig selfs hulle wat in vêrste uiterste omtrek is, en open die aanlegte van die intelligensie en die verstaan van waarhede, so ver as wat hulle godsdiens dit toelaat en ontvang word. Want geestelike lig is in sy essensie die Goddelike wysheid, en dit gaan binne in die intelligensie of denke van die mens, so ver, van kennis ontvang, as wat hy die aanleg het om dit gewaar te word, en dit gaan nie deur ruimtes nie, soos die lig van die wêreld, maar deur die emosies en gewaarwordings van die waarheid, daarom, in `n enkele oomblik, tot op die laaste begrensing van die hemele. Van hier is die voorkoms van ruimtes in die wêreld. Betreffende hierdie dinge kan meer gesien word in Die Doktrine Aangaande die Heilige Skrif (n. 104 113). Die Laaste Oordeel oor die Hervormers sal op die volgende manier beskryf word. (I). Oor wie van die Hervormers was die Laaste Oordeel uitgevoer. (II). Die tekens en die ondersoeke en besoeke voor die Laaste Oordeel. (III). Hoe die universele Oordeel te weeg gebring is. (IV). Die redding van die skape. Oor wie van die Hervormers was die Laaste Oordeel uitgevoer. Die Laaste Oordeel oor die Hervormers was slegs oor hulle uitgevoer, wat in die wêreld die Godheid bely het, wat die Woord gelees het, wat preke gehoor het, deelgeneem het aan die sakrament van die Laaste Avondmaal, en het nie die plegtighede van die aanbidding van die kerk verwaarloos nie, en tog gedink het dat owerspel, verskeie tipes van diefstal, leuens, wraak, haat, en dies meer, toelaatbaar was. Hulle, alhoewel hulle die Godheid bely, nog steeds nie rekenskap van hulle sondes teenoor Hom wil gee nie; maar hulle lees die Woord, en nog steeds doen hulle nie die 5

voorskrifte vir die lewe daarin bevat nie, hulle hoor die prediking, en tog gee hulle geen aandag daaraan nie, hulle gaan na die sakrament van die Laaste Avondmaal en nog steeds weerhou hulle hul nie van die booshede van hulle vorige lewe nie; hulle verwaarloos nie die plegtighede van die aanbidding nie, en nog steeds verander hulle nie hul lewens na die goeie nie. Dus lewe hulle uit hulle godsdiens, in hulle uiterlikes, en tog in hulle innerlikes het hulle niks daarvan nie. Hierdie is hulle wat bedoel word deur die draak in die Apokalips (hoofstuk 12), want dit word hier gesê van die draak, dat dit in die hemel gesien is, dat hy met Michael in die hemel geveg het, en dat hy `n derde deel van die sterre van die hemel saamgetrek het, watter dinge gesê word, omdat hierdie, deur middel van die belydenis van die Meester, deur die Woord te lees, en deur eksterne aanbidding, kommunikeer hulle met die hemele. Dieselfde word bedoel deur die bokke in Matt. Hoofstuk 25; aan wie nie gesê word dat hulle bose dade pleeg nie, maar dat hulle versuim het om goed te doen, en almal van hulle versuim om die goeie te doen, en hulle vermy nie die bose as sonde nie, en alhoewel hulle dit nie doen nie, dink hulle nog steeds dit is toelaatbaar, en om dit dus in die gees te doen, en ook in die liggaam, wanneer dit toegelaat word. Oor al hierdie van die Hervormers was die Laaste Oordeel voltrek, maar nie oor hulle wat nie in die Meester geglo het nie, wat die Woord verag het, en verwerp het uit hulle harte al die heilige dinge van die kerk, want almal hierdie, wanneer hulle vanaf die natuurlike wêreld kom in die geestelike wêreld, word onmiddellike in die hel gewerp. Almal wat soos Christene gelewe het in die eksternes, en maak geen aanstaltes om `n Christelike lewe te lei nie, maak `n uiterlikheid met die hemele, maar intern met die helle, en siende dat dit nie in `n oomblik weggeskeur kan word met `n verbinding met die hemel nie, word hulle aangehou in die wêreld van die geeste, wat middeweg is tussen die hemel en die hel, en hulle was toegelaat om gemeenskappe te vorm, en om saam te lewe soos in die wêreld, en daar deur kunste onbekend aan die wêreld, om skitterende verskynings te maak, en op hierdie manier hulleself en ander te oortuig dat hulle in die hemel is, daarom, uit hulle uiterlike voorkoms noem hulle hul gemeenskappe hemele. Die hemele en aardes waarop hulle woon, word bedoel deur die vorige hemel, en die vorige aarde wat verby gegaan het (Apok. 21: 1). Intussen, so lank as wat hulle daar bly, bly die innerlikes van hulle denke gesluit, en die uiterlikes word geopen, wat bedoel word, hulle booshede, waardeur hulle hul een maak met die helle, nie tevoorskyn kom nie. Maar toe die Laaste Oordeel op hande was, was hulle innerlikes geopenbaar, en hulle het aan almal verskyn soos wat hulle regtig was; en siende dat hulle almal in eenheid met die helle was, was hulle nie meer in staat om die Christelike lewe na te boots nie, maar uit pure genot storm hulle in elke boosheid en misdaad van elke soort, en word verander in duiwels, en meer nog, word so gesien, sommiges swart, sommiges vlammend, en sommiges lewe soos lyke; hulle wat in die trots van hulle eie intelligensie was, kom swart voor, hulle wat in die kranksinnigheid van die liefde om te regeer was, kom vurig voor; en hulle wat die waarheid verwaarloos en verag het, kom voor soos doodsbleek lyke. Dit was die toneel van hulle toe hulle begin verander het. 6

Die Hervormers het die innerlike of middelste gedeelte van die wêreld van die geeste beset, wat middeweg tussen die hemel en die hel is, en is daar gerangskik ooreenkomstig die lande van herkoms. In die middel van van hierdie streek was die Engelse, teenoor die suide en die ooste daarvan was die Hollanders, teenoor die noorde was die Duitsers, teenoor die weste en die noorde die Swede, en ook teenoor die weste die Dene. Maar slegs hulle wat `n lewe gelei het van naasteliefde, en sy geloof, is in die middel streek; baie gemeenskappe bly daar. Omringend van hulle is hulle van die Hervormers wat nie die lewe van die geloof van naasteliefde gelewe het nie; dit is hulle wat die hemele vir hulleself gemaak het. Maar daar is `n verskillende rangskikking van almal in die hemel, en ook van almal in die hel. Die rede waarom die Hervormers die middel daar beset, is omdat die Woord daar gelees word, en die Meester word aanbid, waarom die grootste lig daar is; en waarvandaan uit die middel, hierdie lig versprei word na alle omgewings in die omtrek en dit verlig. Want die lig waarin die geeste en engele is, gaan vanuit die Meester soos `n son, en hierdie son, in sy wese, is Goddelike liefde, en die lig wat daarvandaan uitgaan is in sy wese Goddelike wysheid; al die geestelike van die wêreld is daarvan afkomstig. Betreffende die Meester as die son in die geestelike wêreld, en betreffende die lig en hitte van daardie son, sien die werk oor Hemel en Hel (n. 116 140). Al die rangskikkings van die gemeenskappe in die wêreld, is `n rangskikking ooreenkomstig tot die verskille in liefde, waarvan die rede is, dat die liefde die lewe van die mens is, en die Meester, wat die Goddelike liefde self is, rangskik hulle ooreenkomstig die ontvangs daarvan, en die verskille van liefdes is ontelbaar, wat niemand kan weet nie, maar die Meester alleen. Hy verenig die gemeenskappe sodat hulle as t ware een lewe as mens lei; die gemeenskappe van die hemel een lewe van hemelse en geestelike liefde, die gemeenskappe van die helle, een lewe van diaboliese en helse liefde; Hy verenig die hemele en die helle deur opposisies. Omdat daar so `n rangskikking is, gaan elke mens in die gemeenskap van sy eie liefde, ook kan hy nie na `n ander gaan nie, want sy liefde opponeer dit. Daarom is dit dat hulle wat in geestelike liefde is, in die hemel is, maar hulle wat in natuurlike liefde is, is in die hel. Geestelike liefde word alleenlik ingeplant deur `n lewe van naasteliefde, en natuurlike liefde bly natuurlik, as die lewe van naasteliefde uitgelaat word; en natuurlike liefde, as dit nie onderwerp word aan geestelike liefde nie, is in opposisie daarteen. Uit hierdie dinge is dit duidelik, op watter gedeelte die Laaste Oordeel oor die Hervormers geval het, dat dit nie op hulle was wat in die middel was nie, maar op hulle wat rondom hulle was, wat uit eksterne moraliteit, soos gesê was, uiterlik soos Christene gelyk het, maar innerlik was hulle nie Christene nie, omdat hulle nie `n geestelike lewe gehad het nie. Die tekens, ondersoeke en besoeke voor die Laaste Oordeel. Daar was bokant hulle wat oënskynlike hemele vir hulleself gevorm het as t ware `n stormwolk, wat se verskyning van die teenwoordigheid van die Meester was in die engele hemel bokant hulle, veral Sy teenwoordigheid in die laer hemel, uit vrees dat enigeen van hulle op grond van die vereniging weggedra kan word en saam met hulle vergaan. Die hoër hemele word verder nader na onder gebring nader aan hulle, waardeur die innerlikes van hulle waaroor die Oordeel besig is om te kom, openbaar gemaak word; waarop by die openbaarmaking daarvan, nie meer voorkom soos Christene soos voorheen nie, maar demone. Hulle was oproerig en stry onder mekaar oor die Godheid, die Meester, die Woord, geloof, en die kerk, en ook omdat hulle lus vir die bose ook 7

vrygestel is, hulle verwerp al hierdie dinge met minagting en gespot, en storm in elke moontlike soort van afskuwelikheid en gruwels. Dus was die staat van die hemelse inwoners verander. Dan, terselfdertyd verdwyn al hul skitterende voorkomste, wat hulle vir hulleself gemaak het deur kunste onbekend in hierdie wêreld, hulle paleise verander in walglike vuil hutte; hulle tuine in stinkende staande poele; hulle tempels in hope vuilgoed, en die heuwels waarop hulle woon, in gruis hope, en in alle soortgelyke dinge, wat ooreenkom en korrespondeer met hulle boosaardige denke en luste. Want al die sigbare dinge van die geestelike wêreld is korrespondensies van die emosies van geeste en engele. Hierdie was die tekens van die komende Oordeel. Soos wat die blootlegging van die innerlikes toeneem, so was die orde tussen die inwoners verander en omgekeer. Hulle wat die sterkste was in die argumente teen die heilige dinge van die kerk, storm na die middel en neem die domein oor; en die res, wat minder kragtig was in argumentering, trek terug tot by die omtrek en erken hulle wat in die middel is as hulle onderrig engele. Dus het hulle hulself bymekaar gemaak in die vorm van die hel. Hierdie verandering in hulle staat of status was begelei deur verskeie skuddings van hulle woonplekke en lande, wat opgevolg was deur aardbewings, magtig in ooreenstemming met hul verdorwenheid. Hier en daar ook was klowe gemaak na die helle se kant wat direk onder hulle was, en `n kommunikasie was dus met hulle geopen. Uitwaseming was toe gesien opstyg soos rook gemeng met vonke van vuur. Dit was ook tekens wat voorafgaan, wat ook deur die Meester se woorde bedoel word aangaande die voltrekking van die eeu, en dan betreffende die Laaste Oordeel, in die Evangelie: Toe sê Hy vir hulle: Die een nasie sal teen die ander opstaan en die een koninkryk teen die ander. En daar sal groot aardbewings op verskillende plekke wees en hongersnode en pessiektes; en daar sal verskriklike dinge en groot tekens uit die hemele kom. En daar sal tekens wees aan son, maan, en sterre, en op die aarde benoudheid van nasies in hulle radeloosheid, wanneer see en branders dreun. Lukas 21: 10, 11, 25; Matt. 24: 7; Mark. 13: 8). Ondersoeke was ook deur engele gemaak, want voordat enige siek toestand gemeenskap vernietig word, vind daar altyd `n ondersoek vooraf plaas. Die engele vermaan hulle om uit te skei met wat hulle besig is om te doen, en veroordeel hulle tot vernietiging oor hulle as hulle dit nie doen nie. Dan soek hulle enige goeie gees wat tussen hulle gemeng het uit en skei hom af.. Maar die massas, opgewonde gemaak deur hul leiers, ding mee met die engele, en storm op hulle af, vir die doel om hulle in die forum te sleep, en behandel hulle op die skandelikste manier, net soos dit gedoen was in Sodom. Die meeste van hulle was in die geloof afgeskei van die naasteliefde; en daar was ook van hulle wat naasteliefde verkondig, maar hulle leef skandelik. Hoe die universele oordeel uitgevoer was. Na die ondersoeke en voorlopige tekens van die komende Oordeel, kan hulle nie hulle denke van kriminele handelinge af hou nie, en beplan opruiende samesweerdery teen hulle wat die Meester erken as die God van die hemel en die aarde, wat die Woord heilig hou, en wat `n lewe van naasteliefde lewe, die Laaste oordeel het oor hulle gekom. Dit was dus voltooi. 8

Die Meester was gesien in `n helder, skitterende wolk met die engele, en `n geluid soos die van ramshorings wat daarvandaan gehoor; wat `n teken was van verteenwoordige beskerming van die engele van die hemel deur die Meester, en die bymekaar maak van die goeies van alle kante af. Want die Meester bring nie verwoesting oor almal nie, maar beskut slegs dit wat Syne is, en trek hulle weg van kommunikasie met die bose, en wanneer hulle onttrek is, kom die bose in sy eie luste, en vandaar storm hulle in elke soort van boosaardigheid. Dan word almal wat op die punt staan om verwoes te word, gesien soos `n groot draak, met sy stert verleng met `n buiging, en opgelig na die hemel, en buig homself omhoog in verskeie rigtings, asof hy die hemele wil verwoes, en dit neer te trek. Maar die poging was alles verniet, want die stert was neergewerp, en die draak, wat ook voorgekom het asof dit opgelig is, sak neer. Dit was aan my toegestaan om hierdie voorstelling te sien, sodat ek mag weet en dit bekend maak wat bedoel word deur die draak in die Apokalips; naamlik, dat die draak beteken almal wat die Woord lees, wat gepreek is en dit hoor, en die heilige dinge van die kerk uitvoer, en maak nie gebruik van die luste van die bose waardeur hulle verlok word, en innerlik bedink hulle diefstal en bedrog, ontug, owerspel en onwelvoeglikhede, haat, en weerwraak, leuens en lastering, en wat dus in die gees lewe soos duiwels, en in die liggaam soos engele. Hieruit bestaan die liggaam van die draak, maar die stert bestaan uit hulle wat, toe hulle in die wêreld was, in geloof was uit die naasteliefde, en wat soos die voriges was in denke en bedoelinge. Toe sien ek sommige van die rotse waarop hulle was, wegsak selfs tot die laagste dieptes, sommiges word ver weggedra, sommiges skeur oop in die middel, en hulle wat op hulle was word neergewerp in die kloof, en sommiges word oorstroom soos met `n vloed. En ek sien baie bymekaar gemaak in groepe asof in bondels, in ooreenstemming met die soort en spesie van die bose waarin hulle was, en hiernatoe en daarnatoe gewerp binne in draaikolke en maalstrome, in moerasse, en staande poele, en in woestyne, wat soveel helle was. Die res wat nie op die rotse was nie, maar verstrooi hier en daar, maar wat tog in soortgelyke booshede was, vlug verbaas na die Roomses, Mohammedane, en die Heidene, en verklaar hulle godsdiens, wat hulle kon doen sonder enige versteuring van hulle denke, omdat hulle geen godsdiens het nie; maar uit vrees dat hulle die ander ook sal mislei, en was weggedrywe, en na onder gedruk na hulle eie geselskappe in die helle. Dit is `n algemene beskrywing van hulle verwoesting; die besonderhede wat ek gesien het, is meer as wat ek hier kan beskryf. Die redding van die skape. Nadat die Laaste oordeel voltrek was, was daar groot vreugde in die hemel, en ook lig in die wêreld van die geeste, soos wat daar nog nooit gewees het nie. Die vreugde in die hemel en sy kwaliteit, nadat die draak neergegooi was, word beskryf in die Apokalips (12: 10 12); en daar was lig in die wêreld van die geeste, want daardie helse gemeenskappe het tussenin geskuiwe soos wolke wat die aarde verduister. `n Soortgelyke lig is ook opgewek met die mens op die aarde, waaruit daar nuwe verligting ontstaan het. Toe sien ek engele geeste in groot getalle opkom van benede, en verhoog in die hemele, wat die skape was, daar bewaar en opgepas deur die Meester vir eeue gelede, uit vrees dat hulle in die boosaardige sfeer sou kom wat uitvloei van die dragoniete, en hulle naasteliefde versmoor word. Hierdie is hulle wat in die Woord bedoel word deur: hulle wat opgestaan het uit die grafte, ook deur: wat van die eerste opstanding is. 9

Voortsetting aangaande die Geestelike Wêreld. (VI) Die Geestelike Wêreld. Die geestelike wêreld is in `n spesiale werk behandel in Hemel en Hel, waarin baie besonderhede van daardie wêreld beskrywe word, en siende dat elke mens daardie wêreld binnegaan na sy dood, word sy status ook daar beskrywe. Wie weet nie dat die mens sal lewe na die dood, omdat hy `n mens gebore is, en geskep is na die beeld van God, en omdat die Meester in Sy Woord, dit onderrig? Maar wat sy toekomstige lewe gaan wees, was tot hiertoe onbekend. Dit was geglo dat hy nou `n siel sal wees, waarvan geen ander idee gevorm kon word as dat hy nou bestaan as of lug of eter, waarin daar `n sekere kapasiteit van denke moet wees, sonder so `n sig wat aan die oë behoort, sonder so `n gehoor wat aan die ore behoort, en sonder spraak wat aan die mond behoort. En tog is die mens net so `n mens na die dood, dat hy nie andersins weet as dat hy nog steeds in sy voormalige wêreld is nie; hy sien, hoor en praat asof in die voormalige wêreld, hy slaap en word gewek en staan op, hy loop en hardloop, en sit soos in die voormalige wêreld, hy eet en drink soos in die voormalige wêreld; hy geniet egtelike genot soos in die voormalige wêreld, in kort, hy is `n mens en het slegs oorgegaan van die een wêreld na die ander. Daar is baie oorsake hoekom die mens nie weet wat sy status is na sy dood nie, een daarvan is, dat hy nie verlig kan word nie, so min geloof het hy in die onsterflikheid van die siel, soos dit blyk uit baie uitsprake van die geleerdes, wat glo dat hulle soos diere is, maar slegs meer perfek as hulle, en dit om in staat te wees om te praat, en daarom in hulle harte ontken hulle die lewe na die dood, alhoewel hulle dit erken met die mond. Uit hierdie gedagte het hulle `n sensuele geword, dat hulle nie kan glo dat `n mens nog `n mens is na die dood, omdat hulle hom nie kan sien met hulle oë nie, want hulle sê, hoe kan `n siel so `n mens wees? Dit is anders met hulle wat glo dat hulle sal lewe na die dood; hulle dink innerlik in hulleself, dat hulle in die hemel sal kom, geniet die heerlikhede saam met die engele, sien hemelse paradyse, en staan voor die Meester in wit bekleding, en nog baie ander dinge. Dit is hulle innerlike gedagtes, hulle uiterlike gedagtes mag daarvan verskil, as hulle dink aan die siel uit die hipoteses van die geleerdes. Dat die mens net so gelykmatig `n mens is na die dood, alhoewel hy nie voor die oë verskyn nie mag voorkom van die engele wat deur Abraham gesien is, ook Gideon, Daniël, en ander profete, van die engele wat gesien is in die Meester se graftombe, en agterna, baie kere deur Johannes in die Apokalips, veral van die Meester Homself, wat die dissipels getoon het dat Hy `n Mens is, deur aanraking, en deur te eet, en het tog onsigbaar geword voor hulle oë. Die rede hoekom hulle hom gesien het was omdat die oë van hulle gees geopen was, en wanneer dit geopen is, word die dinge in die geestelike wêreld so duidelik as enigiets anders in die natuurlike wêreld. Omdat dit die Meester behaag het om die oë van my gees oop te maak, en Hy hou dit oop nou vir negentien jaar, was dit aan my gegee om die dinge te sien wat in die geestelike wêreld is, en ook om dit te beskryf. Ek kan bevestig dat dit nie visioene is nie, maar dinge gesien in waaksaamheid. 10

Die verskil tussen `n mens in die natuurlike wêreld, en `n mens in die geestelike wêreld, is, dat die een bekleed is met `n geestelike liggaam, maar die ander met `n natuurlike liggaam, en die geestelike mens sien die geestelike mens, so duidelik soos die natuurlike mens die natuurlike mens kan sien, en die geestelike mens kan nie die natuurlike mens sien nie, op grond van die verskil tussen die natuurlike en die geestelike, wat die verskil is, kan beskrywe word, maar nie in `n paar woorde nie. Van die dinge gesien oor soveel jare, is ek in staat om die volgende te verhaal: dat daar aardes en land is in die geestelike wêreld, net soos in die natuurlike wêreld, en dat daar heuwels en berge is, vlaktes en valleie, en ook fonteine en riviere, mere, en seë; daar is paradyse en tuine, bosse, boomgroepe en woude, paleise en huise, ook is daar geskrifte en boeke, ampte en handel, en dat daar kosbare stene is, goud en silwer, in kort, daar is alles wat in die natuurlike wêreld bestaan, en hulle is ontelbaar en meer perfek in die hemele. Maar die verskil in die algemeen is dit, dat alle dinge in die geestelike wêreld van `n geestelike oorsprong is, en daarom, in hulle wese is hulle geestelik, hulle is van die son daar wat suiwer liefde is; en alle dinge van die natuurlike wêreld is van natuurlike oorsprong, en daarom is hulle wese ook natuurlik, want hulle is van die son wat suiwer vuur is. Daarom is dit dat die geestelike mens gevoed moet word met voedsel van geestelike oorsprong, soos die natuurlike mens met voedsel van natuurlike oorsprong. Meer kan gesien word in die werk oor Hemel en Hel. Die Engelse in die Geestelike Wêreld. Daar is twee state van denke by die mens, `n eksterne en `n interne, of uiterlike en innerlike; die mens is in die eksterne staat in die natuurlike wêreld; in die geestelike wêreld is hulle in die interne staat; hierdie state maak dit een met die goeie, maar nie met die bose nie. Wat `n mens is in sy innerlike, word seldsaam gemanifesteer in die natuurlike wêreld, omdat hy van sy kinderjare gewens het om moreel te wees, en het geleer om dit so te laat lyk, maar wat hy regtig is, blyk baie duidelik in die geestelike wêreld, want die geestelike lig lê dit bloot, en ook is die mens nou `n gees, en die gees is die innerlike mens. Siende dat dit aan my gegee is om in daardie lig te wees, en van dit, om te sien wat die innerlike mens is in die verskillende koninkryke, met `n interaksie van baie jare met die engele en geeste, pas dit my om dit openbaar te maak, omrede die belangrikheid daarvan. Hier sal ek iets sê oor slegs die Engelse nasie. Die meer uitnemende van die Engelse nasie is in die senter van al die Christene (sien bo, n. 20). Die rede waarom hulle in die middel is, is omdat hulle innerlike intellektuele lig het. Dit is nie duidelik vir enigeen in die natuurlike wêreld nie, maar dit is opvallend in die geestelike wêreld. Hierdie lig ontleen hulle van die vryheid van denke, en daarom om te spreek en om te skryf, waarin hulle is. Met ander, wat nie in so `n vryheid is nie, is die intellektuele lig verdonker omdat dit nie `n uitgang het nie. Maar die lig is nie op homself aktief nie, maar word deur ander uitgevoer, veral deur mense met `n reputasie en outoriteit tussen hulle. Sodra enigiets deur daardie mense gesê word, of sodra enigiets wat gelees word, goedgekeur word, skyn daardie lig vooruit, en baie selde voor dit. Op grond hiervan word goewerneurs oor hulle aangestel in die geestelike wêreld, en priesters met groot reputasie vir onderrig en onderskeidende 11

bekwaamheid word aan hulle gegee, wie se gebooie en vermanings, uit hoofde van hul rangskikking, vrolik gehoorsaam word. Hulle gaan selde uit hulle eie gemeenskap uit, omdat hulle dit liefhet soos wat hulle in die wêreld hulle land liefgehad het. Daar is ook `n eendersheid van denke tussen hulle, waaruit hulle intimiteit met vriende uit hulle eie kontrei aantrek, en baie selde met ander. Hulle ondersteun mekaar onderling, en hulle het opreg lief. Daar is twee groot stede soortgelyk aan London, waarin die meeste van die Engelse kom na die dood, dit is aan my toegestaan om hierdie stede te sien en daar deur te loop. Die middel van die een stad antwoord aan daardie deel van die Engelse London waar daar `n vergadering is van handelaars, wat genoem word die Uitruil Beurs. Daar woon die goewerneurs. Bokant daardie middel is die ooste. Onder dit is die weste; aan die regterkant van dit is die suide, aan die linkerkant is die noorde. Hulle wat in naasteliefde gelewe het meer as ander, bly in die oostelike kwartier, waar daar pragtige paleise is. Die wyses, by wie daar baie pragtige dinge is, bly in die suidelike kwartier. Hulle wat meer as ander die vryheid van spraak en van skrywe liefhet, bly in die noordelike kwartier. Hulle wat `n beroep van die geloof maak, bly in westelike kwartier; aan die regterkant in hierdie kwartier, is daar `n ingang in die stad, en `n uitgang daaruit; hulle wat boosaardig lewe, word daaruit geboender. Die Presbiteriane, wat in die weste is, en wat, soos gesê, die geloof bely, waag dit nie om die stad binne te kom deur die breë strate nie, maar slegs deur die nou straatjies, omdat hulle wat in die geloof van die naasteliefde is, is die enigste inwoners wat in die stad geduld word. Ek het gehoor hoe hulle kla oor die predikers in die weste, dat hulle hul redevoerings met so `n kunstigheid voorberei en terselfdertyd voordragte, en verweef regverdiging deur die geloof aan hulle wat vir hulle onbekend is, dat hulle nie weet of die goeie gedoen moet word of nie; hulle preek die inherente goeie, en skei dit van die uiterlike goeie, wat hulle somtyds noem as lofwaardig en goed bedoel, en daarom nie aanvaarbaar deur die Meester nie, maar tog noem hulle dit goed, omdat dit bruikbaar is. Maar wanneer hulle wat in die oostelike en suidelike kwartiere van die stad bly, en hoor sulke mistieke voordragte, dan loop hulle uit die tempels uit, en die priesters word agtena ontneem van hulle priesterskap. Die ander groot stad soortgelyk aan London, is nie in die Christelike middel nie (waarvan n. 20), maar lê na agtertoe in die noorde. Hulle wat innerlik boos is kom daarin na hul dood. In die middel daarvan is daar `n ope kommunikasie met die hel, waardeur hulle ingesluk word al om die beurt. Ek het eenkeer gehoor die Presbiteriane van Engeland in `n gesprekvoering tesame betreffende die geloof alleen. Dit het voorgekom in dowwe lig soos `n groot reus, en in hulle oë soos `n pragtige mens; maar toe die lig van die hemel ingelaat word, vertoon die boonste gedeelte soos `n monster, en die laer gedeelte soos `n slang, nie verskillend van die beskrywing van Dagon, die afgod van die Filistyne nie. Toe hulle dit sien, het hulle dit gelos, en die bystanders het dit in `n stagnerende poel gewerp. 12

Dit word van die Engelse wat in die geestelike wêreld is waargeneem dat hulle as t ware `n tweeledige teologie het, een van die doktrine van die geloof, en die ander een van die doktrine van die lewe, van die doktrine van die geloof vir hulle wat geïnisieer is in die priesterlike orde; en die doktrine van die lewe vir hulle wat nie in die priesterlike orde geïnisieer is nie, en wat gewoonweg die lekedom genoem word. Hierdie doktrine van die lewe word gelees in die vermaning wat in die tempel gelees word op die Sabbat dag, aan hulle wat na die sakrament van die Laaste Avondmaal gaan; waar dit openlik gesê word as hulle nie die boosheid as sonde vermy nie, werp hulle hulself in die ewigdurende verdoemenis, en as hulle dan die heilige Avondmaal sal nader, sal die duiwel hulle binnegaan, soos wat hy in Judas ingegaan het. Ek het somtyds met die priesters gespreek oor hierdie doktrine van die lewe, dat dit nie ooreenstem met hulle doktrine van die geloof nie. Hulle het niks terug geantwoord nie, maar gedink dat wat hulle doen, nie geuiter kan word nie. Die vermaning van die Doktrine van die Lewe vir die nuwe Jerusalem kan gesien word in (n. 5 7). Ek het dikwels `n sekere Engelsman gesien wat beroemd geraak het deur `n boek wat hy gepubliseer het sommige jare gelede, waarin hy probeer het om die vereniging van geloof en naasteliefde te vestig deur die invloei en innerlike werking van die Heilige Gees. Hy gee te kenne dat hierdie invloei affekteer die mens op `n onuitspreeklike manier, en sonder dat hy daarvan bewus is, maar mag dit nie aanraak en nog minder sy wil beweeg of sy denke opgewonde maak om vir homself iets te doen nie, behalwe verskoonbaar, die rede is, dat niks van die mens mag binnegaan in die Goddelike Voorsiening as een met dit, ook dat die booshede mag nie voor God verskyn nie. Hy sluit dus die eksterne uitoefening van naasteliefde uit ter wille van enige redding, maar begunstig dit ter wille van die openbare goeie. Siende dat hierdie argument openhartig onskuldig is, en die slang in die gras word nie gesien nie, word sy boek as mees regsinnig ontvang. Hierdie outeur het hierdie selfde dogma behou na sy vertrek van hierdie wêreld, ook kon hy dit nie terugtrek nie, omdat dit in hom gevestig is. Die engele het met hom gepraat, en vir hom gesê dat dit nie die waarheid was nie, maar slegs vernuftigheid met welsprekendheid, en die waarheid is, dat die mens behoort die bose te vermy en goed te doen uit homself, maar met die erkenning dat dit uit die Meester is, en dat daar geen geloof is voor dit gedoen is nie, nog minder is die gedagte dit wat hy noem geloof. En siende dat dit teen sy dogma is, was dit hom toegelaat uit sy eie skerpsinnigheid, om verder daaroor navraag te doen, of so `n onbekende invloei en interne operasie apart van die eksterne operasie van die mens gegee word. Hy was toe gesien dat hy sy denke inspan, en om rond te loop in sy gedagtes op verskeie maniere, altyd in die oortuiging dat die mens nie op `n ander manier hernu en gered kan word nie. Maar so dikwels as wat hy aan die einde van sy weg gekom het, was sy oë geopen, en hy sien dat hy aan die dwaal was, en erken dit aan aan hulle wat teenwoordig was. Ek het hom gesien dwalende vir twee jaar, en aan die einde van sy wee erken dat daar nie so in invloei gegee is nie, tensy die boosheid in die eksterne mens verwyder is, wat verkry word deur die booshede te vermy, en ek hoor hom naderhand sê, dat almal wat hulle gevestig het in hierdie kettery, sal kranksinnig word deur die trots van hul eie intelligensie. Ek het met Melanchthon* gepraat, en hom dan gevra aangaande sy staat, maar hy was nie gewillig om te praat nie. Waardeur ek deur ander ingelig is oor sy lot, wat is dat hy alternatiewelik in `n ergerlike staat is binne in `n klip kelder, en alternatiewelik in die hel, en dat hy in sy kelder hy voorkom asof hy gekleed is met `n beervel op grond van die koue, en op grong van sy vuilheid, waar hy nie nuwelinge uit die wêreld toelaat nie, wat verlang om hom te sien op 13

grond van sy reputasie van sy naam. Hy praat nog steeds van geloof alleen, wat hy in die wêreld meer as ander gevestig het. *[Melanchthon: (1497 1560) German scholar and religious reformer. Born Philipp Schwarzer in Bretton (now in Baden); he was educated at the universities of Heidelberg and Tübingen; his inaugural address attracted the interest of Martin Luther, by whom he was so profoundly influenced that he turned to the study of theology and obtained a bachelors degree in that field the following year] (Encarta) Die Hollanders in die Geestelike Wêreld. Dit was hierbo gesê (n. 20) dat Christene wat die Woord lees en wat die Meester aanbid in die middel van die nasies van die wêreld in die hele geestelike wêreld is, omdat die groot geestelike lig met hulle is, en die lig straal dan daarvandaan uit in die hele omtrek selfs tot by die uiterste grens; en dit verlig, in wat gesê is in ooreenstemming met die Doktrine van die Nuwe Jerusalem Betreffende die Heilige Geskrifte (n. 104 113). In die middel, het die Hervormers hulle plekke toegeken aan hulle in ooreenstemming tot hulle ontvangs van geestelike lig vanaf die Meester; en siende dat die Engelse daardie lig gestoor het in die intelligensie deel, is hulle in die mees innerlike en middel streek; en omdat die Hollanders daardie lig meer nader verenig met natuurlike lig, is daar nie so `n helder lig waarneembaar tussen hulle nie, maar in sy plek iets wat nie deursigtig is, wat ontvanklik is vir die denkvermoë vanuit geestelike lig, en terselfdertyd tyd vanaf geestelike hitte, hulle, in die Christelike middel streek, het woonplekke verkry in die ooste en suide; in die ooste vanuit die aanleg om geestelike hitte te ontvang, wat in hulle naasteliefde is, en in die suide vanuit die aanleg om geestelike lig te ontvang, wat in hulle geloof is. Dat daardie kwartiere in die geestelike wêreld nie so is soos die kwartiere in die natuurlike wêreld nie, en dat die woonplekke ooreenstemmend met die kwartiere, is woonplekke in ooreenstemmend tot die ontvangs van geloof en liefde, en dat hulle wat uitmunt in liefde en naasteliefde, in die ooste is, en hulle wat uitblink in intelligensie en geloof, is in die suide, en kan gesien word in die werk Hemel en Hel (n. 141 153). `n Ander rede hoekom hulle in hierdie kwartiere van die Christen middel streek, is dat die beroep of handel daar finale liefde is, en geld is die dienstige liefdes middel, en daardie liefde is geestelik; maar waar geld die finale liefde, en handel die dienstige middel is, is die liefde natuurlik, en neem deel aan gierigheid. In die bo genoemde geestelike liefde, wat in homself die eer het, is die algemene goeie, waarin en waaruit die goeie van die land is, die Hollanders blink hierin bokant almal uit. Die Hollanders kleef meer ferm vas as die ander aan die beginsels van hulle godsdiens, ook word hulle nie daarvan weggetrek nie, en as hulle oortuig is dat een of ander van hulle nie in ooreenstemming is nie, sal hulle dit nie erken nie, maar sal hulself terugtrek, en bly onbeweeglik. Dus verwyder hulle hulself van `n innerlike ingewing van die waarheid, want hulle behou hulle rasionaal onder gehoorsaamheid, in geestelike dinge. Omdat hulle so is, wanneer hulle die geestelike wêreld na die dood binnegaan, is hulle voorbereid om die geestelike van die hemel te ontvang, wat Goddelike waarheid is, heeltemal anders as ander. Hulle word nie onderrig nie, omdat hulle nie ontvang nie; maar wat die hemel is, word aan hulle beskryf, en agterna word dit aan hulle toegestaan om daarheen op te gaan, en om dit te sien, en wat ookal met hulle gees saamstem, word in hulle ingegiet, en as dit gedoen is, word hulle ondertoe gestuur, en keer terug na hulle gemeenskappe met `n ten volle begeerte vir die hemel. En as 14