Nieu Bethesda. March deurkom huistoe.

Transcription

1 Nieu Bethesda March 2010 UITGAWE 2 Kontakbesonderhede: PRYS: R10.00 Contact details: Posbus 23 PO Box 23 Nieu-Bethesda Nieu Bethesda pink.porcupine@yahoo.com NEWS FROM THE NIEU BETHESDA RATEPAYERS ASSOCIATION At a meeting of the members of the Association on 17 February 2010 the management committee informed members about a number of issues affecting town residents. This included important news about the assessment rates issue, the Nieu Bethesda Bulk Water Supply Scheme,the proposed extensions to the sewage works, and some other important matters. The full written report will be forwarded to any member of the association on request. Please contact Charles Graham at crgraham@vodamail.co.za or Peet van Heerden at peet@nieubethesda.co.za if you wish to obtain a copy. Members who don t have facilities can contact Charles at or Peet at to make other arrangements. Regarding the assessment rates for the current year, the meeting took the following decision: Members must now pay their rates accounts. Make sure that the account you pay reflects the 60% discount. The municipality has implemented this discount on their accounts system, so your most recent account should reflect the correct amount owing. To avoid interest charges please pay the full amount owing before 30 June You should attach a copy of the letter, drafted by the committee, to your payment. Copies were handed out at the meeting but can also be obtained from Peet or Charles at the addresses / tel.no s indicated above. Vloedwaters bruis in en om Bethesda Sporadiese buie en storms het in die eerste twee maande van die jaar gesorg dat Nieu-Bethesda besonder groen bly. Inwoners op inkopieuitstappies na Graaff-Reinet en Middelburg moes ook by verskeie geleenthede by driwwe wag vir die vloedwaters om af te loop voordat hulle kon deurkom huistoe. n Motor het by die drif naby Ganora van die laagwaterbruggie afgespoel en die insittendes, Isador Horn, Sahid Jacobus en Jerome Scott het ter nouer nood ontkom toe Sahid daarin geslaag het om een van die agterste motordeure oop te skop. Hy het Jerome uit die motor gesleep en hulle het die bestuurder, Isador, geroep om ook agter uit te klim. Hy het ontsnap net voordat die motortjie verder deur die rivier meegesleur is. JP Steynberg, of Rooibaard,soos hulle hom noem, het die drie druipnat en bedremmeld langs die bruisende rivier gekry en Bethesda toe gebring.

2 Van die Redaksie Met hierdie tweede uitgawe van ons dorp se koerantjie is daar weer eens soveel interessante bydraes wat instroom dat mens nie weet waar om te vat en waar om te los nie. Dit is n groot lekkerte om die artikels uit te sorteer. Dis jammer dat daar weer n paar is wat nie plek kry nie, maar ons hou hulle oor vir volgende keer! To all the contributers I want to say: Your contributions make this newspaper. Thank you. Without you the paper cannot go on. By now we have established a group of dedicated contributors who have specific contributions to make. And of course, Peet and I enjoy writing some of the articles ourselves! We hope you enjoy this edition and find it informative. We would like to hear from you, so don t mumble, write a letter! To our cartoonist, a special thanks! Actually, I can t see how we can have an edition without David Langmead s witty comment on our little community Once again, he has given us a tongue-in-cheek comment on three of his favourite characters in town. David, you are tops! Aan almal wat bygedra het, hetsy in artikels of in die briewekolom, baie dankie! C U M L A U D E B RE I N PROFIELE Alleeneienaar : Dr Yvonne du Plessis [BA SOD Stell D Ed UPE (NMMU)] ARCHITECTURAL PLANS BREINVOORKEURE Elke mens ontwikkel vanaf geboorte ʼn spesifieke kombinasie van Breinvoorkeure. Dit sluit ʼn persoon se sterkpunte in en verduidelik die verskille tussen mense hoekom mense bv. optree op sekere wyses, hoekom nie almal van dieselfde dinge hou nie en hoekom sekere mense uitblink met sekere aktiwiteite en ander mense weer presteer in ander. BREINPROFIEL ʼn Breinprofiel identifiseer ʼn persoon se Breinvoorkeure en lei tot groter self-kennis, selfbegrip en verhoogde selfvertroue. VIR GR 7-12 LEERDERS : IS ENIGE HIERVAN OP JOU VAN TOEPASSING? Is daar vakke op skool wat jy nie geniet nie? Vaar jy swak en druip jy van jou toetse en eksamens? Het jy min selfvertroue en is jy ongelukkig op skool? Is jy onseker oor watter vakke jy vir Graad moet kies? Weet jy nie watter kursus of beroep jy na skool moet volg nie? 2 DRAWN UP CHARLES WILLIAMSON (P.Arch.T) Cell: Kontak Amey Crouse by acrouse@webmail.co.za of Yvonne du Plessis by sel : faks : e-pos : cumlaude1951@gmail.com

3 Wat het geword van Nieu-Bethesda se Uile? Peet van Heerden Die afgelope jaar of twee bemerk die inwoners van Nieu- Bethesda 'n afname in die getal uile van dié klein Karoo- dorpie, bekend vir Helen Martins se Uilhuis. Die Uilhuis kry ongeveer besoekers per jaar en alles in die afgeleë dorpie draai om die Uilhuis, wat die middelpunt vorm van die meeste toeriste se rede is om die dorp te besoek. Heel ironies is daar relatief min uilbeelde in en om die Uilhuis. Van die sowat 600 beelde van kamele, donkies, skape en herders in die Uilhuis is daar slegs sowat n dosyn uilbeelde. Daar is hoofsaaklik twee spesies uile wat in Nieu-Bethesda voorkom. Dit is die Gevlekte ooruil (Bubo Africanus) en die Nonnetjie-uil (Tyto Alba) Daar is bewerings gemaak dat die Hadeda Ibis (Brostychia hagedash) die uiltjies doodmaak en die neste ooreem. Volgens Dr. Gerhard Verdoorn van die Griffon Poison Information Centre, is dit egter nie die geval nie. Hy sê Ter verdediging van die hadedas wil ek sê dat dié voëls uiters nuttig vir mense en boere veral is, omdat hulle grootskaalse impakte op plaag insekte het. Ek kan beswaarlik glo dat hulle uilskuikens sal doodpik maar as n nesplek bekikbaar raak sal hulle wel so n plek gebruik. Verdoorn het verder gesê dat die geweldige ontploffing van die hadeda bevolking te wyte is aan beter boerderypraktyke, soos habitatbeskerming en vermindering van die gebruik van skadelike gifstowwe. Boere en ander mense is baie meer bewus van die gevare van hierdie stowwe wat tot groot nadeel van die natuur lei. Peet van Heerden, voorsitter van die raad van direkteure van die Uilhuis, het die skoolkinders by Lettie de Klerk Laerskool in Nieu-Bethesda begin betrek by hul uilprojek. Hy het 'n kort lesing oor uile gegee en hulle gewys hoe lyk die pellets wat die uile uitspoeg wat die hare, kopbeen en bene van hulle prooi bevat. Die kinders is ook gevra om uil-rusplekke te soek in die dorpie. Alhoewel die kinders baie opgewonde oor die projek was, het hulle baie min van diè fantastiese voëls geweet. Die kinders wat maar min vermaak in die dorpie het, het toe met baie groot belangstelling en ywerigheid die dorp ingevaar op soek na uil pellets en rusplekke. 'n Week later het die voormalige skoolhoof, mev Linda Terblanche rapporteer dat hulle wel 'n paar rusplekke opgespoor het. Na 'n paar vals alarms, is daar vier rusplekke positief uitgeken. Die uilrusplekke dra nou die kinders wat dit opgespoor het, se name. Hulle doen gereeld verslag aan van Heerden oor die stand van die uile. Die projek is nou deel van die kinders se kurrikulum. Hopelik gaan ons n paar take vir hierdie kinders kry wat hulle tot nuwe hoogtes kan stimuleer. Een van die uilskuikens het n rukkie gelede uit n nes geval en is deur n motor raakgery. Sy regtervlerk is gebreek en hy het ook een been beseer. Leandi Weitz, n inwoner van Nieu Bethesda, het die uiltjie na Dr McFarlane, n veearts op Graaff- Reinet, geneem. Hy het die vlerk gespalk. Die uiltjie herstel goed en hopelik is dit binnekort weer gesond. Om die hadeda probleem hok te slaan het die Uilhuis-stigting uilsneskaste laat maak deur Mnr. Ernie Basset, 'n afgetrede bankier, wat houtwerk doen in Nieu-Bethesda. Die kaste word in solders, bome en geskikte plekke geplaas. Hierdie neskaste is meer vriendelik vir uile as vir hadedas. Daar word met die projek beoog om uile te lok en beskerm sodat hulle weer volop in die dorp sal wees. Die beskikbare kosvoorraad beheer egter die getalle van alle voëls, insluitend uile. As daar genoeg muise en ander klein diertjies in die gebied is, sal hulle beslis aanteel. Planne vir die uilneskaste is verkrygbaar op die internet by webruimtes soos woodwork/ww9/ en nestbox.htm Die Uilhuis-stigting wil die publiek betrek om te help om uilneskaste uit te plaas. Persone wat belangstel kan teen R400 per kas, 'n kas borg wat hul naam sal dra en ook terugvoering kry van uile wat die nes beset. Nie net sal hulle n groot bydrae lewer vir die mense van Nieu-Bethesda nie,maar ook vir bewaring van een van ons omgewing se kosbaarste inwoners die uile wat snags werk om klein ongediertes te beheer. Vir verdere inligting skakel Peet van Heerden by of peet@nieubethesda.co.za 3

4 Geagte Redaktrise, I.s. KAPAAISLANDER A Can of Words / Briewekolom Baie geluk met die eerste maar pragtige uitgawe van Kapaaislander. Wel, indien dit nie vir Helen Martins was nie, sou daar nie soveel talentvollemense in Kapaais kom vestig het nie. Die eer kom egter nie net aan haar toe nie. Bethesda se mense is gasvry. Kom ons noem ons boeregemeenskap as voorbeeld. Hulle maak naweke die Civic Centre die middelpunt van gasvryheid. Sonder dit sou daar seker nie soveel nuwe intrekkers hulle kom vestig het nie. PINE KRITZINGER (Brief verkort, lees ook die artikel wat hierby aanskakel. Red. (Die Civic Centre, soos Pine dit noem, word bedryf deur die Sport en Sociale Klub en Saterdagaande word daar op gereelde basis gebraai en gekuier na die dag se tennis en rolbal.) Dear Tutti Graham, Editor, Kapaaislander during December 2009 I visited Nieu Bethesda for the first time. What a magical experience. Back in impersonal Gauteng my photographer friend Helenus gave me a copy of the first edition of Kapaaislander. Congratulations! Keep it up. I submit a message in Afrikaans: NIEU BETHESDA BE- GRAAFPLAAS Die oggend van 30 Desember 2009 om 05:00 staan ek manalleen by Koos Malgas se graf wyl Nieu Bethesda nog slaap. Dáár wonder ek toe hoekom is dié begraafplaas so onnet, die draad plek-plek slap en so in die oog, van veral die kinders. Die Camdeboo Munisipaliteit wat laas jaar as die beste munisipaliteit in die land aangewys is kan tog sekerlik iets daaraan doen. Ek wonder toe verder wat is die verklaring waarom die sosiaal-politieke ervaring van die Kleurling in sy eie vaderland so klaarblyklik anders is as dié van 'n byvoorbeeld halfgeskoolde Hongaarse immigrant. Het dit nie tyd geword vir 'n nuwe groot anders -maak? Tyd vir my Kleurling volksgenote om ook eise te stel vir 'n beter lewe, vir hulself. Ek vertrou Burgemeester Japhta lees hierdie briefie. Pretoria greetings Koos Botha Geagte Redakteur Ek verstaan die Camdeboo Munisipaliteit het baie geld om uit te gee, en dat n groot bedrag vir Bethesda geoormerk is. Wat ek nie kan verstaan nie, is die voeteslepery met die regmaak van die bruggie oor die Gatsrivier na die anderkant waar die Bierbrouery en die Boekkooi Gallery is! Die bruggie is onrybaar vir n gewone motor, moet toeriste nou maar daar omdraai? Daar word net van tyd tot tyd n paar hope sand ingery om die slaggate te verdoesel. Die wind waai dit sommer nog dieselfde dag weg. Al wat nodig is is n paar sakke sement om dit permanent te herstel! Agge nee, dis darem regtig swak! Ontevrede Beste Kapaais, Hoe komies is dit tog: die Polisiehoof in n sekere klein ou gehuggie in die Karoo, ag dit sy plig om die Eetplekkies te waarsku dat hul nie mag Gemmerbier verkoop nie. Die rede? Hulle het n dranklisensie nodig! (and, dear reader, this is not a joke!) So, maybe this little town shall become known for it`s locals drinking like fish, the way they are consuming the locally made Ginger Dop? Helen Martins eat your heart out! Just hope the Kerkraad doesn`t hear about all this drinking.. Anon eish.. (Ja, ek moet erken, ek is self gek oor Bethesda se gemmerbier! Ek dink Jan Publiek drink dit heeltemal te vinnig uit om n dranklisensie te regverdig. Daar s nie juis kans vir gis nie. Red.). 4

5 'Klein Geluk" Guest House / Gastehuis GIVE US ONE DAY AND GET 250 MILLION YEARS! Experience true Karoo hospitality on GANORA, a working sheep farm. Just 7km from Nieu-Bethesda. Guided tours on the farm to: Anglo Boer War engravings, Bushman paintings & Engravings Woolshed A private fossil & artefact museum Fossil walk with sunset drinks Enjoy a walk to learn more about the medicinal plants on the farm. Tours need to be booked in advance. Comfortable 3 Star accommodation which is AA highly recommended. Contact: Hester Steynberg info@ganora.co.za Tel: Cell: This quaint old Karoo cottage, built pre-1877 in the 'Brakdak' tradition, nestles at the foot of the mountain in picturesque Nieu Bethesda. Sleeps 4, cotton sheets, pet friendly, self-catering. Hierdie unieke Karoo kothuis, gebou pre-1877 in die 'Brakdak' tradisie, op die wesbank van Nieu Bethesda lê aan die voet van die Kompasberg. Tot 4 mense, troeteldiere welkom, katoen linne. Huldah van Wyk ~ / The Village the post office nieu bethesda eatery / deli / gallery Restaurant and Tea Garden Meals and Snacks, Gifts, Info, Accommodation Haines Ceramics Gallery as well as 2nd hand books, paintings and other gifts. Open: 8 a.m. to 3 p. m. Evenings for dinner when previously arranged Idil menu: coffee / milktart / scones toasted sarmies / homemade hamburgers & pies bobotie / lamb bredie / snack platters / schnitzel / jams / sweets / cold drinks / hand knitted items / gifts tea & lunch 5

6 Bethesda se dinge 2 (Vervolg van vorige uitgawe) Peet van Heerden Oom Freddie is een van die transportryers wat die materiaal vir die bou van die kerk aangery het. Hy vererg hom vir die donkies en slaan die donkie oor die kop met n ding wat hy in sy hande het en net daar vrek die arme donkie. Toe Oom Freddie al bejaard was het hy n hondjie gehad waaroor hy erg besorg was. Een dag skiet een van die kinders die hondjie dood met n.22. Oom Freddie was so erg getraumatiseerd en bedroef dat hy kort daarna oorlede is. Oom Roelf Weiers het die garage oorkant die Poskantoor bedryf. Dit was n baie groot gebou met n baie raserige swart enjin wat in die eerste kamer links geloop het. Die enjin het met n belt n lang dryfas aangedryf wat die hele lengte van die gebou hoog teen die muur vas was. Hierdie dryfas het n klomp groter en kleiner pullies gehad wat weer op hul beurt die draaibank, boor, slypmasjien, blaasbalk en al die ander masjiene wat hy nodig gehad aangedryf het. Hy het n platband heen en weer geskuif met n hefboom of sommer n stok gebruik om die nodige masjien aan te skakel. Hy het ook n petrolpomp voor die deur gehad. Dit was nog daardie soort pompe wat twee eengelling bottels links en regs gehad het. Die motoris sê dan hoeveel petrol hy wil hê dan stel jy n klein teller hefboompie voor die pomp en dan pomp jy eers die een bottel vol met die hand, en terwyl jy die een in die motor laat loop pomp jy die ander een vol. Soos elke gelling verkoop word skuif die hefboompie terug na nul om aan te dui hoeveel gelling jy al gekoop het. Dit was maar n tydsame bedryf wat Oom Boytjie Barendse vir n hele klompie jaar gedoen het. Die tweede motorhek, buite Bethesda, op pad Doornberg toe het vir jare nie n hek aangehad nie. Of altans die hek was nooit toe nie. Boet van Heerden se Fargo bakkie het ook nie n Bulbar gehad nie. Een oggend stop Boet voor die Bethesda Trading Co met sy bakkie. Die hek het eensklaps n Bulbar geword want iemand het die hek toe gemaak en Boet het n bietjie vinnig die afdraentjie Bethesda toe gekom! Op n keer kom n Perdekar De Toren se berg af, raak buite beheer en stort van die ou pad af. Die ou pas was baie steiler as die hedendaagse een. Net voor die wa omval gooi n ma haar eenjarige kleintjie van die wa af in n groot bos wat langs die pad staan. 40 jaar later stap daar n man in Oom Stirling Retief se winkel in. Die man vertel toe vir Oom Stirling dat hy die baba was wat die ongeluk oorleef het. Oom Charlwood Pienaar kom een aand huistoe nadat hy lekker gekuier het in die dorp. Hy vertel met groot vermaak van hoe hy in die kamer kom en die kamer erg voor hom swaai. Hy hou homself steady teen die deurkoesyn en toe die bed met tant Susie op, die derde keer voor hom verby flits duik hy. En hy duik toe vir Tant Susie bo van die bed af! Laerskool Lettie de Klerk se nuwe hoof. Tutti Graham Voor sy Nieu-Bethesda toe gekom het, was Barbara Vaaltyn skoolhoof op Kendrew. Hierdie raakvat-mens wat nou die leisels 6 oorgeneem het by Lettie de Klerk, woon op Graaff-Reinet, maar in die week loseer sy op Nieu-Bethesda. Sy is oorspronklik van Oudshoorn. Sy is getroud en het twee dogters, die een dertien en die ander drie jaar oud. Barbara Vaaltyn is n mens wat staan vir wat reg is. Sy sê sy is nie beter as enige ander mens nie, sy glo net n mens moet probeer om alles op die regte manier te doen. Ons beste wense, Barbara. Ons sien al klaar hoe die dinge regkom. Die nuutgeverfde skool sien mens eerste raak.

7 NEWS OF THE KAPAAIS- LANDERTJIES The Bethesda children have once again done us proud - as was evident at the various schools' prizegivings at the end of last year. Grace aced Matric in her calm way - receiving 3 distinctions and a University Exemption. Renier also did exceptionally well, receiving the matric Afrikaans prize and the PB Norton prize awarded to the House Prefect who has led by example, having succeeded academically and having made an appreciable extramural contribution to school life. His matric exemption and excellent results granted him a place at Stellenbosch. At the middle school prizegiving, the following were recognized: Kate for Diligence and Maths; Jessica for Art, Maths and diligence; Lynn received an academic achievement award and an Art Prize; Emma for Diligence, Drama and Art; Christine came 2nd in class and was under 15 Victrix Ludorum. Jessica made the EP under 14 Tennis team. At Union High Gabriel came 2nd in grade 11, Amber made the EP Midlands Tennis team; Antoinette received prizes for Biology, Geography, Bilingualism and Diligence. James received the Accountancy prize for his grade and came second in his class at Kingswood. Troy received an English merit award at Gill. Union Prep gave out the following prizes at final assembly: Bowen received an academic achievement award for grade 1; Kelly received an academic achievement award; Rebecca was awarded academic achievement for grade 3, most promising pianist, cross-country award and the "Rebecca Kingwill Memorial Trophy" for the child who demonstrates pleasing social skills. We are extremely proud of Lynn Alleman who has been chosen as the grade 7 exchange student to travel to Salisbury in England next term. Lynn is a true child of Nieu-Bethesda and her beautiful nature has resulted in her having the honour of being an ambassador for Union, the Karoo and South Africa. Congratulations Lynn - we are so proud of you! We also welcome Charlotte from Salisbury who has adapted well to Union and Nieu- Bethesda. In the triathlon event at Union Bethesda featured prominently. The Cilliers Team (Andre, Michelle and Kye) came second in the family section with the Haines Team (Martin, Emma and Gabby) coming third! In the mini-triathlon - Peter and Noa's team came 2nd in the Grade 3&4 group with Rebecca and Kelly's team coming 3rd. Bowen's team came 2nd in the grade 1 & 2 triathlon - well done to all of you! Hannah has settled in wonderfully at Max Kroon house and at "Big School". It is always heartwarming to see the Bethesda kids, big and small, short and tall, from ages 1 to 17, all playing together at the club on Saturdays. The empathy and understanding that develops as a result of this "lateral" getting together is evident in the fact that we simply have outstanding youngsters in our village! Well done to all of you! This photo of Kye and Hannah was taken at the 2008 Christmas party. Have they grown or have they grown? OWL HOUSE ADMIN. OFFICE behind Owl House Sells: Bottled water, fruit juice, sodas, chocolates, crisps. Open every day 09h00 17h00 7 Monkey sees, momkey does. Die speletjies wat kinders speel het oor die eeue heen die dinge en situasies versinnebeeld waarmee hulle omring was, en so is dit vandag nog. Wie onthou nog die klei-osse? Net so onskuldig speel twee kinders in Gauteng vrolik n boewespeletjie. Dit is immers wat hulle elke dag sien, hoor en waarvan die nuus vol is. Hulle ouers praat oor die misdaad wat in die buurt plaasvind, iemand in die straat is aangehou met n vuurwapen; Dit is baiekeer die onderwerp van geselskap met maats op skool. Hoe gelukkig is ons kinders hier in ons klein dorpie. Omring deur n pastorale omgewing, word hulle gedagtewereld gevul en hulle vrye tyd bestee aan veel meer opbouende dinge!

8 Nuwe hoop vir die kinders by die Lettie de Klerk Laerskool. Dit gons by die laerskool in Pienaarsig! Met die aanstelling van die nuwe skoolhoof, Mev. Barbara Vaaltyn, het die Lettie de Klerk Laerskool n nuwe ontwaking ondergaan. Mev. Vaaltyn het gou vasgestel dat daar groot werk te doen is by die skool, waar n paar dinge die afgelope klompie jare lelik skeefgeloop het. Eerstens het sy die hulp ingeroep van ouers, asook inwoners van Pienaarsig en Nieu Bethesda en distrik om dinge by die skool te help regruk. Met n skenking van die Athol Fugard Feeskommitee het Mev. Phillida Kingwill en haar helpers die skoolgeboue ligblou geverf. Mnr. Willie Olivier en sy helpers het die ou, stukkende watertenk verwyder en n nuwe tenk wat deur n weldoener geskenk is, opgesit. Nou is daar water by die skool. Mens kan beswaarlik dink dat die kinders vir n jaar of meer sonder lopende water by die skool moes klaarkom! Munisipale water is ook aangelê na die skool toe. Binnekort sal die konneksie sorg vir lopende water by n kraan of twee op die skoolgronde. Die kinders se kleedkamers het reeds groot werk geverg om dit bruikbaar te kry, maar daar is nog werk wat voorlê. Die boekhoustelsel van die skool was in chaos, en die nuwe skoolhoof het vasgestel dat daar in die loop van 2009 n groot bedrag geld by die skool weggeraak het. Ondersoek word nou gedoen om die skuldiges vas te trek. Verder het Mev. Vaaltyn en die Beheerraad van die skool n beroep gedoen op vrywilligers om te kom help by die skool totdat die tekort aan onderwysers aangespreek is en nuwe aanstellings gedoen is deur die Onderwysdepartement. Intussen het mnr. Dusty Kenyon en mnr. Willie Olivier die groot taak aangepak om elke dag te help met die onderrig van die kinders. Mnr. Minnaar van Graaff-Reinet hou ook op die oomblik gratis skool terwyl hy wag om te hoor of hy n aanstelling gekry het. Marjanna de Jongh gaan intussen voort met die baie goeie werk wat sy al geruime tyd by die skool doen. Sy leer naamlik vir die kinders alles van tuinmaak, die ontkieming van sade en versorging van plante asook hoe om n groentetuin suksesvol te bedryf. Die pragtige groentetuin op die skoolgronde wat groente lewer vir die skoolvoedingskema getuig van haar sukses met die projek. Louise Schaapveld lees weekliks stories aan die kinders voor, n projek waarmee sy ook al n paar jaar besig is. Vrywilligers het ook ingespring en help tans twee keer n week met remediërende lees by graad vier tot sewe. Die leesvaardigheid van baie kinders is n probleem wat dringend aangespreek moet word. Van die ouers en jongmense van Pienaarsig hou elke dag na skool toesig by die graad 8 sewes sodat hulle hul huiswerk by die skool kan voltooi. n Mens moet noem dat daar altyd by n skool onderwysers en ouers is wat ten spyte van chaos hulle deel bly doen, en dit was ook die geval met die Lettie de Klerk skool in die afgelope paar jaar. Skenkings en vryillige werk maak reeds n groot verskil by die skool. Wilna Meiring het skottels, seep en handdoekies geskenk vir al die klasse. Die beeldhouer Frans Boekkooi het aangebied om eenkeer n week kunsklasse te gee om kunstalent te help ontdek en ontwikkel. Phillida Kingwill het dit op haar geneem om die leesprogram te organiseer. Sy is ook raadgeefster aan die skool en pak gedurig nuwe projekte aan. Daar is steeds n nood aan vrywilligers om die agterstand te help inhaal. Net n uur of twee per week kan n baie groot verskil maak aan die lewens van ons kinders in Pienaarsig! Jy kan ook hoop bring deur jou bydrae! Mev. Vaaltyn: Phillida Kingwill: Die nuutgeverfde skoolgebou lyk sommer spoggerig!

9 Family Life Bethesda Mom A friend phoned me one Monday night from the real world and was astonished when I told her that life was hectic and that I d had precious little time to even pick up the phone for a chat. But you live in NIEU- BETHESDA! she moaned, and you have TWO children in hostel! What on earth do you do with your time?! For a moment I was lost for words. Simply couldn t think of anything to justify my exhausted state. So I took a deep breath and thought of the 24hours that had been Sunday night was a mad rush of packing the kids up for the befinning of the hostel term. Last minute labeling of every possession from sharpeners to duvet covers always makes me grumpy. We d been on holiday until that evening, so having no food in the house, I d had to make a quick loaf of bread for supper and sent one of the kids into the garden to pick some spinach (iron is VERY good for the immune system!!!) Realizing that we hadn t yet sold a single bloody fundraising raffle ticket (X2 kids, don t forget, I sent off other said child into the dusk to glean R2 s off unsuspecting villagers. 16 cheques had to be made out by husband to pay variety of bills ranging from piano lessons to pigfood. (Very crafty on my part to remember that it was allpay the next day, so the queues at each bank in town would be around the block!) The big bus-like car was packed to the hilt to ensure a quick getaway the next morning. Just tog bags and tuck remained in the hallway for last minute additions. Little uniforms lay at the ready at the base of each bed. Sleep ensued. At 2h30 a massive thunderstorm hit. Our 120-year-old roof is flat (Karoo style, you know, very charming.) So.when the rain drives from the north, it tends to force its way in under the corrugations. Did I mention we d been extending the house and hadn t yet put the gutter back? Running into the dark lounge (Eskom disappears here at the first raindrop modems die when the first lightning strikes) we noticed what seemed to be a waterfall on the Inside of the French doors! Husband instructed me to join him in the lawn where we manhandled the iron gutter up onto the roof in the sheets of rain and kabooshes of lightning to 9 prevent our mid walls from melting. As I watched my man with a gutter pointing skywards, silhouetted against the flashes, thoughts that we hadn t updated the will crossed my mind! The alarm screeched at 4h30. School starts at 7h15 (that s am.) and the tarring of some of the road meant that we had to go the long way round having to leave much earlier than usual. The children were like rag dolls. They flopped around as I dressed them, shoved yoghurt down their throats, their bodies still programmed to holiday waking hours. As I picked up the tog bags, a massive Red Roman galloped out from underneath one. It HAD to be killed before it found its way onto our sleeping three-yearold sho still can t go into his bedroom alone since once waking with one on his face! It takes time, effort, psychic powers and much cleaning agent to kill a Red Roman. The first day of term involved unpacking and settling two little lives, then doing an unbelieveable amount of business, buying a new modem Arriving home at 15h00 I collapsed into a heap, proclaiming that my day had made Armageddon look tame. You exaggerate so! he remarked, unperturbed.

10 Bestanddele: Reseptehoekie Nelda Pienaar Pampoen-en-koejawelgebak 1,5 kg botterskorsie in blokkies gesny 2 cm by 2cm 410g koejawels groot blik - in kwarte gesny 6-8 heel naeltjies Kaneel Sout 200ml sagte bruinsuiker 125ml gouestroop 50ml lemoenkwas onverdun Oros 37,5 vlapoeier 125ml water Metode: Plaas die helfte van die pampoen in n gesmeerde oondvaste bak. Sit n naeltjie hier en daar. Stooi kaneel mildelik oor. Voeg n knippie sout by. Verdeel die gedreineerde koejawels in die helfte en plaas bo-op pampoen. Herhaal vir die tweede laag. Strooi bruinsuiker oor. Meng koejawelstroop, lemoenkwas en gouestroop en gooi oor. Bak sowat 1 uur by 180 C tot sag. Meng vlapoeier en water, gooi oor en roer deur. Bak tot sous verdik. Die gereg is nie te droog nie, dit het n lekker sousie. Die pampoen kan ook vervang word met patats. Sit nou agteroor en sien hoedat die gaste hulle lippe aflek! Rina en Stirling in gelukkige dae toe hy nog met ons was. 10 Rina Retief deur Yvonne du Plessis Rina Retief was ʼn nooi Van der Walt en woon al haar lewe lank op Nieu-Bethesda. ʼn Volle 77 jaar! Sy is ʼn Bethesda-mens in hart en siel en sy het haar merk gemaak en haar medemens gedien soos min ander. Sy is ʼn opgeleide verpleegster, was ʼn wonderlike vrou vir haar man, is ʼn liefdevolle ma vir haar kinders en ouma vir haar kleinkinders, ʼn goeie suster, dogter, skoondogter, en vriendin Sy was sieketrooster en steunpilaar vir almal wat siek en in die nood was. Rina was die 4de van 6 kinders. Haar pa was Izak Dawid ( Oom Wallie ) van der Walt en haar ma was Catherina van der Walt. Oom Wallie was in sy jonger dae ʼn bestuurder op die plaas Diepkloof, noord van Nieu-Bethesda. Ek onthou nog hoe die Van der Walts in die 1950 s as ʼn bejaarde egpaar in ʼn huis in Maartinstraat gewoon het. Dit was reg langs die huidige Die Waenhuis Pub & Grub. Oom Wallie het in ʼn buitekamer in die agterplaas gewerk. Dit staan vandag bekend as die Fugard Room. Hy kon toor met leer. Hy het saals en tooms reggemaak, hy het skoene pragtig versool, hy het lyfbande gemaak. As ek vandag daar verbyry dan dink ek met heimwee terug aan die dae toe ek en my ma by daardie deur ingeloop het om my swart patent leather skoene te gaan haal wat Oom Wallie vir my reggemaak het. Stirling Pienaar vertel hoe hy onthou dat Oom Wallie snags die telefoonsentrale beman het. As die dagpersoneel klaargewerk het, is die lyn deurgesit na sy huis. Suzette Pienaar onthou weer dat sy vrou ook in die bibioteek gewerk het. Rina vertel hoe haar pa eendag so op sy stoep gesit het en vir Roelf Weyers om die draai sien kom het vanaf sy garage (waar Sidney vandag bly) op pad huis toe in Maartinstraat (waar die Ibis eens was). Roelf was blykbaar geneig om sy voete te sleep en Oom Wallie het lekker gelag toe hy sê : Loop maar so sleepvoet een van die dae moet ek weer jou skoene versool Rina se ma, Catherina, het ʼn fynbesnede gesig gehad en was ʼn lang, regop vrou. Sy het altyd haar hare op gedra saamgevat in ʼn losserige bolla. Haar hande was flink en sy het die mooiste, gehekelde doilies gemaak. Regoor die Van der Walts het hul dogter en skoonseun gewoon Rina en Stirling Retief. Dit moes vir hulle baie lekker gewees het om hul dogter so naby te hê. Rina is gebore en getoë op Nieu-Bethesda. Sy was eers op Nieu-Bethesda op laerskool en is toe na die Hoër Volkskool op Graaff-Reinet. Sy sê sy het van altyd af geweet sy wil ʼn verpleegster word en na skool is sy na Vereeniging vir haar 3 ½ jaar opleiding in verpleging. Na sy haar opleiding voltooi het, het sy vir 6 maande op Nieu-Bethesda kom werk. Suster Cookie van der Merwe en Suster Alice Meyer het toe die kliniek beman. Suster Cookie se huis was vandag se Nieu-Zebra en Suster Alice het gebly in die eerste huis op linkerkant, oorkant die rivier. Die kliniek was in daardie tyd geleë aan die agterkant van die huidige Art Centre, daar waar die amfiteater is.

11 Omdat Suster Cookie met 6 maande verlof sou gaan, het die jong gekwalifiseerde Rina vir haar ingestaan. Saam met Suster Alice het sy toe heelwat kraamervaring opgedoen wat baie handig was, want sy was op pad terug na Krugersdorp vir haar kraamopleiding. Dit is in hierdie tyd op Nieu-Bethesda dat sy en die lang, aantreklike jong man van oorkant die straat, Stirling Retief, mekaar beter leer ken en verlief geraak het. In haar slaapkamer teen haar muur hang vandag nog ʼn foto van ʼn jong bruinoog Rina in haar verpleegsters-uniform wat sy vir haar boyfriend, Stirling gestuur het! Rina het haar kraamopleiding voltooi en vir twee maande daarna het sy in die Middellandse Hospitaal op Graaff- Reinet gaan werk en toe trou sy en Stirling Retief op 5 Maart Hulle het eers vir ʼn ruk lank saam met Frans en Gertie (Stirling se ouers) in die huis Tevrede langs die "Bethesda Trading Company" gewoon, en toe trek die ouer Retief egpaar uit om by Tant Miemie Retief (Frans se ma) te gaan woon. Vandag word daardie huis Mukti genoem. Stirling en Rina bly toe agter in Tevrede. Van Tevrede gepraat - Tannie Rina spot wanneer sy sê dat sy nie weet of sy altyd so tevrede was nie! Stirling en Rina het 4 kinders gehad Francois (die oudste), die twee dogters, Petra en Gerda en die jongste, Izak (wat na Rina se pa Izak Dawid vernoem is). Haar kinders is vir haar baie, baie kosbaar, sê Rina. Sy kan haar nie haar lewe indink sonder hulle nie. Later wou Stirling en Rina graag meer son hê in Tevrede (want die winkel is dan knus aan die son- en noordekant van die huis gebou!) en toe Francois nog klein was, het hulle die groot sonkamer agter aangebou. Hulle het later ook die erf en gebou net agter die huis gekoop. Dit het aan Jannie van der Merwe behoort. Dit is net langs die Uilhuis. Dit is blykbaar die heel oudste huis op die dorp selfs ouer as Bruce Lakie se huis wat die eerste plaasopstal van die plaas, "Uitkyk" was. Eers het hulle die gebou gebruik vir ekstra slaapplek vir wanneer die uitgebreide familie kom kuier het. Maar nadat die winkel en die groot huis in 2005 (of was dit nou 2006?) aan Wilna Meiring verkoop is - (skielik twyfel Rina oor die presiese datum en Francois sê toe sy hom daaroor bel, dat sy darem nou te vinnig op hom afkom) - het hulle die agterste deel omskep in ʼn 3-slaapkamer aftree-huis. Hier het hulle saam gewoon tot Stirling se dood in Sept net weke voor sy 80ste verjaardag. Hy wou baie graag 80 haal, sê Rina. Maar dit was nie vir hom beskore nie. Hul paaie het na 54 jaar van getroude lewe, geskei. Maar om terug te kom na haar lewenstaak op Nieu-Bethesda in 1968 het Rina saam met Suster Cookie en Suster Alice begin werk. Sy was die 5/8 ste verpleegster (ʼn deeltydse pos?) en in 1970 is sy permanent aangestel. Nadat die twee ouer susters afgetree het, het Rina Retief en Suzette Pienaar die kliniek beman en na die dorpie se gesondheid omgesien. Rina vertel dat daar in daardie dae baie goeie mediese versorging vir die mense van Bethesda was die distriksgeneesheer het een maal per week uitgekom om na die siekes om te sien. Daar het selfs nou en dan ʼn tandarts gekom as daar genoeg tande was wat probleme gegee het! Daar was 24 uur per dag ʼn suster op roep, kraamgevalle is hanteer en noodgevalle is na Graaff-Reinet gestuur per ambulans. Maandae was dit die voorgeboortelike kliniek, Dinsdae het die dokter van Graaff-Reinet af gekom, Woensdae was baba-dag en het al die ma s hul babas kom weeg en raad gekry oor voeding en versorging, Donderdae was dit maar net ʼn gewone dag waar siekes gesien is en Vrydae was die dag vir die TB pasiënte. Ek onthou nog goed hoe ons skoolkinders in die 1950 s ons polio-inentings daar gekry het. Met siekte in die familie, het Suster Rina altyd die vermoë gehad om ʼn mens gerus te stel en het sy die gevoel oorgedra dat alles sal regkom. Professioneel, rustig en kalm. In 1996 moes sy ongelukkig die tuig by die kliniek neergelê as gevolg van ʼn ernstige siekte. Sy is al deur soveel diepe waters met haar gesondheid, maar ʼn mens hoor haar nooit kla nie. Al die jare was die Bethesda Trading Company ʼn baken en die hart van die dorp. Die winkel was ʼn integrale deel van Rina se lewe. Frans Retief (Stirling se pa) het die winkel en die huis langsaan in 1947 van Piet van der Merwe gekoop, wat dit weer by Andries Erlank gekoop het. Stirling het dus in die winkel gewerk vanaf 1947 totdat dit in 2005 / 2006 verkoop is. Die winkel was meer as net ʼn winkel. Dit was ook ʼn gesellige kuierplek. Bill en Tony Hartzenberg (van die huis 1006 in Maartinstraat en vandag die admin. gebou van die Uilhuis) was dikwels daar. Oom Jamie (Frans se paraplegiese broer) het rustig in die sonnetjie in sy rolstoel gesit en aan sy sigarethouer gesuig. Gertie, Frans en Stirling was aan die werk agter die toonbank. ʼn Kat het lui op die vensterbank gelê. Van Tevrede se kant af is tee ingedra. Sharwood Pienaar (ouer broer van Rendo) het ook ʼn draai kom gooi as hy niks gehad het om te doen nie en so het almal weer al die nuutste en sappige brokkies nuus van die dorp gehoor! Die jare het aangestap en Rina Retief is vandag ouer. Sy bly in haar aftreehuis en haar foto s herhinner haar aan haar geliefdes. Haar tuin is vol blomme die kosmos en die rose groei geil. Sy sien vir ou Spitskop deur haar noordevenster en haar oë blink nog steeds oor die mooi dinge in die lewe. Haar kinders en kleinkinders kom kuier dikwels en vul haar hart. Haar huis staan nog steeds oop vir die mense van Nieu-Bethesda. Haar soort is dun gesaai. Ons sê baie, baie dankie Rina Retief, vir al die jare van liefde, versorging en diens teenoor ons, die mense van Nieu- Bethesda. New Species Identified A new species has been identified on the farm Doornberg by the famous Professor Martin Haines who resides in the area. The species has been named the Doornberg Common Brown Elongated Aardvark. 11

12 Owl House Gratitude Alf James Helen Martin s quest, it seems, was to be embraced by light, especially in the pitch of a lonely Karoo night. If not by her beloved sun, moon n stars then by candles in mirrors and coloured glass that glitters. I wonder was it to escape the darkness felt, she lit singular flames, hoping the blackness would melt? But, dancing fires reflected in glass, like all that s material, wane and pass. I wonder if Helen learned of the eternal light within that shines away all that s darkness kin; the pain, vain-traumas, regrets and sorrows related to the false attachments of yesterdays and tomorrows. Sure she must have, sure she did, I am. It s expressed there for posterity in Koos Malgas sculptures and words of Omar Khayyam: the light and dark, love and conflict, joy and pain - life s duality a rich experience, but worthless expression Emma Haines (A student at Union High) As I walk the streets of this isolated, lonely but peaceful place I feel the air sweep through my hair as though I m in a dream that cannot be compared. There is much to say about this town as well as the ghostly old lady who haunts the village with her spirit. She is the lady who brings the people to this town because of her greatest creation that was only appreciated after her death. Nothing much has changed in that spooky, creepy unknown place that she lived in 35 years ago. That mysterious space was her world of mystical creations and of unknown sorts that she believed in. The man who helped her create such a place must have understood where she was going with her creation and that s why he helped her create such a unique place. There are many rooms inside this amazing house. One, unknown to the people who visit there today, The Lion s Den. One of the lost, deep stories that has never really been explained. A black dark room with glass on the walls, no light and no life but many sad stories, say people. Her yard which is known as the camel yard, is very different to anything else seen before. Her creation outside the house features different ways of making and creating things like using glass bottles. These were used to make such beautiful garments with light to shine through them. The blazing hot sun of the Karoo captured the many amazing features in her heart. She died such a painful death. She was so harsh on herself, she hurt herself. It was this great creation which lead to such pain and agony. When she could no longer see it, she couldn t bear it any longer and so she put herself out of her misery. She took her own life. Just one drop and she was gone. However, she remains in the town of Nieu Bethesda until this day. Her spirit will never die in this beautiful, peaceful town, I call home. except as an extension of the Divine-Wholeness of reality. Ends. 12

13 COOKING & FOOD DEMONSTRATION CLASSES By Qualified Professional Chef Have a Day Outing and Enjoy a Laid Back Lunch After a Demonstration Class With a Glass of wine on Peaceful Farm Surroundings or Learn How to Cook Your Favorite Dishes in the Comfort of Your Own Home Next Class 'Dough Around the World' 27 10:00 Fairfield Farm, Middelburg Contact : Karen McEwan fairfieldfoods@gmail.com / The Nieu Bethesda Arts Festival Association presents Fugard Festival 2010 BLAAUWATER RAILWAYS Experience the fascination of the Lootsberg Pass From a railway trolley For more information contact Idil at: Afrikaans and English plays by Fugard and others, music, discussion groups and much more. Join us and experience theatre, music and Karoo hospitality at its best. Excursion time: approx. 2 hours By prior arrangement only Group size: 2-8 persons For more info Contact Charles/Justin kuducottage@wam.co.za 13

14 N WONDERLIKE GEHEIME KUIERPLEK - DIE KRIE- BOSSKERM Tutti Graham Op n Karooplaas in die omgewing, kilometers van die naaste plaasopstal af, het n ondernemende boer n wonderlike kuierplekkie ontwerp en met die ontwikkelling daarvan begin. Kriebos is reeds aangeplant om mettertyd n skuiling teen die wind te vorm. Daar is die moontlikheid dat hy mettertyd die plek by geleentheid aan die publiek sal oopstel en moontlik een of twee keer jaar n eksklusiewe braaifees daar sal aanbied. Die handvol gelukkiges wat tot dusver die geleenheid gehad het om n paar verruklike ure deur te bring op die besonderse plekkie, kan nie uitgepraat raak daaroor nie. In die oop veld, met asemrowende uitsigte na elke windrigting, dring die Karoostilte jou siel binne. Met die hemelruim soos n swart fluweelkoepel bokant jou kop is dit op n helder nag asof jy jou hand kan uitsteek en vir jou n ster kan pluk uit die miljoene blink liggies wat bokant jou hang. Met pittige geselskap en n vrolike gelag word dit n onvergeetlike belewenis. The dying art of letter writing Hanna van Heerden When last did any of you, reading this, write a proper letter by hand, with pen/ink on real paper? And went to the trouble of posting it? It seems that the electronic media has taken over the pleasure to receive and write a letter. s, faxes, blogs and a short messaging system has made it so easy to communicate, that no onewants to go to the trouble of looking for paper and pen (what did the kids/husband/ wife do with my pens??) to write that important letter. And then you still have to look for an envelope, buy a stamp and get somewhere to post it just too much trouble! OK, the electronic media is a quick and easy way of communicating and most of us use it every day, but is it personal? I doubt it. Researchers say that without letters and letter writing, lots of information will be lost as s and other electronic forms of messages are more easily lost or destroyed, than the collections of paper letters that authors have traditionally relied on. (John Swaine telegraph.co.uk) I started a few years ago to write down the history of the van Heerden family at Doornberg, and I had mostly to rely on written letters and documents that were fortunately left behind and looked after, by five generations of van Heerdens. I found handwritten Deeds of sales, Last wills and testaments and also a lot of personal letters that told the story of years ago on the farm and of family members living elsewhere. Among the letters was one handwritten by CJ Langenhoven, one written from Parliament by the then Prime minister JBM Hertzog and lots and lots of personal letters. Peet s dad, Boet van Heerden, used to type a letter every Sunday and send a copy to his mom (Peet s grandmother), sister and all the kids that were away at boarding school. These letters were after his death, copied and bound by Peet s sister Lizette and has become a diary of what happened on the farm over many years. One of the letters I found which is quite endearing to me, was one written by Peet s great-grandfather, Petrus, to his son s fiancée, soon to become bride, Hilda Eckhardt. Here is the letter: My dear Hilda, The predicted happy event, and the now close relationship which we occupy, was unfolded to me by Petrus a few days ago. Time man s enemy- prevented the performance of my already parental duty, and even now I find business calling me away. 14 However, Hilda, I wish to assure you that my apparent nonchalant behavior is only another form of showing my approval of the union. I first of all had to allow my excitement to subside, otherwise all kinds of rash promises might have been the result. Now, I am very anxious to meet you and want to ask you to try and make an appointment with me within the next two days, as I intend leaving again on Friday, say to lunch together or for an evening s outing. I am at your disposal. I desire to have a nice little talk with you I trust it can be arranged. Meanwhile, very sincerely yours. Petrus van Heerden Can I see Peet ever writing a letter like this to his future daughter in law? No ways, it will probably be a sms saying: Hi?? gr8 news cnt w8 to c u. lunch friday? tlk w u ltr luv peet

15 Donkey on my Stoep! Inwoners van Nieu-Bethesda is dit eens dat, hoewel hulle ten gunste is van diertjies soos ganse en hoenders wat bydra tot die landelike atmosfeer van die dorp, die problem met loslopende diere wat skade aanrig aan tuine, dringend aangespreek moet word. Sekere eienaars van beeste, donkies, perde en bokke hou moedswillig vol om die diere snags, en selfs bedags, in die strate te laat rondloop en help selfs af en toe diere in goedversorgde tuine in deur n hek oop te maak wat nie gesluit is nie. Die Camdeboo Stadsraad, verteenwoordig deur mnr Jafta en mnr Phillip Oliphant, het dit duidelik gestel dat loslopende diere wat n oorlas word, summier geskut sal word en na Graaff-Reinet geneem sal word waar die eienaars n groot boete sal moet betaal om hulle diere op te eis. Mnr Jafta het verduidelik dat, net soos die eienaar van n motor sy voertuig moet laat diens en brandstof ingooi en dit erens moet hou, so moet eienaars van diere hulle ook versorg. Baie van die perde en donkies word gebruik vir vervoer. Die eienaars moet egter kan bewys dat hulle n kampie het waar die dier snags staan as dit nie in die meent loop nie. Hulle moet ook sorg dat die diere voldoende voer of weiding het. Die reel geld ook vir honde. Onversorgde en rondlopende honde sal geskut word. Families mag nie meer as drie honde besit sonder skriftelike toestemming van die munisipaliteit nie. Die opkomdnde kleinboere het ook genoem dat die groot deel van die meent wat hulle huur, nie gebruik mag word vir perde en ander diere wat nie aan die Kleinboere-vereniging behoort nie. Daar sal streng opgetree word. Die na-ure telefoonnommer van mnr. Phillip Oliphant kan geskakel word as rondloper diere n oorlas in tuine word, veral snags. Die polisie staan ook die munisipaliteit by wanneer daar nie munisipale werkers beskikbaar is nie. Hierdie rooibruin beeste met n kenmerkende brandmerk is drie agtereenvolgende dae uit Bruno Reolon se tuin gejaag terwyl hy met vakansie was. Die kruietuin vir die Pizzeria is heeltemal deur die diere verwoes. Die munisipaliteit is reeds bewus daarvan dat DIE diere probleme veroorsaak. Hulle het dit duidelik gestel dat n eienaar van diere wat grond huur vir weiding, self verantwoordelik is daarvoor om te sorg dat die drade in n goeie toestand is sodat diere nie uit hulle kamp kan wegloop en tuine verniel nie. Inwoners van Pienaarsig en Bethesdadorp is dit eens dat daar nou streng opgetree moet word. Soos een deftige vrou uit Pienaarsig opgemerk het: As ek elke oggend hondemis op my grasperk wil optel, sal ek my eie hond aanskaf! Mnr Phillip Oliphant se na-ure nommer is: Mnr Mienies se nommer is:

16 KAPAAISLANDER Pine Kritzinger Wat die naam betref: Ek beperk my tot slegs die volgende moontlikhede: 1. Kapaailand - ou naam vir Griekwaland Wes; 2. Vrede en volkome rustigheid; 3. Onderwyser van Graaff Reinet No.2: Moontlikheid skakel ek dadelik uit. Daar was te veel tweespalt en onmin waterleibeurte, Kerkraad teen Munisipaliteit ens. No.3: Ek is redelik seker dat dit n sy was in die persoon van Aunt Gerda Du Toit van Graaff Reinet. Stirling Pienaar se ma Isa en sy,was die kinders van Oom Scalk Du Toit. Hy het nog ander seuns en dogters gehad maar ek gaan net vertel van Aunt Gerda en ook Koot du Toit. (Laasgenoemde het later n beroep as Predikant na Pretoria aanvaar. Aunt Gerda het op Prieska skool gehou, Sy was jare daar en n mooi oujongnooi voordat sy met n boer van daardie geweste getrou het en haar daar permanent gevestig het. Prieska, sover ek weet, het deel uitgemaak van Kapaailand wat later na Griekwaland-Wes herdoop is. Dit is donkiewêreld. In Upington pryk n standbeeld van n donkie en tot vandag is die donkie-kar die Mercedez Benz van daardie kontrei. Nou hoe kom ek nou by Bethesda Kapaais se eie Chef on Wheels uit? Stirling se ma was met oom Arnold getroud en hulle het op De Toorn gewoon. Uit hierdie besonder gelukkige familie is sewe kinders gebore en hulle moes een of ander tyd skool toe in Bethesda. Hoe nou gemaak? Wel, hulle ry daagliks donkies op die plaas so kry dan n kar en dan kan hulle mos self skool toe ry. Ek weet want ek het baie by hulle gebly en was baie stout. Die oudstes het dus met die donkiekar begin skool toe gaan. Dit was Barnie, Schalk, Arnold, Stirling en suster Rita. Aunt Gerda het gereeld kom kuier en ook vir haar Predikant broer in Pretoria. Ek en Arnold is na skool na Pretoria. Hy het by oom Koot gebly. Ons het gereeld vir mekaar gekuier en hy het altyd vir my gevra : En wat hoor jy van Kapaaisland?. Of hoe gaan die nog in Kapaais? Dit was baie jare gelede. So Prieska, donkiekarre en donkies kon dalk die oorsprong van die naam gewees het. Ten slotte, Aunt Gerda sou nooit neerhalend na Nieu Bethesda kinders verwys het nie en die Pienaars was in elk geval toe-al welgesteld. Nota: In daardie jare het ons niks anders as Auntie geken nie en sou ook na Aunt Helen verwys. SPIRITUAL CORNER Lisa Watermeyer 1 Cor. 13: 1-8 What if I could speak all languages of humans and of angels? If I did not love others, I would be nothing more than a noisy gong or a clanging cymbal. What if I could prophesy and understand all secrets and all knowledge? And what if I had faith that moved mountains? I would be nothing, unless I loved others. What if I gave away all that I owned and let myself be buried alive? I would gain nothing unless I loved others. Love is kind and patient, never jealous, boastful, proud, or rude. Love isn t selfish or quick tempered. It doesn t keep a record of wrongs that others do. Love rejoices in the truth, but not in evil. Love is always supportive, loyal, hopeful and trusting. Love never fails! Toe Dr Ian du Plessis en sy vrou Yvonne onlangs vir hulle Bethesda-vriende totsiens gewaai het, het hulle geglimlag oor die uitroepe van Kom gou terug! n Fratsongeluk het egter gesorg dat Ian en Yvonne gou weer hulle vriende na Klein Ganora kon nooi. Ian het naamlik misgetrap toe hy met n trap op is, en hy het sy enkel sleg gebreek. Sy dae as skeepsdokter is vir eers uitgestel totdat die enkel behoorlik herstel het. Intussen probeer Ian so besig as moontlik bly deur een van sy stokperdjies te beoefen. Die disse wat hy optower is onvergeetlik. En Yvonne sit haar smuldisse langs syne neer om vriende te bederf! Nog een meer rede om hulle te mis tot hulle weer kom! 16

17 Tussen Ma en Dogter Elbe van Heerden Verslaggewer Eikestadnuus Stellenbosch Ek het meeste van my lewe in n koshuis spandeer. Ek was van Sub A af, toe ek grootskool toe was, in die Hok gewees. Dit was vreeslik lekker. Dis soortvan om elke aand n pajama-party te hê en al jou maatjies was daar. Daar was agt van ons in Sub A in die koshuis, drie seuns en vyf meisies. Ek is onlangs genooi na een van die girls se troue toe. Meeste van die ander is al getroud. Net die een girl het heeltemal onder die radar ingegaan. Die ouens bly oraloor die land. Nou die dag in die een vasgeloop. Verder hou ons maar kontak op Facebook. Ek onthou nog presies my eerste dag van skool. Of eerder die koshuis-deel. My ma het nog pouse vir my toebroodjies gebring en vir my gesê sy het iets vir The Raptor Creek Hiking Trail to open Soon The most spectacular raptor of the Karoo is the BLACK EAGLE (AQUILA VERRAUXII) the monarch Toe val Lig, nie toevallig nie EK en my ma het nie baie goed oor die weg gekom toe ek n tiener was nie. Sy het sulke sêgoed gehad wat enige tienermeisie sou opwerk. As ek geskree het: Dis nie fair nie! het sy altyd rustig geantwoord: Die lewe is nie fair nie! Dis nie eintlik wat ek op daardie stadium wou hoor nie! Noudat ek terugkyk, weet ek dat die lewe regtig nie altyd regverdig is nie, maar dis haar ander sê-ding wat my altyd sal bybly. As enigiets toevallig gebeur het, sou sy sê daar is nie n ding soos toeval nie. As jy toevallig opdeel in sy dele, staan daar: toe val Lig. En Lig het geval. My my gelos in my kamer. Nou die kamer waarin ek myself bevind het was nogal groot. Eintlik was dit meer n saal. Al die Sub A s, Sub B s en St 1 s het daar geslaap. So om en by twintig van ons. Die saal was bo die studiekamer (probleem) en die vloere was van hout (groter probleem!). Ons het elke aand raasgekry oor ons soos olifante rondgehardloop het! Die koshuiskatels was sulke ou staalbedjies. Dit was baie maklik om hulle rond te skuif op daai gladde houtvloer. Die Sub A s kom altyd n bietjie vroeër uit die skool uit. Dan het ons buite in die modder gespeel tot die ander kinders oor die rugbyveld gestroom het na die Hok toe. Dan het die etensklok gelui en ons het almal in n ry gaan staan om te eet. Maar dis nie wat ek onthou van daardie eerste dag nie. Ek onthou dat ons almal uit die skool gekom het, nuwe skoolklere nog vars en skooltas nog vol nuwe kryte. Ek kon of these mountains, cliffs and the air as these magnificent creatures hunt. Few people realize that right here on the RAPTOR CREEK TRAIL a daily duel takes place. Combatants are the magnificent Black Eagle and the little Dassie or Rock Hyrax, the main food source of the Black Eagle. However, along Black Eagle Alley ma is n stoere kerkmens. In ons klein NG gemeente het óf sy óf my pa altyd in die kerkraad gedien. Dit het selfs gebeur dat hulle op dieselfde tyd op diens was. Dan moes ons vier kinders alleen in die kerkbank sit, vierde ry van voor, en sou sy ons elke nou en dan van ver af aangegluur as ons kriewelrig begin raak het. Dis ook in haar Christen-wandel waar sy dié stukkie wysheid geleer het. In Psalm 27:1 staan daar: Die Here is my lig en my redder, vir wie sou ek bang wees? Die Here is my toevlug, vir wie sou ek vrees? Dit gebeur soms in almal se lewens dat hulle nie weet watter pad om volgende te kies nie. Die ou gesegde van die regte deure wat oopgaan is nie iets waaraan my ma glo nie. Niks gebeur sommer net per toeval nie. 17 nie wag om te sien wat my ma vir my gelos het nie, so ons al vyf het saam gehardloop oor die rugbyveld, in by die stegie, op met die trappe en af in die gang. Eerste regs en dan links in by die saal. My bed was reg oorkant die deur en ek het met n verskriklike geraas oor die houtvloer genael. Reguit op my bed gespring dat hy eintlik skuins skuif, tot teen die persoon langsaan se bed. n Apie! Dit was die begin van my ma se tradisie. Sy het met elke groot skuif wat ek gemaak het, hoërskool, universiteit, vir my n teddie gegee. Dis nogal cool, want ons is vier kinders en dis net mý en haar ding. Ek het hulle almal nog, maar my pienk apie met sy ope arms waarop staan I love you het n ereplek in my kamer. Hy s perfek. Sy oop arms hou jou vas as jy alleen voel. En as ek hom so vasdruk onthou ek my ma en daardie eerste dag van skool. the raptor has to dive at speeds in excess of 200 kph or seize its prey through stealth alone. The Dassie figured out its limits and their feeding range does not often exceed 15m, a dash l asting no more than three seconds must be made across Dassie Death Road otherwise! Charles Williamson Sy het my geleer die regte ding gebeur op die regte tyd. Jy ontmoet die regte mense en die regte geleenthede kom na jou toe. Jy hoef nie bang te wees vir die toekoms nie, selfs al lyk dinge asof dit inmekaar begin tuimel. Sy glo vas dat Lig sal val waar dit moet. As n tienermeisie wou ek gehad het dinge moet uitwerk soos ék dit wil hê. In Jakobus 4:13-14 staan daar: Kom nou, julle wat sê: Vandag of môre sal ons na dié en dié stad toe gaan en n jaar lank daar bly; ons sal sake doen en geld maak. Julle wat nie eers weet hoe julle lewe môre sal wees nie! Dit het my lank geneem om te aanvaar dat dinge nie altyd gaan uitwerk soos ek dit wil hê nie, en ek weet my ma was eintlik reg. Niks gebeur toevallig nie.

18 Conservation Corner / Bewaringshoekkie of the French- German border and winter in West Africa, while the others use the Bosporus route and tend to Maryke Stern winter in Southern Africa. White stork / Witooievaar (Ciconia ciconia) The white stork, that is a common summer visitor in the Nieu Bethesda and Graaff Reinet area this time of year, occurs in grasslands, vleis, cultivated lands and pastures. Die Witooievaars is groot voëls wat 1m hoog word met n vlerkspan van tot 2 meter. Hul is heeltemal wit van kleur behalwe vir die swart vlerk vere en rooi bek en bene. Witooievaars voed hoofsaaklik op paddas, groot insekte maar ook jong voeltjies, akkedisse en knaagdiere. Most White Storks live in Europe but spend the Northern winter in Africa south of the Sahara and there are spectacular migrations along 2 routes at either end of the Mediterranean. Those that use the Straits of Gibraltar route tend to come from west In Suid Afrika neem getalle van hierdie pragtige voels af as gevolg van vergiftiging deur gif wat gebruik word om sprinkane te vergiftig asook van vasvlieg in kragdrade. Die witooievaar is die nasionale voël van Lithuania. Die Lithuanianers en Pole glo dat hierdie ooievaars geluk bring aan die familie op wie se eiendom hulle nesmaak. The White Stork has a reputation for being a lucky bird. The myth about storks bringing babies probably arose because they arrived back in Europe from their migrations to Africa on fairly predictable dates and almost exactly 9 months after the previous mid-summer! The white stork is also the local Nieu Bethesda Cricket team s logo! 18

19 ROEDEAN GIRLS SCHOOL CHOIR TOUR TO THE EASTERN CAPE (Port Elizabeth,Nieu Bethesda, Oudshoorn and Knysna) Free recital in Nieu Bethesda on Thursday evening 29 April VENUE TO BE ANNOUNCED ROEDEAN CHOIR This all girls school choir is from Johannesburg. This choir will be accompanied by the Choral Director, Mr Ralf Schmitt. The Roedean Choir was established in 1903 and was aimed at providing girls the opportunity to perform sacred and secular works at various services, functions and activities. Today, the choir performs at numerous festivals and concerts, as well as the annual Carol Service, Valedictory Service, Speech Day and Heritage Day. Some highlights that have been enjoyed:- The choir have performed in plays, operettas, musicals and even operas; such a Pirates of Penzance, Hansel and Gretel, Oliver, Joseph, The Dragons, Fiesta Latina and Mrs Jones. The choir has also recorded numerous secular and sacred albums and hosted successful performances in the Johannesburg City Hall and St. Mary s Cathedral. This choir has also proudly represented the school in local and national Eisteddfods. During both World Wars, Roedean School Choir often performed to the battle weary soldiers and their officers and many local and foreign dignitaries. Later, some of these included General Jan Smuts, Dr Chris Barnard, Mrs Adelaide Thambo, Archbishop Desmond Tutu and the former President, Nelson Mandela and his wife, Graca. The Roedean Choir has always been at the forefront of the development of indigenous South African music, and in the 1930 s, the choir hosted Mr Mark Rhadebe and his Bantu Octet from Fort Hare University in the old Transkei. This was a pioneering move at a time where cross cultural music education was severely frowned upon. This tradition and the values it embodies remains the cornerstone of the choir s ethos. The choir s community spirit culminated in them embarking on a successful tour of Italy in December This was no ordinary tour, as the Roedean community raised funds for previously disadvantaged, but immensely talented children from Soweto to accompany the Roedean Choir on their Italian Adventure. Not only did this provide the choristers and the instrumentalists from Soweto the opportunity to tour abroad, it also afforded the girls of Roedean an invaluable opportunity to share their talents with other young choristers for the common purpose of creating a beautiful homogeneous South African choral sound. In 2008 this choir toured to the U.S.A. singing in cities in the eastern part of the U.S.A. The highlight of this very successful tour culminated in the choir performing at the New Orleans Jazz Festival. Well Nieu Bethesda, here s your chance to enjoy a performance by this extremely talented choir! How special are we to be spoiled so by artists from time to time! Farewell to Lorraine Reolon who is leaving Nieu Bethesda to live in Cape Town. We hope you ll be very happy, Lorraine. Thank you for all you did for Bethesda s kids, first by running a pre-school and also by making all kinds of apparatus for the Lettie de Klerk school to assist the volunteers with the reading programme. Do come and visit us often. Your friends will miss you dearly! 19

20 Members of the community have requested a column where they can write to Mr Arthur Knott Craig, municipal councillor for our ward. Here it is: DEAR UNCLE ARTHUR Nieu Bethesda residents are perplexed by the system of rates and taxes where they must pay the same cent in the rand as Graaff-Reinet residents. After all, Graaff-Reinet residents have running water provided by the municipality. Only two streets in Nieu Bethesda can boast such luxury. Residents of Graaff-Reinet also have a sewage system. In our little village it s every man for himself. We have provided (and maintain) our own french drains at our own cost. Garden refuse litter our sidewalks very often, as the clearing up along the streets seem to be a slow process. In Pienaar Street and along our beautiful Gats river, plastic bags lie scattered. But what gets us, REALLY gets us most of all is the weir accross the river opposite the Owl House which is so potholed that you need a 4x4 to cross it. Our municipal supervisor, Phillip Oliphant, regularly sends out teams to fill the pottholes with earth but either wind or water takes the filling away almost immediately. What is the cost of a few bags of cement? A lot of the tourist trade turn away and don t visit the Boekkooi Gallery and the Deli accross the river because of the dangerous potholes. Residents have to take a detour to the edge of town to avoid the crossing. It needs to be fixed. Is it really too much to ask? Grumpy Please send in photo s and a few lines about your pets for our upcoming article about Bethesda s best friends. Of skakel die Redaksie om n foto of twee te kom neem, en n paar lyne te skryf oor jou beste vriend/ vriendin. WAAROM DRA SOMMIGE VROUE DIE GELD EN LAAT NIE TOE DAT HUL WEDERHELF KONTANTGELD DRA NIE? Om te keer die man geld uitgee op iets wat hy tuis verniet kon gekry het. 20