MINISTRY OF EDUCATION JUNIOR PRIMARY PHASE ARTS SYLLABUS GRADES 1-3 AFRIKAANS VERSION

Transcription

1 Republic of Namibia MINISTRY OF EDUCATION JUNIOR PRIMARY PHASE ARTS SYLLABUS GRADES 1-3 AFRIKAANS VERSION FOR IMPLEMENTATION 2015

2 Ministerie van Onderwys National Institute for Educational Development (NIED) Privaatsak 2034 Okahandja Namibië Kopiereg NIED, Ministerie van Onderwys, 2014 Kuns-leerplan Grade 1-3 ISBN Gedruk deur NIED Webtuiste: Publikasiedatum: 2014 NIED-leerplan: Kuns Junior Primêre Fase 2014

3 INHOUD 1. Inleiding 1 2. Beredenering 1 3. Doelstellings 1 4. Insluitende Onderwys 2 7 Leerstandaarde 5 8. Omvang en volgorde Pre-primêr tot graad Leerinhoud Evaluering Evalueringsdoelwitte Soorte evaluering Graadbeskrywings Omskrywing van riglyne vir Deurlopende Evaluering Informele Deurlopende Evaluering Formele Deurlopende Evaluering Woordelys 34

4 1. Inleiding Hierdie leerplan sit die voorgenome leer en evaluering vir Kuns (Afrikaanse weergawe) in grade 1 tot 3 van die Junior Primêre Fase uiteen. As n vak lê Kuns binne die estetiese terrein van leer in die leerplan, maar het tematiese skakels met ander vakke oor die kurrikulum heen. Die doelstellings, leerdoelwitte en vaardighede wat mekaar tussen vakke oorvleuel, is deel van noodsaaklike leer binne die totale leerplan. In ideale omstandighede sal hierdie vak 2 periodes per week (vir grade 1 en 2) en 3 periodes per week (vir graad 3) nodig hê. NIED het ingestem tot n vaste leerplan-hersieningsiklus. Na verwagting sal die implementering van die volgende hersiening van die Junior Primêre Fase in 2021 plaasvind. 2. Beredenering Kuns bevorder die gebalanseerde groei, sosialisering en ontwikkeling van die kreatiewe vermoëns van 'n leerder. Die vakgebied is n manier waarop die proses van ontwaking, stimulering en vasvang van die leerder se verbeelding en selfuitdrukking plaasvind. Binne hierdie vakgebied ondersoek leerders hulle innerlike self en hulle omgewing en maak ontdekkings rakende kommunikasie deur middel van kunsmedia. Die doel van die Kunsleerplan vir die Junior Primêre Fase is om die basiese begrippe van die Kunste aan leerders bekend te stel, en hulle daardeur te leer om vrae te vra en te eksperimenteer, om oplettend en kreatief te wees, en om vaardighede, kennis en houdings in ander fasette van die kurrikulum te versterk. Die leerplan verskaf n omvattende, ervaring-gebaseerde Kuns-kurrikulum vir alle leerders. Die besondere kenmerke van Kuns in hierdie fase word vasgelê in die wete dat Kuns n vak is wat meer op ontwikkeling ingestel is as op uitbreiding/toename, en dat, namate die leerder ontwikkel, die manier waarop hy oor kuns dink en praat, meer verfyn sal raak. Daarom, al is dit moeilik (en onwenslik) om rigiede vordering/vooruitgang voor te skryf, is daar kunsvaardighede, kennis en houdings waaraan leerders blootgestel moet word op elke graadvlak van die Junior Primêre Fase. Die formele onderrig hiervan, alhoewel dit belangrik is, moet egter nie geskied ten koste van selfuitdrukking en kreatiwiteit nie. Op hierdie vlak is dit uiters belangrik om die leerders se belangstelling in selfuitdrukking deur die Kunste in stand te hou en te ontwikkel. Leerders moet alle kunsvorme saam bestudeer ten einde vas te stel waarin hulle belangstel en aanleg toon.. 3. Doelstellings Die doelstellings van die Kunste is om die leerders in staat te stel om by te dra tot die ontwikkeling van kultuur in Namibië interkulturele begrip op n wyer vlak te bevorder kulturele bewustheid en waardering te bevorder leerders se verbeelding en kreatiwiteit te stimuleer selfuitdrukking, selfvertroue en kommunikasie met ander aan te moedig selfdissipline, verantwoordelikheid en samewerking te kweek inleidend te wees tot die ontwikkeling van die gebruik van die Kunste as n manier om uitdrukking te gee vaardighede in probleemoplossing te verbeter. 1

5 4. Insluitende Onderwys Insluitende Onderwys is elke leerder se reg. Dit bevorder deelname aan of toegang tot die volle spektrum van opvoedkundige programme en dienste wat deur die opvoedkundige stelsel in hoofstroomskole beskikbaar gestel word. Die gedagte is om steun en erkenning te gee aan die uiteenlopendheid wat onder ALLE leerders aangetref word en om ALLE struikelblokke tot leer uit die weg te ruim. Basiese Onderwys skep n parate gemeenskap, soos in die vooruitsig gestel in Visie 2030, deur insluiting te bevorder. Leerders met leerstruikelblokke en ander eiesoortige behoeftes sal ingesluit word in n hoofstroomskool, en hulle behoeftes sal aandag kry deur verskillende onderrigmetodes te gebruik en waar nodig spesifieke leermateriaal te verskaf. Voorsiening sal gemaak word vir leerders wat so ernstig gestrem is dat hulle geen voordeel sal trek uit bywoning van insluitende skole nie. Dit sal volgens die behoeftes geskied met behulp van leerondersteuningseenhede, hulpeenhede of hulpskole totdat hulle n punt bereik waarop hulle in n insluitende skool opgeneem kan word, indien moontlik. Die leerplan, onderrigmetodes en materiaal word aangepas vir leerders in hierdie skole. Die leerder-gesentreerde benadering tot onderwys is by uitstek geskik vir leerders met spesiale leerbehoeftes, omdat dit bou op wat leerders reeds weet en kan doen, en hulle dan help om nuwe kennis en vaardighede aan te leer. Die leerplanraamwerk vir Insluitende Onderwys spesifiseer die vaardighede wat leerders met spesiale leerbehoeftes behoort te kan bemeester. Individuele Leerondersteuningsplanne (ILOP) moet daargestel word om die individuele leerproses vir leerders met spesiale leerbehoeftes te rig en te evalueer. Meer riglyne oor hoe om vir leer en onderrig in n insluitende klaskamer te beplan is saamgevat in die leerplanraamwerk vir Insluitende Onderwys (2012). Hierdie riglyne sal help om ALLE leerders toe te rus met die kennis, vaardighede en benaderings wat tot sukses sal lei in n wêreld wat toenemend ingewikkeld raak, vinnig verander en oor n magdom van inligting en kommunikasietegnologie beskik. Die Junior Primêre Fase bied gelyke geleenthede vir seuns en meisies, en maak dit vir almal moontlik om op gelyke vlak deel te neem. Onderwysers moet leerders eenders sien en behandel, en alle leermateriaal moet op albei geslagte van toepassing wees. Geslagkwessies is nie net 'n saak wat deur kunsuitdrukking benader moet word nie, maar ook deur die wyse waarop die werk georganiseer word. Seuns en meisies neem die wêreld om hulle op verskillende wyses waar en reageer verskillend daarop. Deur saam te werk in die kunste kan hulle dus verrykend op mekaar inwerk wat begrip en selfuitdrukking betref. 5. Skakels met ander vakke en interkurrikulêre sake Interkurrikulêre kwessies sluit in Omgewingsleer, MIV en VIGS, Bevolkingsopleiding, Opleiding vir Mensregte en Demokrasie (OMRD), Inligting en Kommunikasietegnologie (IKT) en Padveiligheid. Hierdie vakke is bygevoeg by die formele leerplan omdat dit alles gekoppel is aan bepaalde risiko's en uitdagings binne ons Namibiese gemeenskap. Al ons leerders moet verstaan wat die aard van hierdie risiko's en uitdagings is wat die uitwerking daarvan op ons gemeenskap is 2

6 hoe dit in die plaaslike opset hanteer kan word Die grootste risiko's en uitdagings is uitgewys as omgee vir en die bestuur van ons natuurlike hulpbronne die gevolge van MIV en Vigs gesondheidsprobleme wat verband hou met besoedeling, swak sanitasie en afval sosiale onsekerheid as gevolg van ongelykheid en bestuur wat regte en verantwoordelikhede ignoreer swak nakoming van padveiligheidsmaatreëls sake rakend globalisering Omdat bepaalde vakke hulleself meer daartoe leen om spesifieke interkurrikulêre sake in te sluit, sal sodanige sake meer klem kry in daardie spesifieke leerplanne. Hierdie leerplan bevat meer voorbeelde van ander skakels met interkurrikulêre kwessies; hieronder word net een voorbeeld van elke interkurrikulêre kwessie gegee: Omgewingsbewustheid Graad 1 Visuele kuns Prentvaardighede: Kyk na die besonderhede in 'n blaar en gebruik dit om 'n prentjie van 'n blaar te teken MIV en Vigs Graad 3 Musiek: Maak 'n eenvoudige liedjie op oor die versorging van siek mense Bevolkings -opleiding Graad 2 Drama: Mimiek 'n storie oor die gewone dagtake van die inwoners van 'n nedersetting OMRD (EHRD) Graad 3 Drama: Skep 'n situasie waar 'n leerder "nee" sê vir ongewenste aanraking deur 'n ander persoon IKT (ICT) Grade 1-3 Musiek: Neem eie musiekstukke op en gebruik dit in n konsert Padveiligheid Graad 2 Visuele kuns: Maak handpoppe; hou n vertoning en wys die regte manier om n woelige straat oor te steek 6. Benadering tot onderrig en leer Die benadering tot onderrig en leer is gebaseer op die paradigma van leerder-gesentreerde onderrig (LGO) soos uiteengesit in ministeriële beleidsdokumente en die LGO se konsepraamwerk. Hierdie benadering verseker optimale leerkwaliteit as die beginsels toegepas word. Daarbenewens bly die tematiese/geïntegreerde benadering die fokuspunt van Junior Primêre onderrig en leer. Die doel is om leer met begrip te ontwikkel, en daarmee saam die kennis, bevoegdhede en benaderingswyses wat kan bydra tot die ontwikkeling van die gemeenskap. Elke leerder bring n magdom van kennis en sosiale ervarings saam skool toe, dinge waartoe die familie, die gemeenskap en wisselwerking met die omgewing bygedra het. Leer in die skool moet die leerder se vooraf kennis en ervarings insluit, daarop voortbou, dit uitbrei en uitdagings daaraan stel. Leerders leer op hulle beste wanneer hulle aktief betrokke is by die leerproses deur intensiewe deelname, bydraes en skeppende werk. Elke leerder is n individu met sy/haar eie behoeftes, 3

7 leertempo, ervarings en vaardighede. Die onderwyser moet vir hierdie behoeftes van die leerder voorsiening kan maak en leerervarings daarvolgens kan aanpas. Leerstrategieë moet mekaar afwissel, maar buigsaam wees binne goed gestruktureerde lesaanbiedings. Met betrekking tot die leerdoelstellings en vaardighede wat bereik moet word, moet die onderwyser besluit wanneer dit die beste is om kunsvaardighede breedvoerig te onderrig, wanneer dit gepas is om leerders inligting vir hulleself te laat ontdek of na te vors, wanneer hulle verruiming of verryking nodig het, of wanneer bepaalde vordering in vaardighede of inligting nodig is. Om gedurende kunsaktiwiteite in groepe, in pare, alleen of as n klas te werk moet die aanbieding georganiseer en doelgerig wees. Namate die leerders se persoonlike, sosiale en kommunikatiewe vaardighede ontwikkel, kan hulle stadigaan meer verantwoordelikheid kry om self hulle werk en dié van ander onder die onderwyser se leiding te beplan en te evalueer. Daar is baie geleenthede om kuns en ander vakterreine te integreer. Byvoorbeeld, leerders kan hulle kennis van wiskunde gebruik om twee- en drie-dimensionele prente en modelle te skep. Onderwysers kan uit n wye verskeidenheid aktiwiteite kies en kan meer aktiwiteite by die inhoud voeg indien nodig. Uit die baie verskillende aktiwiteite wat gegee word, kan onderwysers dié kies wat die beste by die ontwikkeling van die leerders pas, en wat hulle reken hulle kan self fasiliteer, maar hulle moet al die vaardighede dek. Binne elk van die vier terreine en onderwerpe moet hulle met makliker aktiwiteite in graad 1 begin en dan elke jaar stelselmatig aan beweeg na meer ingewikkelde aktiwiteite. Kuns kan aangebied word as een dubbelperiode per week vir grade 1 en 2, en n dubbel- en enkelperiode vir graad 3. Behalwe waar spesifieke vaardighede direk aangeleer moet word (bv. liedjies), kan die aanbieding normaalweg in drie fases geskied: fase een, waar die leerders eers bespreek wat gedoen moet word en hoe; fase twee waar leerders skeppend te werk gaan (visueel, drama, dans, musiek); en fase drie waar elke groep voor die klas optree of waar kunswerke uitgestal word en reaksie en terugvoering deur die klas gegee word. Projekte waarby die kunste soos poppeteater, dans of drama met maskers en eenvoudige kostuums gebruik word, moet aangemoedig word. Dit moet ook in gedagte gehou word dat Kuns nie tot die onderrigperiode beperk hoef te word nie; dit kan by baie van die ander vakterreine ook ingesluit en gebruik word. Die Kunste leen hulleself tot optredes van leerders voor ouers en gemeenskappe. Dit moet n natuurlike verlengstuk wees van die leerders se optredes voor mekaar in die klaskamer, en geen druk moet op hulle uitgeoefen word om op te tree nie. Die Kunste bied ook baie geleenthede om lede van die gemeenskap wat bekend is vir hulle vaardighede te besoek of uit te nooi na die skool om leerders so in aanraking te bring met kunstenaars. Hierdie leerplan dien as n riglyn vir Namibiese skole met die vlak van opleiding in spesifieke vakterreine, beskikbaarheid van leer- en onderrigmateriaal, en leerders se agtergrond en skoolomgewings as basis. Die proses van opleiding deur die kunste moet beklemtoon word, nie noodwendig die kunsprodukte wat gemaak word nie. Onderwysers moet kennis neem dat die vaardighede in die leerplan vervat nie hulle of die skool se inisiatief aan bande lê nie, en dat hulle oor daardie grense heen kan beweeg. 4

8 7. Leerstandaarde Wanneer hulle met graad 1 in die Junior Primêre Fase begin, behoort alle leerders sosiaal, emosioneel, kognitief en fisiek gereed te wees om met formele onderrig te begin. Die eerste vyf weke in graad 1 behoort gewy te word aan skoolgereedheidsaktiwiteite. Wanneer hulle graad 3 Kuns in die Junior Primêre Fase voltooi het, moet leerders oor die volgende vaardighede beskik: Visuele kuns Leerders begin hulle eie waarnemings en verbeelding gebruik om n verskeidenheid kunsmateriaal, -prosesse en -tegnieke te gebruik om visuele kunswerke te skep terwyl hulle fynmotoriese vaardighede ook voortdurend ontwikkel. Musiek Leerders neem deel aan sang- en bewegingaktiwiteite, en gebruik hulle liggame en slaginstrumente wanneer hulle dit doen. Hulle begin in twee stemme sing, en ken elemente van musiek uit soos duur (lank/kort), maatslag, ritme, tempo (vinnig/stadig), toonhoogte (hoog/laag), dinamiek (sag/hard) en vorm (dieselfde wysie/ n ander wysie). Drama Leerders maak bekende stories op en dramatiseer dit saam met eenvoudig geskrewe tekste, deur hulle verbeelding, gepaste taal, stem, beweging en ruimte te gebruik. Hulle pas dramabeginsels toe soos die vertolking van n karakter en die dramatiese storiestruktuur van n begin, n middel en n einde. Dans Leerders tree op in uitgewerkte en geïmproviseerde danse in n groep, deur elemente van liggaamsbewustheid, vlakke, kragte, vloei en tyd te gebruik. Deelname Leerders demonstreer persoonlike kuns- en sosiale vaardighede soos om gedagtes te wissel en onafhanklik te werk. Hulle gebruik veilige kunsmaatreëls, en pas reëls en gewoontes toe soos om materiaal te herwin en toerusting op te pas. Waardering Leerders gesels oor hulle eie kennis deur te verwys na die doeltreffendheid van tegnieke en moontlike maniere om daarop te verbeter. Hulle lewer ook positiewe en bemoedigende kommentaar oor ander leerders se werk en sê hoe dit verbeter kan word. 8. Omvang en volgorde Pre-primêr tot graad 3 Ten einde toename van vaardighede, kennis en ingesteldhede deur die Junior Primêre Fase te weerspieël geld die volgende omvang en volgorde van Pre-primêr tot graad 3.. Die leerinhoud vir Pre-primêr is egter nie ingesluit in hierdie dokument nie, en kan in die Pre-primêre leerplan nageslaan word. 5

9 PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 Gebruik veilige prosedures soos om beskermende klere te dra wanneer geverf word Gebruik veilige prosedures soos om hulp te vra Gebruik veilige prosedures soos om werkoppervlakke te beskerm Gebruik veilige prosedures soos om op verantwoordelike wyse na toerusting om te sien Demonstreer kunsgewoontes soos om die gombottel se deksel terug te sit Demonstreer kunsgewoontes, soos om verfkwaste te was Demonstreer kunsgewoontes soos om belangstelling te toon terwyl ander optree Demonstreer kunsgewoontes soos om kunsmateriaal te herwin TEMA: SKEP VISUELE KUNS LYN, PATROON, KLEUR, VORM, TEKSTUUR EN RUIMTE Gebruik verskillende soorte lyne om 'n buitelyn van 'n voorwerp te trek en om uitdrukkings te wys soos woede Herhaal patrone om prentjies te maak Demonstreer hoe om met kleure te eksperimenteer Skep geskatte algemene 2D meetkundige vorms Gebruik verskillende soorte lyne om vorms te teken wat voorwerpe verteenwoordig, en om uitdrukkings te wys soos dun strepies wat ligte reën voorstel Herhaal patrone om prentjies te maak Verander kleure deur ander kleure by te voeg Skep gewone 2D meetkundige vorms en patrone, en simboliese vorms soos harte en sterre Demonstreer soorte lyne om rande aan te dui, en uitdrukkings soos gekartelde lyne wat die see voorstel Gebruik herhaling van vorms om prentjies te maak Meng twee primêre kleure om n sekondêre kleur te kry Skep gewone 2D meetkundige vorms en patrone, en simboliese vorms soos padtekens Demonstreer verskillende soorte lyne om rande aan te dui, en uitdrukkings soos gekrulde lyne om die wind voor te stel Gebruik herhaling van patrone uit die omgewing om prentjies te maak Meng verskillende hoeveelhede primêre kleure om n verskeidenheid sekondêre kleure te kry Skep gewone 2D meetkundige vorms en patrone, en simboliese vorms soos die son op die Namibiese vlag Skep niemeetkundige vorms soos handafdrukke Skep teksture met behulp van modelleerklei, papier en verskillende soorte gereedskap Skep nie-meetkundige vorms met behulp van vervaardigde en natuurlike voorwerpe Skep teksture met behulp van voorwerpe uit die omgewing Skep niemeetkundige vorms met behulp van vervaardigde en natuurlike voorwerpe Skep teksture met behulp van voorwerpe uit die omgewing Skep nie-meetkundige vorms met behulp van vervaardigde en natuurlike voorwerpe Skep teksture wat soos werklike voorwerpe lyk 6

10 PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 Skep spasies tussen vorms en gebruik hulle Skep spasies tussen vorms en gebruik spasie om diepte te wys VISUELE KUNS MODELLERING EN KONSTRUKSIE Maak eenvoudige 3D beelde met behulp van herwonne materiaal en materiaal uit die omgewing Maak n randpatroon met rygwerk Demonstreer die vaardighede van vorm, sny, uitrol, saamvoeg en afdrukke met behulp van klei/speeldeeg VISUELE KUNS PRENTE Gebruik herinneringe, geheue en verbeelding as n bron van inspirasie vir teken Gebruik detail in die wêreld om prente te skep Skep prentjies met behulp van verskillende diktes verf, n selfportret collage en eenvoudige afdrukke met vingers en hande Maak 3D strukture met behulp van weef-, skeur-, knip-, vou- en plakvaardighede Maak n randpatroon met rygwerk Demonstreer die vaardighede van vorm, sny, uitrol, saamvoeg en afdrukke om kleikrale en -juwele te maak Gebruik herinneringe, geheue en verbeelding as n bron van inspirasie vir teken Gebruik detail in die wêreld om prente te skep Skep prentjies met behulp van deursigtige laag kleur oor n olie-pastel tekening, collages om prente te maak, en eenvoudige afdrukke uit die omgewing 7 Maak 3D strukture met behulp van verskeie vaardighede en herwonne materiaal Werk klein stekies op materiaal om n patroon te vorm Maak modelle van diere/mense, met inagneming van vorm, detail en tekstuur Gebruik herinneringe, geheue en verbeelding as n bron van inspirasie vir teken Teken prentjies om waarnemings aan te teken Skep prente deur dun verf deurmekaar te laat vloei, gebruik collages om n landskap te maak, en maak afdrukke met groente Maak 3D strukture met behulp van verskeie vaardighede en herwonne materiaal Werk verskeie eenvoudige steke op materiaal om n patroon te vorm Maak modelle van diere/mense, met inagneming van vorm, detail, tekstuur, kenmerke en kleredrag Gebruik herinneringe, geheue en verbeelding as n bron van inspirasie vir teken Teken prentjies om waarnemings aan te teken Skep stilleweprente met behulp van dik en dun verf, collages en kolligrafiese afdrukke MUSIEK SANG (DUUR, MAATSLAG, RITME, TOONHOOGTE, TEMPO, DINAMIEK, VORM EN HARMONIE) Begin met die herkenning van klank en stilte (duur), en gebruik die stem om hoë/lae klanke te maak (toonhoogte) en harde/sagte klanke (dinamiek) Herken lang en kort klanke (duur) en gebruik die stem om baie hoë/baie lae klanke te maak (toonhoogte) en baie harde/baie sagte klanke (dinamiek) Herken lang en kort klanke (duur), en sing liedjies op hoë en lae toonhoogtes; sing harder en sagter (dinamiek) Herken lang en kort klanke (duur), en sing liedjies met hoë en lae toonhoogtes en harde en sagte dele (dinamiek)

11 PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 Eggo (herhaal) n baie eenvoudige melodiese patroon (vorm) Sing bekende liedjies vinnig en stadig (tempo) Sing liedjies, tradisionele/volksliedjies en liedjiespeletjies in die moedertaal, sing eenstemmig Improviseer n melodie deur n eenvoudige onvoltooide melodiese patroon te voltooi (vorm) Sing bekende liedjies baie vinnig en baie stadig (tempo) Sing liedjies en liedjiespeletjies in die moedertaal, ander Namibiese tale en Engels, sing tweestemmig Improviseer n melodie deur n eenvoudige onvoltooide melodiese patroon te voltooi (vorm) Sing liedjies en gaan geleidelik harder en sagter (tempo), en waar n inleiding gegee word (vorm) Sing liedjies in die moedertaal, ander Namibiese tale, sing tweestemmig Improviseer n melodie deur n eenvoudige onvoltooide melodiese patroon te voltooi (vorm) Sing liedjies met vinnige en stadige dele (tempo) en waar dele van die liedjie herhaal word (vorm) Sing moeiliker liedjies in n gedirigeerde groep, sing tweestemmig in die moedertaal, ander Namibiese tale, Engels en tale van ander lande Sing die nasionale volkslied Sing die nasionale volkslied uit die kop Sing die Afrika Unie Lied 8

12 MUSIEK SLAGWERK (DUUR, MAATSLAG, RITME, TOONHOOGTE, TEMPO, DINAMIEK EN VORM) Begin met die herkenning van klank en stilte (duur), maak hoë/lae klanke (toonhoogte) en harde en sagte klanke (dinamiek) Herken lang en kort klanke (duur), maak hoë/lae klanke (toonhoogte) en harde en sagte klanke (dinamiek) Herken lang en kort klanke (duur), maak hoë/lae klanke (toonhoogte) en harder en sagter klanke (dinamiek) Herken lang en kort klanke (duur), maak hoë/lae klanke (toonhoogte) en harder en sagter klanke (dinamiek) Begin met die demonstrasie van "maatslag" en "ritme" Eggo n eenvoudige ritmiese patroon (vorm) Hou tyd met liggaamsdele op maat van musiek (tempo) Begin met die begeleiding van liedjies deur gebruik te maak van eenvoudige herhalende patrone (ostinato) Demonstreer "maatslag" en "ritme" Voltooi n eenvoudige onvoltooide ritmiese patroon (vorm) Hou tyd met liggaamsdele op maat van musiek (tempo) Begelei liedjies deur gebruik te maak van eenvoudige herhalende patrone (ostinato) Demonstreer die verskil tussen "maatslag" en "ritme" Skep n inleiding tot n liedjie (vorm) Speel instrumente en gaan stelselmatig vinniger/stadiger (tempo) Begelei liedjies deur gebruik te maak van eenvoudige herhalende patrone (ostinato) en gebruik n paar musikale elemente, bv. maatslag, ritme en dinamiek Demonstreer die verskil tussen "maatslag" en "ritme" Skep n ritmiese patroon om n liedjie mee te begin en te eindig en gebruik dit tussen versies (vorm) Speel instrumente en gaan stelselmatig vinniger/stadiger (tempo) Begelei liedjies deur gebruik te maak van meer ingewikkelde herhalende en veranderende patrone (ostinato), en gebruik musiekelemente, bv. tempo, toonhoogte, dinamiek en vorm 9

13 DRAMA UITDRUKKING DEUR MIDDEL VAN MIMIEK TEMA: SAMEWERKING PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 SAMEWERKING, RESPEK EN GEBRUIK VAN VEILIGE PROSEDURES EN REËLS Demonstreer persoonlike kuns- en sosiale vaardighede soos om beurte te maak, na ander te luister en met ander te deel Demonstreer persoonlike kuns- en sosiale vaardighede soos om na ander te luister en bedagsaam en behulpsaam te wees Demonstreer persoonlike kuns- en sosiale vaardighede soos om te deel, en regverdig, bedagsaam en behulpsaam te wees Demonstreer persoonlike kuns- en sosiale vaardighede soos om regverdig te wees, groepbesluite te neem en onafhanklik te werk 10

14 PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 Begin met die demonstrasie van liggaamsbewustheid, kontrole oor beweging, buigsaamheid, ruimtelike bewustheid, gebare en gesigsuitdrukking Mimeer iemand anders se daaglikse gewoontes DRAMA ROLSPEL Improviseer n eenvoudige situasie deur gebruik te maak van n handpop Demonstreer liggaamsbewustheid, kontrole oor beweging, buigsaamheid, ruimtelike bewustheid, gebare en gesigsuitdrukking Mimeer die bewegings van diere Improviseer n eenvoudige situasie deur gebruik te maak van n handpop Demonstreer liggaamsbewustheid, kontrole oor beweging, buigsaamheid, ruimtelike bewustheid, gebare en gesigsuitdrukking Mimeer mense se beroepe Beplan en voer n situasie op deur gebruik te maak van handpoppe Demonstreer liggaamsbewustheid, kontrole oor beweging, buigsaamheid, ruimtelike bewustheid, oordrewe gebare en gesigsuitdrukking Mimeer abstrakte idees Beplan en voer n situasie op deur gebruik te maak van handpoppe Speel die rol van karakters in verskillende situasies Speel die rol van karakters in verskillende situasies DRAMA DIE STRUKTUUR VAN N DRAMA (STORIE) Plaas mondeling die gebeure in bekende stories in volgorde DRAMA AANBIEDING Begin met n demonstrasie van die gebruik van ruimte, rekwisiete en eenvoudige dramategnieke, en wees bewus van die gehoor Voer dramas op voor n ander klas en voor ouers Las by die stories aan Skep die begin en einde vir n drama (storie) Demonstreer hoe om ruimte, rekwisiete en eenvoudige dramategnieke te gebruik, en wees bewus van die gehoor Voer dramas op voor n ander klas en voor ouers 11 Speel die rol van karakters in verskillende situasies Skep n eenvoudige situasie Skep die begin en einde vir n drama (storie) Demonstreer hoe om ruimte, rekwisiete en eenvoudige dramategnieke te gebruik, en wees bewus van die gehoor Voer dramas op voor n ander klas en voor ouers en die hele skool Speel die rol van karakters in verskillende situasies Skep n eenvoudige situasie Skep n begin, n middel en n einde ( n gelukkige of n treurige ontknoping) vir n drama (storie) Demonstreer hoe om ruimte, rekwisiete en eenvoudige dramategnieke te gebruik, en wees bewus van die gehoor Voer dramas op voor groter gehore soos die gemeenskap/streek

15 DANS ELEMENTE VAN LIGGAAMSBEWUSTHEID, VLAKKE, KRAGTE, VLOEI EN TYD Beweeg vrylik op maat van musiek deur gebruik te maak van verskillende liggaamsdele en vlakke (laag/hoog) Beweeg vrylik op maat van musiek deur gebruik te maak van verskillende liggaamsdele en vlakke (laag/middel/hoog) Beweeg vrylik op maat van musiek deur gebruik te maak van verskillende liggaamsdele en vlakke (laag/middel/hoog) Beweeg vrylik op maat van musiek deur gebruik te maak van verskillende liggaamsdele en vlakke (laag/middel/hoog) 12

16 PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 Begin met 'n demonstrasie van liggaamsbewustheid met behulp van vloeiende en teenstellende bewegings, skielike en volgehoue bewegings, balans en koördinasie Demonstreer liggaamsbewustheid met behulp van vloeiende en teenstellende bewegings, skielike en volgehoue bewegings, balans en koördinasie Demonstreer liggaamsbewustheid met behulp van n kombinasie van vloeiende en volgehoue bewegings, teenstellende bewegings, balans en koördinasie Beweeg in verskillende rigtings met verandering van kragte en vloeiendheid Behou n vaste, ritmiese tempo tydens beweging (tyd) DANS AANBIEDING Begin om bewustheid van die gehoor en ruimte te kweek en oefen eenvoudige tegnieke soos binnekom en uitgaan Voer tradisionele, geïmproviseerde en afgerigte danse voor ander klasse en voor ouers op TEMA: EVALUERING Beweeg in verskillende rigtings met verandering van kragte en vloeiendheid Gebruik verskillende tempo's en ritmes tydens beweging (tyd) Kweek n bewustheid van die gehoor en ruimte en oefen eenvoudige tegnieke soos binnekom en uitgaan Voer toenemend moeilike tradisionele, geïmproviseerde en afgerigte danse voor ander klasse en voor ouers op Beweeg in n opeenvolging van rigtings en bewegings, en verander kragte en vloeiendheid Kombineer verskillende tempo's en ritmes tydens beweging (tyd) Kweek n bewustheid van die gehoor, ruimte en eenvoudige tegnieke soos om sekere handelinge te oefen Voer toenemend moeilike tradisionele, geïmproviseerde en afgerigte danse voor ander klasse, voor ouers en voor die hele skool op EVALUERING EN REFLEKSIE OP EIE EN ANDER SE KUNS Beskryf of teken prentjies om gevoelens en waarnemings uit te druk oor eie kuns en die kuns van ander Beskryf en verduidelik gevoelens en waarnemings oor eie kuns en die kuns van ander Beskryf, verduidelik en maak gevolgtrekkings oor eie kuns en die kuns van ander Demonstreer liggaamsbewustheid met behulp van n kombinasie van vloeiende en volgehoue bewegings, teenstellende bewegings, balans en koördinasie Beweeg in n opeenvolging van rigtings en bewegings, en verander kragte en vloeiendheid Kombineer verskillende tempo's en ritmes tydens beweging (tyd) Kweek n bewustheid van die gehoor, ruimte en eenvoudige tegnieke soos om moeilike dele van die dans te oefen Voer toenemend moeilike tradisionele, geïmproviseerde en afgerigte danse voor groter gehore op soos die gemeenskap/streek Beskryf eie kuns en dié van ander deur kenmerke te verduidelik met behulp van spesifieke terminologie, persoonlike voorkeure, beskrywing van gevoel en deur menings te gee 13

17 9. Leerinhoud Graad 1-leerders moet in die eerste termyn vir minstens vyf weke blootgestel word aan gereedheidsaktiwiteite voordat formele leer begin. Verwys na die dokument A School Readiness/Preparatory Programme (5 weeks), uitgegee deur (NIED 2011) TEMA: DEELNAME ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 Samewerking, respek, veilige prosedures en gewoontes Leerdoelwit Leerders werk saam in 'n groep, respekteer ander se behoeftes en gebruik veilige prosedures en gewoontes Leerders moet die volgende kan demonstreer persoonlike en sosiale vaardighede deur visuele kuns, musiek, drama en dans demonstreer persoonlike en sosiale vaardighede deur visuele kuns, musiek, drama en dans demonstreer persoonlike en sosiale vaardighede deur visuele kuns, musiek, drama en dans demonstreer sosiale vaardighede, bv. maak beurte, luister na ander, wees bedagsaam en werk saam met ander gebruik veilige prosedures, bv. vra hulp en kyk as die onderwyser demonstreer, strek/warm op voor dansroetines demonstreer gewoontes, bv. was verfkwaste voor n ander kleur gebruik word; sit stil terwyl ander optree demonstreer sosiale vaardighede, bv. deel rolle, luister en bespreek alle idees, wees bedagsaam, wees regverdig en werk saam met ander gebruik veilige prosedures, bv. gebruik kwaste oordeelkundig, beskerm werkoppervlakke, strek/warm op voor dansroetines demonstreer gewoontes, bv. laat nat werk droog word voor dit gebêre/uitgestal word; stel belang wanneer ander optree 14 demonstreer sosiale vaardighede, bv. deel rolle, luister en bespreek alle idees, wees regverdig, neem groepbesluite en werk selfstandig gebruik veilige prosedures, bv. versorg toerusting op n verantwoordelike wyse, strek/warm op voor dansroetines demonstreer gewoontes, bv. herwin kunsmateriaal om verkwisting te voorkom; stel belang wanneer ander optree

18 TEMA: SKEP ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 VISUELE KUNS Lyn. patroon, kleur, vorm, tekstuur en ruimte Leerdoelwit Leerders demonstreer die gebruik van lyn, patroon, kleur, vorm, tekstuur en ruimte Leerders moet die volgende kan demonstreer die gebruik van lyne: - dik, dun, reguit, gekeepte, aaneenlopende of gebroke lyne - om die buitelyn van n vorm te trek wat n voorwerp voorstel, bv. "Dit is my hond." - om iets uit te druk, bv. dun lyntjies om ligte reën voor te stel herhaal patrone om n prentjie te maak, bv. herhaalde sigsaglyne verander kleure deur ander kleure by te voeg, bv. n mengsel van geel en rooi maak oranje - kleure kan gegroepeer word in families, bv. rooi is "warm", groen is "koel" demonstreer die gebruik van lyne: - dik, dun, reguit, gekeepte, aaneenlopende of gebroke lyne - om n rand aan te dui, bv. "Ek het reguit lyne gebruik vir die dak van die huis." - om iets uit te druk, bv. gekartelde lyne om die deinende see voor te stel gebruik herhaling van vorms, bv. herhaal n reeks meetkundige vorms meng twee primêre kleure om n sekondêre kleur te maak, bv. rooi en geel (oranje), rooi en blou (pers), geel en blou (groen) - kleure kan gegroepeer word in families, bv. hoeveel verskillende soorte groen kan jy sien? demonstreer die gebruik van lyne: - dik, dun, reguit, gekeepte, aaneenlopende of gebroke lyne - om n rand aan te dui, bv. "Ek het gekeepte lyne gebruik vir die leeu se maanhare." - om iets uit te druk, bv. gekrulde lyne om die uitwerking van die wind voor te stel gebruik herhaling van patrone wat in die omgewing voorkom, bv. kopieer die patrone op skulpe meng verskillende hoeveelhede primêre kleure om n verskeidenheid sekondêre kleure te kry - kleure kan gegroepeer word in families, bv. hoeveel blou voorwerpe is daar in die klaskamer? 15

19 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 skep 2D meetkundige vorms en patrone en simboliese vorms, bv. sirkels, vierkante, reghoeke en driehoeke, hartvorms en sterre skep nie-meetkundige vorms met behulp van vervaardigde en natuurlike voorwerpe, bv. blaarafdrukke skep teksture met behulp van voorwerpe uit die omgewing, bv. klippe, vere, blare, bas skep 2D meetkundige vorms en patrone en simboliese vorms, bv. sirkels, vierkante, reghoeke en driehoeke, padtekens skep nie-meetkundige vorms met behulp van vervaardigde en natuurlike voorwerpe, bv. aartappelafdrukke skep teksture met behulp van voorwerpe uit die omgewing, bv. nat, droë, glibberige, growwe, koue, gladde, skerp oppervlakke skep ruimtes: - tussen vorms, bv. sirkels wat met mekaar verbind word skep diamantvormige spasies tussenin - om diepte in n prentjie te wys, bv, n huis met berge in die agtergrond skep 2D meetkundige vorms en patrone en simboliese vorms, bv. sirkels, vierkante, reghoeke, driehoeke en ovale, die son op die Namibiese vlag skep nie-meetkundige vorms met behulp van vervaardigde en natuurlike voorwerpe skep teksture wat soos werklike voorwerpe lyk, bv. maak merke wat soos n kat se hare lyk skep ruimtes: - tussen vorms, bv. daar is spasies tussen voorwerpe in n prentjie en agtergrondspasie - om diepte in n prentjie te wys, bv. voorwerpe verder weg is kleiner en soms hoër (vlak) 16

20 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 VISUELE KUNS Modellering en konstruksie Leerdoelwit Leerders demonstreer modelleer- en konstruksievaardighede Leerders moet die volgende kan maak 3D strukture deur gebruik te maak van vaardighede soos weef, skeur, knip, vou en plak, bv. tafelmatjies, sokkiepoppe en maskers - gebruik kennis van algemene 3D vorms maak n randpatroon deur te ryg, bv. skoenveters, wol, tou, ens. vorm, knip, rol uit, verbind en maak afdrukke - maak krale en juwele met behulp van rivierklei/speeldeeg en eenvoudige gereedskap om te sny maak 3D strukture deur gebruik te maak van n verskeidenheid vaardighede en herwonne materiaal, bv. kaartjies en geskenke - gebruik kennis van algemene 3D vorms werk groot steke op materiaal om n patroon te maak maak modelle van diere en mense met inagneming van vorm, detail en tekstuur - gebruik rivierklei/speeldeeg, draad, dun tou, wol, ens. maak 3D strukture deur gebruik te maak van n verskeidenheid vaardighede en herwonne materiaal, bv. bewertjies, kleibeeldjies en feestelike versierings - gebruik kennis van algemene 3D vorms werk n verskeidenheid eenvoudige steke op materiaal om n ontwerp te vorm maak modelle van diere en mense met inagneming van vorm, detail, tekstuur, kenmerke en klere - gebruik rivierklei/speeldeeg, draad, dun tou, wol, ens. 17

21 VISUELE KUNS Prente Leerdoelwit Leerders demonstreer tekenvaardighede gebruik herroep, geheue en verbeelding as n bron van inspirasie om te teken, bv. skep n prentjie van iets wat hulle graag doen gebruik detail uit die natuur, bv. kyk na lyne, vorms, patrone en kleure van blare voor hulle dit teken skep prentjies: - gebruik n deursigtige laag kleur oor n waskryttekening, bv. my gesin - skep n collage met behulp van n verskeidenheid natuurlike en vervaardigde materiaal om prentjies te maak, bv. karton, wol, materiaal, gom, stokkies, krale, linte - skep eenvoudige afdrukke deur gebruik te maak van die omgewing, bv. blare, blomme, geld gebruik gemengde media, bv. kombineer waskryt en verf om n prent te skep - eksperimenteer met verskillende materiale en prosesse, bv. verf met kwasse, vingers, stokkies, vere wat in verf gedoop is, krap, drup, ens. gebruik herroep, geheue en verbeelding as n bron van inspirasie om te teken, bv. bespreek en teken iets wat gedurende die vakansie gebeur het teken om waarnemings vas te lê, bv. gedurende n natuurlike omgewing (wetenskap) klas, laat hulle na n blom kyk voor hulle dit teken skep prentjies: - laat dun verf deurmekaar vloei, bv. n skoelapper - skep n collage met behulp van n verskeidenheid natuurlike en vervaardigde materiaal om n landskap te maak, bv. sand, blare, sade, houtskaafsels, dun tou, gom - skep eenvoudige afdrukke met groente, bv. aartappels gebruik gemengde media, bv. kombineer verskillende materiale en tegnieke met behulp van oorvleuelende patrone en vorms - eksperimenteer met verskillende materiale en prosesse, bv. wend verf aan op verskillende voorwerpe soos aartappels om afdrukke te maak; skep prente met waskryt op gekleurde papier gebruik herroep, geheue en verbeelding as n bron van inspirasie om te teken, bv. bespreek gebeurtenisse in n storie en skep n prentjie teken om waarnemings vas te lê, bv. gebruik n spieël om na gelaatstrekke te kyk voor hulle n selfportret teken skep stilleweprente: - gebruik dik en dun verf - skep n collage met behulp van n verskeidenheid natuurlike en vervaardigde materiaal om n prent oor n tema of idee te maak - skep afdrukke deur patrone uit spons te sny en kolligrafieë te maak (plak items soos stukkies tou op karton); maak n "vryfie" deur n vel papier op n blaar te plaas en oor die papier te vryf met n potlood/waskryt gebruik gemengde media, bv. kombineer verskillende materiale en tegnieke deur gebruik te maak van verskillende teksture en skakerings - eksperimenteer met verskillende materiale en prosesse, bv. wend verf op waspapier aan om n batik te maak; gebruik kleurstof op materiaal; skep prente met waskryt op gekleurde papier 18

22 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 MUSIEK Sing (duur, maatslag, ritme, toonhoogte, tempo, dinamiek, vorm en harmonie) Leerdoelwit Leerders demonstreer n repertoire van liedjies met behulp van die elemente van musiek (duur, maatslag, ritme, toonhoogte, tempo, dinamiek, vorm en harmonie) gee geleentheid om - lang en kort klanke te herken tydens die sing van liedjies (duur) - die stem te gebruik om baie hoë/baie lae klanke te maak (toonhoogte) - die stem te gebruik om baie harde/baie sagte klanke te maak. Sing bekende liedjies baie hard en baie sag (dinamiek) gee geleentheid om - lang en kort klanke te herken (duur) - liedjies op hoë en lae toonhoogtes te sing - liedjies te sing wat geleidelik harder en sagter raak (dinamiek) gee geleentheid om - lang en kort klanke te herken (duur) - liedjies op hoë en lae toonhoogtes te sing - liedjies te sing wat harde en sagte dele bevat (dinamiek) improviseer n melodie deur n eenvoudige onvoltooide melodiese patroon wat die onderwyser sing, klaar te maak (vorm), bv. Onderwyser sing n vraag op n bekende wysie: "Hoe gaan dit vandag met jou?" Die leerder antwoord deur die wysie klaar te maak: "Dit gaan baie goed, dankie." sing bekende liedjies baie vinnig en baie stadig (tempo) improviseer n melodie deur n eenvoudige onvoltooide melodiese patroon wat die onderwyser sing, klaar te maak (vorm), bv. Onderwyser sing n vraag op n bekende wysie"hoe gaan dit vandag met jou?" Die leerder antwoord deur die wysie klaar te maak: "Dit gaan baie goed, dankie." sing liedjies wat stelselmatig vinniger/stadiger gaan (tempo) waar n inleiding gegee word (vorm) improviseer n melodie deur n eenvoudige onvoltooide melodiese patroon wat die onderwyser sing, klaar te maak (vorm), bv. Die onderwyser sing: "Wat is jou gunsteling kos?" Die leerder antwoord deur die wysie klaar te maak: "Ek hou baie van roomys." sing liedjies wat vinnige en stadige dele bevat (tempo) waar dele van die liedjie herhaal word (vorm), bv. n refrein 19

23 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 sing liedjies en speel singspeletjies in die moedertaal, ander Namibiese tale en Engels - sing liedjies met twee eenvoudige dele (harmonie) sing liedjies en speel singspeletjies in die moedertaal, ander Namibiese tale en Engels - sing liedjies met twee eenvoudige dele (harmonie) sing moeiliker liedjies in n afgerigte groep in die moedertaal, ander Namibiese tale, Engels en tale van buurlande sing liedjies met twee eenvoudige dele (harmonie) sing die Afrika Unie Lied MUSIEK Perkussie (duur, maatslag, ritme, toonhoogte, tempo, dinamiek en vorm) sing die nasionale volkslied sing die nasionale volkslied uit die kop Leerdoelwit Leerders demonstreer slagwerkvaardighede met behulp van die elemente van musiek (duur, maatslag, ritme, toonhoogte, tempo, dinamiek en vorm) gee geleentheid om slagwerk te gebruik om - lang en kort klanke te herken (duur) - hoë/lae klanke te maak (toonhoogte) - te eksperimenteer met sagte en harde klanke (dinamiek) - te eksperimenteer met verskillende natuurlike materiale/slaginstrumente om verskillende klanke te ontdek, bv. blaas, skud, slaan, vryf en tokkel gee geleentheid om slagwerk te gebruik om - lang en kort klanke te herken (duur) - hoë/lae klanke te maak (toonhoogte) - stelselmatig harder en sagter te gaan tydens speel (dinamiek) - te eksperimenteer met verskillende natuurlike materiale/slaginstrumente om verskillende klanke te ontdek, bv. om eers met die vingers en dan met die hande op n drom te speel gee geleentheid om slagwerk te gebruik om - lang en kort klanke te herken (duur) - hoë/lae klanke te maak (toonhoogte) - stelselmatig harder en sagter te gaan tydens speel (dinamiek) te eksperimenteer met verskillende natuurlike materiale/slaginstrumente om verskillende klanke te ontdek, bv. om te tik teen bottels wat tot verskillende vlakke met water gevul is 20

24 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 - demonstreer "maatslag" en "ritme" maak gepaste bewegings make met die liggaam of eenvoudige slaginstrumente - voltooi n eenvoudige onvoltooide ritmiese patroon (vraag/antwoord) met n speletjie tussen die leerder en die onderwyser (vorm) hou tyd met die liggaam, bv. loop in die kamer rond op maat van opgeneemde musiek/sang (maatslag/tempo) - speel eenvoudige herhalende patrone saam met liedjies (ostinato) - hou tyd met die liggaam (klap, slaan), versamelde items (kalbasse, saadpeule) en instrumente (stokkies, dromme, skudders) - demonstreer die verskil tussen "maatslag" en "ritme" (liggaam) gebruik perkussie (klap) of eenvoudige slaginstrumente (stokkies) - skep n inleiding vir n liedjie met behulp van slagwerk (vorm) speel op instrumente en gaan stelselmatig vinniger/stadiger (tempo) - speel eenvoudige herhalende patrone saam met liedjies (ostinato) met behulp van n paar elemente van musiek, bv. maatslag, ritme en dinamiek - hou tyd met die liggaam (klap, slaan), versamelde items (kalbasse, saadpeule) en instrumente (stokkies, dromme, skudders) - demonstreer die verskil tussen "maatslag" en "ritme" gebruik perkussie met die liggaam (klap) of eenvoudige slaginstrumente (stokkies) - skep n ritmiese patroon met behulp van slagwerk om n liedjie te begin en te eindig en tussen verse te gebruik (vorm) speel op instrumente en gaan stelselmatig vinniger/stadiger (tempo) - speel meer ingewikkelde herhalende en veranderende patrone (ostinato) saam met liedjies met behulp van die elemente van musiek, bv. tempo, toonhoogte, dinamiek en vorm - hou tyd met die liggaam (klap, slaan), versamelde items (kalbasse, saadpeule) en instrumente (stokkies, dromme, skudders) xilofone, snare) 21

25 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 DRAMA Uitdrukking deur middel van mimiek Leerdoelwit Leerders demonstreer fisieke uitdrukking deur middel van mimiek demonstreer liggaamsbewustheid, buigsaamheid en kontrole, bv. marsjeer met alternatiewe hand en voet na vore, spring, huppel demonstreer ruimtelike bewustheid, bv. volg n voorgeskrewe pad van een punt na n ander demonstreer gebare, bewegings en gesigsuitdrukkings, bv. wys gelukkige, treurige, kwaai gesigte mimeer aksies van diere, bv. bewegings, gewoontes demonstreer liggaamsbewustheid, buigsaamheid en kontrole, bv. speel maak-soos-ek met verskillende aksies demonstreer ruimtelike bewustheid, bv. beweeg vrylik in n ruimte sonder om aan iemand te raak gebruik gebare en gesigsuitdrukkings, bv. in pare wat na mekaar kyk trek een gesigte en die ander na-aap dit mimeer mense se beroepe, bv. onderwyser, dokter demonstreer liggaamsbewustheid, buigsaamheid en kontrole, bv. voer aksies in stadige beweging uit demonstreer ruimtelike bewustheid, bv. beweeg op verskillende maniere van een punt na n ander oordryf algemene gebare, bv. waai, skud hande, frons mimeer abstrakte idees, bv. wind, vuur, n storm, kalmte 22

26 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 DRAMA Rolspel Leerdoelwit Leerders demonstreer hoe om 'n rolspel te beplan en op te voer improviseer n eenvoudige situasie met behulp van n handpop, bv. die handpop vertel sy eie storie (sy naam, waar hy woon, sy gunsteling kos) speel karakters in verskillende situasies, bv. onderwyser/leerder; vriende/vyande; ma/kind - vertolk 'n rol met 'n kenmerkende stem en bewegings, bv. sit n polisieman se hoed op en "wees" daardie persoon - eksperimenteer met stem, bv. verander die volume, toonhoogte en tempo (tempo) beplan n situasie en voer dit op met behulp van handpoppe, bv. n eenvoudige gesprek tussen twee handpoppe oor hulle dag by die skool speel karakters in verskillende situasies, bv. onderwyser/leerder; vriende/vyande; ma/kind - vertolk 'n rol met 'n kenmerkende stem en bewegings, bv. neem n graaf en word iemand wat dit gebruik - eksperimenteer met stemtegnieke, bv. oordryf volume en toonhoogte sodat die stem agter in die klaskamer gehoor kan word beplan n situasie en voer dit op met behulp van handpoppe, bv. n eenvoudige gesprek tussen twee handpoppe oor hulle dag by die skool speel karakters in verskillende situasies, bv. onderwyser/leerder; vriende/vyande; ma/kind - vertolk 'n rol met 'n kenmerkende stem en bewegings, bv. "wees" n nuusleser by die NBC - eksperimenteer met stemtegnieke, bv. oordryf volume en toonhoogte sodat die stem agter in die klaskamer gehoor kan word 23

27 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 DRAMA Struktuur van 'n drama Leerdoelwit Leerders demonstreer bewustheid van hoe n die storie (storielyn) die struktuur (storie) van n drama beïnvloed las aan by stories, bv. een leerder gee n sin en sê: "en dan"; die volgende leerder las n sin aan en gaan dan so aan wat vooraf en daarna gebeur het skep n eenvoudige situasie, bv. besluit op n situasie en gaan na hoe elke rol tot die aksie bydra DRAMA Aanbieding skep n begin en n eenvoudige einde vir n storie, bv. toe word ons wakker; toe gaan ons huis toe; die einde skep n begin en n einde vir n storie Leerdoelwit Leerders voer n mimiek, rolspel, drama of poppespel op met karakterisering en struktuur skep n begin, n middel en n einde ( n gelukkige of n treurige ontknoping) vir n storie 24

28 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 DANS Elemente van liggaamsbewustheid, vlakke, krag,vloei en tyd Leerdoelwit Leerders demonstreer afgerigte en geïmproviseerde dansvaardighede met behulp van die elemente van liggaamsbewustheid, vlakke, krag, vloei en tyd beweeg vrylik op maat van musiek met verskillende liggaamsdele (liggaamsbewustheid) en vlakke, bv. swem deur die see op die bodem/oppervlak van die oseaan demonstreer liggaamsbewustheid deur middel van - vloeiende/ononderbroke bewegings, bv. huppel en galop - skielike/volgehoue bewegings, bv. breë en smal vorms - teenstellende bewegings, bv. swaai twee arms saam of apart - balanseer op een been terwyl vlakke verander word, bv. hoë posisie, dan lae posisie - koördineer hand/voet, bv. teenoorgestelde hand na voet om te huppel en te galop beweeg vrylik op maat van musiek met verskillende liggaamsdele (liggaamsbewustheid) en vlakke, bv. beweeg soos die wind hoog in die lug/middel/op grondvlak demonstreer liggaamsbewustheid deur middel van - n kombinasie van vloeiende en volgehoue bewegings, bv. huppel en maak dan n wye vorms - teenstellende bewegings, bv. strek arms uit na die plafon en vou hulle om die liggaam - balanseer en gebruik verskillende liggaamsdele as basis - koördineer arms en voete, bv. loop met simmetriese armpatrone beweeg vrylik op maat van musiek met verskillende liggaamsdele (liggaamsbewustheid) en vlakke, bv. rol op n lae vlak, loop op die tone op n hoë vlak en keer terug na n lae vlak demonstreer liggaamsbewustheid deur middel van - n kombinasie van vloeiende en volgehoue bewegings, bv. huppel in n sirkel en strek dan hoog op na die lug - teenstellende bewegings, bv. sit die regterhand op die linkerknie en omgekeerd - balanseer en gebruik verskillende liggaamsdele as basis - koördineer arms en voete, bv. loop met simmetriese armpatrone en verander van rigting 25

29 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3 loop in verskillende rigtings en verander krag en vloeiendheid, bv. beweeg sywaarts en diagonaal, stop skielik en verander van rigting gebruik verskillende tempo's vir bewegings (tyd), bv. stadiger of vinniger - beweeg ritmies op maat van musiek (huppel, loop, hardloop, spring), klap die maatslag - demonstreer beweging met behulp van mondelinge opdragte van die onderwyser, bv. hardloop vir agt tellings, staan stil vir agt tellings - volg die onderwyser se opdrag om te begin beweeg, bv. gereed... gaan loop en gebruik n opeenvolging van rigtings en bewegings, verander krag en vloeiendheid, bv. hardloop sywaarts, huppel in n sirkel en galop vorentoe kombineer verskillende tempo's vir beweging (tyd), bv. vinnige dan stadige bewegings wat geleidelik vinniger word - beweeg ritmies op maat van musiek, wissel beweging en stilstand, bv. loop vir twee tellings, vries vir twee tellings - demonstreer opeenvolging van bewegings met verskillende aksies en tellings, bv. hardloop vir vier tellings, vries vir vier tellings, hardloop vir agt tellings, vries vir agt tellings - volg die onderwyser se opdrag om te begin beweeg, bv. 1, 2, 3, gaan loop en gebruik n opeenvolging van rigtings en bewegings, verander krag en vloeiendheid, bv. kyk vorentoe en strek na die lug, kyk agtertoe en hurk, kyk diagonaal en spring op kombineer verskillende tempo's vir beweging (tyd), bv. vinnige dan stadige bewegings wat geleidelik vinniger word - beweeg ritmies op maat van musiek en wissel bewegings, bv. loop vorentoe vir vier tellings, skop met die regterbeen vir vier tellings, loop agteruit vir vier tellings en swaai die arms, skop met die linkerbeen vir vier tellings - demonstreer opeenvolging van bewegings met verskillende aksies en tellings, bv. hardloop vir vier tellings, vries vir vier tellings, huppel vir agt tellings, strek na die lug vir vier tellings, vries vir agt - volg die onderwyser se opdrag om te begin beweeg, bv. 1, 2, 3, gaan 26