Subnuus IFLA IFLA IFLA IFLA. In hierdie uitgawe:

Transcription

1 Subnuus Personeelnuusbrief van die US Biblioteek en Inligtingsdiens / Staff newsletter of the SU Library and Information Service IFLA Vol 29 (3) Oktober 2009 ITALY IFLA In hierdie uitgawe: ITALY IFLA Totsiens aan Arthur IFLA-konferensie Northumbria-konferensie Reis / Travel News from branch libraries Boeke / Books Blokkiesraaisel nr. 2 ITALY IFLA

2 INHOUD/CONTENT: Redakteursbrief PERSONEEL GROET Arthur Wadman 3 Henri Wirth deur Marina Brink 6 NUWE PERSONEEL 6 Philip de Villiers 6 IFLA 7 Congratulations Ms President! 7 IFLA s 75th Congress in Milan 8 NUUS VAN TAKBIBLIOTEKE 10 MUSIEK Niks is onmoontlik deur Yusuf Ras GESONDHEIDSWETENSKAPPE Nuwe personeel: Franklin Februarie en Kay Jacobs Boomplantdag Westhuisen deur Ingrid van der PROFESSIONEEL 12 Northumbria konferensie in Florence 12 REIS 13 Hierdie uitgawe van Subnuus fokus op die IFLA -konferensie en Italië. Vier van ons kollegas was so gelukkig om na Italië toe te kon gaan en hulle doen hier verslag oor die konferensies en reise wat hulle beleef het. Ek was self so gelukkig om dit te kon meemaak en kan nie uitgepraat raak oor wonderskone Italië nie. Lucia vertel vir ons ook n bietjie meer oor die inhuldiging van Ellen as president van IFLA, n besonderse prestasie vir die Biblioteek, Stellenbosch, Suid-Afrika en Afrika! n Ander spesiale fokus is die afskeid van Arthur Wadman. Ons het met hartseer afskeid geneem van hom n paar weke gelede en wil met hierdie paar artikels ook n huldeblyk aan hom en sy wonderlike werk hier by die universiteit gee. Ons sê darem ook welkom aan drie nuwe personeellede: Kay, Franklin en Philip. Dankie ook aan Marie de Goede wat vir ons meer vertel oor haar en haar dogter se heerlike reis in Kroasië! Ek wil graag ook weer vir Hanna Botha bedank wat vir my help met die proeflees van Subnuus. Dit is n besondere groot werk wat sy met groot deeglikheid en plesier doen. Ons waardeer dit regtig baie! Ek hoop julle geniet hierdie lekker IFLA en Italiëuitgawe. Tot n volgende keer Ciao! Marié n Paar bruide en een lyk - indrukke en ervarings in Noord-Italië deur Elda Nolte 13 Toer deur Kroasië deur Marie de Goede 17 Reis, foto s, musiek en boeke in Italië deur Marié Roux 18 Boeke / Books 21 Blokkiesraaisel nr REDAKSIE: (vlnr) Natasja Malherbe, Judy Williams, Marié Roux (red.), Carine Tymbios, Marleen van Wyk (fotograaf) 2 Subnuus

3 Arthur Wadman During the time I was at Special Collections, Mr. Wadman once asked me to type a letter for him regarding his first retirement, and I wrote that he had now reached the age of 60. Back came Mr. Wadman, telling me that he was, in fact, 65 years old. No problem, I quickly overtyped the error and reread the sentence. Just as well, otherwise Admin would have learnt that he had now reached the age of 650. That statement must have arisen from my subconscious mind, because Arthur Wadman is one of those people who never changed from the day I first met him, neither could I imagine that he would ever leave. A master craftsman and book artist of his caliber is truly irreplaceable, but fortunately the hundreds of books which he had bound, rebound and restored are on the shelves throughout the library for everyone to admire and enjoy. A couple of years ago he also started teaching the art students some basic bookbinding skills and proved to be an excellent and very popular tutor. Hand-binding a book is not a quick fix and requires many hours of dedicated attention to detail and a delicate hand, but Mr. Wadman is blessed with patience and even more importantly an unflappable nature. Don t worry were probably the words I heard most as he started to explain what course of treatment he had selected to clean and repair a book, why it must be sewn instead of glued, why a certain piece of leather was just perfect for the creation of the cover of that particular rare book, what type-face he was going to use for the hand-tooled Don t worry were probably the words I heard most as he started to explain what course of treatment he had selected to clean and repair a book gold leaf lettering and best of all, at the end always that magical phrase: It will be finished on time. Not finishing on time would have been disastrous because Mr. Wadman did so many projects for special occasions the handing over to the donors and their families of the Document Centre s catalogues which he had bound so beautifully, the presentation of special gifts made for VIP s and various exhibitions. The most memorable of these was the exhibition of rare travel books from the library s collection for the 2002 International Association of Bibliophiles colloquium held for the first time ever in the Southern Hemisphere. For that event Mr. Wadman worked for a full year on the volumes which were to be showcased before a select group of international book lovers, earning much praise for the high standard of his work. Afterwards he would enjoy the parties as much as we did, and it was then that we heard of other less serious things at which he also excelled. In his younger days he played in a marching band (there s even a photo picturing this in one of the books he restored), he was an enthusiastic ballroom dancer and please remember that it is nowadays recognised as a competition sport at the Olympic Games and has kept up his regular workouts at the neighbourhood gym. I always thought that a fitting pastime for someone who is brave enough to walk the streets wearing a gold watch and golden rings to match, but on the rare occasions when he took off the trademark white coat he always wore at work, a very stylish man emerged. Mr. Wadman, I have so much to thank you for, and although we won t reach the 650-year mark, the many years we worked together were good ones. Go well! Hanna Botha Elda Nolte and Ellen Tise with Arthur at his farewell function PERSONEEL / STAFF Vol 29 (3) 3

4 Arthur Wadman (cont.) PERSONEEL / STAFF Mr Wadman quietly gliding into the Africana room, donning his customary whites, has been a familiar sight in Special Collections for many years. He would come around mostly to show me the progress on his latest project or sometimes to help pick a colour for a new leather or linen cover. He would of course, almost without exception, disagree with my choice of colour and go with his own initial choice, to which I happily conceded as I knew the end result of whatever restoration project he was working on, would be perfect. I have yet to come across one piece of work from his hands which did not draw a wow. Arthur did not need to venture very deep into the Africana room to come across one of his masterpieces as almost every single shelf boasts a volume or two restored or bound by him. I know that he was very proud of the work he did for us and enjoyed showing it off to visitors and colleagues. Arthur s work is widely recognized by the book binding and restoration community as being exceptional and I have heard him being referred to as the best in the country and one of a kind more than once. One of the highlights of Arthur s work in Africana was the rebinding of one of our greatest treasures, Samuel Daniell s African scenery and animals, viewed by many as the single most highly prized Africana book. What a privilege it was to have a master bookbinder to entrust such a work to. Another job from hell which only Arthur could be trusted to do was binding the dilapidated pamphlet collection of Melt Brink. The poor quality and brittleness of the paper made it very difficult to work with. The result was an astounding 48 colourful volumes each adorned Melt Brink s pamphlet collection with perfect gold lettering on the spine. I want to thank Arthur for hours and hours of patient and careful work. I thank him not only for the big jobs such as the recent binding of a 1712 tome in full leather, but also the smaller tasks such as covering hundreds of books, repairing small tears in the ugliest of dust jackets and rebinding so many hated flimsy modern books which fall apart after one round on the photocopier. Special Collections would not have been what it is today without Arthur s skilled work and his legacy will continue to give joy to bibliophiles of generations to come. Mimi Seyffert Arthur has over the many years he worked and lived with us become more family than just a colleague. I have come to respect him as not only a craftsman but as an artist in his profession and his work will speak for him for many generations as a mark of pure perfection and genius. Arthur, I have learnt much from you not only from your work but as an elder statesman in our day to day contact. I will miss your presence in the tearoom and my all too infrequent visits to your studio, or shall I call it your lab. Your enthusiasm for WP rugby and cricket and your role in selecting the right players after matches on Mondays will be sorely missed. Arthur has a motto that he has followed to the letter all the years that I have known him and I wish I could also strive to do that: You must have pride in what you do. I am proud to be able to say I have worked with a master craftsman... all hail King Arthur. Your humble acolyte. Niel Hendriksz Die manne of the Library staff joining Arthur for lunch 4 Subnuus

5 Elke millimeter tel Die man kom in die klas, twee studente help hom sy bokse dra, hulle loop so versigtig mens kan sweer daar is kristal glase in die bokse. Nadat die bokse vol boekbindmateriaal versigtig neergesit is en almal hul plek gevind het, word die man voorgestel, "Everybody, meet Mr. Arthur Wadman, master book binder." Dit was die eerste keer wat ek hom ontmoet het, dit was vier jaar gelede. Mr. Wadman het jaar in en jaar uit by die Departement van Visuele Kunste aangemeld om groepe studente te leer om n behoorlike sketsboek te bind. Vandag nog weier ek om in my Wadmansketsboek te teken, dis gans te spesiaal. Die laaste jaar het hy diep spore in my lewe getrap, met sy kanker in die agtergrond het ons alles in ons vermoë gedoen om sy klasaanbiedinge te vergemaklik. Hy het meer uithouvermoë as n entoesiastiese eerstejaar gehad. As assistent sal ek myself nie as sy regterhand kan beskou nie, maar dalk sy linkerhand. Mr. Wadman is n perfeksionis van formaat, en niks kom verby sy skerp oog nie. Net soos die Chinese wat n kuns van teemaak het, het elke stap in die boekmaakproses n korrekte tegniek. Elke millimeter maak saak. Ons is ewig dankbaar vir elke millimeter. Heléne van Aswegen Ons is ewig dankbaar vir elke millimeter On Arthur A genius with book restoration A stickler for neatness and attention to detail Passionate about the proper way of doing things in his trade Enthusiastic about sharing his knowledge I pay tribute to a kind man with a generous soul who handled each book like a newborn baby and who enriched our library with his presence and craft for many years Ilse de Lange PERSONEEL / STAFF Arthur showing Heléne some tips Arthur enjoying interaction with his students Vol 29 (3) 5

6 Henri Wirth PERSONEEL / STAFF Daar s niks konvensioneels omtrent hom nie. In die winter dra hy swart en in die somer roomkleurige uitrustings. Ook geen gewone winkelhemde- en broeke vir dié man nie. Alles tailormade. Hy hou van goeie sjokolade, lekker gebakte kaaskoek, Mimi en merlot. Om te sê Henri is n perfeksionis is bietjie van n cliché, want hy s eintlik meer as dit. Enige iemand wat hom al ooit dopgehou het as hy werk of n skaalmodel gesien het wat deur hom gebou is van een of ander projek (of skuiwery) wat beplan word, sal weet waarvan hierso gepraat word. Selfs as skilderye gehang moet word, werk hy dit vooraf op skaal uit. Om nie te praat van sy eintlike nering die restourasie van kunswerke nie. Hiervoor is hy in 1996 gepas vereer deur die Suid- Afrikaanse Akademie vir Wetenskapen Kuns. Hy hou van goeie sjokolade, lekker gebakte kaaskoek, Mimi en merlot... Henri kan n mens ure lank vermaak met staaltjies oor Stellenbosch en sy mense uit die dae toe hy hier as jongman uit Duitsland aangekom het. Die eerste Suid-Afrikaner wat hy ontmoet het was byvoorbeeld niemand minder as Vloog Theron nie! Vloog kon by alles toevallig ook vlot Duits praat. Maar die Duitser kan ook onderhoudend en interessant oor verskeie ander onderwerpe gesels. Vra hom maar enigiets oor vliegtuie, die wêreldoorloë of watookal. En miskien weet hy ook meer van Suid-Afrika as die meeste van ons wat hier gebore en getoë is. Dis glad nie lekker om te dink dat ons hom dalk binnekort nie meer hier rond gaan sien nie. Sy soort kundigheid behoort so lank as moontlik deur die universiteit behou te word. Nie net jou uitstekende vakmanskap gaan gemis word nie Henri. Jy as mens ook. Marina Brink (Hierdie artikel het ongelukkig verlore geraak met die saamstel van die vorige uitgawe! Baie jammer aan Henri en Marina vir die laat publikasie. Red.) Behalwe vir Kwazulu-Natal het ek oral in die land rondgeswerf. Ek is in Klerksdorp gebore as laaste van n groot babyboom gesin, maar het op die myndorpie Allanridge naby Welkom in die Vrystaat grootgeword. Nadat ek 1001 stofstorms oorleef het, het ek teologie op Potchefstroom aangedurf en daarna vir twee jaar op staatskoste langs die see kom ontspan by Saldanha as Vlootkapelaan. Dan volg 6 jaar in Windhoek as predikant en duisende kilometers om dié mooi land te verken. Welkom aan Philip de Villiers! In 1990 verander my lewe van rigting en begin ek bedags by die Universiteit van Pretoria se uitleentoonbank werk terwyl ek snags klasloop en eers B.Bibl studeer en later honneurs. Ek skuif na 6 maande na die bestelafdeling en begin ook later teologie en antieke tale katalogiseer. Na heelwat rondtrekkery met desentralisasie en hersentralisasie van die biblioteek word ek in 2003 hoof van die katalogiseerafdeling. Intussen het ek steeds sekere vakke se bestellings en katalogisering hanteer en die groei in metadata en e-tesisse beleef. Dit wou net lyk of ek in n comfort zone beland het wat tot my aftrede kon duur toe n Kaapse droom bewaarheid word en ek die aanstelling by Stellenbosch Universiteit kry. My belangstellings is onder andere: lees: teologie, storieboeke, enigiets behalwe Science Fiction en Mills&Boon fliek: kunsflieks hoofsaaklik, maar soms slapstick vir ontspanning musiek: hoofsaaklik klassiek vir luister, maar nie speel nie rondry en kyk: hier wen die Kaap vir Gauteng loshande stap: dit het ook agterweë gebly in Gauteng maar ek is vol hoop vir die toekoms gym: ek lyk nie so nie, maar oefen al van 1984 af. Ek kook ook, maar dit is vir die hongerpyne, nie as n belangstelling nie. Ons beplan om n Kaapse fynbostuin te vestig. Steggies is welkom. Ek sien baie uit na die nuwe uitdagings, werksomgewing en die lewe tussen berge en see. Dankie vir al die vriendelike gesigte en woorde wat my alreeds hier laat welkom voel het. Philip de Villiers 6 Subnuus

7 Congratulations Ms President!...honoured speakers recurrently referred to "our Ellen". A proud and affectionate recognition of Ellen as friend, colleague, leader and inspiring professional and career woman There are many reasons why the 75 th IFLA Conference in Milan could be described as a superb conference. It was well organised, attendance was excellent, the cultural events were magnificent and the presentations informative. For all its eloquence, style and sophistication, however, what stood out for the South African delegates, was the fact that one of our librarians took over the reins of the organisation during this event. Taking office as the President of IFLA, is generally regarded as the highest position in the professional library and information sector globally. It was therefore with great pride and honour that we attended the incoming president's acceptance speech during the closing session of the conference, which also signalled the start of Ellen Tise's term of office. In her acceptance speech, Ellen referred passionately to her presidential theme, "Driving access to knowledge" and the issues she will focus on during her term. Matters such as: "advancing IFLA s advocacy role at an international level; increasing advocacy training opportunities for librarians; continuing to position libraries within the Information Society as drivers of access to information and facilitators of knowledge generation; strengthening existing partnerships; creating new partnerships within and related to the sector; and leveraging the emerging global movement of A2K to the benefit of the profession. The IFLA presidency will mean a great deal to us at the Stellenbosch University Library and Information Service, the president's home library, but also to the Stellenbosch University, the South African library and information sector and the African continent. It focuses attention on the region, the country and the continent which will be beneficial to networking, cooperation and professional development opportunities. Simultaneously, it could assist other African countries in finding appropriate models and canvassing support. With IFLA being the leading international organisation representing and promoting the interests of library and information services and their clients worldwide, the presidency acknowledges South Africa's contribution, participation and capacity for leadership within the global library and information sector. These strengths and capabilities will only increase as we benefit from Ellen's exposure to best practices worldwide. Imminent highlights in her programme will include representing IFLA at major international events, such as attending and speaking at the centennial celebrations of the National Library of China in Beijing, delivering the keynote address at the International Academic Library Conference in New Delhi, India, and delivering a lecture as distinguished lecturer of 2009 at the University of Illinois's Mortenson Centre. Two presidential meetings will also be held during her term. The first one will be hosted in Stellenbosch from 18 to 19 February 2010 and the second one in 2011 at the IFLA headquarters at the Royal Library of the Netherlands in The Hague. At a befitting, Afro-Italian style celebratory reception in honour of Ellen's presidential inauguration in Milan, presented by LIASA and the South African Government, honoured speakers recurrently referred to Our Ellen. A proud and affectionate recognition of Ellen as friend, colleague, leader and inspiring professional and career woman. Congratulations and amathamsanqa, Ellen! Lucia Schoombee Ellen and Claudia Lux, the previous president of IFLA PROFESSIONEEL / PROFESSIONAL Ellen with Gunnar Sahlin and Vigdis Moe Skarstein Vol 29 (3) 7

8 IFLA's 75th Congress in Milan PROFESSIONEEL / PROFESSIONAL If I were to truthfully describe my delight at having the opportunity to attend the 75 th IFLA Congress in Milan, this account would surely make it into the Guinness Book of Records for being the longest and most sentimental conference report of all times. So instead, I will keep it brief and professional, as reports should be, and focus only on the conference highlights. First I must include my conference partner, Elda Nolte. We were privileged to attend the conference together, which made everything doubly delightful, because we could share experiences off-hand. Elda also turned out to be an extraordinary navigator and pronouncer of difficult Italian addresses, so we only got lost once, which is an achievement of note. Preparing for the conference was, of course, one of the highlights and since I hadn t visited Italy before, I crash-coursed through Fodor s Italy 2009, determined not to miss anything and even logged the heavy read around everywhere I went. Another preparatory measure was subscribing to an IFLA listserv, only to be mindboggled by the countless postings on events offered at the conference. Regrettably not even a tenth could be attended. Then there was a wardrobe to consider. The thought of going to the style capitol of the world is intimidating at best and pulling off any attempt at stylish attire in mid-thirty degrees, daunting. Once there, however, air-conditioning and a cold bottle of aqua proved considerably more important than looking good. Unprejudiced by previous IFLA Congresses, I was utterly impressed by the opening ceremony during which a play, titled The book of books, was presented, portraying moments from Italian history as seen through the history of books. Speakers and actors who were barely visible on the stage beyond a sea of 3000 or more delegates were magnificently magnified on super large screens which hightened the dramatic atmosphere. In his welcome address, Prof Mauro Guerrini, President of the Italian National Committee emphasised that librarians should carefully balance the past and the future in the development of libraries. He noted three issues of particular importance: improved co-operation world-wide, convergence with archives and museums and preservation of libraries as public spaces. Dr Claudia Lux, previous President of IFLA, likened the library profession to Milan s reputation of creating style, calling for new design and fashion in libraries. Digitisation of textual and non-textual or multidimensional items; open access, professional development and measurement and statistics seemed to be foremost on the agenda. On the whole, Milan succeeded very well in reflecting its character in the Opening Session, including elements of art, music, ideas, culture, style and creativity in it. All of this was done in an entertaining, humorous and intellectually stimulating way, affirming the host country s persona as being dramatic, theatrical and elegant. The conference next gripped my soul with its array of cultural events. The foremost being a musical concert in the sumptuous Milan Cathedral with a performance by a soloist on a Stradivarius violin accompanied by a harp. The magnificence of the cathedral, its acoustic power, the excellent instruments and the congregation of thousands of librarians created an exquisite and memorable evening which I shall always treasure. Other cultural events were exhibitions of two of Leonardo da Vinci s Atlantic Code sketches and the highly prestigious De Divina Proportione (1497) which contains some of Leonardo s sketches representing polyhedral figures. Periphery events such as a social dinner presented by Elsevier were equally impressive and enjoyable. The latter combined a treat to the finest of Italian cuisine, music that had Dutch, Brazilian, Turkish, and even a South African librarian, swaying their hips at the glorious Villa Parco Olmo on the banks of the beautiful Lake Como. Equally impressive was the congratulatory dinner jointly presented to Ellen Tise by the Government of South Africa and LIASA at the elegant Melia Milano Hotel. Although large conferences are notorious for including poor presentations, we were fortunate to experience few of them. We attended too many presentations to recount here. Suffice to say that the quality was generally very good and there was much to be learned. Digitisation of textual and non-textual or multi-dimensional items; open access, professional development and measurement and statistics seemed to be foremost on the agenda. However, this is only a personal perspective as there were far too many workshops, lectures, papers and posters presented in different locations to be accurate about predominant themes. Our celebratory moment presented itself in the final hour of conference when (our) Ellen Tise presented her inaugural speech, in taking office as President of IFLA. It was a proud moment to witness one of our own - a woman, a librarian, a South African, an African and Stellenbosch University colleague take over the reins of the biggest and most influential library association in the world. It is impossible to say whether it was the honour of witnessing a South African librarian being inaugurated as the President of IFLA, experiencing the professional valour of delegates, the scale of global librarianship or just the charm of Italy itself, but I feel truly expanded by the experience in mind and soul, as well as in body, thanks to the consumption of substantial quantities of Gelato! Lucia Schoombee 8 Subnuus

9 Vol 29 (3) 9 PROFESSIONEEL / PROFESSIONAL

10 NUUS VAN TAKBIBLIOTEKE / NEWS FROM BRANCH LIBRARIES NIKS IS ONMOONTLIK Dit was op n Vrydagmiddag, die jaar 1994 en ek is haastig oppad na die Musiekbiblioteek vir my onderhoud. Ek het nie lank gewag voor ek gevra is om binne te kom vir die onderhoud nie. Binne het Elda wat toe Hoof van die Musiekbiblioteek was, my voorgestel aan Johan Engelbrecht, Elsa Taylor en Matthew Syphus. Ek het die onderhoud seker goed hanteer, want ek het die pos gekry en die res is geskiedenis. My naam is Yusuf Ras en ek is nou al 15 jaar werksaam by die Musiekbiblioteek, en nee ek kan nie n instrument speel nie behalwe in die stort sing. Ek het jare later gehoor van Steven Fredericks by Geneeskundebiblioteek wat besig was met deeltydse studies by UWK. Dit was vir my n inspirasie. Ek het dadelik die bal aan die rol gesit, navraag gedoen oor finansiering by die US en het toe my studies by die destydse Technikon SA begin. Die eerste jaar het goed afgeskop met al die vakke en dit het sommer uit die staanspoor duidelik geword dat hierdie kursus baie toewyding en selfbeheersing gaan verg. Technikon SA en UNISA NUWE PERSONEEL FRANKLIN FEBRUARIE My naam is Franklin Februarie. Ek is gebore op 24 April Ek het in Stellenbosch groot geword en skool gegaan by Cloetesville Senior Sekonder. Ek is die 2de oudste van die seuns en ek het nog drie susters ook. Na skool het ek by die weermag aangesluit: Na my weermag opleiding het ek begin werk by Comar International in Stellenboch vanaf Ek het ook terwyl het geamalgameer en ek het voorts my Nasionale Dilpoma, B graad en Hons B graad aan UNISA verwerf. Die kursusse het omtrent alles gedek. Van die geskiedenis van biblioteke tot met die probleme wat biblioteke vandag in die gesig staar soos geldtekort, inligtingsgeletterdheid, opleiding ens. Hierdie studies het ook sy humor en swaarkry gebring. It always seems impossible until it s done Nelson Mandela I remember the day when I walked into the exam room and everybody was staring at me as I carried a crate filled with AACR2, MARC and LC Subject Heading books. I went out and returned with another pile of books. As I was starting to organise my space, two students came up to me asking if I am writing a board examination for lawyers. It felt great. People are thinking that I am Gesondheidswetenskappe Biblioteek ek daar gewerk het my Nasionale Sertifikaart in Meganiese Ingenieurswese verwerf. Ek het op 6 Maart 2004 in die huwelik getree. My vrou se naam is Belinda. Ons het twee seuns, Rubia en Nathan. Ons woon in Eersterivier. Ek het op die 1 Julie by die Gesondheidswetenskappe Biblioteek begin werk. Dit is vir my lekker hier omdat daar baie verskillende take is wat jy moet verrig. Om elke dag werk toe te kom is nie vir my n moet nie, maar ek wil hier wees en hou van wat ek doen. n Mens se lewe is net een dag lank, Musiekbiblioteek Yusuf Ras studying to become a lawyer? So cataloguers, be aware, people may think you are lawyers when they see you with those books. If I think back there were not many difficult times in the eight years that I was studying. I sometimes had to work till two o clock in the morning on assignments and mostly over weekends (Oh, I missed out on the rugby and soccer). Sometimes it gets to you, but one has to focus on the goals that have been set and try to live a balanced life. I also became a father and I had to divide my time between the studies and family life. My son is four years old and keeps me on my toes. One of my hobbies is to play ball with the little guy, he is a Western Province and Stormers fan already. Yes I am glad it is over and the hard work is starting to pay off. For those of you who are busy studying, hang in there, it will eventually get better and just do it for yourself. Wat die toekoms betref dink ek daaraan om my Meestersgraad te voltooi. Dit is my volgende doelwit en ek hoop om so spoedig moontlik daarmee te begin. so gebruik die dag wat jy het en leef ten volle. 10 Subnuus

11 BOOMPLANTDAG Kort na Lentedag, op 10 September, het van die Gesondheidswetenskappe Biblioteek se personeel n boomplantseremonie op ons kampus bygewoon. Een van die twee inheemse bome wat aangeplant is by die geleentheid, is ter nagedagtenis aan ons oorlede kollega, Elsie Geldenhuys. Sy het juis altyd gesê dat sy tog nie wil hê mense moet eendag oor haar treur nie, maar eerder net vir haar n boom moet plant. n Groener kampus het reeds drie jaar gelede op ons kampus n aanvang geneem, met Prof Mash van Huisartskunde wat sy koolstofvoetspoor n bietjie wou verklein, en KAY JACOBS Ek is getroud, het drie seuns van nege jaar, vier jaar en die jongste is 9 maande oud. Ek het studeer aan die Universiteit en in 1993 my B.Bibl graad verwerf. Ek het daarna vier jaar vir Absa gewerk waarna ek vir 10 jaar vir die Stad Kaapstad in een van hulle openbare biblioteke toe die voortou geneem het met die boomplant inisiatief en gelykertyd ook drie bome geskenk het vir aanplant daardie jaar. Vanjaar is daar 31 bome aangeplant, waavan twee ter nagedagtenis is aan ontslape kollegas van die Fakulteit Gesondheidswetenskappe. Daar sal voortaan jaarliks in Septembermaand n boom aangeplant word vir elke personeellid van hierdie kampus wat deur die loop van die jaar oorlede is. Ingrid van der Westhuizen Op die foto is: Eric Abrahams, Linda Bellairs, Steven Fredericks, Ingrid van der Westhuizen en Wilhelmine Pool voor die boom wat aangeplant is vir wyle Elsie Geldenhuys. Ingestuur deur Joy Labuschagne gewerk het. Ek het op 1 Augustus in diens van die universiteit getree. Een van die redes waarom ek aansoek gedoen het vir hierdie pos, is dat dit net n halfdag pos is wat my dan die geleentheid gun om meer aandag aan my kinders te skenk. Ek sien egter uit na die uitdagings wat hierdie pos my bied. BOEKE IS SOOS VROUMENSE Sommiges is dun, ander is dik. Party is styf en party is slap, sommiges is los. Een is hoog en ander plat Baie is langwerpig, ander vierkantig of 'square'. Sommiges is besmeer en ander is goed versorg. Party is duur, ander is goedkoop Baie is oop maar 'n groot persentasie is toe. Sommiges hanteer maklik, ander is stram en die blaaie sit vas. Party moet jy ver van jou hou en party moet jy styf vashou, en ander selfs op jou skoot. Sommiges is swak gebind, hulle bult oral uit en wys lelike knoppe. En daar is party wat nie gebruik word nie... Party moet oorgetrek word en party vertoon beter sonder 'n omslag. Jy kry die wat vriendinne is en party wat jy liefhet! Party se name kan jy nie eers onthou nie Party vergeet jy nooit ooit nie. Begin jy met party dan wil jy hulle nie uitlos nie, en ander wil jy net toeklap. Party moet verban word en party moet gelees word. Maar as jy die boek kry wat jy die meeste van hou Sal jy hom vir die wêreld wys en almal moet saamstem. Ek is bly ek het 'n boek gevind soos jy! Ek wil jou vir die wereld wys en sonder twyfel Sal hulle met my saamstem JY IS SPESIAAL! Ingestuur deur Monika Minnaar NUUS VAN TAKBIBLIOTEKE / NEWS FROM BRANCH LIBRARIES Vol 29 (3) 11

12 P R O F E S S I O N E E L / P R O F E S S I O N A L Northumbria konferensie in Florence 2009 Dit was n ongelooflike voorreg vir my om hierdie jaar die Northumbria International Conference on Performance Measurement in Libraries by te woon, wat as pre-konferensie van IFLA aangebied is in Florence, Italië. My aansoek is alreeds vroeg vanjaar ingedien om die konferensie by te woon, omdat ek daaraan gedink het om self n referaat te lewer, maar ongelukkig het dit nie gerealiseer nie om verskillende redes. Ek voel werklik baie bevoorreg om ook te kon terugkom met heelwat pitkos en nuwe idees, vriendskappe en kollegas in die library assessment omgewing soos dit deesdae in Amerika genoem word. Een ding wat ALMAL wat die konferensie bygewoon het sal bybly, is die hitte. Elda skryf ook oor die hitte in Italië in haar gedeelte oor die reis wat sy en Lucia gedoen het na die IFLA-konferensie, maar die hitte van hierdie week was nog meer intens. n Hittegolf het oor die hele land getrek en temperature het tussen grade gewissel. Slegs my hotelkamer en die biblioteek by die Istituto Degli Innocenti, waar die konferensie aangebied is, het lugverkoeling gehad en nodeloos om te sê dat dit my twee toevlugsoorde was gedurende hierdie week. Ek en Monica Hammes van Universiteit van Pretoria het een aand na die lesings na die bushalte gestap om per bus na die klein dorpie Fiesole net buite Florence te gaan vir die aand. Terwyl ons so stap na die bushalte sê ek vir haar daar is iets snaaks met my voete aan die gang: iets voel toe ongemaklik en my voete pyn om my enkels. Toe ek afkyk, merk ek op dat my voete dik geswel is! Dit was as gevolg van die hitte in die konferensielokaal en die lang stilsit tydens die lesings. Die volgende dag hoor ek toe dat baie van ons kollegas dieselfde probleem begin kry het met voete wat swel. Uiters ongemaklik. Tydens die res van my verblyf in Italië, het die hitte gelukkig bietjie afgeneem, steeds warm, maar die normale grade... bou is in die 15e eeu ontwerp en gebou deur Fillipo Bruneleschi, dieselfde argitek wat die Duomo van die Florence Katedraal ontwerp het. Die oorspronklike doel van die gebou was om as n foundling hospital te dien. Die lesingsaal waarin meeste van ons lesings was, is ook vernoem na Bruneleschi. Hierdie instituut is vandag nog steeds betrokke by kinders en veral die regte van kinders. Die Innocenti biblioteek is die enigste biblioteek in die wêreld wat spesialiseer in die regte van kinders. Daar is ook n historiese argief wat ongeveer dokumente insluit, onder andere oor die oorsprong van die Instituut sowel as betalings wat aan Bruneleschi gedoen is. werp handel wat dalk ook in die toekoms oorweeg moet word om n bietjie meer diversiteit in inligting oor library assessment te bekom. Die konferensie was voorafgegaan deur n LibQUAL werkswinkel waar ons baie waardevolle inligting ontvang het onder andere oor die twee nuwe LibQUAL produkte LibQUAL Lite en ClimateQUAL. n Paar lesings is ook aangebied: die eerste LibQUAL opname in Israel en Jim Self het gepraat oor waarom akademici altyd ongelukkig is met tydskrifsubskripsies en hoe hulle oplossings daarvoor probeer vind. Bruce Thompson en Martha Kyrillidou was ook verantwoordelik vir lesings oor LibQUAL ontwikkelinge. Die binnehof van Istituto Degli Innocenti LibQUAL was ook baie prominent tydens die konferensie en n paar lesings sowel as nog n werkswinkel is deur hulle aangebied. Ander lesings wat die moeite werd mag wees om te lees op die blog van die konferensie is: Rowena Cullen oor Assessing the value of Institutional Repositories ; Colin Darch en Karin de Jager oor Universiteit Kaapstad se Research commons ; Monica Hammes oor die Balanced Scorecard en al 3 lesings van Stephen Town. Die teetafel word keurig voorberei soos net die Italianers kan! Die blog se website adres is: librariesplus.wordpress.com. Oor die algemeen was almal n bietjie teleurgesteld oor die swak bywoning van die konferensie, sowel as die kwaliteit van sommige lesings. Almal het daaroor gepraat dat die konferensoos reeds genoem, was die konferensie aangebied in die pragtige gebou sie twee jaar gelede by Spier oor die algemeen van baie beter gehalte was. van die Istituto Degli Innocenti, geleë op die Piazza S.S. Annunciata. Die ge- Deesdae is daar n hele paar ander konferensies wat oor hierdie onder- 12 Marié Roux Ninnie Steyn, Michiel Mol en Helene van Griekeland Subnuus

13 N PAAR BRUIDE EN EEN LYK INDRUKKE EN ERVARINGS IN NOORD-ITALIË Elda Nolte Na afloop van die IFLA-konferensie het Lucia en ek op n blitstoertjie deur n paar Noord-Italiaanse stede gedrafstap my tweede keer in 30 jaar in Italië en Lucia se eerste. Die wete dat dit slegs vir n paar dae sou wees, het die aanvanklike huiwering oor ons keuse van n georganiseerde toer en die moontlike vooruitsig van n sersant-majoor wat ons vir vyf dae lank sou rondjaag, sonder enige uitkomkans as alles dalk te veel raak, versag en die besluit beklink. Die volgende is enkele indrukke en ervarings in hierdie lieflike, interessante, veelkleurige en veelsydige land. Die taal Naas buongiorno en ciao - of ciaociao soos die Italianers mekaar graag groet - was die Italiaanse woordjie wat ek die meeste in die ganse tyd in Italië gehoor het: Andiamo! ( let s go! ). Ons het inderdaad toe n sersant-majoortjie gekry in die vorm van ons aanvallige en sjiek toergids, Patrizzia, wat nie nonsens gevat het nie en sterk gestaan het op toerprotokol. Andiamo! was haar geliefkoosde woordjie en ons moes gou leer om vinnig te kyk en te absorbeer, in die draf foto s te neem, of vir foto s te poseer ( n kernprestasie-area van veral ons Lebanese mede-toerlede jonk en vroulik), of inkopies te doen (die Lebanese se tweede prestasiearea). Die Italiaanse woorde wat onsself waarskynlik die meeste gebruik het, was aqua minerale frizzante ( sparkling water of in Italiaanse Engels acqua with gas ), want die uitmergelende hitte het mens deurgaans op die rand van ontwatering gehou en baie euro s is op water uitgegee. Baie Italianers is slegs Italiaans magtig en mens kry dikwels die indruk dat hulle ook nie besonder geïnteresseerd is om Engels te kan verstaan of praat nie. Vir n toeris is dit maar bra frustrerend, veral as jy verdwaal, of een of ander krisis beleef. Hulle haal net hul skouers op, selfs die polisie wat veronderstel is om jou te help, uiter die enigste Lucia in Assisi Engelse sinsnede wat hulle ken: No English en probeer oor jou kop kyk; blykbaar om jou pleitende oë te probeer vermy. Die gebrekkige Engels het nogal soms n lekker giggel veroorsaak, soos die volgende kennisgewing in ons hotel in Milaan: If you want to use the Internet, please ask the mouse at the reception en dié een teen n rak volgepak met die lelikste glasvrugte en blomme denkbaar, buite n winkeltjie in Venesië: Dont s steal (afgesien van swak spelling, nog goedgelowig ook!) Die land en sy plekke Italië is n wonderskone land met asemrowende argitektoniese, kultuuren kunsskatte; poskaartlandskappe met hoë bergreekse, golwende heuwels, riviervalleie, pragtige mere, uitgestrekte landerye met sonneblomme, artisjokke en mielies en ander gewasse, wingerde en die lieflikste bome, met altyd tussendeur die lang, grasieuse sipresse om ritme aan die horisonne te gee; kastele, villas, ruïnes en dorpies met siënnakleurige geboue, roesrooi teëldakke en die altydteenwoordige kerktorings of koepels geleë in valleie en klowe, op heuwels en op die boonste puntjies van berge. Ons reis het ons geneem vanaf Milaan in Lombardië suidwaarts deur Emilia-Romagna na Rome in Lazio en vandaar weer noordwaarts deur Umbrië verby Perugia na Assisi, deur Toskane na Siena, Florence en Pisa en geëindig in die Venesiese streek (die Veneto) by Venesië vanwaar ons vir laas per trein teruggereis het na Milaan. Elke streek en stad is op sy eie manier n unieke en wonderlik diverse ervaring, in terme van landskap, boustyle en geskiedkundige en kulturele nalatenskap. Ons het die Dolomitiese en Appenynse gebergtes gesien en, les bes, was ons bevoorreg om een aand aan die oewers van die lieflike Como-meer deur te bring. Pisa Assisi is n pragtige middeleeuse heuweldorp met nou kronkelende straatjies en stegies waarmee mens te voet feitlik die heeltyd teen n steilte opwaarts beweeg verby die klipfasades van middeleeuse geboue om teen die verste eindpunt weer af te daal om by die Basilica di San Franceso (die kerk van St Francis van Assisi) uit te kom, wat twee kerke is wat bo-op mekaar gebou is die upper church en die lower church. Eersgenoemde bevat die wonderlike muurskilderye oor die lewe van St Francis deur die kunstenaar Giotto wat een van die groot aantrekkings- REIS / TRAVEL Vol 29 (3) 13

14 REIS / TRAVEL kragte vir n besoek aan die kerk is. Die hart van Siena is die enorme en pragtige skulpvormige piazza, Il Campo, wat bekend is vir die Palioperderesies, wat ons met net sowat twee weke gemis het. Die geboue in die kern van stegies wat vanaf hierdie sentrale plein vertak, dateer byna almal van die middeleeue. Die gebied is gesluit vir verkeer en gee maklike toegang tot n groot area van die stadskern en om elke hoek en draai wag n nuwe verrassing. So het ons in ons omwandelinge toevallig op die reusagtige Duomo afgekom waar ons ons eerste Italiaanse troue aanskou het. Florence word sedert die vroeë 19de eeu beskou as die mooiste stad in Italië. Hierdie was my tweede besoek aan dié bekoorlike stad en soos voorheen het dit weer eens my asem weggeslaan geen argitektoniese skepping in die ganse Italië is vergelykbaar met die veelkleurige Duomo met sy ontsaglike koepel wat agter die marmerbeklede Doopkapel verrys nie en die eerste blik op hierdie argitektoniese wonderwerk laat jou hart oorslaan. Die middeleeuse Ponte Vecchio met sy stringe winkeltjies wat oor die breë, spieëlgladde Arno-rivier strek, die Galleria degli Uffizi wat n mens nooit vergeet as jy eenkeer daar was nie, die grote Piazza della Signoria waar die imposante Palazzo Vecchio staan met beeldhouwerke van onder meer Giambologna en Cellini en waar die Neptune-fontein, Michelangelo se Dawidbeeld (dié een die namaaksel maar steeds indrukwekkend) en ander beeldhouwerke standplase het. Florence is nie n stad wat jy net eenof tweekeer in n leeftyd kan besoek nie, maar oor en oor. Ons besoek aan Pisa was toevallig want dit was nie aanvanklik by ons toer ingesluit nie. Dit was my tweede besoek en die oninteressante dorpie regverdig nie meer as een besoek nie, maar die hangende toring bly steeds n ongelooflike bisarre gesig om te aanskou. Die mees bisarre was egter die honderde toeriste wat almal met hulle hande uitgestrek gestaan het asof hulle die toring probeer regop hou terwyl vriend, familielid of vreemdeling hulle in hierdie posisie moes fotografeer. Padova is nie een van die mooiste stede van Italië nie, maar wel een van die oudste en dateer uit 45 BC. Vanwaar ons uit die busparkeerarea die stad binne gestap het, is ons onmiddellik begroet met n reusagtige plein, die Prato della Vale, wat veronderstel is om die grootste plein in Italië te wees. Almal sal seker nie met my saamstem nie, maar vir my was die plein ietwat troosteloos, omring met vreeslike breë kaal strate waar omtrent geen voertuie beweeg het nie en verder is daar fonteine, n ringvormige watergrag, beelde en lamppale behang met blommemandjies, maar nie veel meer nie. Dis die stad van St Antonio en bekend vir sy pragtige Giotto-muurskilderye. Daar is by my geen twyfel nie: See Venice and die sê alles van hierdie magiese stad. Ons toer het geëindig in Venesië, die stad van my hart. Hierdie betowerende waterstad het n skoonheid, melancholie, afgeleefdheid, geheimsinnigheid en sjarme wat ek nie in woorde kan beskryf nie. Afgesien van die groot toeriste-attraksies soos die Bizantynse Basilica di San Marco met sy 4000 vierkante meter goue mosaïekwerk en die Gotiese Palazzo Ducale, die vroeëre verblyf van die Venesiese doge, die Campanile, die Brug van Sugte en die sjiek winkels en eetplekke op en om die Piazza San Marco, die sjarmante gondoliers by die waterfront teen die Piazetta voor die Basilica en vele meer in hierdie duur toeristedistrik van die stad, lê die groot misterie van Venesië in die krummelende palazzos, verrottende houtwerk, verroeste metaalwerk, die kronkelende straatjies en stegies en bruggies, weggesteekte winkeltjies en kafeetjies en n atmosfeer wat jou vasvang en waarvan jy jou nie wil of kan losmaak nie. Daar is by my geen twyfel nie: See Venice and die sê alles van hierdie magiese stad. Die klimaat In die somer is Italië verswelgend warm. Ons Suid-Afrikaners ken van warm, maar die intense son tesame met die ongelooflik hoë humiditeit is n dodelike kombinasie wat n mens vanaf 12:00 stadigaan laat verwelk totdat jy teen 15:00 pap en gedreineerd is, met die energie van n slak. Gevolglik verstaan ons nou ten volle hoekom die meeste Italianers enige tyd tussen 12:00 en 16:00 hulle deure toeklap en siesta, maak nie saak hoeveel rooigebrande toeriste voor hul besighede staan met sakke vol geld waarvan hulle ontslae wil raak nie; hoekom die aanskaf van n hoofbedekking op jou prioriteitslys van inkopies behoort te wees; en hoekom lugreëling in die somer in Italië jou lewenslyn is en op enige skaal gelyk is aan water. Die Italianers Italianers is maar oor die algemeen n eienaardige spesie. Hulle kom meestal bot, bruusk en ondiplomaties oor, sê baie maklik wat hulle dink, is nie besonder hulpvaardig nie en raak gou humeurig. Al hierdie karaktertrekke het ons op een of ander stadium in die loop van ons kort reis ervaar, maar dan darem ook die heerlike verrassings wanneer ons warm, vriendelik, bedagsaam en met humor behandel is, soos die uitdrukkinglose Italianer met die ipod-oorfone in sy ore en oë agter donker Ray Bans, wat Lucia ongevraagd gehelp het om my van die plaveisel af op te skraap nadat ek hard met Florence se keistene kennis gemaak het; die vriendelike en uiters hulpvaardige deli-eienares in Padova wat uit haar winkel gekom het, n ent af in die straat saam met ons gestap het en met n stortvloed van Italiaans en handgebare vir ons die pad verduidelik het nadat ons verdwaal het en g n ander Italianer, polisie inkluis, tot ons redding wou kom nie; en die vrolike, vriendelike en ronde Italianer met sy pienk wangetjies en grys snor, wat ons gul en hartlik in sy piepklein wynboetiek in n nou Venesiese straatjie ontvang het en op Lucia se stelling dat sy nie die Italiaanse aanwysings op die bottel vir die meng van n absint-drankie verstaan nie, vir haar gesê het dat sy n doppie moet skink, water moet bygooi en drink, en nog een, en nog een, en daarna sal sy Italiaans 100% verstaan dis hoe jy die aanwysings lees! Italianers is passievol oor mooi klere en motors en kos en hulle Rooms Katolieke geloof. Dit was verbasend om te sien hoeveel Italianers in die somervakansietyd saam met toeriste hulle tallose pragtige kerke besoek het en die piëteit en soms selfs bewoënheid waarmee húlle, in teenstelling 14 Subnuus

15 met die toeriste, die grootsheid en religieuse simboliek van hulle kerke ervaar. Iets anders wat my ook opgeval het - die eerste keer een aand op die Piazza del Duomo in Milaan is hoe hulle veral saans in familiegroepe saam wandel en later lees ek dat hierdie gesamentlike wandeling saans n tradisie van families is, in elke stad en dorpie dwarsoor die land. Hulle noem dit die passeggiata. Italianers steur hulle blykbaar nie aan aardverhitting en die krimpende osoonlaag nie, want in jou lewe het jy nog nie soveel donker heuningbruingebraaide lywe bymekaar gesien nie. Dis nie omdat hulle n nasie van mense met n blasserige gelaatskleur is nie, maar omdat hulle skynbaar so graag sonbaai in die somer. In n park in Milaan, waar ons eendag teen die middag die naaste koelteboom met n bankie daaronder stormgeloop het vir die lawende skadu teen die hetige son, het dames en mans vanaf 12:00 komberse en handdoeke op die gras kom oopsprei, ontklee tot net die absolute essensiële, gemeet en gemik totdat die lywe die son uit die regte hoek getref het en hulle neergevly vir n ernstige braaisessie terwyl ons, hygend in die neerdrukkende hitte, verstom toegekyk het. Volgens Patrizzia stroom die Italianers in die somer na die kusgebiede van die land en orals waar ons gereis het, het ons families gesien wat van die grootste tot die kleinste almal presies dieselfde Coppertone-kleur gebraai is. Italiaanse mans en vroue Ek kan nou nie namens Lucia praat nie, maar oor die algemeen het die Italiaanse mans nie juis my hart vinniger laat klop nie, hoewel ons saamgestem het dat die lang, lenige, bruingebrande Venesiane maar enige tyd hulle gondels voor ons onderskeie deure sou kon kom parkeer. Patrizzia het ons oppad Venesië toe reeds voorberei op die feit dat die mans van Venesië die most goodlooking in die ganse Italië is, en ons moes, binne ons beperkte ervaring, erken dat sy reg was. Maar moenie dink dat hulle dit nie weet nie, want sjarmant is nie die woord nie veral as hulle gondoliers is en jou met hulle mooi glimlagte, skitterwit tande, oulike streephempies en strooihoedjies, en beloftes dat hulle vir jou sal sing, probeer oorreed om 80 (meer as R800) te spandeer op n gondelvaart. Italiaanse mans hou van blondines. Een van ons ervarings hiervan was in n restaurantjie in Rome. Die kelner was dadelik verlief op Lucia en het my baie gou kortaf en beslis vermaan dat ek nie my bestelling voor Lucia s n mag plaas nie daar bestaan age before beauty glad nie; slegs blonde and beautiful. Dit, vermoed ons, is ook die rede hoekom so baie Italiaanse vroue bottelblondines is hoewel hul pogings ongelukkig nie altyd ewe geslaagd is nie. Die winkels Venesië Italië is n inkopie-paradys en n mens kan elke begeerte denkbaar bevredig as jy die geld het. Milaan is nie slegs die ekonomiese middelpunt van Italië nie, maar ook die styl-stad vir mode-, juweliers-, meubel- en ander ontwerpe wat jou kop laat duisel met winkels van Gucci, Prada, Louis Vutton, Armani, Ferragamo, Cartier, Mont Blanc, Ferrari elke Florence bekende mode- en ontwerp-etiket waarvan jy kan droom en elke winkel n ikoon van styl. Enigiets in die vorm van kos: gebak, vleis, vis, vrugte en groente, deliprodukte, wegneemkos, mondwaterende gelati (roomys), drank en vele meer word op die mees aantreklike en watertandlekker wyse in klein spesialiteitswinkeltjies en by die talryke straatstalletjies uitgestal en vra eenvoudig om gekoop te word. Enigiets in die vorm van kitsch: tonne miniatuurnamaakseltjies - in plastiek, gips, keramiek, blik, glas - van wankelende Pisa-torinkies, Uffizigallerytjies, Dawid-beeldjies, Moeder Maria s, ontelbare heiliges, kruise en religieuse ikone, en wat dies meer sy, word flink verkwansel aan liggelowige toeriste. Elke stad het sy spesialiteit: Florence veral vir leerprodukte wat by die talle straatmarkte en klein winkeltjies teen mededingende pryse gekoop kan word (as ek in Italië gewoon het, sou ek n leerhandsak in elke moontlike kleur en ontwerp vir elke dag van die maand gehad het en n spesiale kamer in my huis daarvoor ingerig het!), asook egte Italiaanse syserpe, en goue juweliersware by die Ponte Vecchio; Venesië vir Murano-glaskunswerke en -juwele (hope glasware kom egter uit China en Taiwan wat veral by straatstalletjies as die ware Jakob verkoop word) en wonderlike fantasie Carnaval-maskers; Assisi en Paduva vir religieuse artefakte in elke denkbare vorm en formaat. Die kos Om saam met die Italianers te eet is nie maklik nie. Hulle skop af met antipasto, gevolg deur primo piatti: n sop of n risotto of pasta; daarna volg secondo piatti: vleis en/of vis, REIS / TRAVEL Vol 29 (3) 15

16 gewoonlik alleen maar soms ook met groente, en eindig met formaggio (kaas) en/of dolci (nagereg) wat meestal iets in die lyn van vrugte of gelato is. Ontbyt is kontinentaal met hope brood, die ewige gekookte hoendeier en die mees onverklaarbare soetgebak: tertjies, koekies, croissants met sjokolade/vla/suiker/appel bo-oor en binne-in en nog ander koekerige goeters. Wie op aarde besluit het mens gaan lus wees vir koek 07:00 in die oggend sal ek graag wil weet. Daar is niks soos n egte Italiaanse pizza nie. Die basis bros en dun soos papier en die bolaag rojaal en smaaklik. Dis nou, behalwe die pizza slice wat Lucia, flou van die honger, in Venesië vir n wegneemmiddagversnapering gekoop het en vir haar in die mikrogolf warm gemaak is en daarna gelyk en geproe het soos n ou skoensool wat lank in die somerson gelê het. Ek vermoed haar herinneringe aan Italiaanse pizza was daarna minder gunstig as myne. My gunsteling gelato: twee bolle roomys in n bros horinkie: melone (spanspek) en limone (suurlemoen) - niks so verfrissend op n snikhete dag nie. Behalwe dalk die groot wegneemglase gevul met yskoue waatlemoensap en yslike stukke waatlemoen, spanspek, perske en druiwekorrels, en n strooitjie vir die suig en plastiekvurkie vir die eet salig! Die lekkerste etes? Vir oordaad: ongetwyfeld die ongelooflike ete tydens die konferensie aangebied deur Elsevier by Villa Parco Olmo aan die Como-meer. Eers lang tafels buite onder die bome met delikate Die Mojito! Die bruid in Siena klein hors d oeuvres, insluitend kaviaar, en uitstekende sjampanje, gevolg deur n aansitete van twaalf (!) gange in die restaurant. Ons het deur die ganse kulinêre repertorium van Italië in een aand gegaan. As ons daarna nooit weer vir die res van die tyd in Italië enige Italiaanse kos sou kon kry nie, sou ons tevrede huistoe kon vertrek, want ons het daardie aand, vermoed ek, naastenby alles geproe wat daar te proe is. Vir eenvoud: n bord spaghetti met n tamatiesous by n klein tafeltjie op die absolute rand van die Grand Canal, die laaste soel somersaand voor ons vertrek uit Venesië. Die lekkerste drankie? n Reuse Mojito buite die Duomo Bar teen die Piazza del Duomo met die wonderskone bykans spierwit Gotiese Duomo-katedraal as uitsig en gratis olywe, amper so groot soos hoendereiers, en gepiekelde rissies om aan te knibbel op n laatnamiddag in Milaan. Die bruide Ons eerste bruid het onverwags in Siena my en Lucia se ronddwalinge in die stad binnegery in n afslaankap Porsche blond, bruingebrand en in n nousluitende koperkleurige sysatyn rok met n écru-kleurige chiffon stola om haar kaal skouers. Die bruidgeom was tall, dark and handsome. Onbeskaamde toeriste (ons inkluis) het heen en weer gehardloop om die bruidspaar en veral ook hul ietwat overdressed vroulike gaste af te neem asof hulle eie bloedfamilie was. Hierdie bruid was regtig daar daarvan het ons fotografiese bewys. Maar wat van die res? Want skielik het bruide orals verskyn maar ons het geen bewyse dat ons hulle werklik gesien het nie: nog een voordat ons ons toerbus in Siena bereik het, het in n meringueagtige wit rok saam met haar bruidegom en hulle gaste in n parkie sjampanje geskink en heildronke gedrink; in Venesië is n bruid met uitgesakte blonde krulle en in n rok wat soos n wit satyn bedoortreksel gelyk het verskeie kere en op verskillende dae op n waterbus of by n waterbus -stasie opgemerk. Ek kon sweer dit was dieselfde bruid, maar was dit? Sy was altyd alleen en sonder haar bruidegom; soos n dwalende bruidspook in hierdie vreemde waterstad op soek na haar bruidegom. En op ons voorlaaste dag op die Grand Canal met die waterbus, vir laas nog, net vlietend, n bruid en bruidegom, perfek geraam in die palazzo-venster waarby hulle gestaan het. Die lyk Een dag terwyl ons deur Venesië dwaal, merk Lucia terloops op dat sy wonder hoeveel mense jaarliks in die netwerk van kanale verdrink. Op ons laaste dag in die stad, in n waterbus oppad terug van die Venesiese Biënnale ver anderkant die eindpunt van die Grand Canal, sien ons op n afstand n vreemde gewoel van bote naby die kaai van een van die palazzos. Met die naderbeweeg merk ons n hele aantal polisiebote en ook n seereddingsboot op met twee mans in rooi-en-geel seereddingspakke, wat iets met n haak aan n lang steel uit die water sleep. Met die verbyvaart slaan dit my skielik soos n hou op die maag en ek kan myself nie inhou nie: O my vader, dis n lyk, Lucia, dis n lyk! n Laaste hartseer gesig van n eensame waterdeurdrenkte liggaam in hierdie melancholiese, magiese en misterieuse stad. Elda Nolte 16 Subnuus

17 Toer deur Kroasië Om te reis, is n groot lekkerte. Om saam met jou kind te reis, is seker die lekkerste lekkerte van almal. Hierdie groot vreugde het my gedurende Mei te beurt geval toe ek en my dogter, Elsa n bietjie die pad gevat het. Ons het op 25 Mei by Charles De Gaulle Lughawe in Parys geland, waarvandaan ons met n heelwat kleiner vliegtuig, regoor Europa, al langs die sneeuwit Alpe gevlieg het tot in Zagreb, die hoofstad van Kroasië. Hier het ons ons toerbus gekry en die ander lede van die toergroep ontmoet almal Suid- Afrikaners. Ons slaap die eerste nag in Opatija in n hotelkamer wat direk op die ongelooflike blou Adriatiese see uitkyk. Die volgende dag verken ons twee pragtige plekke op die skiereiland, Istria, nl. Rovenj en Pula. Pula is veral bekend vir sy pragtig behoue Romeinse amfiteater (die 6de grootste in die wêreld) en Rovenj is net met een woord pragtig. Die atmosfeer is baie Italiaans, omdat dit so naby aan Venesië geleë is en ook omdat die Venesiërs lank in beheer van hierdie dele was. Die Kroasiërs praat Kroasies, Engels en Italiaans vlot. Baie van hulle praat ook Duits, as gevolg van n lang oorheersing deur die Oostenrykers. Die geskiedenis van Kroasië, so sê ons gids, is vir die skoolkinders moeiliker as Wiskunde en Fisika. Vanaf die vroegste tye was daar altyd mededinging onder lande oor hierdie vrugbare en mooi land wat op die ou handelsroetes geleë was. Daarvan getuig al die ou oorblyfsels van Romeine, Grieke, Italianers, Oostenrykers, ens. Dan was daar ook nog die Turke, Hongare en dies meer wat elkeen hulle aandeel gehad het in die geskiedenis van Kroasië. Tot so onlangs as 1995 was hulle nog gewikkel in die bloedige vryheidsoorlog wat gepaard gegaan het met die ontbondeling van die ou Kommunistiese Joego-Slawië. Dit is skokkend om nog die tekens van hierdie oorlog op die platteland te sien, selfs borde wat waarsku teen landmyne. Blykbaar het die mense sielkundig ook nog nie volkome daarvan herstel nie omdat buurman teen buurman moes veg. Tog is dit wonderlik om te sien wat hulle alles al vermag het in die heropbou van hulle land. Baie klem word op toerisme gelê en die toeriste-areas is reeds volkome herstel. Ons het al langs die kus Suidwaarts gery Marie en Elsa in Pula Stadsmure van Dubrovnik tot by Dubrovnik wat aan die heel suidelike punt van die land geleë is en mens se asem wegslaan. George Bernard Shaw het gesê: Those who seek paradise on earth should come to Dubrovnik. Die nuwe stad is pragtig geleë rondom n diep baai waar groot passasierskepe voor anker lê en weer eens was ons hotel direk op die see. Hier het die hotelbestuurder elke oggend seker gemaak dat almal in die eetsaal na hom kyk en dan het hy met groot drama porsies kos na die seemeeue gegooi, wat dan op en af moes duik om dit te vang n hele konsert! Die ou stad met sy hawe is knus in n hoekie om die draai geleë en die ou stadsmure waaraan die bouwerk in die 7de eeu begin is, laat jou verwonderd oor die vermoëns van die mense van die vroeë tye. Mens stap reg om die ou stad op die stadsmure en het dan n wonderlike uitsig op al die ou rooi dakkies, kerktorings en die blou see. Te mooi om te beskryf. Die landelike en ontspanne mediterreense atmosfeer van die land is baie verleidelik en my geheelindruk is een van vyebome langs die pad, olyfboorde, laventellande, eikewoude (vir elke boom wat afgekap word, moet twee weer geplant word), mense wat oral in die blou water en op die strande ontspan en groepies mans en vroue wat om tafeltjies sit en luidkeels lag en Marie de Goede gesels en dan natuurlik roomys. Roomys was deel van ons daaglikse dieet en die verskeidenheid is genoeg om mens totaal te verwar. Op pad het ons twee van die agt nasionale parke besoek, nl. Krka en Plitvice waar jy tussen blou mere en skuimende watervalle rondloop, omring deur grasgroen woude. Voedsel vir die siel. Heelwat van die ou stede in Kroasië, soos bv. Dubrovnik en Trogir, asook Plitvice Nasionale Park is deel van UNESCO se bewaringsgebiede. Ons was ook na twee van die ongeveer eilande langs die Kroasiese kus, nl. Hvar en Korčula. Hvar word uigespreek Guar omdat die h in Kroasies met n sagte g- klank uitgespreek word. Hulle praat bv van got and cold water of gam and cheese. Hvar was een van ons gunstelingplekke omdat dit so mooi is, maar op Korčula was ons gelukkig om een aand in n klein dorpie, Blato, n konsert van hulle nasionale Klappa kore by te woon. Dit is a Capella musiek en die standaard was hoog. Dit was lekker om te sien hoe hulle ou mense en tieners en ma s en pa s en ryker en armer en mooi en lelik en gesond en kranklik, maar net soos ons, dinge op dieselfde manier doen. Dit het vir my gevoel of ek in n kerksaal iewers in die Karoo sit. Net die musiek was anders. Korčula is ook die geboorteplek van Marco Polo. Ons het heelwat tyd op kleiner bootjies en veerbote en te voet spandeer en het volop tyd gehad om ons eie ding te doen, maar een van die lekkerste dinge van die toer was dat ons heerlik agteroor in die bus kon ontspan terwyl iemand anders na ons wel en wee moes omsien. Ons kon die land geniet sonder die spanning wat met n private toer gepaard sou gaan. Ons was bly dat ons op n bustoer besluit het. Rovenj REIS / TRAVEL Vol 29 (3) 17

18 Reis, foto s, musiek en boeke in Italië Marié Roux REIS / TRAVEL n Groot deel van die lekker van reis lê vir my in die vooraf beplanning. Roetes wat uitgewerk word en natuurlik oor en oor herbeplan word om die beste te wees! Ek onthou hoe Italië my hele lewe geword het voor die reis in Voor en na die tyd. Hierdie keer was dit dalk nie heeltemal so intens nie, omdat dit in 2001 ook die heel eerste maal was dat ek myself oor die water begeef het. En n eerste maal is mos maar altyd meer intens. Hierdie keer, 9 jaar later, het ek besluit om my toer te probeer fokus op musiek. So het byvoorbeeld Verona op my roete verskyn net omdat ek agtergekom het dat daar n internasionale operafees aangebied word in die buitelug Arena van Verona. Ongelukkig is baie musiekfeeste in Junie en Julie en het ek n paar misgeloop. Steeds het ek egter probeer om waar ek ookal is, uit te vind watter musiek aangebied word wanneer ek in die dorp arriveer. Net nadat ek in Lucca aangekom het en sonder dat ek dit besef het of daaroor gelees het voor die tyd, het ek agtergekom dat Puccini, bekende komponis van Italiaanse opera s onder andere (ook Tosca wat ek in Verona gesien het), in Lucca gebore is en dat daar letterlik elke aand n konsert aangebied word met arias uit Puccini se operas. Hier in Lucca was daar ook n kamermusiekfees wat gratis konserte van ongelooflike goeie gehalte aangebied het. Ek kon dus die twee aande in Lucca elke aand n wonderlike konsert bywoon, wat my nie eens te veel geld uit die sak gejaag het nie. In Urbino, in die Marche distrik, was daar weer geen formele konserte nie, maar ek het toevallig een dag op n oulike konsert afgekom nadat ek agter my ore aangeloop het. Ek het iewers klaviermusiek hoor speel, die klank gevolg en afgekom op n pragtige saal waar kinders besig was om te oefen vir n somerskool konsert. Op die deur was n kennisgewing oor gratis konserte wat aangebied sou word presies op die twee aande wat ek in Urbino was. Dit was skoolkinders wat opgetree het, maar dit was van hoogstaande gehalte. Ek was die enigste toeris teenwoordig in die gehoor. Verder was dit net ouers, musiekonderwysers en die kinders self wat hulle klasmaats kom ondersteun het! Nog n musiekjuweel was die Stresa Internasionale musiekfees by Lake Maggiore. Ek kon n simfoniekonsert bywoon en hier het ek die uitspattigheid van die kleredrag van Italianers baie goed ervaar. Ek het gelukkig n rokkie aangetrek die aand, maar ek het slegs een paar stapsandele met my saamgeneem op die toer, redelik fyn, maar baie duidelik stapskoene. Die tannie langs my het my op en af gekyk, tot by die voete natuurlik, self uitgevat in haar duur uitrusting en behang met juwele waarvan ek die waarde nie wou weet nie. Dit was heerlik om almal te aanskou wat kom modeparade hou het, en die musiek was so betowerend dat ek ook baie gou vergeet het dat ek dalk nie heeltemal korrek aangetrek was vir die okkasie nie. Die ander ding waarop ek wou fokus met hierdie reis, was foto s. Ek het besluit aangesien ek WEER die gebeurtenis alleen moes aanpak, ek dalk n fokuspunt moes hê - letterlik! En dit het beslis gewerk, die nuwe kamera het my dikwels so besig gehou dat ek nie so erg bewus was daarvan dat ek eintlik n bietjie eensaam gevoel het nie! Daar was oomblikke, soos toe ek in Florence die beelde van Piazza della Signoria herontdek het, dat ek heeltemal in vervoering geraak het oor wat ek gedoen kon kry met die nuwe speelding in my hande. Daar is seker geen groter bevrediging nie as om iets wat jy ervaar raakgevat te kry in n foto om ten minste vir n hele klompie jare die herinnering lewend te hou. Maar daar is baie dinge wat jy nie kan vasvang op n foto of selfs in jou geheue nie. Dit het meestal met klank, proe en reuk te doen. Ek kon byvoorbeeld n paar foto s neem van 18 Subnuus

19 Claudio Spadi wat gesing het op Ponte Vecchio, ek kon selfs n cd koop van sy musiek wat op die einste brug lewendig opgeneem is, maar die atmosfeer, die romantiese paartjies wat in vervoering staan en luister en die kwaliteit van die oomblik kon ek glad nie vasgevang of herroep kry in die foto s of selfs die cd nie. Die gevoel wat ek ervaar het, het reeds begin vervaag toe ek daar wegstap, met n swaar hart, omdat die oomblik verby is. Die ander magiese oomblik wat ek ervaar het en wat ek gevoel het eintlik my verjaarsdaggeskenk was in die Cinque Terre omgewing, was die eerste aand in Corniglia, die kleinste en mins toeristiese van die vyf dorpies wat Cinque Terre uitmaak. Ek het in n kamer gebly wat reg oor die dorpie en die see uitkyk. Die aand het ek in die klein piazza by n restaurant gaan eet en toe ek terugstap kamer toe, is die hele dorpie se kinders op die piazza voor my kamervenster besig om sokker te speel. Ek kan werklik nie die atmosfeer en klanke van die oomblik vir julle beskryf nie. Kinders wat in Italiaans raas is die mooiste ding op aarde! Orals langs die kant het die ouer garde van die dorpie gesit en toekyk hoe die kinders hulself geniet. Ek het ook op n bankie gaan sit en probeer maak of ek deel van die plaaslike inwoners is. n Omie het langs my kom sit en ewe gevra (in Italiaans) of hy die bankie met my mag deel. Of dis wat ek gedink het hy het gevra. Hy het gesit en smile terwyl hy kyk vir die kinders en ek het sommer geweet hy verlang terug na sy eie jeug, waar hy miskien op hierdie einste piazza net so lekker gespeel het. Later het ek maar opgestaan en na my kamer gestap, ek was doodmoeg van die hele dag op die trein. Maar bo-op die derde vloer van die gebou, kon ek steeds alles hoor. Vanuit my venster kon ek sien die omie sit nog steeds op die bankie, nog steeds met n glimlag op sy gesig. Julle mag dit snaaks vind dat ek so lank hieroor skryf, maar ek dink dit was een van die mees spesiale oomblikke van my lewe. My vensters was wawyd oopgegooi om die klanke te absorbeer. Dit het vir my Die verhoog by die opera Tosca in Verona gevoel of ek deel is van n Italiaanse fliek, soos byvoorbeeld Cinema Paradiso en my hart het sommer so gepyn om so n kosbare oomblik te ervaar. Op die kop het die ouers die kinders binnetoe gejaag en het dit onmiddelik tjoepstil geword. Die volgende dag het ek verjaar. Vanaf so 5.30 die oggend het die dorp se twee kerkklokke begin lui, elke 15 minute. Dit was so mooi. Corniglia was een van die beste dinge wat met my gebeur het op hierdie toer. Maar dit moet slegs deur my geheue lewendig gehou word, niks anders kan dit terugbring nie. Van klokke gepraat. Dit is die ander ding wat met klank te doen het, waarvan daar geen rekord is nie. Behalwe n foto hier en daar van klokke in aksie! By Lake Maggiore het ek dit die eerste keer agtergekom. Kerkklokke lui orals die hele tyd. En nie sommer enige klokke nie. Elke klok wat jy hoor klink byna soos n klokkespel! Die ferry waarmee ek die lengte van Lake Maggiore tot in Locarno, Switserland, gevaar het, doen aan by n hele paar dorpies wat aan die rand van die meer lê. Elke keer wanneer n dorpie genader word, het die kerkklokke gelui. Dit moes seker toeval wees, maar ek het later gewag daarvoor en was nooit teleurgesteld nie. Dit was asof die dorp elke keer die nuwe besoekers wat aan wal kom, verwelkom met n klokkespel. En so het ek dit opgemerk in elke dorp of stad waar ek was. In die oggende wanneer ek wakker word van n klok iewers, het ek met n smile opgestaan, by die venster uitgekyk om te probeer agterkom watter kerk se klokke nou weer die oggend so mooi inlui. Maar ongelukkig is daar ook geen manier om hierdie klanke te bewaar of terug te kry nie. Ek het nie vreeslik gefokus op kos in Italië nie en het maar gewoonlik net die beste naaste restaurante probeer. In Urbino het ek egter die aanbeveling van Let s go Italy gevolg en daar het ek toe ook die heel lekkerste pasta geëet van my hele 3 weke in Italië: Pasta met garnale en gebraaide suurlemoenskil. Dit klink baie eenvoudig en dit was ook, maar die lekkerste smake wat ek in n lang tyd geproe het! As ek net daardie resep in die hande kon kry. In Corniglia het ek ook die wonderlikste bruschetta geëet geplak met ongelooflik baie pesto - ryk, maar lekker! Die pizza wat ek en Monica Hammes geëet het in Fiesole, net buite Florence, was ook baie besonders. n Baie dun kors met die heerlikste geure! My twee lekkerste drankies het ek albei in Ascoli Piceno gehad. Dit is nou as ek nie die ontelbaar baie lekker cappuccino s byreken nie... Ascoli Piceno se spesialiteitsdrankie is Anisetti Meletti, n anyssaaddrankie oorspronklik gemaak deur Silvio Meletti rondom Hy was ook die eienaar van Caffé Meletti waar dié drankie nou nog verkoop word. Heerlik! Dit was ook met groot verbasing dat ek by een van die ander restaurante my gunsteling Belgiese wit bier, Hoegaarden, raakgeloop het. Die beste wyn het ek beslis in Verona geproe! Wynwêreld. Nog n ding wat vir my uitstaan van my tyd in Italië en Nederland, is boeke. Ek het via Schiphol, Amsterdam gevlieg en n paar dae in Leiden deurgebring. Nadat ek ses jaar gelede daar studeer het, voel Leiden soos my tweede huis! Hier het ek redelik gefokus op boeke, omdat ek mal is oor die Nederlandse leeskultuur en Nederlandse boeke. Een van my gunsteling Nederlandse skrywers het toe pas n nuwe roman uitgegee wat ek natuurlik onmiddellik gaan koop en sommer alreeds op die vlug na Florence begin lees het. Die rede: Die roman speel grotendeels af in Venesië en Verona en ook gedeeltelik in Leiden. Dit was heerlik om oor spesifieke plekke in Venesië te lees en die manier waarop Christiaan REIS / TRAVEL Vol 29 (3) 19

20 Weijts in Via Capello 23 sy eie liefdesverhouding met Venesië beskryf is besonders. In die roman besoek die hoofkarakters ook Verona in die tyd van die operafees wat ek ook bygewoon het! Dit was besonders om n romantiese voorsmakie te kry van wat ek daar sou ervaar. Al verskil, die hoofkarakter was saam met sy meisie van die oomblik daar en ek moes maar dié romantiese plek op my eie beleef! Nog n interessante aspek van die roman het gehandel oor die gondoliers wat staak in Venesië, as gevolg van die swaar verkeer van ander bote en vaporetto s wat dit vir hulle moeilik maak om hul diens aan toeriste te lewer. Dit was so realisties beskryf dat ek my die tonele kon voorstel toe ek in Venesië rondgedwaal het. En dalk ook die rede waarom een my hoofonderwerpe van foto s in Venesië juis die gondoliers en gondolas was! Een van my foto s lyk ook byna soos die voorbladfoto van dié roman! Ek moet sê stakende gondoliers het vir my n bietjie na n wolhaarstorie geklink, maar kennende Christiaan Weijts se goed nagevorsde boeke en artikels, het ek nader ondersoek ingestel en via Google n soektog gedoen. Ek was nie baie verbaas om te sien dat dit blykbaar redelik gereeld gebeur nie. In 2003, 2004 en 2005 is daar berig gedoen oor gondoliers wat staak. Ek was vir slegs een dag in Amsterdam en het spesifiek die Vrydag gekies om daar besoek af te lê aangesien daar elke Vrydag n boekemark is op Spuiplein. Dit was een my gunsteling tydverdrywe laas in Nederland: om boekemarkte te besoek. Nadat ek daar deurgedwaal het en myself maar weerhou het om te koop - ek moes maar my rugsak so lig as moontlik probeer hou - het ek gaan koffie drink in n oulike plekkie net langs Spuiplein. Op daardie stadium was ek baie opgewonde oor die besoek aan Italië wat voorlê en toe ek n Nederlandse reistydskrif raaksien wat slegs oor Italië handel, het ek dit dadelik opgeraap. Ek het die hele tydskrif sorgvuldig deurgelees en afgekom op n onderhoud met Paulo Giordano wat met sy debuutroman wêreldwyd groot opspraak gemaak het. In Nederlands is die roman vertaal na: De eenzaamheid van priemgetallen. Een vraag wat aan hom gevra word in die onderhoud is: Over het hele boek ligt een dik pak Mathematicians call them twin primes: they are pairs of prime numbers that are close to one another, almost neighbours, but between them there is always an even number that prevents them from really touching. Numbers like 11 and 13, like 17 and 19, 41 and 43. If you have the patience to go on counting, you discover that these pairs gradually become rarer. [...] Mattia thought that he and Alice were like that, two twin primes, alone and lost, close but not close enough really to touch one another. The solitude of prime numbers eenzaamheid. Is die mooi of tragisch? Hy antwoord: Het is fascinerend. Iedereen is wel eens eenzaam. Ook als men zich gelukkig voelt. [...] Ik heb altijd een gevoel gehad dat ek anders ben. Daar heb ek best onder geleden. Ik weet niet of het een gave is of een afwijking, maar ik trek me het leed van andere mensen heel erg aan. Zo erg dat het soms ongemakkelijk wordt en ik me er eenzaam door voel. Dié boek en skrywer het my beïndruk en ek het my voorgeneem om die Nederlandse weergawe te koop oppad terug. Na baie dae sonder enige leesstof in die Marche distrik en selfs in Cinque Terre, was ek so uitgehonger vir lees toe ek in Lucca aankom. In die Marche veral kon mens geen Engelse of Nederlanse koerante en boeke vind nie. In intellektuele Lucca was daar die een boekwinkel na die ander wat wel ook groot afdelings met Engelse boeke gehad het. By my gunsteling boekwinkel, (en ek het baie gesien in Italië!) Edison Book Store in Via Cenami, spoor ek toe die Engelse vertaling van bogenoemde roman op: The solitude of prime numbers. Gelukkig was dit naby aan die einde van my toer want hy is redelik swaar! Ek het ook n paar ander Engelse boeke gekoop hier, onder andere The hours. In Florence se klein lughawetjie moes ek baie lank wag vir my vlug, ek was 20 Subnuus

21 hopeloos te vroeg daar! En begin toe lees aan The hours. Ek weet nie of ek dalk die nostalgie begin voel het van my laaste oomblikke in Italië nie (ek weet nie of ek ooit weer sal reis hierheen - daar is soveel ander plekke om ook te sien!) en of die moegheid my beetgepak het en of ek emosioneel oorgestimuleer was nie, maar ek PERFEKTE SONDAG OGGEND- DIENS My beste Sondag oggenddiens ooit was beslis by die Cultivariafees in die Paarl: Saam - Amanda Strydom & Lize Beekman. Die DIVA van Suid-Afrika, Amanda Strydom, vier haar 30ste jaar in die bedryf saam met Lize Beekman in die vertoning Saam op die verhoog. Verruklik, asemrowend, uitsonderlike standaard en talent het van die verhoog gestraal. Van Janine Neethling, tot Floors Oosthuizen, en die sexy percussionist, tot die vokale bydrae alles was perfek In praise of slowness: how a worldwide movement is challenging the cult of speed / Carl Honore JSG HON n Baie stimulerende boek wat eerstens die idee platslaan dat die Slow aanhangers terugneig na die primitiewe lewe en alle sperdatums en spoed wil verdoem. Daarenteen staan die Slow beweging die idee voor dat elke persoon beheer moet neem oor die spoed van sy lewe en rasionele besluite kan neem oor wanneer hy in hoogste rat wil funksioneer en wanneer om die slakkepas te kies. Die bekende Slow Food movement het alreeds wêreldwyd opslae gemaak en almal is bewus van die voordele en genot van kosvoorbereiding en om kos op n outydse stadige manier te geniet. Wat opwindend is, is dat hierdie bewe-ging byvoorbeeld ook nuwe klein sake ondernemings laat blom soos byvoorbeeld individue wat op sit en huil toe so in die lughawe met die lees van The hours (dit is darem n baie hartseer verhaal!) dat ek gedwing is om die boek weg te pak en het besluit om dit nooit weer in die openbaar te probeer lees nie. Ek dink dit sou dieselfde met The solitude of prime numbers wees en het dit maar kom lees toe ek terug by die huis was vir die Sondag oggenddiens. Amanda en Lize dig, verf, vertel stories, troos, waarsku, lag, spot, klein skaal n beperkte voorraad gesogte groente of vrugte verbou en dan verkoop aan hul plaaslike kokke. Die idee herinner baie aan die Small is beautiful idee. Die hoofstuk oor Slow cities het my gefassineer. Sou Stellenbosch in n Slow city kon verander? Sonder enige voertuie in die dorp, geen uitlaatgasse, maar met omgewingsvriendelike loophalle en sypaadjies? Miskien is ons tuisdorpe hier aan die suidpunt van Afrika alreeds baie naby aan die ideaal waarna soveel mense smag. Ons leef stadiger tuis, ons kry tyd to smell the flowers en ons hou daarvan om berg-uit te stap, langs die see te lê en fiets te ry deur die wingerde. Hierdie boek laat jou sommer GOED voel oor ons lewenstyl en nog dieper kyk na die waardes van die wêreld rondom ons. Moet ons soos skape alle oorsese tendense najaag soos meer spoed, meer sperdatums, meer geld, meer weelde dalk minder kwaliteit? en veilig in my eie kamer lekker kon huil sonder dat enige iemand my aanstaar en dink ek het dalk n groot liefde in Italië agtergelaat of so iets! Daar is SO baie om te vertel, te beskryf oor alles wat ek gesien en beleef het, maar dit is onmoontlik om hier meer te vertel. Dalk begin ek eendag n blog! Amanda en Lize dig, verf, vertel stories, troos, waarsku, lag, spot, vertroetel, flirt en dans met hulle stemme en musiek vertroetel, flirt en dans met hulle stemme en musiek. Elke lied word so opreg en met emosies so eerlik gedoen dat jy nie anders KAN as om intens geraak te word nie. My persoonlike hoogtepunte was Amanda se Pelgrimsgebed en Lize Beekman se Halleluja Op Nieu-Bethesda. Geen beter pitkos vir die siel beskikbaar nie! Hanlie Strydom Lees hierdie boek en kyk met nuwe oë na daardie ou wat met n rustige tred en n vae glimlag soggens werk toe stap. Carine Tymbios B O E K E B O O K S B O E K E B O O K S B O E K E B O O K S B O E K E Vol 29 (3) 21

22 B O O K S B O E K E B O O K S Predictably Irrational: the hidden forces that shape your decisions Dan Ariely Hoekom werk n 10c hoofpynpil hoegenaamd nie, maar sodra jy n 80c pil sluk verdwyn jou hoofpyn? Ons glo ons beheer ons eie denke en besluitneming, maar is dit so? Why do we splurge on a lavish meal but cut coupons to save 25c on a can of soup? Ons glo ons beheer ons eie denke en besluitneming, maar is dit so? Tot watter mate word jou besluite gemanipuleer deur slinkse verkoopstegnieke, of subliminale boodskappe? Maar ook deur jou eie onlogiese emosies, jou sosiale norme, waardes en n kaboel onsigbare veranderlikes. Van koffiedrink om maer te word tot die koop van n sekere motor of uitrusting om n sekere beeld uit te dra en alles gebeur op onderbewussynsvlak. Dan Ariely is n MIT gedragsekonoom en in n humoristies eenvoudige skryftrant verduidelik hy deur alledaagse voorbeelde (wat elke leser herken in sy eie lewe) waarom jy dikwels voorspelbaar irrasionele besluite neem. Die boek verduidelik hoe dit werk, waarom jy dit doen en les bes hoe jy jouself kan speen van hierdie tipe denkpatrone. Die goeie nuus is dat jy baie beter beheer kan neem oor jou eie gedagtes en uiteindelik beter besluite kan maak oor wat jy koop, waar jy werk, hoe jy speel en hoe jy lewe. Lees dit en geniet dit! Carine Tymbios Niel-manewales... Na die Van Schaik-skenking in bokse gearriveer het waarop baie groot fragile staan, het Niel ook bietjie fragile begin voel net by die gedagte om al hierdie boeke deur te moet werk... Niel pantser homself teen moontlike varkgriep-kieme! 22 Subnuus