GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG

Transcription

1 100 JAAR GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2018

2 OOR HIERDIE VERSLAG OMVANG Overberg Agri Beperk het sedert die publisering van die vorige jaarverslag, maar na die afsluiting van die 2018 finansiële jaar n naamsverandering ondergaan nadat aandeelhouers die samesmelting tussen Overberg Agri Bpk en Acorn Agri (Edms) Bpk op 9 Maart 2018 goedgekeur het. Die effektiewe datum van die samesmelting is 2 Mei 2018, maar die Kommissie vir Maatskappye en Intellektuele Eiendom het die naamsverandering eers op 21 Mei 2018 formeel goedgekeur en die maatskappy staan nou bekend as Acorn Agri and Food Bpk. Dit is vir ons aangenaam om die sesde geïntegreerde jaarverslag aan te bied. Dié verslag het betrekking op prestasie van die Overberg Groep vir die finansiële jaar geëindig 28 Februarie 2018 en bevat ook inligting oor die nuwe geamalgameerde Acorn Agri and Food Bpk. Die vorige geïntegreerde verslag het op die 2017 finansiële jaar betrekking gehad. Waar ons na Overberg Agri of die Overberg Groep verwys, verwys ons net na Overberg Agri Bpk en sy filiale. Waar ons na die Acorn Groep verwys, verwys dit egter na die nuwe geamalgameerde maatskappy. BEDUIDENDE VERANDERINGE Die Overberg Groep het n wins uit normale bedrywighede van R148 miljoen (2017: R143 miljoen; 2016: R104 miljoen) vir die jaar gerealiseer. Die volgende buitengewone transaksies het gedurende die finansiële jaar plaasgevind: n Addisionele 2% belang is bekom in Moov Fuel op 1 April 2017, waarna die Overberg Groep n meerderheidsbelang hou en dus effektief beheer verkry het oor die maatskappy. Op 1 Maart 2017 is die bedrywighede van Overberg Agri Bedrywe se versekeringsafdeling verkoop aan Overberg Wealth and Risk Management in wie die Overberg Groep n 70% belang hou. Op 1 Maart 2017 het die Overberg Groep al die bates van die Versekeringsmaatskappy Vincemus Investments bekom deur aandele ter waarde van R in Overberg Wealth and Risk Management uit te reik. Die Direksie het besluit om n deel van die belegging in Pioneer Voedsel Groep Bpk te verkoop aandele is verkoop en die Overberg Groep het n wins van R , nadat voorsiening vir belasting van R gemaak is, hierop gerealiseer. Die Overberg Groep het besluit om sy belegging in een van die filiaal maatskappye, Promeal te verkoop met die effektiewe datum 30 Junie Tydens die jaar onder oorsig is n waardedaling van R gedoen op die klandisiewaarde van een van die filiale, Boltfast, as gevolg van die finansiële prestasie van die besigheid onder moeilike markomstandighede. GERUSSTELLING Die finansiële state is ekstern deur PricewaterhouseCoopers Geïnk. geoudit en in ooreenstemming met International Financial Reporting Standards ( IFRS ) en die Suid-Afrikaanse Maatskappywet, 71 van 2008, opgestel. Die inligting wat in hierdie verslag oor Breëbasis Swart Ekonomiese Bemagtiging ( B-BSEB ) aangebied word, is ekstern deur Acuity Verification Services (Overberg Agri Bedrywe en Bontebok Limeworks), Moore Stephens (Boltfast) en NERA (Moov Fuel) geoudit. Ons het geen eksterne gerusstelling verkry oor enige ander syfers wat in hierdie verslag aangebied word nie. VERSLAGDOENINGSREIS Ons geïntegreerde verslagdoeningsreis duur voort. Ons glo in deursigtige kommunikasie om te verseker dat al ons belanghebbendes, veral ons aandeelhouers, goed ingelig is. Ons het in ons vorige verslae begin om die riglyne van die International Integrated Reporting Council ( IIRC ) se Geïntegreerde Verslagdoeningsraamwerk toe te pas en maak verdere vordering daarmee met hierdie verslag. Ons sal voortgaan om die verslag in die toekoms verder te verbeter deur n bondige verslag te lewer wat duidelik beskryf hoe ons volhoubare langtermynwaarde skep. TERUGVOERING U mening en terugvoering is baie waardevol om hierdie verslag te verbeter. Rig asseblief u kommentaar of navrae aan die Groepmaatskappysekretaris, Annmarie Steyn. E annmarie@acorn.co.za T

3 1 HOOGTEPUNTE Die Overberg Groep se waarde van besigheidstransaksies, insluitend die verkoop van voorraad en dienste asook die waarde van direkte transaksies het R6.625 miljard beloop en het permanente werknemers in diens gehad aan die einde van die 2018 finansiële jaar. Overberg Agri Bpk-aandele het op 28 Februarie 2018 teen R256 per aandeel verhandel. Omset ingesluit direkte transaksies Bruto wins R miljoen CONTENTS OOR HIERDIE VERSLAG...binne-omslag OOR DIE ACORN GROEP... 2 ONS BESIGHEIDSMODEL... 6 SKAKELING MET ONS BELANGHEBBENDES R miljoen Kern wesensverdienste ONS STRATEGIE BOODSKAP VAN DIE OVERBERG AGRI VOORSITTER EN HOOF UITVOERENDE BEAMPTE WESENLIKHEID EN RISIKO-AANGELEENTHEDE PRESTASIE-OORSIG ONS FILIALE Aandeelprys R miljoen Rand/aandeel OVERBERG AGRI BEDRYWE BONTEBOK LIMEWORKS MOOV FUEL BOLTFAST BREDASDORP SLAGPALE ONS RAAD VAN DIREKTEURE KORPORATIEWE BESTUUR VAN DIE GROEP VERSLAG VAN DIE MAATSKAPLIKE EN ETIESE KOMITEE Dividende uitgesluit alle spesiale dividende* OPGESOMDE FINANSIËLE STATE VERSLAG VAN DIE ONAFHANKLIKE OUDITEUR KONTAKBESONDERHEDE Rand/aandeel * Die grafiek is aangepas om dit vergelykbaar te maak oor jare. As deel van die samesmelting tussen Overberg Agri Bpk en Acorn Agri (Edms) Bpk is die aandele onderverdeel (10 Acorn Agri and Food aandele vir elke een Overberg Agri aandeel).

4 2 OOR DIE ACORN GROEP VISIE Ons visie is om die voorkeur operasionele en beleggingsvennoot te wees in die landbou- en voedselwaardekettings wat n nalatenskap van langtermyn volhoubare waarde vir ons belanghebbendes daarstel naamlik: ons aandeelhouers ons kliënte ons werknemers ons gemeenskap ONS GESKIEDENIS Die Caledon Boeren Koöperatiewe Vereniging is op 21 November 1918 gestig en word in 1956 omskep van n Vereniging na n Koöperasie. Die Bredasdorp Boeren Koöperatiewe Vereniging is op 26 Januarie 1926 gestig en word in 1948 van n Vereniging na n Koöperasie verander. Beide koöperasies het maatskappye geword in onderskeidelik in 1998 en 1997, naamlik Caledon- Riviersonderend Landbou Beherend Bpk (CRK) en BNK Landbou Groep Bpk (BNK). n Samesmelting het in 2005 tussen BNK en CRK plaasgevind en Overberg Agri Bpk is gevorm. Op 2 Mei 2018 het Overberg Agri Bpk en Acorn Agri saamgesmelt. Overberg Agri Bpk het n naamsverandering ondergaan en staan nou bekend as Acorn Agri and Food Bpk. Pierre Malan het Acorn Private Equity (APEQ), n gespesialiseerde privaatekwiteit-fondsbestuurder en beleggingsadviseur in 2009 begin. Acorn Agri (Edms) Bpk is in 2014 gestig en het in Februarie 2014 n 23% belang in Overberg Agri Bpk bekom. ONS PROFIEL Acorn Agri and Food Bpk is n ongenoteerde openbare maatskappy met sy hoofkantoor in Somerset-Wes in die Wes Kaap. Dit is n unieke landbou- en voedselmaatskappy met beleggings in landbou-insette en dienste, vars vrugte, gesondheidsen verbruikersvoedsel, energie en sekere strategiese beleggings. Die bedrywighede is dwarsoor Suid-Afrika versprei en daar word besigheid gedoen in elkeen van die nege provinsies. ACORN GROEP Waar ons sake doen: Landbou-insette en dienste Gesondheid en verbruikers handelsmerke Voedsel prosessering Vars vrugte Energie Strategiese beleggings Landbou-insette Kleinhandel Produksie Versamel Waardetoegevoegde prosesse Vervoer en logistiek Verkryging Vervaardiging Verpakking Vervoer Agentskappe Groothandel Kleinhandel Verkryging Vervaardiging Verpakking Vervoer Agentskappe Groothandel Kleinhandel Produksie Verpakking Vervoer Groothandel Kleinhandel Opberging / verspreiding Groothandel Grondstowwe produksie Verkryging Vervaardiging Verpakking Vervoer Agentskappe Groothandel Kleinhandel Overberg Agri Bedrywe Procuro Grain Agpack Overberg Wealth and Risk Management Grassroots Group Montagu Dried Fruit & Nuts Lesotho Milling Bredasdorp Slagpale ACG Fruit Moov Fuel Bontebok Limeworks Boltfast Pioneer Voedsel Groep BKB

5 3 g e g b e O N S W A A R D E S A c o r n A g r i h e t w a a l a n g h e b b e n d e s r o n d o p g e s onde e r d e g e s k e p d e u t i e s e e n m o r e l e t e b o u r s t e r k w a a r d e s e n t e h a n d h a a Ons heg waarde aan alle belanghebbendes as n onlosmaaklike deel van ons besigheid. Ons heg waarde aan die skepping van n omgewing waar alle werknemers suksesvol kan wees. Ons heg waarde aan die integriteit van al ons belanghebbendes. p e f. r s o o n l m e t o n s i k e v e r h o u d i n g s Ons heg waarde aan etiese besigheid en beleggings. Ons heg waarde aan respek vir menswaardigheid, menseregte, die oppergesag van die reg en die omgewing. Ons heg waarde aan entrepreneurskap en innovasie.

6 4 OOR DIE ACORN GROEP 1918 Caledon Boeren Koöperatiewe Vereniging word gestig op 21 November Bredasdorp Boeren Koöperatiewe Vereniging word gestig op 26 Januarie Stigting van die Sentrale Koöperatiewe Graanmaatskappy (SASKO) in Oktober Beide die Caledon en Bredasdorp Verenigings is lede vanaf Moorreesburgse Koringboere Koöperatief Bpk word n lid vanaf Bredasdorp Vereniging begin met sy eerste trekkeragentskap: H.M. Leers Trekker 1942 Bontebok Limeworks word gestig Die Caledon Vereniging koop die Handelshuis op Caledon 1948 Die Bredasdorp Vereniging word onder likwidasie geplaas en alle bates en laste oorgemaak aan Bredasdorp Koöperasie Bpk 1954 Protem silo word gebou 1955 Bredasdorp silo s word opgerig en die eerste vrag koring in die land word in losmaat ontvang 1956 Napier silo word gebou Caledon Boeren Vereniging word omskep van n Vereniging na n koöperasie en koop die B en O Depot vanaf A Newman Bpk 1958 Klipdale silo en kompleks word gebou 1959 Die Caledon Koöperasie pensioenfonds word gestig 1961 Omskakeling van Sterling na n desimale stelsel en Caledon Koöperasie word die eerste organisasie in Suid-Afrika wat deur middel van die herbou van hul boekhou-rekenmasjiene, desentraliseer 1966 Bredasdorp Slagpale word gestig 1968 n Pensioenfonds word opgerig deur die Bredasdorp Koöperasie 1969 Caledon silo word gebou (Peter Christenson buise) 1971 Caledon handelstak word gebou 1972 Die Rietpoel silo word gebou 1973 SASKO-Bokomo Koöperasie word word gestig 1974 Die handelstak op Rietpoel word geopen Die Krige silo word gebou 1975 Bredasdorp Koöperasie trek in die nuwe kompleks in (Swellendamweg). Geopen deur Mnr. Schoeman (Minister van Landbou) 1978 Oprig van Merino standbeeld, ontwerp deur W Jordaan, by die ingang van die Bredasdorp Koöperasie-kompleks CRK, SASKO en SAB onderteken n ooreenkoms om SAM (Edms) Bpk op Caledon te stig Die eerste ondersoek na n samesmelting tussen die Caledon, Bredasdorp en Swellendam Koöperasies vind plaas

7 Die Caledon Koöperasie voorsorgfonds word by die Pensioenfonds geïnkorporeer 1980 Die handelstak op Stanford word gestig 1981 Kaapland Landboudienste (KLD) word gestig deur die Caledon en Bredasdorp Koöperasies. KLD koop 50% van die aandele in Bontebok Limeworks 1984 Opgradering van die Caledon Koöperasie-hoofkantoor in Donkinstraat, Caledon 1988 Die Georgian Cottage, Caledon, word as n nasionale gedenkwaardigheid verklaar 1990 Voermengwa word by die Ingenieursafdeling op Bredasdorp ontwerp en bemark. Dit staan bekend as Himomix Besoek deur verteenwoordigers vanaf Swaziland, Lesotho, ens. aan die Caledon Koöperasie om meer uit te vind oor die werksaamhede van koöperasies 1991 Die Caledon Koöperasie koop die plaas Roodebloem, Caledon om as proefplaas te bedryf 1993 Ouplaas-tak word geopen Die Bredasdorp Koöperasie neem verspreiding van brandstof vanaf Klipdale-depot oor 1994 Eerste Megadag word op Nachtwacht, Bredasdorp gehou 1996 Die Bredasdorp Koöperasie se administrasiekantoor op Bredasdorp, in Swellendamweg, word voltooi 1997 Bredasdorp Koöperasie skakel om na n openbare maatskappy 1998 Napier-tak trek in nuwe gebou in. n Totale nuwe kompleks is opgerig Megadag word op BNK se gronde op Bredasdorp gehou Caledon Koöperasie skakel om na n openbare maatskappy 1999 Moorreesburgse Koöperasie skakel om na n openbare maatskappy 2005 Samesmelting tussen BNK Landbou Groep Bpk en Caledon-Riviersonderend Landbou Beherend Bpk om Overberg Agri Bpk te vorm Overberg Agri Bpk bekom Promeal 2007 Overberg Agri Bpk bekom Boltfast (slegs die kusgedeelte) 2008 Boltfast bekom die Durban-tak 2009 Thembeka Capital word die eerste SEB-aandeelhouer van Overberg Agri Bpk 2010 Boltfast bekom die Johannesburg- en Pretoria-takke 2012 Overberg Agri Bedrywe bekom Graanboere Groep Bpk, waarvan MKB n filiaal is 2014 Thembeka Capital (20%) en Zeder (9.8%) verkoop hul belang in Overberg Agri Bpk. Acorn Agri bekom n 23% belang in Overberg Agri Bpk 2017 Overberg Agri Bpk verkoop 100% van sy aandele in Promeal 2018 Samesmelting tussen Acorn Agri en Overberg Agri om Acorn Agri and Food Bpk te vorm

8 6 ONS BESIGHEIDSMODEL WIE IS ONS? Die Acorn Groep is n landbou- en voedsel-gefokusde houermaatskappy wat ten doel het om deel te neem in die konsolidasie en groei van die landbouen voedselsektore in Suidelike Afrika. Die Acorn Groep het n diverse portfolio, met kennis en vaardighede in n verskeidenheid sektore met n aantreklike kombinasie van verdienste in die plaaslike en oorsese markte. Ons is vertikaal geïntegreer in beide die landbou- en voedselsektore met beleggings wat onder andere Landbou-insette en dienste, gesondheid- en verbruikershandelsmerke, voedselverwerking, vars vrugte, energie, kalkmynbou, industriële hegstukke en finansiële dienste insluit. Ons bestuurspan het n unieke kombinasie van operasionele en beleggingsvaardighede om organiese groei te dryf en ook groei deur nuwe toevoegings te bewerkstellig. BELEGGINGSFOKUS Die Acorn Groep fokus op beleggings met goeie bestuurspanne in die landbou- en voedselsektore. Wanneer ons spesifieke geleenthede evalueer, oorweeg ons aspekte soos die verstaanbaarheid en robuustheid van die besigheidsmodel, volhoubare kompeterende voordele, die winsgewendheid van die besigheid en die vermoë om kontant te genereer en te groei. Aangesien landbou n groot deel van die portefeulje uitmaak, evalueer ons uit n diversifikasie-oogpunt nie net geleenthede in die verskillende sektore nie, maar ook wat betref geografiese verspreiding. Binne elke sektor kyk ons spesifiek na geleenthede wat strategies sin maak en waarde kan toevoeg tot die portefeulje en ons bestaande besighede en kliënte. AANDELEVERHANDELING Acorn Agri and Food Bpk se aandeleverhandelingsplatform word nie op dieselfde wyse as n gelisensieerde beurs ingevolge die Finansiële Marktewet, 19 van 2012, gereguleer nie. Ten spyte daarvan dat die Acorn Groep nie n gereguleerde beurs-bedryf is nie, verseker ons die integriteit van die stelsel, transaksies en verslae deur goeie korporatiewe bestuur wat die jaarlikse oudit daarvan insluit. Die verhandeling van Acorn Agri and Food Bpk se aandele word deur n interne meganisme gefasiliteer. Alle transaksies deur direkteure van die Acorn Groep word op ons webwerf gepubliseer en daar is geslote tydperke vir verhandeling deur direkteure ooreenkomstig n formele beleid. UITKERING AAN AANDEELHOUERS Dividende aan aandeelhouers word befonds uit winste vanuit die Acorn Groep en ons dividende ontvang op die belegging in Pioneer Voedsel Groep. Dit is ons doelwit om die dividend jaarliks te laat toeneem. Soos in die verlede mag Acorn Agri, onder spesiale omstandighede, ander uitkerings aan aandeelhouers oorweeg in die vorm van spesiale dividende of met die ontbondeling van beleggings. Overberg Agri Bedrywe In bedryf sedert Bontebok Limeworks In bedryf sedert Voor die amalgamasie in 2005 was dit in gesamentlike besit van BNK en CRK. Moov Fuel In bedryf sedert Overberg Agri het n minderheidsbelang in 2017 verkry wat in 2018 verhoog is na n 51% belang. Boltfast In bedryf sedert In 2007 deur Overberg Agri verkry. Bredasdorp Slagpale In bedryf sedert 1966.

9 7 Produkte en dienste ons betrokkenheid by die landbouwaardeketting Bydrae tot die Overberg Groep se netto inkomste 35% Wat ons doen Overberg Agri Bedrywe is n verskaffer van landbou- en kleinhandelprodukte, graandienste en tegniese ondersteuning, finansiering, verpakkingsmateriaal en besproeiingsoplossings. Finansiële dienste soos korttermynen langtermynversekering word deur n filiaal van die maatskappy, Overberg Wealth and Risk Management, gebied. Uitset en verspreiding. Wie ons bedien binne die landbouwaardeketting Landbouproduksie: Ons verskaf aan landbouers hulle finansiering, versekering, meganisasie en primêre insette wat nodig is vir n suksesvolle oes. Hierdie insette kan deur die kleinhandeltakke of direk van die vervaardigers of verspreiders verkry word. Ons verskaf adviesdienste aan landbouers. Deur ons graanafdeling laat ons produsente sowel as verbruikers van graan toe om hul voorraad en pryse te bestuur. Verwerking/Nywerheid: Ons verskaf produkte en dienste van hoë gehalte dwarsdeur die voedsel- en landbouwaardeketting om die verwerkingsbedryf te ondersteun. Primêre gebruiker van ons produkte Landbou bl. 22 8% Bontebok Limeworks vervaardig, bemark en versprei kalk vir die landbou-, voer-, padbou- en watersuiweringsbedrywe. Landbouproduksie: Ons verkoop landboukalk aan landboukliënte. Verwerking/Nywerheid: Ons verkoop watersuiweringskalk, voerkalk, afwitkalk, boukalk, padboukalk, Aquastab en Concrim aan die bedryf. Landbou-, padbou- en watersuiweringsbedrywe bl % Moov Fuel verskaf brandstof en smeermiddels aan n hele netwerk vulstasies in die Noord-Oos; Wes- Kaap en op die Tuinroete vanaf sy hoofkantoor op Bredasdorp. Kleinhandel: Ons lewer brandstof en smeermiddels aan kommersiële en kleinhandelkliënte. Groothandel en kleinhandel bl. 24 0% Boltfast is n invoerder, verspreider en bemarker van industriële hegstukke aan die mynbou-, konstruksie-, vervaardiging- en mariene sektore. Ons verkry hegstukke van plaaslike en internasionale verskaffers. Verwerking/Nywerheid: Ons versprei en verkoop hegstukke aan die mynbou-, konstruksie-, vervaardiging- en mariene sektore. Mynbou-, konstruksiemariene en vervaardigingsbedrywe bl. 25 5% Bredasdorp Slagpale finansier en verkry vee van produsente en n voerkraal vir skape. Die maatskappy bied slaggeriewe vir beeste en skape en versprei karkasse van hoë gehalte aan die klein- en groothandelmarkte. Kleinhandel en groothandel: Ons verkoop vleis van hoë gehalte aan klein- en groothandelaars in die Wes-Kaap. Groothandel en kleinhandel bl. 26

10 8 SKAKELING MET ONS BELANGHEBBENDES LANDBOUAANDEELHOUERS EN -KLIËNTE n Groot hoeveelheid van ons aandeelhouers is ook ons kliënte, en is vir ons belangrik. Hulle is die landbouers wat tradisioneel die ruggraat van ons besigheid gevorm het. hulle moontlike verwagtinge mag wees en wat dit is wat maak dat hulle by ons organisasie betrokke wil wees. Ons besigheidstrategie is ontwerp om hulle belange te dien en langtermynwaarde te skep. Ons belanghebbendes is die eienaars van ons maatskappy, die aankopers van ons produkte, die verskaffers van ons insette en die bestuurders van ons bedrywighede. Ons besef en erken dat skakeling met elke groep noodsaaklik is ten einde te verstaan wat Omdat skakeling met ons belanghebbendes kardinaal is vir ons visie, het ons gereeld met hierdie belangegroepe geskakel en sal voortgaan om gereeld met hulle te skakel. Die tabel langsaan beskryf hoe Overberg Agri met hierdie belanghebbendes geskakel het.

11 9 Belanghebbende Aandeelhouers en beleggers Kliënte Werknemers Gemeenskap Kommunikasiekanale: Algemene jaarvergadering Geïntegreerde verslagdoening Die webwerf Persoonlike skakeling Voorleggings tydens inligtingsvergaderings Skakeling in die normale gang van sake Die webwerf Spesiale aanbiedings en promosies Prestasiebeoordeling Kommunikasie deur n intranet Halfjaarlikse nuusbrief Personeelvergaderings Persoonlike interaksie Werknemers word aangemoedig om as ambassadeurs op te tree binne die gemeenskappe waar ons sake doen Die webwerf Hulle verwagtinge: Doeltreffende strategie Opbrengs op belegging Groei Finansiële en bedryfsprestasie en kapitaalverhoudings Dividende Billike vergoeding van uitvoerende personeel en direkteure Handhawing van etiese waardes Beskikbaarheid van produkte, voorraad en dienste Mededingende pryse Nakoming van wetgewing Loopbaangeleenthede en bevordering Deurdagte redes vir besluite Werksekerheid, -bevrediging en -erkenning Opleiding en ontwikkeling Werksveiligheid en -gesondheid Bedryfsprestasie Positiewe uitwerking op die omgewing en gemeenskappe Betrokkenheid by gemeenskapsprojekte Hoe ons hierdie verwagtinge aangespreek het: die 2020-strategie het die rigting van die Groep en sy filiale bepaal Ons het hoë teikens vir opbrengs op ekwiteit, winsgewendheid en groei gestel in die 2020-strategie Gereelde evaluering van die raad van direkteure en komitees n Beleid vir die vergoeding van direkteure word jaarliks deur aandeelhouers goedgekeur Ons visie om die voorkeurbesigheidsvennoot te wees vorm die grondslag van hierdie verhoudings Ons bied mededingende produkte en dienste teen n mededingende prys Klagteregisters Kliëntediensopnamens Ons vergoeding is mededingend en word gemaatstaf Die aanbied van opleidings- en ontwikkelingsprogramme Die aanbied van n korttermynaansporingskema en n aandeelappresiasieregteskema vir senior bestuur Deur gereelde kommunikasie verseker ons dat ons werknemers ingelig is oor die besigheid Ons is betrokke by verskeie sosioekonomiese ontwikkelingsprogramme wat ons gemeenskappe bevoordeel, waaronder studiebeurse en opknapping van skole Ons maak sinvolle en volhoubare beleggings deur die Overberg Agri Ontwikkelingstrust/Woza Deur ons netwerk van takke in landelike gebiede gee ons aan plaaslike gemeenskappe geleentheid om met ons besigheid te doen Die Acorn Agri-kommunikasiestrategie is in die proses van finalisering en sal in die volgende geïntegreerde verslag vervat wees.

12 10 ONS STRATEGIE Die Overberg Groep het gedurende die oorsigjaar sy strategie om die Groep na n welvarende toekoms te lei, hersien en bevestig. Die strategiese rigting van die Acorn Groep sal deur die loop van die jaar deur die nuwe raad gefinaliseer word. STRATEGIESE DOELWITTE Die strategiese doelwitte van Overberg Agri vir die 2015 tot 2020 finansiële tydperk en die gewenste uitkomste, asook jaar vier se prestasie teenoor die vyfjaarstrategie, word in die tabel op bladsy 11 saamgevat. Om ons visie en missie te bereik, het ons die volgende strategiese doelwitte vir onsself gestel: Skep waarde vir aandeelhouers deur opbrengs op ekwiteit en winsgewendheid teen 2020 te verdubbel (Basisjaar: 2014) Skep waarde vir kliënte deur produkte en dienste van hoë gehalte aan te bied Skep waarde vir werknemers deur n puik werkplek te skep waar werknemers kan ontwikkel en groei Skep waarde vir gemeenskappe deur maatskaplike, omgewings- en ekonomiese inisiatiewe te ondersteun Aangesien landbou steeds die grootste bydrae lewer tot die Overberg Groep se inkomste, speel die produksieomgewing n belangrike rol in die finansiële prestasie van ons besigheid. Vir die jaar onder oorsig was daar dele van ons produksiegebiede waar erge droogte geheers het en wat uit die aard van die saak n wesenlike impak gehad het op die prestasie van die besigheid.

13 Strategiese doelwitte 2020 Uitkomste Prestasie Skep waarde vir aandeelhouers deur opbrengs op ekwiteit en winsgewendheid teen 2020 te verdubbel (Basisjaar: 2014) Skep waarde vir kliënte deur produkte en dienste van hoë gehalte aan te bied en daardeur markaandeel te verhoog Skep waarde vir werknemers deur n puik werkplek te skep waar werknemers kan ontwikkel en groei Skep waarde vir gemeenskappe deur maatskaplike, omgewings- en ekonomiese inisiatiewe te ondersteun Beleggings wat die teikens vir winsgewendheid ondersteun (samesmeltings en verkrygings) n Optimale kapitaalstruktuur Reële groei in omset, winsgewendheid en wesensverdienste deur elke filiaal Doeltreffende kostebestuur (bestuur van produkgroepe, marges en koste) Goeie korporatiewe burgerskap, m.a.w. bestuur, nakoming en risikobestuur Wees ons kliënte se voorkeursakevennoot Bied n allesomvattende oplossing met produkte en dienste van hoë gehalte aan Verbetering van diens Tegnologie wat ons produkte en dienste ondersteun Groei van die bestuurspan deur die ontwikkeling van talent Ontwikkeling van die nodige kernvaardighede om die verwagte finansiële opbrengs te lewer Voortgesette fokus op Breëbasis Swart Ekonomiese Bemagtiging Goeie ondersteuning van gemeenskapsgebeure en borgskappe Die ekwiteit van die Overberg Groep het met 2% gestyg tot R2.164 miljard Die herhalende kern wesensverdienste het met 8% gedaal tot R146 miljoen Ons aandeelprys het met 23% gestyg vanaf R208 tot R256 per aandeel Die netto batewaarde per Overberg Agri Bpk-aandeel het met 1% gedaal vanaf R280 tot R278 per aandeel hoofsaaklik as gevolg van die daling in die markwaarde van die Pioneer Voedsel Groep-aandele n Gewone dividend van R0.55 per aandeel (vergelykbaar met R0.552 in 2017) is verklaar Die teikens ten opsigte van korporatiewe bestuur, nakoming en risikobestuur is bereik Die maatskappy het sy markaandeel verhoog in die jaar onder oorsig Die implementering van die onderneminghulpbronbeplanningstelsel ( ERP stelsel ) vir Overberg Agri Bedrywe, wat n wesenlike uitwerking sal hê op die maatskappy se vermoë om ons produkte en dienste te ondersteun, vorder goed en die finalisering daarvan behoort gedurende die tweede helfte van 2018 afgehandel te wees Gedurende die verslagjaar het die Overberg Groep 47 permanente werksgeleenthede geskep Die totale vergoedingsuitgawes van die Groep het met 22% gestyg Gedurende die verslagjaar het 73% van ons permanente werknemers opleiding ondergaan met R2.7 miljoen wat aan opleiding en ontwikkeling bestee is Ons is by verskeie sosio-ekonomiese ontwikkelingsprogramme in ons gemeenskappe betrokke waardeur hulle bevoordeel word, waaronder die voorsiening van opleiding aan klein en opkomende landbouers, die verlening van studiebeurse, die maak van donasies en die opknapping van gemeenskapsgebaseerde instansies

14 12 BOODSKAP VAN DIE OVERBERG AGRI VOORSITTER EN HOOF UITVOERENDE BEAMPTE STRATEGIESE OORSIG Met die skryf van die boodskap is die samesmelting tussen Overberg Agri en Acorn Agri reeds gefinaliseer en die naamsverandering is ook formeel goedgekeur op 21 Mei 2018 waarna die maatskappy bekend staan as Acorn Agri and Food. Soos in die res van die geïntegreerde verslag, gaan ons ook verwys na Overberg Agri (Overberg Agri Bpk en sy filiale) en Acorn Agri wat verwys na die nuwe geamalgameerde maatskappy. Wat n voorreg om juis in die besonderse jaar ook die 100ste bestaansjaar van ons besigheid te kan vier en voort te bou op dit wat ons voorgeslagte bewerkstellig het. Ons staan in diepe dankbaarheid teenoor ons Hemelse Vader wat die besigheid oor soveel jare bewaar en ongelooflik geseën het. Ons gee ook erkenning aan elkeen wat oor die tyd bygedra het om hierdie mooi besigheid staan te maak en te groei na dit wat dit vandag is. Ons glo dat die transaksie met Acorn Agri n geleentheid bied om verder te groei en word gedryf deur die komplementerende besighede en besigheidsmodelle van Overberg Agri en Acorn Agri. Die gekombineerde onderneming sal n aantreklike kombinasie van plaaslik- en uitvoergerigte sakebedrywighede hê. Albei maatskappye het beleggings in landbou-, voedsel- en ander sektore wat goeie opbrengste genereer. Ons glo dus dat alle belanghebbendes deur hierdie transaksie bevoordeel word. Ons is ook positief oor die samevoeging van die twee bestuurspanne, wat afgesien van die feit dat die kulture baie dieselfde is, ook oor n unieke kombinasie van operasionele en beleggingskundigheid beskik wat toekomstige groei kan ondersteun. Behalwe vir die ooglopende voordele wat die samesmelting bied aan ons aandeelhouers, is dit vir ons ook van kardinale belang om die volhoubaarheid van ons landboubedrywighede te verseker en die hoë en mededingende diensvlakke aan ons kliënte te handhaaf. EKONOMIESE EN HANDELSTOESTANDE Aangesien landbou steeds die grootste bydrae gelewer het tot Overberg Agri se inkomste, speel die produksieen prysomgewing van landboukommoditeite n belangrike rol in die finansiële prestasie van ons besigheid. Wisselvallige reënval is ook n realiteit in landbou en vir die jaar onder oorsig was daar dele van ons produksiegebiede waar erge droogte geheers het en wat uit die aard van die saak n wesenlike negatiewe impak gehad het op die ekonomie in daardie gebiede. Dit was veral die Moorreesburg-area van al ons bedieningsgebiede, wat die meeste geraak is deur die droogte. In totaal het ons ton graan ingeneem teenoor die vorige jaar se ton. Die laer oeste en algemene druk op beskikbare waterbronne het ook n negatiewe impak gehad op veral kleinhandelverkope, beide in die graanen vrugteproduserende gebiede. Laer koopkrag het gevolglik n demper geplaas op besteding in die landbou. Laasgenoemde het n wesenlike uitwerking gehad in die hoeveelheid besigheid wat gerealiseer het in die laaste kwartaal van die oorsigtydperk en ons verwag dat die omstandighede sal voortduur in ten minste die eerste kwartaal van die nuwe finansiële jaar. Gedempte ekonomiese aktiwiteit gedurende die oorsigtydperk het die besteding van die Suid- Afrikaanse verbruiker onder druk geplaas wat n strawwe handelsomgewing tot gevolg gehad het. Die impak hiervan het gerealiseer in n daling in kleinhandelverkope in die markte waarin Overberg Agri Bedrywe, Boltfast, Bredasdorp Slagpale en Moov Fuel besigheid doen. Ten spyte van laasgenoemde het ons egter goeie groei ervaar met die deurvoer van Bredasdorp Slagpale en die verkope van brandstof en smeermiddels. FINANSIËLE PRESTASIE Ten spyte van bogenoemde realiteite en n daling van 8% in die kern wesensverdienste in die jaar onder oorsig, kon die Overberg Agri Groep daarin slaag om kern wesensverdienste met 28% te groei die afgelope vyf jaar. Laasgenoemde het daartoe aanleiding gegee dat ons wel die doelwitte van ons 2020 plan kon oorskry. Omset het met R3.4 miljard tot R6.4 miljard gestyg. Die groei in die waarde van sake gedoen is hoofsaaklik toe te skryf aan die verkryging van n bykomende belang van 2% in Moov Fuel, waarna die Overberg Groep nou die meerderheidsaandeelhouer in die maatskappy is. Die addisionele groei, waarby Moov Fuel uitgesluit is, in die waarde van bestaande besighede van 10% is grootliks as gevolg van n toename in die aantal transaksies gedoen. Bruto wins het met R223 miljoen gestyg en die verandering in die verkope-samestelling met onder andere hoër verkope in laer-marge brandstof, het die bruto winsmarges van die Groep onder druk geplaas. Uitgawes het met 43% gestyg, bykans persentasie as die bruto winsgroei, met wesenlike investering in die verbetering van die menslike kapitaal-pilaar van ons besigheid. Alhoewel die toename in bedryfsuitgawes hoër is as in vorige jare, is kostes goed in toom gehou en is sekere investering nou reeds gedoen om die groeiinisiatiewe te ondersteun wat die grondslag van ons mediumtermyn strategiese plan vorm.

15 13 DIE REGULATORIESE OMGEWING Aangesien die regulatoriese omgewing waarin ons sake doen n groot impak op die besigheid en die bereiking van ons strategiese doelwitte het, maak ons seker dat ons op hoogte bly van relevante veranderings in wetgewing. Omdat ons in verskeie industrieë besigheid doen, word ons nakomingsomgewing voortdurend geëvalueer en aangepas ten einde die impak van wetgewing op ons besigheid te evalueer en te bestuur. Wat die beleidsomgewing betref, glo ons dat ons betrokke moet wees en n betekenisvolle bydrae moet lewer tot goed ontwerpte en toegepaste regulatoriese maatreëls. Om dié rede werk ons saam met bedryfsliggame om n omgewing te skep waarin ons volhoubaar kan sake doen. Ons glo dat hierdie omgewing geleenthede inhou vir die Groep en ons posisioneer onsself daarvoor. KORPORATIEWE BESTUUR EN VOLHOUBAARHEID Ons is daartoe verbind om ons werksaamhede volgens die hoogste etiese standaarde te bestuur. Ter ondersteuning van hierdie doelwit word ons maatskappywaardes duidelik en deurlopend gekommunikeer en geleef en deur n streng korporatiewe bestuursprotokol ondersteun. Ons het n kultuur van goeie korporatiewe bestuur, wat veel meer as net die nakoming van regulasies is, dwarsdeur die Groep gevestig, en ons verseker dat ons bestuurspraktyke en -maatreëls in pas met internasionale beste praktyke is. Die Groep het reeds begin om, waar moontlik, die beginsels van King IV toe te pas en doen verslag daaroor in hierdie geïntegreerde jaarverslag. VOORUITSIGTE VIR DIE KOMENDE JAAR Die drie hoofaandrywers van Suid-Afrikaanse ekonomiese prestasie internasionale groei, kommoditeitspryse en die reële effektiewe wisselkoers ondersteun plaaslike ekonomiese groei en daar is n algemene positiewe verwagting in die verband. Ons verwagting is egter dat ons steeds n uitdagende jaar gaan beleef wat betref ekonomiese groei en verbruikersbesteding. Laasgenoemde, tesame met beleidsonsekerheid, skep egter ook geleenthede vir ons en ons sal alles in ons vermoë doen om die geleenthede te benut. diversifikasie binne Acorn Agri and Food, behoort ons egter minder kwesbaar vir invloede in spesifieke geografiese gebiede te wees. Uit die aard van die saak gaan ons die komende jaar baie tyd spandeer aan die suksesvolle integrasie van Overberg Agri en Acorn Agri om te verseker dat Acorn Agri and Food kan voortbou op die prestasie van sy twee voorgangers. Die bestuurspanne het n baie suksesvolle strategiese sessie gehou waartydens ons die integrasie van die twee besighede in detail beplan het. Ons prioriteite vir die kort en mediumtermyn is die volgende: die suksesvolle integrasie van Overberg Agri en Acorn Agri; die maak van beleggings in die landbou- en voedselwaardekettings en die aanwending van ons belegging in die Pioneer Voedsel Groep hiervoor; die verlening van bystand op filiaalmaatskappyvlak wat betref strategie, groei en menslike kapitaal; en die afhandeling van die ondersoek na notering van Acorn Agri and Food. DIREKSIE Acorn Agri and Food se raad is aktief betrokke by die Groep se vordering en ondersteun die voortgesette implementering van die strategie. Ons het reusewaardering vir die rol wat die raad gespeel het in die sukses van die Overberg Groep en ons is oortuig dat daar kundigheid en wysheid binne die nuwe raad teenwoordig is om Acorn Agri and Food se sukses te verseker. ERKENNING Ons kan nie anders as om erkenning te gee aan ons Hemelse Vader vir ongekende seën en genade op ons besigheid nie en ons het n vaste vertroue in Sy beskerming en seën van Acorn Agri and Food. Ons erken dat n pad van strategiese verandering en groei te midde van politieke en handelsonsekerheid uitdagend is, maar ons weet dat die raad en bestuurspan die besigheid met groot onderskeiding sal lei en ons erken en waardeer elkeen se toewyding in die verband. Ons is hulle groot dank verskuldig, en ook aan ons aandeelhouers, vennote, kliënte en verskaffers vir hulle volgehoue ondersteuning. Landbouomstandighede gaan steeds n belangrike rol speel in die prestasie van die Groep vir die komende finansiële jaar. Die reënvalvooruitsigte lyk beter vir die gebiede waar ons besigheid doen. As gevolg van groter Douw de Kock Voorsitter Overberg Agri André Uys Hoof uitvoerende beampte

16 14 WESENLIKHEID EN RISIKO-AANGELEENTHEDE Die Acorn Groep bestuur risiko s deur dit te identifiseer en te ontleed en dan te evalueer of die risiko binne aanvaarbare vlakke bestuur word. Ons besef dat risiko dinamies is en inherent is in al ons eksterne en interne bedryfsomgewings en het onderneem om n kultuur van risikobestuur oor die hele Groep te vestig. Ons oogmerk is dus die identifisering, assessering, evaluering, bestuur, monitering en verslagdoening van risiko s om te verseker dat die risiko s wat met die navolging van ons strategiese doelwitte geassosieer word, doeltreffend en effektief bestuur word. Die King IV-beginsels van risikobestuur en -beheermaatreëls en die proses soos uiteengesit in ISO Risikobestuur: Beginsels en Riglyne, vorm die grondslag van ons benadering tot die bestuur van risiko s. Die Risikobestuursplan neem Acorn Agri se sleuteldoelwitte in ag terwyl die risikobestuurselemente wat nodig is om die bestuur van risiko s suksesvol te integreer in bestaande besigheidsbestuursprosesse wat Acorn Agri ondersteun om n risiko-intelligente en lewenskragtige organisasie te word, oorweeg word. Overberg Agri Bpk se raad van direkteure sowel as sy filiaalmaatskappye se direksies het gerusstelling verkry oor die doeltreffendheid van die risikobestuurstelsel soos gemonitor deur die filiaalmaatskappye se uitvoerende bestuur, die Groep se Uitvoerende komitee, die Oudit- en risikokomitee, die interne en eksterne ouditeure asook eksterne diensverskaffers, ten einde gekombineerde gerusstelling ten opsigte van die doeltreffendheid van die risikobestuursproses te verkry. Die interne ouditeure het die Overberg Groep se risikobestuur geëvalueer teenoor die 11 beginsels vervat in King IV en tot die gevolgtrekking gekom dat die huidige risikobestuursproses effektief en doetreffend is en praktiese waarde toevoeg tot die besighede. Die onderstaande tabel weerspieël die Overberg Groep se risikoprofiel wat aan ons strategie gekoppel is. Strategiese doelwitte Sleutelrisiko s Versagtende strategieë Skep volhoubare waarde vir ons aandeelhouers Dat ons nie n lewenskragtige strategie en besigheidsmodel het wat volhoubaar is in die huidige politieke, ekonomiese en maatskaplike realiteite van Suid-Afrika nie Dat ons beleggingsportefeulje nie die Overberg Groep se teikens vir groei en winsgewendheid ondersteun nie Dat ons nie ons staat van finansiële posisie op n effektiewe en doeltreffende wyse benut nie Ons besigheidsmodel word jaarliks as deel van ons strategiese proses geëvalueer en, indien nodig, aangepas. Ons evalueer marktendense en ekonomiese realiteite en pas ons besigheidsmodel daarvolgens aan. Deur ons uitbreidingstrategie na ander bedrywe en gebiede, bestuur en verminder ons die konsentrasie van risiko s in n spesifieke bedryf en/of geografiese gebied Die Overberg Groep ondersoek samesmeltings- en verkrygingsgeleenthede en evalueer bestaande beleggings teenoor prestasiedoelwitte. Die Overberg Groep evalueer en versag die uitwerking van verskeie faktore, waaronder sosiopolitieke en sosio-ekonomiese faktore, op bestaande beleggings se vermoë om prestasiedoelwitte te bereik Die Groep evalueer die huidige belegging in n enkele genoteerde maatskappy, wat n groot deel van die totale batewaarde uitmaak. Die herallokasie van die belegging in die Pioneer Voedsel Groep word voortdurend vergelyk teenoor beleggingsgeleenthede in die landbouwaardeketting. Die optimale gebruik van bates word voortdurend geëvalueer ten einde die prestasiedoelwitte te ondersteun. Die verkoop van nie-strategiese eiendomme, soos woonhuise, verbeter ons kontantposisie en verminder toekomstige houkoste

17 15 Strategiese doelwitte Sleutelrisiko s Versagtende strategieë Skep volhoubare waarde vir ons werknemers Skep waarde vir ons kliënte deur n volledige pakket van voortreflike produkte en dienste aan te bied Skep waarde vir ons eksterne vennote deur die voorkeurbesigheidsvennoot te wees Dat ons nie mededingende finansiering kan bekom om ons besigheidsmodel te ondersteun nie Dat ons werknemers nie eties optree, vaardig en bevoeg is nie Dat ons nie n veilige werkomgewing het nie Dat ons nie daarin slaag om n kultuur van voortreflike dienslewering en innovering te vestig wat ons produkte en dienste ondersteun nie Dat ons nie in staat is om mededingende finansiering aan kliënte van Overberg Agri Bedrywe te bied nie Dat ons IT-stelsels nie ons produkte en dienste ondersteun nie Dat ons nie aan wetgewing voldoen wat op ons bedryfsomgewing van toepassing is nie Dat ons maatskaplike en ekonomiese omgewing nie bestendig is nie Dat ons nie ons strategiese vennootskappe koester en verstewig nie Dat ons nie betrokke is by die opheffing van die plaaslike gemeenskappe waarin ons besigheid doen nie Dat ons nie ons verantwoordelikheid as n goeie korporatiewe burger nakom nie n Sterk staat van finansiële posisie verskaf sekuriteit om finansiering teen n mededingende koers te bekom Die Versekureringsooreenkoms tussen Overberg Agri Bedrywe en Nedbank spreek ons behoefte aan volhoubare en mededingende finansiering aan om die strategiese doelwitte en ons groeiende vraag na kredietverlening te ondersteun Ons verskaf deurlopende personeelopleiding om ons werknemers te ontwikkel en hulle vaardighede te verbeter. Ons ontwikkel bestuurspanne en handhaaf n sterk etiese kultuur, gebaseer op n eenvoudig verstaanbare etiese beleid Om n veilige werkomgewing te handhaaf, bly n prioriteit vir ons en al ons werknemers. Deurlopende opleiding word verskaf en gereelde evaluering van die werksomgewing vind plaas Vestiging van langtermynvennootskappe met verskaffers wat ons kultuur van voortreflike dienslewering en produkte ondersteun ten opsigte van gehalte, prys en innovasie. Belegging in ons personeel, opleiding, kommunikasie en tegnologie n Sterk staat van finansiële posisie verskaf sekuriteit om finansiering teen n mededingende koers te bekom. Die Versekureringsooreenkoms tussen Overberg Agri Bedrywe en Nedbank spreek ons behoefte aan volhoubare en mededingende finansiering aan om die strategiese doelwitte en ons groeiende vraag na kredietverlening te ondersteun Die implementering van n ERP-stelsel in Overberg Agri Bedrywe en Boltfast is goedgekeur. Effektiewe inligtingstegnologie sal ons interaksie met ons kliënte verbeter en uitbrei Volgehoue meting aan die hand van die belangrikste wetgewing in ons nakomingslandskap. Betekenisvolle bydrae tot die sukses van goed ontwerpte en toegepaste regulatoriese maatreëls deur met bedryfsliggame saam te werk om n regulatoriese omgewing te skep waarbinne ons volhoubaar kan besigheid doen Volgehoue betrokkenheid by maatskaplike en ekonomiese verbeteringsinisiatiewe Die vorming van langtermyn strategiese vennootskappe met produkverskaffers, diensverskaffers, werknemers, bedryfsorganisasies, plaaslike gemeenskappe, en die regering op alle vlakke Sinvolle en volhoubare beleggings deur ons filiale en die Overberg Agri Ontwikkelingstrust en Woza Phambili Enterprises, die bedryfsarm van die Trust Volgehoue meting teen beste praktyk en verbetering van die Overberg Groep se gedrag en kultuur ooreenkomstig die beginsels van goeie korporatiewe burgerskap en ons Etiese Gedragskode

18 16 PRESTASIE- OORSIG DIE OVERBERG GROEP BRUTO OMSET Die waarde van besigheidstransaksies, insluitend die verkoop van voorraad en dienste asook die waarde van direkte transaksies wat gefinansier is, het met 108% toegeneem tot R6.6 miljard. KERN WESENS- VERDIENSTE Die kern wesensverdienste het met 8% afgeneem tot R146 miljoen, hoofsaaklik weens die droogtetoestande wat geheers het in Wes- en Suid-Kaap gebiede. Gemeet oor die driejaartydperk is die totale toename in kern wesensverdienste R46 miljoen, wat n saamgestelde jaarlikse groeikoers van 21% per jaar verteenwoordig R miljoen R miljoen 2018

19 17 DIE OVERBERG GROEP Omset Kern wesensverdienste Ekwiteit Menslike kapitaal Breë-basis Swart Ekonomiese Bemagtiging Korporatiewe maatskaplike investering EKWITEIT Gedurende die verslagjaar het die ekwiteit tot R2 164 miljoen toegeneem. Die daling in die markprys van Pioneer Voedsel Groep se aandele met R32 per aandeel het n negatiewe uitwerking op die ekwiteit gehad. AANDEELPRYS AAN DIE EINDE VAN DIE JAAR Die aandeelprys het gedurende die oorsigjaar met 23% gestyg. DIVIDEND PER AANDEEL uitgesluit alle spesiale dividende n Dividend van 55 sent per aandeel is deur die raad verklaar. Aangesien die aandele van die Groep onderverdeel het in die verhouding van 1 tot 10, is die vergelykbare dividend van die vorige jaar 55.2 sent. Die vergelykbare dividend word in hakies getoon (44.3) 552 (55.2) R miljoen Rand Sent 2018 DIE OVERBERG FILIALE Overberg Agri Bedrywe, ingesluit Overberg Wealth and Risk Management Bontebok Limeworks Moov Fuel Boltfast Bredasdorp Slagpale

20 18 PRESTASIE- OORSIG MENSLIKE KAPITAAL Prestasie word gedryf deur vaardige, entoesiastiese en toegewyde mense. Op 28 Februarie 2018 het die Overberg Groep (2017: 1 224) permanente werknemers en 162 (2017: 150) tydelike werknemers in diens gehad. 75% van ons permanente werknemers is manlik (2017: 79%) en 66% is swart, omskryf in die Wet op Billike Indiensneming (2017: 72%) as swart, kleurling en Indiër persone. Die ras- en geslagsamestelling van ons tydelike personeel op 28 Februarie 2018 toon n soortgelyke verspreiding as permanente personeel tussen die rassegroepe, maar 83% van tydelike personeel is manlik. Ras- en geslagsamestelling van die permanente personeel van Overberg Groep: Swart Kleurling Indiër Blank 12% 54% 0.3% 34% Manlik Vroulik 75% 25% Gedurende die oorsigjaar is 47 nuwe poste in die Overberg Groep geskep. Die meerderheid van hierdie poste is by Overberg Agri Bedrywe (16) en Overberg Wealth and Risk Management (13) geskep. Die poste deur Overberg Agri Bedrywe geskep is hoofsaaklik van n operasionele of administratiewe aard waaronder krediteure en debiteure klerke, skoonmakers en ook drie leerling-graangradeerders. Die poste geskep deur Overberg Wealth and Risk Management is hoofsaaklik bemarker-poste wat kommissie-inkomste verdien en hou direk verband met die uitbreidingsplanne van daardie maatskappy. Die verskuiwing van die Johannesburg-tak van Boltfast het die aflegging van 16 van ons personeel tot gevolg gehad en skeidingslone ten bedrae van R1 miljoen is uitbetaal. Vergoeding Die Overberg Groep-vergoedingsbeleid het ten doel om te verseker dat die Groep in staat is om goeie en bekwame persone te lok en te behou ten einde n positiewe en volhoubare maatskappy te verseker. Die vergoedingsbeleid is gebaseer op die volgende sleutelbeginsels: Vergoeding moet: te alle tye die strategie en die kultuur van billikheid en regverdigheid van die Groep ondersteun; billik wees teenoor werknemers en die werkgewer; die visie van die Groep, om die voorkeur operasionele en beleggingsvennoot te wees in die landbou- en voedselwaardekettings ondersteun; jaarliks vergelyk word teenoor die resultate van erkende vergoedingsopname sodat bepaal kan word of die vergoedingsvlakke van die Groep kompeterend is in die onderskeie industrieë, die werwing van skaars vaardighede, om individuele goeie prestasie te beloon en toe te sien dat aan regulatoriese strukture en vereistes voldoen word; dien as motiveerder en moet goeie presteerders beloon, maar moet ook buigsaam wees om onderskeid in prestasie te kan akkommodeer. Die Vergoedings- en nominasiekomitee is verantwoordelik om die toepassing van die vergoedingsbeleid te monitor. Die vergoedinguitgawes van die Groep het met 22% gestyg vanaf die vorige jaar. Indien die vergoedingsuitgawes verbonde aan Moov Fuel egter buite rekening gelaat word, het die totale vergoedingsuitgawes met 4.4% gestyg. Die vergoedingstrukture van die Overberg Groep bied n mate van buigsaamheid aan personeel om hul gewaarborgde vergoedingspakkette te struktureer. Verskeie goeie voordeleskemas word aan personeel gebied waaronder kort- en langtermyn prestasiebonusskemas. Lidmaatskap van n aftreefonds is verpligtend vir alle nuwe permanente personeel van die Overberg Groep. In die geval waar n maatskappy deur middel van korporatiewe aksie by die Overberg Groep ingeskakel het, word bestaande personeel van daardie maatskappy die geleentheid gebied om by die Overberg Agri Groeppensioenfonds aan te sluit. Die meeste van ons werknemers is lede van die Overberg Agri Groeppensioenfonds wat lede

21 19 het. Dit is n geslote fonds vir die Groep en word bestuur deur vier trustees. n Wye reeks bydraekoerse en beleggingsportefeuljes bied aan lede van die fonds n groot mate van buigsaamheid. n Klein hoeveelheid van die werknemers behoort aan n pensioen- of voorsorgfonds van n verpligte bedingingsraad. Al die aftreefondse is vastebydraefondse en bied sterfte- en ongeskiktheidsvoordele. Alle werknemers het die opsie om aan n mediese fonds te behoort en verskeie laekosteprodukte is beskikbaar aan personeel. Aan die einde van die finansiële jaar was 275 werknemers hooflede van n mediese produk. Dit wil sê 21% van permanente werknemers is lede van n gesondheidsorgplan (2017: 23%). Lidmaatskap aan die Groep-begrafnisskema is n diensvoorwaarde vir alle nuwe personeel en die skema beskik tans oor 884 lede. Begrafnisdekking teen baie kompeterende tariewe is beding. In die lig van die samesmelting tussen Overberg Agri en Acorn Agri sal die vergoedingsbeleid van die Groep hersien en moontlik aangepas moet word om erkenning te verleen aan die unieke omstandighede van die onderskeie maatskappye. Opleiding en ontwikkeling Die opleiding en ontwikkeling van ons werknemers is vir ons belangrik en die Overberg Groep het in die verslagjaar R2.7 miljoen aan die opleiding en ontwikkeling van ons personeel bestee. Weens die heersende negatiewe ekonomiese omstandighede gedurende die oorsigjaar, het ons 4% minder as die vorige jaar aan opleiding en ontwikkeling spandeer. 953 werknemers (73% van ons permanente werknemers) het opleidings- en ontwikkelingskursusse bygewoon. Opleiding en ontwikkeling is oorwegend gemik op kernvaardighede, bestuursvaardighede, en gesondheid en veiligheid. Gesondheid en veiligheid bly n hoë prioriteit vir die Groep en 535 werknemers het die afgelope jaar gesondheids- en veiligheidsopleiding ondergaan. 475 van ons personeel het opleiding ondergaan wat gemik is op die tegniese vaardighede wat van personeel vereis word om hul dag tot dag take te kan behartig en sluit ook die opleiding van vakleerlinge in. Waar moontlik, het die Groep gebruik gemaak van vakleerlingskappe en gedurende die oorsigjaar was 16 leerlingskappe aktief: Maatskappy Aantal leerlinge NQFvlak Naam van leerlingskap Boltfast 3 Vlak 3 Nasionale Sertifikaat in Besigheid en Administrasie Bolfast 1 Vlak 2 Nasionale Sertifikaat in Groot- en Kleinhandelbedrywighede Moov Fuel 3 Vlak 2 Nasionale Sertifikaat in Groot- en Kleinhandelverspreiding Bredasdorp Slagpale Bontebok Limeworks 5 Vlak 2 Nasionale Sertifikaat in Algemene Slagpale Prosesse 4 Vlak 1 Nasionale Sertifikaat in Vervaardiging, Ingenieurswese en verwante aktiwiteite Met die uitsondering van Bontebok Limeworks, is alle leerlinge ook permanente personeel van die betrokke maatskappy. Gesondheid en veiligheid Met die uitsondering van Bontebok Limeworks, word beroepsveiligheid en -gesondheid gereguleer deur die Beroepsveiligheid en Gesondheidwet (Wet 85 van 1993), terwyl Bontebok Limeworks deur die Myn Gesondheid en Veiligheidswet (Wet 29 van 1996) gereguleer word. Elkeen van ons filiale is verantwoordelik vir gesondheid en veiligheid by hulle onderskeie werksomgewings. Daar is n gesondheids- en veiligheidskomitee in elke besigheidseenheid en oudits deur n onafhanklike diensverskaffer word gereeld uitgevoer om te verseker dat gesondheids- en veiligheidsvereistes nagekom word. Weens die aard van sy bedrywighede word omvattende interne en eksterne oudits elke ses maande by al die grootmaat-stoorplekke en verspreidingsentrums van Moov Fuel uitgevoer. Die evaluering hiervan by die diensstasies word drie maal per jaar uitgeoefen. Dit is vir ons aangenaam om te bevestig dat daar geen noodlottige ongelukke gedurende die verslagjaar was nie (2017: 0).

22 20 PRESTASIE- OORSIG Prestasiebeoordeling en -erkenning Ons gee erkenning aan voortreflike prestasie van ons werknemers. n Korttermynbonusskema is in werking en is gegrond op die bereiking van maatskappy- en individuele prestasiedoelwitte. Korttermynbonusse word slegs betaal nadat die geouditeerde finansiële jaarstate in Junie elke jaar goedgekeur is en slegs indien die doelwitte bereik is. Ooreenkomstig die skema kom werknemers aan die begin van elke jaar ooreen oor die prestasiedoelwitte, wat met die betrokke filiaal se strategiese doelwitte moet ooreenstem. Die raad het n langtermyn aandeelappresiasieregteskema vir n aantal werknemers goedgekeur. Die plan vorm deel van veranderlike vergoeding en word gebruik vir die werwing, behoud en motivering van personeel wat n uitwerking op die langtermynvolhoubaarheid en strategiese doelwitte van die maatskappy het. Die doel is om volhoubare prestasie en waardeskepping op die lang termyn aan te moedig, wat ooreenstem met die Groep se strategie en om aandeelhouerswaarde te verhoog. Die toepassing van die skema word deur die Vergoeding- en nominasiekomitee gemonitor en beheer; en word jaarliks deur die eksterne ouditeure geoudit. Die raad het die bestaande skema beëindig vir twee lede van die Uitvoerende komitee ooreenkomstig die Samesmeltingsooreenkoms. Ingevolge die reëls van die betrokke skema is Overberg Agri Bpk aandele gedurende die oorsigjaar aan twee personeellede toegeken. Die oorweging om die kort- en langtermyn bonusskemas uit te brei na die ander maatskappye sal gedurende die jaar oorweeg word. TRANSFORMASIE EN BREË- BASIS SWART EKONOMIESE BEMAGTIGING ( B-BSEB ) Ons bedrywe en filiale is uiteenlopend en van die maatskappye word deur spesifieke sektorkodes gereguleer. Om hierdie rede word n gekonsolideerde telkaart vir die Overberg Groep nie verkry nie. Elke filiaal is verantwoordelik vir transformasie en die mate waarin voldoen word aan die B-BSEB kodes word jaarliks deur die Maatskaplike en etiese komitee geëvalueer en aan die betrokke filiaaldireksie gerapporteer. In ooreenstemming met die Overberg Groep se verbintenis om ons mense te bemagtig, is die Overberg Agri Ontwikkelingstrust tot stand gebring. Die begunstigdes van die Trust kan ekonomiese blootstelling aan beleggings verkry terwyl aangewese plaaslike gemeenskappe bevoordeel kan word deur die sosio-ekonomiese projekte wat deur die Trust geïmplementeer word. Die begunstigdes van die Trust moet formeel en individueel as begunstigdes geregistreer word en sluit swart, gekleurde en Indiërpersone in wat vir ten minste drie jaar permanent in diens was van: Die Overberg Groep of een van sy filiale, of Kliënte van Overberg Agri Bedrywe Op 28 Februarie 2018 was 326 (2017: 358) begunstigdes, waaronder 65 (2017: 68) plaaswerkers, formeel geregistreer. 19% van die begunstigdes is vroue. Die bedryfsmaatskappy van die Trust, Woza Phambili Enterprises (Edms) Bpk ( Woza ), ontvang en bestuur steeds die bydraes van sommige filiale van die Overberg Groep. Die direkteure van Woza en die trustees van die Trust is dieselfde persone. Die aandelekapitaal van Woza word deur die Overberg Agri Ontwikkelingstrust gehou. Woza besit n 26%-aandeelhouding in Boltfast en is n vlak 1 B-BSEBmaatskappy. Woza het verteenwoordiging in die raad van Boltfast gebaseer op n aandeelhouerooreenkoms tussen die partye. Woza se belangrikste bron van inkomste is die ondernemingsontwikkelings- en sosio-ekonomiese ontwikkelingsbydraes wat vanaf Overberg Agri Bedrywe, Bredasdorp Slagpale en Boltfast ontvang word. Die ondernemingsontwikkelingsbydraes word aangewend vir die terugbetaling van die lening om die 26%-aandeelhouding in Boltfast te verkry en die sosioekonomiese ontwikkelingsbydraes word aangewend vir beurse en die opknapping van skole in die omgewings waar die Overberg Groep besigheid doen. Ongelukkig kon nog geen uitkering aan die begunstigdes van die Ontwikkelingstrust gemaak word nie. Die Trust het op

23 21 23 Oktober 2017 sy eerste algemene jaarvergadering gehou, waartydens terugvoer oor die bedrywighede van Woza aan die begunstigdes gegee is. Die raad is steeds bekommerd oor die implikasies van die nuwe B-BSEB-kodes op die B-BSEB-vlakke van die onderskeie filiale en ons sal voortgaan om na die beste van ons vermoë aan B-BSEB-wetgewing te voldoen. Die B-BSEB-vlakke van die filiaalmaatskappye van die Overberg Groep is as volg: Overberg Agri Bedrywe: 8 Bontebok Limeworks: 6 Boltfast: 7 Moov Fuel: 4 KORPORATIEWE MAATSKAPLIKE INVESTERING Ons korporatiewe maatskaplike bydraes is daarop gemik om n positiewe uitwerking te hê op die gemeenskappe waarin ons funksioneer en fokus hoofsaaklik op opvoeding, omdat ons dit as n positiewe bydrae op die lang termyn aan die breër gemeenskap beskou. Ons lewer ook bydraes aan nie-winsgewende organisasies in die gebiede waar ons besigheid doen en dit sluit skenkings in aan landbouverenigings en -organisasies, inrigtings vir bejaardes, kinderhuise en skole. Overberg Agri Bedrywe bied jaarliks n plaaspersoneelinligtingsdag op Caledon en Napier aan. Dié dag is deur meer as 400 plaaswerkers uit die Overberg-distrik bygewoon. Die program van die dag fokus daarop om plaaspersoneel te ontwikkel en hul te motiveer om eienaarskap van hul verantwoordelikheid op die plaas en in die gemeenskap op te neem. Vanjaar se fokus was op die integrasie van skaap- en graanboerdery, veilige hantering van chemikalieë en finansiële fiksheid. Anton Alexander, van Crookes Brothers naby Vyeboom, was die motiveringspreker. Hy is die Plaaswerker van die jaar in Die aktiwiteite van die dag sluit ook verskeie demonstrasies van kleingraan, graanproduksiepraktyke sowel as lewende hawe-boerderypraktyke in. Die Overberg Groep dra ook jaarliks by tot die plaaslike landbouverenigings en nasionale landbou- en bedryfsorganisasies deur borgskappe, skenkings en die verskaffing van geriewe. Opgeleide werknemers van Overberg Agri Bedrywe bied tegniese ondersteuning aan swart landbouers. Die bystand wat aan swart landbouers verleen word, wissel van finansiële bestuur tot die vestiging van studiegroepe. Bredasdorp Slagpale het die afgelope verslagjaar sy mentorskapprogram vir opkomende swart landbouers in Bredasdorp voortgesit. Bredasdorp Slagpale bied operasionele en finansiële bystand aan hierdie landbouers in die vorm van finansiering vir die aankoop en die voer van lewende hawe. Bredasdorp Slagpale koop ook die lewende hawe en skep sodoende n mark en inkomste vir hierdie landbouers. Woza het R aan sosio-ekonomiese projekte bestee gedurende die verslagjaar en die opknapping van die Noordhoek Primêre Skool is gedurende die oorsigjaar afgehandel. R is gedurende die oorsigjaar aan vier studiebeurse bestee. Die beurse dek skoolfooie, handboeke, vervoer, skryfbehoeftes en ander soortgelyke uitgawes. Finansiële ondersteuning word ook aan die Departement van Onderrig verleen vir die aanbied van addisionele klasse in wiskunde en wetenskap vir leerders in die Caledon-omgewing. Gedurende die oorsigjaar het Bontebok Limeworks onder andere R aan sosio-ekonomiese bydraes spandeer wat bestaan het uit n finansiële bydrae tot die plaaslike sopkombuis op Bredasdorp. Die direkte spandering aan sosio-ekonomiese projekte deur Moov Fuel het R beloop. Hierdie projekte sluit onder andere die jaarlikse golf-dag in wat die Branded Marketer-Afdeling reël. Deelnemers word ook aangemoedig om donasies te maak tydens hierdie geleentheid wat weer aan die Suideroord Tehuis vir Bejaardes, Liefdesnessie Dienssentrum en Ons Huis Tehuis oorhandig word. Elkeen het R die afgelope jaar ontvang. Die Moov Academy het ten doel om graad 10 tot 12-leerders voor te berei vir die lewe na matriek en n groep van tussen agt en twaalf leerders vanuit die plaaslike gemeenskap word jaarliks die geleentheid gebied om deur middel van n mentorskapprogram hieraan deel te neem. Die doelwit is nie om slegs akademies sterk leerders behulpsaam te wees nie. Die mentors is vrywilligers uit die Bredasdorp omgewing en spandeer ten minste twee jaar met n leerling om hom/ haar voor te berei vir die lewe na matriek. Moov Fuel koördineer die program en dra die uitgawes van die personeellid om dit te koördineer.

24 ONS FILIALE 22 OVERBERG AGRI BEDRYWE Totale omset: R2 619 miljoen (2017: R2 427 miljoen) Overberg Agri Bedrywe, met sy administratiewe kantore in Caledon, is in die landbou-omgewing van die Wes-Kaap, Overberg, Noord- Kaap, Oos Kaap, Limpopo en aangrensende streke bedrywig. Die maatskappy fokus op die verskaffing van landbou- en kleinhandelprodukte, graandienste, tegniese ondersteuning, meganisasie, verpakking, besproeiing en finansiering. Overberg Agri Bedrywe hou n 70% belang in Overberg Wealth and Risk Management, n geregistreerde finansiële diensverskaffer wat korttermyn- en lewensversekering asook mediese versekering en werknemervoordele aanbied en het 47 permanente personeel in diens gehad op 28 Februarie Die finansiële resultate van Overberg Agri Bedrywe kan hoofsaaklik toegeskryf word aan: n Lojale kliëntebasis en goeie markaandeel Strategiese beleggings in die waardeketting Droogtetoestande wat geheers het in die Wes- en Oos Kaap Die meegaande grafieke, met die uitsondering van die omset-grafiek, is aangepas om die resultate van die normale bedrywighede te toon. % bydrae tot die Overberg Groep se netto inkomste: 35% (2017: 48%) Getal permanente werknemers op 28 Februarie: 735 (2017: 724) Omset R miljoen Die styging van 9% in omset kan hoofsaaklik toegeskryf word aan groeiende omsette wat deur die kleinhandel en Agpack gerealiseer is. Netto wins na belasting R miljoen Die daling in die netto wins na belasting kan hoofsaaklik toegeskryf word aan die kleiner oes in die oorsigjaar, asook die invloed wat die droogte in die Wes-Kaap en Oos-kaap gehad het op die besteebare inkomste van ons kliënte. Francois Joubert Besturende direkteur: Overberg Agri Bedrywe Diploma in Senior Bestuur Francois het in 2006 by Overberg Agri Bedrywe aangesluit en het verskillende poste by ander sekondêre landboubesighede beklee voordat hy by Overberg Agri aangesluit het. Hy is op 17 April 2012 as die besturende direkteur aangestel. Ekwiteit R miljoen Opbrengs op gemiddelde ekwiteit Persentasie 12% 13% 11% Die styging in ekwiteit tot R814 miljoen is hoofsaaklik toe te skryf aan die wins wat die jaar behaal is Die opbrengs op gemiddelde ekwiteit van 11% is aangeteken vir die 2018-jaar. Die daling teenoor die vorige jaar is toeskryfbaar aan die laer wins wat in die huidige jaar gerealiseer is.

25 23 BONTEBOK LIMEWORKS Totale omset: R115 miljoen (2017: R110 miljoen) Bontebok Limeworks, geleë in Bredasdorp, is sedert 1924 in bedryf en produseer hoë gehalte kalk vir n verskeidenheid gebruike. Die maatskappy vervaardig, bemark en versprei gebluste kalk, landboukalk, voerkalk, afwitkalk, boukalk, padboukalk, Aquastab en Concrim landwyd. Die hoofmarkte is landbou, padbou en watersuiwering. Die langtermyn-uitbreidingsprogram wat deur die raad goedgekeur is, wat die ingebruikneming van oonde nege tot 12 insluit en ook produksie- en hidrasiekapasiteit sal verhoog, het reeds gedurende die vorige jaar n aanvang geneem. Die uitbreidings bring egter wesenlike staantyd tot gevolg wat daartoe aanleiding gegee het dat die volle produksiekapasiteit van die aanleg nie optimaal benut kon word nie. Gedurende die oorsigjaar is n oksiedaanleg geïmplementeer met die doel om die silika-inhoud van oksied te verlaag tot vlakke soos vereis deur die mark. % bydrae tot die Overberg Groep se netto inkomste: 8% (2017: 10%) Getal permanente werknemers op 28 Februarie 2018: 82 (2017: 60) Omset R miljoen 101 Die verhoging in die omset kan hoofsaaklik toegeskryf word aan verhoogde landbou- en voerkalkverkope. Ekwiteit R miljoen Netto wins na belasting R miljoen Die verhoging in kapasiteit het nie gerealiseer in verhoogde verkope van hidroksied ooreenkomstig die beplanning nie en die onbeplande staantyd tydens die uitbreidings het negatiewe gevolge gehad op die winste. Opbrengs op gemiddelde ekwiteit Persentasie 19% 17% 13% Johan Alberts Besturende Direkteur: Bontebok Limeworks Matriek Johan het in 1989 by Bontebok Limeworks aangesluit en is in 1998 as die assistent mynbestuurder aangestel. Na vyf jaar is hy bevorder tot mynbestuurder. Johan is in Februarie 2018 as besturende direkteur van Bontebok Limeworks aangestel Die toename in ekwiteit is die netto gevolg van die gerealiseerde netto inkomste minus dividende wat aan aandeelhouers uitbetaal is Die opbrengs op gemiddelde ekwiteit van 13% is laer as die teiken van 16%.

26 ONS FILIALE 24 MOOV FUEL Totale omset: R3 417 miljoen (2017: R2 941 miljoen) Moov Fuel, gebaseer op Bredasdorp, is in 2013 gestig na n samesmelting tussen twee welbekende spelers in die energiesektor. Die geskiedenis van die maatskappy dateer egter so ver soos 1956 terug toe dit as n familie-besigheid begin is. Die maatskappy, wat ongeveer 45 groot afleweringsvoertuie het, versprei petrol, diesel en smeermiddels aan vulstasies en ander kommersiële en kleinhandelbesighede regoor die Wes-, Noord- en Oos-Kaap. Die voertuie word by die werkswinkel in Kaapstad onderhou. Die maatskappy is in Julie 2009 deur Chevron Suid-Afrika aangestel as die Branded Marketer vir die Wes- en Oos-Kaap. Sedertdien kon die maatskappy daarin slaag om die Caltex-voetspoor te vergroot tot 79 stasies. Aangesien die Groep die belang in Moov Fuel op 1 Maart 2016 bekom het, toon die grafieke slegs twee jaar se inligting. % bydrae tot die Overberg Groep se netto inkomste: 27% (2017: 0%) Getal permanente werknemers op 28 Februarie 2018: 142 (2017: 146) Omset R miljoen Die styging van R476 miljoen is hoofsaaklik toeskryfbaar aan die groei in die besigheid. Netto wins na belasting R miljoen Die 23% toename in netto wins kan toegeskryf word aan verhoogde volumes as gevolg van organiese groei van die besigheid asook die suksesvolle byvoeging van nuwe klante. Cornel Vermeulen Hoof uitvoerende beampte: Moov Fuel BCompt (Honneurs) CTA, Rekeningkunde Cornel het in 2013 by Moov Fuel aangesluit. Voor Moov Fuel was hy in diens van die Imperial Groep en die Pioneer Voesel Groep. Cornel het n meestersgraad in Toekoms-navorsing by die besigheidskool van die Universiteit van Stellenbosch voltooi. Ekwiteit R miljoen Opbrengs op gemiddelde ekwiteit Persentasie 25% 24% Die toename in ekwiteit is die netto gevolg van die gerealiseerde netto inkomste Die opbrengs op gemiddelde ekwiteit van 24% is hoër as die teiken van 21%.

27 25 BOLTFAST Totale omset: R221 miljoen (2017: R227 miljoen) Boltfast spesialiseer in die invoer, verspreiding en bemarking van industriële hegstukke. Die maatskappy het landswyd takke in Kaapstad (Epping en Montague Gardens), Port Elizabeth, Johannesburg, Pretoria en Vredenburg en is besig om sy bedrywighede in Suider- Afrika uit te brei. Met meer as verskillende voorraaditems, is Boltfast een van die grootste verskaffers van hegstukke in Suid-Afrika. Boltfast se hoofmarkte is die mynbou-, konstruksie-, vervaardiging- en mariene sektore. Die agteruitgang in die mynbou- en konstruksiesektore het n geweldige negatiewe uitwerking op baie van Boltfast se kliënte in die vervaardigings-, ingenieurs- en verskaffingsnywerhede gehad en het die sluiting van baie besighede in die nywerheid tot gevolg gehad. Hierdie markrealiteite het voortgesette druk op die verkope en bruto winsmarges van die maatskappy geplaas. Die Johannesburg tak het verskuif na n beter ligging wat aanleiding gegee het tot n eenmalige koste van ongeveer R3 miljoen. Die nuwe Johannesburg-tak is meer doelgerig en toeganklik vir kliënte en behoort n positiewe uitwerking te hê op die prestasie van die tak. Tydens die jaar onder oorsig is n waardedaling van R37 miljoen op die klandisiewaarde van Boltfast gemaak as gevolg van die finansiële prestasie van die besigheid onder moeilike markomstandighede. Boltfast sal voortgaan om sy besigheidsmodel te evalueer ten einde finansiële volhoubaarheid te verseker en fokus op uitbreiding in meer winsgewende markte. Omset R miljoen Netto wins/(verlies) na belasting R miljoen uitgesluit waardedaling 2 1 % bydrae tot die Overberg Groep se netto inkomste: 0% (2017: 1%) Getal permanente werknemers op 28 Februarie 2018: 243 (2017: 252) Graham Jackson Graham, die voormalige besturende direkteur van Boltfast, het die maatskappy se diens verlaat in April n Plaasvervanger is reeds aangestel en hy tree op 1 Julie 2018 in diens. (3) Baie moeilike markomstandighede het aanleiding gegee tot n daling in die omset van Boltfast Moeilike marktoestande en die eenmalige koste verbonde aan die skuif van die Johannesburgtak het aanleiding gegee tot die daling in die netto winssyfer. Ekwiteit R miljoen Die waardedaling van R37 miljoen op die klandisiewaarde het die grootste bydrae gelewer tot die daling in ekwiteit.

28 ONS FILIALE 26 BREDASDORP SLAGPALE Totale omset: R231 miljoen (2017: R183 miljoen) Bredasdorp Slagpale, geleë op Bredasdorp, bied slaggeriewe vir skaap en bees wat hoofsaaklik uit die Overberg-streek verkry word, en het n kapasiteit van 600 kleinvee-eenhede per dag. Die maatskappy is ook betrokke by lewendehawe-verhandeling en besit n skaapvoerkraal met n kapasiteit van kleinveeeenhede. Die beskikbaarheid van vee in die voerkraal het die bedryfsdoeltreffendheid en spesifiek die benutting van kapasiteit verhoog. Die handelsmerk, Overberg Plaasvleis, is reeds wyd bekend en vind toenemend byval vanweë die uitsonderlike gehalte van die vleis uit hierdie streek. Die maatskappy se stewige finansiële resultate kan toegeskryf word aan die feit dat die aanleg teen vol kapasiteit bedryf word en die toepassing van verskeie bedryfsdoeltreffendhede. Die maatskappy is besig met uitbreidings en opgraderings wat die slag-kapasiteit sal verhoog na 950 kleinvee-eenhede per dag. % bydrae tot die Overberg Groep se netto inkomste: 5% (2016: 4%) Getal permanente werknemers op 28 Februarie 2018: 44 (2017: 43) Omset R miljoen 162 Die 26% styging in omset kan grootliks toegeskryf word aan die styging in die aantal eenhede geslag, asook die styging in die vleispryse van beide skaap en bees, wat gedurende die jaar onder oorsig ondervind is. Ekwiteit R miljoen Netto wins na belasting R miljoen Die 22% styging in die netto wins na belasting kan toegeskryf word aan goeie bruto marges vir beide skaap en bees, goeie beheer van kostes, asook die goeie deurset van die Slagpale met gepaardgaande positiewe invloed op die vastekoste per eenheid. Opbrengs op gemiddelde ekwiteit Persentasie 30% 30% 30% Dian Giliomee Besturende direkteur: Bredasdorp Slagpale Diploma in Landbou Dian het in 2006 by die Overberg Agri Bedrywe Versekeringsafdeling aangesluit as Versekeringsbemarker en is in 2011 as die algemene bestuurder van Bredasdorp Slagpale aangestel. In Februarie 2018 is hy as besturende direkteur van die maatskappy aangestel Die toename in ekwiteit is die netto gevolg van die gerealiseerde netto inkomste minus dividende wat aan die aandeelhouer uitbetaal is n Opbrengs op gemiddelde ekwiteit van 30% is, soos die vorige twee jaar, in die oorsigjaar bereik.

29 27

30 28 ONS RAAD VAN DIREKTEURE NIE-UITVOERENDE DIREKTEURE RR BLOM (ROBERT) (49) Diploma in Landbou DG DE KOCK (DOUW) (64) BCom en Diploma in Finansiële Beplanning (CFP) CA SMITH (NELIUS) (53) BRek (Hons) en GR(SA) Robert is op 10 Maart 2005 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel en het ooreenkomstig die samesmeltingsooreenkoms op 2 Mei 2018 as direkteur van Overberg Agri Bpk bedank. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien in die rade van Overberg Agri Bedrywe en Bredasdorp Slagpale. Robert is sedert 1991 aktief betrokke by primêre landbou. Hy voldoen aan die omskrywing van n Landbouer, ooreenkomstig die bepalings van die Akte van Oprigting van Overberg Agri Bpk en Overberg Agri Bedrywe. Robert word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Overberg Agri Bpk beskou. Douw was sedert Augustus 2008 die ondervoorsitter van die Overberg Groep tot sy aanstelling as voorsitter op 27 Augustus Douw is sedert 2 Mei 2018 die ondervoorsitter van die Acorn Agri and Food-direksie. Douw is op 10 Maart 2005 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien in die rade van Overberg Agri Management Services en Overberg Agri Beleggings. Hy is n lid van die Vergoedings- en nominasiekomitee. Hy is sedert Oktober 2008 die voorsitter en werkgewer-trustee van die Overberg Agri Groeppensioenfonds. Douw het van 1981 tot aan die einde van 2006 geboer en is tans n finansiële beplanner vir Boshoff Visser Finansiële Dienste. Douw voldoen aan die vereistes van n Landbouer ooreenkomstig die bepalings van die Akte van Oprigting van Overberg Agri Bpk, Overberg Agri Bedrywe en Acorn Agri and Food Bpk. Douw word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Overberg Agri Bpk en Acorn Agri and Food Bpk beskou. Nelius is op 21 Augustus 2014 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien in die rade van Overberg Agri Management Services, Overberg Agri Beleggings en Boltfast. Hy is n lid van die Oudit- en risikokomitee. Nelius praktiseer sedert 1995 as n ouditeur op Bredasdorp en is betrokke by Boshoff Visser Finansiële Dienste. Hy is nie n Landbouer ooreenkomstig die omskrywing daarvan in die Akte van Oprigting van Overberg Agri Bpk, Overberg Agri Bedrywe en Acorn Agri and Food nie. Nelius word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Overberg Agri Bpk en Acorn Agri and Food Bpk beskou. TL LINDE (TONIE) (30) BRek (Hons) en GR(SA) MR VAN BREDA (MICHAEL) (44) BBusSc (Besigheidsfinansies), Diploma in Rekeningkunde en GR(SA) DC HUMAN (DIRK) (50) Diploma in Landbou Tonie is op 28 Junie 2017 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel en het ooreenkomstig die samesmeltingsooreenkoms op 2 Mei 2018 as direkteur van Overberg Agri Bpk bedank. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien in die rade van Overberg Agri Bedrywe en Bredasdorp Slagpale. Tonie is n vennoot by BDK Ouditeure (voorheen Badenhorst Ouditeure) op Caledon. Voor hy by BDK Ouditeure aangesluit het, was hy die hoof finansiële beampte van HIK Abalone Farm op Hermanus. Hy is sedert 2008 aktief betrokke by primêre landbou. Tonie voldoen aan die vereistes van n Landbouer ooreenkomstig die omskrywing daarvan in die Akte van Oprigting van Overberg Agri Bedrywe en Overberg Agri Bpk. Tonie word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Overberg Agri Bpk beskou. Michael is op 22 Augustus 2013 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel. Hy is n lid en die voorsitter van die Oudit- en risikokomitee en n lid van die Maatskaplike en etiese komitee. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien in die rade van Overberg Agri Management Services, Overberg Agri Beleggings, Overberg Wealth and Risk Management en Boltfast. Hy is n landbouer en is sedert 2001 aktief betrokke by primêre landbou. Hy voldoen aan die omskrywing van n Landbouer ooreenkomstig die omskrywing daarvan in die Akte van Oprigting van Overberg Agri Bpk, Overberg Agri Bedrywe en Acorn Agri and Food Bpk. Michael word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Overberg Agri Bpk en Acorn Agri and Food Bpk beskou. Dirk is op 10 Maart 2005 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel en het ooreenkomstig die samesmeltingsooreenkoms op 2 Mei 2018 as direkteur van Overberg Agri Bpk bedank. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien in die rade van Boltfast en Bontebok Limeworks en is n lid en ook die voorsitter van die Maatskaplike en etiese komitee. Dirk is n landbouer en is sedert 1984 aktief betrokke by primêre landbou. Hy voldoen aan die omskrywing van n Landbouer ooreenkomstig die bepalings van die Akte van Oprigting van Overberg Agri Bpk en Overberg Agri Bedrywe. Dirk word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Overberg Agri Bpk beskou.

31 29 DCH UYS (DIRKIE) (52) BCom (Hons) RP KRIGE (RICHARD) (47) Diploma in Landbou JCT VILJOEN (JAN) (43) Diploma in Landbou Dirkie is op 22 Augustus 2013 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel. Hy was vanaf 27 Augustus 2015 tot 2 Mei 2018 die ondervoorsitter van die raad van direkteure van Overberg Agri Bpk. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien in die rade van Overberg Agri Management Services, Overberg Agri Beleggings, Bontebok Limeworks en Overberg Agri Bedrywe. Hy is n lid van die Oudit- en risikokomitee en n lid en voorsitter van die Vergoedings- en nominasiekomitee. Hy voldoen aan die omskrywing van n Landbouer ooreenkomstig die bepalings van die Akte van Oprigting van Overberg Agri Bpk, Overberg Agri Bedrywe en Acorn Agri and Food Bpk. Dirkie word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Overberg Agri Bpk en Acorn Agri and Food Bpk beskou. Richard is op 27 Augustus 2015 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel en het ooreenkomstig die samesmeltingsooreenkoms op 2 Mei 2018 as direkteur van Overberg Agri Bpk bedank. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien in die rade van Overberg Agri Bedrywe en Bredasdorp Slagpale. Richard is n landbouer en is sedert 1998 aktief betrokke by primêre landbou. Hy voldoen aan die omskrywing van n Landbouer ooreenkomstig die bepalings van die Akte van Oprigting van Overberg Agri Bedrywe en Overberg Agri Bpk. Richard word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Overberg Agri Bpk beskou. Jan is op 28 Junie 2017 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel en het ooreenkomstig die samesmeltingsooreenkoms op 2 Mei 2018 as direkteur van Overberg Agri Bpk bedank. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien in die rade van Overberg Agri Bedrywe en Bredasdorp Slagpale. Hy is die voormalige voorsitter van die Risikobeheertrust en die Caledon-Noord Landbouvereniging. Jan is sedert 1996 aktief betrokke by primêre landbou. Hy voldoen aan die vereistes van n Landbouer ooreenkomstig die omskrywing daarvan in die Akte van Oprigting van Overberg Agri Bedrywe en Overberg Agri Bpk. Jan word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Overberg Agri Bpk beskou. YJ VISSER (COBUS) (51) LLB JB MC GRATH (BUCKLEY) (60) BIng en GR(SA) JHP VAN DER MERWE (JOHAN) (53) GR(SA) M Inkomstebelasting M Phil Finansies Cobus is op 2 Mei 2018 in die direksie van Acorn Agri and Food Bpk aangestel en op 12 Junie 2018 as die Voorsitter van die Direksie verkies. Hy is ook die besturende direkteur van Bremer Investments en besit diverse landboubedrywighede. Cobus was voorheen n direkteur van Gildenhuys van der Merwe Inc. Hy voldoen nie aan die vereistes van n Landbouer ooreenkomstig die omskrywing daarvan in die Akte van Oprigting van Acorn Agri and Food Bpk nie. Cobus word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Acorn Agri and Food Bpk beskou. Buckley is op 2 Mei 2018 in die direksie van Acorn Agri and Food Bpk aangestel. Hy is n besigheidsman en tree op as beleggingsraadgewer. Hy was een van die stigters en n uitvoerende direkteur van MTN asook verskeie ander posisies. Buckley voldoen nie aan die omskrywing van n Landbouer ooreenkomstig die omskrywing daarvan in die Akte van Oprigting van Acorn Agri and Food Bpk nie. Buckley word ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Acorn Agri and Food beskou. Johan is op 2 Mei 2018 in die direksie van Acorn Agri and Food Bpk aangestel. Hy is die mede-hoof uitvoerende beampte van African Rainbow Capital en die voormalige hoof uitvoerende beampte van Sanlam Beleggingsgroep en Sanlam Beleggingsbestuur. Hy het verskeie rolle by Investec beklee. Hy word nie ooreenkomstig die omskrywing in die Akte van Oprigting van Acorn Agri and Food Bpk as n Landbouer beskou nie. Johan word ook nie ooreenkomstig die kriteria van die King IV-kode deur die Direksie as n onafhanklike direkteur van Acorn Agri and Food Bpk beskou nie.

32 30 ONS RAAD VAN DIREKTEURE UITVOERENDE DIREKTEURE AJ UYS (ANDRÉ) (49) BScAgric (Hons) en MBA LE COETZER (LOUW) (56) BCompt (Hons) P MALAN (PIERRE) (51) BCompt (Hons) en GR(SA) André is op 28 Februarie 2008 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel. Hy is op 20 Maart 2012 as Groep besturende direkteur van die Overberg Groep aangestel en is vanaf 2 Mei 2018 die hoof uitvoerende beampte en uitvoerende direkteur van Acorn Agri and Food Bpk. Hy het gedurende die verslagjaar ook op al die filiaaldireksies van Overberg Agri Bpk asook ACG Fruit gedien. André was vir vyf jaar die bedryfsbestuurder van BNK Landbou tot die samesmelting in Daarna is hy aangestel as bedryfsdirekteur met primêre verantwoordelikheid vir die produkteen debiteure-afdelings. Hy is ook die voorsitter van bykans al die filiaalmaatskappye van Overberg Agri Bpk en is n lid van die Vergoedings- en nominasiekomitee en die Maatskaplike en etiese komitee. Louw is op 28 Februarie 2008 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel. Hy is op 17 April 2012 as die finansiële direkteur van Overberg Agri Bpk aangestel en is n uitvoerende direkteur van Acorn Agri and Food Bpk. Hy het gedurende die verslagjaar ook gedien op die rade van Overberg Agri Beleggings, Overberg Agri Management Services en Boltfast. Hy het in Julie 2001 by BNK Landbou aangesluit as die hoofbestuurder: finansies en administrasie en was vanaf 2005 verantwoordelik vir vyf filiaalmaatskappye van Overberg Agri Bpk. Hy was die besturende direkteur van Boltfast tot April Louw is n lid van die Maatskaplike en etiese komitee. Pierre is op 6 Februarie 2014 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel. Hy het gedurende die oorsigjaar ook gedien in die raad van direkteure van Overberg Agri Bedrywe en is ook n lid van die Vergoedingsen nominasiekomitee en die Oudit- en risikokomitee. Hy is die mede-stigter en hoof uitvoerende beampte van Acorn Private Equity. Hy het aansienlike ondervinding in korporatiewe finansiering en privaat ekwiteit. Voor die samesmelting tussen Overberg Agri Bpk en Acorn Agri (Edms) Bpk het Pierre n nie-uitvoerende rol in Overberg Agri Bpk gespeel, maar na die samesmelting is Pierre n uitvoerende direkteur. AC NEETHLING (CARL) (38) BCompt (Hons) en GR(SA) FGG JOUBERT (FRANCOIS) (49) Sertifikaat in Senior Bestuursprogram Carl is op 6 Februarie 2014 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel. Hy het ook gedurende die verslagjaar gedien in die raad van Moov Fuel. Hy is n mede-stigter en Hoofbeleggingsbeampte van Acorn Private Equity. Hy is op die Raad van Finansiële Dienste se lys van sleutelpersone en dien in die rade van verskeie maatskappye. Hy het aansienlike ondervinding in private ekwiteit en beleggings op internasionale vlak, asook in entrepreneuriese ondernemings en landboubesighede in familiebesit, fondsbestuur en strukturering van transaksies. Voor die samesmelting tussen Overberg Agri Bpk en Acorn Agri (Edms) Bpk het Carl n nieuitvoerende rol in Overberg Agri Bpk gespeel, maar na die samesmelting is hy n uitvoerende direkteur. Francois is op 26 Augustus 2008 in die direksie van Overberg Agri Bpk aangestel en het ooreenkomstig die samesmeltingsooreenkoms op 2 Mei 2018 as direkteur van Overberg Agri Bpk bedank. Hy het gedurende die oorsigjaar ook op die rade van Overberg Agri Bedrywe, Overberg Agri Beleggings, Overberg Agri Management Services, Bontebok Limeworks, Bredasdorp Slagpale en ACG Fruit gedien. Hy het op 1 April 2006 by Overberg Agri aangesluit as hoofbestuurder en was verantwoordelik vir Overberg Agri Bedrywe se kleinhandel-, versekerings- en meganisasieafdelings. Hy is op 17 April 2012 as die besturende direkteur van Overberg Agri Bedrywe aangestel. Francois is ook n lid van die Maatskaplike en etiese komitee.

33 31

34 32 KORPORATIEWE BESTUUR VAN DIE GROEP DIREKSIESTRUKTUUR/BESTUUR VAN DIE OVERBERG GROEP EN FILIALE Die raad van direkteure is verantwoordelik vir die bepaling van die strategiese rigting en bestuur, terwyl die volhoubaarheid daarvan terselfdertyd verseker moet word. Die raad van direkteure het die maatskappy se waardes vasgestel en moet toesien dat hierdie waardes in alle aspekte van die besigheid gevestig word. BYWONING Raad van direkteure Oudit- en risikokomitee Vergoedingsen nominasiekomitee Maatskaplike en etiese komitee Aantal geskeduleerde vergaderings Aantal ongeskeduleerde vergaderings 5 1 Totale aantal vergaderings Lede AC Neethling 4 AJ Uys CA Smith 9 5 DC Human 7 3 DCH Uys DG de Kock 9 3 FGG Joubert 9 3 TL Linde* 5 LE Coetzer 9 3 JCT Viljoen* 7 MR van Breda P Malan RR Blom 9 RP Krige 9 * Mnre. Linde en Viljoen is op 28 Junie 2017 in die raad van Overberg Agri Bpk aangestel. Die voorsitter van die raad van Overberg Agri Bpk het al die vergaderings van die Oudit- en risikokomitee as n genooide gas bygewoon maar hy is nie n lid van die komitee nie.

35 33 ONS BESTUURSTRUKTUUR Overberg Groepdireksie Oudit- en risikokomitee Vergoedingsen nominasiekomitee Uitvoerende komitee Direksies van filiaalmaatskappye Maatskaplike en etiese komitee Hoofbestuurskomitee Die raad van direkteure van Overberg Agri Bpk bestaan uit nege nie-uitvoerende direkteure wat deur die aandeelhouers aangestel is, twee nieuitvoerende direkteure wat ingevolge artikel 68(1) van die Maatskappywet, 2008, en die Akte van Oprigting (Memorandum of Incorporation) aangestel is, en drie uitvoerende direkteure. Die voorsitter en ondervoorsitter is nie-uitvoerende direkteure. Die direkteure het toegang tot bestuur wanneer ook al nodig. Die Overberg Agri Bpk Akte van Oprigting bepaal dat die nie-uitvoerende direkteure wat deur die aandeelhouers aangestel word elke drie jaar moet roteer. Die vorige rotasie het in 2017 plaasgevind, maar ingevolge die bepalings van die Akte van Oprigting van Acorn Agri and Food sal die volgende rotasie vanaf 2020 plaasvind. Die voorsitter van elke direksiekomitee doen na afloop van elke vergadering aan die Groepdireksie verslag oor hul werksaamhede en maak aanbevelings aan die Groepdireksie en die filiale se direksies. Al drie direksiekomitees het tot dusvêr hul werksaamhede namens al die filiaalmaatskappye van Overberg Agri Bpk vervul. Die handveste van hierdie komitees sal gedurende 2018 uitgebrei word om hul verantwoordelikheid ten opsigte van al die maatskappye in die Acorn Agri Groep aan te spreek. OUDIT- EN RISIKOKOMITEE Die hoofdoelwit van hierdie komitee is om die raad van direkteure behulpsaam te wees in die uitvoering van sy verantwoordelikhede ten opsigte van die bestuur van risiko, beveiliging van bates, finansiële beheer en verslagdoening, interne beheer en korporatiewe bestuur. Die interne ouditfunksie word uitgekontrakteer.

36 34 KORPORATIEWE BESTUUR VAN DIE GROEP VERGOEDINGS- EN NOMINASIEKOMITEE Die Vergoedings- en Nominasiekomitee identifiseer, hersien en maak aanbevelings aan die raad van direkteure oor nuwe aanstellings en die samestelling van die rade. Die komitee oorsien ook opvolgbeplanning vir die aanstelling van uitvoerende bestuur en nieuitvoerende direkteure. Die komitee bepaal en ontwikkel die algemene vergoedingsbeleid vir die vergoeding van direkteure en senior bestuur, vir goedkeuring deur die Groepdireksie, om te verseker dat sodanige vergoeding billik is en dat die vergoedingskale, met inbegrip van aansporingskemas en diensvoorwaardes, markverwant is en die regte individue kan lok, behou en motiveer. MAATSKAPLIKE EN ETIESE KOMITEE Die Maatskaplike en etiese komitee, aangestel ooreenkomstig artikel 72(4) van die Maatskappywet, 71 van 2008, hersien en monitor etiese aangeleenthede, die omgewing, gesondheid, openbare veiligheid, verbruikersverhoudings, nakoming van arbeidswetgewing en goeie korporatiewe burgerskap binne die Groep. Die komitee oorsien ook die totale nakomingsfunksie van die Overberg Groep. UITVOERENDE KOMITEE Die Uitvoerende komitee van Overberg Agri was verantwoordelik om onder andere die strategiese doelwitte vir die besigheid te hersien en aan te beveel vir goedkeuring aan die Groepdireksie. Die komitee was ook verantwoordelik vir risikobestuur. Belangrike maatskappybeleide is deur die komitee hersien en goedgekeur of vir goedkeuring aanbeveel. Die komitee het bestaan uit die Groep besturende direkteur, Groep finansiële direkteur, die besturende direkteur van Overberg Agri Bedrywe en die Groepmaatskappysekretaris. Die nuwe uitvoerende komitee van Acorn Agri and Food bestaan uit die hoof uitvoerende beampte en die uitvoerende direkteure en is verantwoordelik vir die optimale aanwending van kapitaal in die besigheid, strategiese en operasionele ondersteuning en ontwikkeling van die bestuurspanne van die filiaal-maatskappye, beleggings in die landbouen voedselwaardekettings, diversifikasie wat betref sektor, streek en inkomstestrome te verseker en om ekonomie van skaal te bewerkstellig in die landbou- en voedselwaardekettings. HOOFBESTUURSKOMITEE Die Hoofbestuurskomitee van Overberg Agri het die bedryfsprestasie van die verskillende besighede en die implementering en bereiking van strategiese doelwitte gemonitor. Die Komitee het ook verskeie beleide goedgekeur en die risikobestuursverslae van al die filiaalmaatskappye van Overberg Agri hersien. Die komitee het bestaan uit die Groep besturende direkteur, Groep finansiële direkteur, Groepmaatskappysekretaris, besturende direkteure van Overberg Agri Bedrywe, Boltfast, Bontebok Limeworks en Bredasdorp Slagpale en die hoof uitvoerende beamptes van Woza Phambili Enterprises en Moov Fuel. n Soortgelyke struktuur sal vir Acorn Agri and Food Bpk gevestig word en meer volledige verslag oor die werksaamhede van hierdie komitee sal tydens die volgende geïntegreerde verslag gegee word. Alle direksie-, direksiekomitee- en Hoofbestuurskomiteevergaderings word vooruit volgens n werkskedule vasgestel wat aan die einde van elke kalenderjaar opgestel word. Bykomende vergaderings word gereël wanneer omstandighede dit vereis. Volledige inligting word vooraf aan almal wat die vergaderings bywoon verskaf om te verseker dat hulle ingeligte besluite kan neem. n Goedkeuringsraamwerk vir korporatiewe bestuur is ingestel om die goedkeuringsvlak van verskeie aspekte binne die Overberg Groep te beheer. Die bestaande raamwerk is hersien en aangevul gedurende die oorsigjaar. n Raamwerk waarbinne die goedkeuringsvlakke van Acorn Agri and Food Bpk bepaal word, sal gedurende 2018 opgestel word en terugvoer sal in die volgende geïntegreerde verslag gegee word. DIREKSIES VAN FILIAALMAATSKAPPYE Elke filiaal beskik oor n eie raad van direkteure en hierdie direksies dra die volle verantwoordelikheid van n raad van direkteure. n Formele handves en werksplan het die struktuur van die filiaaldireksies van Overberg Agri bepaal en daardie direksies het binne daardie raamwerk, asook die korporatiewe bestuur goedkeuringsraamwerk opgetree. Direkteure van

37 35 Overberg Agri Bpk was toegedeel en aangestel in die direksies van filiale en hierdie werkswyse sal gedurende 2018 hersien word. Michel Basson, wat op 1 Maart 2014 as n nieuitvoerende direkteur van Boltfast aangestel is, het gedurende die oorsigjaar in die raad van direkteure van Boltfast gedien, maar het op 6 April 2018 uitgetree. Annmarie Steyn is ingevolge n aandeelhouersooreenkoms tussen Boltfast en Woza Phambili Enterprises vanaf 16 November 2015 in Boltfast se raad van direkteure aangestel en het gedurende die oorsigjaar op daardie raad gedien. Twee direkteure, Eric Mabuza en Charmaine Mabuza, met Jason Thom as hul alternatiewe direkteur, is deur Zamani Lime, die B-BSEB-aandeelhouer van Bontebok Limeworks, ingevolge n aandeelhouersooreenkoms aangestel en dien steeds in Bontebok Limeworks se raad van direkteure. Johann Kotze het in die raad van direkteure van Overberg Agri Bedrywe gedien gedurende die oorsigjaar, maar het op 8 Mei 2018 uit daardie raad uitgetree. Ooreenkomstig die bepalings van die samesmeltingsooreenkoms is verskeie direkteure wat voorheen op die raad van Overberg Agri Bpk gedien het, aangestel op die raad van Overberg Agri Bedrywe. PRESTASIEBEOORDELING EN OPLEIDING Die verantwoordelikheid vir die prestasie en volhoubaarheid van die Groep rus op die skouers van die raad van direkteure. Die Overberg Agri-direksie word sedert 2007 aan interne direksie-evaluering onderwerp. Self-evaluering word normaalweg gedoen deur die invul van vraelyste, wat die volgende onderwerpe assesseer: Omskrywing en begrip van korporatiewe bestuursrolle Verbetering van direksieprosesse Volgehoue verbetering Sleutelfunksies van die raad van direkteure Die doel van die self-evaluering is om die direksies, die direksiekomitees en individuele direkteure se doeltreffendheid te beoordeel teen beste praktyk en die doelwitte wat met die eksterne evaluering daargestel is. Die raad van direkteure beskou hierdie proses as waardevol en verskeie stappe is op grond van die resultate van die beoordeling gedoen om die funksionering en doeltreffendheid van die rade en komitees te verbeter. Aangesien die Groepdireksie tevrede is met die vlak waarteen die onderskeie Overberg Agri filiale en komitees funksioneer, word die self-evaluasies slegs elke twee jaar uitgevoer. Self-evaluering van die Overberg Agri Groepdireksie, filiaaldireksies en die komitees het plaasgevind gedurende die oorsigjaar en die resultate daarvan is aan die onderskeie rade en komitees voorgehou. Geen noemenswaardige beperkings op die effektiewe funksionering daarvan of opleidingversoeke is tydens die self-evaluering uitgespreek nie, maar die behoefte aan meer diversiteit aan sekere vaardighede, asook die ras- en geslagsamestelling van die rade en komitees is uitgelig. Overberg Agri het gedurende die oorsigjaar n program geïmplementeer om juis hierdie behoeftes aan te spreek en vyf persone as kandidaat-direkteure aangestel wat oor n periode van twee jaar blootstelling en opleiding sal ontvang. Hierdie persone is toegedeel aan n spesifieke Overberg Agri-filiaaldireksie en n mentor binne elke raad is aan die persone toegewys. Die kandidaat-direkteure ontvang ook formele opleiding van onder andere die Instituut van Direkteure van Suid-Afrika. Die vergoedings- en nominasiekomitee is verantwoordelik vir die implementering van die program en sal die aanstelling van die volgende groep kandidaatdirekteure in 2019 maak. Die raad van direkteure beskou die volgehoue ontwikkeling van direkteure as belangrik. Die eerste module van die opleidingsprogram vir direkteure, ontwikkel deur die Instituut van Direkteure van Suid-Afrika, is gedurende die oorsigjaar aan nuwe direkteure aangebied. MAATSKAPPYSEKRETARIËLE DIENSTE Die Overberg Groep se maatskappysekretariële dienste is gesentraliseer. Aandeelsertifikate, statutêre dokumente, maatskappyregisters en die notules van alle direksie-, direksiekomitee- en aandeelhouersvergaderings word by die kantoor in Caledon bestuur en bygehou.

38 36 KORPORATIEWE BESTUUR VAN DIE GROEP NAKOMING Die Overberg Groepdireksie het gedurende die oorsigjaar n formele nakomingshandves en -beleid goedgekeur. Die oogmerk van die nakomingsbeleid is: om die Overberg Groep en sy filiale te ondersteun om sy nakomingsrisiko s te identifiseer en op n verantwoordelike wyse aan te spreek deur middel van n nakomingsbestuurstelsel sodat die Overberg Groep se aktiwiteite binne wetgewing en die etiese beleid bestuur word; om die beginsels en standaarde verbonde aan nakomingsrisikobestuur te beskryf en die gedrag wat van werknemers vereis word, te beskryf sodat voldoen word aan die prosedures en bestuur van nakoming binne die Overberg Groep; en om n gestruktureerde en aanvaarbare maatstaf te verskaf waarbinne bestuur en die Nakomingsfunksie kan optree sodat n nakomingskultuur gehandhaaf word en n omgewing geskep word waarbinne proaktiewe samewerking en besluitneming kan plaasvind. Die Nakomingsfunksie is in proses om binne die nuwe handves en beleid die nakomingsomgewing van die filiale van Overberg Agri te formaliseer sodat n lys van wetgewing waaraan elke filiaal moet voldoen behoorlik geïdentifiseer en geklassifiseer is. Die risikoassessering van elkeen van hierdie wette sal gedurende 2018 gefinaliseer word en verdere terugvoer sal gedurende die volgende geïntegreerde verslag voorsien word. Die implementering van die goedgekeurde Nakomingshandves en beleid op die Acorn Agri Groep sal ook gedurende die jaar oorweeg word. Die monitering van nakoming is die verantwoordelikheid van die Maatskaplike en etiese komitee. ETIEK Daar word van elke direkteur en werknemer van die Acorn Groep verwag om te alle tye aan hoë morele, etiese en professionele standaarde te voldoen. Die Gedragskode skryf gedrag voor in ooreenstemming met die volgende beginsels: Integriteit om eerlik, opreg, konsekwent, billik, getrou en openhartig te wees Rekenskap om jouself te verbind tot dit wat onderneem is, om verantwoordelikheid te aanvaar vir jou besluite en optrede en om verantwoording daarvan te doen Verantwoordelikheid om jou plig teenoor die maatskappy te erken en om daarvolgens te handel en om by te dra tot die goeie beeld van die maatskappy, sy sukses en volhoubaarheid Respek om elke persoon se waardigheid te erken en om alle mense met respek te behandel, ongeag hul kultuur, taal, voorkeure, ras, geslag of mening Alle direkteure verklaar hulle belange aan die begin van elke raadsvergadering. Twee direkteure het gedurende die verslagjaar hulle belang in die samesmeltingstransaksie verklaar. n Geslote tydperk vir die verhandeling van die Groep se aandele deur direkteure en senior bestuurders is van toepassing, gebaseer op die beginsels van aanvullende kennis oor die Groep se prestasie wat n invloed op die waarde en/of prys van die aandele mag hê. Geslote tydperke geld vanaf die datum waarop die begrotings vir die volgende jaar aan direkteure versprei word totdat die Groep sy opgesomde resultate op die webwerf gepubliseer het. Die Groep is daartoe verbind om n werksomgewing te verseker wat professioneel en vry van bedrog en korrupsie is. n Formele fluitjieblaser-beleid is ingestel en Overberg Agri het, soos vereis deur artikel 159(7) van die Maatskappywet, n vertroulike fluitjieblaser-blitslyn bekendgestel wat 24/7 beskikbaar is en deur Deloitte geadministreer word. Die fluitjieblaser-blitslyn is aan alle belanghebbendes beskikbaar en is nie tot werknemers Bpk nie. Die beskikbaarstelling van hierdie blitslyn aan al die filiale van die Acorn Groep sal gedurende die jaar oorweeg word. Die Oudit- en risikokomitee ontvang ingevolge die fluitjieblaser-beleid verslae wat kragtens die beleid gemaak word, waaronder voorvalle wat deur die blitslyn aangemeld is. Vier voorvalle van beweerde wangedrag is gedurende die oorsigjaar aan die blitslyn gerapporteer en twee verslae is ingevolge die beleid by n lynbestuurder aangemeld. Die ses verslae is ondersoek en waar bewyse van wangedrag bevind is, is dissiplinêre optrede geneem.

39 37