SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

Transcription

1 SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

2 2 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

3 INHOUD INHOUD CONTENTS REDAKTEURSBRIEF 2 Die proses van vernuwing ALGEMEEN 3 Spotprent: Pieter & Tshepo 3 Oraloor gehoor 3 Kry Senwes tussentydse resultate hier! 4 Kersboodskappe HOOFSTORIE 6 Nuwe Hinterland Senwes Village tak open op Hoopstad KOLLIG 9 Baie diepte op hierdie Vlakplaas AREAFOKUS 16 Hoopstad gee jou stof tot nadenke NUUS 12 Ken jou Certisure makelaar 13 First black miller puts Ventersburg on the map 26 Fokus op Nasie in Gesprek HANDELSNUUS 18 Hoopstad Graanverkryger 20 Hoopstad Verhoudingsbestuurders 21 Senwes dra by tot Agri Securitas 23 GOSA-lede trek saam 28 Hartswater word as Certisure se beste gekroon 28 Certisure Makelaars wen gesogte titel 30 Kolskoot vir Hinterland Veefokusdag 34 JDI turns heads at AMW 34 Senwes at AEASA 51 Hinterland se EEN PINtoegangsrekening 51 Senwes loods droogterampfonds 52 Senwes launches Thobo Trust RUBRIEKE 37 Safex scenario s Met Susari 41 Hoe maak ek my jaggeweer meer akkuraat? 42 Slaggate in korttermynversekering 44 Graanmarkvooruitsigte 48 Druppels op die dak 55 Agri-wenke 58 Future focus 60 Kos vir die siel 63 Tuinwenke KOMPETISIES 61 Wen R se pryse met Bernina 62 Wen meer as R se pryse met Snappy Chef 63 Wen met Hannon VROUE 64 Milanie Vosloo Dui Senwes Scenario-artikels aan wat beskikbaar is op Senwes se webtuiste by OP DIE VOORBLAD KERSFEES IS N TYD VIR SAAMWEES Met die droogte wat ons land die afgelope tyd in ʼn wurggreep het, kan mens jou soms so maklik in n donker gat bevind. Dit bring of dwing, sommige van ons om weer die boodskap van Kersfees ten volle te verstaan. Ons moes letterlik saam tot op ons knieë daal om weer die Here se hulp te vra vir reën en hoop tydens al die biddae vir reën. Met die lafenis in November tydens hierdie ergste droogte in dekades, laat dink dit n mens onwillekeurig aan die tyd toe die Here in ons lewens gekom het. Eers was daar baie donker tye en met Kersfees vier ons fees om ons blydskap te betoon vir die Hoop en Lig wat in ons lewens ingekom het. Families wat saam fees vier en die kers in die donker aansteek, saam as familie met die Bybel voor die Kersboom of waar ook al, simboliseer lig in totale duisternis. Kersfees is n tyd van saamwees - en saamstaan. escenario e-nuusbrief Maak seker jy ontvang die escenario e-nuusbrief elke tweede maand vir relevante maatskappy- en industrienuus. Teken in by SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

4 REDAKTEURSBRIEF DIE PROSES VAN vernuwing As mens nie met die tye saamleef nie dan sal jy verseker vergaan. Soos ons die einde van die jaar, Kerstyd en 2016 nader, is vernuwing weereens aan die orde van die dag. Vernuwing is nuwe platforms binne die milieu waar in ons werk, n nuwe uitkyk op ons werk en ons verhoudings met ander. Die heel belangrikste vernuwing is egter die vernuwing van die self. Kyk n bietjie rondom jou, doen n bietjie voorraadopname van die area waarbinne jy lewe. Ons fokus op Hoopstad se nuwe Senwes Village Hinterland tak wat op sigself vernuwing in baie mense se lewens bring - werknemers en klante - soos ook in Peter Mascher se spotprent vervat. Dan kyk ons terug na Nasie in Gesprek wat verseker verandering in die landbousektor teweegbring. Senwes se tussentydse resultate sal ook beskikbaar wees direk na die verskyning van hierdie uitgawe en daar is n QR-kode om direk na die resultate te gaan. Met dié word die pad vorentoe ook uitgelê en kom die vernuwende besigheidselemente ter sprake. Hinterland het ook n nuwe PIN-stelsel wat besigheid vergemaklik. Vernuwing beteken soms ook om eerste te wees. Ons kyk na Senwes se betrokkenheid by Suid-Afrika se heel eerste ten volle swart bemagtigde meulenaar op Ventersburg. En as jy uittroon, kry jy prestasies soos Certisure se gesogte titel wat hulle ingepalm het, asook hul Hartswater tak wat as beste besigheidseenheid uitstaan. Of jy nou daarvan hou of nie, in hierdie wêreld is ons altyd in kompetisie met mekaar. Kompetisie in besigheid en persoonlik, net soos al die wenners van die kompetisies in hierdie Senwes Scenario ook in kompetisie met mekaar is. Om te vernuwe moet mens ook wyse raad van ander aanvaar soos in Oraloor Gehoor, asook die raad van al die wonderlike rubriekskrywers. Soms verander die natuur selfs. Hier het die droogte ons in n wurggreep wat n ander kinkel in die kabel bring. Maar soos ons vernuwe, lees ons in hierdie uitgawe dat ons ons fondasies in die proses dieper moet grawe. Die proses van verandering raak ook ons geestelike lewe. Soos ons alte gereeld deesdae hoor. Die heel belangrikste vernuwing is die vernuwing van die self, waar jy ook die beste vir ander wil hê. Ons kyk na die nuwe rekenaarsentrum wat Senwes se Thobo Trust by Letsopa Laerskool in Ottosdal geopen het, wat weer fondasie vir hulle toekoms lê. Dan ook Senwes se betrokkenheid by die Agri Securitas Trustfonds. Aan die einde is verandering voortdurend, konstant en nimmereindigend. Maar dit is eintlik so eenvoudig as mense kan vernader, kan die wêreld ook verander. Aubrey Kruger REDAKTEUR hoofredakteur Marlon Abrahams Tel: marlon.abrahams@senwes.co.za redakteur Aubrey Kruger Tel: aubrey.kruger@senwes.co.za advertensies Mariëtte Hugo Tel: mariette.hugo@senwes.co.za ontwerp en uitleg Senwes Design Studio medewerkers Thys Grobbelaar, Johan du Toit, Jaco Kruger, Willie Louw, Jenny Matthews, Ds Willie Botha, Gerrit Oosthuizen, George le Roux, Jacques Odendaal, Johan du Toit, Daan Hugo, Susari Geldenhuys, Marietjie Grobler en Milanie Vosloo. subskripsie Marie Erasmus Tel: Faks: marie.erasmus@senwes.co.za eienaar Senwes, Posbus 31, Klerksdorp, 2570 Tel: drukwerk Colorpress Tel: Alle regte van die inhoud van Senwes Scenario word voorbehou ingevolge die bepalings van Artikel 12 (7) van die Wet op Outeursreg. Die eienaar en uitgewer aanvaar nie aanspreeklikheid vir enige uitlatings in advertensies, promosie-artikels of deur medewerkers nie. 2 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

5 ALLES EN NOG WAT THIS AND THAT Pieter & Tshepo DIE NUWE SENWES VILLAGE HINTERLAND TAK OP HOOPSTAD KRY SENWES SE TUSSENTYDSE RESULTATE HIER! SENWES AANDEELHOUERS WORD HIERMEE IN KENNIS GESTEL DAT DIE GROEP SE TUSSENTYDSE RESULTATE VAN DIE SENWES WEBTUISTE AFGELAAI KAN WORD. Die resultate sal ook in Beeld en Landbou Weekblad geplaas word en is op Moneyweb se webtuiste by beskikbaar. Soos gebruiklik sal die resultate ook aan aandeelhouers gepos word. Om direk na die tussentydse resultate te gaan, gebruik hierdie skakel Resultate2015 of skandeer die QR kode hier langsaan. Oraloor gehoor... Prof Johan Kirsten Head of Department, Agricultural Economics, University of Pretoria The competition for clients is the big issue for retailers. Consumers want to connect more with the producer. Johannes Möller President van Agri SA Probleme en knelpunte is nie uniek aan die land en die landbou nie, maar wanneer die natuur en spesifiek die dierelewe verswelg word deur droogtetoestande soos wat tans in die land ervaar word, raak dit die hart van alle mense aan. Kobus Pienaar Technical Manager, Farming for the Future, Woolworths Inherently us as human beings want to be connected to the soil. Dawie Spies Motiveringspreker Jy, die produsent, is die aorta van Suid-Afrika. Kobus Steenekamp Managing Director of Monsanto We want to make plants available that use water more efficiently. We need to make technologies available that are able to conserve the soil. Inge Kotze WWF Senior Manager Sustainable Agriculture Our farm is bigger than just the production unit.

6 KERSBOODSKAPPE Een van Suid-Afrika se heel uitdagendste jare is besig om tot n einde te kom. The drought, political instability and social unrest in our country demand a deep self-examination from each one of us personally, but also from Senwes as a corporate citizen. Our own attitude and resolve to stand up and be counted will be the ultimate test. Dankie aan elkeen van die personeel wat gedissiplineerd en met oortuiging gewerk het. Dankie aan klante, insetverskaffers en vennote wat Senwes deur die jaar ondersteun het. Ek het baie groot waardering vir u insette en toewyding. May God bless you and your loved ones in a special way over the festive period - take special care of your family and your colleagues. Geniet u rustyd en bly verantwoordelik. Neem die besluit om deel te wees van die oplossing en nie die probleem nie - mense wat met verkeerde intensies onrus en ontevredenheid wil aanblaas se optrede word altyd ontbloot - bly eerder altyd positief en gefokus. Thank you to all the stakeholders of Senwes - you make us who we are!! Geseënde Kersfees en n baie voorspoedige nuwe jaar vir elkeen van u. Vriendelike groete Francois Strydom Groep Hoof Uitvoerende Beampte: Senwes N KERSBELOFTE UIT DIE OU TESTAMENT Die Gees van die Here HERE is op My, omdat die HERE My gesalf het om n blye boodskap te bring aan die ootmoediges; Hy het My gestuur om te verbind die gebrokenes van hart; om vir die gevangenes n vrylating uit te roep en vir die geboeides opening van die gevangenis : Jes So kom ons aan die einde van nog n jaar. Ons het die lewe se aanslae en gevare oorleef, maar ons dank is aan God wat ons beskerm, Hy wat Hom liefderyk oor ons ontferm. Mag God se Vrede, Vreugde, Seën en Liefde van Kersfees, die hele 2016 by jou wees. Danie Minnaar Voorsitter: Senwes Direksie 4 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

7 HOOFSTORIE SENWES Scenario June/July

8 HOOFSTORIE NUWE HINTERLAND SENWES VILLAGE TAK open op Hoopstad HOOPSTAD HET N MASSIEWE EN SPLINTERNUWE BAKEN. DIT IS DIE INDRUKWEKKENDE HINTERLAND TAK WAT OP DONDERDAG, 22 OKTOBER 2015, IN STYL OP DIE DORP GEOPEN IS. AUBREY KRUGER DIE OPENING Johan Geel, n direksielid van Hinterland, het die lint geknip en die tak só amptelik geopen. Hinterland Bedryfshoof, Neel Rust, het daarna die sleutels van die winkel seremonieel aan die takbestuurder, Dirk Theron, oorhandig. Die gaste, wat n paar honderd mense sterk was, het ook die geleentheid gekry om die perseel in groepe te besigtig en die aandfunksie by te woon. MILJOENE WORD IN N DROOM BELÊ Tydens die aandfunksie het Senwes se Groep Hoof Uitvoerende Beampte, Francois Strydom, daarop gewys dat alles by n transaksie begin. Hoopstad het wêreldklas produsente en hulle verdien verseker n wêreldklas tak. Hy het uitgewei oor die tak met meer as R80 miljoen se handelsvoorraad en die infrastruktuur van R26 miljoen. Hy het daarna gesê dat mense erkenning moet kry vir wat hulle reggekry het. Hy het ook sy dank teenoor die produsente uitgespreek dat Suid-Afrika nog nooit honger gely het nie en het afgesluit met Ons glo in Hoopstad. Die boodskap van die Uitvoerende Bestuurder: Senwes Equipment, Ferdie Pieterse, is afgesluit met die woorde, Dit is n droom wat bewaarheid is. Hinterland direksielid, Johan Geel, knip die lint tydens die opening van Hoopstad se nuwe Hinterland tak. 6 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

9 HOOFSTORIE Hinterland Bedryfshoof, Neel Rust, oorhandig die sleutels van Hinterland se nuwe tak in Hoopstad aan takbestuurder, Dirk Theron. Die trotse Hoopstad span! Senwes Groep Hoof Uitvoerende Beampte, Francois Strydom, tydens sy toespraak - Ons glo in Hoopstad. HOOPSTAD HET WÊRELDKLAS PRODUSENTE EN HULLE VERDIEN VERSEKER N WÊRELDKLAS TAK. VAN DIE KLANTE n Welbekende produsent van die distrik, Koos Barnard, het Hinterland en Senwes namens die produsente en klante bedank vir die wyse waarop hulle terugploeg in die gemeenskap en het veral verwys na die grootte van die tak, wat goed ontvang is deur almal. Hierdie ruimte is oorweldigend. HINTERLAND Hinterland se Finansiële Direkteur, Marlo Kotze, het verder almal bedank vir hulle insette in die vestiging van die nuwe perseel en waardering uitgespreek vir die feit dat almal in hulle droom bly glo het. Sy boodskap was dat so n besigheid nie bemark kan word sonder kliënte of produsente nie. TAKBESTUURDER Volgens Takbestuurder, Dirk Theron, is daar nou baie meer spasie. Die winkel was voorheen 280 m² groot terwyl die nuwe winkel nou 570 m² groot is. Die werkswinkel is ook baie groter en het van 570 m² tot m² gegroei. Met die opening van die nuwe tak word n nuwe era vir Hoopstad ingelei ons hoop dat alle paaie na Loopstraat 140 in Hoopstad sal lei. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

10 KOLLIG 8 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

11 KOLLIG Baie diepte op hierdie Vlakplaas AUBREY KRUGER OP DIÉ VLAKPLAAS, DIE EEN NET BUITE HOOPSTAD, BOER DIE BARNARDS, MET KOOS BARNARD AAN DIE STUUR VAN SAKE. SOOS JY AANGERY KOM, BEGROET DIE RYE HONEY LOCUST EN DENNEBOME JOU WAT JOU REGUIT NA VLAKPLAAS NEEM. Oor die naam van die plaas Vlakplaas lag Koos net. Dié familieplaas is al vanaf 1933 in hulle besit en die naam het saam met die plaas gekom, wat deur sy pa, Adam, tydens die droogtejare by twee Jode gekoop is. Koos het ook n interessante begin gehad toe hy juis op 6 April, dieselfde dag waarop Jan van Riebeeck aan die Kaap geland het net 294 jaar later - sy opwagting gemaak het. FAMILIE Die 69-jarige Koos boer saam met sy drie seuns Janes (42), Abraham (39) en Kobie (33). Hy is al vir amper 46 jaar getroud met Elize en hulle sal dié mylpaal in die nuwe jaar op 31 Januarie gedenk. Hulle het ook n dogter, Janalize (41), wat by John Deere in die buiteland werksaam is, waar sy verantwoordelik is vir Region Training Delivery wat Sub-Sahara Afrika, Indië, Asië en China insluit. PLAASBEDRYWIGHEDE Elkeen op die plaas behartig sy eie afdeling. Janes doen aankope, verkope en behartig die kantooradministrasie. Abraham is met meganika in die werkswinkel werksaam en Kobie by die vee, sowel as by die werkswinkel. Pa Koos vertel dat hoewel elkeen sy eie afdeling hanteer, span hulle saam tydens druk tye soos plant en stroop, met ma Elize wat die kospotte aan die gang hou. LEES MEER OP BL 10 >> SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

12 KOLLIG LEUSE Getrou volg die Barnard familie die 4 B s, naamlik beplan, bestuur, betrokke en betyds. Om n sukses van boerdery te maak moet jy altyd beplan en nie sit en wag tot op nommer 99 nie. WERKERS Daar is 18 werkers op die plaas, waar hulle toegang tot water en krag het en dan is daar ook vir hulle songeisers ingesit. Daar is n plaasskool by Ysna waar die plaaskinders skoolgaan. Oorpakke en skoene word aan die werkers voorsien en hulle het ook n prestasiebonusstelsel wat as aanssporing dien. GETROU VOLG DIE BARNARD FAMILIE DIE 4 B S, NAAMLIK BEPLAN, BESTUUR, BETROKKE EN BETYDS. OM N SUKSES VAN BOERDERY TE MAAK MOET JY ALTYD BEPLAN EN NIE SIT EN WAG TOT OP NOMMER 99 NIE. OOR GELOOF Jy moet saam met die Here boer, anders kan jy maar los. Alles is in die Here se hande. Hulle vier graag as gelowiges saam Kersfees. Eenmaal per jaar kom almal hier byeen en volgens hulle werk dit soos n bom. OOR DIE REËN Koos vertel dat hulle hul lande regkry en dan net wag vir die reën. Sy raad aan ander in hierdie droogtetye is: Jy moet reg sit en nie rondskarrel nie. Die venster is so klein. Jy moet haak, saad gooi, plant en klaar plant. SENWES VERBINTENIS Koos sê dat hy afhanklik is van Senwes. Ek het n groot vloot John Deeres en is uit en uit n John Deere man. Ons koop ook al ons saad by Senwes. Vir Koos is daar net een naam wat hy vertrou en dis John Deere. Oral waar jy kyk is dit groen - n hele 17 trekkers, stropers, spuite, ensovoorts. Ek kan onomwonde sê dat 10 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

13 KOLLIG ek dié produk ondersteun. Volgens hom is groen die beste en die diens en naverkopediens is uitstekend. Wat vir hom lekker is, is dat die produkte saamloop - Jy plug net in en die produk loop saam. BESTUURSPRAKTYKE Koos het sowat nege jaar gelede begin om verdere bestuurspraktyke op sy plaas in werking te stel om sy risiko s te bestuur. Dit het gelei tot groter begrotingsbesparings. Hy is ook van plan om hierdie praktyke uit te brei. Ek maak die som dan net soveel makliker. WILD AS VERTAKKING Die Barnards fokus die afgelope twee jaar ook op eksotiese wild instede van beesboerdery. Hulle het afgeskaal tot slegs 50 beeste. Die basiese redes is dat hulle sowat 40 beeste op 400 hektaar kan aanhou en die drakrag is dus 1/10, terwyl jy baie meer wild kan aanhou. Hulle het juis n paar jaar gelede na groot wildboere op Kroonstad gaan luister, waar Danie Minnaar, Voorsitter van die Senwes direksie, ook teenwoordig was. As jy die som gaan maak, regverdig ons aantal hektare nie beeste nie, sê Koos se seun, Abraham. Hulle het in n paar kampe met sowat 19 swartwitpense, 60 letswes, 20 njalas en 20 rooibokke. Dan het hulle ook n 800 hektaar wildsplaas tussen Boshoff en Kimberley, waar hulle n paar honderd stuks wild (sowat 300 tot 400) het, naamlik koedoes gemsbokke, waterbokke, rooibokke, blesbokke, asook kameelperde. AANPLANTINGS Die Barnards glo 100% in dieprip- en stoppelbewerking, hulle karteer en pas varieerende toedienings van kunsmis toe. Hulle het sowat hektaar tot hulle beskikking en ploeg volgens n oorlêstelsel. Hulle doen dit al die afgelope 15 jaar en is baie doeltreffend met vogbestuur. Die opbrengste spreek vanself. Daar is net nie n vergelyking met ander metodes nie. Hulle het vanjaar tot 7.5 ton per hektaar vir mielies gekry en 3 ton per hektaar vir sonneblom en sojabone. Doen so voort, Barnards van Hoopstad op julle Vlakplaas! SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

14 NUUS Ken jou Certisure Makelaar RIKA STOLS Wat doen jy by Certisure? Ek is n bemarker van korttermynversekering. My werk behels kliëntediens, die werwing van nuwe kliënte en die instandhouding van die huidige kliëntebasis/-portefeulje. Dan doen ek ook hernuwings van huidige kliënte om seker te maak pryse is markverwant en dat alle nodige items verseker is ek gee ook raad rakende kliënte se behoeftes. Hoe het jou loopbaan gevorder tot nou? Ek het in 1995 by NWK Lichtenburg se Versekeringsafdeling begin werk tot Julie Ek het toe by Certisure in Klerksdorp begin werk as makelaarsassistent en so twee jaar by Korporatiewe Versekering. Ek het op 1 Maart 2014 die makelaarspos in Bothaville gekry. Waar is jy gebore en waar het jy groot geword? Ek is in Klerksdorp gebore en het in Stilfontein grootgeword. Waar het jy skoolgegaan: Laer- en hoërskool? Laerskool Driefonteine en Hoërskool Stilfontein. Hoe sien jy jou toekoms binne die maatskappy? Ek sien n goeie positiewe toekoms by Certisure in my huidige posisie. Dit is my passie om met mense/ kliënte te werk en om hul behoeftes te bevredig. Wat is die beste raad wat jy aan jou kliënte sal gee? Goedkoop koop is duur koop maak eerder seker die versekerde het die regte dekking om in dieselfde finansiële posisie te wees na n verlies as daar voor eerder as om n goedkoop prys te betaal vir beperkte dekking. Wat doen jy in jou vrye tyd, het jy enige stokperdjies? Ek spandeer graag tyd saam met familie en vriende, hou van die buitelewe en verkeer graag sosiaal. 12 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

15 NUUS First Black Miller puts Ventersburg on the map AUBREY KRUGER AT FIRST GLANCE WHEN YOU MEET THE OWNER OF SOUTH AFRICA S FIRST WHOLLY BLACK OWNED MILLING PLANT, XOLANI NDZABA, YOU IMMEDIATELY REALISE THAT HIS SUCCESS HAD TO HAVE STARTED A WHILE BACK ALREADY. 8TH BIRTHDAY: THE START OF XOLANI S TRIP TO HAPPINESS From a very young age Xolani knew food was the way to success. On his eighth birthday his father, Victor, gave him a bag of oranges to share with his friends. Although he did share a few with his friends, he decided to sell the rest to earn some money. That first bag was quickly followed by the second and then the third and so forth. A businessman in the making! He was so committed that every day after school, from 15:30 until 23:00 when the last train pulled into the station, he sold a whole range of products at the train station, including food, sweets and perfume. This even helped to motivate him academically. I was always first in my class, he remembers proudly. HIS FIRST MILLING EXPERIENCE - NGQUSHA Because of the riots in Soweto years ago, his father sent him to Lady Frey in the Eastern Cape. As a 12-yearold he was there for only a year and learned to mill in the traditional and manual way. He explained that it is called Ngqusha, where you stamp the maize until it becomes samp. THE SENWES CONNECTION Xolani is very happy about his Senwes connection. Through the company s joint ventures he has a credit limit that has been set at R He is especially grateful because finances are the one thing that holds us back. He added that good support develops his business and Senwes as well. It is nice to see people putting their money where their mouths are. HOW HE GOT STARTED Xolani has a lot of working experience and decided four years ago, in 2011, to set up his own SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

16 NUUS milling plant. After initially struggling to obtain financing, he eventually obtained it and decided upon the operation in Ventersburg, called Ventersburg Boeremeule. He set up Lethabo Milling with a loan from Absa and he used the plant to produce about tons of maize per annum for Massmart selling his maize at Makro, Cash & Carry and Cambridge. He even passed the food safety audit at the very first attempt this year on 27 August. His successes made headlines in numerous publications and he even visited parliament earlier this year. ANOTHER FIRST Another first for Xolani is that 53% of his staff are women - a first in the industry. What s more, all his employees are local people. The 50-year-old Xolani also invests in his staff and some are in the process of becoming qualified millers. He also does motivational talks at organisations and schools. This included a visit with the graduates of Senwes recently. In addition he has identified four black millers and offers them help and advice along the way. LETHABO MILLING LOGO His face lights up as I ask about the logo of Lethabo Milling. He starts by saying It means happiness or joy. The logo is a maize cob with the leaves opening up to the sun shining over it. The red in the logo represents the blood of Jesus. I asked God to lead and guide me. I prayed for it. CHRISTMAS MESSAGE Christmas is a peaceful and joyous (lethabo) time. Let s not indulge in negative substances. Let s walk and drive safely. MESSAGE FROM THE GRADUATES UPON MEETING XOLANI NDZABA: The meeting with Xolani and Eddie was quite interesting in the sense that we learned a lot about the challenges which entrepreneurs in South Africa face and the way to overcome the obstacles that might discourage you on the road to success. We found his AKA (Attitude, Knowledge and Ability) motto very inspiring and he is living proof that a positive attitude will get you far in life. We also learned more about possible sustainability programmes that businesses must have in terms of skills transfer and mentorship. Xolani stated that his success is as a result of the skills and knowledge that he managed to acquire over the years through different jobs that he took and business exposure. He is passionate about mentoring and giving young people an opportunity to develop relevant skills in his business. PURE WHITE GOODNESS Xolani is very confident about his maize meal as it compares very well with competitive products. Once people taste our maize meal, they don t want to eat any other maize. FAMILY MAN Xolani s family lives in Roodepoort. He has been married to his wife Thembi for 8 years but has known her for two decades. They have two children, Mpilo (10) and Nonkululeko (7). Visit to Senwes! At the back are Henno Bakker (Web Developer), Eddie Morris (Xolani s business partner) with Xolani Ndzaba (Founder/CEO of Lethabo Milling). In front are Ikageng Mokhuane (Graduate), Lerato Sekgobela (Civil Technician) and Boipelo Leeuw (Graduate). 14 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

17

18 AREAFOKUS Hoopstad GEE JOU STOF TOT NADENKE DROOG, WINDERIG, WOESTYNWÊRELD - DIS DIE WOORDE WAT IN JOU GEDAGTES OPKOM AS JY DIE HOOPSTAD AREA BINNEKOM. DIE PAD IS SKAARS SIGBAAR OP PLEKKE SOOS STOF DIE PAD VERSWELG. MAAR DIE SPREEKWOORD LUI, MOENIE ʼn MENS OP SY BAADJIE TAKSEER NIE. D ie dorpie Hoopstad self is klein, maar het n ryk geskiedenis en erfenis wat die gemeenskap in hierdie oënskynlik geharde gebied help vorm. BEGIN BY DIE OORSPRONG Volgens die geskiedenis het die Volksraad in 1862 versoek dat n dorpie hier aangelê word. Die stigting van n dorp tussen Winburg, Kroonstad en Boshof is in 1873 bespreek. Die jaar daarna is daar besluit om n dorp op die plaas Kameeldoorns tot stand te bring. Die prys is bepaal op R3 000 en n gedeelte van H.A. van Zyl, oftewel Groot Maans, se plaas is gekoop. HOOPSTAD WORD VERNOEM Meeste dink die naam kom van die woord hoop af. In werklikheid is die dorp vernoem na ene meneer A.P. Haupt, wat die landmeter was en die eerste opmeting van plase en erwe gedoen het. Haupt, as dit vertaal word, beteken eintlik hoofstad. n Aantal erwe is op 4 en 18 April 1875 geregistreer en die dorp is Hoopstad genoem. NG Kerk Hoopstad AUBREY KRUGER BEESWÊRELD Soos jy die dorpie binne ry word jy begroet met n muur wat aandui dat Hoopstad Afrikanerbeeswêreld is. Dit verwys na die gebied waar dié beesras altyd wyd voorgekom het en waar die Vetriviervleie goeie weiding verskaf. Die Vetrivier vloei net agter die dorpie verby en loop so 20 km hiervandaan in die Vaalrivier (Bloemhofdam) in. Hoopstad is die mekka van die Afrikanerbeesras en Martin Ras is een van die grootste beesboere in die omgewing, alhoewel daar ook baie fokus op mielies en wild is. BRÛE Wanneer n mens oor die nuwe brug ry, is die oorblyfsels van die eerste brug, wat in 1912 deur die oud Eerste Minister, generaal Louis Botha, ingewy is nog sigbaar. Interessant is dat Ene Grunow selfs n gedig oor dié dag geskryf het. A day we all should remember, when Botha he came, this man of great fame, on the Ou kruithuisie 16 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

19 AREAFOKUS 16th day of September. n Pont is gebruik om die rivier oor te steek voordat die brug gebou is. BESIGHEDE Besighede in en om die dorp sluit in die Hinterland Senwes Village tak se blink nuwe winkel, wat in styl op 22 Oktober vanjaar geopen is. Uniek van die dorpie is dat daar ses trekkeragente besigheid in die dorp bedryf, wat John Deere en vyf ander groot verskaffers insluit. Ander besighede sluit in Elko Implemente, Hoopstad Trekkers, MBM Meganisasie, JME Trailers, Vetrivier Boere Dienste en natuurlik die Golden Peanuts grondboneverwerkingsaanleg op die dorp. DIE OU BEKENDE SPOTPRENT Hoopstad Hotel is veral n baken in die dorp. Aan die buitekant sien jy nog n gedeelte van Ben van die ou Ben, Babsie en Familie strokiesprent van Keith en Lorna Stevens. Suid-Afrikaners is baie bekend met dié spotprent van n middelkas familie wat in Hoopstad gewoon het en jare lank die lief en leed van Ben, Babsie, Tant Minnie, Rooinek en die talle ander karakters gedeel. Die strokiesprent was vanaf die stigting van Rapport in 1970 deel van die koerant, en is in 2006 vaarwel toegeroep. Interessant is dat die voormalige tennisster, Amanda Coetzer, oftewel The Little Assassin soos sy bekend was, en op haar dag die nommer 3 gekeurde tennisspeler ter wêreld was, ook van Hoopstad afkomstig is. OUDHEDE IN DIE DORP IS DAAR BESLIS Daar is n aantal ou kerke op die dorpie. Die NG Kerk Hoopstad is in 1891 deur oud President FW Reitz ingewy. Die kerk is ook n trotse nasionale gedenkwaardigheid en die woorde Christus Jezus die onse Hoop word duidelik vertoon, wat duidelik ook spesifiek op Hoopstad van toepassing is. Daar is handtekeninge van soldate in die kerktoring wat tydens die oorlogsjare in die muur uitgekerf is. Nog n kerk, naamlik die AP Kerk, is in 1990 gestig en staan ook sy plek vol in die dorp. n Ou kruithuisie, wat deur winkelier en wapenhandelaar PH Japhet opgerig is as ammunisiestoor, staan nog agter die silo s in die dorp. Die geskiedenis vertel ook van Hoopstad se kinderheld, Japie Greyling, wat die Engelse soldate met skiet my maar dood geantwoord het toe hy nie wou verklap het waar die kommando is nie. DIE PRODUSENTE- GEMEENSKAP Die produsente word ondersteun deur die Hoopstad- Suid Boereverening. Die tak het 80 tot 90 aktiewe lede en die voorsitter is Hentie Helm. Senwes is baie betrokke by die vereniging en het gehelp met die oprigting van die vereniging se konferensiesaal in In 2013 het Senwes ook n Toyota dubbelkajuitbakkie aan die vereniging geskenk, wat vir gemeenskapsbeveiliging gebruik word. DIE UNIEKHEDE n Boer van die geweste, Jontie Taljaard, vertel dat die area uiters uniek is. Eers was dit kameeldoringboomwêreld en ontbossing het eers later plaasgevind. Ploeglande op groter skaal het in 1940 s begin. Die boer vertel van die teorie van windskade wat veroorsaak word deur een korrel wat twee korrels tref en daardie twee korrels nog vier tref en die situasie so vererger. Stoppels word dus op die land gelos om te help keer dat die grond weggewaai word. Die area sukkel met grondverdigting en die oplossing daarvoor, naamlik die ploegskaar, het in die 1980 s gekom. n Studiegroep van Allen Benny van die UV was daardie tyd baie aktief in die omgewing. Diepripversteuring kom wyd voor, wat help met vog- en wortelpenetrasie. In 1987 is nog n deurbraak gemaak met n prototipe rolstaaf wat Errol Read van Viljoenskroon gebou het nadat Andries Botha n soortgelyke implement in Israel gesien het. Die staaf is toe vir boere Martiens Prinsloo, Jan Brink en Jontie Taljaard gebou. In 1989 volg spoorverkeer, asook groter trekkers wat later uitkring na buurdistrikte. DIE HOOP IS IN DIE GROND In Hoopstad en omliggende areas is die keerlaag sowat 1.5 meter tot 2.2 meter onder die oppervlak van die aarde. Hoewel droog bolangs, is daar water en hoop wat onder die aarde versteek is. Met storms en wind wat bolangs woed, is dit ook hoe ons geloof meestal getoets word. Net soos die gewasse en ook die mense van die dorp, is hul geloof diep gewortel en as ons wortel eers by God uitkom, kan die storms van die lewe oorkom word. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

20 HANDELSNUUS Saamstaan op Hoopstad staan uit vir Danie VIR DIE GRAANVERKRYGER IN HOOPSTAD, DANIE PRETORIUS, IS DIE SAAMSTAANKULTUUR IN DIE OMGEWING REGTIG IETS UNIEKS. VRA JY HOM VERDER UIT OOR DIE DORP EN SY MENSE, SOM HY OP DAT DIT N VRIENDELIKE GEMEENSKAP IS WAAR MENS GOU GEMAKLIK VOEL. Volgens Danie kring die uniekheid verder uit dat dit n buitegebied is waar plaaslaai baie belangrik is. Hy ken sy werk al goed en dit is geen wonder nie dat hy in 2016 sy 20ste jaar in die sektor sal aanpak. Danie het baie Danie Pretorius ondervinding. Hy het nie tyd gemors nie en direk na skool in 1996 as n junior graangradeerder by die grondboneaanleg in Wesselsbron begin. Daarna het hy as senior gradeerder na Wesselsbron Silo geskuif en is later as Hulpsilobestuurder by Schoonspruit Silo aangestel, gevolg deur n aanstelling as Silobestuurder by Wesselsbron en Graanverkryger in Odendaalsrus. Hy is reeds vir die afgelope 10 jaar op Hoopstad gevestig. Dié man wat baie van bootry en ander watersport hou, vertel sy werk is baie vervullend en dat daar elke dag nuwe uitdagings is. Om dit te staaf spog hy ook met die 2014/2015 Graanverkryger van die Jaar-toekenning wat in sy kantoor pryk. Sy ywerigheid is ook daarin te bespeur dat hy elke dag vanuit Wesselsbron na Hoopstad ry. Die Viljoenskroon-gebore Danie wat by Hoërskool Salomon Senekal gematrikuleer het, is ook vir die afgelope 12 jaar reeds met Martilene getroud. As deel van die Hoopstad gebied hanteer hy ook dele van die Wesselsbron, Odendaalsrus en Bothaville distrikte met Koos van Rensburg en Herman de Jager die ander graanverkrygers in Wesselsbron en Odendaalsrus. EG SUID-AFRIKAANSE SPESIALISTE HOLLARD AGRI IS N EG SUID- AFRIKAANSE SPESIALIS LANDBOU KORTTERMYN- VERSEKERINGSMAATSKAPPY WAT SEDERT SY ONTSTAAN IN 2007 N BELANGRIKE VERSKAFFER VAN LANDBOU- EN LANDBOUVERWANTE VERSEKERINGSPRODUKTE IS. Met ons markaandeel is Hollard Agri vandag n erkende rolspeler in die landbousektor en voorsien ons gespesialiseerde landbouversekeringsdienste en onderskrywingsoplossings aan die boere en landboubesighede. Hollard Agri se produkte is landwyd beskikbaar deur n netwerk van geselekteerde makelaars wat aktief in die landbousektor bedrywig is, en ondersteun word deur ons Local is Lekker takke. Dienslewering aan makelaars, boere en landboubesighede word gerugsteun deur n hoogs gekwalifiseerde span van versekeringspesialiste met gekombineerde ondervinding van meer as twee honderd jaar. By Hollard Agri is dit ons plig om op hoogte te bly van die nuutste inligting en tegnologie rakende die landbousektor. Ons neem interaktief deel aan die sektor en ontwikkelinge in die bedryf en is sodoende n vertoonforum wat ongekende waarde toevoeg tot versekeringsaangeleenthede in die landbousektor en verwante dinamiese landboubedrywe. Ons dienste aan die landbousektor strek egter verder as net boerdery, sekondêre landbouverwante besighede word ook verseker deur ons pasmaak kommersiële produk wat ook van toe passing is op gewone kommersiële besighede. Versekering vir die private individue sal ook eersdaags regstreeks deur Certisure beskikbaar wees. Praat gerus met n Certisure makelaar oor u versekeringsbehoeftes en produkoplossings wat Hollard aan u bied. Kontakbesonderhede: Hollard Klerksdorp: Hollard Bloemfontein: Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

21 HANDELSNUUS SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

22 HANDELSNUUS Sand en stof van Hoopstad AUBREY KRUGER HOU DIÉ VERHOUDINGS- BESTUURDERS GEWORTEL DIE TWEE VERHOUDINGSBESTUURDERS BY HINTERLAND SE SENWES VILLAGE TAK IN HOOPSTAD IS JOHAN TERBLANCHE EN ANDRÉ DE KOKER. J ohan baseer sy werk op die leuse: My verskaffers is my vennote in my besigheid, en ek poog weer om n vennoot in hulle besigheid te wees. En dis basies wat sy werk behels. Kontak met klante en verskaffers is n deurlopende een-tot-eenkommunikasieproses. Johan sê dis Hoopstad se mense wat hom uniek maak. Die mense neem jou aan en dan is jy deel van Hoopstad. n Verdere kenmerk van Hoopstad is dat dit n lae reënvalgebied is met goeie opbrengste in nat jare. Nadat hy aan Hoërskool Wesvalia in Klerksdorp gematrikuleer het en sy twee jaar diensplig voltooi het, het hy as verkoopsklerk in 1987 by Senwes in Klerksdorp begin werk. Nadat hy vir twee jaar as aflos gewerk het, was hy Takbestuurder by Bethulie, Viljoenskroon, Steynsrus en Hoopstad voor hy die laaste vier jaar as Verhoudingsbestuurder begin werk het. Hy en sy vrou Susan het pas hul silwer bruilof (25 jaar) op 3 November gevier en hulle het twee kinders, naamlik Cornell (18) en Gericke (16). Johan geniet sy kinders en hul liefde vir sport en natuurlik perde, wat jy duidelik agterkom met al die foto s in sy kantoor. Hy geniet sy werk onsettend baie en is so gelukkig dat hy dit eintlik nie as n werk sien nie: Ek is een van min bevoorregtes wat vir 365 dae per jaar met verlof kan wees, en Senwes betaal my hiervoor. Vir hom is Hoopstad n dankbare wêreld waar Die Verhoudingsbestuurders by Hinterland se Senwes Village tak in Hoopstad is André de Koker en Johan Terblanche. jy enige van ses verskillende trekkerhandelaars kan kry. En as jy eers Hoopstad se grond gevreet het, sal jy nie hier weggaan nie. Volgende aan die beurt is André. Die Hertzogville-gebore man het in 1992 by Hoërskool Hertzogville gematrikuleer, waarna hy in 1993 by die weermag in Bloemfontein aangesluit het. Wat vir André uitstaan omtrent Hoopstad is om tussen jou eie mense te wees en die ervaring wat jy saam met hulle het. Hy geniet sy werk baie en het al baie geleer. Hy vertel dat mens hier glad nie hoef te stagneer nie omdat jy jouself hier kan opwerk. Hy noem dat hy in 1994 en 1995 eers op n produsent se plaas gewerk het. Daarna by Aucamp Boerdery met Marius en Theuns vanaf 1995 tot Hy was vir die volgende twee dekades deel van die sektor en was eers by Suidwes in Hoopstad vanaf 1997 tot 2007 as junior bemarker en stoorbestuurder. Vanaf 2007 tot Mei 2014 was hy hoof van werf en store by Senwes, waarna hy op 1 Junie 2014 as Verhoudingsbestuurder aangestel is. Hy kyk veral op na Johan. Johan is my mentor. Ek leer baie by hom om die werk suksesvol te kan doen. Dié Blou Bul is n familieman en hou ook van kamp en die buitelewe. André is vir die laaste 16 jaar getroud met Antoinette en hulle het twee kinders, Jo-Marie (13) en Esmé (10). Hy voel dieselfde as Johan oor Hoopstad en gee sy gevoelens so weer: As jy eers Hoopstad se sand in jou are het is dit moeilik om daarvan ontslae te raak. 20 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

23 HANDELSNUUS Senwes dra by tot Agri Securitas Trustfonds GEDURENDE OKTOBERMAAND HET DIE AGRI SECURITAS TRUSTFONDS ʼn WELKOME FINANSIËLE INSPUITING ONTVANG. DIT WAS NADAT SENWES, TESAME MET VENNOTE OFM, NWK EN AFGRI, ʼn MASSIEWE BEDRAG VAN R TOT DIE FONDS BYGEDRA HET. D ie tjek is tydens die Agri SA dinee aan die voorsitter van die Trustfonds, Japie Grobler, oorhandig. Senwes glo dat produsente die hart van die mark AUBREY KRUGER is. Met hierdie bydrae word op n praktiese manier verseker dat daar na die veiligheid van produsente gekyk word. Tydens die aand was die Voorsitter van n Tjek van R vir Agri Securitas! Hier is Thinus Prinsloo (Afgri), Danie Minnaar (Voorsitter van Senwes Direksie), Japie Grobler (Voorsitter van Agri Securitas Trustfonds), Danie Marais (Besturende Direkteur van NWK) en Nick Efstathiou (Algemene Bestuurder OFM). Senwes se direksie, Danie Minnaar, ook daar om Senwes se betrokkenheid te bevestig. Die skenking het ook aanleiding daartoe gegee dat Santam na vore gekom het met n verdere R bydrae tot die fonds. Dit het beteken dat die fonds tydens die Agri SA kongres in Pretoria in totaal met R aangevul is. Grobler het die tjek baie bewoë en met groot dankbaarheid ontvang en gesê dat skenkings soos hierdie sal sorg dat broodwinners en hulle families beter beskerm kan word. Senwes en NWK het verder ook saam R aan die Trustfonds geskenk na die gholfdag in September vanjaar. Geskiedenis van Senwes se betrokkenheid by die fonds Senwes is saam met OFM en ander borge al sedert 2009 aktief betrokke by die generering van fondse vir Agri Securitas. Die bedrae het deur die jare aansienlik gegroei en vanjaar se bydrae was aansienlik hoër as dié van vorige jare. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

24 HANDELSNUUS 22 June/July 2015 SENWES Scenario

25 NUUS MARIETJIE GROBLER GOSA-lede trek saam en hou n gròòt werkswinkel Die jaarlikse GOSA-werkswinkel het op 14 Oktober 2015 by Nampopark plaasgevind. GOSA is die Graanhanteringsorganisasie van Suider-Afrika en sy lede is verteenwoordigend van die totale graanwaardeketting, insluitend landboumaatskappye en graanbemarkers, banke, vervoermaatskappye, asook verskaffers van infrastruktuur, toerusting, berokingsmiddels, opleiding, laboratoriumdienste, ensovoorts. Die belangstelling was hierdie jaar uitsonderlik groot en waar die werkswinkel in die verlede in die Sampisaal plaasgevind het, moes dit noodgedwonge na die groter Fanie Ferreirasaal verskuif word. Ongeveer 200 verteenwoordigers van 35 maatskappye het die werkswinkel bygewoon. Die tema was hierdie jaar Winde van Verandering en ds Gerrie Botha van die Hervormde gemeente Viljoenskroon het die verrigtinge op n gepaste wyse met Jes 41 : 10 as teksvers geopen. Daarna het Pieter Esterhuysen van Successions gesels oor die rol wat konflik in besigheid speel en dat dit nie noodwendig sleg is nie. Chris Lombaard is n ElektrieseIngenieur wat die kwessie van alternatiewe energie bespreek het. Hy het verwys na verskeie projekte wat suksesvol geïmplementeer is, maar ook gewaarsku dat dit nie so maklik is om geheel en al onafhanklik van die energienetwerk te funksioneer nie. Mikotoksiene kan n groot probleem raak indien korrekte graanhanteringsmetodes nie toegepas word nie en Wiana Louw van die SAGL het gesels oor mikotoksiene wat algemeen op die verskillende graansoorte aangetref word, asook die faktore wat die voorkoms daarvan verhoog. Pieter Fourie, bekende Raadgewende Ingenieur in die graanbedryf, het sy kennis oor deurlugting kom deel en verduidelik hoe dit aangewend kan word om graan te kondisioneer indien die bestuur van temperatuur en relatiewe humiditeit korrek toegepas word. n Kwessie wat altyd onder bespreking bly in die graanbedryf, is graangradering. Hierdie jaar is meer lig gewerp op onduidelikhede met betrekking tot sojaboongradering en die bespreking is gelei deur Peet van Heerden van PPECB. Hy het verwys na regulasies (wetgewing) wat moontlik in die komende jaar kan verander. n Ou bekende in die graanbedryf en GOSA-raadslid, Jan de Sousa, het sy ervaring met betrekking tot die hantering van oliesade gedeel. Klem is gelê op korrekte bergings- en hanteringsmetodes van veral sojabone. Ontstellende beeldmateriaal is ook gebruik om te illustreer wat gebeur indien korrekte praktyke nie toegepas word nie en die fisiese graanverliese wat dan verwag kan word. Teen die einde van die werkswinkel het elke verteenwoordiger opnuut besef hoe veranderlik die graanhanteringsomgewing is en hoe groot die verantwoordelikheid is wat op elkeen se skouers rus om die land en die wêreld van veilige voedsel te voorsien. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

26 HANDELSNUUS VALUE TO THE INDUSTRY WHO ARE WE? SWISS RE CORPORATE SOLUTIONS ADVISERS SOUTH AFRICA (PTY) LTD IS THE SOUTH AFRICAN REGISTERED ENTITY FOR SWISS RE CORPORATE SOLUTIONS, GLOBAL COMMERCIAL INSURANCE PROVIDER AND A MEMBER OF THE SWISS RE GROUP HEADQUARTERED IN ZURICH, SWITZERLAND. IN THE LOCAL MARKET, WE HAVE A BINDER AND UNDERWRITING PARTNERSHIP WITH GUARDRISK SOUTH AFRICA LTD. You are a new entrant to the agri-insurance market. Is there room for more insurers in this market? Healthy competition will always be to the advantage of the client, and that should be our common goal. It is therefore not about the number of role players in the market, but rather about the value we offer to the industry. Although the South African agricultural insurance market is relatively small and highly competitive, only a small percentage of the total crop is insured on an annual basis, which leaves a lot of room for growth. This is where we see our opportunity. There is a lot of focus on innovation required in agri insurance. What are some of the opportunities here? We live in the technology era. It is an exciting time and the South African industry competes in the fast lane. JG SHIELDS, SENIOR ORIGINATOR, FOOD AND AGRICULTURE BUSINESS, SWISS RE CORPORATE SOLUTIONS ADVISORS SOUTH AFRICA (PTY) LTD. As an industry, we can do much more to close the gap between traditional crop insurance with its focus on yield volatility, and the modern day business approach where the focus should be on revenue volatility. In addition we offer crop shortfall solutions to the entire agricultural value chain such as financial institutions, input suppliers, processing plants, transport companies, storage companies etcetera. You launched a new product in partnership with Senwes. What role did Senwes play? Firstly, we partnered with Senwes and Certisure because of the excellent business infrastructure and access to the farming community. Secondly we required reliable data and statistics to create a sound scientific underwriting basis for our product. Without the support and commitment from Senwes and Certisure it would not have been possible to develop and launch the product. What differentiates the new product you launched in partnership with Senwes? Vegetation Revenue Cover is a product that combines the price and production volatility risk in a simple, fast and transparent solution to guarantee a minimum revenue to the farmer. The product is based on a regional index where the loss of yield is determined by satellite imagery and the commodity price is observed from SAFEX. This means no more physical loss assessments on the farm and a much quicker claims process. What should the farmer remember regarding agriinsurance, its importance and how it functions? Insurance remains the most affordable peace of mind we can buy. We have to use it for what it is designed to do. Insurance is not an opportunity to make money or to provide a rescue boat for poor farming practices. The true benefits of insurance are achieved through continuous participation in an insurance program. An appropriate insurance policy should always be a top priority item in any farmer s budget. For further information on the Vegetation Revenue Product, please contact your nearest Certisure Branch. 24 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

27 NUUS SENWES Scenario June/July

28 NUUS AUBREY KRUGER Senwes se Nasie in Gesprek toon merkwaardige groei NASIE IN GESPREK HET REEDS IN 2013 BEGIN MET DIE EERSTE PRODUKSIES WAT BY DIE NAMPO OESDAG AS SENWES TOEKOMSFOKUS GESPREKS- FORUM AFGESKOP HET. ʼn AFRIKAANSE INSETSEL IS OP DIE DAGBREEK-PROGRAM UITGESAAI. I n 2014 bereik Nasie in Gesprek nuwe hoogtes deur gehore buite die landbousektor te bereik. Fase 1 was die daaglikse gesprekke by Nampo en fase 2 het 29 insetsels ingesluit wat op kyknet gebeeldsend is. Vanjaar is die program verder uitgebrei met meer as 40 paneelgaste tydens 8 sessies in beide Afrikaans en Engels by Nampo. n Televisiereeks het gevolg op Business Day TV, Soweto TV, asook op kyknet. Met 39 episodes en meer as 30 paneelgaste was dit die beste jaar nog. Die geskatte aantal kykers bo 15 jaar is massief met meer as 4 miljoen moontlike kykers op Soweto TV se kommersiële kanaal, 3 miljoen op Soweto TV se DSTV kanaal, 1,8 miljoen kykers op kyknet en op Business Day. Die visie vir 2016 is om dieselfde wenresep toe te pas en om te poog om internasionale pers en mediahuise te betrek. Dit alles is slegs moontlik met die samewerking van ons talle vennote naamlik Graan SA, John Deere, Engen, Monsanto, Cipla, MWeb, Forum Homini, Afgri, NWK, Fort Knox, Hinterland en Nedbank. NA DIE NASIE, MET DIE NASIE Nasie in Gesprek is n gesprek na die nasie, met die nasie - dit is die boodskap van Senwes Groep Hoof Uitvoerende Beampte, Francois Strydom, oor dié gewilde program. Francois is veral beïndruk met die area wat dit bereik het en natuurlik oor al die positiewe terugvoering oor die reeks. Dit is baie groter as wat ons ooit gedink het. Hier verwys hy na die impak op alle Suid-Afrikaners, 55 miljoen om presies te wees. Met slegs produsente in ons land is hierdie produsente relatief onbekend aan die massas. n Groot deel van ons landsburgers woon in stedelike gebiede. Hulle glo kos kom van die 26 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

29 NUUS naaste winkel af. Die bevolking is dus salig onbewus van waar die voedsel vandaan kom en al die uitdagings wat daarmee gepaard gaan. Met Nasie in Gesprek word daar met hulle gepraat en word begrip hiervoor gekweek. Die program ontwikkel Vir Francois is dit uiters belangrik dat dit n gesprek moet wees en nie n debat nie. Hy verduidelik dat die eerste programme drie jaar gelede daarop gemik was om die gesprek aan die gang te sit. Die nasie-gedeelte het later bygekom. Die hele dryfkrag is nou agter die eerste gedeelte, naamlik die nasie. Hy verduidelik dit so: Die mees kragtige boodskap is as iemand verstaan waarvandaan jy kom. Dan kan hulle amper namens jou veg. Hy sluit daarmee af dat Suid-Afrika aan die mense van Suid-Afrika behoort. Dit is hoekom dit Nasie in Gesprek is - ons is die Nasie. IN GESPREK GOEIEDAG EN WELKOM BY NASIE IN GESPREK, SAAM MET MY THEO VORSTER. Dit is die woorde waarmee kykers vir die laaste twee jaar al deur Theo Vorster begroet word. Maar wat weet ons van sy sieninge? Waar het Theo se betrokkenheid begin? Theo Vorster is al sedert die eerste Nasie in Gesprek in 2013 betrokke, toe hy sy verskyning as gas gemaak het. Kort daarna is hy die geleentheid gebied om as leier op te tree, wat hy beslis sy eie gemaak het. Hoe het hy by Nasie in Gesprek betrokke geraak? Theo het vanaf sy eie program, Sakegesprek, waar hy met sakeleiers gesels het en n mentorskap- en adviserende rol vervul het, by Nasie in Gesprek aangesluit. Vir Theo gaan dit daaroor om waarde uit n gesprek te kry. Waarheen neig Nasie in Gesprek? Uiteraard is Nasie in Gesprek n gesprek rondom landbou en die toekoms van landbou. Die gesprek brei uit na meer as net landbouers. Kykstof vir almal n Belangrike aspek vir Theo is die 55 miljoen mense in n gesonde Suid-Afrikaanse waardeketting. Enige gesprek is net van waarde as jy verskillende opinies teen mekaar kan opweeg. En hier moet eerder na raakpunte gemik word. Hoe voel dit om deel te wees van Nasie in Gesprek? Ek dink elke ou wil iewers n rol speel om Suid-Afrika en die landbousektor op n stabiele en volhoubare pad te plaas vir die lang termyn. Ons glo dat landbou n kritiese rol in die ekonomie van die land speel. Oor waardetoevoeging vir die publiek Ons wil die publiek insig gee in die waardeketting wat verseker dat daar kos op hul borde geplaas kan word. Vir die landbouer Vir produsente word probleme soos investering, droogte, tegnologie, markpryse en spelers in die mark bespreek. Vir besluitnemers en finansiers Nasie in Gesprek is daar om besluitnemers bewus te maak van die belangrikheid van die voedselwaardeketting. Die doel is hier om Suid- Afrika oor die langtermyn volhoubaar te laat groei. Wat staan uit? Gesprekke oor grond wek altyd n reeks emosies. Die balans tussen n emosionele debat en n rasionele debat is baie fyn. Dit moet baie mooi bestuur word. Oor die toekoms? Ons visie is om nog meer deelnemers betrokke te kry, die breër sektor. En met Theo aan die stuur gaan ons nog na baie programme kyk waar hy ons aan die einde met die woorde Mooi loop sal groet. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

30 HANDELSNUUS Hartswater word as Certisure se beste gekroon CERTISURE SE HARTSWATER TAK IS OP 22 SEPTEMBER BY MAKADU GOLF WORLD IN KLERKSDORP AS DIE BESTE BESIGHEIDSEENHEID VIR DIE AFGELOPE FINANSIËLE JAAR GEKROON. Die Hartswater makelaar, Louisa Maritz, het gesê dat dit was n baie groot verrassing vir hulle. Op die vraag oor hoekom hulle gewen het, was haar antwoord dat hoewel hulle n baie klein basis het hulle baie standvastig is en n baie gedugte span is met haarself en Irene van Zyl, wat al 21 jaar saam werk. Die afgelope vier jaar fokus Celeste Burger en Joos Mostert op oesversekering in hierdie area. Talita Oberholzer, die nuweling assistent van die span, is nog net drie maande daar werksaam. Louisa het afgesluit met n Tevrede kliënt is ons besigheid, is bewys is van die werkgees wat by die tak heers. Die Besturende Direkteur van Certisure, Daan Hugo, het by navraag beaam dat hy altyd net goeie energie daar ervaar. Julle is puik. Die Finansiële Bestuurder van Certisure, Hugo Calitz, het tydens sy toespraak ook gesê dat elkeen n belang in die groep het en het Hier is Celeste Burger (Makelaar: Oesversekering), Talita Oberholzer (Assistent), Daan Hugo (Certisure), Irene van Zyl (Assistent Makelaar) en Louisa Maritz (Makelaar). Joos Mostert (Makelaar: Oesversekering) was afwesig. daarmee afgesluit dat hulle as n span suksesvol sal wees. As deel van die eer om as Beste Besigheidseenheid Certisure Makelaars WEN GESOGTE TITEL CERTISURE MAKELAARS IS BY DIE ONLANGSE MUTUAL & FEDERAL MAKELAARSTOEKENNINGS MET N TOP PRESTASIE VEREER. Top Makelaarstoekenning (Goud) vir Certisure! Hier ontvang Daan Hugo die toekenning namens Certisure. Links van Daan is Coenraad de Jager (Uitvoerende Hoof: Persoonlike lyne) en regs is Jan-Hendrik Botha (Streeksbestuurder: Sentrale Streek) van Mutual & Federal. Tydens die toekennings, wat op Donderdag, 29 Februarie 2015, in Bloemfontein plaasgevind het, het Certisure met die Top Makelaarstoekenning (Goud) in die Landboukategorie Sentrale Streek, weggestap. Die Besturende Direkteur van Certisure, Daan Hugo, het die sertifikaat in ontvangs geneem, wat oorhandig van die 2014/2015 finansiële jaar gekroon te word, het die Hartswater Certisure tak R gewen. is deur Mutual & Federal se Coenraad de Jager (Uitvoerende Hoof: Persoonlik lyne) en Jan-Hendrik Botha (Streeksbestuurder: Sentrale Streek). Certisure het die toekenning verwerf nadat hulle uitstekende groei gedurende die laaste jaar getoon het en n winsgewende portefeulje oor n driejaartydperk kon handhaaf. 28 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

31 NUUS SENWES Scenario June/July

32 HANDELSNUUS Kolskoot vir Senwes Village Parys Veefokusdag AUBREY KRUGER Benewens talle produkte wat deur verskaffers tentoongestel is, het n aantal kenners ook die produsente toespreek, soos Johan Greyling (Hinterland Streeksbestuurder), George le Roux (Senwes Landboudienste), Johan du Toit (Bestuurder: Senwes Landboudienste) en Schalk Burger (Departement Landbou). Motiveringspreker Dawie Spies het ook n boodskap gelewer dat God sal luister as ons met Hom praat. Sy slotboodskap aan die produsente was: Jy is die aorta van Suid-Afrika. Volgens die Parys Takbestuurder, Johan Cromhout, was die uitsluitlike doel van die dag om tyd te maak om die verskaffers en klante bymekaar uit te bring. Om by die dinge uit te kom waarby mens nooit uitkom nie. VANJAAR SE SENWES VILLAGE (HINTERLAND) VEEFOKUSDAG, IN SAMEWERKING MET SENWES LANDBOUDIENSTE EN SENWES EQUIPMENT HET OP DINSDAG, 15 OKTOBER, BUITE PARYS PLAASGEVIND. DIE DAG BY DIE WEIVELD BOEREVERENIGINGSAAL WAS ʼn REUSE SUKSES MET NAGENOEG 100 PRODUSENTE WAT DIE DAG BYGEWOON HET. Wimpie Nel (Heelwerktuigbemarker: Senwes), Fanie Connoway (Onderdele-bestuurder Senwes Parys), Ramondé Odendaal (Streeksbestuurder Senwes Landboudienste), Jacques Stander (Bemarkingsbestuurder Heelwerktuie) en Johan Cromhout (Parys Takbestuurder). Molatek! Koos van Rensburg (Molatek Verkoopsverteenwoordiger) by Gerhard Louw (Hinterland Takbestuurder Viljoenskroon). 30 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

33 HANDELSNUUS André Bekker (Onderdelebestuurder Potchefstroom) en Hennie Groenewald (Potchefstroom Takbestuurder) wat die John Deere klerewa beman het. Hinterland Veefokusdag! Agter is Johan Cromhout (Hinterland Parys Takbestuurder), Ramonde Odendaal (Streeksbestuurder Senwes Landboudienste), Johan Greyling (Hinterland Streeksbestuurder), Neel Rust (Bedryfshoof: Hinterland), Schalk Burger (Departement Landbou) en Johan du Toit (Senwes Bestuurder Landboudienste). Voor is Dawie Spies (Motiveringspreker), Kobus Dannhauser (Voorsitter Weiveld Boerevereniging) en George le Roux (Senwes Landboudienste). MSD Animal Health! Dirk Stears (MSD verteenwoordiger), Kobus Dannhauser (Voorsitter Weiveld Boerevereniging), Maryna van der Walt (Verkoopsverteenwoordiger Hinterland Parys), Wessel Prinsloo (MSD Verkoopsbestuurder) en Johan Cromhout (Hinterland Parys Takbestuurder). Die registrasiedames van Hinterland! Hier is Maryna van der Walt (Parys) en Martie van den Berg (Vereeniging). Kolskoot by Hinterland Veefokusdag! Algar! Hannes Nortjé (Bemarkingsbestuurder), Johan Cromhout (Hinterland Parys Takbestuurder) en Carin Nortjé (Bemarkingsbestuurder). SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

34 HANDELSNUUS SMUTSVINGER VESTIG MAKLIK MET DIE MOOIRIVIER MENGSEL SMUTSVINGERGRAS (DIGITARIA ERIANTHA) IS BEKEND AS EEN VAN DIE BESTE MEERJARIGE SOMERGRASSPESIES. DAAR IS VERSKEIE SUKSESVOLLE AANPLANTINGS OOR DIE SOMERREËNVALSTREEK WAT VAN DIE SPESIE SE SUKSES KAN GETUIG. WÈAN BENADIE Dit is egter ook n bekende feit dat Smutsvinger tot 3 jaar kan neem om suksesvol te vestig as gevolg van inherente saaddormansie (rustende sade). Laasgenoemde kan n probleem wees veral wanneer die area van vestiging besmet is met onkruidsade en daarom sien baie boere die vestiging van Smutsvinger as riskant. Om die frustrasie van stadige vestiging en onkruiddruk te oorkom, kombineer boere verkeerdelik Smutsvinger met Eragrostis Tef. Wanneer Smutsvinger (meerjarige soetgras) met Tef ( eenjarige suurgras) gekombineer word, is die slotsom n ongewenste mengsel van soet- en suurgrasse wat lei tot onsmaaklike weiding en selektiewe benutting deur diere. Die Tef komponent kan verder ook die bron van ongewenste en onsmaaklike meerjarige Eragrostis spesies soos Oulandsgras (Eragrostis curvula) en Taaipol (Eragrostis plana) wees. Dit is dus baie belangrik om die regte spesies te kombineer om n suksesvolle Smutsvingeraanplanting te verseker en vir hierdie rede word die eksklusiewe Mooirivier-Mengsel van Agricol sterk aanbeveel. Die Mooirivier mengsel kombineer: Digitaria eriantha (Smutsvingergras), Chloris gayana (Rhodesgras) en Panicum coloratum (Kleinbuffelsgras) in verskillende persentasies met mekaar om die alles-in-een-mengsel te vorm. VOORDELE VAN DIE MOOIRIVIER-MENGSEL: Al drie spesies in die Mooirivier-mengsel is meerjarige soetgrasse wat baie smaaklik is, met baie goeie verteerbaarheid. Hierdie grasse dien ook as n uitstekende bron vir staande hooi. Die spesies komplimenteer mekaar goed aangesien Rhodes- en Kleinbuffelsgras reeds vanaf plant vinnige sterk vestigers is wat onkruidgroei kan onderdruk om aan die Smutsvingergras n onkruidvrye basis bied om oor tyd te vestig. Die mengsel is geskik vir die meeste grondtipes en groei uitstekend in gebiede met n jaarlikse reënval van 500mm en hoër in die somerreënvalstreke. Die bestuur van die gevestigde Mooirivier- mengsel is eenvoudig, aangesien bestuurspraktyke geskoei is op normale Smutsvinger bestuurspraktyke. Die aanbevole saaidigtheid vir die Mooirivier-mengsel is: 10-12kg/ha in rye en 15-18kg/ha indien breedwerpig gesaai word. 32 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

35 HANDELSNUUS RUBRIEK SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

36 TRADE NEWS MARLON ABRAHAMS JDI Turns Heads at AMW JD Implemente once again stood out as one of the major exhibitors at the premier Cape Agri expo event on the calendar, the Agri Mega Week held in Bredasdorp in the Southern Cape between 16 and 19 September this year. JDI s presence in the Cape sees the extension of Senwes Mechanisation s footprint as an exclusive John Deere agent through a partnership between JDI and Senwes. JDI services the farming community down south through five outlets. Visitors to AMW were treated to four days of exhibitions, demonstrations, workshops, conferences, farm fresh products, competitions and lots of fun for the whole family. JDI Managing Director, Emilius Tomlinson, says the company has been part of the AMW since The event is aimed exclusively at the agricultural industry and is far and away the best organised agrishow we re involved in. This year over people attended, many of them international visitors. JDI has been one of the largest exhibitors from the beginning and every year we try to showcase our entire range of John Deere products. In 2011 JDI started with an exhibit of John Deere clothing and since then it has grown to become a massive annual attraction at the show. The event is an ideal marketing opportunity for JDI, not only in the Southern Cape, but throughout our service area, which includes the Eastern Cape. Our tractor exhibits range from a 50kW vineyard tractor to a 276 Waterloo tractor. JDI also uses the Agri Mega Week as a training session for our sales team and our clients have the opportunity to interact with our products and staff, which is very important to us. AMW is an important event in our marketing calendar due to the excellent exposure for our brand, products and services. AUBREY KRUGER SENWES OFFERS STRONG SUPPORT TO AEASA AT ANNUAL CONFERENCE Senwes Executive Director, Joe Maswanganyi, attended the recent AEASA (Agricultural Economic Association of South Africa) annual conference on behalf of Senwes. The conference was attended by esteemed guests such as the Premier of Bokone Bophirima Province, Honourable Supra Mahumapelo, as well as the MEC of the Department of Rural, Environmental and Agricultural Development of Northwest Province, Manketse Tlhape and the Rector of NWU, Potchefstroom Campus, Herman van Schalkwyk. Maswanganyi s message to the conference was that Senwes is indeed proud to be part of their discussions as they deal with the pertinent issues relating to agriculture in totality in the country. He added that the agricultural sector is crucial for employment, food security and rural development. He also pointed out some of the challenges facing the sector, such as drought, global competition, volatility, weak currency and inequality in the sector, to name just a few. Maswanganyi then reiterated that Senwes supports the association and its members to ensure effective, efficient and sustainable food production and food security. We look up to you as experts to assist the sector by developing innovative and integrated solutions that will ensure long-term productivity, profitability and sustainability. He finished with a strong message that we have a duty to this generation: We do not and dare not compromise the ability of future generations to meet their own needs we should rather enhance it. We say to government, academics and professionals: Let s work together and pull together to improve the standard of living of all human beings in our country. At this historic conference Bongiswa Matoti was elected as president of the Agricultural Economics Association of South Africa. Joe Maswanganyi (Executive Director Senwes), Bongiswa Matoti (President of the Agricultural Economics Association of South Africa), Honourable Supra Mahumapelo (Premier of Bokone Bophirima Province) and Manketse Tlhape (MEC of the Department of Rural, Environmental and Agricultural Development of the Northwest province). 34 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

37 RUBRIEK SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

38 NUUS 36 April/Mei 2015 SENWES Scenario

39 RUBRIEK Die nuwe seisoen is reeds goed op dreef met die plantseisoen wat einde se kant toe staan. Ten spyte hiervan bly onsekerheid in die mark hoog vir die komende seisoen en bemoeilik dit steeds elke produsent se bemarkingsbesluite. Ten einde n bemarkingsbesluit n hoër waarskynlikheid van korrektheid te gee, is daar twee basiese tipes hulpmiddels wat algemeen gebruik word, nl. fundamentele analise en tegniese analise. Die laasgenoemde behels die ontleding van markpryse deur gebruik te maak van n groot verskeidenheid tegnieke en indikatore en word hoofsaaklik gebruik om in- en uittreevlakke te bepaal. Fundamentele analise daarenteen, behels die ontleding van makroekonomiese inligting en die effek daarvan op SUSARI GELDENHUYS SAFEX SCENARIO S MET SUSARI SUSARI IS N OPSIESKRYWER BY SENWES. SY HET N B.COM (HONS.) EN M. COM-GRAAD IN RISIKOBESTUUR EN N BSC- GRAAD IN BEDRYFSWISKUNDE EN INFORMATIKA BY NWU IN POTCHEFSTROOM BEHAAL. SY HET SELFS TYDENS N BEURSPROGRAM AFGELEIDE INSTRUMENTE BY DIE VU (VRIJE UNIVERSITEIT) VAN AMSTERDAM STUDEER. DIE PRETORIA- GEBORE SUSARI, WAT IN UPINGTON GESKOOL IS, PRAAT OOR OPSIES EN TEGNIESE ANALISE. PLAASLIKE BALANSSTAAT SUID-AFRIKAANSE IN- EN UITVOERPARITEIT BLNS-LANDE BALANSSTAAT ARGENTINIË EN BRASILIË BALANSSTAAT VSA BALANSSTAAT WÊRELD BALANSSTAAT markpryse. Die onderstaande artikel fokus slegs op die fundamentele faktore waarna gekyk kan word, terwyl die volgende reeks artikels op die tegniese aspekte sal fokus. FUNDAMENTELE ANALISE Figuur 1 toon die makroekonomiese faktore aan wat hoofsaaklik oorweeg word in fundamentele analises. Let wel dat die fundamentele inligting slegs oorhoofs is en dat ander drywers, soos byvoorbeeld reën, ook die belangrikste fundamentele inligting beïnvloed. Al die fundamentele analises word gebruik ten einde vraag en aanbod te bepaal om sodoende n ewewigprys teweeg te bring. Dus is die wisselwerking tussen die faktore bepalend tot prysskommelings op die volgende wyses: 1. Wêreldbalansstaat Die makro-fundamentele prentjie word eerstens van hierdie punt af gevorm. Wêreldpryse weerspieël n surplus of tekort van mielies op die wêreldfront en behoort so n surplus of tekort n verandering in een van die drywers op die balansstate van die hoof produserende lande, nl. die VSA, Argentinië en Brasilië te wys. 2. VSA balansstaat Die VSA is huidig die grootste mielieproduserende land in die wêreld en het gevolglik ook die grootste enkele invloed op wêreldbalansstate en -pryse. Plaaslike pryse word dus vinnig beïnvloed deur n tekort of oorskot op die VSA balansstaat. 3. Argentinië en Brasilië balansstate Beide die bogenoemde lande se uitvoerbare surplus is van die uiterste belang, aangesien die spesifiek lande in die laaste paar jaar n baie groter rol begin speel het in die uitvoermark. Die (Bron: Saamgestel deur outeur.) SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

40 RUBRIEK invloed van die verskeie lande se balansstate op wêreldpryse moet dus nie onderskat word nie. 4. BLNS-lande balansstate Aangrensend aan Suid-Afrika in die suidelike gedeelte van Afrika, speel Botswana, Lesotho, Namibië en Swaziland n belangrike rol in die plaaslike mark en vorm dus deel van Suid-Afrikaanse prysvorming. Die lande is geneig om meer vraaggedrewe te wees en is dus gewoonlik deurlopend netto invoerders van Suid-Afrikaanse mielies. 5. Suid-Afrikaanse inen uitvoerpariteit Aangesien Suid-Afrika op n internasionale skaal meeding, is die wisselwerking tussen wêreldpryse en wisselkoerse om in- en uitvoerpariteit te vorm van uiterste belang. Invoerpariteit is die prys waarteen plaaslike mielies met internasionale mielies vervang kan word en word dan ook inherent as die plafonprys beskou. Daarenteen word uitvoerpariteit beskou as die prys waarteen plaaslike mielies met internasionale mieliepryse kompeteer en word dan ook inherent as die vloerprys gesien. Die plafonen vloerprys is wel teoreties en kan pryse bo of onder die berekende pryse beweeg. Ten spyte hiervan beweeg plaaslike pryse steeds tussen die bande. Meer spesifiek, plaaslike pryse sal neig na invoerpariteit wanneer daar n tekort aan mielies verwag word of is en sal pryse na uitvoerpariteit neig in tye van oorskotte. 6. Plaaslike balansstaat Die plaaslike balansstaat dui die huidige vraag en aanbod van mielies aan en kan n verandering in die drywers van die balansstaat die plaaslike pryse beïnvloed. Oor die langtermyn sal die vraag en aanbod na mielies n ewewigsprys bereik. Ten spyte van goeie fundamentele navorsing, bestaan daar tye van onsekerheid wat lei tot hoë volatiele markpryse. In tye van onsekerheid, word termynkontrakte baie riskant en bied lang opsies n beter vorm van markdeelname. Gegewe die huidige onsekerheid in die mark en verskansing wat nie hoog op produsente se prioriteitelys is gedurende die feestyd nie, word daar gekyk na n spekulatiewe opsiestrategie. ILLUSTRASIE* Die werking van n straddle - strategie gaan aan die hand van n voorbeeld verduidelik word. Let wel dat dit slegs ter illustrasie is en geensins as finansiële advies gesien moet word nie. Veronderstel markpryse vir Maart 2016 witmielies is huidig R Jan Alleman is oortuig dat pryse skerp gaan beweeg, maar is onseker oor die rigting van die beweging. Na n lang gesprek met sy Safex-makelaar, besluit Jan om ton se spekulatiewe opsieposisie in te neem, naamlik n straddle - strategie. Die strategie word in plek gesit deur n by-die-geld put (dus n trefvlak van 3 200) opsie, asook n by-die-geld call (dus n trefvlak van 3 200) opsie te koop. n Kwotasie word verkry by die opsieskrywer waar die put-opsie n R250 per ton premie dra en die call-opsie ook n R250 per ton premie dra. Teen n totaal van R500 per ton, dus n totaal van R per ton strategie, stem Jan in om die strategie in plek te sit. Dus, Jan se totale risiko word beperk tot R indien die mark sywaarts sou beweeg, maar sal hy voordeel trek uit enige skerp prysbeweging. Veronderstel Jan se oortuigings was reg en pryse teen 23 Februarie Grafiek B: Straddle -opsiestrategie (Bron: Saamgestel deur outeur.) 38 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

41 RUBRIEK NUUS (opsievervaldatum) het met R600 gestyg na R3 800 per ton. Die put-opsie is uitdie-geld en verval waardeloos, waar die call-opsie in-die-geld verval. Dus maak Jan wins teen n netto bedrag van R100 per ton (R3 800 R3 200 R500**). Indien die teenoorgestelde gebeur en pryse teen 23 Februarie 2016 (opsievervaldatum) gedaal het met R800 na R2 400 per ton, is die call-opsie uit-die-geld en die put-opsie indie-geld. Dus verval die strategie teen n wins van R300 (R3 200 R2 400 R500**). Die bostaande voorbeeld word grafies geïllustreer in Grafiek B. Daar bestaan n wye verskeidenheid van opsiestrategieë en moet u poog om die strategie te vind wat die beste by u behoeftes pas. Ten spyte van die duidelike voordele van opsies, moet daar gelet word op opsies wat steeds n mate van risiko dra. U moet derhalwe u professionele en kundige Safex makelaar kontak om verdere bystand aan u te verleen. SLOTKOMMENTAAR Deur slegs n redelike begrip te hê van die bostaande inligting, is u reeds n stappie voor die res. Dit is uiters belangrik om die wisselwerking van die fundamentele faktore en die drywers wat dit beïnvloed te analiseer om sodoende n beter besluit rakende die bemarking van mielies te neem. Dit is steeds voordelig om tegniese analise met fundamentele analise te kombineer om sodoende die beste moontlike besluit te kan neem. Die werking van tegniese analise sal in die komende artikels bespreek word. Vir meer inligting of om kompeterende opsiepryse op n groot verskeidenheid kommoditeite te bekom, skakel gerus vir Susari Geldenhuys by of of e-pos haar by Susari.Geldenhuys@senwes.co.za. *Alle pryse en opsiekoste vermeld neem nie tydwaarde, volatiliteit of makelaarsfooie in ag nie. Vir verdere bystand in dié verband, kontak gerus u professionele en kundige Safex-makelaar. ** Netto opsiekoste van R500 om die strategie in plek te sit (R250 + R250). Desember 2015/Januarie

42 NUUS 40 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

43 RUBRIEK Hoe maak ek JACO my KRUGER JAGGEWEER MEER AKKURAAT? KOM ONS KYK N BIETJIE HOE EK MY JAGGEWEER MOET BÊRE VIR DIE VOLGENDE JAGSEISOEN. Baie skuts skiet net gedurende die jagseisoen, dan bêre hy sy geweer vir volgende jaar se jag. Teen April volgende jaar haal hy sy geweer vir die eerste keer weer uit. Wat hy sien is n nagmerrie. Loop is geroes en sulke groen skynsels oor die hout. Dit kan voorkom word as jy net n bietjie tyd die vorige jaar spandeer om die geweer voor te berei vir die volgende seisoen. Hoe moet ek my geweer voorberei vir lang tye wat dit in die kluis is? Eerstens, dit moet in n kluis gebêre word. Die voorbereiding hang ook af van waar jou kluis geleë is in jou huis. Myne is byvoorbeeld in die badkamer, waar baie vog die grootste vyand is. As jou kluis ook in die badkamer is, moet jy vogabsorbeerders in jou kluis hê wat die vog opdroog binne die kluis. Daar is baie produkte op die mark, sommige wat jy net een keer kan gebruik en dié wat jy, as dit versadig is, aan n kragbron koppel en weer kan gebruik. Maak nie saak watter een jy gebruik nie, dit moet teenwoordig wees. Jy moet ook voor die tyd eksperimenteer en kyk hoe lank die produk sal hou voordat dit vervang moet word (hoeveel vog daar teenwoordig is). Met stap een voltooi kyk ons na die jaggeweer. Die geweer moet skoongemaak word voor dit gebêre word. As dit nie gedoen word nie, sal die koper en carbon wat in die loop is, hard word oor die bergingstermyn en as jy die DEEL 6 geweer weer wil gebruik, is jou pyne baie groter om dit skoon te maak. So, maak jou geweer deeglik skoon voor berging. Binne die loop moet n dun lagie olie teenwoordig wees, verkieslik n dikker tipe olie wat vir die bergingstermyn sal hou. Vat ook n lappie met n dunner tipe olie en vee die hele geweer af daarmee. Maak seker jy mis niks, anders gee jy vog n vashouplek. Sommer ook die kolf as dit van hout gemaak is. Daar is ook geweerkouse op die mark wat jy oor die geweer kan trek. Hierdie kous bevat silikon, wat die geweer beskerm teen vog en roes. Hierdie is nog n voorsorgmaatreël wat beslis werk. Versorg jou geweer mooi voordat dit gebêre word, aangesien daar baie skade aangerig kan word oor die bergingstermyn. Inspekteer ook jou geweer gereeld, byvoorbeeld elke twee maande en kyk of alles nog reg is sodat enige skade vroegtydig voorkom kan word. Jaggewere het duur geword - so kyk na joune en versorg dit goed. Die geweer sal dan ook na jou kyk as jy hom nodig het. Lekker skiet en geniet dit! Jaco Kruger het sy nasionale kleure in Benchrest skiet verwerf en het sy land verskeie kere verteenwoordig. Hy is ook n aktiewe SA Jagterslid. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

44 RUBRIEK WILLIE LOUW SLAGGATE IN KORTTERMYN- VERSEKERING ALLE ITEMS EN/OF GEVARE IS NIE OUTOMATIES OMVATTEND IN N KORTTERMYNVERSEKERINGSPOLIS GEDEK OF VERSEKER NIE. SOOS TROUENS IN DIE VORIGE ARTIKELS OOR ALGEMENE VOORWAARDES EN AFDELING BRAND BESPREEK IS, IS DAAR HEELWAT BEPERKINGS, UITSLUITINGS EN UITSONDERINGS. In die vorige uitgawe het ons begin fokus op die Brandtipe-afdelings van die polis en meer spesifiek op Afdeling Brand. Ons het gesien dat dit nie alle risiko- of omvattende dekking verskaf aan die versekerde item, hetsy n stoor, windpomp of hooimied nie. Daar is ook gemerk dat daar sekere voorwaardes is waaraan versekerdes moet voldoen, onder andere met die versekering van hooimiedens. Die Agri- of Landboupolis is spesiaal vir die landbou ontwikkel en saamgevoeg uit n Persoonlike (Multiplekstipe) en Kommersiële polis. Sommige polisafdelings, soos byvoorbeeld Huisbewoners, is nie deel van n normale Kommersiële polis nie, maar het die eertydse Sentraboer die unieke situasie van n boer, wat eintlik kwalifiseer vir n Besigheids- of Kommersiële polis, geïdentifiseer en so die eerste Agri-polis die lig laat sien, wat die twee tipes polisse saamgevoeg het. Hierdie onderskeid was nodig omdat elke soort polis sy eie soort risiko s het. In hierdie uitgawe gee ons aandag aan die eerste ander brandtipe afdeling, nl. Huiseienaars (woonhuisgeboue), wat ook eerder sou ressorteer onder n persoonlike polis. HUISEIENAARS Eerstens moet gekyk word na die woordomskrywing in die polis om te sien wat word gedefinieer as Huiseienaars, nl.: Die gebou van die private woonhuis waarvan die ligging (waar geleë, bv. Plaas Lareystryd, Lichtenburg) en konstruksie in die bylae (polis) van hierdie afdeling vermeld word; en Alle huishoudelike vertrekke Private motorhuise Private buitegeboue Tennisbane Swembaddens en -pompe Boorgatpompe (wat uitsluitlik water verskaf vir huishoudelike gebruik) Grens- en ander mure Hekke en pale (insluitend die masjinerie daarvan) Heinings (behalwe aangeplante heinings) Geplaveide en bedekte areas (opritte) van steen, beton en asfalt (nie gruis nie) Watertenks (vir huishoudelike gebruik) Vaste toerusting en toebehore behorende aan die eienaar van voorgemelde items Openbare toevoer- en hoofverbindings soos in Afdeling B van hierdie afdeling vermeld. In die polis word na al die bogemelde verwys as versekerde eiendom of versekerde gebou/e en sal gemerk word dat daar spesifiek verwys word n private eiendom, met ander woorde nie vir besigheidsgebruik. Ons moet daarop let dat indien meer as een private woonhuis onder hierdie afdeling verseker is, sal al die bepalings, beperkings, uitsonderings en voorwaardes afsonderlik op elke versekerde item van toepassing wees. DIE VRAAG KAN OOK NOU GEVRA WORD, MAAR WAARTEEN IS EK VERSEKER? Die dekking verskaf onder Afdeling Huiseienaars is basies dieselfde as vir Afdeling Brand (Slaggate in Korttermynversekering - Deel 7), nl. brand, weerlig, ontploffing, spesiale gevare 42 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

45 RUBRIEK (storm, wind, water) ens., asook Vallende bome (op enige van die items soos in die woordomskrywing) Botsing teen die versekerde eiendom deur voertuie, diere, lugvaartuie en -toestelle of enige iets wat daaruit val. Oopbars van watertekens, -apparate of -pype, lekkasie van wasmasjiene en skottelgoedwassers en toevallige lekkasie van olie vanuit vaste olieverwarmingsinstallasies. Diefstal of poging daartoe. Inbreek of uitbreek uit die versekerde geboue deur wesenlike, sigbare en gewelddadige middele. Kwaadwillige beskadiging, soos wanneer n klomp kwajongens die dwergieposbus sou afbreek. Die ineenstorting of brekasie van antennastelsels en satellietskottels. Benewens voorgemelde gevare/ risiko s is daar ook ander uitbreidings, wat gratis by die polis ingesluit is soos: Verlies van huurgeld indien n versekerde woning wat verhuur word as gevolg van een van voorgemelde gevare onbewoonbaar word. Glas (vaste glas en spieëls) en sanitêre ware (wasbakke/ toilette) is verseker vir toevallige brekasie daarvan, met ander woorde wanneer kleinboet met n bal in die huis speel en daardie groot vaste spieël agter die TV met n Shaun Pollockhou aan skerwe slaan. Brandweerkoste aangegaan om skade te voorkom of te verminder. Sekuriteitswagte wat in diens geneem word om die geboue te beveilig na skade deur n versekerde gevaar, maar beperk tot R Toevallige en onvoorsiene skade aan swembaden boorgatpompe (vir huishoudelike gebruik), elektriese hekke, ens., tot n bedrag van R met n bybetaling van R350. Tuine en watervoorwerpe skade wat volg op brand, weerlig, ontploffing, spesiale gevare én persone wat reageer om die brand te blus tot n bedrag van R met n bybetaling van R500. Spesiale verbouings vir rolstoelgebruikers tot n bedrag van R Skade deur wilde ape of bobbejane tot n bedrag van R Sleutels, slotte en afstandbeheereenhede van die privaat woning wat verloor of beskadig word tot n bedrag van R3 000 met n bybetaling van R300, asook die redelike koste van n slotmaker in n noodsituasie. Noodakkommodasie wat benodig word in die geval van n algehele verlies van die privaatwoning deur n versekerde gevaar (beperk tot R500 per persoon en tot hoogstens R5 000 per gebeurtenis). Wetlike aanspreeklikhede teenoor derde partye (onderhewig aan sekere uitsonderings) waarvoor die geboueienaar aanspreeklik is ten opsigte van Dood, liggaamlike besering of siekte van n persoon Skade aan tasbare eiendom Regskoste aangegaan. Dit is dus duidelik dat die dekking vir woonhuise méér is as die algemene dak wat deur die wind opgefrommel word of waterskade aan die plafonne as gevolg van reën. Belangrik is egter steeds die plig tot versigtigheid (Algemene Voorwaardes) wat vereis dat instandhouding deurlopend toegepas word soos: Die gereelde skoonmaak van geute Die seël van dakplate om geleidelike agteruitgang teë te werk en waterskade aan plafonne te voorkom. Die nagaan vir gekraakte dakteëls en los dakskroewe om windskade te voorkom. Onthou dus dat Huiseienaarsversekering meer omvattend is as wat normaalweg gedink word, maar tog nie n Alle Risiko-dekking is nie. Dit bly steeds jou reg om op die kundigheid van jou makelaar aanspraak te maak vir advies rondom jou korttermynversekeringsbehoeftes. Vir die doeleindes van hierdie artikel is die polisvoorwaardes van die Santam Agri-polis gebruik en mag dekking en perke verskil van versekeraar tot versekeraar. Ons moet ook daarop let dat hierdie slegs n kort bespreking is en moet elke kliënt hom-/ haarself vergewis van die polisvoorwaardes van sy eie korttermynversekeringspolis. Navrae kan gerig word aan die outeur by of willie. louw@certisure.co.za of u naaste Certisure Makelaar. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

46 AGRI-WENKE RUBRIEK THYS GROBBELAAR GRAANMARKVOORUITSIGTE: WAT IS ONDERLIGGEND TOT DIE GRAAN- EN OLIESADEPRYSE? INTERNASIONALE FUNDAMENTELE FAKTORE: Die wêreld sit met groot oordragvoorrade ten opsigte van graan en oliesade. Die hoë prysvlakke die voorafgaande drie jaar het produksie tot n groot mate gestimuleer. Verder was daar nie wesenlike natuurrampe wat die produksie kon benadeel nie. Die wêreld se verwagte groei soos voorspel deur die IMF, is ook op relatiewe lae vlakke, veral ten opsigte van die ontwikkelde ekonomie. Die situasie lei daartoe dat die meeste kommoditeite op laer prysvlakke verhandel. Die geykte uitdrukking wat lui: Die kuur vir hoë pryse, is hoë pryse en die kuur vir lae pryse is lae pryse. Dit is presies wat die afgelope tyd gebeur het. DIE INTERNASIONALE MIELIESITUASIE: Soos ons reeds weet, wend die Amerikaners ongeveer n derde van hulle mielie-oes aan om etanol te produseer. Dit is ongeveer 133 miljoen ton mielies. Tot onlangs was die internasionale ru-olieprys op vlakke van $105 tot $110 per vat. Teen dié prysvlakke het die etanolaanlegte baie goeie winste gerealiseer. Tans vertoef die internasionale ru-olieprys op $46 per vat. Alhoewel die mielieprys aansienlik laer is, is daar etanolaanlegte wat tans etanol van mielies teen verliese vervaardig. Dit het tot gevolg dat daar min ondersteuning vir die Amerikaanse mielieprys van energie se kant af kom. INTERNASIONALE MIELIEPRYS: Onderstaande grafiek dui die prysvlak aan waarteen Amerikaanse mielies verhandel. Die mielieprys verhandel bykans op sy langtermynvlak. Die stroopproses is amper afgehandel en kan die Amerikaanse mielieprys wel weer ondersteuning kry. Die Amerikaanse Departement van Landbou (USDA) voorspel n prysvlak van $4 tot $4.6 per skepel vir die huidige bemarkingsjaar. Tans verhandel Amerikaanse mielies teen ongeveer $3.80 per skepel. Daar word verwag dat die mielieprys verder kan styg in die afsienbare toekoms. Tensy daar n droogte vir die komende seisoen voorspel word, sien mens nie weer die hoë prysvlakke van twee jaar gelede nie. Die buitengewone hoë prysevlakke sedert 2007 was die gevolg van n oplewing in die wêreldekonomie gedurende 2007 of die lae oordragvoorrade as gevolg van droogtes vanaf 2011 tot PLAASLIK: WITMIELIES: Die Julie 2016 witmieliekontrakprys het amper met R500 per ton sedert Julie 2015 gestyg. Die groot onsekerheid in die somergraanmark was die 44 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

47 RUBRIEK hoofrede. Ons bevind ons tans midde-in n El Niño-tipe seisoen wat geken word aan baie warm temperature. Die negatiewe SOI en die warmer as normale seetemperature in die Niño 3.4 gebied in die Stille Oseaan is alles bevestiging van die El Niñotipe seisoen waarin ons tans verkeer. Alhoewel n El Niñotipe seisoen nie noodwendig aanleiding gee tot droogtes of onder-gemiddelde gewasprestasie nie, was daar al wel El Niño-tipe seisoene wat rampspoedige gevolge vir die somergraanprodusente gehad het. Die m baie senuweeagtig. Groot dele van Mpumalanga het met die skrywe van die artikel nog nie genoeg reën ontvang om te kan plant nie. Dit lyk net nie goed buite in die mielieproduserende gebiede nie. Die wind was erg die afgelope paar maande en nieteenstaande die feit dat daar meestal bewaringsbewerking toegepas word, het baie lande vanjaar erg gewaai en sandduine is op verskeie plekke sigbaar. Onderstaande grafiek dui die prystendens van die afgelope tyd aan. Die grafiek dui aan dat die witmielieprys gewoonlik op redelike hoë vlakke verkeer vanaf November tot Februarie jaarliks. Dit is hoofsaaklik as gevolg van n klimaatsrisiko dié tyd van die jaar. VOORRAADVLAKKE VAN WIT- EN GEELMIELIES: Die berekende oordragvoorraad van n kommoditeit speel n baie groot rol in die prysvormingsproses van die betrokke kommoditeit. Die onderstaande verkorte vraagen aanbodberekeninge van mielies volgens die NAMC dui n redelik gemaklike oordragvoorraad aan van 22% van die berekende verbruik. Die heersende klimaat speel tans egter n baie groot rol in die prysvormingsproses. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

48 RUBRIEK Die berekende oordragvoorraad van geelmielies is egter baie laag en daar moet waarskynlik ton se geelmielies ingevoer word. Dit is baie sterk prysondersteunend. Die Julie geelmieliepryskontrak toon basies dieselfde tendens as dié van witmielies. Die prys styg gewoonlik vanaf die einde Oktober tot die begin van Februarie. Dit is as gevolg van die sogenaamde klimaatspremie. Die onseker klimaatvooruitsigte vir die komende seisoen ondersteun ook tans die geelmielieprys. Die Suidelike Ossilasieindeks vir Oktober 2015 is intussen vrygestel. Die SOI het verder verswak, wat n sterker-wordende El Niño-tipe seisoen voorspel. Die witen geelmielieprys het sterk hierop gereageer net nadat die indeks bekend gemaak is. Ons hoop en vertrou dat die voorspelde El Niño-seisoen ongemerk verby sal gaan. OLIESADEKOMPLEKS: Wat beide sonneblom en sojabone aanbetref, dui die vraag- en aanbodberekeninge daarop dat daar in beide gevalle ingevoer moet word. Die perskapasiteit van veral sojabone is so uitgebrei dat ons die afgelope twee jaar wesenlike hoeveelhede ingevoer het. Die perssyfers van sojabone het veral skerp toegeneem die afgelope tyd. Die pryse van die twee oliesade sal waarskynlik nader aan die berekende invoerpariteit vorm. Die twee kommoditeite se pryse daal normaalweg egter baie skerp vanaf Februarie en dit is wanneer die stroopproses n aanvang neem. Produsente moet dit in hulle bemarkingstrategie in ag neem. OPSOMMING EN GEVOLGTREKKING: Ons is tans in n weermark wat die somergrane aanbetref. Die uiters droë toestande, lae grondvog en n klein kans vir reën wat voorspel word vir die eerste helfte van November, ondersteun die pryse van al die somergrane. Ons moet net in gedagte hou dat indien ons baie goeie reën gedurende die tweede helfte van November sou ontvang, dit die pryse van die somergrane weer sterk onder druk kan plaas. Die pryse is tans op baie hoë vlakke, meestal hoër as die sielkundige 80% van die berekende invoerpariteit. Die kanse vir n daling indien dit binnekort goed sou reën, is dus baie goed. Die vraag is egter: gaan dit wel binnekort goed reën? 46 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

49

50 DRUPPELS OP DIE DAK HOE VERLOOP DIE SEISOEN SO VER? DIE SOMERSEISOEN SE REËNVAL WORD TRADISIONEEL GEMEET VANAF 1 JULIE JAARLIKS TOT EINDE JUNIE DIE VOLGENDE JAAR. JULIE TOT SEPTEMBER IS GEWOONLIK MAANDE MET ʼn BAIE LAE REËNVAL. DIE REËN BEGIN EERS GEDURENDE OKTOBER TE VAL. HIERDIE SEISOEN HET DROOG AFGESKOP MET SLEGS DIE NOORDWESTELIKE GEDEELTE VAN DIE NOORDWES PROVINSIE WAT GEDURENDE SEPTEMBER BAIE GOEIE NEERSLAE ONTVANG HET. Gedurende Oktober het die sentrale gedeelte van die Noordwes provinsie wel reën ontvang, maar dit was minder as die langtermyngemiddeld. Die langtermyn gemiddelde reënval vir die tradisionele Senwes gebied is 61.5 mm. Hierdie seisoen het dit gemiddeld net 16.2 mm gereën. Die hele gebied het dus minder as die gemiddelde langtermynreënval ontvang. Dit is tans baie droog en veral die vee kry swaar weens die gebrek aan voldoende weiding. THYS GROBBELAAR Indien ons na die kumulatiewe reënval vir die seisoen kyk vir die periode 1 Julie tot einde Oktober, lyk die situasie soos uitgebeeld in onderstaande kaart. Daar is slegs enkele distrikte wat naby aan die langtermyn gemiddelde reënval vir die periode ontvang het. Die mees westelike gebiede het basies geen reën ontvang nie. Die droëlandkoring vind gewoonlik baie baat by die vroeë lentereën. Vir die hoeveelste seisoen het dit weer nie wesenlik in die tradisionele droëlandkoringgebied gereën nie. Dit impakteer verder negatief op droëlandkoringproduksie in die westelike gedeelte van die Hoëveld. Die feit dat dit nog nie wesenlik gedurende die vroeë lente gereën het nie, behoort as sulks nie n bekommernis vir droëlandprodusente te wees nie. Bo-gemiddelde reënval gedurende die vroeë lente, volgens historiese reënval- en opbrengsdata, het gewoonlik n negatiewe korrelasie met die opbrengsprestasie van mielies. Die reënval van Januarie en Februarie is gewoonlik deurslaggewend vir goeie opbrengste. Die tyd wat oor is om te plant in die westelike Hoëveld was tydens die skryf van die artikel nog genoeg. Die produsente in die oostelike gedeelte van die Hoëveld raak wel bekommerd. Die beskikbaarheid van ultra- kort groeiseisoen mieliekultivars het tot gevolg dat die plantdatum in die meeste gebiede redelik gerek kan word. Ons hoop en vertrou dat die res van die seisoen voorspoedig sal verloop. WAT IS DIE STAND MET BETREKKING TOT DIE VERLOOP VAN DIE VOORSPELDE EL NIÑO-SEISOEN. Die 1997/98 seisoen was tot en met datum die sterkste El Niño-episode wat die afgelope eeu ervaar is. Kom ons kyk wat daardie seisoen gebeur het. Die meeste mense wat in die graanbedryf betrokke was, het die ergste droogte in menseheugenis verwag, veral na aanleiding van die beriggewing uit die buiteland en plaaslik. Die seisoen het baie moeilik begin met ver 48 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

51 DRUPPELS OP DIE DAK sogenaamde opbreek van die El Niño-episode in die najaar. Sekere weerkundiges voorspel dan dat die najaar n beter vooruitsig vir reën kan hê. Tabel: Die reënval (mm) gerealiseer vir die 1997/98 seisoen in vergelyking met die langtermynreënval onder gemiddelde reënval die eerste helfte van die seisoen. Die voorafgaande seisoen het wel bo-gemiddelde reën ontvang. Daar is egter gedurende Januarie en Maart van die 1997/98 seisoen heelwat meer as die gemiddelde reënval ontvang. Die resultaat was dat die tradisionele gebied 12% meer as die 5-jaar lopende gemiddelde opbrengs gerealiseer het. Die goeie najaarreën het die oes gered. Die Universiteit van Colombia het met hulle onlangse maandelikse voorspelling ten opsigte van die El Niño-stand, die volgende voorspelling uitgereik. Hulle voorspel n vinnige OPSOMMING EN GEVOLGTREKKING: Ons is tans midde-in n El Niño-episode, volgens definisie. Bo-gemiddelde temperature is gewoonlik sinoniem met so n episode, wat ons ook hierdie seisoen ervaar. Ons behoort nie in sak en as te sit nie. Verskeie El Niño-episodes het in die verlede uitgeloop op normale tot selfs bogemiddelde seisoene. Ons bid, hoop en vertrou dat dit ten minste net n normale seisoen sal wees. Die mens wik maar God beskik. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

52 FUTURE FOCUS 50 Desember June/July 2015/Januarie SENWES 2016 Scenario SENWES Scenario

53 HANDELSNUUS Senwes loods Droogterampfonds SENWES, IN SAMEWERKING MET AGRI SA, HET N DROOGTERAMPFONDS OP DIE BEEN GEBRING OM PRODUSENTE BY TE STAAN GEDURENDE DIE HUIDIGE ERNSTIGE DROOGTETOESTANDE. Die Droogterampfonds maak voorsiening vir alle bekommerde individue en organisasies of maatskappye om bydraes te maak. Die fondse sal dan versprei word onder behoeftige boere via die relevante Agri SA-geaffilieerde verenigings in die bepaalde gebiede. DROOGTEHULP DONASIES Vir die gerief van die verbruiker kan donasies gemaak word aan die Droogterampfonds via die webblad EFT, Kredietkaart, Tjek- en Debietkaarte, Kits EFS, SnapScan of Premietarief SMS teen R30 per sms. Francois Strydom (Senwes Groep Hoof Uitvoerende Beampte) het beklemtoon hoe belangrik dit vir ons land is om hulp te verleen aan ons boere. Die huidige droogte is die ergste sedert die 1980 s en die impak daarvan kan uiters negatief op die voedselsekuriteit van die land wees. Terwyl die onmiddellike impak van die droogte deur die produsent gevoel sal word, sal die verbruiker ook die effek daarvan beleef in die vorm van produktekorte en prysverhogings van verwante kommoditeite. STAAN PRODUSENTE BY Senwes doen n beroep op alle besorgde Suid- Afrikaners om ons produsente by te staan, aangesien hul bydrae krities is vir die voedselsekuriteit van ons land en die plattelandse ekonomie. Vir meer inligting om skenkings te maak, besoek asseblief SMS: Skenk R30 aan die Droogterampfonds deur die sleutel woord RAMP te stuur na EFT & Deposito s: Bankbesonderhede: Agri SA, Bank: ABSA, Rekening Tipe: Tjek, Rekening Nommer: , Tak Kode: (Business Bank - Pretoria East), Begunstigde Verwysing: RAMP. HINTERLAND SE EEN PIN TOEGANGS- REKENING KRY MOMEMTUM Meer as reeds geregistreer Na die bekendstelling van die Hinterland Een Pin Toegangsrekening het meer as n duisend klante reeds vir die diens geregistreer en baie meer is in die proses van registrasie. HOE DIT WERK Die Een Pin Toegangsrekening gebruik n kode wat benodig word vir enige rekeningbetalings of aankope (uitgesluit brandstofaankope) by enige Hinterland tak. Die stelsel is geïmplementeer met die gerief en sekuriteit van die Hinterland klant ten doel. REGISTRASIE Om te registreer moet jy mypin register en jou RSA ID-nommer, sowel as die PIN wat jy ontvang het, sms na Ten einde jou PIN te aktiveer, besoek jou naaste Hinterland tak met jou ID-dokument/bestuurslisensie, selfoon, Senwes Credit of Unigro maandstaat en n skriftelike besluit deur die betrokke maatskappy of BK wat magtiging verleen aan n persoon/persone om namens die maatskappy of BK op te tree. Jy sal ook spesifieke persone kan magtig om op jou rekening te koop. Vir meer inligting oor hierdie fasiliteit, besoek en kies MyHinterland. Die voordele van die PIN-stelsel is die volgende: Beter sekuriteit vir jou rekening. Voorkom bedrog en ongemagtigde gebruik van rekeninge Dit stel jou in staat om jou rekening beter te bestuur en te monitor Jy kan ander gebruikers op jou rekening bestuur Jy kan alle transaksies wat op jou rekening gedoen word, opspoor en nagaan Bestuur van veelvuldige rekeninge met een toegangsnommer Jy kan jou rekening vanaf jou tablet of slimfoon bestuur Intydse toegang tot rekeninge vanaf enige internetgekoppelde toestel te eniger tyd Die stelsel hou rekord van alle aktiwiteite op die rekening waartoe die klant toegang het. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

54 HANDELSNUUS AUBREY KRUGER Opening of Thobo Trust Computer Centre at Letsopa Primary School THE THOBO TRUST, AN INDEPENDENT EMPOWERMENT TRUST ESTABLISHED BY SENWES IN 2014, WAS OFFICIALLY LAUNCHED ON WEDNESDAY, 16 SEPTEMBER 2015, AT LETSOPA PRIMARY SCHOOL. IN CONJUNCTION WITH THE LAUNCH WAS THE OPENING OF THE THOBO TRUST LETSOPA COMPUTER CENTRE AT THE SCHOOL, WHICH IS SITUATED IN OTTOSDAL. Thobo Trust opens Letsopa Computer Centre in Ottosdal! Here are Dolly Dlavane (Chairperson of the Board of Trustees), Hasimbhay Motara (District Director of Education in the DR Kenneth Kaunda district in Northwest), and Elmarie Joynt (Trustee of Thobo Trust) and William Mawela (Tswaing Circuit Manager of the Department of Education). Dolly Dlavane, Chairperson of the Board of Trustees, and the District Director of Education in the DR Kenneth Kaunda district in Northwest, Hasimbhay Motara, opened the centre. In attendance were other Thobo Trust board members: Elmarie Joynt, Kholofelo Thobejane and Joe Maswanganyi. It was indeed a festive affair with 200 learners, representatives of the four primary schools in the area, namely Letsopa, Naledi, Lebogang and Tumisang Primary Schools in Letsopa, Ottosdal, principals, SGB s as well as parents being part of this occasion. The centre comprises 12 brand new computers and 8 refurbished which are connected to a printer. The four primary schools in the area will benefit from the centre as they have an agreement to share usage. Each school will have at least one day a week to use the centre. The other three schools are Naledi, Lebogang and Tumisang Primary Schools, all situated within two kilometres from the centre. On the day all were treated to a luncheon with singing and dancing learners rounding off the beautiful day. Attendees were also treated to a song by a choir from Naledi Primary School, with four learners, one of each school, reciting poems which appropriately had technology as a theme. All were very grateful to have access to technology where before they had no working computers at the school. MORE ABOUT THOBO TRUST The Thobo Trust head office is situated at Senwes head office in Klerksdorp. The Trust drives the overarching CSI and SED strategy for Senwes, whilst partnering with Senwes subsidiaries and joint venture partners on specific initiatives or projects. The core focus areas of the Trust are education, enterprise development and employee wellness. The majority of the Trust s beneficiaries are from previously disadvantaged South African communities. As far as education is concerned, the Trust is focused on technology, early childhood development centres and vegetable gardens at schools. 52 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

55

56 TUINMAAK 54 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

57 RUBRIEK JACQUES ODENDAAL, PETRUS VAN STADEN, GERRIT OOSTHUIZEN, JOHAN DU TOIT EN GEORGE LE ROUX RIGLYNE EN RAAD Dit beklemtoon egter weer die noodsaaklikheid vir die produsent om sy totale boerdery te evalueer in terme van sukses al dan nie en dus beter of meer winsgewende metodes, tegnieke en/of toerusting te identifiseer vir implementering. Die ideale tyd vir sodanige evaluering is tussen strooptyd en die daaropvolgende planttyd. GEWASPRODUKSIE Faktore waarna gekyk word, is onder andere: Hoe vergelyk die beplanningsopbrengs met dit wat werklik gestroop is en hoe vergelyk dit met die historiese data binne die onderskeie sones? Was die grondvrugbaarheid gemyn of opgebou? Hoeveel grondvog is gebruik om die oes te produseer? Hoe vergelyk dit met vorige seisoene? Hoe vergelyk die grondvogdata met historiese data en verskillende bewerkingstelsels vir die sones? Watter impak het dit op die komende seisoen? Hoe effektief (kwantitatief) was die plaag- en onkruidbestuursprogram? Hoe het die afgelope reënseisoen se plantdatum vergelyk met historiese data DIE STREWE NA HOËR DOELTREFFENDHEID EN EFFEKTIWITEIT HET DIE WEG GEBAAN VIR TEGNOLOGIE WAT ONTWIKKEL IS OM, TEEN N PRYS, MET GROOT AKKURAATHEID GEWASOPBRENGS TE GENEREER OP GROND VAN GRONDPOTENSIAAL. en die impak op opbrengs? Hoe presteer die kultivarpakketvergelyking? Beplanning en herevaluering is slegs die beginpunt. Die volgende stap is die dissipline waarmee die geïdentifiseerde potensiële regstellings op die land geïmplementeer word. Faktore vir evaluasie is onder andere: Word die toerusting gekalibreer soos beplan of word min of meer toegedien. Word die toerusting na afhandeling van n taak net gewas en gebêre of word opgevolg wat die werklike toediening was? Word die liters of kilogramme of tonne gekontroleer? Indien daar verskille is, word die oorsaak hidrolies of elektronies gesoek en reggestel? Watter impak het grondhelling, grondvog, gronddigtheid of grondtekstuurverskille binne n land op die effektiwiteit van voor-plant kunsmistoediening? Gewasproduksie is n biologiese stelsel wat dinamies is. Beplanning gebaseer op optimale produksie kan beter resultate lewer as manipulasie vir maksimale produksie. In n omgewing waar die boer oorspoel word met sogenaamde presisieboerderytegnieke en -toerusting, is daar steeds geleentheid om nie meer presies te wees nie. Alhoewel ontwikkeling die lewe vergemaklik het, het dit ook nuwe uitdagings gebring om steeds effektief en winsgewend te boer. Sterkte met die implementering van u besluite. EL NIÑO-VERSKYNSEL: Indien u as klant die siening handhaaf dat u voorsiening moet maak vir n El Niño-jaar, kan die volgende aspekte in gedagte gehou word om produksie- en finansiële risiko te beperk: Beplan vir n droër jaar en spesifiek n midsomerdroogte. Plant kultivars wat oor jare getoon het dat dit hitte- en droogteverdraagsaam is. Skaal af op die plantpopulasie; minder plante gebruik minder water en het nie noodwendig oesverlies tot gevolg nie. Pas ook die ry-wydtes aan. Hou n deel van die stikstof terug en dien later toe as topbemesting, indien vogtoestande dit regverdig. Aanvanklike hoë stikstoftoediening SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

58 RUBRIEK het geil plante tot gevolg met n gevolglike hoër waterverbruik. Plant die hoër-risikolande eerder met sonneblom. Die onkruidbestuursprogram moet baie doeltreffend en effektief wees. Neem die plaasen landspesifieke omstandighede in ag in die besluite wat u neem, soos byvoorbeeld die plantbeskikbare water in die grond tydens planttyd. Met graanpryse wat tradisioneel redelik hoog is gedurende Desember, moet vastepryskontrakte, waar lewering verpligtend is, liewers vermy word gedurende El Niño-jare. Gebruik minimumpryskontrakte wat deur Senwes gefinansier word. Op sandgronde is dit belangrik om soveel as moontlik stoppelbedekking op die oorlêlande te hê vir vogbewaring en om winderosie te beperk. Inspeksies vir moontlike insekskade, bv. stronkboorder by mielies en bolwurm by sonneblom, moet gereeld gedoen word. Gebruik die grondvog as indikator wanneer besluite geneem moet word oor die hoeveelheid stikstof wat as topbemesting toegedien moet word. AANGEPLANTE WEIDINGS Die heersende droogte noodsaak baie produsente om plantdatums ook vir aangeplante weiding aan te pas of aan te skuif. Die beste tyd om droëland meerjarige grasweidings te vestig is egter Januarie en Februarie, afhangend van die gebied en beskikbare vog. Daar is nog genoeg tyd om te sorg dat die nodige voorbereidings gedoen kan word vir aanplantings. Neem die volgende in aanmerking met die keuse en beplanning van n voergewas: Is dit aangepas by gronden klimaatstoestande? Watter tipe veeproduksiestelsel gaan die voergewas benut? Maak seker dat die hoeveelheid wat aangeplant gaan word, sal voorsien in die totale veebehoefte. Maak gebruik van kundige advies om u behulpsaam te wees met voer- en kuddevloeibeplanning. Waar moontlik, plant meer as een voergewas om risiko te versprei en effektiewe voervloeibeplanning te verseker. Waar intensiewe gewasse onder besproeiing geplant word, maak seker dit lewer die verlangde opbrengste en voedingswaarde. Maak seker dat die nodige grond-chemieregstellings gemaak word voor vestiging. Plant voergewasse wat natuurlike weiding sal komplimenteer om n volhoubare voerbank te bewerkstellig. Waar weiding onder besproeiing bewei word, moet parasietbeheer noukeurig bestuur word deur n doeltreffende doseerprogram te volg. Een ton hooi verwyder ongeveer kg stikstof, 1.2 kg fosfaat en 12 kg kalium. Veral waar hooi gesny en gebaal word moet hoër aanvullende kunsmis, veral kalium, as met beweiding toegedien word. Moet nie te vroeg na vestiging bewei nie. Gee genoeg tyd sodat n sterk wortelstelsel eers kan ontwikkel, veral by nuut gevestigde weidings. Voergewasse soos Smutsvinger lewer eers hul volle produksie vanaf die tweede jaar. Voorsien addisionele swael aan diere wat weidings met potensiële blousuur gaan bewei. Onthou om ook kwaliteit droë, veselryke hooi te voorsien aan diere wat groen besproeide weidings gaan bewei. Skeduleer die sny van lusern, sodat die baal en wegry daarvan nie oor Kersfees en Nuwejaar val nie. Sny lusern voordat dit verwelk om die risiko van opblaas te verminder Indien die ongunstige klimaatstoestande sou voortduur is dit absoluut noodsaaklik om te sorg dat die natuurlike veldweidings nie geboelie word nie. Maak seker dat die drakrag akkuraat bepaal is vir elke kamp en dat die presiese beskikbare weidae vir elke kamp bekend is. Skakel Senwes Landboudienste vir hulp in die verband. Kontak Landboudienste vir: grondvogbepalings, grondpotensiaalbepalings, grond-chemiese ontledings met toepaslike aanbevelings, meganisasiebeplanning saamstel van kudde- en voervloeibeplannings asook botaniese veldopnames. Tel: Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

59

60 FUTURE FOCUS JENNY MATHEWS FOR EVERYTHING UNDER THE SUN THERE IS A SEASON W e have many opportunities presented to us throughout the span of our lives. The choices we make in those moments often have the power to determine the course of many lives. How many of us are adequately in tune with what is truly important to make the right decisions and recognise precious moments? An old wisdom says, We all have the freedom to choose; but we are not free from the consequences of those choices! For sure living and learning is about committed hard work and effort - but it s also about relationships and magical moments of happiness! How we choose to bring balance into living and loving is a power we hold in our own hands and yes there IS an appointed time for everything under the sun even for farmers! A TIME TO PLANT Not long ago we decided to allow the last of our off-spring to join us in the farming business. Now an exciting and challenging season has begun with all our sons bringing new ideas to the table and boundless energy to the operations. I have gone from cooking small breakfasts for two, to preparing massive slap-up breakfasts for hungry young men; to dealing with the drama of allergic reactions to bee stings and doctoring fingers sliced by angle grinders - life is a kaleidoscope of voices and activity and is quite I HELD A MOMENT IN MY HAND, BRILLIANT AS A STAR, FRAGILE AS A FLOWER, A TINY SLIVER OF ONE HOUR. I DROPPED IT CARELESSLY, AH, I DIDN T KNOW - I HELD OPPORTUNITY! - HAZEL LEE deliciously chaotic some days! What if he had said NO? I often pause to wonder how different things could have been if my husband had told the boys that there was no room for them on the farm because agriculture is under too much pressure, both politically and economically, and they must rather pursue other career paths. I would be lying if I did not admit to sometimes worrying about their choices to farm, but I also know two very important things: 1) That I would not be loving the extended quiet hours alone on the farm waiting for occasional visits from our children and 2) That they are motivated and happy to go to work every day - what a privilege! A TIME TO UPROOT THAT WHICH WAS PLANTED At the other end of life s journey, I am tasked this week with helping my parents, who are now in their eighties, to pack up their farm house and sort through a life time of memories in preparation for their move to a town where they feel they will be better off into their old age, closer to amenities and medical care This is certainly a head decision, not a heart one, because they are finding it difficult - not only because of down-sizing, but because it s painful to close the door on an industrious, successful career which saw my Dad move from pharmacist to farmer. What if my Dad hadn t been brave enough to make a dramatic career change? The past decades on the farm have been a very happy season of their lives. They have loved the peace and tranquility of their farm and have delighted in clambering across the hills enveloped by majestic views of rolling green hills and trout dams, sharing picnics with friends and family soaking up ever-changing vistas of the moody Drakensberg in the distance. They have lived close to Nature and felt the rhythms of the seasons. Winter snowfalls have kept them housebound without heat or electricity; trapped because ancient trees have bowed and broken under the weight of the heavy snows blocking their routes to the district road. They have watched with wide-eyed fear as runaway fires travelled furiously across dry grazing lands to devour entire forests, angry flames licking up tall trees. And they have gloried in peaceful, golden sunsets while watching swallows zipping across colour-washed skies. They have been incredible role models, teaching their children and grandchildren to treasure the simple yet marvellous, magical moments in time - opening our eyes to the wonder of a tiny bird hatching, a timid bush buck venturing from the forest or the endless delight of harvesting vegetables grown in the kitchen garden. 58 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

61 FUTURE FOCUS MEN, FOR THE SAKE OF GETTING A LIVING, FORGET TO LIVE - MARGARET FULLER I am thankful that my children had opportunity to spend time with my kind, generous and wise parents and for the values they learned from them. What if they had been too busy? The challenge facing parents as the providers in an era where the economic environment is increasingly more challenging and competitive, has possibly forced a distorted view of the role of the breadwinner. Many men and women feel that everything would be fine if the rands and cents balanced at the end of the month - and they will put in blood, sweat and tears to achieve this! But sadly there is often a great price to be paid. Parents are finding themselves living parallel lives to one another and their families like ships passing in the night, missing out on meal times, drifting apart and allowing facebook, computer games and hours at the mall to substitute family time. These moments are held in our hands for brief moments in time, how careful are we with them? AND IN THE END, IT S NOT THE YEARS IN YOUR LIFE THAT COUNT. IT S THE LIFE IN YOUR YEARS ABRAHAM LINCOLN We must also learn to take time to re-energise ourselves. Recently two neighbours bought themselves motorbikes and went on a long road trip doing something they d wanted to do forever, i.e. just for once to be carefree petrol heads enjoying the freedom of the open road! Couples today do have to work hard to achieve a measure of security, but we also have to make special moments happen whenever possible, regardless of the financial pressures. We must be aware that our families need our attention NOTHING else is a substitute for our time! But we must also remember to nurture our other relationships, including the one with our self! According to legend Brave Heart said, Every man dies, not every man truly lives. Finding the balance between work and play is the challenge for all of us but we are assured that there is time for everything: A time to weep, and a time to laugh; a time to mourn, and a time to dance We hold many precious moments in our hands, let s not be careless with them, let s listen to the music - and dance once in a while!

62 KOS VIR DIE SIEL DS. WILLIE BOTHA VOL MOED EN GEESDRIF... N VERHOUDING, NIE N RESEP NIE BEKENDE SAKEMAN EN LEIER, BRAND PRETORIUS, SKRYF IN DISKOERS OOR SELFLEIERSKAP. VOLGENS HOM VEREIS DIT: MORELE INTELLIGENSIE EN BEHEER OOR N MENS SE EIE EMOSIES, DIE ONDERDRUKKING VAN EGO EN N VERBINTENIS TOT NEDERIGHEID. Morele intelligensie sou gedefinieer kon word as die sedelike en geestelike krag wat mense vol moed en geesdrif laat bly. Dit is hoe intelligent jy is oor wat goed en reg is. Dikwels word ander kriteria soos numeriese, tegniese en wiskundige begaafdheid as kriteria vir beroepsgeskiktheid oorweeg. Vir leierskap is morele intelligensie egter n vereiste, want morele intelligensie sien n groter prentjie raak. Dit gaan oor die waardes en beginsels waarvoor jy staan, die manier waardeur jy met integriteit aan die samelewing help bou. Waar baie vorme van intelligensie op die individu fokus, is morele intelligensie in n sekere sin dus n kollektiewe eienskap. Dit raak die mense wat vir jou werk, jou dorp, skool en omgewing. Leierskap gaan ook oor invloed en wanneer morele intelligensie deel van n leier se vaardighede is, word daar des te meer aan die samelewing gebou. In Galasiërs 5:19-26 skryf Paulus oor die sondige natuur en die Gees. Die twee staan teenoor mekaar. Die mens neig egter nie na die goeie nie, maar vind dikwels n groter aantrekkingskrag in die slegte. Liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelikheid, goedhartigheid, getrouheid, nederigheid en selfbeheersing is houdings en emosies wat n groot verskil in die lewe van n mens kan maak. Dit is die Bybelse weergawe van morele intelligensie. Waar n individu hierdie waardes koester, lewer hy of sy n wesenlike bydrae tot die morele integriteit van n gemeenskap. Die dryfkrag agter die waardes is die Heilige Gees. Dit word deel van ons karakter en persoonlikheid wanneer ons sensitief is oor wat vir God belangrik is, en na Sy Gees luister. Dit is ook dinamies. In die toepassing van hierdie vrug van die Gees is dit nie n stel eng reëls nie, maar n lewende verhouding waarin ons staan. Die resultaat van die Gees is volhoubaarheid. Dit skep n omgewing waar mense vir mekaar kan lief wees en mekaar kan vertrou. Die verlossingsgebeure wat Jesus vir ons bewerk is die mees ekstreme vorm van morele integriteit. Onder die moeilikste omstandighede denkbaar doen Hy vir ons die regte ding. Terwyl ons straf verdien, word Hy vir ons gestraf. Hy verduur pyn en marteling, sodat ons dit gespaar kan word. Hy sterf en oorwin die dood sodat ons die ou mens kan afsterf en tot n nuwe lewe kan opstaan. Hy is die rede waarom ons vol moed en geesdrif kan bly. Deur Sy morele integriteit bou Hy deur jou en my aan hierdie wêreld soos niemand en niks anders dit kan doen nie. 60 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario

63 WEN GROOT MET BERNINA EEN GELUKKIGE LESER STAAN ʼn KANS OM ʼn PRYS VAN DRIE BERNINA PRODUKTE TER WAARDE VAN R TE WEN. Die prys sluit in: n Bernina 215 naaldwerk masjien ter waarde van R n Vapor 2800 stoom strykyster ter waarde van R Winon-Fortune II kommersiële stomer ter waarde van R plus Skryf so in: SMS Senwes, Bernina, jou naam, selfoonnommer en e-pos adres na voor Vrydag 29 Januarie plus Wenners sal op Maandag 1 Februarie 2016 getrek word en sal telefonies in kennis gestel word. Standaard SMS-tariewe geld. Geen werknemers van Senwes mag aan die kompetisie deelneem nie. Vir die volledige kompetisiereëls besoek

64 WEN meer as R se pryse MET SNAPPY CHEF Lê gerus n besoek af aan uitgesoekte handelstakke van Senwes Village en AFGRI Town & Country (handelsmerke van Hinterland). EEN GELUKKIGE LESER staan ʼn kans om ʼn geskenkpak van nie minder nie as agt Snappy Chef produkte ter waarde van R TE WEN wat insluit: n Eenplaat Snappy Chef induksiestoof ter waarde van R1 399 n 6-Stuk Snappy Chef Platinum Potstel ter waarde van R1 799 n 20 cm Snappy Chef Platinum Braaipan ter waarde van R999 n 26 cm Snappy Chef Platinum Braaipan ter waarde van R1 299 n Snappy Chef 2.2l Rooi Ketel ter waarde van R799 n 24 cm Snappy Chef Platinum Pastapot ter waarde van R cm Snappy Chef Platinum Steamer ter waarde van R1 699 n 6-Stuk Snappy Chef Messestel ter waarde van R699 SKRYF SO IN: SMS Senwes, Snappy Chef, jou naam, telefoonnommer en e-pos adres na voor Vrydag 29 Januarie Wenners sal op Maandag 1 Februarie 2016 getrek word en sal telefonies in kennis gestel word. Standaard SMS-tariewe geld. Geen werknemers van Senwes mag aan die kompetisie deelneem nie. Vir die volledige kompetisiereëls besoek

65 KOMPETISIE Die Somertuin!! IN DIE SOMERMAANDE SE HITTE MOET ONS SOVER MOONTLIK WATER BESPAAR. Om dit reg te kry en steeds 7. Plante moet steeds gevoed n pragtige tuin te hê, is word en n maklike metode die gooi van dik deklae onder jou struike van die uiterste belang. Dit veroorsaak dat so min moontlik water verdamp en die grond langer nat bly. Dit hou ook die plante se wortels koel en verminder onkruidgroei. Maak ook seker jou besproeiingstelsel is reg ingestel vir die tyd wat jy weg is met vakansie. Die volgende is nou belangrik: wat min aandag verg is Guanosol. Dis n stadig oplosbare voedingsblok wat naby die stam van jou struik in die grond gesit word. Die somer is hier en dit beteken ongelukkig ook n oormaat van ongewenste huisvlieë. Die geheim van vliegbeheer is om jou huis te behandel met verskillende 1. Sny die gras gereeld om wit plaagbeheermetodes en -produkte. kolle te voorkom waar die lang gras gesny word. Voed gereeld met kunsmis hoog in stikstof, soos Wonder 7:1:3 1. Spuit jou huise binne en buite met Protek AK47, wat n benatbare poeier is. Meng met water volgens die instruksies. 2. Ryp vrugte en groente moet gereeld geoes word. Vrugte wat afval en onder die bome lê, verrot en kan tuinplae lok wat nadelig is vir jou Die ideale plekke om te behandel is jou deurkosyne en vensterrame waar die vlieë gewoonlik inkom. AK47 is reukloos en vlek glad nie. plante. Tel die vrugte en groente gereeld op en gooi op jou komposhoop. 2. n Tweede metode vir die beheer van vlieënde insekte is die gebruik van n 3. Beheer slakke wat nou lekker aktief is, met Sluggem korrels spuittoestel wat beheermiddel in afgemete hoeveelhede op 4. Kyk uit vir lelieboorderwurms in jou bolplante. Behandel met Protek se Cutworms Pesticide gereelde intervalle spuit. Die ideale kombinasie hiervoor is die Ultramatic Eco 5. Om te verseker dat al die produkte wat ons spuit 100% Toediener met Ultramatic Fly & Mosquito Killer. effektief is, is dit belangrik dat die water se suurgehalte neutraal is. Om dit reg te kry, meng altyd Protek Allbuff saam in jou spuitkan. 3. n Derde metode van beheer is die gebruik van die Red Top Flycatcher met vlieëlokaas wat buite gehang word. Dit lok en vang vlieë 6. Molkrieke maak hulle voor dit jou huis bereik. verskyning in jou grasperk. Beheer dit met Zero Molecricket of Merit van Coopers ES 4. Bespuit ook stalle, melkstalle en komposhope om die uitbroei van vlieë sover moontlik te voorkom. Die wenners van die vorige uitgawes: Snappy Chef: Isabel van Sittert van Hartbeesfontein, Jacoline Taute van Trichardt. Senwes Village Hinterland Wêreldbeker Foto: Wouter du Toit van Oos-Londen. Hannon: Sophia Ras van Boksburg, Francis van Dyk van Bethulie, Marie Coetzee van Heidelberg (Gauteng), Laschell Janse van Rensburg van Jan Kempdorp. Cum boeke: Hester du Preez van Vanderbijlpark, Marinda van der Merwe van Magogong. Woundcare: Santie Viljoen van Bospoort, Hanlie Bothma van Viljoenskroon. BAIE GELUK! WEN met HANNON Die HANNON Gentle Facial Wash is n hoogs effektiewe gesigwas wat terselfdertyd baie delikaat op die vel inwerk. Dit verwyder selfs die hardnekkigste grimering en olie van die vel. Dis ideaal vir tieners of mense wat sukkel met veltoestande soos aknee, aangesien dit die aktiewe bestanddeel ACNET bevat wat inflammasie beheer en bakterieë, wat op die vel opbou, beveg. Hierdie velreiniger moet verkieslik twee maal per dag, soggens en saans, gebruik word. Iemand wat hou van n tradisionele velskrop of scrub, sal beslis mal wees oor ons HANNON Mother of Pearl Facial Scrub. Dis ideaal vir enige iemand met n olierige tot normale veltipe. Dis ook n fantasiese vooraf scrub vir mans wat ingroeihare ontwikkel wanneer hulle skeer. Ons beveel egter nie aan dat iemand wat aan erge aknee ly, soos byvoorbeeld tieners, hierdie scrub gebruik nie. SMS Senwes, Hannon en jou naam, telefoonnommer en e-posadres na voor 31 Januarie 2016 om n kans te staan om een van twee geskenkpakke van Mother of Pearl Facial Scrub en Gentle Facial Wash ter waarde van R645 elk te wen. Standaard smstariewe geld en geen werknemers van Senwes mag deelneem nie. Vir die volledige kompetisiereëls, besoek die webtuiste www. senwes.co.za. SENWES Scenario Desember 2015/Januarie

66 RUBRIEK FOTO: LEEF M aar dalk voel dit vir jou of jou eenssterk-geloof soms wankelrig is. Of daar maar min of meer net n geloofsmurasie met halfpad-mure oorgebly het. Geloofsdroogtes is normaal. Tog kan ons in sulke tye net weer onthou: Wanneer jy ver van God af voel, is dit nie Hý wat van jou af wegbeweeg het nie. Dis bloot jou hart wat iewers langs die pad verdwaal het. Intussen verlang Hy na jou. Bly Hy jou naam roep... God skrik nie vir jou eerlikheid nie! Hy beweeg nie weg van jou af wanneer jy Hom eenkant toe skuif nie. Ja, God is elke dag steeds besig met jou. Hy is deel van jou lewe; ongeag die tydelik afgebreekte mure van jou geloofshuis. God vra nie van ons oortuigde geloof, uitgebreide kennis van Sy Woord en n vleklose lewe nie. Hy vra bloot van ons die eerlikheid van ons hart: Die kom na Hom toe... net soos ons is. Dis dan wanneer Hy ons verander. Ons weer herbou. Geloof is nie n plek nie. Nie n eindbestemming nie. Dis n reis. Dis n reis waarin ons gedurig sal val en weer opstaan; sal verdwaal en weer die weg vind. Dis n reis waarop ons soms heerlike MILANIE VOSLOO GELAPTE GELOOF DALK WAS DAAR N TYD TOE JY ONVOORWAARDELIK IN GOD GEGLO HET. TOE DIE HUIS VAN JOU GELOOF STERK EN STEWIG GEFONDASIE WAS EN SPIERWIT GETROON HET TEEN DIE HORISON. hoogtepunte sal ervaar en WEN sal beleef dat ons Vader Stap die pad na vrede saam met Milanie ons absoluut dra net om Vosloo en die God van vreugde. In Jou ander kere weer te wonder voetpad na VREDE vertel sy dat God waarom Hy so ver voel. wil hê Sy kinders deur Hom gelukkige Sulke tye kan ons maar net en vervulde mense moet wees. weer onthou dat geloof n Die 366 dagstukke bespreek verskeie persoonlike verhouding met temas soos hoop, eerlikheid, nuut glo, gee en ontvang, geluk en jy kan die lewende God is: een maar net jý wees. Hierdeur sal lesers waarin Hy lewensgetrou die versekering ontvang dat gelowiges aan jou bly. Ongeag. weer kan probeer omdat ons onder Om jou lewe aan God God se vergifnismantel leef, dat daar toe te vertrou beteken nie altyd hoop is ten spyte van donker dat jy jou huis bou waar oomblikke en dat ons mense met daar nooit n storm sal rustigheid kan wees omdat God ons lei. woed nie; maar dat jy n Milanie se gebed vir haar lesers is dat Jou huis bou wat deur geen voetpad na VREDE hulle sal oortuig dat storm vernietig kan word God hulle nooit uit Sy hand sal laat val nie, skryf Larry Crabb. nie en dat hulle opnuut bewus sal word van Sy liefde en genade-arm om hulle. Miskien is dit vandag tyd Die nuwe boek behels 366 dagstukke om sommer net sonder in n lekkerlees 412 bladsye uitgawe verwagting weer jou waarvan die vrystellingsdatum in gedagtes op Hom te Augustus was en dit vir R fokus. Dalk net verras op die rakke is. Die boek volg op Hy jou met Homself. Milanie se Sielskos vir die Vrou wat lééf, Laat Sy liefde jou lei, Gekoester in God se liefde, Moed vir elke more, Net soos jy is en Sielsgedagtes. Ek leef n sinkhuislewe! My geloof is aanmekaargelap met gate waardeur die twyfelwind loei. Die skewe mure van my bietjie-glo-lewe kan enige tyd inmekaarsak. Bou my wéér, Here! Grawe dié keer die fondasies dieper. Sit versterkings in en gee my n paar lae genadeverf. 64 Desember 2015/Januarie 2016 SENWES Scenario Wen met Senwes en Cum uitgewers. Een gelukkige leser kan n kopie van Jou voetpad na VREDE, 366 koesteroordenkings op jou reis saam met die God van vreugde wen. SMS Senwes, Cum, jou naam, telefoonnommer en e-posadres na voor 29 Januarie Standaard sms-tariewe geld en geen werknemers van Senwes mag deelneem nie. Vir die volledige kompetisiereëls, besoek die webtuiste

67

68